Rozdział 7 – Nieograniczone formy Boga

Według almanachu Vaisnavów, dwanaście miesięcy roku nazywa się odpowiednio do dwunastu form Pana Kryszny na Vaikunthach, i formy te znane są jako Bóstwa przewodnie dwunastu miesięcy. Kalendarz ten rozpoczyna się miesiącem Margaśirsa, który odpowiada drugiej połowie października i pierwszej połowie listopada. Pozostałą część listopada Vaisnavowie zwą Keśava. Grudzień jest zwany Narayana, styczeń – Madhava, luty – Govinda, marzec – Visnu, kwiecień – Śri Madhusudana, maj – Trivikrama, czerwiec – Vamana, lipiec – Śridhara, sierpień – Hrsikeśa, wrzesień – Padmanabha, a początek października znany jest jako Damodara. (Kryszna otrzymał imię Damodara, kiedy został związany sznurem przez Swoją matkę, ale forma Damodara w miesiącu październiku jest inną manifestacją.) Tak jak miesiące roku są nazywane według dwunastu różnych imion Najwyższego Pana, tak też według tych imion społeczność Vaisnava znaczy dwanaście części na ciele. Na przykład, znak tilaka na czole jest zwany Keśava, a znaki na brzuchu, piersi i ramionach otrzymują inne nazwy. Są to te same nazwy, które nadaje się miesiącom.

Cztery formy (Vasudeva, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha) przejawiają się również w vilasa-murti. Jest ich osiem, a ich imiona to Purusottama, Acyuta, Nrsimha, Janardana, Hari, Kryszna, Adhoksaja i Upendra. Pośród tych ośmiu, Adhoksaja i Purusottama są formami vilasa Vasudevy. Podobnie, Upendra i Acyuta są formami Sankarsana. Nrsimha i Janardana są formami Pradyumny, a Hari i Kryszna są formami vilasa Aniruddhy. (Ten Kryszna jest różny od oryginalnego Kryszny.)

Te dwadzieścia cztery formy są znane jako manifestacje vilasa formy prabhava (formy czterorękiej), i są one nazywane odpowiednio do pozycji symbolicznych reprezentacji (buława, dysk, kwiat lotosu i koncha). Pomiędzy tymi dwudziestoma czterema formami są formy vilasa i vaibhava. Formy o imionach wspomnianych tutaj, takie jak Pradyumna, Trivikrama, Vamana, Hari i Kryszna, również różnią się Swoimi cechami. Następnie, przechodząc do prabhava-vilasa Kryszny (łącznie z Vasudevą, Sankarsaną, Pradyumną i Aniruddhą), jest dwadzieścia ich odmian. Wszystkie z nich mają planety Vaikuntha w niebie duchowym i są usytuowane w ośmiu różnych kierunkach. Chociaż każda z nich przebywa wiecznie w niebie duchowym, niektóre również manifestują się w świecie materialnym.

Wszystkie planety w świecie duchowym, którym przewodzi Pan w formie Narayana, są wieczne. Najwyższa planeta w świecie duchowym jest zwana Krysznaloka i jest ona podzielona na trzy różne części: Gokulę, Mathurę i Dvarakę. W części zwanej Mathura zawsze usytuowana jest forma zwana Keśava. Forma ta jest również reprezentowana na tej ziemskiej planecie. W Mathurze w Indiach czczona jest Keśava murti, i podobnie, w Jagannatha Puri w Orissie znajduje się forma Purusottama. W Anandaranya znajduje się forma Visnu, a w Mayapur, miejscu narodzin Pana Caitanyi, znajduje się forma Hari. Wiele innych form jest rozmieszczonych również w wielu innych miejscach na ziemi. Formy Kryszny znajdują się nie tylko w tym wszechświecie, ale również we wszystkich innych wszechświatach. Jest powiedziane, że ta ziemia jest podzielona na siedem wysp, to znaczy siedem kontynentów, i wiadomo, że na każdej z tych wysp są podobne formy, ale w obecnym momencie spotyka się je jedynie w Indii. Chociaż z literatury wedyjskiej dowiadujemy się, że formy te znajdują się również w innych częściach świata, obecnie nie mamy informacji o ich usytuowaniu.

Różne formy Kryszny są rozmieszczone w całym wszechświecie po to, aby dostarczyć przyjemności bhaktom. Wielbiciele nie tylko rodzą się w Indiach. Wielbiciele Boga znajdują się we wszystkich częściach świata, ale po prostu zapomnieli o swojej tożsamości. Formy te inkarnują nie tylko w tym celu, aby dostarczyć przyjemności bhaktom, ale również po to, aby na nowo ustanowić służbę oddania, i spełniać inne czynności, które mają istotny związek z Osobą Boga. Niektóre z tych form są inkarnacjami wspomnianymi w pismach, takimi na przykład jak inkarnacja Visnu, inkarnacja Trivikrama, inkarnacja Nrsimha, inkarnacja Vamana.

