Rozdział 7
Siódmy
spacer poranny
Nagrano 8 maja 1973 roku nad brzegiem Pacyfiku
w pobliżu Los Angeles. Śrila Prabhupadowi towarzyszą dr Singh i inni
uczniowie.
Oszuści i oszukiwani
Śrila Prabhupad: Takie naturalne zjawiska jak prawo grawitacji
albo nieważkości są acintya-śakti, niepojętymi energiami, i prawdziwa nauka
oznacza zrozumienie tych acintya-śakti. Obserwowanie pewnego szeregu zdarzeń
dopiero od pewnego momentu jest nienaukowe i daje tylko niepełną wiedzę.
Musimy się dowiedzieć, skąd wszystko bierze początek. Jeśli będziemy prowadzić
dogłębne badania, to odkryjemy, że źródłem natury jest acintya-śakti. Na
przykład za pomocą mózgu, pędzla i farb możemy namalować kwiat. Lecz nie
jesteśmy w stanie pojąć tego, w jaki sposób roślinność na całej Ziemi
automatycznie rośnie i owocuje. Możemy objaśnić kwiat namalowany, lecz nie
możemy objaśnić prawdziwego kwiatu. Naukowcy w rzeczywistości nie są
w stanie wyjaśnić rozwoju biologicznego. Żonglują jedynie słowami takimi
jak molekuły i chromosomy, lecz tak naprawdę nie są w stanie wyjaśnić
tych zjawisk.
Zasadniczy błąd tych tak zwanych naukowców polega na tym, że przyjęli
indukcyjną metodę dochodzenia do wniosków. Na przykład, jeśli za pomocą tej
metody naukowiec chce ustalić, czy człowiek jest śmiertelny, musi zbadać
każdego człowieka, aby przekonać się, czy niektórzy, albo może chociaż jeden,
nie jest nieśmiertelny. Naukowiec mówi: "Nie mogę przyjąć poglądu, że
wszyscy ludzie są śmiertelni. Może istnieć kilka osób, które są nieśmiertelne.
Nie widziałem jeszcze wszystkich ludzi. Jakże więc mogę przyjąć, że człowiek
jest śmiertelny?" To nazywane jest metodą indukcyjną. A metoda
dedukcyjna polega na tym, że twój ojciec, nauczyciel czy guru mówią, że
człowiek jest śmiertelny, i ty to akceptujesz.
Dr Singh: A zatem istnieje wstępujący i zstępujący
proces zdobywania wiedzy? (We wstępującym procesie poszukiwań badacz osiąga
wiedzę przez własną obserwację, za którą podąża spekulacja. Z drugiej
strony w zstępującym procesie poznania osiąga wiedzę otrzymując instrukcje
z autoryzowanego źródła. Te dwie metody znane są odpowiednio jako indukcja
i dedukcja.)
Śrila Prabhupad: Tak. Proces wstępujący nigdy nie przyniesie
powodzenia, ponieważ polega on na informacjach zebranych przez zmysły,
a zmysły są niedoskonałe. Więc my przyjmujemy proces zstępujący
Boga nie można poznać przez proces indukcyjny. Dlatego jest On nazywany
adhoksaja, co oznacza: "niemożliwy do poznania przez bezpośrednią
percepcję". Naukowcy mówią, że Boga nie ma, ponieważ próbują Go zrozumieć
za pomocą bezpośredniej percepcji. Lecz On jest adhoksaja! Naukowcy nie mają
wiedzy o Bogu, ponieważ nie mają metody na poznanie Go. Żeby poznać naukę
transcendentalną należy zbliżyć się do bona fide mistrza duchowego, słuchać go
pokornie i służyć mu. Pan Kryszna wyjaśnia to w Bhagavad-gicie
(4.34): tad viddhi pranipatena paripraśnena sevaya. Jednakże naukowcy robią coś
wprost przeciwnego. Nie udają się do mistrza duchowego, tylko sami próbują
zająć tę pozycję. Piszą książki i wysuwają hipotezy: "W pewnym
momencie materia dała początek życiu". Ale nikt nie zapyta tego drania, skąd
to wie. Nikt nie kwestionuje tego twierdzenia. Chociaż naukowiec jest pełen
niedoskonałości, to próbuje zająć pozycję nauczyciela.
Dr Singh: Ludzie mogą wysunąć argument, że odkrył to dzięki
mocy swego intelektu.
