Rozdział 23 – Dlaczego studiować
Vedanta-sutrę?
Wiedza, to informacja zaczerpnięta z pism
świętych, a nauka jest praktyczną realizacją tej wiedzy. Wiedza jest
naukowa, kiedy jest ona czerpana z pism za pośrednictwem bona fide mistrza
duchowego, ale kiedy jest interpretowana przez spekulacje, wówczas jest to
tylko wytwór umysłu. Kiedy ktoś osiąga, dzięki bona fide mistrzowi duchowemu, naukowe
zrozumienie informacji pism świętych, może osobiście zrealizować rzeczywistą
pozycję Najwyższej Osoby Boga. Transcendentalna forma Najwyższej Osoby Boga
jest różna od manifestacji materialnych, i jest ona ponad wpływem materii.
Jeśli ktoś nie zrozumie formy Osoby Boga w sposób naukowy, staje się
impersonalistą. Słońce samo w sobie jest iluminacją, ale ta iluminacja
jest różna od słońca. Mimo to tak słońce, jak i blask słoneczny, nie są
różnie usytuowane, gdyż bez słońca nie może być blasku słonecznego, a bez
blasku słonecznego słowo słońce nie ma znaczenia.
Dopóki ktoś nie jest wolny od wpływu energii materialnej, nie jest
w stanie zrozumieć Najwyższego Pana i Jego różnych energii. Osoba
będąca pod wpływem energii materialnej, nie może też zrozumieć duchowej formy
Najwyższego Pana. Dopóki nie posiada się realizacji transcendentalnej formy
Najwyższej Osoby Boga, to nie ma kwestii miłości Boga. Dopóki nie zrealizujemy
transcendentalnej formy Najwyższego Pana, nie będziemy mogli osiągnąć miłości
Boga, a bez miłości Boga nie osiągniemy doskonałości ludzkiego życia. Tak
jak pięć "ciężkich" elementów natury – mianowicie, ziemia, ogień,
powietrze i eter – są zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz wszystkich
żywych istot w tym świecie, tak Najwyższy Pan jest zarówno wewnątrz, jak
i na zewnątrz tej egzystencji, i zrealizować Go mogą tylko ci, którzy
są Jego bhaktami.
Czyści bhaktowie wiedzą, że ich przeznaczeniem jest służenie Najwyższej Osobie
Boga, i że wszystkie rzeczy, które istnieją, mogą być środkami, dzięki
którym mogą służyć Najwyższemu. Ponieważ bhakta został pobłogosławiony przez
Najwyższego z wewnątrz swego serca, może on widzieć Najwyższego Pana
wszędzie, gdziekolwiek kieruje swój wzrok. W rzeczywistości, nie widzi on
niczego innego. W Śrimad-Bhagavatam (11.2.55), w następujący sposób
został potwierdzony związek pomiędzy bhaktą a Najwyższym Panem:
visrjati hrdayam na yasya saksad
dharir avaśabhihito 'py aghaugha-naśah
pranaya-raśanaya dhrtanghri-padmah
sa bhavati bhagavata-pradhana uktah
"Jeśli serce jakiejś osoby jest zawsze przywiązane do lotosowych stóp
Najwyższego Pana więzami miłości, Pan nie opuszcza tej osoby. W istocie,
nawet jeśli jej pamięć nie jest doskonała, powinna być uważana za bhaktę
pierwszej klasy." Przykład tego jest opisany w Śrimad-Bhagavatam,
Daśa-skandha (10.30.4). Kiedy gopi zgromadziły się, aby uczestniczyć
w tańcu rasa Kryszny, Kryszna je opuścił. Wskutek tego gopi zaczęły
intonować święte imię Kryszny, i, owładnięte szaleństwem, zaczęły zapytywać
leśne rośliny i kwiaty, czy przypadkiem nie widziały Kryszny. Kryszna jest
niczym niebo; jest On usytuowany wszędzie.
Przez studiowanie Śrimad-Bhagavatam możemy otrzymać informacje o naszym
wiecznym związku z Najwyższym Panem, zrozumieć proces, przez który możemy
osiągnąć Pana, i osiągnąć ostateczną realizację, którą jest miłość Boga.
Tłumacząc Prakaśanandzie Sarasvati, w jaki sposób można osiągnąć Najwyższą
Osobę Boga przez służbę oddania, Pan Caitanya zacytował werset ze
Śrimad-Bhagavatam (11.14.21), w którym Pan mówi, że zrealizować Go można
jedynie przez służbę oddania pełnioną z wiarą i miłością.
W istocie, to jedynie służba oddania oczyszcza serce bhakty i wznosi
go do ostatecznej realizacji, dzięki której, utwierdzony w wierze pełni on
służbę dla Najwyższego Pana. Nawet jeśli ktoś narodził się w niskiej
rodzinie, takiej jak rodzina candala (zjadaczy psów), może zostać napełniony
transcendentalnymi symptomami przez realizację najwyższego stanu miłości Boga.
Te transcendentalne symptomy zostały opisane w Śrimad-Bhagavatam (11.3.31):
smarantah smarayantaś ca
mitho 'ghaugha-haram harim
bhaktya samjataya bhaktya
bibhraty utpulakam tanum
"Kiedy bhaktowie dyskutują na tematy związane z Najwyższym Panem,
który może oczyścić serce bhakty z wszelkiego rodzaju grzesznych reakcji,
przepełniają się ekstazą i przejawiają różne symptomy będące rezultatem
ich służby oddania." Bhagavatam dalej oznajmia: "Kiedy bhaktowie
intonują święte imię Pana, z powodu swojego spontanicznego przywiązania do
Niego, czasami płaczą, czasami śmieją się, tańczą, śpiewają itd., nie dbając
o żadne społeczne konwenanse." (Bhag. 11.2.40)
Należy zrozumieć, że Śrimad-Bhagavatam jest prawdziwym objaśnieniem do
Brahma-sutry i zostało skompilowane przez samego Vyasadevę. W Garuda
Puranie jest powiedziane:
artho 'yam brahma-sutranam
bharatartha-vinirnayah
gayatri-bhasya-rupo 'sau
vedartha-paribrmhitah
grantho 'stadaśa-sahasrah
śrimad-bhagavatabhidhah
"Śrimad-Bhagavatam jest autoryzowanym objaśnieniem Brahma-sutry,
i jest dalszym objaśnieniem Mahabharaty. Jest ono ekspansją mantry gayatri
i jest esencją całej wiedzy wedyjskiej. To Śrimad-Bhagavatam, zawierające
osiemnaście tysięcy wersetów, jest znane jako objaśnienie całej literatury
wedyjskiej." Już w samym Pierwszym Canto Śrimad-Bhagavatam mędrcy
z Naimisaranya zapytali Sutę Goswamiego, w jaki sposób można poznać
esencję literatury wedyjskiej. W odpowiedzi Suta Goswami zaprezentował
Śrimad-Bhagavatam jako esencję wszystkich Ved, historii i innej literatury
wedyjskiej. Gdzie indziej w Śrimad-Bhagavatam (12.13.15) jest wyraźnie
powiedziane, że jest ono esencją całej wiedzy Vedanty i że ten, kto
rozkoszuje się wiedzą Śrimad-Bhagavatam, nie ma upodobania do innej literatury.
