Rozdział 3 – W ostatniej godzinie

 

Śukadeva Goswami kontynuował: Łamany język dziecka i jego nieporadne ruchy wzmagały przywiązanie starego Ajamili do syna. Roztaczał nad nim opiekę i sprawiało mu przyjemność wszystko, co ten robił. Kiedy jadł, wołał syna, by ten zjadł także. Kiedy pił, wołał go, by także się napił. Nieustannie zajęty opieką nad synem i powtarzaniem jego imienia – Narayana – nie spostrzegł, że przeznaczony mu czas dobiegł końca i że nadszedł kres jego życia. Kiedy głupi Ajamila stanął w obliczu śmierci, myślał wyłącznie o swym synu Narayanie.

(Śrimad Bhagavatam 6.1.25-27)

Imię dziecka



Z powyższych wersetów wynika, że syn Ajamili był jeszcze tak mały, iż nie mówił i nie chodził normalnie. Ponieważ stary ojciec darzył go nadzwyczaj silnym uczuciem, jego czynności przynosiły mu radość, a jako że dziecko nosiło imię Narayana, bez przerwy powtarzał święte imię Narayana. Robił to wprawdzie z myślą o swym synu, a nie oryginalnym Narayanie, ale imię Narayana ma tak wielką, moc, że oczyścił się mimo to. Śrila Rupa Goswami stwierdza, że jeśli ktoś w taki czy inny sposób przyciągany jest do świętego imienia Kryszny (tasmat kenapy upayena manah krsne niveśayet), kroczy ścieżką wyzwolenia. Do dzisiaj w Indiach rodzice nadają dzieciom imiona Boga, takie jak Kryszna, Govinda czy Narayana. W ten sposób mają możność intonowania świętych imion i oczyszczenia się.

W chwili śmierci Ajamila powtarzał imię Narayana, ponieważ tak nazywało się jego najmłodsze dziecko. Jako potomek bramina czcił w młodości Pana Narayana, co ma miejsce w każdej rodzinie bramińskiej. Dlatego, mimo iż przywoływał syna, dzięki skupieniu umysłu na świętym imieniu Narayana przypomniał sobie tego Narayana,. którego czcił z taką wiarą w młodości.

O znaczeniu pamiętania Narayana w momencie śmierci mówi Księga Druga Śrimad Bhagavatam (2.1.6):

etavan sankhya-yogabhyam
svadharma-parinisthaya
janma-labhah parah pumsam
ante narayana-smrtih

"Doskonałością życia ludzkiego, osiąganą dzięki pełnej wiedzy o duchu i materii, mocom mistycznym bądź wzorowemu wypełnianiu swych obowiązków, jest pamiętanie Narayana – Boga, Najwyższej Osoby – w ostatnich chwilach życia".

Ajamila, świadomie czy nie, powtarzał święte imię Narayana i tym sposobem stał się doskonały.

Śmierć – krytyczny moment



Jak już powiedziano, stan umysłu w momencie śmierci ma nadzwyczajne znaczenie. Jeśli lekceważymy śmierć i myślimy: "Tak, śmierć jest faktem, no i cóż z tego?", wtedy nie zdołamy uczynić postępu na ścieżce duchowej. Powietrze przenosi rozmaite zapachy i na podobnej zasadzie czyjeś określone myśli w chwili śmierci przeniosą go do następnego ciała. Osoba o mentalności czystego wielbiciela Kryszny zostanie natychmiast przeniesiona na Vaikunthy. Lecz jeśli czyjaś mentalność jest mentalnością zwyczajnego człowieka pracującego dla rezultatów (karmi), będzie on musiał pozostać w świecie materialnym i ponieść tego konsekwencje.

Przypuśćmy, że jestem biznesmenem. Jeśli prowadzę swą działalność do końca życia, w naturalny sposób na tym skupią się moje myśli w momencie śmierci. Pewien umierający biznesmen z Kalkuty pytał o swą fabrykę. Całkiem możliwe, że narodził się w niej jako szczur. Myśli w chwili śmierci determinują rodzaj kolejnego ciała. Kryszna jest bardzo łaskawy i dostarcza odpowiedniego ciała: "Myślisz jak szczur? Stań się szczurem. Myślisz jak tygrys? Bądź tygrysem. Myślisz jak Mój bhakta? Przyjdź do Mnie".

Dzięki intonowaniu Hare Kryszna możemy nakierować umysł na ciągłe myślenie o Krysznie. Kryszna mówi w Bhagavad-gicie (6.47): yoginam api sarvesam mad-gatenantaratmana, co oznacza, że doskonałym joginem jest ten, kto myśli o Krysznie w głębi swego serca. Ruch świadomości Kryszny przeznaczony jest szczególnie do tego, by pomóc ludziom w osiągnięciu takiego stanu. Wtedy w momencie śmierci będą po prostu pamiętać o Krysznie. Od tego, co robimy przez całe życie, zależy nasza świadomość w obliczu śmierci. To naturalne.

Ten, kto przygotowuje się na spotkanie ze śmiercią; jest prawdziwie inteligentny, a ten, kto myśli, że może pozostać w domu na zawsze i cieszyć się towarzystwem żony i dzieci, jest głupcem. Pod wpływem iluzji człowiek myśli: "Moje konto w banku, mój piękny dom i moja rodzina są moim schronieniem". Ale te rzeczy nikomu nie zapewnią ochrony, co potwierdza Śrimad Bhagavatam (2.1.4) słowami:

dehapatya-kalatradisv
atma-sainyesv asatsv api
tesam pramatto nidhanam
paśyann api na paśyati

"Tylko szaleniec myśli, że jego silne ciało, dorosłe dzieci, dobra żona i majątek uratują go". Jesteśmy w tym świecie jak żołnierze walczący na polu bitwy. Naszymi żołnierzami są dzieci, żona, konto bankowe, rodacy itd. Śrimad Bhagavatam przestrzega przed pokładaniem nadziei w takich ułomnych żołnierzach. Nawet jeśli ktoś widzi, że jego ojciec i dziadek już nie żyją, nie myśli, iż każdy – z nim włącznie – ulegnie zagładzie. W jaki sposób może uratować swego syna? W jaki sposób syn mógłby uratować jego? Materialiści pochłonięci jedynie zwierzęcymi czynnościami jedzenia, spania, łączenia się w pary i obrony nie zadają sobie podobnych pytań.