W Siddhartha-samhicie znajduje się opis dwudziestu czterech form Visnu, i formy te są nazywane odpowiednio do pozycji symbolicznych reprezentacji w ich czterech rękach. Kiedy ktoś opisuje pozycję przedmiotów w rękach Visnu murti, powinien rozpocząć od niższej prawej ręki, następnie posuwać się do wyższej prawej ręki, wyższej lewej ręki, i w końcu do niższej lewej ręki. W ten sposób, Vasudeva może zostać opisany jako reprezentowany przez buławę, konchę, dysk i kwiat lotosu. Sankarsana jest reprezentowany przez buławę, konchę, kwiat lotosu, i dysk. Podobnie, Pradyumna jest reprezentowany przez dysk, konchę, buławę i kwiat lotosu. Aniruddha jest reprezentowany przez dysk, buławę, konchę i kwiat lotosu. W niebie duchowym jest dwadzieścia reprezentacji Narayana, i są one opisane w następujący sposób:

Śri Keśava (kwiat, koncha, dysk, buława),
Narayana (koncha, kwiat, buława i dysk),
Śri Madhava (buława, dysk, koncha, i kwiat),
Śri Govinda (dysk, buława, kwiat i koncha),
Visnu-murti (buława, kwiat, koncha i dysk),
Madhusudana (dysk, koncha, kwiat i buława),
Trivikrama (kwiat, buława, dysk i koncha),
Śri Vamana (koncha, dysk, buława i kwiat),
Śridhara (kwiat, dysk, buława i koncha),
Hrsikeśa (buława, dysk, kwiat i koncha),
Padmanabha (koncha, kwiat, dysk i buława),
Damodara (kwiat, dysk, buława i koncha),
Purusottama (dysk, kwiat, koncha i buława),
Acyuta (buława, kwiat, dysk i koncha),
Nrsimha (dysk, kwiat, buława i koncha),
Janardana (kwiat, dysk, koncha i buława),
Śri Hari (koncha, dysk, kwiat i buława),
Śri Kryszna (koncha, buława, kwiat i dysk),
Adhoksaja (kwiat, buława, koncha i dysk), i 
Upendra (koncha, buława, dysk i kwiat).

Według Hayaśirsa-pancaratry, jest szesnaście form, i formy te są nazywane odpowiednio do położenia dysku i buławy. Wniosek jest taki, że Najwyższą Oryginalną Osobą Boga jest Kryszna. Jest On zwany lila-purusottama i zasadniczo przebywa we Vrindavanie jako syn Nandy. Z Hayaśirsa-pancaratry dowiadujemy się również, że jest dziewięć form, które chronią każdą z dwóch Puri, znanych jako Mathura Puri i Dvaraka Puri: Vasudeva, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha chronią jedną, a Narayana, Nrsimha, Hayagriva, Varaha i Brahma – chronią drugą. Są to różne manifestacje form prakaśa i vilasa Pana Kryszny.

Pan Caitanya także poinformował Sanatanę Goswamiego, że są również różne formy svamśa, i te dzielą się na grupy Sankarsana i grupy inkarnacji. Z grupy pierwszej pochodzą trzy purusa-avalary – Karanodakaśayi Visnu, Garbhodakaśayi Visnu i Ksirodakaśayi Visnu – a z drugiej pochodzą lila-avatary, takie jak inkarnacje Pana w postaci ryby, żółwia, itd.

Jest sześć rodzajów inkarnacji:
(1) purusa-avatara,
(2) lila-avatara,
(3) guna-avatara,
(4) manvantara-avatara,
(5) yuga-avatara i 
(6) śaktyaveśa-avatara.

Sześć manifestacji vilasa Kryszny dzieli się na dwie grupy, w oparciu o Jego wiek, i są one znane jako balya i pauganda. Jako syn Nandy Maharaja, Kryszna w Swojej oryginalnej formie czerpie przyjemność z tych dwóch dziecięcych aspektów – mianowicie balya i pauganda.

Można zatem bezpiecznie wyciągnąć wniosek, że nie ma końca ekspansjom i inkarnacjom Kryszny. Pan Caitanya tłumaczy Sanatanie jedynie niektóre z nich, pragnąc dać mu ideę, w jaki sposób Pan rozprzestrzenia się i czerpie przyjemność. Te konkluzje są również potwierdzone w Śrimad-Bhagavatam (1.3.26). Jest tam powiedziane, że nie ma końca inkarnacjom Najwyższego Pana, tak jak nie ma końca falom oceanu.

Kryszna najpierw inkarnuje jako trzy purusa-avatary, mianowicie Maha-Visnu, czyli Karanodakaśayi avatara, Garbhodakaśayi avatara i Ksirodakaśayi avatara. To zostało potwierdzone w Satvata-tantra. Energie Kryszny również mogą zostać podzielone na trzy: Jego energia myślenia, czucia i działania. Kiedy przejawia On Swoją energię myślenia, jest On Najwyższym Panem. Kiedy przejawia Swoją energię czucia, jest Panem Vasudevą. A kiedy przejawia Swoją energię działania, jest Sankarsaną Balaramą. Bez Jego myślenia, czucia i działania stworzenie nie mogłoby zaistnieć. Chociaż w świecie duchowym nie ma stworzenia – gdyż tamtejsze planety nie mają początku – to istnieje stworzenie w świecie materialnym. Jednakże w każdym przypadku, światy zarówno duchowe, jak i materialne, są manifestacjami energii działania, w których Kryszna działa w formie Sankarsany i Balaramy.

