Oto streszczenie tego 20 Rozdziału. Chociaż Bali Maharaja wiedział, że Pan Vamanadeva oszukuje go, oddał Panu wszystko w jałmużnie. Tak więc Pan rozszerzył Swe ciało i przyjął olbrzymią formę Pana Visnu.
Po wysłuchaniu pouczającej rady Śukracaryi, Bali Maharaja zamyślił się. Ponieważ obowiązkiem głowy rodziny jest zachowywanie zasad religii, rozwoju ekonomicznego i zadowalania zmysłów, Bali Maharaja sądził, że odwołanie obietnicy danej brahmacarinowi nie będzie rzeczą właściwą. Skłamanie lub nieuszanowanie obietnicy danej brahmacarinowi nigdy nie jest rzeczą właściwą, gdyż kłamstwo jest największym grzechem. Wszyscy powinni obawiać się grzesznych reakcji za kłamanie, gdyż matka Ziemia nie może nawet znieść ciężaru grzesznego kłamcy. Powiększanie królestwa bądź cesarstwa jest rzeczą tymczasową, i jeśli nie jest to korzystne dla ogółu obywateli, ekspansja taka jest bezwartościowa. Niegdyś wszyscy wielcy królowie i cesarze rozszerzali swoje królestwa mając na względzie dobrobyt ogółu ludzi. Czasami zdarzało się, że wybitni ludzie, działając dla dobra ogółu obywateli, poświęcali nawet swe życie. Mówi się, że osoba, której czyny są chwalebne, żyje na zawsze i nigdy nie umiera. Zatem sława powinna być celem życia i nawet jeśli ktoś ubożeje dla sławy, to nic nie traci. Bali Maharaja pomyślał, że nawet jeśli ten brahmacarin, Vamanadeva, był Panem Visnu, i przyjmie od niego jałmużnę, a następnie zaaresztuje go, to nie będzie czuł do Niego zawiści. Rozważywszy to wszystko, Bali Maharaja ostatecznie oddał w jałmużnie wszystko, co posiadał.
Wówczas Pan Vamanadeva natychmiast rozszerzył się w ciało kosmiczne. Dzięki łasce Pana Vamanadevy, Bali Maharaja mógł przekonać się, że Pan jest wszechprzenikający i że wszystko spoczywa w Jego ciele. Bali Maharaja mógł zobaczyć Pana Vamanadevę jako najwyższego Visnu, noszącego hełm, żółte szaty, znak Śrivatsa, klejnot Kaustubha, girlandę z kwiatów i ozdoby dekorujące całe Jego ciało. Pan stopniowo zajął całą powierzchnię świata i powiększając Swe ciało przesłonił całe niebo, Swoimi rękoma zagarnął wszystkie kierunki, a Swym drugim krokiem cały wyższy system planetarny. Tak więc nie było wolnego miejsca, gdzie mógłby postawić Swój trzeci krok.
08.20.01 Znaczenie: Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura zauważa, że w krytycznej chwili Bali Maharaja zachował milczenie. Jak mógł on nie posłuchać instrukcji Śukracaryi, swego mistrza duchowego? Obowiązkiem tak zrównoważonej osoby jak Bali Maharaja jest zastosowanie się do poleceń swojego mistrza duchowego, natychmiast po ich otrzymaniu. Ale Bali Maharaja wziął pod uwagę także to, że nie powinien dłużej uważać Śukracaryi za mistrza duchowego, gdyż zszedł on z drogi obowiązku mistrza duchowego. Według śastr, obowiązkiem guru jest zabranie ucznia z powrotem do domu, do Boga. Jeśli nie jest w stanie tego dokonać i zamiast tego przeszkadza uczniowi w powrocie do Boga, nie powinien być on guru. Gurur na sa syat (Bhag. 5.5.18). Nie powinno się przyjmować pozycji guru, jeśli nie jest się w stanie umożliwić swojemu uczniowi czynienia postępu w świadomości Krsny. Celem życia jest stanie się bhaktą Krsny i w ten sposób wyswobodzenie się z niewoli materialnej egzystencji (tyaktva deham punar janma naiti mam eti so 'rjuna). Mistrz duchowy pomaga uczniowi osiągnąć ten stan poprzez rozwijanie świadomości Krsny. Teraz Śukracarya poradził Bali Maharajy, by ten odmówił spełnienia obietnicy danej Vamanadevie. Wobec tego, Bali Maharaja uznał, że nie popełni błędu, jeśli sprzeciwi się poleceniu swego mistrza duchowego. Zastanawiał się nad tym, czy powinien odrzucić radę mistrza duchowego, czy też powinien niezależnie zrobić wszystko, by zadowolić Najwyższą Osobę Boga? Zajęło mu to trochę czasu. Dlatego jest powiedziane, tusnim bhutva ksanam rajann uvacavahito gurum. Rozważywszy to zadecydował, że we wszelkich okolicznościach należy zadowolić Pana Visnu, nawet podejmując ryzyko zlekceważenia rady guru i postąpienia wprost przeciwnie.
