Rozdział 2

Zrozumienie siły życiowej

Podczas konferencji prasowej w Los Angeles w grudniu 1968 roku Śrila Prabhupada wzywa myślicieli, by zrewidowali swoją definicję życia. "Obecność duszy w ciele przejawia się w obecności świadomości. Na podobnej zasadzie obecność Najwyższego Pana, Prawdy Absolutnej we wszechświecie dostrzec można dzięki obecności Nadświadomości".

Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny stawia sobie za cel przeorientować świadomość ludzi za pomocą prostej czynności intonowania świętych imion Boga. Pozwoli to położyć kres cierpieniom płynącym z egzystencji materialnej, czemu służy życie ludzkie. Współczesne społeczeństwo pragnie tego dokonać przy użyciu materialnych środków, co mimo intensywnego rozwoju się nie udaje.

Przyczyna tkwi w tym, że istota ludzka jest duszą. To dusza stoi za rozwojem materialnego ciała. Wprawdzie naukowcy zaprzeczają temu, lecz nie ma lepszego wytłumaczenia zjawiska życia niż uznanie, że jego źródłem jest dusza obecna w ciele.

Ciało ulega zmianie, dusza jednak pozostaje niezmienna. Możemy sami tego doświadczyć. Od początku istnienia w łonie matki nasze ciało zmieniało się bez przerwy. Zjawisko to nazywamy "rośnięciem' i dotyczy wyłącznie ciała.

Na Ziemi dzień przechodzi w noc, a jedna pora roku w drugą. Plemiona pierwotne przypisują te zjawiska zmianom na słońcu. Myślą, że zimą traci ono moc, a nocą gaśnie. My zaś wiemy, że tak nie jest. Zjawiska te zachodzą na skutek zmiany położenia Ziemi względem Słońca.

Ciało z kolei przechodzi z zarodka w dziecko, potem młodzieńca, dorosłego, starca, aż w końcu umiera. Mniej rozumni ludzie przyjmują, że śmierć kładzie kres istnieniu duszy, tak jak prymitywne plemiona wierzą, że zachód słońca jest jego kresem. Tymczasem słońce pojawia się w innej części kuli ziemskiej. Podobnie jest z duszą, która wchodzi do innego ciała. Kiedy ciało starzeje się i nie nadaje się już do użytku, dusza przechodzi do kolejnego ciała, tak jak my zmieniamy zużyte ubranie na nowe. Współczesny człowiek nie zna tej prawdy. Nie interesuje go, czym naprawdę jest dusza. Na wyższych uczelniach i w placówkach naukowych bada się złożone prawa rządzące przyrodą. W laboratoriach prowadzi się badania nad fizjologią materialnego ciała, lecz nigdzie nie znajdziemy instytucji zajmującej się badaniem duszy. Oto największa wada materialistycznej cywilizacji będącej jedynie zewnętrznym przejawieniem duszy.

Ludzie, oczarowani zewnętrzną formą wszechświata lub ciała, nie próbują dociec, co się za nimi kryje. Ciało – działające z energią, objawiające rozmaite talenty i wykonujące wspaniałą pracę umysłową – jest bardzo atrakcyjne. Kiedy jednak nie ma w nim duszy, staje się bezużyteczne. Nawet wybitni uczeni nie zdołali odkryć duszy, przyczyny wszystkich ich wspaniałych dokonań.

Ruch świadomości Kryszny usiłuje przekazywać wiedzę o duszy Nie robimy tego w dogmatyczny sposób, lecz posiłkując się nauką i filozofią. Obecność duszy w ciele przejawia się w obecności świadomości. Na podobnej zasadzie obecność Najwyższego Pana, czyli Prawdy Absolutnej we wszechświecie dostrzec można dzięki obecności Nadduszy, Nadświadomości.

Prawdę Absolutną objaśniają Vedanta-sutry oraz, dokładniej, Śrimad-Bhagavatam – komentarz do tych pierwszych autorstwa tej samej osoby. Bhagavad-gita zaś to wprowadzenie do Bhagavatam wyjaśniające pozycję Najwyższego Pana.

Duszę indywidualną można rozpatrywać w trzech aspektach: jako świadomość przenikającą całe ciało, jako duszę obecną w sercu oraz ostatecznie jako osobę. Podobnie jest z Absolutem, który poznaje się najpierw jako nieosobowego Brahmana, potem zlokalizowaną Nadduszę (Paramatma), a w końcu Najwyższą Boską Osobę, Krysznę. Kryszna zawiera w sobie wszystko. Innymi słowy, jest jednocześnie Brahmanem, Nadduszą oraz Najwyższą Osobą, tak jak każdy z nas jest jednocześnie świadomością, duszą i osobą.