Już na samym początku Śrimad-Bhagavatam zostało opisane znaczenie i cel
mantry gayatri: "Ofiarowuję moje pokłony Najwyższej Prawdzie." Jest
to pierwszy, wprowadzający werset dotyczący Najwyższej Prawdy, która została
opisana w Śrimad-Bhagavatam jako źródło stworzenia, utrzymania
i destrukcji manifestacji kosmicznej. Pokłony Osobie Boga, Vasudevie (om
namo bhagavate vasudevaya), bezpośrednio wskazują na Pana Śri Krysznę, który
jest boskim synem Vasudevy i Devaki. Ten fakt został bardziej dokładnie
zaprezentowany w dalszej części Śrimad-Bhagavatam. Vyasadeva zapewnia, że
Śri Kryszna jest oryginalną Osobą Boga, a wszyscy inni są albo Jego
bezpośrednimi, albo pośrednimi plenarnymi cząstkami czy cząstkami tych cząstek.
Później Śrila Jiva Goswami jeszcze szczegółowiej przedstawił to zagadnienie
w swojej Kryszna-sandarbha, a Brahma; oryginalna żywa istota, dał
obszerne wyjaśnienie o Osobie Śri Kryszny w swoim traktacie
Brahma-samhita. Również Sama Veda potwierdza fakt, że Pan Kryszna jest boskim
synem Devaki.
W swojej modlitwie, autor Śrimad-Bhagavatam najpierw
występuje z wnioskiem, że Pan Śri Kryszna jest pierwotnym Panem, i że
jeśli mamy przyjąć jakąkolwiek transcendentalną nomenklaturę dla Absolutnej
Osoby Boga, to powinno być to imię Kryszna, wszechatrakcyjny.
W Bhagavad-gicie Pan w wielu ustępach stwierdza, że jest oryginalną
Osobą Boga, i to również zostało potwierdzone przez Arjunę, który
zacytował wielkich mędrców, takich jak Narada, Vyasa, i inni. Również
w Padma Puranie jest powiedziane, że spośród niezliczonych imion Pana,
imię Kryszna jest zasadniczym. Chociaż imię Vasudeva wskazuje na plenarną porcję
Osoby Boga, i chociaż wszystkie różne formy Pana są identyczne
z Vasudevą, w tym tekście Vasudeva zasadniczo wskazuje na boskiego
syna Vasudevy i Devaki. Śri Kryszna jest zawsze obiektem medytacji
paramahamsów, czyli osób najbardziej doskonałych w wyrzeczonym porządku
życia. Vasudeva, czyli Pan Śri Kryszna, jest przyczyną wszystkich przyczyn,
i wszystko co istnieje, jest Jego emanacją. W jaki sposób się to
dzieje, zostało wyjaśnione w późniejszych rozdziałach Śrimad-Bhagavatam.
Caitanya Mahaprabhu opisuje Śrimad-Bhagavatam jako nieskazitelną Puranę,
ponieważ zawiera ona transcendentalne narracje o rozrywkach Najwyższej
Osoby Boga, Śri Kryszny. Historia Śrimad-Bhagavatam jest bardzo chwalebna.
Zostało ono, skompilowane przez Vyasadevę i jest rezultatem jego dojrzałego
doświadczenia w wiedzy transcendentalnej, które to doświadczenie zdobył
z pomocą instrukcji Śri Narady Muniego, swojego mistrza duchowego.
Vyasadeva skompilował całą literaturę wedyjską – cztery Vedy, Vedanta-sutrę,
czyli Brahma-sutry, Purany i Mahabharatę. Mimo to nie był
usatysfakcjonowany, dopóki nie napisał Śrimad-Bhagavatam. Jego niezadowolenie
zaobserwował jego mistrz duchowy, Narada, i dlatego poradził mu, aby
napisał o transcendentalnych czynnościach Pana Śri Kryszny. Transcendentalne
czyny Śri Kryszny są szczególnie opisane w Dziesiątym Canto
Śrimad-Bhagavatam, Canto, które zawiera esencję całej tej pracy. Nie należy
jednak natychmiast kierować się do Dziesiątego Canto, ale należy zbliżać się do
niego stopniowo, przez rozwijanie wiedzy o sprawach zaprezentowanych
wcześniej.
Na ogół filozoficzny umysł pragnie poznać źródło wszelkiego stworzenia. Kiedy
osoba o nastawieniu filozoficznym widzi niebo w nocy,
w naturalny sposób budzą się w niej pytania odnośnie gwiazd,
w jaki sposób są one usytuowane, kto tam żyje, itd. Wszystkie te pytania
są całkiem naturalne dla ludzkiej istoty, gdyż ma ona bardziej rozwiniętą
świadomość niż zwierzę. W odpowiedzi na te dociekania, autor
Śrimad-Bhagavatam mówi, że źródłem wszelkiego stworzenia jest Pan. Jest On nie tylko
jego stworzycielem, ale również utrzymującym i niszczącym je.
Zamanifestowane kosmiczne stworzenie zostało stworzone w pewnym okresie
z woli Pana, jest ono utrzymywane przez pewien czas i ostatecznie
niszczone przez Jego wolę. Zatem On jest najwyższą wolą poza wszelkimi
czynnościami.
Oczywiście, są ateiści różnych kategorii, którzy nie wierzą
w stworzyciela, ale jest tak jedynie z powodu ich ubogiego zasobu
wiedzy. Współcześni naukowcy stwarzają rakiety, i w taki czy inny sposób
wyrzucają je w przestrzeń, by unosiły się tam przez pewien czas,
kontrolowane przez tych naukowców, którzy znajdują się z dala od nich.
