RAGHUNATH BHATTA GOSWAMI
Raghunath Bhatta Goswami (1505-1579)[1] jest najbardziej tajemniczym z sześciu Goswamich. Chociaż Caitanya Mahaprabhu uważał śpiewanie, gotowanie i recytację Śrimad Bhagavatam w wykonaniu Raghunatha Bhatty za nie mające sobie równych w historii vaisznawizmu, niewiele więcej wiemy o tym Goswamim. W rzeczy samej spośród sześciu Goswamich Raghunath Bhatta jest jedynym, który nie pozostawił po sobie żadnego literackiego wkładu i również to przyczynia się do braku informacji o jego osobie[2]. Wiadomo, że jego przodkowie pochodzą ze Wschodniego Bengalu, lecz nie istnieje jasno określona genealogia jak w przypadku Jivy Goswamiego i jego dwóch przykładnych wujów—Rupy i Sanatany.
Jednakże zapiski dowodzą, iż w 1503 roku ojciec Raghunatha Bhatty—Tapana Misra—przeniósł się do Benares na prośbę Caitanyi Mahaprabhu[3]. Odkryto również, że Tapana Misra przeprowadził się tam zaledwie na dwa lata przed narodzinami dziecka[4]. Rok 1505 został więc uznany przez uczonych vaisznawów z linii Śri Caitanyi za rok narodzin Raghunatha Bhatty Goswamiego. Wyciągnięto stąd również wniosek, że kiedy Śri Caitanya wracał do Puri z Vrindavan (w 1514 roku) i ostatecznie przybył do Benares, Raghunath Bhatta miał zaledwie dziewięć lat[5].
Śri Caitanya przybył do Benares, aby zobaczyć się z tamtejszymi znakomitymi wielbicielami, takimi jak Candraśekhar (lekarz) i Tapana Miśra. Przybył tam również, aby pokonać filozofów mayavadi (którzy mnożyli się w tym mieście) i poinstruować Sanatanę Goswamiego. Jednakże jednym z najbardziej znaczących wydarzeń, które miały miejsce w czasie krótkiego pobytu Śri Caitanyi w Benares była pokorna służba pełniona przez pewnego chłopca, jako że ten chłopiec stanie się jednym z najbardziej zadedykowanych zwolenników Mahaprabhu: był nim Raghunath Bhatta Goswami.
Przebywając w Benares Pan mieszkał w domu Candrasekary, a codzienny lunch przyjmował w domu Tapana Misry. Kiedy Caitanya Mahaprabhu przychodził do domy Miśry, młody Raghunath Bhatta zbliżał się ochoczo i prosił o zaangażowanie w jakąś prostą służbę. Śri Caitanya pozwalał chłopcu masować Swoje stopy i zmywać naczynia. Chociaż Raghunath Bhatta czerpał ogromną przyjemność z tych obowiązków, po około dwóch miesiącach nie potrzebowano już dłużej jego pomocy, gdyż w tym czasie Śri Caitanya zaplanował powrót do Swojej kwatery w Puri.
Kiedy Śri Caitanya faktycznie wyruszył w drogę, młody Raghunath Bhatta był zdruzgotany i ciągle medytował o swojej miłosnej wymianie ze Śri Caitanyą. Pocieszała go pamięć o ich wspólnych zajęciach. Wraz z upływem lat pamięć Raghunatha Bhatty o Śri Caitanyi rozwijała się jeszcze bardziej, przeistaczając się w intensywną tęsknotę za ponownym spotkaniem. Ciągle tęsknił za dniem, kiedy stanie się dostatecznie dorosły, aby móc udać się do Puri, gdzie będzie mógł stale służyć Panu[6].
W wieku około dwudziestu lat Raghunath Bhatta (i sługa, który niósł jego torbę) w końcu opuścił Benares, aby udać się do Puri. W trakcie podróży postanowił udać się w długą podróż po Bengalu, gdzie spotkał się z księgowym o imieniu Ramdas. Pomimo, że ten księgowy pracował dla muzułmańskiego króla, był uczony we wszystkich wedyjskich pismach i był wielkim wielbicielem Pana Ramacandry (inkarnacja Kryszny)[7].