Jeśli osoba, którą przyjmuje się za guru, występuje przeciwko zasadzie visnu-bhakti, nie można uważać jej za guru. Jeśli ktoś mylnie przyjął takiego guru, powinien go odrzucić. Taki guru opisany jest w następujący sposób (Mahabharata, Udyoga 179.25):
guror apy
avaliptasya karyakaryam ajanatah
utpatha-pratipannasya parityago vidhiyate
Według Śrila Jivy Gosvamiego
należy odrzucić takiego bezużytecznego guru
– kapłana rodzinnego działającego jako guru
– i przyjąć właściwego, bona fide guru.
sat-karma-nipuno vipro
mantra-tantra-viśaradah
avaisnavo gurur na syad
vaisnavah śvapaco guruh
"Uczony bramin, znawca wszystkich przedmiotów wiedzy wedyjskiej, jest niezdolny do stania się mistrzem duchowym, jeśli nie jest on Vaisnavą. Natomiast mistrzem duchowym może zostać osoba, która przyszła na świat w rodzinie należącej do niższej kasty, jeśli jest ona Vaisnavą." (Padma Purana)
08.20.02 Znaczenie: Poważna odpowiedź dana Śukracaryi przez Bali Maharaję jest znacząca. Śukracarya kładł nacisk na to, że materialne środki do życia, materialna sława, zadowalanie zmysłów i rozwój ekonomiczny, muszą się właściwie rozwijać. Dopilnowanie tego jest pierwszym obowiązkiem osoby posiadającej rodzinę, szczególnie jeśli jest ona zainteresowana sprawami materialnymi. Jeśli jakaś zasada religijna nie ma negatywnego wpływu na czyjś materialny stan, należy ją zaakceptować. W obecnym czasie, w wieku Kali, ta idea jest niezwykle dominującą. Nikt nie jest gotowy przyjąć żadnej zasady religijnej, jeśli stoi ona na przeszkodzie materialnej pomyślności. Śukracarya, będąc osobą należącą do tego materialnego świata, nie znał zasad bhakty. Bhakta jest zdecydowany służyć Najwyższej Osobie Boga, tak by Go całkowicie zadowolić. To jest podstawą bhakti. Anukulyasya sankalpah pratikulyasya varjanam (Cc. Madhya 22.100). Aby pełnić służbę oddania, należy przyjmować tylko to, co jest korzystne, i odrzucać to, co jest niekorzystne. Bali Maharaja miał możliwość złożenia wszystkiego, co posiadał, u lotosowych stóp Pana Vamanadevy, lecz Śukracarya przedkładał materialne argumenty, by powstrzymać ten proces służby oddania. W tej sytuacji Bali Maharaja zdecydował, że bezwzględnie należy unikać takich przeszkód. Innymi słowy natychmiast postanowił odrzucić radę Śukracaryi i nadal pełnić swą powinność. Tak więc oddał Panu Vamanadevie całą swą własność.
