C-9 - Rozdział  XVIII

 

Król Yayati odzyskuje swą młodość

 

 

Streszczenie rozdziału

 

    Rozdział ten opisuje historię króla Yayati, syna Nahusy. Najmłodszy z pięciu synów Yayati, Puru, przyjął kalectwo Yayati.

    Kiedy Nahusa, ojciec sześciu synów, został przeklęty, by stał się pytonem, jego najstarszy syn, Yati, przyjął sannyasę i dlatego na króla koronowano następnego syna, Yayati. Za zrządzeniem opatrzności Yayati poślubił córkę Śukracaryi. Śukracarya był braminem, a Yayati ksatriyą, niemniej jednak Yayati przyjął ją na swoją żonę. Córka Śukracaryi, Devayani, miała przyjaciółkę zwaną Śarmistha, która była córką Vrsaparvy. Król Yayati poślubił także Śarmisthę. Historia tego małżeństwa przedstawia się następująco. Pewnego razu Śarmistha bawiła się w wodzie z tysiącami swych przyjaciółek, obecna była tam również Devayani. Gdy młode dziewczęta ujrzały Pana Śivę i Umę, którzy siedzieli na byku, natychmiast ubrały się, lecz Śarmistha przez pomyłkę nałożyła szaty Devayani. Devayani, będąc bardzo zagniewaną, zganiła Śarmisthę, która również bardzo się rozzłościła i skarciła Devayani, po czym wrzuciła ją do studni. Przypadkowo do studni tej zbliżył się król Yayati pragnąc napić się wody i tak znalazł Devayani i uratował ją. W ten sposób Devayani przyjęła Maharaję Yayati na swego męża. Później Devayani, głośno płacząc, opowiedziała swojemu ojcu o zachowaniu Śarmisthy. Usłyszawszy o tym zajściu, Śukracarya zapałał wielkim gniewem i chciał skarcić Vrsaparvę, ojca Śarmisthy. Jednak Vrsaparva zadowolił Śukracaryę dając Śarmisthę za służkę Devayani. I tak oto Śarmistha, jako służka Devayani, udała się także do domu męża Devayani. Gdy Śarmistha odkryła, że jej przyjaciółka Devayani ma syna, zapragnęła również mieć syna. Dlatego, w czasie odpowiednim do zajścia w ciąż, także poprosiła Maharaję Yayati o zbliżenie seksualne. Kiedy Śarmistha również zaszła w ciążę, Devayani ogarnęła zazdrość. W wielkim gniewie natychmiast dała się do domu swego ojca i opowiedziała mu o wszystkim. Śukracarya znowu się rozgniewał i rzucił na Maharaję Yayati klątwę, by się zestarzał, ale gdy Yayati błagał go o miłosierdzie, Śukracarya obdarzył go błogosławieństwem, że będzie mógł przekazać swą starość i kalectwo jakiemuś młodemu człowiekowi. Yayati zamienił swą starość na młodość swego najmłodszego syna, Puru, i dzięki temu mógł cieszyć się z młodymi dziewczętami.

 

09.18.01   Śukadeva Gosvami powiedział: O królu Pariksicie, tak jak wcielona dusza ma sześć zmysłów, tak król Nahusa miał sześciu synów o imionach: Yati, Yayati, Samyati, Ayati, Viyati i Krti.

 

09.18.02   Osoba, która obejmuje pozycję króla lub przywódcy rządu, nie może zrozumieć znaczenia samorealizacji. Wiedząc o tym, Yati, najstarszy syn Nahusy, nie skorzystał z możliwości sprawowania władzy, chociaż ojciec zaproponował mu ją.

 

09.18.02   Znaczenie:      Samorealizacja jest głównym celem ludzkiej cywilizacji i poważnie podchodzą do niej ci, którzy usytuowani są w gunie dobroci i rozwinęli cechy bramińskie. Ksatriyowie są na ogół obdarzeni materialnymi cechami sprzyjającymi osiągnięciu materialnego bogactwa i cieszenia się zadowalaniem zmysłów, ale osoby duchowo zaawansowane nie przykładają wagi do materialnego dobrobytu. W rzeczywistości przyjmują tylko rzeczy zaspokajające podstawowe potrzeby życia, którego celem jest postęp duchowy w samorealizacji. Wspomniano tu szczególnie o tym, że gdy ktoś zaangażuje się w życie polityczne – zwłaszcza obecnie – traci szansę osiągnięcia ludzkiej doskonałości. Niemniej jednak, najwyższą doskonałość można osiągnąć, jeśli słucha się Śrimad-Bhagavatam. To słuchanie opisane jest jako nityam bhagavata-sevaya. Maharaja Pariksit był uwikłany w politykę, lecz ponieważ pod koniec swojego życia wysłuchał od Śukadevy Gosvamiego Śrimad-Bhagavatam, z łatwością osiągnął doskonałość. Dlatego Śri Caitanya Mahaprabhu zasugerował:

 

sthane sthitah śruti-gatam tanu-van-manobhir

ye prayaśo 'jita jito 'py asi tais tri-lokyam

(Bhag. 10.14.3)

 

Jeśli ktoś regularnie słucha Śrimad-Bhagavatam od samozrealizowanej duszy, to bez względu na to, czy znajduje się w sile pasji, ignorancji czy dobroci, jest wolny od niewoli materialnego uwikłania.

