C-9 - Rozdział VII
Potomkowie króla Mandhaty
Streszczenie rozdziału
Rozdział ten opisuje potomków króla Mandhaty i przy tej okazji
przedstawia też dzieje Purukutsy i Hariścandry.
Najwybitniejszym synem Mandhaty był Ambarisa, synem Ambarisy
był Yauvanaśva, a jego synem był Harita. Te trzy osobistości były najlepszymi w
dynastii Mandhaty. Purukutsa, inny syn Mandhaty, poślubił siostrę węży (sarpa-gana) zwaną Narmada. Synem Purukutsy był Trasaddasyu, a jego synem był
Anaranya. Anaranya był ojcem Haryaśvy, który miał syna Prarunę. Synem Praruny
był Tribandhana, a synem Tribandhany był Satyavrata, znany także jako Triśanku.
Triśanku, przeklęty przez swego ojca z powodu popełnienia grzesznego czynu,
jakim było porwanie córki bramina, został candalą
– gorszym od śudry. Później,
dzięki wpływom Viśvamitry, został sprowadzony na planety niebiańskie, lecz za
sprawą półbogów upadł ponownie. Jednakże Viśvamitra swoim wpływem powstrzymał
jego upadek. Synem Triśanku był Hariścandra. Pewnego razu Hariścandra spełniał
Rajasuya-yajnę, lecz Viśvamitra w przebiegły sposób zabrał cały osobisty
majątek Hariścandry jako datek, daksinę, i
ukarał Hariścandrę na różne sposoby. Stało się to przyczyną kłótni pomiędzy
Viśvamitrą, a Vasisthą. Hariścandra nie miał synów, ale za radą Narady zaczął,
oddawać cześć Varunie i w ten sposób otrzymał syna o imieniu Rohita.
Hariścandra obiecał, że Rohita zostanie wykorzystany do spełnienia
Varuna-yajni. Varuna wielokrotnie przypominał Hariścandrze o tej yajni, ale król – z powodu uczucia do
swego syna – wysuwał różnorodne argumenty, by uniknąć złożenia go w ofierze.
Tak więc z upływem czasu syn stopniowo dorósł. Wówczas, chcąc ratować swe
życie, chłopiec wziął do ręki łuk i strzały i wyruszył do lasu. Tymczasem, w
domu z powodu ataku Varuny Hariścandra zachorował na puchlinę wodną. Gdy Rohita otrzymał wiadomość o cierpieniu
swego ojca, chciał powrócić do stolicy, lecz król Indra powstrzymał go od tego.
Stosując się do wskazówek Indry, Rohita żył sześć lat w lesie, a następnie
powrócił do domu. Później kupił Śunahśephę, drugiego syna Ajigarty, i dał go
swemu ojcu Hariścandrze jako zwierzę ofiarne. W ten sposób ofiara została
spełniona, Varuna i inni półbogowie zostali uspokojeni, a Hariścandra uwolnił
się od choroby. W ofierze tej kapłanem hota
był Viśvamitra, adhvaryu –
Jamadagni, brahma – Vasistha, a udgata – Ayasya. Król Indra, bardzo
zadowolony z ofiary, podarował Hariścandrze złoty rydwan, a Viśvamitra obdarzył
go transcendentalną wiedzą. Tak oto Śukadeva Gosvami opisuje, w jaki sposób
Hariścandra osiągnął doskonałość.
09.07.01 Śukadeva Gosvami powiedział:
Najwybitniejszym spośród synów Mandhaty był ten, który słynął jako Ambarisa.
Został przyjęty na syna przez swego dziadka Yuvanaśvę. Synem Ambarisy był
Yauvanaśva, a synem Yauvanaśvy – Harita. Ambarisa, Yauvanaśva i Harita byli
postaciami wyróżniającymi się w dynastii Mandhaty.
09.07.02 Wężowi bracia Narmady oddali ją
Purukutsie. Będąc wysłaną przez Vasukiego, zabrała ona Purukutsę do niższego,
regionu wszechświata.
09.07.02 Znaczenie: Przed opisaniem potomków Purukutsy,
syna Mandhaty, Śukadeva Gosvami opisuje najpierw, w jaki sposób Purukutsa
poślubił Narmadę. Narmada została namówiona, by zabrać go do niższego regionu
wszechświata.
09.07.03 Tam, na Rasatala, w niższym regionie
wszechświata, Purukutsa upełnomocniony przez Pana Visnu - zdołał zabić
wszystkich zasługujących na to Gandharvów. Purukutsa otrzymał od węży
błogosławieństwo, że każdy, kto pamięta historię, o tym, jak Narmada przywiodła
go do niższego regionu wszechświata, nie będzie musiał obawiać się ataku węży.
09.07.04 Synem Purukutsy był Trasaddasyu, który
był ojcem Anaranyi. Synem Anaranyi był Haryaśva, ojciec Praruny, Praruna był
ojcem Tribandhany.