Ramdas porzucił przywiązanie do tego świata materialnego i zmierzał do Puri, by podporządkować swoje życie Panu. Ponieważ Raghunath i jego sługa również byli w drodze do Puri—i szli tam w tym samym celu—postanowili podróżować razem. Ramdas nalegał, aby pozwolono mu nieść torbę Raghunatha Bhatty na głowie, ponieważ poznał, że Raghunath Bhatta był wzniosłym wielbicielem i dlatego pragnął mu służyć. Pełnił więc różne obowiązki służąc Raghunathowi Bhatcie, na przykład masował mu stopy i troszczył się o zaspokojenie wszystkich jego potrzeb.
Raghunath Bhatta był jednak wyjątkowo pokorny i nie mógł pozwolić na to, by inna dusza uznała go za osobę godną przyjmowania służby. „Jesteś szanowaną osobą”— zwrócił się do Ramdasa Raghunath Bhatta —„zatem nie widzę powodu, dlaczego miałbyś służyć osobie tak upadłej jak ja. Kontynuujmy podróż w radosnym nastroju”[8].
Ramdas odpowiedział: „Jestem śudrą, upadłą istotą. Służenie braminowi jest moim obowiązkiem i zasadą religijną. Dlatego proszę, nie wahaj się. Naturalnie jestem twoim sługą i kiedy ci służę moje serce doznaje rozkoszy”[9]. W ten sposób Ramdas kontynuował niesienie bagażu Raghunatha Bhatty i usługiwanie mu na różne sposoby. Czyniąc to bezustannie i entuzjastycznie intonował święte imię Ramacandry.
Podróżując w ten sposób w końcu dotarli do Puri i spotkali Śri Caitanyę Mahaprabhu. Raghunath Bhatta upadł od razu u Jego lotosowych stóp okazując w ten sposób pokorę. Kiedy powstał, Pan objął go, wiedząc dobrze, kim on jest. Śri Caitanya spytał następnie o powodzenie Tapana Misry i Candrasekhary. Raghunath Bhatta zapewnił Go, że mają się dobrze.
„Dobrze, że przyszedłeś do Puri”— powiedział Raghunathowi Bhacie Śri Caitanya —„Teraz udaj się do świątyni by zobaczyć Pana Jagannatha o oczach w kształcie lotosu. Później możesz wrócić, zjemy razem posiłek”. Potem Śri Caitanya przedstawił go wszystkim wielbicielom na czele ze Swarupą Damodarą, który zajął się zakwaterowaniem Goswamiego[10].
Śri Caitanya okazał Raghunathowi Bhatcie szczególną łaskę posilając się z nim każdego dnia i pozwalając mu wykonywać osobistą służbę oddania oraz nauczając go wiecznych prawd literatury wedyjskiej. Ponieważ Raghunath Bhatta Goswami często gotował dla Śri Caitanyi, w końcu stał się doskonałym kucharzem. W rzeczy samej mówi się, że wszystkie jego potrawy smakowały jak nektar bogów. Śri Caitanya szczególnie doceniał gotowanie Raghunatha Bhatty i chociaż zwykle Pan był wybredny, jeśli chodzi o jedzenie, jadł wszystko, co Goswami przygotował dla Niego. Kiedy Śri Caitanya najadł się do syta, Raghunath Bhatta zwykł jeść resztki, które jego Pan pozostawił na talerzu. W ten sposób Raghunath Bhatta pokazał światu, jak można uczynić wielki duchowy postęp służąc wzniosłym duszom i spożywając pozostały po nich pokarm.