08.20.03 Znaczenie: Bali Maharaja otrzymał już błogosławieństwo od swego dziadka, Prahlady Maharajy. Dlatego był on czystym bhaktą, mimo że przyszedł na świat w rodzinie demonów. Są dwa rodzaje wysoce zaawansowanych bhaktów, zwane sadhana-siddha i krpa-siddha. Sadhana-siddha odnosi się do tego, kto stał się bhaktą dzięki systematycznemu spełnianiu zasad regulujących wymienionych w śastrach, zgodnie z poleceniem i pod kierownictwem mistrza duchowego. Jeśli ktoś systematycznie wykonuje taką służbę oddania, to z biegiem czasu z pewnością osiągnie doskonałość. Ale są też inni bhaktowie, którzy mogli nie praktykować wszystkich nakazanych szczegółów służby oddania, lecz którzy, dzięki szczególnej łasce guru i Krsny – mistrza duchowego i Najwyższej Osoby Boga – natychmiast osiągnęli doskonałość czystej służby oddania. Przykładami takich bhaktów są yajna-patni, Bali Maharaja i Śukadeva Gosvami. Yajna-patni były żonami zwykłych braminów zaangażowanych w działania karmiczne. Chociaż bramini ci byli bardzo uczeni i zaawansowani w wiedzy wedyjskiej, to nie mogli zdobyć łaski Krsna-Balaramy, podczas gdy ich żony, mimo iż były kobietami, osiągnęły całkowitą doskonałość w służbie oddania. Podobnie Vairocani, Bali Maharaja, otrzymał łaskę Prahlady Maharajy i dzięki tej łasce otrzymał też łaskę Pana Visnu, który pojawił się przed nim jako proszący o jałmużnę brahmacarin. Tak więc, dzięki szczególnej łasce zarówno guru, jak i Krsny, Bali Maharaja został krpa-siddha. Caitanya Mahaprabhu potwierdza tę łaskę, guru-krsna-prasade paya bhakti-lata-bija (Cc. Madhya 19.151). Dzięki łasce Prahlady Maharajy, Bali Maharaja otrzymał nasionko służby oddania, a gdy to nasionko zakiełkowało, natychmiast po pojawieniu się Pana Vamanadevy, osiągnął końcowy owoc tej służby, mianowicie miłość do Boga (prema pum-artho mahan). Bali Maharaja stale utrzymywał oddanie dla Pana, a ponieważ był oczyszczony, Pan pojawił się przed nim. Wówczas, z powodu niezmieszanej miłości do Boga, Bali natychmiast zadecydował, "Dam temu małemu karłowi-braminowi wszystko, o cokolwiek mnie poprosi." Jest to oznaką miłości. Tak więc przyjmuje się, że Bali Maharaja jest osobą, która osiągnęła doskonałość służby oddania dzięki szczególnej łasce.
08.20.04 Znaczenie: Na powierzchni Ziemi jest wiele olbrzymich gór i oceanów, które są bardzo ciężkie, a matka Ziemia dźwiga je bez trudu. Lecz czuje się ona bardzo przeciążoną, gdy nosi chociaż jednego kłamcę. Jest powiedziane, że w Kali-yudze kłamstwo jest rzeczą powszechną: mayaiva vyavaharike (Bhag. 12.2.3). Ludzie przyzwyczajeni są do mówienia tak wielu kłamstw, nawet przy najzwyklejszych okazjach. Nikt nie jest wolny od grzesznych reakcji za mówienie kłamstw. Wobec tego można sobie wyobrazić, jakim przeciążeniem jest to dla Ziemi, a nawet dla całego wszechświata.
08.20.06 Znaczenie: Słowo vipra znaczy "bramin" i równocześnie "poufny". W skrytości ducha Bali Maharaja postanowił bez dyskusji ofiarować dar Panu Vamanadevie, lecz ze względu na to, że decyzja taka zraniłaby serca asurów i jego mistrza duchowego, Śukracaryi, mówił wymijająco. Jako czysty bhakta, Bali Maharaja, postanowił już oddać całą ziemię Panu Visnu.
