Rozdział 25 – Realizacja osobowa
i bezosobowa
Purany są nazywane uzupełniającą literaturą
wedyjską. Ponieważ czasami tematy poruszane w oryginalnych Vedach są zbyt
trudne do zrozumienia dla zwykłego człowieka, Purany tłumaczą te sprawy przy
pomocy różnych historii i historycznych wydarzeń. W Śrimad-Bhagavatam
(10.14.42) jest powiedziane, że Nanda Maharaja, pasterze i mieszkańcy
Vrindavany są bardzo szczęśliwi, ponieważ Najwyższy Brahman, pełen szczęścia
Osoba Boga, spełnia Swoje wieczne rozrywki jako ich przyjaciel.
Według Śvetaśvatara Upanisad, apani-pado javano grahita mantra potwierdza, że
chociaż Brahman nie ma materialnych rąk ani nóg, mimo to spaceruje z pełną
godnością i przyjmuje wszystko, co jest Mu ofiarowane. To sugeruje, że ma
On transcendentalne kończyny, a zatem nie jest bezosobowy. Ten, kto nie
rozumie zasad wedyjskich, jedynie podkreśla bezosobowe, materialne cechy
Najwyższej Absolutnej Prawdy, i w ten sposób błędnie zwie Absolutną Prawdę
bezosobową. Impersonalistyczni filozofowie Mayavadi chcą dowieść, że Absolutna
Prawda jest bezosobowa, ale jest to sprzeczne z literaturą wedyjską.
Chociaż literatura wedyjska potwierdza fakt, że Najwyższa Absolutna Prawda
posiada wielorakie energie, mimo to impersonaliści Mayavadi nadal usiłują
dowieść, że Absolutna Prawda nie ma żadnej energii. Jednakże faktem jest, że
Absolutna Prawda jest pełna energii, jak również jest osobą. Dowiedzenie
bezosobowości Prawdy Absolutnej nie jest rzeczą możliwą.
Według Visnu Purany (6.7.61-3), żywe istoty są uważane za energię ksetrajna.
Chociaż żywa istota jest integralną cząstką Najwyższego Pana i jest
w pełni świadoma, niemniej jednak zostaje usidlona przez materialne
zanieczyszczenia i cierpi wszelkiego rodzaju niedole materialnego życia.
Takie żywe istoty żyją w różny sposób, odpowiednio do stopnia swojego
uwikłania w materialną naturę. Oryginalna energia Najwyższego Pana jest
duchowa i nie jest różna od Najwyższej, Absolutnej Osoby Boga. Żywa istota
jest zwana marginalną energią Najwyższego Pana, a energia materialna jest
zwana energią niższą. Z powodu swojego odurzenia materią, żywa istota
w pozycji marginalnej uwikłuje się w energię niższą, materię. Wówczas
zapomina o swojej duchowej doniosłości, utożsamia się z energią
materialną i w ten sposób podlega trojakim niedolom. Swoją właściwą
pozycję może osiągnąć jedynie wtedy, gdy uwalnia się od takiego materialnego
zanieczyszczenia.
Według zaleceń wedyjskich, należy zrozumieć konstytucjonalną pozycję żywej
istoty, pozycję Pana, i pozycję materialnej energii w ich wzajemnym
związku. Przede wszystkim należy starać się zrozumieć konstytucjonalną pozycję
Najwyższego Pana, Osoby Boga. Ten Najwyższy Pan ma wieczne, świadome, pełne
szczęścia ciało, a Jego energia duchowa jest rozprowadzana jako wieczność,
wiedza i szczęście. W Jego radosnej tożsamości obecna jest Jego
potencja przyjemności, a w Swojej wiecznej tożsamości może być On widziany
jako przyczyna wszystkiego. W Swojej świadomej tożsamości, jest On
najwyższą wiedzą. W rzeczywistości, słowo Kryszna wskazuje na najwyższą
wiedzę. Innymi słowy, Najwyższa Osoba, Kryszna, jest oceanem wszelkiej wiedzy,
przyjemności i wieczności. Najwyższa wiedza Kryszny przejawia się
w trzech różnych energiach – wewnętrznej, marginalnej i zewnętrznej.