Śrila Prabhupad: Jak możesz ufać inteligencji naukowca? Jego
zmysły są niedoskonałe, ulega on złudzeniu, popełnia błędy, a mimo to
pozuje na nauczyciela. To jest po prostu oszustwo. A ludzie są tak głupi,
że mu wierzą.
Mój Guru Maharaja ("Mój Guru Maharaja" odnosi się do mistrza
duchowego Śrila Prabhupada, Śrila Bhaktisiddhanty Sarasvati Goswamiego
Maharaja.) powiedział kiedyś: "Współczesny świat jest społeczeństwem
oszustów i oszukiwanych". Na nieszczęście oszukiwani wychwalają
oszustów, a mali oszuści wielbią wielkich oszustów. Przypuśćmy, że
przyjdzie stado osłów i będzie mnie wychwalało: "O, ty jesteś
Jagad-guru". Jaka jest wartość ich pochwał? Ale jeśli pochwałę wypowiada
jakiś dżentelmen czy człowiek uczony, to jego słowa mają jakąś wartość. Na ogół
jednakże zarówno chwalący, jak i chwaleni są ignorantami. Jak ujmują to
Vedy: samstutah purusah paśuh – "Wielkie zwierzę jest wychwalane przez
mniejsze".
Współczucie
Śrila Prabhupad: Prawo oszukuje, medycyna oszukuje i rząd
także oszukuje. Najwyższym przedstawicielom rządu zarzuca się branie łapówek.
Jeśli gubernator bierze łapówki i policjant bierze łapówki, to gdzie jest
to dobre społeczeństwo? Ludzie wybierają przywódcę, który obiecuje im
szczęście. Ale ponieważ to szczęście jest mayą [czyli złudzeniem], nigdy nie
może go im dostarczyć i społeczeństwo po prostu zapełnia się oszustami.
Ponieważ ludzie jednak pragną tego złudnego szczęścia, raz za razem wybierają
takich pozbawionych skrupułów przywódców.
Pozycją Vaisnavy jest okazanie współczucia tym wszystkim pogrążonym
w ignorancji ludziom. Wielki Vaisnava Prahlada Maharaja modlił się raz do
Pana: "Mój Panie, jeśli chodzi o mnie, to nie mam żadnych problemów.
Moja świadomość jest zawsze zaabsorbowana Twymi bardzo niezwykłymi
transcendentalnymi czynami i dlatego rozumiem wszystko wyraźnie. Ale
bardzo martwię się o tych wszystkich drani, którzy są zaangażowani
w działania mające na celu osiągnięcie złudnego szczęścia".
Vaisnava myśli tylko o tym, co zrobić, by ludzie byli szczęśliwi. Wie, że
na próżno poszukują czegoś, czego nigdy nie osiągną. Przez pięćdziesiąt czy
sześćdziesiąt lat poszukują złudnego szczęścia, a później muszą umrzeć nie
dokończywszy swej pracy i nie wiedząc, co stanie się po śmierci.
W rzeczywistości ich sytuacja przypomina położenie zwierzęcia, ponieważ
zwierzę również nic nie wie o swym następnym życiu. Zwierzę nie zna
wartości życia ani nie wie, dlaczego tutaj przyszło. Pod wpływem mayi tylko je,
śpi, angażuje się w seks, broni się i umiera. To wszystko. Przez całe
swe życie głupie zwierzęta – i podobni zwierzętom ludzie – czynią wielki
wysiłek tylko po to, by robić te pięć rzeczy: jeść, spać, mieć seks, bronić się
i umrzeć. Dlatego zadaniem Vaisnavy jest poinstruowanie ludzi, że Bóg
istnieje i że my jesteśmy Jego sługami, oraz że możemy cieszyć się wiecznie
szczęśliwym życiem służąc Mu i rozwijając naszą miłość do Niego.
Poza klatką
Dr Singh: Ale czy żywa istota nie potrzebuje materii, dopóki
jest w tym materialnym świecie?
Śrila Prabhupad: Nie, żywa istota jest całkowicie duchowa;
dlatego nie potrzebuje materii. Ponieważ jednak jej myślenie jest chore, to
sądzi, że potrzebuje. W tym materialnym świecie żywa istota znajduje się
w uwarunkowanym stanie. "Uwarunkowana" znaczy, że jest związana
tym materialnym światem oraz jego przyjemnościami i cierpieniem. Uwarunkowana
żywa istota jest niczym pijak, który nie musi pić, lecz mimo to myśli:
"Bez picia umrę". To jest nazywane mayą, czyli złudzeniem. Czy to
prawda, że jeśli pijak nie dostanie swego kieliszka, to umrze?