Wszystkie wszechświaty i niezliczone planety wewnątrz nich są podobne do
takich rakiet, i wszystkie są kontrolowane przez Osobę Boga.
W literaturze wedyjskiej jest powiedziane, że Absolutna Prawda, Osoba Boga,
jest główną pomiędzy wszystkimi osobami. Wszystkie żywe istoty, od pierwszej
stworzonej istoty, Brahmy, aż do najmniejszej mrówki, są indywiduami. Nawet
ponad Brahmą jest wiele innych żywych istot o indywidualnych
możliwościach. Sam Osoba Boga jest również żywą istotą i jest tak samo
indywiduum, jak inne żywe istoty. Jednakże, Najwyższy Pan jest najwyższą żywą
istotą, posiada On najpotężniejszy umysł i najwyższe, niepojęte energie
w ogromnej różnorodności. Jeśli umysł człowieka może produkować rakiety
i statki kosmiczne, to jest to zrozumiałe, że umysł wyższy od ludzkiego
może produkować wyższe rzeczy. Osoba rozsądna przyjmie ten argument, ale nie
przyjmą go ludzie uparci.
Śrila Vyasadeva natychmiast przyjmuje najwyższy umysł za parameśvara,
najwyższego kontrolera. Jak oznajmiono w Bhagavad-gicie i wszystkich
innych pismach spisanych przez Śrila Vyasadevę, tą parameśvarą jest Sam Śri
Kryszna. Zostało to szczególnie potwierdzone w Śrimad-Bhagavatam.
W Bhagavad-gicie Pan również mówi osobiście, że ponad Nim nie ma żadnej
innej paratattvy (summum bonum). Dlatego autor natychmiast oddaje cześć tej
paratattvie, Śri Krysznie, którego transcendentalne czyny zostały opisane
w Canto Dziesiątym.
Osoby pozbawione skrupułów natychmiast pędzą do Dziesiątego Canto, szczególnie
do pięciu rozdziałów, które opisują taniec rasa Pana. Jednakże ta część
Śrimad-Bhagavatam jest najbardziej poufną częścią tej wielkiej literatury.
Dopóki ktoś nie jest całkowicie zrealizowany w transcendentalnej wiedzy
o Panu, z pewnością błędnie zrozumie chwalebne transcendentalne
rozrywki Pana w tańcu rasa i Jego miłosne sprawy z gopi. Temat
ten jest wysoce duchowy i specyficzny. Tańcem rasa mogą rozkoszować się
jedynie osoby wyzwolone, które stopniowo osiągnęły etap paramahamsa.
Dlatego Śrila Vyasadeva daje czytelnikowi szansę stopniowego postępu
w realizacji duchowej, zanim rzeczywiście zacznie się on rozkoszować
esencją rozrywek Pana. Wskutek tego Vyasadeva celowo przywołuje mantrę gayatri:
dhimahi. Ta mantra gayatri jest szczególnie przeznaczona dla ludzi
zaawansowanych duchowo. Kiedy ktoś osiąga sukces w intonowaniu tej mantry,
wówczas może przeniknąć transcendentalną pozycję Pana. Chcąc osiągnąć sukces
w intonowaniu mantry gayatri, musi najpierw zdobyć cechy braminiczne
i zostać doskonale usytuowanym w gunie dobroci. Od tego momentu można
zacząć transcendentalną realizację Pana, Jego imienia; Jego sławy, cech, itd.
Śrimad-Bhagavatam jest narracją odnoszącą się do svarupa (formy) Pana, która
jest manifestowana poprzez Jego wewnętrzną moc. Ta moc jest różna od mocy
zewnętrznej, która zamanifestowała ten kosmiczny świat, którego doświadczamy.
Już w pierwszym wersecie Pierwszego Rozdziału Śrimad-Bhagavatam, Śrila
Vyasadeva czyni wyraźne rozróżnienie pomiędzy mocą wewnętrzną
i zewnętrzną. Mówi on tam, że moc wewnętrzna jest rzeczywistością
prawdziwą, podczas gdy energia zamanifestowana zewnętrznie (w formie
materialnej egzystencji) jest tymczasowa i złudna, nie będąca niczym
więcej niż miraż na pustyni. Może się wydawać, że w mirażu jest obecna
woda, ale prawdziwa woda jest gdzieś indziej. Podobnie, to zamanifestowane
kosmiczne stworzenie wydaje się być rzeczywistością, ale jest ono jedynie
odbiciem prawdziwej rzeczywistości, która istnieje w świecie duchowym.
W świecie duchowym nie ma mirażów. Jest tam Absolutna Prawda. Ta Absolutna
Prawda nie jest jednak obecna w świecie materialnym. Tutaj wszystko jest
prawdą względną; jedna prawda zdaje się zależeć od drugiej. To kosmiczne
stworzenie jest rezultatem wzajemnych oddziaływań trzech sił materialnej
natury. Tymczasowe manifestacje są stworzone w ten sposób, aby prezentować
złudzenie jako rzeczywistość w celu oszołomienia umysłu uwarunkowanej
duszy. W ten sposób wydaje się, że jest tak wiele gatunków życia, łącznie
z wyższymi półbogami, takimi jak Brahma, Indra, itd. W istocie,
w tym zamanifestowanym świecie nie ma rzeczywistości, ale ta rzeczywistość
zdaje się być obecną, ponieważ prawdziwa rzeczywistość istnieje w świecie
duchowym, gdzie wiecznie rezyduje Osoba Boga razem ze Swoimi transcendentalnymi
parafernaliami.
Główny inżynier skomplikowanej konstrukcji nie
bierze osobiście udziału w samym wznoszeniu konstrukcji, ale jedynie on
zna każdy zakątek tej konstrukcji, ponieważ prace budownicze przebiegają
zgodnie z jego instrukcjami. Innymi słowy, wie on wszystko o tej
konstrukcji bezpośrednio i pośrednio. Podobnie, Osoba Boga, który jest
najwyższym inżynierem tego kosmicznego stworzenia, wie bardzo dobrze, co dzieje
się w każdym zakątku tej manifestacji kosmicznej, chociaż wydaje się, że
czynności są spełniane przez kogoś innego. W rzeczywistości, nikt nie jest
niezależny w stworzeniu materialnym. Wszędzie obecna jest ręka Pana.
Wszystkie elementy materialne, jak również iskry duchowe, są jedynie Jego
emanacjami. Cokolwiek zostaje stworzone w tym materialnym świecie, jest
tworzone przez wzajemne oddziaływanie dwóch energii, materialnej
i duchowej. Te energie należą do Absolutnej Prawdy, Osoby Boga, Śri
Kryszny.