Przez moc Swojej energii wewnętrznej, istnieje On w Sobie ze Swoimi
duchowymi parafernaliami; za pośrednictwem Swojej energii marginalnej,
przejawia się jako żywe istoty, a za pośrednictwem Swojej energii zewnętrznej,
przejawia się jako energia materialna. Poza każdą taką manifestacją energii
istnieje tło wieczności, przyjemności, mocy i pełnej świadomości.
Uwarunkowana dusza jest energią marginalną, znajdującą się pod wpływem energii
zewnętrznej. Jednakże, kiedy energia marginalna zaczyna podlegać energii
duchowej, staje się zdolna do pokochania Boga. Najwyższy Pan cieszy się
sześcioma rodzajami bogactw, i nikt nie może dowieść, że jest On
pozbawiony formy czy energii. Jeśli ktoś jest takiego zdania, to jego twierdzenie
jest całkowicie przeciwstawne instrukcjom wedyjskim. W rzeczywistości
Najwyższa Osoba Boga jest panem wszelkich energii. To jedynie żywa istota,
która jest Jego maleńką integralną cząstką, znajduje się pod wpływem energii
materialnej.
W Mundaka Upanisad jest powiedziane, że są dwa ptaki siedzące na tym samym
drzewie, i jeden z tych ptaków spożywa owoc tego drzewa, podczas gdy
drugi ptak jedynie obserwuje jego czynności. Ptak spożywający owoce uwalnia się
od wszelkich niepokojów dopiero wtedy, gdy spojrzy w kierunku drugiego
ptaka. Taka jest pozycja maleńkiej żywej istoty. Dopóki nie pamięta ona
o Najwyższej Osobie Boga, który jest świadkiem wszelkich jej czynności,
podlega trojakim cierpieniom. Ale kiedy spojrzy ku Najwyższemu Panu i staje
się Jego bhaktą, uwalnia się od wszelkich niepokojów i nieszczęść
materialnych. Wieczna żywa istota wiecznie podlega Najwyższemu Panu. Najwyższy
Pan jest zawsze panem wszelkich energii, podczas gdy żywa istota zawsze
znajduje się pod panowaniem energii Pana. Chociaż jest ona jakościowo jedna
z Najwyższym Panem, ma tendencję do panowania nad materialną naturą.
Jednakże, będąc bardzo małą, w rzeczywistości jest kontrolowana przez tę
materialną naturę. Wskutek tego żywa istota jest nazywana marginalną energią
Pana.
Ponieważ żywa istota wykazuje tendencję do bycia kontrolowaną przez materialną
naturę, na żadnym etapie nie może ona stać się jednym z Najwyższym Panem.
Gdyby żywa istota dorównywała Najwyższemu Panu, nie mogłaby być kontrolowana
przez materialną energię. W Bhagavad-gicie żywa istota została opisana
jako jedna z energii Najwyższego Pana. Chociaż jest ona nierozłącznie
związana ze źródłem energii, energia jest nadal energią, i nie może równać
się źródłu energii. Innymi słowy, żywa istota jest jednocześnie jedną
i różną od Najwyższego Pana. Bhagavad-gita (7.4-5) wyraźnie oznajmia, że
ziemia, woda, ogień, powietrze, eter, umysł, inteligencja i fałszywe ego,
są ośmioma elementarnymi energiami Najwyższego Pana, i są niższej jakości,
podczas gdy żywa istota jest wyższej jakości. Literatura wedyjska potwierdza
fakt, że transcendentalna forma Najwyższego Pana jest wieczna, pełna szczęścia
i pełna wiedzy.