Po upływie ośmiu miesięcy Śri Caitanya poinstruował Raghunatha Bhattę, by wrócił do domu i kiedy będzie już w Benares, by wiernie służył wiekowym rodzicom. Pan, widząc zaawansowanie Raghunatha Bhatty i jego skłonności do wyrzeczenia, poprosił go, by nie żenił się, ponieważ małżeństwo po prostu odciągnie go od zamierzonego celu. Poza tym Śri Caitanya kazał mu studiować Śrimad Bhagavatam pod kierownictwem czystego vaisznawy, który osiągnął doskonałość w miłości do Boga. Dając Raghunathowi Bhatcie takie instrukcje Śri Caitanya zdjął własne korale z szyi i z miłością umieścił je na jego szyi. Następnie powiedział mu: „Pewnego dnia możesz ponownie przyjść do Puri”. A następnie objął Raghunatha Bhattę, który zaczął płakać[11].
Po powrocie do Benares Raghunath Bhatta wykonał polecenia Śri Caitanyi, wiernie służąc swoim rodzicom, którzy byli vaisznawami. A słuchając Śrimad Bhagavatam od zrealizowanej duszy (która pozostaje nieznaną) Raghunath Bhatta stał się wkrótce mistrzem w jej recytacji. W rzeczywistości służenie rodzicom i pochłonięcie Bhagavatam stało się celem życia Raghunatha Bhatty na cztery lata, aż do dnia kiedy jego rodzice opuścili ten świat. Ponieważ rodzina nie zatrzymywała go dłużej w Benares, powrócił do Puri pragnąc raz jeszcze w pełni zadedykować się lotosowym stopom Śri Caitanyi Mahaprabhu.
Tak jak poprzednio Raghunath Bhatta służył Śri Caitanyi przez osiem miesięcy, lecz kiedy ten okres minął ponownie został odesłany. Tym razem otrzymał misję życiową: „Mój drogi Raghunato”—powiedział Śri Caitanya—„udaj się do Vrindavan. Przestrzegaj Moich instrukcji i znajdź schronienie Rupy i Sanatany Goswamich. We Vrindavan powinieneś bez przerwy intonować maha-mantrę Hare Kryszna i czytać Śrimad Bhagavatam. W ten sposób Kryszna, Bóg, Najwyższa Osoba, szybko obdarzy cię Swoją łaską”[12].
Po wypowiedzeniu tych słów, Śri Caitanya objął Raghunatha Bhattę i dzięki łasce Pana Raghunath doznał ożywienia z powodu ekstatycznej miłości do Kryszny. Potem Śri Caitanya dał mu nieprzyprawiony orzech betel (rodzaj pieprzu) i olbrzymią girlandę z liści tulasi, którą miał na sobie Pan Jagannath. Raghunath przechowywał te święte rzeczy i czcił je jako pozostałości po Śri Caitanyi.
Mając pozwolenie Śri Caitanyi Raghunath Bhatta opuścił Jagannath Puri i skierował się w stronę Vrindavan. Kiedy tam przybył, oddał się pod opiekę Rupy i Sanatany Goswamich, którzy byli zadowoleni z powodu jego przykładnego zachowania. Wkrótce Raghunath Bhatta przyjął pełne schronienie Bóstwa Govindadevy Rupy Goswamiego, a w końcu kazał bogatym uczniom skonstruować wspaniałą świątynię na cześć Govindy. Raghunath osobiście przygotował różne ornamenty dla Bóstw—włączając w to flet i parę kolczyków w kształcie rekinów. Raghunath Bhatta szybko stał się bardzo drogi wszystkim mieszkańcom Vrindavany dzięki radosnym recytacjom Bhagavatam.
Raghunath Bhatta Goswami śpiewał wersety z Bhagavatam na trzy lub cztery różne melodie. Innym razem recytował maha-mantrę Hare Kryszna. Jego słuchacze i on sam zwykle omdlewali z miłości do Boga, kiedy zaczynał recytacje. Czasami jednak śpiew gwałtownie urywał się, szczególnie kiedy Raghunath Bhatta zaczynał w transie wykazywać symptomy ekstazy. Wielbiciele wpadali w zdumienie widząc to—płynęły mu łzy, drżał i omdlewał mu głos. Włosy na ciele Raghunatha Bhatty stawały dęba (gęsia skórka), a on omdlewał doświadczając wzmożonych emocji transcedentalnych.