09.07.05-06 Synem Tribandhany był Satyavrata,
który słynie pod imieniem Triśanku. Ponieważ porwał córkę bramina z jej
ceremonii ślubnej, jego ojciec przeklął go, by stał się candalą – osobą o
statusie niższym od śudry. Następnie, dzięki wpływowi Viśvamitry, Triśanku udał
się, w tym materialnym ciele, na wyższy system planetarny, na planety
niebiańskie, ale z powodu mocy półbogów upadł ponownie. Niemniej jednak, dzięki
mocy Viśvamitry, spadając nie przebył całej drogi; nawet dzisiaj można zobaczyć
go, wiszącego na niebie, głową do dołu.
09.07.07 Synem Triśanku był Hariścandra, który
był przyczyną kłótni pomiędzy Viśvamitrą a Vasisthą, którzy przez wiele lat
walczyli ze sobą, przemienieni w ptaki.
09.07.07 Znaczenie: Viśvamitra i Vasistha zawsze byli
sobie wrodzy. Viśvamitra poprzednio był ksatriyą
i oddając się surowym wyrzeczeniom chciał zostać braminem, ale Vasistha nie
zgodził się go przyjąć. I tak oto zawsze panowała pomiędzy nimi niezgoda.
Jednakże później Vasistha przyjął Viśvamitrę z powodu jego zdolności
przebaczania. Pewnego razu Hariścandra spełniał yajnę, w której Viśvamitra był kapłanem, ale Viśvamitra, zły na
Hariścandrę, zabrał cały jego dobytek, twierdząc, że jest, to datek daksina. Nie spodobało się to jednak
Vasiscie i dlatego wywiązała się walka pomiędzy nim a Viśvamitrą. Walka ta
stała się tak zacięta, że obrzucili się nawzajem klątwami. Jeden z nich
powiedział: "Obyś stał się
ptakiem", a drugi rzekł: "Oby stał się kaczką". W ten sposób
obaj stali się ptakami i przez wiele lat kontynuowali walkę, której przyczyną
był Hariścandra. Możemy zobaczyć, że tak wielki yogin-mistyk jak Saubhari padł ofiarą zadowalania zmysłów, a tacy
wielcy mędrcy jak Vasistha i Viśvamitra stali się ptakami. To jest właśnie
świat materialny. A-brahma-bhuvanal lokah punar avartino 'rjuna. W
tym materialnym świecie, czy też wszechświecie, każdy – bez względu na to, jak
wzniosłe są jego materialne cechy – musi cierpieć z powodu narodzin, śmierci,
starości i chorób (janma-mrtyu-jara-vyadhi). Dlatego właśnie Krsna mówi, że ten
materialny świat jest po prostu pełen niedoli (duhkhalayam aśaśvatam).
Bhagavatam mówi; padam padam yad
vipadam: na każdym kroku czyha tu niebezpieczeństwo. A zatem, ponieważ ruch
świadomości Krsny zapewnia ludzkiej istocie możliwość wydostania się z tego
materialnego świata po prostu przez intonowanie mantry Hare Krsna, jest on największym błogosławieństwem dla
społeczeństwa ludzkiego.
09.07.08 Hariścandra nie miał syna, był więc
bardzo przygnębiony. Dlatego też kiedyś, postępując zgodnie ze wskazówką
Narady, przyjął schronienie Varuny i powiedział mu: "Mój panie, nie mam
syna. Czy byłbyś łaskaw dać mi go?"
09.07.09 O królu Pariksicie, Hariścandra tak
oto błagał Varunę: "Mój panie, jeśli urodzi mi się syn, złożę go w
ofierze, by cię zadowolić." Kiedy Hariścandra powiedział to, Varuna
odrzekł: "Niech tak się stanie." Dzięki błogosławieństwu Varuny
Hariścandra spłodził syna zwanego Rohitą.
09.07.10 Później, gdy dziecko się narodziło,
Varuna przybył do Hariścandry i powiedział: "Teraz masz syna. Możesz
złożyć go w ofierze dla mnie." W odpowiedzi na to Hariścandra rzekł:
"Zwierzę nadaje się do złożenia w ofierze, gdy minie dziesięć dni od jego
narodzin "
09.07.11 Po upływie dziesięciu dni Varuna
przyszedł znowu i powiedział do Hariścandry: "Teraz możesz spełnić tę
ofiarę." Hariścandra odrzekł: "Zwierzę staje się na tyle czyste, by
je ofiarować, gdy wyrzynają mu się zęby."
09.07.12 Gdy zęby wyrosły, Varuna przyszedł i
powiedział Hariścandrze: "Teraz zwierzęciu wyrosły już zęby i możesz
spełnić ofiarę." Hariścandra odrzekł: "Będzie się ono nadawało do
złożenia w ofierze, gdy wypadną mu wszystkie zęby."