Chemik może wytworzyć wodę w laboratorium przez zmieszanie tlenu
i wodoru, ale tak naprawdę, żywa istota może działać jedynie pod
kierunkiem Najwyższego Pana. W rzeczywistości, wszystkie materiały,
których używa chemik, zostały dostarczone przez Pana. Pan zna wszystko
bezpośrednio i pośrednio, i jest On świadomy wszystkich
najdrobniejszych szczegółów wszystkiego. Jest On również całkowicie niezależny.
Pan może zostać porównany do kopalni złota, a kosmiczne stworzenie może
zostać porównane do ornamentów zrobionych z tego złota, takich jak złote
pierścionki, naszyjniki, itd. Złote pierścionki i naszyjniki są jakościowo
jedne ze złotem w kopalni, ale ilościowo, złoto w kopalni
i złoto w naszyjniku są różne. Filozofia Pana Caitanyi
o Prawdzie Absolutnej skupia się wokół faktu, że Najwyższy Pan jest
jednocześnie tożsamy i różny od Swojego stworzenia. Nic nie jest
absolutnie równe Absolutnej Prawdzie, ale jednocześnie nic nie jest niezależne
od niej.
Uwarunkowane dusze, począwszy od Brahmy, inżyniera tego określonego
wszechświata, aż do nieznacznej mrówki, wszystkie coś stwarzają, ale żadna
z nich nie jest niezależna od Najwyższego Pana. Materialista błędnie
uważa, że poza nim samym nie ma żadnego stworzyciela, i to jest zwane
mayą, czyli złudzeniem. Z powodu ubogiego zasobu wiedzy, materialista nie
jest w stanie ujrzeć niczego poza zasięgiem swoich niedoskonałych zmysłów;
wskutek tego myśli, ze materia automatycznie przyjmuje swój kształt,
niezależnie od jakiejkolwiek świadomej podstawy. Koncepcja ta została obalona
przez Śrila Vyasadevę w pierwszym wersecie Śrimad-Bhagavatam. Jak
oznajmiono wcześniej, Vyasadeva jest duszą wyzwoloną, i skompilował on tę
autorytatywną księgę po osiągnięciu doskonałości duchowej. Skoro kompletna
całość, Absolutna Prawda, jest źródłem wszystkiego, nic nie jest niezależne od
Niego. Wszystko istnieje wewnątrz ciała Absolutnej Prawdy. Każde działanie
i reakcja części ciała jest znanym faktem dla wcielonej całości. Podobnie,
jeśli stworzenie pozostaje w ciele Absolutnej Prawdy, to nie ma niczego
nieznanego Absolutowi, bezpośrednio czy pośrednio.
W śruti-mantrze jest powiedziane, że ta absolutna całość, czyli Brahman, jest
ostatecznym źródłem wszystkiego. Wszystko emanuje z Niego, wszystko jest
utrzymywane przez Niego, i w końcu wszystko na powrót wchodzi
w Niego. Takie jest prawo natury. To zostało również potwierdzone
w śruti-mantrze. Jest tam powiedziane, że na początku milenium Brahmy,
źródłem, z którego wszystko emanuje, jest Absolutna Prawda, czyli Brahman,
a w końcu tego milenium, miejscem spoczynku, do którego wszystko ponownie
wraca, jest ta sama Absolutna Prawda. Materialni naukowcy ślepo biorą to za
pewnik, że ostatecznym źródłem tego systemu planetarnego jest słońce, ale nie
są w stanie wytłumaczyć źródła słońca. Ostateczne źródło zostało
wytłumaczone w literaturze wedyjskiej; Brahma jest stworzycielem tego
wszechświata, ale ponieważ musiał on medytować, aby otrzymać inspirację do
dokonania tego stworzenia, nie jest on ostatecznym stwórcą. Jak oznajmiono
w pierwszym wersecie Śrimad-Bhagavatam, Brahma otrzymał wiedzę wedyjską od
Osoby Boga. W pierwszym wersecie Śrimad-Bhagavatam jest powiedziane, że
stwórca wtórny, Brahma, został zainspirowany przez Najwyższego Pana, który
umożliwił mu wywiązać się ze swoich twórczych funkcji. Zatem Najwyższy Pan jest
nadrzędnym inżynierem. Prawdziwym umysłem poza wszelkimi pośrednikami
stworzenia jest Absolutna Osoba Boga, Śri Kryszna. W Bhagavad-gicie Śri
Kryszna osobiście oznajmia, że to jedynie On jest tym, który nadzoruje energię
stwórczą (prakrti), totalną sumę materii. Dlatego Śri Vyasadeva nie wielbi ani
Brahmy, ani słońca, ale Najwyższego Pana, który kieruje zarówno Brahmą, jak
i słońcem, w ich dziele stworzenia.
Ważnymi są sanskryckie słowa abhijna i svarat, pojawiające się
w pierwszym wersecie Śrimad-Bhagavatam. Te dwa słowa odróżniają Pana od
wszystkich żywych istot. Żadna inna żywa istota poza najwyższą istotą,
Absolutną Osobą Boga, nie jest ani abhijna ani svarat – to znaczy, żadna
z nich nie jest ani w pełni świadoma wszystkiego, ani w pełni
niezależna. Każdy musi zdobywać wiedzę od osób, które wiedzą więcej; nawet
Brahma, który jest pierwszą żywą istotą w tym materialnym świecie, musiał
medytować o Najwyższym Panu i przyjąć Jego pomoc, by móc dokonać
stworzenia. Jeśli Brahma albo słońce nie są w stanie stworzyć niczego bez
otrzymania wiedzy od kogoś wyższego, więc jaka jest pozycja tych materialnych
naukowców, którzy są w pełni zależni od tak wielu materialnych rzeczy?
Współcześni naukowcy, tacy jak Jagadisha Chandra Bose, Isaac Newton, Albert
Einstein, itd., mogą chełpić się swoimi odpowiednimi mocami twórczymi, ale
w tak wielu rzeczach są zmuszeni polegać na Najwyższym Panu. Przede
wszystkim, wysoce inteligentne mózgi tych dżentelmenów z pewnością nie
zostały wyprodukowane przez żadną ludzką istotę. Umysł jest stwarzany przez
inny czynnik. Gdyby umysły, takie jak umysł Einsteina czy Newtona, mogły zostać
wytworzone przez istotę ludzką, wówczas rodzaj ludzki stworzyłby wiele takich
umysłów, zamiast po prostu oddawać nabożną cześć tym, którzy odeszli. Jeśli ci
naukowcy nie są w stanie wytworzyć nawet takich umysłów, to co dopiero
mówić o głupich ateistach, którzy wyzywają autorytet Pana?