08.20.07 Znaczenie: Bali Maharaja gotów był oddać Panu Visnu wszystko, a Śukracarya, będąc zawodowym kapłanem, być może z niepokojem wyczekiwał, powątpiewając, czy był w historii jakikolwiek przykład tego, aby ktoś oddał wszystko w jałmużnie. Jednak Bali Maharaja podał konkretne przykłady Maharajy Śibi i Maharajy Dadhiciego, którzy dla dobra ogółu ludzi porzucili swe życie. Z pewnością jest się przywiązanym do wszystkich materialnych rzeczy – zwłaszcza do swojej ziemi – ale, jak mówi Bhagavad-gita, w chwili śmierci ziemia i inne posiadłości są odbierane siłą (mrtyuh sarva-haraś caham). Pan osobiście ukazał się Bali Maharajy, aby zabrać wszystko, co on posiadał. W ten sposób Bali miał to szczęście, że mógł bezpośrednio ujrzeć Pana. Jednakże niewielbiciele nie mogą zobaczyć Pana twarzą w twarz. Takim osobom Pan ukazuje się jako śmierć i przemocą odbiera im całą własność. Wobec tego, dlaczego nie powinniśmy rozstać się z naszymi posiadłościami i nie oddać ich Panu Visnu dla Jego przyjemności? W związku z tym Śri Canakya Pandita mówi, sannimitte varam tyago vinaśe niyate sati (Canakya-śloka 36). Skoro nasze pieniądze i posiadłości nie przetrwają, lecz zostaną w ten czy inny sposób zabrane, to dopóki są w naszym posiadaniu, lepiej jest przeznaczyć je na jałmużnę dla jakiejś szlachetnej sprawy. Dlatego też Bali Maharaja sprzeciwił się poleceniu swego tzw. mistrza duchowego.
08.20.08 Znaczenie: W odniesieniu do tego Canakya
Pandita (Canakya-śloka 34) także
mówi, ayusah ksana eko 'pi na labhya
svarna-kotibhih. Czas trwania naszego życia jest niezmiernie krótki, ale
jeśli w tym krótkim życiu jesteśmy w stanie zrobić coś, co zwiększy naszą dobrą
reputację, to będzie ona trwała przez wiele milionów lat. Dlatego Bali Maharaja
postanowił, że nie posłucha instrukcji swego mistrza duchowego, który radził
mu, aby wyparł się obietnicy danej Vamanadevie; zamiast tego zdecydował się
oddać ziemię, tak jak to obiecał, i na wieki zasłynąć jako jeden z dwunastu mahajanów (balir vaiyasakir vayam).
08.20.09 Znaczenie: Wielu ksatriyów poświęciło swoje życie na polu bitewnym dla swoich narodów, ale trudno jest znaleźć kogoś, kto oddał swą własność i nagromadzone bogactwo w jałmużnie osobie wartej tego daru. Jak oznajmia Bhagavad-gita (17.20):
datavyam iti yad
danam diyate 'nupakarine
deśe kale ca patre ca tad
danam sattvikam smrtam
"Dar dany z obowiązku, we właściwym czasie i we właściwym miejscu, wartościowej osobie, bez oczekiwania zwrotu – uważany jest za dobroczynność w gunie dobroci." Tak więc jałmużna dana we właściwym miejscu nazywana jest sattvika. A ponad tą jałmużną w dobroci jest transcendentalna jałmużna, w której poświęca się wszystko na rzecz Najwyższej Osoby Boga. Vamanadeva, Najwyższa Osoba Boga, przyszedł do Bali Maharajy po jałmużnę. Jak to możliwe, aby ktoś otrzymał taką sposobność do dania jałmużny? Tak więc Bali Maharaja bez wahania postanowił dać Panu wszystko, czego tylko będzie On chciał. Mogą nadarzać się różne sposobności, by oddać swe życie na polu bitwy, ale rzadko kiedy otrzymuje się taką okazję, jak ta.
08.20.10 Znaczenie: Jeśli ktoś ubożeje, gdyż stracił pieniądze w transakcji, w hazardzie, na prostytucję czy intoksykację, nikt go nie pochwali, ale jeśli ktoś ubożeje, rozdając całą swą własność w jałmużnie, wówczas wielbi go cały świat. A ponadto, jeśli dobroczynna i miłosierna osoba ukazuje swą dumę z tego, że zubożała oddając swój dobytek dla dobrej sprawy, jej ubóstwo jest mile widzianym i pomyślnym znakiem wielkiej osobistości. Bali Maharaja stwierdził, że nawet jeśli dając wszystko Vamanadevie miałby zostać biedakiem, to i tak woli taką sytuację.