Ponieważ Raghunath Bhatta zasłynął głównie ze swoich wspaniałych recytacji Śrimad Bhagavatam, dalsza część tego rozdziału będzie poświęcona wyjaśnieniu niepowtarzalnej natury tego olbrzymiego 18 000-wersowego pisma. Bhagavatam dzieli się na dwanaście rozdziałów, z których każdy reprezentuje część ciała Pana. Pierwsze dwie pieśni są jak Jego dwie lotosowe stopy, pieśni trzecia i czwarta są porównane do Jego ud, piąta pieśń reprezentuje Jego talię, szósta—pierś, siódma i ósma są Jego silnymi ramionami, dziewiąta jest Jego szyją, szczególna dziesiąta pieśń, która traktuje o poufnych czynnościach Kryszny, porównana jest do Jego uśmiechniętej twarzy, jedenasta pieśń jest czołem, a dwunasta jest koroną.
Obszerne i encyklopedyczne dzieło jakim jest Bhagavatam obejmuje szeroki zakres wiedzy metafizycznej, ontologicznej, kosmologii, epistemologii, podziałów społecznych, nauk politycznych oraz psychologii. Dziewiętnastowieczny transcendentalista Ralph Waldo Emerson sławił Bhagavatam jako książkę, którą należy czytać „na kolanach”.
Zgodnie z tradycją vaisznawów w linii Śri Caitanyi Bhagavatam jest esencją wszelkiej mądrości wedyjskiej[13]. Nie jest to błahe stwierdzenie. Naukowcy porównują literaturę wedyjską do wielkiego słownika, podczas gdy inne pisma literatury światowej są porównane do słowników kieszonkowych. Wedyjska literatura podaje te same informacje, które można odnaleźć w innych świętych księgach, lecz czyni to bardziej szczegółowo. Istnieją dosłownie setki tysięcy wedyjskich tekstów, które tłumaczą najgłębsze wątpliwości znane człowiekowi. Zatem stwierdzenie, iż Bhagavatam jest śmietanką tej literatury, potwierdza, iż jest to najważniejsze teologiczne dzieło wszechczasów. Vaisznawowie w linii Śri Caitanyi zgadzają się z tym.
Bhagavatam zawdzięcza swą wielkość duchowym instrukcjom dotyczącym Jego kompilacji. Śrila Vyasadeva (inkarnacja Kryszny, szczególnie upełnomocniona do tego, by skompilować wedyjską literaturę) nadał wiecznej mądrości wedyjskiej formę pisaną jakieś pięć tysięcy lat temu. Następnie streścił obszerne pisma wedyjskie w olbrzymim dziele znanym jako Vedanta-sutra. Historia mówi, że Vyasa był przygnębiony. Czuł, że w całym skompilowanym dziele wedyjskiej literatury zbyt mało uwagi poświęcił Prawdzie Absolutnej. Potwierdził to jego guru—Narada Muni, który powiedział mu, że jeśli chce odczuć satysfakcję, powinien opisać imię, sławę, postać, cechy i czynności Kryszny, Boga, Najwyższej Osoby. Będzie to szczytem nauki Wed. Podążając za wskazówkami swojego guru, Vyasadev zebrał Śrimad Bhagavatam—dojrzały owoc wedyjskiego drzewa wiedzy, które jest naturalnym komentarzem do Vedanta-sutry.
Interesującym jest fakt, iż Bhagavatam potwierdza swoją niepowtarzalność na pierwszych stronach: dharmah projjhita-kaitavo ‘tra, „Wszelka tak zwana religijność polegająca na działaniu przynoszącym owoce jest całkowicie odrzucona w tym dziele” (ŚB. 1.1.2). Działania przynoszące owoce przybierają charakter kamy (fizycznego i subtelnego zadawalania zmysłów), arthy (rozwoju ekonomicznego), dharmy (ziemskiej religijności czyli sekciarstwa), a nawet moksy (wyzwolenia).
