Rozdział ten opisuje, jak unicestwienie Hiranyaksy wielce zasmuciło jego synów i brata, Hiranyakaśipu. Hiranyakaśipu zareagował w bardzo grzeszny sposób, próbując zmniejszyć religijne czynności ogółu ludzi. Jednakże, aby rozproszyć smutek swoich bratanków, opowiedział im pouczającą historię.
Kiedy Najwyższa Osoba Boga pojawił się jako dzik i zabił Hiranyaksę, bardzo boleśnie dotknęło to jego brata Hiranyakaśipu. Pod wpływem złości oskarżył Najwyższą Osobę Boga, iż jest stronniczy dla Swoich bhaktów i drwił z tego, że Pan pojawił się jako Varaha, aby zabić jego brata. Zaczął podburzać wszystkie demony i Raksasów i przeszkadzał spokojnym mędrcom i innym mieszkańcom Ziemi w wypełnianiu ceremonii rytualnych. Ponieważ yajne, ofiary, nie były spełniane, półbogowie – nie ujawniając się – zaczęli wędrować po Ziemi. Po zakończeniu rytualnych ceremonii pogrzebowych swego brata, Hiranyakaśipu – powołując się na śastra – poinstruował swoich bratanków o prawdzie życia. Aby ich uspokoić, przemówił w ten sposób: "Moi drodzy bratankowie, dla bohaterów śmierć w obliczu wroga jest chwalebna. Żywe istoty spotykają się w tym świecie materialnym zgodnie z różnymi czynnościami karmicznymi, a następnie ponownie oddzielają je prawa natury. Jednakże powinniśmy zawsze pamiętać, że dusza różni się od ciała i jest wieczna, niezmienna, czysta, wszechprzenikająca i świadoma wszystkiego. Związana materialną energią dusza rodzi się w wyższych lub niższych gatunkach życia, odpowiednio do rozmaitego towarzystwa i w ten sposób otrzymuje różnego typu ciała, w których cierpi lub odbiera przyjemność. Cierpienie wywołane warunkami materialnej egzystencji jest przyczyną szczęścia i zmartwienia; nie ma innych przyczyn i dlatego nie należy się smucić, widząc powierzchowne działania karmy."
Następnie Hiranyakaśipu opowiedział historię króla Suyajni, który żył w państwie Uśinara. Kiedy król został zabity, smutek napełnił serca królowych, a instrukcje, które wtedy otrzymały, cytował teraz Hiranyakaśipu swoim bratankom. Hiranyakaśipu opowiedział historię ptaka kulinga, którego przeszył strzałą myśliwy, gdy rozpaczał on nad śmiercią żony, którą również upolował ten sam myśliwy. Opowiadając tę historię Hiranyakaśipu uspokoił swoich bratanków i innych krewnych i uwolnił ich od rozpaczy. Uspokojone w ten sposób, Diti i Rusabhanu, matka i bratowa Hiranyakaśipu, pogrążyły swe umysły w duchowym zrozumieniu.
07.02.01 Znaczenie: Yudhisthira zapytał Naradę Muniego, dlaczego Hiranyakaśipu żywił taką zawiść do swego syna Prahlady. Narada Muni rozpoczął swą opowieść od wyjaśnienia, jak doszło do tego, że Hiranyakaśipu stał się zagorzałym wrogiem Pana Visnu.
07.02.02 Znaczenie: Jak zwykle, demon zazdrości Najwyższej Osobie Boga i ma wrogi do Niego stosunek. Takie były zewnętrzne, cielesne cechy Hiranyakaśipu, kiedy rozważał w jaki sposób zabić Pana Visnu i zniszczyć Jego królestwo, Vaikunthalokę.