08.20.11 Znaczenie: Jak oznajmił Pan Śiva:
aradhananam sarvesam visnor
aradhanam param
tasmat parataram devi
tadiyanam samarcanam
(Padma Purana)
Chociaż Vedy zalecają wielbienie wielu półbogów, to Pan Visnu jest Najwyższą Osobą, a wielbienie Go jest ostatecznym celem życia. Przeznaczeniem wedyjskich zasad instytucji varnaśrama jest zorganizowanie społeczeństwa w taki sposób, by przygotować wszystkich do oddawania czci Panu Visnu.
varnaśramacaravata purusena
parah puman
visnur aradhyate pantha
nanyat tat-tosa-karanam
"Najwyższą Osobę Boga, Pana Visnu, wielbi się przez prawidłowe wykonywanie przypisanych obowiązków w systemie varny i aśramu. Nie ma innego sposobu na zadowolenie Najwyższej Osoby Boga." (Visnu Purana 3.8.9) Ostatecznie, musimy wielbić Pana Visnu i w tym celu system varnaśrama dzieli społeczeństwo na braminów, ksatriyów, vaiśyów, śudrów, brahmacarinów, grhasthów, vanaprasthów i sannyasinów. Ponieważ Bali Maharaja otrzymał pełne wykształcenie w służbie oddania od swego dziadka Prahlady Maharajy, wiedział więc, jak należy postępować. Nikt nigdy nie mógł sprowadzić go na niewłaściwą drogę – nawet osoba, która jakimś trafem została jego tzw. mistrzem duchowym. Jest to oznaką całkowitego podporządkowania. Bhaktivinoda Thakura powiedział:
marabi rakhabi --- yo iccha tohara
nitya-dasa-prati tuya adhikara
Kiedy ktoś podporządkowuje się Panu Visnu, musi być gotów spełniać Jego rozkazy we wszelkich okolicznościach, bez względu na to, czy zabija On nas, czy chroni. Należy wielbić Pana Visnu we wszelkich okolicznościach.
08.20.12 Znaczenie: Gdyby Pan Visnu przyszedł do Bali Maharajy takim jakim jest, i poprosił go o zrobienie czegoś, Bali Maharaja z pewnością nie odmówiłby Jego prośbie. Ale chcąc pożartować trochę ze Swym bhaktą, Pan przyszedł do Bali Maharaja w przebraniu jako bramin-brahmacarin, i poprosił jedynie o trzy kroki ziemi.
08.20.13 Znaczenie: Oznajmienie Bali Maharajy, że Visnu padłby zabity, nie jest wypowiedzią o bezpośrednim znaczeniu, gdyż nikt nie może zabić Visnu. Pan Visnu może zabić każdego, ale On Sam nie może zostać zabity. Zatem prawdziwe znaczenie słowa "padnie" jest takie, że Pan Visnu będzie przebywał w głębi serca Bali Maharajy. Pan Visnu jest pokonywany przez bhaktę poprzez służbę oddania; inaczej bowiem nikt nie może pokonać Pana Visnu.
08.20.14 Znaczenie: Różnica między zachowaniem Bali Maharajy a zachowaniem jego mistrza duchowego, Śukracaryi, polegała na tym, że Bali Maharaja rozwinął już miłość do Boga, co nie miało miejsca w przypadku Śukracaryi, będącego jedynie rytualnym kapłanem. Tak więc Śukracarya nigdy nie był zainspirowany przez Najwyższą Osobę Boga, by robić postęp w służbie oddania. Jak Sam Pan mówi w Bhagavad-gicie (10.10):
tesam satata-yuktanam
bhajatam priti-purvakam
dadami buddhi-yogam tam yena
mam upayanti te
"Tym, którzy zawsze są Mi oddani i z miłością Mi służą, Ja daję inteligencję, która do Mnie ich prowadzi."