 

09.18.03   Ponieważ Nahusa, ojciec Yayati, naprzykrzał się żonie Indry, Śaci, ona poskarżyła się Agastyi oraz innym braminom. Ci święci bramini przeklęli Nahusę, aby upadł z planet niebiańskich i zdegradował się do pozycji pytona. Wskutek tego królem został Yayati.

 

09.18.04   Król Yayati miał czterech młodszych braci, którym pozwolił sprawować władzę nad czterema kierunkami. Sam Yayati poślubił Devayani, córkę Śukracaryi, oraz Śarmisthę, córkę Vrsaparvy, i rządził całą Ziemią.

 

09.18.05   Maharaja Pariksit rzekł: Śukracarya był bardzo potężnym braminem, a Maharaja Yayati był ksatriyą. Jestem ciekaw, jak doszło do tego małżeństwa pratiloma pomiędzy ksatriyą i braminką.

 

09.18.05   Znaczenie:      Zgodnie z systemem wedyjskim do powszechnego zwyczaju należą małżeństwa pomiędzy ksatriyą i ksatriyą lub między braminem i braminką. Jeśli czasami zawierany jest związek małżeński pomiędzy różnymi klasami, może być on dwojakiego rodzaju, a mianowicie anuloma i pratiloma. Anuloma, małżeństwo pomiędzy braminem a córką ksatriyi, jest dozwolone, ale pratiloma, małżeństwo pomiędzy ksatriyą a córką bramina, zazwyczaj nie jest dozwolone. Dlatego Maharaja Pariksit był ciekawy, jak Śukracarya, potężny bramin, mógł zaakceptować zasadę pratiloma. Maharaja Pariksit pragnął poznać przyczynę zawarcia tego niecodziennego związku.

 

09.18.06-07   Śukadeva Gosvami powiedział: Pewnego dnia, córka Vrsaparvy, Śarmistha, która była niewinna, lecz. z natury skora do gniewu, przechadzała się po ogrodzie pałacowym z Devayani, córką Śukracaryi, i tysiącami przyjaciółek. Ogród pełen był lotosów oraz drzew bogatych w kwiaty i owoce, a zamieszkiwały go słodko śpiewające ptaki i trzmiele.

 

09.18.08   Gdy młode lotosookie dziewczęta dotarły nad brzeg zbiornika wody, zapragnęły wykąpać się. Zostawiły więc swoje ubrania na brzegu i zaczęły bawić się, spryskując się nawzajem wodą.

 

09.18.09   Bawiąc się w wodzie, dziewczęta ujrzały nagle przejeżdżającego obok Pana Śivę, który siedział na grzbiecie swego byka wraz z żoną Parvati. Dziewczęta, zawstydzone swą nagością, szybko wyszły z wody i okryły się swymi szatami.

 

09.18.10   Śarmistha nieświadomie nałożyła na siebie ubranie Devayani. Rozzłoszczona tym Devayani rzekła, co następuje.

 

09.18.11   Och, spójrzcie tylko, co zrobiła ta pokojówka Śarmistha! Nie zważając na żadną etykietę założyła moje ubranie, niczym pies porywający oczyszczone masło przeznaczone do użycia w ofierze.

 

09.18.12-14   Jesteśmy kwalifikowanymi braminami, których uważa się za twarz Najwyższej Osoby Boga Poprzez swoje wyrzeczenie bramini stworzyli cały wszechświat i zawsze zachowują Prawdę Absolutną w głębi swych serc. Wytyczyli ścieżkę pomyślności, ścieżkę cywilizacji wedyjskiej, I ponieważ są jedynym godnym czci obiektem wewnątrz tego wszechświata, ofiarowują im modlitwy i wielbią ich nawet wielcy półbogowie, zarządcy różnych planet, a nawet Najwyższa Osoba Boga, Dusza Najwyższa, najwyższy oczyszczający, mąż bogini szczęścia. A my jesteśmy jeszcze bardziej godni szacunku, gdyż należymy do dynastii Bhrgu. Lecz mimo to, chociaż ojciec tej kobiety, zaliczając się do demonów, jest naszym uczniem, założyła moje ubranie, niczym śudra opiekujący się wiedzą wedyjską.

 

09.18.15   Śukadeva Gosvami powiedział: Śarmistha skarcona tymi okrutnymi słowami bardzo się rozgniewała. Oddychając ciężko niczym wąż i przygryzając dolną wargę, rzekła córce Śukracaryi, co następuje.

 

09.18.16   Ty żebraczko, skoro nie rozumiesz swej pozycji, dlaczego nie-potrzebnie tak dużo mówisz? Czy wy wszyscy nie wyczekujecie w naszym domu jak kruki, będąc na naszym utrzymaniu?

 

09.18.16   Znaczenie:      Kruki nie żyją niezależnie; są całkowicie uzależnione od resztek pożywienia, które gospodarze wyrzucają na śmietnik. Dlatego też, jako że bramin zależny jest od swoich uczniów, Śarmistha ostro zganiona przez Devayani zarzuciła jej, że należy do rodziny podobnych krukom żebraków. Jest to naturą kobiet, że nawet na skutek małej prowokacji wszczynają walkę słowną. Jak przekonamy się z tego zajścia, było to ich naturą od bardzo, bardzo dawna.

 

09.18.17   Używając tych nieuprzejmych słów, Śarmistha skarciła Devayani, córkę Śukracaryi. W gniewie zrzuciła szaty Devayani, a ją samą wrzuciła do studni.