09.07.13 Gdy zęby wypadły, Varuna powrócił i
rzekł do Hariścandry: "Teraz wypadły zwierzęciu zęby i możesz spełnić
ofiarę." Lecz Hariścandra odrzekł: "Zwierzę będzie na tyle czyste, by
być ofiarowane, gdy ponownie wyrosną mu zęby."
09.07.14 Gdy zęby wyrosły ponownie, Varuna
przyszedł i rzekł do Hariścandry: "Teraz możesz spełnić ofiarę." Ale
wówczas Hariścandra powiedział: "O Królu, gdy zwierzę ofiarne stanie się
ksatriyą i będzie w stanie osłonić się, by walczyć z wrogiem, wtedy będzie
oczyszczone."
09.07.15 Hariścandra z pewnością był bardzo
przywiązany da swego syna. Kierowany tym uczuciem, prosił półboga Varunę o
zwłokę. W ten sposób Varuna czekał i czekał, aż nadejdzie odpowiedni czas.
09.07.16 Rohita zrozumiał, że jego ojciec
zamierzał złożyć go jako zwierzę w ofierze. Dlatego też, chcąc po prostu
ratować się przed śmiercią, uzbroił się w łuk i strzały i wyruszył do lasu.
09.07.17 Gdy Rohita dowiedział się, że jego
ojciec, za sprawą Varuny, został dotknięty puchliną wodną i że bardzo urósł mu
brzuch, chciał powrócić do stolicy. Jednak król Indra zabronił mu tego.
09.07.18 Król Indra doradził Rohicie, aby
podróżował do różnych świętych miejsc i miejsc pielgrzymek, gdyż takie
czynności są doprawdy bardzo pobożne. Stosując się do tej instrukcji Rohita
udał się na rok do lasu.
09.07.19 W ten sposób, pod koniec drugiego,
trzeciego, czwartego i pitego roku, gdy Rohita chciał wracać do swojej stolicy;
król niebios, Indra, przychodził do niego jako stary bramin i zabraniał mu
tego, powtarzając te same słowa, co w poprzednim roku.
09.07.20 W szóstym roku, zakończywszy wędrówkę
po lesie, Rohita powrócił do stolicy swego ojca. Kupił od Ajigarty jego
drugiego syna zwanego Śunahśepha. Następnie ofiarował Śunahśephę swemu ojcu,
Hariścandrze, by ten wykorzystał go jako zwierzę ofiarne, i złożył Hariścandrze
swoje pełne szacunku pokłony.
09.07.20 Znaczenie: Okazuje się, że w tych dniach można
było kupić człowieka w dowolnym celu. Hariścandra potrzebował jakiegoś
człowieka, by ofiarować go jako zwierzę w yajni
i w ten sposób dotrzymać obietnicy złożonej Varunie. W tym celu kupiono
człowieka od innego człowieka. Przed milionami lat istniały zarówno ofiary ze
zwierząt, jak też handel niewolnikami. W rzeczywistości obie te praktyki
istnieją od niepamiętnych czasów.
09.07.21 Następnie, sławny król Hariścandra,
jedna ze wzniosłych postaci historycznych, spełnił wielkie ofiary poświęcając
człowieka i zadowolił wszystkich półbogów. W ten sposób wyleczył się z puchliny
wodnej, powstałej za sprawą Varuny.
09.07.22 W tej wielkiej ofierze z człowieka
Viśvamitra był głównym kapłanem, który ofiarowywał obiaty, w pełni
samozrealizowany Jamadagni był odpowiedzialny za intonowanie mantr z Yajur
Vedy, Vasistha był głównym kapłanem bramińskim, a mędrzec Ayasya był
recytatorem hymnów Sama Vedy.
09.07.23 Król Indra, bardzo zadowolony z
Hariścandry, ofiarował mu złoty rydwan. Jeśli zaś chodzi o chwały Śunahśephy,
to przedstawię je opisując syna Viśvamitry.
09.07.24 Wielki mędrzec Viśvamitra przekonał
się, że Maharaja Hariścandra i jego żona byli prawdomówni, cierpliwi i
zainteresowani esencją rzeczy. Zatem obdarzył ich nieprzemijającą wiedzą
przeznaczoną do spełnienia ludzkiej misji.
09.07.25-26 Maharaja Hariścandra oczyścił najpierw
swój umysł, który był pełen materialnej przyjemności, łącząc go z ziemią.
Następnie połączył ziemię z wodą, wodę z ogniem, ogień z powietrzem, a
powietrze z niebem. Później połączył niebo z totalną energią materialną, a
totalną energię materialną – z wiedzą duchową. Ta duchowa wiedza jest
zrozumieniem swej jaźni jako części Najwyższego Pana. Samozrealizowana dusza,
która pełni służbę dla Pana, jest wiecznie niewidoczna i niepojęta. Tak
umocniona w duchowej wiedzy, jest całkowicie wolna od materialnej niewoli.