07.02.06 Znaczenie: Jak zostało powiedziane w Bhagavad-gicie (9.29), samo 'ham sarva-bhutesu: Pan jest jednakowy dla wszystkich żywych istot. Ponieważ zarówno półbogowie, jak i demony są żywymi istotami, jak więc jest to możliwe, iż Pan był przychylny jednej kategorii żywych istot, a przeciwny innej? W rzeczywistości nie jest to możliwe, aby Pan był stronniczy. Niemniej jednak, ponieważ półbogowie, bhaktowie, zawsze ściśle wypełniają polecenia Najwyższego Pana, to z powodu swej szczerości odnoszą zwycięstwo nad demonami, które wiedzą, że Najwyższym Panem jest Visnu, ale nie przestrzegają Jego instrukcji. Ponieważ demony nieustannie pamiętają Najwyższą Osobę Boga, Visnu, po śmierci zazwyczaj osiągają sayujya-mukti. Demon Hiranyakaśipu zarzucił Najwyższemu Panu stronniczość z tego powodu, iż półbogowie oddawali Mu cześć. Jednakże Pan, niczym rząd, nie jest stronniczy. Rząd nie jest stronniczy wobec żadnego obywatela, lecz jeśli obywatel jest posłuszny prawu, wówczas prawo rządowe zapewnia mu odpowiednie warunki dla spokojnego życia i wypełniania jego prawdziwej powinności.
07.02.07-08 Znaczenie: Werset ten w przejrzysty sposób odsłania defekt demonicznej mentalności. Hiranyakaśipu pomyślał, że Visnu również bywa stronniczy, tak jak dziecko, którego umysł nie jest ani stały, ani stanowczy. Hiranyakaśipu pomyślał, że Pan w każdej chwili może zmienić Swoje zdanie i dlatego Jego słowa i czyny podobne są czynnościom dzieci. W rzeczywistości, ponieważ demony są zwykłymi ludzkimi istotami, zmieniają zdanie. A ponieważ są materialnie uwarunkowane, myślą, że Najwyższy Pan jest również uwarunkowany. Tak jak Pan mówi w Bhagavad-gicie (9.11), avajananti mam mudha manusim tanum aśritam: "Głupcy wyśmiewają Mnie, kiedy zstępuję w ludzkiej postaci."
Demony zawsze myślą, że Visnu może zostać zabity. Tak więc zaabsorbowane myślami o formie Visnu, aby Go zabić, mają przynajmniej możliwość, aby nieprzychylnie o Nim myśleć. Chociaż nie są bhaktami, to ich myśli o Visnu przynoszą rezultat. W ten sposób osiągają zazwyczaj sayujya-mukti. Ponieważ demony uważają, że Najwyższy Pan jest zwykłą żywą istotą, myślą, że mogą zabić Pana Visnu, tak jak można zabić zwykłą osobę. Werset ten odsłania również fakt, że demony bardzo lubią wysysać krew. Prawdę powiedziawszy, wszystkie demony jedzą mięso i wysysają krew.
Hiranyakaśipu zarzucił Najwyższemu Panu to, iż posiada niespokojny umysł podobny umysłowi małego dziecka, które można nakłonić do zrobienia czegokolwiek, jeśli da mu się trochę ciasteczek i laddu. Pośrednio wskazuje to na prawdziwą pozycję Najwyższej Osoby Boga, który mówi w Bhagavad-gicie (9.26):
patram puspam phalam toyam yo
me bhaktya prayacchati
"Jeśli ktoś z miłością i oddaniem złoży Mi liść, kwiat, owoc czy trochę wody w ofierze – przyjmę to." Pan przyjmuje ofiary bhaktów z powodu ich transcendentalnej miłości. Ponieważ bhaktowie kochają Najwyższego Pana, nie jedzą niczego, co nie zostało wpierw ofiarowane Panu. Pan nie pragnie małego liścia czy kwiatu; ma On pod dostatkiem pożywienia. Prawdę powiedziawszy, to On karmi wszystkie żywe istoty. Niemniej jednak, ponieważ jest bardzo miłosierny i jest bhakta-vatsala, życzliwie usposobiony do bhaktów, z pewnością je wszystko co bhaktowie ofiarowują Mu z miłością i oddaniem. Nie należy błędnie sądzić, że jest to dziecinna cecha. Najwyższą cechą Najwyższego Pana jest to, że jest On bhakta-vatsala; innymi słowy, jest On zawsze niezwykle zadowolony ze Swoich bhaktów. Co zaś się tyczy słowa maya, to słowo to znaczy "uczucie". Działanie Pana sprzyjające Jego bhaktom nie jest dyskwalifikacją, ale oznaką Jego naturalnego uczucia.