 

09.18.18   Wrzuciwszy Devayani do studni, Śarmistha udała się do domu. Tymczasem będący na wyprawie myśliwskiej król Yayati zbliżył się do studni, by napić się wody i przypadkiem ujrzał tam Devayani.

 

09.18.19   Ujrzawszy w studni nagą Devayani, król Yayati natychmiast dał jej swoje wierzchnie odzienie. Będąc dla niej bardzo uprzejmym, chwycił jej rękę i wyciągnął ją.

 

09.18.20-21   Devayani odezwała się do króla Yayati słowami przepełnionymi miłością i uczuciem: O wielki bohaterze, o królu, zdobywco miast swych wrogów! Przyjmując mą rękę, zaakceptowałeś mnie jako twą ślubną żonę. Niechaj nie dotknie mnie nikt inny, gdy zaistnienie naszego związku jako męża i żony stało się możliwe dzięki opatrzności, a nie dzięki żadnej ludzkiej istocie.

 

09.18.20-21   Znaczenie:      Wyciągając Devayani ze studni król Yayati z pewnością musiał docenić jej młodzieńcze piękno i całkiem możliwe, że zapytał ją, do jakiej należy kasty. Tak więc Devayani natychmiast odpowiedziała: "Już jesteśmy małżeństwem, ponieważ przyjąłeś mą rękę." Złączenie rąk panny młodej i pana młodego jest systemem wiecznie istniejącym we wszystkich społeczeństwach. Dlatego też, gdy tylko Yayati przyjął rękę Devayani, można ich było uważać za małżeństwo. Ponieważ Devayani zakochała się w bohaterskim Yayati, poprosiła go, by nie zmieniał swego zdania i nie pozwolił, by poślubił ją ktoś inny.

 

09.18.22   Ponieważ zostałam wrzucona do studni, spotkałam ciebie. W rzeczywistości było to zrządzenie opatrzności. Gdy rzuciłam klątwę na Kacę, syna wielkiego uczonego Brhaspatiego, on rzucił klątwę na m nie, mówiąc, że nie wyjdę za mąż za bramina. Dlatego, o mocny, nie jest możliwe, bym została żoną bramina.

 

09.18.22   Znaczenie:      Kaca, syn uczonego niebiańskiego kapłana Brhaspatiego, był uczniem Śukracaryi, od którego nauczył się sztuki przywracania do życia człowieka, którego spotkała przedwczesna śmierć. Ta sztuka; zwana mrta-sanjivani, była wykorzystywana szczególnie podczas wojny. Gdy toczyła się wojna, żołnierzy z pewnością spotykała przedwczesna śmierć, ale jeśli ciało jakiegoś żołnierza było całe, to poprzez sztukę mrta-sanjivani można mu było przywrócić życie. Umiejętność tę posiadał Śukracarya oraz wiele innych osób, i Kaca, syn Brhaspatiego, został uczniem Śukracaryi, by się tego nauczyć. Devayani zapragnęła, by Kaca został jej mężem, ale Kaca – przez wzgląd na Śukracaryę – uważał córkę guru za godną szacunku, osobę wyższą rangą i dlatego odmówił poślubienia jej. Devayani w gniewie przeklęła Kacę, mówiąc, że chociaż nauczył się od jej ojca sztuki mrta-sanjivani, to będzie ona bezużyteczna. Obrzucony taką klątwą Kaca odwzajemnił się, przeklinając Devayani, by nigdy nie miała za męża bramina. Devayani podobał się Yayati, który był ksatriyą, więc poprosiła go, aby przyjął ją na prawdziwą żonę. I chociaż byłoby to pratiloma-vivaha, małżeństwo córki z wyższej rodziny i syna z niższej rodziny, wyjaśniła, że aranżacja ta była dziełem opatrzności.

 

09.18.23   Śukadeva Gosvami mówił dalej: Jako że prawdziwe pisma objawione nie sankcjonują takiego małżeństwa, nie podobało się to królowi Yayati, lecz ponieważ było ono zrządzeniem opatrzności, a król był urzeczony pięknem Devayani, przyjął jej prośbę.

 

09.18.23   Znaczenie:      Według systemu wedyjskiego rodzice brali pod uwagę horoskopy chłopca i dziewczyny, którzy mieli się pobrać. Jeśli, według kalkulacji astrologicznych, chłopiec i dziewczyna pasowali do siebie pod każdym względem, małżeństwo nazywane było yotaka i było ono akceptowane. Jeszcze pięćdziesiąt lat temu ten system był powszechny w społeczeństwie hinduskim. Bez względu na bogactwo chłopca czy osobisty urok dziewczyny, bez tej astrologicznej zgodności małżeństwo nie było zawierane. Każda osoba rodzi się w jednej z trzech kategorii znanych jako deva-gana, manusya-gana i raksasa-gana. W różnych częściach wszechświata istnieją półbogowie i demony i również w społeczeństwie ludzkim niektórzy ludzie przypominają półbogów, podczas gdy inni są podobni demonom. Jeśli według obliczeń astrologicznych istniał konflikt pomiędzy naturą boską a demoniczną, wówczas nie dochodziło do małżeństwa. Podobnie, istniały kalkulacje pratiloma i anuloma. Główną ideą jest to, że jeśli chłopiec i dziewczyna byli na równym poziomie, małżeństwo było szczęśliwe, podczas gdy nierówność prowadziła do nieszczęścia. Ponieważ nikt nie zwraca na to uwagi, jest teraz wiele rozwodów. Prawdę mówiąc, rozwód stał się teraz sprawą powszechną, chociaż uprzednio małżeństwo trwało przez całe życie i uczucie między mężem i żoną było tak wielkie, że żona dobrowolnie umierała wraz ze swym mężem lub przez cale życie pozostawała wierną wdową. Oczywiście teraz nie jest to dużej możliwe, gdyż społeczeństwo ludzkie zdegradowało się do poziom społeczności zwierząt. Teraz małżeństwo jest zawierane po prostu na zasadzie umowy. Dampatye 'bhirucir hetuh (Bhag. 12.2.3). Słowo abhiruci znaczy "zgoda". Jeśli chłopiec i dziewczyna po prostu zgodzą się pobrać, wówczas związek jest zawierany. Ale jeśli nie przestrzega się ściśle systemu wedyjskiego, małżeństwo często kończy się rozwodem.