Świat duchowy planet Vaikuntha, jak i Krysznaloki, planety najwyższej, jest usytuowany w Jego energii myślenia. Chociaż w świecie duchowym, który jest wieczny, nie ma stworzenia, to należy wiedzieć, że mimo to planety Vaikuntha opierają się na energii myślenia Najwyższego Pana. Ta energia myślenia została opisana w Brahma-samhicie (5.2), gdzie jest powiedziane, że najwyższa siedziba znana jako Goloka, jest manifestowana jako kwiat lotosu z setkami płatków. Wszystko tam jest manifestowane poprzez Anantę, formę Balaramy czy Sankarsany. Kosmiczne stworzenie materialne i jego różne wszechświaty są manifestowane przez mayę, czyli energię materialną. Nie należy jednakże myśleć, że przyczyną tej manifestacji kosmicznej jest natura materialna. W istocie, manifestacja ta została stworzona przez Najwyższego Pana, który działa Swoimi różnymi ekspansjami poprzez materialną naturę. Innymi słowy, bez nadzoru Najwyższego Pana, żadne stworzenie nie jest możliwe. Forma, poprzez którą działa materialna energia, by doprowadzić do stworzenia, jest nazywana formą Sankarsana, i wiadomo, że ta manifestacja kosmiczna zostaje stworzona pod nadzorem Najwyższego Pana.

W Śrimad-Bhagavatam (10.46.31) jest powiedziane, że Balarama i Kryszna są źródłem wszystkich żywych istot, i że te dwie osoby przenikają wszystko. Śrimad-Bhagavatam (1.3) podaje listę inkarnacji, która wygląda następująco: (1) Kumarowie, (2) Narada, (3) Varaha, (4) Matsya, (5) Yajna, (6) Nara-Narayana, (7) Kardami Kapila, (8) Dattatreya, (9) Hayaśirsa, (10) Hamsa, (11) Dhruvapriya czyli Prśnigarbha, (12) Risabha, (13) Prthu, (14) Nrsimha, (15) Kurma, (16) Dhanvantari, (17) Mohini, (18) Vamana, (19) Bhargava (Paraśurama), (20) Raghavendra, (21) Vyasa, (22) Pralambari Balarama, (23) Kryszna, (24) Budda, (25) Kalki. Ponieważ prawie wszystkie z tych dwudziestu pięciu lila-avatarów pojawiają się w jednym dniu Brahmy, który jest zwany kalpą, inkarnacje te czasami są też nazywane kalpa-avatarami. Pośród tych inkarnacji, inkarnacja Hamsa i Mohini nie są wiecznymi, natomiast Kapila, Dattatreya, Risabha, Dhanvantari i Vyasa są pięcioma wiecznymi formami, które są również bardziej znane. Inkarnacje żółwia Kurmy, ryby Matsya, Nara-Narayana, Varahy, Hayaśirsy, Prśnigarbhy, i Balaramy są uważane za inkarnacje vaibhava. Są też trzy guna-avatary, czyli inkarnacje jakościowych sił natury, i są to Brahma, Visnu i Śiva.

Jest czternaście manvantara-avatarów:
(1) Yajna,
(2) Vibhu,
(3) Satyasena,
(4) Hari,
(5) Vaikuntha,
(6) Ajita,
(7) Vamana,
(8) Sarvabhauma,
(9) Risabha,
(10) Visvakena,
(11) Dharmasetu,
(12) Sudhama,
(13) Yogeśvara,
(14) Brhadbhanu.

Spośród tych czternastu manvantara-avatarów, Yajna i Vamana są również lila-avatarami, a pozostałe są manvantara-avatarami. Te czternaście manvantara-avatarów są również znane jako vaibhava-avatary.

Śrimad-Bhagavatam opisuje również cztery yuga-avatary. Inkarnacja w Satya-yuga jest koloru białego; w Treta-yuga jest koloru czerwonego, w Dvapara-yuga jest On czarnawy, a w Kali-yuga jest również czarnawy, ale czasami, w szczególnych Kali-yuga, przyjmuje kolor żółtawy (jak to było w przypadku Caitanyi Mahaprabhu). Jeśli chodzi o śaktvaveśa-avatary, to zaliczają się do nich Kapila i Risabha, Ananta, Brahma (czasami Pan Sam staje się Brahmą), Catuhsana (inkarnacja wiedzy), Narada (inkarnacja służby oddania), Król Prthu (inkarnacja władcy), i Paraśurama (inkarnacja zwalczająca zasady zła).