Jeśli zaś chodzi o rudhira, czyli krew Pana Visnu, to ponieważ nie jest możliwe, aby oddzielić głowę Pana Visnu od Jego ciała, to nie ma kwestii krwi. Ale girlanda, która zdobi ciało Visnu, jest tak czerwona jak krew. Kiedy demony osiągają sayujya-mukti i pozostawiają swoje grzeszne czynności, zostają pobłogosławione girlandą Visnu, która jest czerwona niczym krew. Po osiągnięciu sayujya-mukti demony czasami otrzymują promocję do świata Vaikunthy, gdzie wynagradzane są girlandą – prasada Pana.
07.02.09 Znaczenie: Werset ten wyjaśnia różnicę pomiędzy półbogami a demonami. Półbogowie zawsze przestrzegają instrukcji Najwyższej Osoby Boga, podczas gdy demony po prostu robią plany, w jaki sposób zaniepokoić Go lub zabić. Niemniej jednak demony czasami wielce doceniają całkowite poleganie półbogów na łasce Pana. W ten sposób demony pośrednio wysławiają półbogów.
07.02.10 Znaczenie: Głównym celem, jaki przyświecał Hiranyakaśipu, było niepokojenie półbogów. W jego planach leżało to, aby najpierw zabić Pana Visnu, tak aby śmierć Pana Visnu automatycznie pociągnęła za sobą osłabienie i śmierć półbogów. Następnym punktem jego planów było zaniepokojenie mieszkańców planety Ziemi. Pokój i pomyślność tak Ziemi jak i wszystkich innych planet, utrzymywane były przez braminów i ksatriyów. Pan mówi w Bhagavad-gicie (4.13), catur-varnyam maya srstam guna-karma-vibhagaśah: "Cztery podziały ludzkiego społeczeństwa zostały stworzone przeze Mnie, odpowiednio do trzech sił natury materialnej i przypisanej im pracy." Na wszystkich planetach są różnego typu mieszkańcy. Ale Pan poleca (co szczególnie odnosi się do planety Ziemi, którą zamieszkują ludzkie istoty), aby podzielić społeczeństwo na cztery varny – braminów, ksatriyów, vaiśyów i śudrów. Wiadomo, że przed pojawieniem się Pana Krsny na Ziemi, rządy na niej sprawowali bramini i ksatriyowie. Obowiązkiem braminów jest kultywowanie
śamah (spokoju),
damah (samokontroli),
titiksa (tolerancji),
satyam (prawdomówności),
śaucam (czystości) i
arjavam (prostoty)
oraz udzielanie królom wszelkich rad, w jaki sposób zarządzać państwem lub planetą. Stosując się do instrukcji braminów, ksatriyowie powinni angażować ludzi w spełnianie ofiar i wyrzeczeń, studiowanie Ved i stosowanie się do regulujących zasad wyznaczonych przez wedyjskie reguły. Powinni również zaaranżować, aby bramini, sannyasini i świątynie otrzymywali jałmużnę. Na tym polega boska aranżacja kultury bramińskiej.