 

09.18.24   Później, gdy uczony król udał się do swego pałacu, Devayani z płaczem wróciła do domu i opowiedziała swemu ojcu, Śukracaryi o wszystkim, co zaszło z powodu Śarmisthy. Powiedziała, jak wrzucono ją do studni i jak uratował ją król.

 

09.18.25   Gdy Śukracarya wysłuchał tego, co przydarzyło się Devayani, jego umysł bardzo się zasmucił. Potępiając zawód kapłański i chwaląc zajęcie uncha-vrtti [zbierania ziaren z pól], opuścił dom wraz ze swe córką.

 

09.18.25   Znaczenie:      Gdy bramin obiera zawal kapota, czyli gołębia, żyje ze zbierania ziaren z pól. To nazywa się uncha-vrtti: Bramin, który przyjmuje ten zawód uncha-vrtti, nazywany jest braminem pierwszej klasy, gdyż całkowicie polega na łasce Najwyższej Osoby Boga i od nikogo nie żebrze. Chociaż żebranie jest zawodem dozwolonym dla bramina czy sannyasina, to lepiej jest, jeśli może uniknąć takiego zajęcia i w kwestii utrzymania zdać się całkowicie na łaskę Najwyższej Osoby Boga. Śukracaryi było z pewnością bardzo przykro, że z powodu skargi swojej córki musiał iść do swego ucznia i prosić go o jakąś łaskę – do czego był zobowiązany, jako że przyjął zawód kapłana. W głębi serca Śukracarya nie lubił swego zajęcia, ale ponieważ je przyjął, miał obowiązek iść, aczkolwiek niechętnie, do swego ucznia i rozpatrzyć skargę wniesioną przez jego córkę.

 

09.18.26   Król Vrsaparva zorientował się, że Śukracarya nadchodzi, żeby go skarcić lub przekląć. Dlatego też, zanim Śukracarya dotarł do jego domu, Vrsaparva wyszedł, padł na ulicy do stóp swego guru i zadowolił go, powstrzymując jego gniew.

 

09.18.27   Potężny Śukracarya był gniewny przez kilka chwil, ale gdy Vrsaparva zadowoli go, rzekł do niego: Mój drogi królu, spełnij łaskawie pragnienie Devayani, gdy jest ona moją córką i nie mogę jej w tym świecie porzucić czy zaniedbać.

 

09.18.27   Znaczenie:      Czasami wielka osoba jak Śukracarya nie może zaniedbać synów i córek, gdy są oni z natury zależni od swego ojca, a ojciec darzy ich uczuciem. Chociaż Śukracarya wiedział, że kłótnia pomiędzy Devayani, a Śarmisthą była dziecinadą, to jako ojciec Devayani musiał stanąć po stronie swojej córki. Nie chciał tego robić, ale był do tego zmuszony z powodu uczucia. Otwarcie przyznał, że chociaż nie powinien prosić króla o łaskę dla swojej córki, to z powodu uczucia nie mógł tego uniknąć.

 

09.18.28   Usłyszawszy prośbę Śukracaryi, Vrsaparva zgodził się spełnić pragnienie Devayani i oczekiwał na jej słowa. Wówczas Devayani w ten sposób wyraziła swoje pragnienie: "Kiedy wyjdę za mąż na polecenie mego ojca, moja przyjaciółka Śarmistha musi, wraz z jej przyjaciółkami, udać się ze mną jako moja służka."

 

09.18.29   Vrsaparva mądrze pomyślał, że niezadowolenie Śukracaryi ściągnie niebezpieczeństwo, a jego zadowolenie przyniesie materialny zysk. Dlatego wykonał polecenie Śukracaryi i służył mu jak niewolnik. Swą córkę Śarmisthę oddał Devayani i Śarmistha, wraz z tysiącami innych kobiet, służyła Devayani jak niewolnica.