Nawet impersonaliści Mayavadi, którzy schlebiają sobie wzajemnie i wierzą,
że sami stali się Panem, nie są ani abhijnah ani svarat, czyli w pełni
świadomymi czy w pełni niezależnymi. Moniści Mayavadi poddają się surowym
pokutom i wyrzeczeniom, aby osiągnąć wiedzę stania się jednym
z Panem, ale ostatecznie uzależniają się od jakiegoś bogatego ucznia,
który dostarcza im środków do skonstruowania wielkich zakonów i świątyń.
Zanim ateiści, tacy jak Ravana i Hiranyakaśipu, mogli wyszydzić autorytet
Pana, musieli poddać się surowym pokutom, ale ostatecznie byli tak bezradni, że
nie byli w stanie ocalić siebie samych, kiedy Pan pojawił się przed nimi
jako okrutna śmierć. To również odnosi się do współczesnych ateistów, którzy
mają czelność wyszydzać autorytet Pana. Takich ateistów spotka taka sama kara,
która została wymierzona w przeszłości wielkim ateistom, takim jak Ravana
i Hiranyakaśipu. Historia powtarza się, i to, co zdarzyło się
w przeszłości, będzie zdarzało się ciągle, kiedy zaistnieje taka potrzeba.
Kiedykolwiek lekceważony jest autorytet Pana, prawa natury zawsze wymierzają
karę.
Wszechdoskonałość Najwyższego Pana, Osoby Boga,
została potwierdzona we wszystkich śruti-mantrach. W śruti-mantrach jest
powiedziane, że wszechdoskonały Pan rzucił spojrzenie na materię i w ten
sposób stworzył wszystkie żywe istoty. Żywe istoty są integralnymi cząstkami
Pana, i On zapładnia rozległą materialną naturę nasionkami iskier
duchowych. W ten sposób twórcze energie zostają uaktywnione dla tak wielu
wspaniałych kreacji. Kiedy jeden ateista argumentował, że Bóg nie jest większym
ekspertem niż producent skomplikowanego zegarka, który ma tak wiele precyzyjnych
części, musieliśmy odpowiedzieć, że Bóg jest większym mechanikiem niż
zegarmistrz, gdyż stwarza jedynie jedną maszynę w formie męskiej
i żeńskiej, a ta forma męska i żeńska dalej same produkują
niezliczone podobne maszyny, bez dalszej uwagi Boga. Gdyby człowiek był
w stanie wyprodukować komplet maszyn zdolnych do produkowania innych
maszyn, bez dalszej uwagi człowieka, wówczas można by było powiedzieć, że
dorównał on swoją inteligencją inteligencji Boga. Oczywiście to nie jest
możliwe. Każda poszczególna niedoskonała maszyna stworzona przez człowieka musi
być indywidualnie obsługiwana przez mechanika. Ponieważ nikt nie może dorównać
swoją inteligencją Bogu, innym imieniem Boga jest asamaurdha, co wskazuje na
to, że nikt nie jest Mu równy czy też większy od Niego. W przypadku
każdego człowieka istnieje ktoś, kto dorównuje mu inteligencją i kto go
przewyższa, i nikt nie może twierdzić, że nie ma takich osób. Jednakże nie
jest tak w przypadku Pana. Śruti-mantry wykazują, że przed stworzeniem
tego materialnego wszechświata Pan istniał już i był panem każdego. To Pan
poinstruował Brahmę w wiedzy wedyjskiej. Tej Osobie Boga należy być
posłusznym pod każdym względem. Każdy, kto pragnie uwolnić się od materialnego
uwikłania, musi podporządkować się Jemu, i to zostało potwierdzone
w Bhagavad-gicie.
Dopóki dana osoba nie podporządkuje się lotosowym stopom Osoby Boga,
z pewnością zostanie zwiedziona, nawet jeśli jest to osoba o wielkich
możliwościach umysłowych. Jedynie kiedy takie wielkie umysły podporządkują się lotosowym
stopom Vasudevy i wiedzą doskonale, że Vasudeva jest przyczyną wszystkich
przyczyn, jak to zostało potwierdzone w Bhagavad-gicie (7.19), wówczas
mogą stać się mahatmami, czyli osobami o prawdziwie szerokich horyzontach
umysłowych. Jednakże takich mahatmów o szerokich horyzontach umysłowych
spotyka się bardzo rzadko. Ale tylko takie osoby mogą zrozumieć Najwyższego
Pana jako Absolutną Osobę Boga, pierwszą przyczynę wszelkiego stworzenia. On
jest parama, ostateczną prawdą, ponieważ wszelkie inne prawdy są zależne od
Niego. Ponieważ On jest źródłem wszelkiej wiedzy, jest On wszechwiedzącym; nie
podlega On iluzji, której podlega osoba posiadająca jedynie względną wiedzę.
Niektórzy uczeni Mayavadi argumentują, że Śrimad Bhagavatam nie zostało
skompilowane przez Śrila Vyasadevę, a niektórzy zakładają, że księga ta
jest współczesnym dziełem napisanym przez kogoś o imieniu Vopadeva. Aby
pokonać ten bezsensowny argument, Śrila Śridhara Swami wykazuje, że
w wielu z najstarszych Puran znajdują się odnośniki do
Śrimad-Bhagavatam. Pierwsza śloka, czyli werset Śrimad-Bhagavatam, zaczyna się
mantrą gayatri, a odniesienie do tego znajduje się w Matsya Puranie
(najstarsza purana). Powołując się na treść gayatri mantry
w Śrimad-Bhagavatam, purana ta mówi, "To dzieło, które zawiera wiele,
wiele narracji przepełnionych duchowymi instrukcjami, rozpoczyna się mantrą
gayatri i zawiera również historię Vrtrasury, jest znane jako
Śrimad-Bhagavatam. Ktokolwiek podaruje komuś to wielkie dzieło podczas pełni
księżyca, osiągnie najwyższą doskonałość życia i powróci do Boga."