Ludzie skłonni są do ofiarowywania ofiar, gdyż jeśli nie spełnia się ofiar, to nie ma wystarczających opadów deszczu (yajnad bhavati parjanyah), co stanowi przeszkodę w pracach rolniczych (parjanyad anna-sambhavah). Dlatego też, wprowadzając kulturę bramińską, rząd ksatriyów powinien zaangażować ludzi w spełnianie yajni, studiowanie Ved i rozdawanie jałmużny. W ten sposób ludzie bardzo łatwo otrzymają rzeczy niezbędne do życia i w społeczeństwie nie będzie żadnych zakłóceń. W związku z tym Pan Krsna mówi w Bhagavad-gicie (3.12):
istan bhogan hi vo deva
dasyante yajna-bhavitah
tair dattan apradayaibhyo yo
bhunkte stena eva sah
"Odpowiedzialni za różne potrzeby życia półbogowie, usatysfakcjonowani spełnianiem yajni [ofiar], dostarczają wszystkich rzeczy potrzebnych człowiekowi. Ale zaprawdę złodziejem jest ten, kto korzystając z tych darów, nie ofiarowuje ich z powrotem półbogom."
Półbogowie są autoryzowanymi dostawcami, którzy działają z ramienia Najwyższej Osoby Boga, Visnu. Dlatego też należy sprawiać im przyjemność poprzez spełnianie zalecanych yajni. Vedy zalecają spełnianie różnego typu ofiar dla różnych półbogów, ale ostatecznie wszystkie ofiarowywane są Najwyższej Osobie Boga. A tym, którzy nie rozumieją, czym jest Osoba Boga, poleca się spełnianie ofiar dla półbogów. Odpowiednio do materialnych cech różnych osób, Vedy polecają różnego typu ofiary. Na tej samej zasadzie (tzn. zgodnie z różnymi cechami) opiera się oddawanie czci różnym półbogom. Na przykład osobom, które jedzą mięso, poleca się, aby czciły boginię Kali, upiorną formę materialnej natury i spełniały przed nią ofiary ze zwierząt. Ale tym, którzy są w gunie dobroci, poleca się transcendentalny kult Visnu. Ostatecznie, przeznaczeniem wszystkich yajni jest stopniowe wznoszenie się do pozycji transcendentalnej. Dla zwykłych ludzi niezbędne jest spełnianie przynajmniej pięciu yajni, znanych jako panca-mahayajna.
Jednakże należy wiedzieć, że wszystkie potrzeby życia społeczeństwa ludzkiego zaspokajane są przez pośredników Pana, półbogów. Nikt nie może niczego wyprodukować sam. Na przykład rozważmy pożywienie społeczeństwa ludzkiego. Pożywienie to obejmuje zboża, owoce, warzywa, mleko i cukier – dla osób będących w sile dobroci, a dla tych, którzy nie są wegetarianami – na przykład mięso. Żadnej z tych rzeczy ludzie nie mogą wytworzyć sami. Społeczeństwo ludzkie nie może także wyprodukować innych, niezbędnych do życia rzeczy, takich jak ciepło, światło, woda i powietrze. Bez Najwyższego Pana nie może być wystarczającej ilości światła słonecznego i księżycowego, wiatrów i opadów deszczu, a bez tych rzeczy nikt nie może żyć. Jest więc rzeczą oczywistą, że nasze życie uzależnione jest od tego, co dostarcza nam Pan. Nawet dla naszych przedsiębiorstw produkcyjnych potrzebujemy tak wielu surowców, jak metal, siarka, rtęć, mangan i wiele innych. A wszystkie one dostarczane są nam przez pośredników Pana w tym celu, abyśmy byli zdrowi, by móc praktykować samorealizację prowadzącą do ostatecznego celu życia, tzn. do wyzwolenia z materialnej walki o byt. Ten cel życia można osiągnąć poprzez praktykowanie yajni. Jeżeli zapominamy o celu ludzkiego życia i używamy dla zadowalania zmysłów tego, co otrzymujemy od pośredników Pana, wtedy coraz bardziej pogrążamy się w materialną egzystencję, co nie jest wcale przeznaczeniem stworzenia. Z pewnością stajemy się wtedy złodziejami i jesteśmy karani przez prawa materialnej natury. Społeczeństwo złodziei nigdy nie może być szczęśliwe, ponieważ nie ma ono celu życia. Zatwardziali materialistyczni złodzieje nie mają ostatecznego celu w życiu. Nastawiają się jedynie na zadowalanie zmysłów i nie mają żadnej wiedzy o tym, w jaki sposób spełniać yajnie. Jednakże Pan Caitanya wprowadził najłatwiejszy proces spełniania yajni – sankirtana-yajnę – którą może spełnić każdy na całym świecie, kto przyjmuje zasady świadomości Krsny.