 

09.18.29   Znaczenie:      Na początku tych zdarzeń związanych z Śarmisthą i Devayani zauważyliśmy, że Śarmistha miała wiele przyjaciółek. Teraz przyjaciółki te stały się służkami Devayani. Był taki zwyczaj, że gdy jakaś dziewczyna wychodziła za mąż za króla ksatriyę, wszystkie jej przyjaciółki szły razem z nią do domu jej męża. Na przykład, gdy Vasudeva przyjął za żonę Devaki, matkę Krsny, poślubił wszystkie jej sześć sióstr. Miała ona również wiele przyjaciółek, które jej towarzyszyły. Król utrzymywał nie tylko swą żonę, lecz również wiele jej przyjaciółek i służących. Niektóre z tych służących zachodziły w ciążę i dawały narodziny dzieciom. Dzieci takie akceptowane były jako dasi-putra, synowie służących i król utrzymywał je. Żeńska populacja jest zawsze większa od męskiej, ale ponieważ kobieta potrzebuje opieki mężczyzny, więc król utrzymywał wiele dziewcząt, które spełniały funkcje przyjaciółek bądź też służących królowej. W historii życia rodzinnego Krsny widzimy, że poślubił 16 108 żon. Nie były one służkami, lecz bezpośrednio królowymi i Krsna rozprzestrzenił się w 16 108 form, by utrzymać oddzielny dom dla każdej żony. Nie jest to możliwe dla zwykłych ludzi. Dlatego, chociaż królowie musieli utrzymywać wiele, wiele służących i żon, to nie każda z nich miała oddzielną rezydencję.

 

09.18.30   Gdy Śukracarya wydawał Devayani za mąż za Yayati, dał wraz z nią Śarmisthę, ale ostrzegł króla "Mój drogi królu, nigdy nie pozwól tej dziewczynie Śarmistrze leżeć z tobą w łożu."

 

09.18.31   O królu Pariksicie, pewnego razu, zobaczywszy Devayani z ładnym synem, Śarmistha zbliżyła się do króla Yayati w czasie właściwym do zajścia w ciążę. W odosobnionym miejscu poprosiła króla, męża swojej przyjaciółki Devayani, by także umożliwił jej posiadanie syna.

 

09.18.32   Gdy księżniczka Śarmistha poprosiła króla Yayati o syna, ten z pewnością zdawał sobie sprawę z zasad religii i dlatego zgodził się spełnić jej pragnienie. Chociaż pamiętał ostrzeżenie Śukracaryi, uznał ten związek za pragnienie Najwyższego i w ten sposób doszło do jego zbliżenia seksualnego z Śarmisthą.

 

09.18.32   Znaczenie:      Król, Yayati był w pełni świadomy obowiązków ksatriyi. Gdy kobieta zbliży się do ksatriyi, ten nie może jej odmówić. Dlatego, gdy Dharmaraja, Yudhisthira, ujrzał, że Arjuna jest nieszczęśliwy po swoim powrocie z Dvaraki, zapytał; czy Arjuna odmówił kobiecie, która prosiła o syna. Chociaż Maharaja Yayati pamiętał ostrzeżenie Śukracaryi, nie mógł odrzucić Śarmisthy. Pomyślał, że mądrze będzie dać jej syna, tak więc miał z nią stosunek seksualny po jej menstruacji. Tego rodzaju pożądanie nie jest wbrew zasadom religijnym. Jak oznajmiono w Bhagavad-gicie (7.11): dharmaviruddho bhutesu kamo 'smi – Krsna aprobuje życie seksualne, które nie stoi w sprzeczności z zasadami religii. Ponieważ Śarmistha, córka króla, usilnie prosiła Yayati o syna, ich związek nie był pożądaniem, lecz aktem religii.

 

09.18.33   Devayani urodziła Yadu i Turvasu, a Śarmistha – Druhyu, Anu i Puru.

 

09.18.34   Gdy wyniosła Devayani dowiedziała się z postronnych źródeł, że Śarmistha zaszła w ciążę z jej mężem, oszalała z gniewu. Tak więc wyruszyła do domy swego ojca.

 

09.18.35   Król Yayati, który był bardzo pożądliwy, podążył za swą żoną złapał ją i próbował uspokoić przyjemnymi słowami i masowaniem jej stóp, lecz w żaden sposób nie mógł jej zadowolić.

 

09.18.36   Śukracarya był niezwykle rozgniewany. Powiedział: "Ty nieprawdomówny żądny kobiet głupcze! Źle postąpiłeś, dlatego przeklinam cię, by zaatakowały cię i zniekształciły starość i kalectwo."

 

09.18.37   Król Yayati rzekł: "O uczony, godny czci braminie, nie zaspokoiłem jeszcze swoich pożądliwych pragnień z twą córką." Wówczas Śukracarya powiedział: "Możesz zamienić swój starczy wiek z kimś, kto zgodzi się przekazać ci swą młodość."

 

09.18.37   Znaczenie:      Kiedy król Yayati powiedział, że nie zaspokoił jeszcze swoich pożądliwych pragnień z córką Śukracaryi, ten zorientował się, że jeśli dalsze życie Yayati naznaczy starość i kalectwo, będzie to wbrew interesowi jego córki, gdyż jego pożądliwa córka z pewnością nie byłaby z tego zadowolona. Dlatego Śukracarya pobłogosławił swego zięcia mówiąc, że może wymienić swą starość na czyjąś młodość. Zasygnalizował, że gdy syn Yayati zamieni swą młodość na jego starość, wtedy Yayati będzie mógł nadal cieszyć się seksem z Devayani.

 

09.18.38   Kiedy Yayati otrzymał od Śukracaryi to błogosławieństwo, poprosił swego najstarszego syna: Mój drogi synu Yadu, proszę, daj mi swą młodość w zamian za moją starość i kalectwo.