Również w innych puranach znajdują się odnośniki do Śrimad-Bhagavatam,
które nawet wzmiankują, że dzieło to składa się z Dwunastu Canto
i osiemnastu tysięcy ślok. Wzmianka o Śrimad-Bhagavatam znajduje się
również w konwersacji pomiędzy Gautamą i Maharajem Ambarisą, która to
konwersacja zawarta jest w Padma Puranie. Maharaja Ambarisa otrzymał radę,
że jeśli w ogóle pragnie wyzwolenia z materialnego uwikłania,
powinien regularnie czytać Śrimad-Bhagavatam. Wobec tego nie ma żadnych
wątpliwości co do autorytetu Śrimad-Bhagavatam. Przez ostatnie pięćset lat
wielu uczonych napisało szczegółowe komentarze do Śrimad-Bhagavatam, wykazując
się wyjątkową uczonością. Poważny uczeń zrobiłby dobrze, gdyby usiłował je
przestudiować, by pełniej rozkoszować się transcendentalnym przekazem
Śrimad-Bhagavatam.
Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura szczególnie omawia oryginalną i czystą
psychologię seksu (adi-rasa), pozbawioną wszelkich pospolitych wad. Cały
materialny świat kręci się dzięki podstawowej zasadzie życia seksualnego. We
współczesnej cywilizacji ludzkiej seks jest centralnym punktem wszystkich
czynności. W rzeczywistości, gdziekolwiek byśmy się nie zwrócili, tam
dominuje życie seksualne. Zatem życie seksualne nie jest czymś nierzeczywistym;
jego prawdziwa realność jest doświadczana w świecie duchowym. Seks
materialny jest jedynie wypaczonym odbiciem seksu oryginalnego, który
znajdujemy w Absolutnej Prawdzie. To potwierdza fakt, że Absolutna Prawda
jest osobą, jako że nie mogłaby być bezosobową i posiadać zmysłu czystego
życia seksualnego. Bezosobowa filozofia monistyczna pośrednio rozbudza do
ohydnego, pospolitego seksu, ponieważ nadmiernie podkreśla bezosobowość
Ostatecznej Prawdy. Rezultat tego jest taki, że ludzie o ubogim zasobie
wiedzy przyjęli to wypaczone materialne życie seksualne za wszystko, nie mając
informacji o rzeczywistej, duchowej formie seksu. Jest różnica pomiędzy
seksem w niezdrowym stanie życia materialnego, a seksem
w egzystencji duchowej. Śrimad-Bhagavatam stopniowo wznosi do najwyższego,
doskonałego stanu transcendencji, ponad trzema siłami czynności materialnych,
czynności karmicznych, i ponad spekulatywną filozofię, jak również ponad
kult funkcjonalnych bóstw zalecanych w Vedach. Śrimad-Bhagavatam jest
wcieleniem służby oddania dla Najwyższej Osoby Boga, Kryszny, i dlatego
znajduje się na wyższej pozycji w stosunku do innej literatury wedyjskiej.
Religia zawiera cztery podstawowe przedmioty: (1) pobożne czynności, (2) rozwój
ekonomiczny, (3) zadowalanie zmysłów, (4) wyzwolenie z niewoli
materialnej. Życie religijne różni się od niereligijnego życia barbarzyńców.
W istocie, można powiedzieć, że prawdziwe życie ludzkie zaczyna się od
religii. Cztery zasady życia zwierzęcego – jedzenie, spanie, obrona i łączenie
się w pary – są właściwe zarówno dla zwierząt, jak i istot ludzkich.
Ale religia jest szczególnym zainteresowaniem istot ludzkich. Jako że bez
religii życie ludzkie nie jest lepsze od życia zwierzęcego, w prawdziwym
społeczeństwie ludzkim istnieje jakaś forma religii zmierzająca do
samorealizacji i odnosząca się do naszego wiecznego związku z Bogiem.
Na niższym etapie cywilizacji ludzkiej zawsze istnieje współzawodnictwo
pomiędzy ludźmi, w ich próbach dominowania nad materialną naturą. Innymi
słowy, istnieje bezustanna rywalizacja w próbie zadowalania zmysłów.
W ten sposób, kierowany pragnieniem przyjemności zmysłowych, człowiek
ustanawia rytuał religijny. Zatem pobożne czynności i funkcje religijne
spełniane są w celu osiągnięcia jakiegoś materialnego zysku, a jeśli
taki materialny zysk jest osiągalny w inny sposób, to ta tak zwana religia
zostaje zlekceważona. Można to widzieć na przykładzie współczesnej cywilizacji
ludzkiej. Skoro ekonomiczne pragnienia ludzi zdają się być spełniane w inny
sposób, nikt teraz nie jest zainteresowany religią. Kościoły, cerkwie
i świątynie są praktycznie puste, gdyż ludzie są bardziej zainteresowani
fabrykami, sklepami i kinami. Wskutek tego opustoszały religijne miejsca
wzniesione przez ich przodków. Jest to dowodem na to, że religia jest na ogół
spełniana dla rozwoju ekonomicznego, a rozwój ekonomiczny jest potrzebny
dla zadowalania zmysłów. Kiedy ktoś nie odnosi sukcesu w swoich próbach
osiągnięcia zadowalania zmysłów, zaczyna dążyć do zbawienia, by stać się jednym
z najwyższą całością. Wszystkie te czynności są spełniane z tym samym
celem – dla przyjemności zmysłowej.
Te cztery podstawowe, wymienione wyżej rzeczy, są
regulowane przez Vedy, tak aby nie było przesadnego współzawodnictwa dla
zadowalania zmysłów. Jednakże Śrimad-Bhagavatam jest transcendentalne do
wszystkich tych czynności dla osiągnięcia przyjemności zmysłowej w świecie
materialnym. Jest to literatura czysto transcendentalna, rozumiana przez
bhaktów Pana, którzy są ponad współzawodnictwem w zadowalaniu zmysłów.
W świecie materialnym istnieje ostre współzawodnictwo w dążeniu do
przyjemności zmysłowej, pomiędzy zwierzętami, ludźmi, społecznościami,
a nawet nacjami, ale bhaktowie Pana są ponad tym wszystkim. Bhaktowie nie
mają potrzeby współzawodniczyć z materialistami, ponieważ znajdują się na
ścieżce powrotu do Boga, powrotu do domu, gdzie wszystko jest wieczne, pełne
i radosne. Tacy transcendentaliści są w stu procentach pozbawieni
zazdrości i dlatego są czyści w sercu. Współzawodnictwo istnieje
dlatego, ponieważ każdy w tym materialnym świecie jest zazdrosny.