Te cztery cele są opisane jako materialistyczne dążenia utrudniające próby osiągnięcia prawdziwej religijności. Siłą motywującą każde z tych dążeń jest zadawalanie zmysłów. Na przykład, przeciętny człowiek może dążyć do religijności (dharma), ponieważ tak naprawdę pożąda bogactw (artha). Zdając sobie sprawę z tego, że istnieje Najwyższy Kontroler błaga swego „Boga” o pomoc w osiągnięciu celu. Ten scenariusz jest oczywiście zdradziecki, a osoba zaangażowana w tego rodzaju motywowaną religijność błędnie uważa się za poważnego praktykanta życia duchowego.
Jednakże po chwili zastanowienia staje się jasne, że taka osoba jest w rzeczywistości materialistą, ponieważ całe jej poszukiwania religijne są źle ukierunkowane - na zdobycie bogactwa. Dlaczego pragnie bogactw? Z powodu kamy czyli zadawalania zmysłów, celu, który bezpośrednio zaprzecza zasadom religii. Co więcej, kiedy dana osoba ma już dość całej tej szarady, poszukuje moksy czyli wyzwolenia. Na nieszczęście prawdziwe wyzwolenie nie mogłoby być bardziej oddalone od tak zwiedzionego człowieka, jako że jego dążeniom umknęła idea duchowego poszukiwania.
Chociaż wielu staje się ofiarą tego rodzaju mentalności, Bhagavatam nawołuje swoich czytelników, by wyszli ponad ten powszechny stan rzeczy, ponad iluzję, która zastawia pułapkę nawet na tych z dobrymi intencjami. Osoba studiująca Bhagavatam musi pożegnać się z wszystkimi ziemskimi celami i sięgnąć po całkowitą czystość. Jeśli ktoś pragnie niższego celu, powinien sięgnąć po pomniejsze pismo święte. Bhagavatam jest przeznaczone dla tych, którzy są poważni, jeśli chodzi o ostateczny cel życia—miłość Boga.
Do zrozumienia Śrimad Bhagavatam bardzo pomocne jest tło historyczne. Chociaż Vyasadeva stworzył znany obecnie zapis sanskrycki, pierwotna wiedza Bhagavatam jest odwieczna. Zgodnie z samym Bhagavatam najpierw Bóg przekazał tę wiedzę Panu Brahmie, pierwszej stworzonej istocie. Brahma przekazał esencję tej wiedzy Naradzie, a Narada Vyasie. Trzy kolejne przekazy sprzed 5 000 lat uczyniły Bhagavatam jeszcze słodszym. Historia tych przekazów została szczegółowo opisana przez samego Vyasadevę.
Pierwszy z tych przekazów Bhagavatam powstał w Badarikasramie, gdzie Śrila Vyasadeva, kompilator Bhagavatam, przemawiał, a głównym słuchaczem był jego syn –Śukadev Goswami. Kiedy Bhagavatam było recytowane po raz drugi, Śukadev Goswami był mówcą. Rozszerzył to, co usłyszał od swojego ojca, czyniąc Bhagavatam jeszcze bardziej rozkosznym dla swojego studenta—Maharajy Pariksita oraz dla tysięcy, którzy zgromadzili się, by go słuchać. W końcu trzeci przekaz miał miejsce w lesie Naimisaranya (nad brzegiem Gomati w obecnym Nimsarze w Uttar Pradesz). Zgromadziło się tam 60 000 mędrców (na czele ze świętym o imieniu Śri Saunaka Risi), którzy przez tysiąc lat wykonywali ofiary. Czynili to, by osiągnąć właściwą świadomość potrzebną do zrozumienia Śrimad Bhagavatam.
Ponieważ wszystko to miało miejsce tysiące lat temu, nie wyklucza się, iż w tym czasie możliwa była długość życia wymagana do wykonania tysiącletniej ofiary. Według literatury pozostawionej przez wiele starożytnych kultur, dawniej człowiek żył niesamowicie długo. Nawet Biblia opisuje, że Adam żył 930 lat; Set (syn Adama) 912 lat; Enosz syn Seta 905 lat i tak dalej aż do Metuszelacha, który żył 969 lat—największa długość życia zapisana w Biblii. Po potopie ludzie żyli znacznie krócej. Na przykład Abraham żył zaledwie około 175 lat. Takie tradycyjne biblijne informacje mogą być poddane w wątpliwość, podobnie jak informacje przekazane w Bhagavatam, jednakże nie można całkowicie odrzucić możliwości dłuższego okresu życia niż ten, do którego przywykliśmy. Istnieją owady, które zgodnie z naszą kalkulacją żyją przez kilka chwil. Dlaczego nie miałoby być możliwe, że zgodnie z kalkulacją wyższych istot my żyjemy zaledwie przez chwilę? Czas jest względny.