 

09.18.39   Mój drogi synu, nie zaspokoiłem jeszcze mych pragnie seksualnych. Ale jeśli jesteś dla mnie łaskawy, weź starość daną przez twego dziadka ze strony matki, a ja wezmę twą młodość, tak abym parę lat dłużej mógł cieszyć się życiem.

 

09.18.39   Znaczenie:      Taka jest natura pożądliwych pragnień. W Bhagavad-gicie (7.20) jest powiedziane, kamais tais tair hrta-jnanah: gdy ktoś jest zbyt przywiązany do zadowalania zmysłów, to w istocie traci rozsądek. Słowo hrta-jnanah odnosi się do osoby, która utraciła rozsądek. Tutaj mamy tego przykład: ojciec bezwstydnie poprosił swego syna, by wymienił młodość za starość. Oczywiście, cały świat jest pod wpływem takiego złudzenia. Dlatego jest powiedziane, że każdy jest pramattah, całkowicie szalony. Nunam pramattah kurute vikarma: gdy ktoś staje się niemal szaleńcem, wówczas oddaje się seksowi i zadowalaniu zmysłów. Seks i zadowalanie zmysłów mogą być jednak kontrolowane, a doskonałość osiąga się wówczas, gdy nie pragnie się seksu. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy jest się w pełni świadomym Krsny.

 

yadavadhi mama cetah krsna-padaravinde

nava-nava-rasa-dhamany udyatam rantum asit

tadavadhi bata nari-sangame smaryamane

bhavati mukha-vikarah susthu-nisthivanam ca

 

   "Odkąd zaangażowałem się w transcendentalną miłosną służbę dla Krsny, doświadczając w Nim ciągle świeżej przyjemności, to kiedykolwiek pomyślę o przyjemności seksualnej, spluwam na tę myśl i moje wargi wykrzywiają się z niesmakiem." Pragnienie seksualne można powstrzymać tylko wtedy, gdy jest się w pełni świadomym Krsny. W przeciwnym razie jest to niemożliwe. Dopóki ktoś pragnie seksu, musi zmieniać swe ciało i transmigrować z jednego ciała do drugiego, by cieszyć się życiem seksualnym w różnych gatunkach czy formach. Ale chociaż formy mogą się różnić, kwestia seksu jest ta sama. Dlatego jest powiedziane: punah punaś carvita-carvananam. Ci, którzy są bardzo przywiązani do seksu, transmigrują z jednego ciała do drugiego, zajęci ciągłym "przeżuwaniem przeżutego", smakując przyjemności seksualnej jako pies, świnia; półbóg itd.

 

09.18.40   Yadu odrzekł: Mój drogi ojcze, osiągnąłeś już starczy wiek, chociaż także byłeś młodym człowiekiem. Ale nie mam ochoty przyjąć twojej starości i niedołęstwa, gdyż dopóki nie doświadczy się materialnego szczęścia, dopóty nie można osiągnąć wyrzeczenia.

 

09.18.40   Znaczenie:      Wyrzeczenie się materialnej przyjemności jest ostatecznym celem ludzkiego życia: Dlatego też system varnaśrama jest najbardziej naukowy. Jego celem jest umożliwienie powrotu do domu, powrotu do Boga, czego nie można dokonać bez całkowitego wyrzeczenia się wszelkich związków z materialnym światem. Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział; niskincanasya bhagavad-bhajanonmukhasya: ten, kto chce powrócić do domu, do Boga; musi być niskincana, wolny od wszelkiego pociągu do materialnej przyjemności. Brahmany upaśamaśrayam: dopóki nie jest się całkowicie wyrzeczonym, dopóty nie można pełnić służby oddania ani pozostać w Brahmanie. Służbę oddania pełni się na platformie Brahmana. Dlatego też nie można pełnić służby oddania dopóki nie osiągnie się platformy Brahmana, czyli platformy duchowej; albo, inaczej mówiąc, osoba zaangażowana w służbę oddania już znajduje się na platformie Brahmana.

 

mam ca yo 'vyabhicarena    bhakti-yogena sevate

sa gunan samatityaitan    brahma-bhuyaya kalpate

 

   "Kto całkowicie angażuje się, w służbę oddania, kto nie upada w żadnych okolicznościach, ten od razu przekracza guny natury i wznosi się na płaszczyznę Brahmana." (Bg. 14.26) Zatem jeśli ktoś osiąga służbę oddania, to jest z pewnością wyzwolony. Na ogół, jeśli ktoś nie dozna materialnego szczęścia, nie może stać się wyrzeczonym. Dlatego varnaśrama umożliwia stopniowe wznoszenie się. Yadu, syn Maharajy Yayati, wyjaśnił, że nie mógł oddać swej młodości, gdyż chciał wykorzystać ją do osiągnięcia w przyszłości wyrzeczonego porządku życia.