Forma
Najwyższego Pana, która jest poza siłami materialnej natury, nie jest podobna
formom tego materialnego świata. Jego forma jest w pełni duchowa
i nie może być porównana z żadną formą materialną. Według literatury
wedyjskiej, osoba, która nie przyjmuje formy duchowej Najwyższego Pana, jest
ateistą. Ponieważ Pan Budda nie przyjął tych zasad wedyjskich, nauczyciele
wedyjscy uważają go za ateistę. Chociaż filozofowie Mayavadi stwarzają pozory,
iż akceptują zasady wedyjskie, pośrednio głoszą filozofię Buddy, czyli
filozofię ateistyczną, i nie przyjmują Najwyższej Osoby Boga. Filozofia
Mayavadi jest niższa od filozofii buddyjskiej, która bezpośrednio zaprzecza
autorytetowi wedyjskiemu. Podając się za filozofię Vedanty, filozofia Mayavadi
jest bardziej niebezpieczna od Buddyzmu czy ateizmu.
Vyasadeva skompilował Vedanta-sutrę dla korzyści wszystkich żywych istot. To właśnie
przez filozofię Vedanta-sutry można zrozumieć bhakti-yogę. Na nieszczęście,
komentarz Mayavadi, Śariraka-bhasya, praktycznie pokonał cel Vedanta-sutry.
Komentarz Mayavadi zaprzecza duchowej, transcendentalnej formie Najwyższej
Osoby Boga, a Najwyższy Brahman został tam sprowadzony do poziomu
indywidualnego Brahmana, żywej istoty. Zarówno Najwyższemu, jak
i indywidualnemu Brahmanowi odmówiono formy duchowej
i indywidualności, chociaż jest wyraźnie powiedziane, że Najwyższy Pan
jest jedną najwyższą żywą istotą, a inne żywe istoty są wieloma podległymi
istotami. Wskutek tego czytanie komentarzy Mayavadi do Vedanta-sutry jest
zawsze niebezpieczne. Główne niebezpieczeństwo leży w tym, że czytając te
komentarze można dojść do wniosku, że żywa istota jest równa Najwyższemu Panu.
Uwarunkowana żywa istota może być bez trudu w ten sposób zwiedziona,
a raz będąc tak zwiedzioną, nigdy nie będzie mogła osiągnąć swojej
rzeczywistej pozycji i cieszyć się swoim wiecznym zaangażowaniem
w bhakti-yodze. Innymi słowy, przez lansowanie impersonalnej koncepcji
Najwyższego Pana, filozofowie Mayavadi wyrządzili ludzkości najgorszą
przysługę. W ten sposób filozofowie Mayavadi pozbawili ludzkie
społeczeństwo prawdziwego przekazu Vedanta-sutry.
Już na samym początku Vedanta-sutry zostało przyjęte, że ta kosmiczna
manifestacja jest jedynie przejawieniem energii Najwyższego Pana. Już pierwszy
aforyzm (janmady asya) opisuje Najwyższego Brahmana jako tego, z którego
wszystko emanuje. Wszystko jest utrzymywane przez Niego, i wszystko zostaje
rozwiązane w Nim. Zatem Absolutna Prawda jest przyczyną stworzenia,
utrzymania i rozwiązania. Przyczyną owocu jest drzewo; kiedy drzewo
produkuje owoc, nie można powiedzieć, że drzewo jest bezosobowe. Drzewo może
wyprodukować setki i tysiące owoców, ale pozostaje takim jakim jest. Kiedy
drzewo produkuje owoc, owoc ten rozwija się i pozostaje przez pewien czas;
następnie psuje się i znika. Nie znaczy to jednak, że również drzewo
znika. W ten sposób, Vedanta-sutra od samego początku tłumaczy doktrynę produktów
ubocznych. Czynności tworzenia, utrzymania i rozwiązania, są spełniane
przez niepojętą energię Najwyższego Pana. Manifestacja kosmiczna jest
transformacją energii Najwyższego Pana, chociaż energia Najwyższego Pana
i Sam Najwyższy Pan są niezróżnicowani i nierozłączni.
W kontakcie z żelazem, kamień filozoficzny może wyprodukować ogromne
ilości złota, ale pomimo to kamień ten pozostaje takim, jakim jest. Tak też,
pomimo wyprodukowania ogromnych manifestacji kosmicznych, Najwyższy Pan zawsze
pozostaje w Swojej transcendentalnej formie.