Dr Singh: Nie, ale jeśli człowiek nie będzie jadł, umrze.
Śrila Prabhupad: To także nie jest prawdą. Wczoraj wieczorem
rozmawialiśmy o Raghunacie dasie Goswamim. W późniejszych latach
swego życia prawie całkowicie przestał jeść i spać. Co trzy, cztery dni
wypijał jedynie odrobinę maślanki i pracował dwadzieścia dwie godziny na
dobę, śpiąc dwie czy trzy godziny. W niektóre dni nie spał w ogóle.
Więc możesz zapytać: "Jak mógł przeżyć?" W rzeczywistości żył
sto lat. Nie kłopotał się o jedzenie, spanie, łączenie się w pary
i obronę, lecz mimo to żył. Ponieważ był czystym bhaktą Kryszny, był
w pełni świadomy tego, że dusza jest wieczna i niezależna, chociaż
została umieszczona w tej cielesnej klatce, której w rzeczywistości
nie potrzebuje. Przypuśćmy, że ptak zostaje schwytany i wsadzony do
klatki. Czy żyje dlatego, że jest w klatce? Bez klatki jest wolny. Ludzie
myślą, że są szczęśliwi dzięki temu, że są uwięzieni w tym ciele. To jest
nonsens. W rzeczywistości z powodu uwięzienia w ciele jesteśmy
pełni strachu. Lecz skoro tylko oczyścimy swą egzystencję – nie musimy nawet
opuszczać ciała – natychmiast staniemy się abhaya, nieustraszonymi.
brahma-bhutah prasannatma
na śocati na kanksati
samah sarvesu bhutesu
mad-bhaktim labhate param
"Ten, kto jest usytuowany w taki transcendentalny sposób, od razu
realizuje Najwyższego Brahmana i staje się w pełni radosnym. Nie
rozpacza nigdy ani niczego nie pragnie, jednakowo ustosunkowanym będąc do
każdej żywej istoty W tym stanie osiąga czystą służbę oddania dla
Mnie". (Bg. 18.54)
Możemy natychmiast uświadomić sobie naszą oryginalną egzystencję duchową,
w której nie ma już więcej strachu, rozpaczy i materialnych pragnień.
Dr Singh: Ale naukowiec będzie chciał dokładniejszego
wyjaśnienia, jak żywa istota może stać się niezależną od materii.
Śrila Prabhupad: Dopóki jesteś uwarunkowany, dopóty jesteś
zależny od materii. Na przykład Afrykanin jest uwarunkowany, ponieważ nie jest
w stanie tolerować tego chłodu. Dlatego czuje się niewygodnie. Ale tutaj
jest wielu ludzi [wskazuje na dzieci bawiące się na plaży], na których zimno to
nie ma wpływu. Zdolność tolerowania jest po prostu kwestią uwarunkowania.
Kiedy jesteś uwarunkowany, podstawą twego myślenia są dualizmy takie jak ciepło
i zimno, ból i przyjemność. Lecz kiedy jesteś wyzwolony, nie masz już
dłużej takich uwarunkowanych myśli. Życie duchowe oznacza uwolnienie się od
uwarunkowań – wzniesienie się na platformę brahma-bhuta. To jest doskonałością
życia. Bycie uwarunkowanym oznacza, że chociaż żywa istota jest wieczna, to
z powodu swego uwarunkowania myśli, że rodzi się, umiera, choruje
i starzeje się. Ale ona się nie starzeje. Ajo nityah śaśvato 'yam purano.
Jest to wyjaśnione w Bhagavad-gicie (2.20). Żywa istota jest wieczna
(nityah), co znaczy, że chociaż istnieje od niepamiętnych czasów, zawsze jest młoda
(śaśvato 'yam purano). Osoba, która nie jest uwarunkowana, nie podlega nawet
starości – podobnie jak Kryszna. Kryszna został opisany w Brahma-samhicie
jako advaitam acyutam anadim ananta-rupam adyam purana-purusam navayauvanam ca.
Znaczy to, że jest osobą najstarszą, pierwszą osobą, lecz nie starzeje się.
Zawsze wygląda jak dwudziestoletni młodzieniec, ponieważ jest całkowicie
duchowy.