    Maharaja Yadu był inny niż jego bracia. Jak oznajmia następny werset, turvasuś coditah pitra druhyuś canuś ca bharata / pratyacakhyur adharmajnah. Bracia Maharajy Yadu odrzucili propozycję swego ojca, ponieważ nie byli całkowicie świadomi dharmy. Akceptowanie poleceń pozostających w zgodzie z religijnymi zasadami – zwłaszcza poleceń swego ojca, jest bardzo ważne. Dlatego też, gdy bracia Maharajy Yadu odmówili wykonania polecenia swego ojca, z pewnością było to bezbożne. Jednak odmowa Maharajy Yadu była religijna. Jak oznajmia Dziesiąte Canto, yadoś ca dharma-śilasya: Maharaja Yadu był w pełni świadomy zasad religii. Ostateczną zasadą religii jest zaangażowanie się w służbę dla Pana. Maharaja Yadu bardzo pragnął zaangażować się w służbę dla Pana, ale istniała pewna przeszkoda: w okresie młodości z pewnością występuje materialne pragnienie cieszenia się materialnymi zmysłami i jeśli ktoś wówczas nie zaspokoi w pełni tych pożądliwych pragnień, mogą pojawić się zakłócenia w pełnieniu służby dla Pana. Rzeczywiście widzieliśmy, że wielu sannyasinów, którzy przedwcześnie przyjmują sannyasę, nie zaspokoiwszy swoich materialnych pragnień, upada, ponieważ są zaniepokojeni. Dlatego też powszechnym procesem jest przejście przez życie grhasthy i vanaprasthy, i ostatecznie dojście do sannyasy i całkowite oddanie się służbie dla Pana. Maharaja Yadu gotów był zaakceptować polecenie swego ojca i wymienić młodość na starość, gdyż ufał, że młodość wzięta przez jego ojca zostanie zwrócona Ale ponieważ wymiana ta odwlekłaby jego całkowite zaangażowanie się w służbę oddania, nie chciał przyjąć starości swego ojca, gdyż pragnął uwolnić się od niepokojów. Ponadto, wśród potomków Yadu będzie Pan Krsna. A ponieważ Yadu pragnął, aby Pan pojawił się w jego dynastii tak szybko, jak to jest możliwe, odrzucił propozycję swego ojca. Nie było to jednak bezbożne, jako że miał na celu służenie Panu. Dlatego że Yadu był wiernym sługą Pana, Pan Krsna pojawił się w jego dynastii. Jak potwierdzają modlitwy Kunti, yadah priyasyanvavaye. Yadu był bardzo drogi Krsnie, który z tego względu zapragnął zstąpić w jego dynastii. Podsumowując, nie należy uważać Maharajy Yadu za adharma-jna, nieświadomego zasad religijnych, jak następny werset nazywa jego braci. Był on niczym czterej Sanakowie (catuh-sana), którzy z powodu wyższych racji odmówili wykonania polecenia swego ojca, Brahmy. Ponieważ czterej Kumarowie chcieli całkowicie zaangażować się w służbę dla Pana jako brahmacarini, odmowa spełnienia polecenia ich ojca nie była czynem bezbożnym.

 

09.18.41   O Maharajo Pariksicie, z podobną prośbą, by zamienili swą młodość za jego starość, Yayati zwrócił się do innych synów: Turvasu, Druhyu i Anu. Lecz ponieważ nie znali religijnych zasad, sądzili, że ich przemijająca młodość jest wieczna, i dlatego odmówili wykonania polecenia swego ojca.

 

09.18.42   Wtedy król Yayati poprosił Puru, który – chociaż młodszy od tych trzech braci – był bardziej kwalifikowany: "Mój drogi synu, nie bądź nieposłuszny jak twoi starsi bracia, gdyż nie jest to twoją powinnością."

 

09.18.43   Puru odpowiedział: O Wasza Królewska Mość, kto w tym świecie może spłacić dług względem swego ojca? Dzięki łasce ojca otrzymuje się ludzką formę życia, która umożliwia stanie się towarzyszem Najwyższego Pana.

 

09.18.43   Znaczenie:      Ojciec daje nasienie ciała i nasienie to stopniowo rośnie i rozwija się, dopóki dana osoba nie osiągnie ostatecznie rozwiniętego ciała ludzkiego ze świadomością wyższą od świadomości zwierząt. W ludzkim ciele można wznieść się na wyższe planety i ponad to, jeśli ktoś kultywuje świadomość Krsny, może powrócić do domu, do Boga. To ważne ciało ludzkie otrzymuje się dzięki łasce ojca i dlatego każdy jest zadłużony u swego ojca. Oczywiście, w innych gatunkach życia również dostaje się ojca i matkę; nawet psy i koty mają ojców i matki. Ale w ludzkiej formie życia ojciec i matka mogą obdarzyć swego syna największym błogosławieństwem, ucząc go, by stał się bhaktą. Gdy ktoś staje się bhaktą, osiąga największe błogosławieństwo, ponieważ całkowicie unika powtórnych narodzin i śmierci. Dlatego ojciec, który kształci swoje dziecko w świadomości Krsny, jest najbardziej łaskawym ojcem w tym świecie: Jest powiedziane:

 

janame janame sabe pitamata paya

krsna guru nahi mile bhaja hari ei

 

Każdy ma ojca i matkę, ale gdy ktoś uzyska błogosławieństwo Krsny i guru, może pokonać materialną naturę i powrócić do domu, z powrotem do Boga

 

09.18.44   Syn, który odgaduje pragnienia swego ojca i działa odpowiednio, jest synem pierwszej klasy. Ten, który wykonuje polecenie swego ojca po jego otrzymaniu, jest synem drugiej klasy, a ten, który spełnia polecenie ojca z lekceważeniem – jest trzeciej klasy. Lecz syn, który odmówił wykonania rozkazu swego ojca, jest niczym jego odchody.