Jednakże dla 60 000 mędrców ze Śri Saunaką Risim na czele, czas był przeznaczony na duchowe poszukiwanie. A zatem kiedy upłynęło tysiąc lat pełnienia skomplikowanych wedyjskich ofiar, zostali oni studentami Śri Suty, który był słuchaczem drugiego przekazu wspomnianego wcześniej, to znaczy tego, w którym Maharaj Pariksit wysłuchał Bhagavatam od Śukadevy Goswamiego. Chociaż są to trzy podstawowe przykłady przekazu Bhagavatam, było ono nadal przekazywane w sukcesji uczniów od mistrza do ucznia. W ten sposób Bhagavatam stawało się coraz bardzie skoncentrowane, tak jak melasa która gęstnieje i staje się kamiennym cukrem kandy. W czasach Caitanyi Mahaprabhu i sześciu Goswamich głębokie prawdy Bhagavatam wybuchły jak wulkan najbardziej oczyszczonego nektaru. Ostatni przekaz jest znany w postaci tłumaczenia i komentarzy Jego Boskiej Miłości A. C. Bhaktivedanty Swamiego Prabhupady, który rozważnie przyjmuje słodki nektar Bhagavatam i na szeroką skalę udostępnia go spragnionym mężczyznom i kobietom bezbożnego wieku.
Kiedy już zrozumieliśmy historię Bhagavatam oraz to, w jaki sposób było przekazywane w sukcesji uczniów, dobrze będzie prześledzić jego treść w zarysie. Pomoże nam to zrozumieć, a w dlaczego sześciu Goswamich, a w szczególności Raghunatha Bhatta Goswami, uznali to pismo za najważniejsze oraz dlaczego to właśnie dzieło jest w stanie doprowadzić swojego recytatora i słuchaczy do najwyższego stanu duchowej doskonałości.
Oprócz szczegółowego opisu sambandhy, abhideyi i prayojany Bhagavatam porusza również dziesięć podstawowych tematów:
(1) Sarga: Pierwsze stworzenie dokonane przez Visznu, powstanie pięciu fizycznych elementów materialnych, pięciu obiektów percepcji zmysłowej, dziesięciu zmysłów, umysłu, inteligencji, fałszywego ego i totalnej materialnej energii, czyli formy kosmicznej. Przekaz Biblii dochodzi do tego momentu, lecz nie rozwija go. Bhagavatam zaś oferuje bogactwo informacji i szczegółów.
(2) Visarga: Wtórne stworzenie, czyli dzieło Brahmy, pierwszej stworzonej istoty. Szczegółowe określenia miejsca Brahmy w dziele stworzenia oraz sposobu w jaki zamanifestował ruchome i nieruchome ciała zgodnie z wolą Kryszny.
(3) Sthana: Utrzymywanie wszechświata przez Pana poprzez Jego różnorodne energie. Opisane są energie Boga, jak też ich rola w utrzymaniu wszechświata.
(4) Posana: Szczególna pozycja wielbicieli Pana. Ukazują oni cel Kryszny w tym świecie i sposób, w jaki Kryszna odwzajemnia się im.
(5) Uti: Bodziec do stwarzania, czyli początkowa siła, która jest przyczyną wszelkich inwencji, odpowiednio do czasu, miejsca i celów. Szczegółowo opisana jest również idea czasu i przestrzeni—nie tylko ich zastosowanie, jeśli chodzi o nasz system planetarny, lecz również działanie w innych systemach planetarnych.