Najwyższa Osoba Boga inspiruje bhaktów, którzy rzeczywiście z wiarą i miłością pełnią służbę oddania. Vaisnavowie nigdy nie przejmują się rytualnymi smarta braminami. Tak więc Śrila Sanatana Gosvami skompilował Hari-bhakti-vilasa, by pokierować Vaisnavami, którzy nigdy nie stosują się do smarta-viddhi. Chociaż Najwyższy Pan przebywa w głębi serca każdego, to dopóki ktoś nie jest Vaisnavą, dopóki nie pełni służby oddania, dopóty nie otrzymuje mądrej rady, dzięki której może wrócić do domu, z powrotem do Boga. Takie instrukcje przeznaczone są tylko dla bhaktów. Dlatego w tym wersecie istotne jest słowo daiva-prahitah, "będąc zainspirowanym przez Najwyższego Pana". Śukracarya powinien zachęcić Bali Maharaję, by oddał wszystko Panu Visnu. To byłoby oznaką miłości dla Najwyższego Pana, lecz on nie uczynił tego. Przeciwnie, chciał ukarać swego oddanego ucznia, obrzucając go klątwą.
08.20.15 Znaczenie: Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura mówi, że Bali Maharaja nie był pandita-mani, czyli kimś, kto niesłusznie uważa się za uczonego; był on raczej pandita-manya-jnah, osobą tak uczoną, że czczą go wszystkie inne uczone osoby. I ponieważ był on tak uczony, mógł nie spełnić rozkazu swego tzw. mistrza duchowego. Nie obawiał się on żadnych warunków materialnej egzystencji. Każdy, o kogo troszczy się Pan Visnu, nie musi dbać o nikogo innego. Tak więc nie było możliwe, by Bali Maharaja został kiedykolwiek pozbawiony wszelkich bogactw. Bogactw ofiarowanych przez Najwyższą Osobę Boga nie można porównywać z bogactwami osiąganymi poprzez karma-kandę. Innymi słowy, jeśli bhakta bardzo się bogaci, należy rozumieć, że jego bogactwo jest darem Najwyższej Osoby Boga. Takie bogactwo nigdy nie zostanie utracone, podczas gdy bogactwo zdobyte dzięki działaniu karmicznemu, może zostać utracone w każdej chwili.
08.20.19 Znaczenie: Arjavam – prostota, czyli wolność od fałszu – jest kwalifikacją bramina i Vaisnavy. Vaisnava automatycznie osiąga wszystkie cechy bramina.
yasyasti bhaktir
bhagavaty akincana
sarvair gunais tatra samasate
surah
(Bhag. 5.18.12)
Vaisnava powinien posiadać cechy bramińskie, jak
satyn,
śama,
dama,
titiksa i
arjava.
W charakterze Vaisnavy nie może być żadnej obłudy. Wszyscy mieszkańcy wyższego systemu planetarnego bardzo docenili działanie Bali Maharajy, które pełne było niezachwianej wiary i oddania dla lotosowych stóp Pana Visnu.
08.20.21 Znaczenie: Bali Maharaja chciał dać Vamanadevie jałmużnę, ale Pan rozprzestrzenił Swe ciało w taki sposób, że pokazał Bali Maharajy, iż wszystko w tym wszechświecie jest już w Jego ciele. W rzeczywistości nikt nie może nic dać Najwyższej Osobie Boga, gdyż jest On kompletny pod każdym względem. Czasami widzimy, jak bhakta ofiarowuje Gangesowi wodę Gangesu. Wykąpawszy się w Gangesie bhakta bierze w dłonie wodę i ofiarowuje ją z powrotem Gangesowi. W rzeczywistości, gdy ktoś bierze w dłoń wodę z Gangesu, Ganges nie traci nic, i podobnie, jeśli bhakta ofiarowuje Gangesowi garść wody, Ganges bynajmniej się nie zwiększa. Ale dzięki takiej ofierze bhakta zyskuje sławę jako wielbiciel matki Ganges. Podobnie, gdy my ofiarowujemy cokolwiek z oddaniem i wiarą, to ofiarowywana rzecz nie należy do nas ani też nie zwiększa bogactwa Najwyższej Osoby Boga. Lecz gdy ktoś składa w ofierze wszystko, co posiada, wówczas staje się uznanym bhaktą. W związku z tym podaje się taki przykład, że gdy czyjaś twarz ozdobiona jest girlandą i papką sandałową, to jej odbicie w lustrze automatycznie jest piękne. Oryginalnym źródłem wszystkiego jest Najwyższa Osoba Boga, który jest także naszym oryginalnym źródłem. Zatem, gdy Najwyższa Osoba Boga jest udekorowany, wówczas automatycznie udekorowani są bhaktowie i wszystkie żywe istoty.