 

09.18.44   Znaczenie:      Puru, ostatni syn Yayati, natychmiast zaakceptował propozycję swego ojca, gdyż – chociaż najmłodszy – miał wysokie kwalifikacje. Puru myślał: "Powinienem zaakceptować polecenie mego ojca zanim poprosił, lecz nie zrobiłem tego. Dlatego nie jestem synem pierwszej klasy. Jestem drugiej klasy. Ale nie chcę stać się synem najniższego rodzaju, porównywanym do odchodów ojca." Pewien indyjski poeta mówił o putra i mutra. Putra znaczy "syn", a mutra znaczy "uryna". Tak syn, jak i uryna pochodzą z tych samych genitaliów. Jeśli syn jest posłusznym bhaktą Pana, nazywany jest putra, czyli prawdziwym synem; w przeciwnym razie, jeśli nie jest wykształcony i nie jest bhaktą, nie jest lepszy od uryny.

 

09.18.45   Śukadeva Gosvami rzekł: O Maharajo Pariksicie, w ten sposób syn o imieniu Puru z wielką przyjemnością przyjął starość swego ojca, Yayati, który zabrał jego młodość i odpowiednio do swych potrzeb korzystał z uciech tego świata.

 

09.18.46   Później król Yayati został władcą całego świata składającego się z siedmiu wysp i rządził obywatelami zupełnie jak ojciec. Ponieważ wziął młodość swego syna, jego zmysły nie były osłabione i do woli rozkoszował się materialnym szczęściem.

 

09.18.47   Devayani droga żona Maharajy Yayati, angażując swój umysł, słowa i ciało oraz różne parafernalia, zawsze – w odosobnionych miejscach – dostarczała swemu mężowi największego możliwego transcendentalnego szczęścia.

 

09.18.48   Król Yayati spełniał różnorodne ofiary, w których ofiarowywał braminom liczne dary, by zadowolić Najwyższego Pana, Hari, który jest zbiornikiem wszystkich półbogów i celem wszelkiej wiedzy wedyjskiej.

 

09.18.49   Najwyższy Pan, Vasudeva, który stworzył tę manifestację kosmiczną, ukazuje się jako wszechprzenikający, tak jak niebo mieszczące w sobie chmury. A kiedy stworzenie jest unicestwiane, wszystko wchodzi w Najwyższego Pana, Visnu, i różnorodność nie jest dłużej manifestowana.

 

09.18.49   Znaczenie:      Jak Sam Pan mówi w Bhagavad-gicie (7.19):

 

bahunam janmanam ante    jnanavan mam prapadyate

vasudevah sarvam iti    sa mahatma sudurlabhah

 

   "Po wielu narodzinach i śmierciach, ten, kto posiadł prawdziwą wiedzę, podporządkowuje się Mnie, znając Mnie jako przyczynę wszystkich przyczyn i wszystkiego, co jest. Taka wielka dusza jest czymś bardzo rzadkim." Najwyższa Osoba Boga, Vasudeva, jest jednym z Najwyższym Brahmanem, Najwyższą Prawdą Absolutną. Na początku wszystko jest w Nim i na końcu wszystkie manifestacje wchodzą w Niego. On jest usytuowany w sercu każdego (sarvasya caham hrdi sannivistah), i z Niego wszystko wyemanowało (janmady asya yatah). Wszystkie materialne manifestacje są jednak tymczasowe. Słowo svapna znaczy "sny", maya znaczy "złudzenie", a manoratha znaczy "twór umysłu". Sny, złudzenia i wytwory umysłowe są tymczasowe. Podobnie tymczasowe jest cale materialne stworzenie, ale Vasudeva, Najwyższa Osoba Boga, jest wieczną Prawdą Absolutną.

 

09.18.50   Bez materialnych pragnień, Maharaja Yayati oddawał cześć Najwyższemu Panu, który usytuowany jest w każdym sercu jako Narayana i chociaż istnieje wszędzie, jest niedostrzegalny dla materialnych oczu.

 

09.18.50   Znaczenie:      Chociaż zewnętrznie wydawało się, że król Yayati lubuje się w materialnej przyjemności, to wewnątrz myślał o staniu się wiecznym sługą Pana.

 

09.18.51   Chociaż Maharaja Yayati był królem całego świata i przez tysiąc lat angażował swój umysł i pięć zmysłów w cieszenie się materialnymi posiadłościami, to nie mógł zaznać satysfakcji.

 

09.18.51   Znaczenie:      Możemy oczyścić kad-indriya, czyli nieoczyszczone zmysły, jeżeli zaangażujemy zmysły i umysł w świadomość Krsny. Sarvopadhi-vinirmuktam tat-paratvena nirmalam. Trzeba uwolnić się od wszelkich desygnatów. Gdy ktoś utożsamia się z tym materialnym światem, jego zmysły są nieczyste, ale gdy osiąga duchową realizację i przyjmuje, że jego tożsamością jest bycie sługą Pana, jego zmysły natychmiast zostają oczyszczone. Zaangażowanie oczyszczonych zmysłów w służbę dla Pana nazywa się bhakti. Hrsikena hrsikeśa-sevanam bhaktir ucyate. Ktoś może czerpać przyjemność ze zmysłów przez tysiące lat, lecz dopóki nie oczyści zmysłów, nie będzie szczęśliwy.

 

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do 18-go Rozdziału 9-go Canto Śrimad-Bhagavatam, zatytułowanego

"Król Yayati odzyskuje swą młodość. "