Indywidualna osoba oraz Najwyższa Osoba są sobie równe pod względem jakości, różnią się zaś ilościowo. Weźmy np. kroplę wody morskiej i całe morze. Ich skład chemiczny jest taki sam, tyle że zawartość soli i minerałów jest różna.

Ruch świadomości Kryszny podtrzymuje tezę o indywidualności duszy jednostkowej oraz Duszy Najwyższej. Z Upaniszad, pism wedyjskich, dowiadujemy się, że Najwyższa Osoba, Bóg, oraz indywidualna osoba są wiecznymi żywymi istotami. Różnica polega na tym, że najwyższa żywa istota utrzymuje wszystkie pozostałe niezliczone istoty. Chrześcijanie myślą podobnie. Biblia uczy, iż uwarunkowane stworzenia powinny modlić się do Najwyższego Ojca o zapewnienie im utrzymania oraz przebaczenie grzechów.

Pisma objawione oznajmiają więc, że Najwyższy Pan, Kryszna, jest żywicielem każdego, i że powinniśmy czuć się Mu za to zobowiązani. Oto podstawa wszelkich zasad religijnych. Bez tego panuje chaos, czego codziennie doświadczamy na własnej skórze.

Każdy próbuje stać się Najwyższym, czy to na gruncie społecznym, czy politycznym, czy też jako jednostka. W efekcie ludzie walczą o urojone przywództwo, a świat ogarnął chaos. Widać to w życiu jednostek, grup społecznych i narodów Nasz ruch próbuje uświadomić ludziom supremację Absolutnej Boskiej Osoby. Kto ma ciało ludzkie i rozum, powinien zaakceptować ten fakt, ponieważ tylko wtedy zdoła osiągnąć w życiu sukces.

Ruch świadomości Kryszny nie jest wytworem czyjejś fantazji. Zapoczątkował go sam Kryszna. Na polu bitwy Kuruksetra, pięć tysięcy lat temu, wyłożył jego zasady w Bhagavad-gicie. Z Gity dowiadujemy się też, że znacznie wcześniej – przed milionami lat – przekazał te same nauki bogu słońca, Vivasvanowi.

Ten ruch nie jest więc niczym nowym. Dotarł do nas za sprawą sukcesji uczniów oraz wielkich indyjskich myślicieli, takich jak Śankara, Ramanujacarya, Madhvacarya, Visnusvami, Nimbarka i Pan Caitanya. Sukcesja uczniów trwa do dzisiaj. Z Bhagavad-gity korzystają powszechnie uczeni, filozofowie oraz ludzie wierzący, ale w większości przypadków jej zasady są łamane. Nasz ruch przedstawia zasady Bhagavad-gity w nie zmienionej postaci.

Bhagavad-gita omawia pięć głównych kategorii, a mianowicie: Boga, żywą istotę, naturę materialną i duchową, czas oraz działanie. Cztery spośród nich: Bóg, żywa istota, natura (materialna i duchowa) oraz czas są wieczne. Natomiast działanie jest kategorią tymczasową.

Działanie w świecie materialnym różni się od działania w świecie duchowym. Chociaż dusza jest wieczna, jej czynności wykonywane pod wpływem natury materialnej są tymczasowe. Ruch świadomości Kryszny stara się pomóc duszom wrócić do ich wiecznego zajęcia. Można wykonywać wieczne czynności nawet będąc zajętym czynnościami materialnymi, pod warunkiem, że ma się odpowiedniego przewodnika i przestrzega się określonych zasad.

Uczymy duchowego działania, a kto je pozna, przenosi się do świata duchowego, o którym dają nam świadectwo pisma wedyjskie, z Bhagavad-gitą włącznie. Kto zmienił swą świadomość dzięki treningowi duchowemu, z łatwością przeniesie się do świata duchowego.

Świadomość istnieje zawsze i jest symptomem istnienia duszy. Teraz okrywa ją materia. Choć woda spadająca w postaci deszczu jest czysta, skoro tylko dotknie ziemi, mętnieje. Po przefiltrowaniu wraca jednak do pierwotnego stanu. Świadomość Kryszny to proces oczyszczania świadomości. Mając czystą świadomość możemy zostać przeniesieni do świata duchowego, by tam żyć wiecznie w pełni wiedzy i szczęścia. Za tym tęsknimy w świecie materialnym, lecz na każdym kroku spotyka nas zawód. Dlatego przywódcy ludzkości powinni potraktować nasz ruch poważnie.