Bhaktowie Pana są nie tylko wolni od wszelkiego rodzaju materialnej zazdrości,
ale również są łaskawi dla wszystkich, usiłując ustanowić społeczeństwo
z Bogiem w centrum, wolne od współzawodnictwa.
Pewne materialistyczne idee społeczeństwa wolnego od współzawodnictwa są
sztuczne, ponieważ nawet w tych państwach istnieje współzawodnictwo
o zdobycie siły. Jest to faktem, że zasada zadowalania zmysłów jest
podstawową zasadą życia materialistycznego, i to można zrealizować albo
przez czytanie Ved, albo po prostu przez obserwację zwykłych ludzkich
czynności. Vedy polecają czynności karmiczne, przez które ludzie mogą awansować
na wyższe planety, i również polecają kult różnych półbogów, w celu osiągnięcia
ich planet. Ostatecznie Vedy polecają czynności, dzięki którym można osiągnąć
Absolutną Prawdę i zrealizować Jego bezosobową cechę, by stać się jednym
z Nim. Jednakże bezosobowy aspekt Prawdy Absolutnej nie jest ostatnim
słowem. Ponad cechą bezosobową jest Paramatma, czyli Dusza Najwyższa,
a ponad tym jest Najwyższa Osoba. Śrimad-Bhagavatam informuje o tych
osobowych cechach Absolutnej Prawdy, cechach, które znajdują się ponad aspektem
bezosobowym. Tematy dotyczące tych cech są wyższe od tematów bezosobowej
filozoficznej spekulacji; dlatego Śrimad-Bhagavatam otrzymuje wyższy status niż
część Ved znana jako jnana-kanda. Śrimad-Bhagavatam jest również wyższe
w stosunku do części Ved znanych jako karma-kanda i upasana-kanda,
ponieważ poleca ono kult Najwyższej Osoby Boga, Śri Kryszny, boskiego syna
Vasudevy. Część Ved znana jako karma-kanda obfituje we współzawodnictwo dla
osiągnięcia planet niebiańskich dla lepszego zadowalania zmysłów, i to
współzawodnictwo również jest widoczne w częściach jnana-kanda
i upasana-kanda. Śrimad-Bhagavatam jest ponad nimi, ponieważ jego celem
jest jedynie Najwyższa Prawda, istota czy podstawa wszelkich kategorii.
Innymi słowy, dzięki Śrimad-Bhagavatam możemy poznać oryginalną substancję, jak
również względności, w ich prawdziwym sensie i perspektywie. Tą
oryginalną substancją jest Absolutna Prawda, Najwyższa Osoba Boga,
a względnościami są różne formy energii, które z Niego emanują.
Ponieważ żywe istoty również są powiązane z Jego energiami,
w rzeczywistości nie ma nic odmiennego od substancji. Jednocześnie,
energie są różne od substancji. W sensie materialnym, ta koncepcja jest
wewnętrznie sprzeczna, ale Śrimad-Bhagavatam wyraźnie omawia ten aspekt
jednoczesnej jedności i różnicy. Tę filozofię spotykamy również w Vedanta-sutrze,
rozpoczynającej się sutrą janmady asya. Wiedza o tej jednoczesnej jedności
i różnicy, która jest właściwa Absolutnej Prawdzie, została objawiona dla
korzyści każdego. Spekulanci umysłowi zwodzą ludzi, ogłaszając, że energia Pana
jest absolutna, ale kiedy zrozumiana zostanie prawda jednoczesnej jedności
i różnicy, wówczas niedoskonała koncepcja monizmu i dualizmu
przestaje zadowalać. Dzięki zrozumieniu jednoczesnej jedności Pana z Jego
stworzeniem, jak i odmienności od niego, można natychmiast uwolnić się od trojakiego
rodzaju niedoli – niedoli narzucanych przez ciało, umysł i inne żywe
istoty, albo przez działania natury.
Śrimad-Bhagavatam rozpoczyna się od podporządkowania się żywej istoty
Absolutnej Osobie. To podporządkowanie jest uczynione z czystą świadomością
o jedności bhakty z Absolutem, a jednocześnie o jego
wiecznej pozycji sługi. W koncepcji materialnej uważamy się za panów
wszystkiego, co znajduje się w zasięgu naszego wzroku; wskutek tego
jesteśmy zawsze kłopotani przez trojakie niedole życia. Jednak, kiedy ktoś
poznaje swoją prawdziwą pozycję w transcendentalnej służbie, natychmiast
uwalnia się od tych wszystkich niedoli. Pozycja sługi jest marnowana
w materialnej koncepcji życia. Usiłując dominować nad materialną naturą,
żywa istota jest zmuszona ofiarować swoją służbę względnej energii materialnej.
Jednakże, kiedy ta służba zostaje skierowana ku Panu w czystej świadomości
tożsamości duchowej, żywa istota natychmiast uwalnia się od ciężaru uczuć
materialnych. Ponadto, Śrimad-Bhagavatam jest osobistym komentarzem Vyasadevy
do Vedanta-sutry, który napisał po osiągnięciu dojrzałości w realizacji
duchowej. Vyasadeva był w stanie napisać go dzięki łasce Narady. Vyasadeva
jest również inkarnacją Narayany, Osoby Boga; zatem nie ma wątpliwości co do
jego autorytetu. Chociaż jest on autorem całej literatury wedyjskiej,
szczególnie poleca on studia nad Śrimad-Bhagavatam. Inne purany wspominają
o różnych metodach wielbienia półbogów, ale Śrimad-Bhagavatam mówi jedynie
o Najwyższej Osobie Boga. Najwyższy Pan jest całym ciałem,
a półbogowie są różnymi częściami tego ciała. Zatem, jeśli ktoś wielbi
Najwyższego Pana, nie musi czcić półbogów, gdyż Najwyższy Pan jest w sercu
wszystkich półbogów. Pan Caitanya Mahaprabhu odróżniał Śrimad-Bhagavatam od
wszystkich innych puran, polecając je jako nieskazitelną puranę.