Filozofia Mayavadi ma czelność odrzucać cel Vyasadevy, tak jak został on
wyjaśniony w Vedanta-sutrze, i usiłuje ustanowić doktrynę
transformacji, która jest całkowitym wymysłem. Według filozofii Mayavadi,
manifestacja kosmiczna jest jedynie transformacją Absolutnej Prawdy,
a Absolutna Prawda nie ma żadnej oddzielnej egzystencji poza tą kosmiczną
manifestacją. Nie jest to jednak przekaz Vedanta-sutry. Ta transformacja
została wyjaśniona przez filozofów Mayavadi jako fałszywa, ale nie jest ona
fałszywa. Jest ona jedynie tymczasowa. Filozofowie Mayavadi utrzymują, że
Absolutna Prawda jest jedyną prawdą, a ta materialna manifestacja, znana
jako materialny świat, jest fałszywa. Jednakże nie jest to prawdą. Materialne
zanieczyszczenie nie jest dokładnie fałszywe. Ponieważ jest ono prawdą
względną, jest tymczasowe. Jest różnica pomiędzy czymś, co jest tymczasowe,
a czymś, co jest fałszywe.
Główną wibracją spotykaną w hymnach wedyjskich jest pranava, czyli omkara;
i omkara jest uważana za dźwiękową formę Najwyższego Pana. Z omkara
wyemanowały wszystkie hymny wedyjskie, i z tej wibracji emanował również
sam świat. Słowa tat tvam asi, również występujące w hymnach wedyjskich,
nie są głównymi wibracjami. Są one jedynie wyjaśnieniem konstytucjonalnej
pozycji żywej istoty. Tat tvam asi oznacza, że żywa istota jest duchową cząstką
najwyższego ducha. Słowa te nie są jednak głównym motywem Vedanty czy
literatury wedyjskiej. Główną dźwiękową reprezentacją Najwyższego jest omkara.
Te wszystkie błędne objaśnienia Vedanta-sutry są uważane za ateistyczne.
Ponieważ filozofowie Mayavadi nie przyjmują wiecznej, transcendentalnej formy
Najwyższego Pana, nie są w stanie zaangażować się w prawdziwą służbę
oddania. W ten sposób są na zawsze pozbawieni świadomości Kryszny
i służby oddania dla Kryszny. Czysty bhakta Osoby Boga nigdy nie przyjmie
filozofii Mayavadi za rzeczywistą ścieżkę realizacji transcendentalnej.
Filozofowie Mayavadi unoszą się w moralnej i niemoralnej atmosferze
kosmicznego świata, i wskutek tego zawsze albo przyjmują, albo odrzucają
materialne przyjemności. Fałszywie przyjęli za duchowe to, co nie jest duchowe,
i w rezultacie zapomnieli o duchowej, wiecznej formie Najwyższej
Osoby Boga, jak również o Jego imieniu, cechach i otoczeniu.
Transcendentalne rozrywki, imię, formę i cechy Najwyższego uważają za
produkty materialnej natury. Przyjmując i odrzucając materialne
przyjemności i niedole, filozofowie Mayavadi wiecznie podlegają niedolom
materialnym.
Prawdziwi bhaktowie Pana pozostają w ciągłej niezgodzie z filozofami
Mayavadi. Nie ma żadnej szansy na to, aby impersonalizm mógł reprezentować
wieczność, szczęście i wiedzę. Usytuowany w niedoskonałej wiedzy
wyzwolenia, Mayavadi bagatelizuje wieczność, wiedzę i szczęście, uważając
je za materializm. Ponieważ Mayavadi odrzucają służbę oddania, są
nieinteligentni i nie są w stanie zrozumieć efektów takiej służby.
Żonglerka słowna, do jakiej się uciekają, usiłując zjednoczyć wiedzę,
poznawanego i znawcę, jedynie wyjawia ich brak inteligencji. Prawdziwym
znaczeniem początku Vedanta-sutry jest doktryna produktów ubocznych. Pan
posiada niezliczone, nieograniczone moce, i wskutek tego na różne sposoby
przejawia produkty uboczne tych mocy. Wszystko znajduje się pod Jego kontrolą.
Najwyższy Pan jest również najwyższym kontrolerem, i manifestuje się
w niezliczonych energiach i ekspansjach.