(6) Manvantara: Regulujące zasady żywych istot., które są przypisane zgodnie z gatunkiem, naturą, cechami i działaniem.
(7) Isanukatha: Szczegółowe informacje dotyczące Osobowego Boga, Jego inkarnacji i Jego związków z wielbicielami. Wyjaśnione są również rozrywki Pana w królestwie duchowym.
(8) Nirodha: Wycofanie wszelkich energii zaangażowanych w stwarzanie. Opisane są detale dotyczące energii Boga ze zwróceniem szczególnej uwagi na ontologię i teologię.
(9) Mukti: Opis różnych rodzajów wyzwolenia—od powstrzymania materialnej niedoli do doskonałości w rozwinięciu miłości do Boga.
(10) Asraya: Ostateczny koniec. Transcendencja. Summum bonum. Skrupulatnie opisany jest ten, z którego wszystko emanuje. Czynności Kryszny są klejnotem koronnym świetności Bhagavatam[14].
W drugiej pieśni Śrimad Bhagavatam znajduje się streszczenie najważniejszych kwestii Bhagavatam. Pan Brahma zadał Śri Krysznie cztery pytania, a Kryszna w odpowiedzi wyjawił to, co ostatecznie zasłynęło jako cztery zasadnicze wersety Bhagavatam. Brahma zapytał: (1) Jakie są postacie Pana, zarówno materialne jak i transcendentalne? (2) Jak działają rożne energie Pana? (3) Jak Pan bawi się Swoimi rożnymi energiami? oraz (4) Jakich instrukcji powinien przestrzegać, by móc wykonać powierzone mu zadanie?
Na wstępie Swojej wypowiedzi Najwyższa Osoba, Bóg rzekł: „Wiedza o Mnie, tak jak została ona objawiona w pismach, jest bardzo poufna i musi być zrealizowana w połączeniu ze służbą oddania. Omawiam czynniki niezbędne dla tego procesu, więc przyjmij je z całą powagą”.
„Niechaj”—Śri Kryszna mówił dalej—„dzięki Mojej bezprzyczynowej łasce obudzi się w tobie, poprzez rzeczywistą realizację, cała wiedza o Mnie—o Mojej prawdziwej wiecznej formie, Moim transcendentalnym istnieniu, barwie, cechach i czynnościach”. Po takim wstępie Brahma był gotów, by wysłuchać cztery ważne wersety Bhagavatam: (1) „Brahmo, to Ja właśnie, Osobowy Bóg, istniałem przed stworzeniem, gdy nie było niczego oprócz Mnie. Nie było materialnej natury—przyczyny tego stworzenia. To, co widzisz teraz, to jestem także Ja, Osobowy Bóg. A to, co pozostanie po unicestwieniu, to również będę Ja, Osobowy Bóg. (2) O Brahmo, cokolwiek wydaje się mieć jakąkolwiek wartość—jeżeli nie jest związane ze Mną, nie ma wartości. Wiedz, że to odbicie, które wydaje się trwać w ciemności, jest Moją iluzoryczną energią. (3) O Brahmo, zrozum proszę, że materialne elementy wchodzą do kosmosu i jednocześnie nie wchodzą do niego. Podobnie, Ja osobiście jestem obecny we wszystkim co stworzone, i jednocześnie jestem na zewnątrz wszystkiego. (4) Osoba, która poszukuje Najwyższej Absolutnej Prawdy, Osobowego Boga, z całą pewnością szuka Jej aż do tego momentu we wszystkich okolicznościach, w całej przestrzeni i czasie, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio”[15]. Wszystkie tajemnice Bhagavatam zawarte są w tych najważniejszych wersetach, przynajmniej w formie nasienia.