08.20.22 Znaczenie: W Bhagavad-gicie Najwyższa Osoba Boga mówi, aham sarvasya prabhavo mattah sarvam pravartate: Krsna jest źródłem wszystkiego. Vasudevah sarvam iti: Krsna jest wszystkim. Mat-sthani sarva-bhutani na caham tesv avasthitah: wszystko spoczywa w ciele Pana, a jednak Pan nie jest wszędzie. Filozofowie Mayavadi myślą, że ponieważ Najwyższa Osoba Boga, Prawda Absolutna, stał się wszystkim, to nie ma On indywidualnej egzystencji. Filozofia ich nazywa się advaita-vada. W rzeczywistości jednak nie jest ona poprawna. Tutaj Bali Maharaja obserwował kosmiczne ciało Osoby Boga, i to ciało było przedmiotem obserwacji. Zatem jest to dvaita-vada; zawsze są dwie istoty – obserwujący i obserwowany. Obserwator jest częścią całości, ale nie jest jej równy. Część całości, obserwator, jest także jednym z całością, ale ponieważ jest tylko częścią, więc nigdy nie może być kompletną całością. Ta acintya-bhedabheda – równoczesna jedność i odmienność – jest doskonałą filozofią propagowaną przez Pana Śri Caitanyę Mahaprabhu.
08.20.23 Znaczenie: Tutaj opisana została budowa wszechświata w odniesieniu do całkowitego układu gigantycznej kosmicznej formy Pana. Studiowanie tej kosmicznej formy rozpoczyna się od podbicia stóp. Nad podbiciem stóp są stopy; ponad stopami są łydki, nad łydkami kolana, a powyżej kolan – uda. W ten sposób opisano tutaj części kosmicznej formy Pana, jedną po drugiej. Kolana są siedzibą ptaków, a powyżej są różne rodzaje powietrza. Ptaki mogą latać ponad górami, a nad ptakami są różne rodzaje powietrza.
08.20.32-33 Znaczenie: Można by argumentować, "Skoro Bali Maharaja obiecał Vamanadevie tylko ziemię, którą On obejmie Swymi krokami, to dlaczego Pan Vamanadeva zajmuje także niebo?" W odniesieniu do tego Śrila Jiva Gosvami mówi, że kroki obejmują wszystko, w dół i do góry. Gdy ktoś wstaje, to oczywistym jest, że zajmuje pewną część nieba i pewien odcinek ziemi pod swymi stopami. Tak więc nie było nic niezwykłego w tym, że Najwyższa Osoba Boga zajął Swym ciałem całe niebo.
08.20.34 Znaczenie: Gdy krok Pana sięgnął ponad najwyższy punkt wszystkich lok, łącznie z Maharloką, Janaloką, Tapoloką i Satyaloką, Jego paznokcie na pewno przebiły okrywę wszechświata. Wszechświat okryty jest pięcioma elementami materialnymi (bhumir apo 'nalo vayuh kham). Jak mówią śastra, elementy te ułożone są w warstwach, z których każda jest dziesięciokrotnie grubsza niż powłoka poprzedzająca ją. Niemniej jednak, paznokcie Pana przebiły wszystkie te powłoki i zrobiły dziurę do świata duchowego. Przez otwór ten przesączyła się do tego materialnego świata woda Gangesu i dlatego jest powiedziane, pada-nakha-nira-janita-jana-pavana (Daśavatara-stotra 5). Ponieważ Pan przebił dziurę w okrywie wszechświata, woda Gangesu przyszła do tego materialnego świata, by oswobodzić wszystkie uwarunkowane dusze.