Metoda, przez którą otrzymywany jest transcendentalny przekaz, jest metodą
pokornego słuchania. Postawa wyzywająca nie jest pomocna w otrzymywaniu
czy realizacji transcendentalnego przekazu. Dlatego w drugim wersecie
Śrimad-Bhagavatam zostało użyte słowo śuśrusu. To słowo oznacza, że należy
pragnąć słuchać transcendentalnego przekazu. Pragnienie słuchania
z zainteresowaniem jest pierwszorzędną kwalifikacją do przyswojenia sobie
wiedzy transcendentalnej. Na nieszczęście, wielu ludzi nie jest
zainteresowanych cierpliwym słuchaniem Śrimad-Bhagavatam. Proces jest prosty,
ale zastosowanie – trudne. Ci, którzy są nieszczęśliwi, znajdą czas, aby
słuchać zwykłych społecznych i politycznych tematów, ale kiedy zaprasza
się ich, aby dołączyli się do tego zgromadzenia, gdzie słucha się
Śrimad-Bhagavatam, nie garną się do tego. Czasami ludzie pozwalają sobie na
słuchanie tych części Śrimad-Bhagavatam, do których nie mają przygotowania.
Zawodowi recytatorzy Śrimad-Bhagavatam czytają te poufne części, które mówią
o rozrywkach Najwyższego Pana. Czytanie tych części zdaje się być podobne
do literatury o seksie. Jednakże Śrimad-Bhagavatam należy słuchać od
początku, i Bhagavatam już na samym początku wspomina, kto jest gotów do przyswojenia
sobie jego przekazu (Bhag. 1.1.2): Bona fide publiczność, gotowa do słuchania
Śrimad-Bhagavatam wywodzi się z osób, które spełniły wiele pobożnych
czynów. Osoba o skłonnościach intelektualnych jest w stanie uwierzyć
w zapewnienia wielkiego mędrca Vyasadevy i pokornie słuchać przekazów
Śrimad-Bhagavatam, po to, aby bezpośrednio zrealizować Najwyższą Osobę Boga.
Nie jest konieczne, by mozolnie przechodzić przez różne wedyjskie etapy
samorealizacji, gdyż jedynie przez dobrowolne, pokorne słuchanie
Śrimad-Bhagavatam można wznieść się do pozycji paramahamsy. Mędrcy
z Naimisaranya powiedzieli Sucie Goswamiemu, że gorąco pragnęli zrozumieć
Śrimad-Bhagavatam. Słuchali od Suty Goswamiego o Krysznie, Najwyższej
Osobie Boga, nigdy nie będąc nasyconymi tymi dyskusjami. Ludzie, którzy są
naprawdę przywiązani do Kryszny, pragną słuchać o Nim bezustannie.
Dlatego
Pan Caitanya poradził Prakaśanandzie Sarasvati: "Zawsze czytaj
Śrimad-Bhagavatam i staraj się zrozumieć każdy werset. Wówczas naprawdę
zrozumiesz Brahma-sutrę. Mówisz, że pragniesz studiować Vedanta-sutrę, ale nie
możesz zrozumieć Vedanta-sutry bez zrozumienia Śrimad-Bhagavatam." Pan
również poradził Prakaśanandzie, aby zawsze intonował Hare Kryszna, Hare
Kryszna, Kryszna Kryszna, Hare Hare; Hare Rama, Hare Rama, Rama, Rama, Hare
Hare. "Dzięki temu mantrowaniu bez trudu osiągniesz wyzwolenie. A po
wyzwoleniu będziesz mógł osiągnąć najwyższy cel życia, miłość Boga."
Następnie Pan przytoczył wiele wersetów z autorytatywnych pism świętych,
takich jak Śrimad-Bhagavatam, Bhagavad-gita i Nrsimha-tapani. Szczególnie
zacytował On następujący werset z Bhagavad-gity.
brahma-bhutah prasannatma
na śocati na kanksati
samah sarvesu bhutesu
mad-bhaktim labhate param
''Ten, kto jest usytuowany transcendentalnie, od razu realizuje Najwyższego
Brahmana. Nie rozpacza nigdy ani niczego nie pragnie, jednakowo ustosunkowanym
będąc, do każdej żywej istoty. W tym stanie osiąga czystą służbę oddania
dla Mnie." (Bg. 18.54)
Kiedy ktoś osiąga tę platformę brahma-bhuta, jednakowo widzi wówczas wszystkie
żywe istoty i staje się czystym bhaktą Najwyższego Pana.
W Nrsimha-tapani (2.5.16) jest powiedziane, że kiedy jakaś osoba jest
rzeczywiście wyzwolona, może zrozumieć transcendentalne rozrywki Najwyższego
Pana i wskutek tego angażuje się w Jego służbę oddania. Pan Caitanya
również zacytował werset z Drugiego Canto Śrimad-Bhagavatam (2.1.9),
w którym Śukadeva Goswami zauważa, że chociaż był na etapie wyzwolenia
i był wolny od sideł mayi, to mimo to został przyciągnięty do transcendentalnych
rozrywek Kryszny. Wskutek tego studiował Śrimad-Bhagavatam od swego wielkiego
ojca, Vyasadevy.
Pan Caitanya przytoczył również inną ślokę ze Śrimad-Bhagavatam (3.15.43),
dotyczącą Kumarów. Kiedy Kumarowie weszli do świątyni Pana, zostali urzeczeni
aromatem kwiatów i liści tulasi ofiarowanych lotosowym stopom Pana
z papką sandałową. Jedynie przez powąchanie aromatu tych ofiarowanych Panu
przedmiotów, umysły Kumarów skierowały się ku służbie dla Najwyższego Pana,
pomimo faktu, że już byli oni duszami wyzwolonymi. Gdzie indziej
w Bhagavatam (1.7.10) jest powiedziane, że nawet jeśli ktoś jest duszą
wyzwoloną i jest naprawdę wolny od materialnego zanieczyszczenia, mimo to
może, bez żadnej przyczyny, zostać przyciągniętym do służby oddania dla
Najwyższego Pana. Zatem Bóg jest tak bardzo atrakcyjny; i ponieważ jest On
tak atrakcyjny, jest On nazywany Kryszną.
W ten sposób Pan Caitanya przedyskutował z Prakaśanandą Sarasvati werset
Atmarama ze Śrimad-Bhagavatam. Wielbiciel Pana Caitanyi, bramin Maharastriya,
zrelacjonował, że Pan wyjaśnił ten werset na sześćdziesiąt jeden różnych
sposobów. Wszyscy tam zgromadzeni pragnęli ponownie usłyszeć różne wersje śloki
Atmarama, i ponieważ ich pragnienie było tak wielkie, Pan Caitanya jeszcze
raz wyjaśnił tę ślokę w ten sam sposób, jak wyjaśnił ją Sanatanie
Goswamiemu. Każdy, kto usłyszał to objaśnienie śloki Atmarama, był pełen
podziwu. W istocie, każdy uważał, że Pan Caitanya nie jest nikim innym,
jak Samym Śri Kryszną.