Jego Boska Miłość A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada skomentował cztery najważniejsze wersety w następujący sposób:
[Z tych wersetów] można zrozumieć misyjne czynności Pana Caitanyi. Śrimad Bhagavatam zawiera osiemnaście tysięcy wersetów, które streszczone są w tych czterech wersetach rozpoczynających się od aham evasam evarge (tekst 33) i kończące się yat syat sarvatra sarvada (tekst 36). W pierwszym z tych wersetów (33) wyjaśniona została transcendentalna natura Pana Kryszny, Boga, Najwyższej Osoby. Werset drugi (34) dalej wyjaśnia, że Pan jest niezależny od działania materialnej energii, mayi. Żywe istoty, jako integralne cząstki Pana Kryszny, mają skłonność, by być kontrolowane przez energię zewnętrzną, bo chociaż są duchowe, w świecie materialnym uwięzione są w ciałach powstałych z energii materialnej. Werset ten tłumaczy wieczny związek żywych istot z Najwyższym Panem. Werset następny (35) instruuje, że Bóg, Najwyższa Osoba—poprzez Swoje niepojęte energie—jest jednocześnie tożsamy z żywymi istotami i energią materialną, i również różnym od nich. Wiedza ta nazywana jest acintya bhedabheda-tattva. Kiedy indywidualna żywa istota podporządkowuje się Panu Krysznie, wówczas może rozwinąć swą naturalną transcendentalną miłość do Najwyższego Pana. Ten proces podporządkowania powinien być głównym zajęciem ludzkiej istoty. W następnym wersecie (36) jest powiedziane, że uwarunkowana dusza musi ostatecznie zbliżyć się do bona fide mistrza duchowego i starać się doskonale zrozumieć świat materialny i duchowy i swą własną egzystencjalną pozycję. Występujące tu słowa anvaya-vyatirekabhyam, „bezpośrednie i pośrednie”, sugerują, że należy nauczyć się procesu służby oddania w jego dwóch aspektach: należy bezpośrednio spełniać proces służby oddania, a pośrednio unikać przeszkód stojących na drodze do postępu[16].
A mimo to nie lekceważył otoczenia. Nie bujaj w obłokach. Wprost przeciwnie - będąc w pełni pochłoniętym Kryszną, który jest źródłem wszystkiego, widział wszystko we właściwej perspektywie—w związku z Kryszną. W rezultacie miłość Raghunatha Bhatty była wszechobejmująca, ponieważ kochał Krysznę i wszystko, co jest związane z Kryszną. Jest to wizja prawdziwego świętego, która powinna zostać przyjęta przez poważnego studenta Śrimad Bhagavatam. To wzniosłe pismo posiada szczególną właściwość napełniania swoich recytatorów i słuchaczy miłością do Boga—na tym polega niepowtarzalna natura Śrimad Bhagavatam. Radzimy naszym czytelnikom pójść w ślady Raghunatha Bhatty i zagłębić się w jego stronice.
[1] Zgodnie z Gaura-ganoddesa-dipiką, op. cit., tekst 185, str. 112, Raghunath Bhatta Goswami jest inkarnacją Raga-manjari.
[2] S.K. De, Early History of the Vaishnava Faith and Movement in Bengal
(Kalkuta, Firma KLM, przedruk, 1986), STR. 165.
[3] Murari Gupta, Kadca 4.1.14-17.
[4] Govardhan Das, (bengalski) Sri Sri Vraja Dham O Sri Goswami Gana (Kalkuta, Pancanan Cattopadhyaya, 1961), część III, str.5.
[5] Ibid.
[6] Caitanya-caritamrita, op. cit., Antya-lila 4, rozdz. 13, str. 119-183.
[7] Ibid.
[8] Ibid.
[9] Ibid.
[10] Ibid.
[11] Ibid.
[12] Ibid.
[13] Jego Boska Miłość A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada (tłum.), Śrimad Bhagavatam (Los Angeles, Bhaktivedanta Book Trust, 1972), Pieśń Pierwsza, tom 1, tekst 2, str. 52-3, znaczenie.
[14] Caitanya-caritamrita, op. cit., Adi-lila 1, rozdz. 2, teksty 91-2, str. 145-6, znaczenie.
[15] Śrimad Bhagavatam, op. cit., Pieśń druga, tom 2, rozdz. 9, teksty 31-6, str. 175-196.
[16] Caitanya-caritamrita, op. cit., Adi-lila 1, rozdz.1, tekst 56, str. 58, znaczenie.