Planem Hiranyakaśipu było zabicie mieszkańców Ziemi, co powstrzymałoby spełnianie yajni. Kiedy zabity zostałby Pan Visnu, yajneśvara, wtedy automatycznie pociągnęłoby to za sobą śmierć zaniepokojonych półbogów. Tak przedstawiały się demoniczne plany Hiranyakaśipu, eksperta w takich czynnościach.
07.02.11 Znaczenie: Ponieważ Visnu stanowi centralny punkt kultury bramińskiej, w planach Hiranyakaśipu leżało zabicie Visnu, ponieważ gdyby Visnu został zabity, wówczas również kultura bramińska uległaby zatraceniu. Utrata kultury bramińskiej spowodowałaby, że nie byłyby spełniane yajne, co z kolei wstrzymałoby regularne opady deszczu (yajnad bhavati parjanyah). W ten sposób na całym świecie miałyby miejsce zakłócenia i półbogowie ponieśli by klęskę. Werset ten jasno wskazuje, na jakie niepokoje narażone jest społeczeństwo ludzkie, kiedy zniszczona zostaje wedyjska cywilizacja Aryan i wstrzymane są spełniane przez braminów wedyjskie ceremonie rytualne. Kalau śudra-sambhavah: ponieważ populacja współczesnego świata składa się w większości z śudrów – kultura bramińska uległa zatraceniu i bardzo trudno jest ją we właściwy sposób na nowo zaprowadzić. Dlatego też Pan Caitanya polecił intonowanie świętego imienia Pana, co bardzo łatwo przywróci do życia kulturę bramińską.
harer nama harer nama harer namaiva kevalam
Z powodu wzrostu demonicznej populacji, ludzie utracili kulturę bramińską. Nie ma też rządu ksatriyów. Zamiast tego, rząd jest demokracją, w której każdy śudra może drogą głosowania dojść do panowania i przejąć w swe ręce rządy. Z powodu trujących efektów Kali-yugi, śastra (Bhag. 12.2.13) mówią: dasyu-prayesu rajasu: rząd przyjmie taktykę dasyu, czyli grabieżców. Nie będzie żadnych instrukcji od braminów, a nawet gdyby były, to nie będzie żadnych władców ksatriyów, którzy mogliby je wypełnić. Poza Satya-yugą, nawet wcześniej, w czasach rozkwitu demonów, Hiranyakaśipu planował zniszczenie kultury bramińskiej i rządów ksatriyów i w ten sposób stworzenie chaosu na całym świecie Mimo iż w Satya-yudze zrealizowanie tego planu było bardzo trudne, to w Kali-yudze, w której pełno jest śudrów i demonów, kultura bramińska uległa zatraceniu i jedyną metodą przywrócenia jej do życia jest mantrowanie maha-mantry. Toteż ten ruch świadomości Krsny, czyli ruch Hare Krsna, został zapoczątkowany w tym celu, aby w bardzo prosty sposób przywrócić kulturę bramińską, tak aby ludzie byli szczęśliwi i spokojni w tym życiu i przygotowali się do uczynienia postępu w życiu następnym. W związku z tym Śrila Madhvacarya cytuje werset z Brahmanda Purany:
"O królu, demony myślą, że Hari, Pan Visnu, istnieje dzięki braminom i yajni, lecz w rzeczywistości to Hari jest przyczyną wszystkiego, łącznie z braminami i yajnami." Dlatego też popularyzowane hari-kirtana, czyli ruchu sankirtana, przywróci kulturę bramińską i rząd ksatriyów, co przyniesie ludziom niezwykłe szczęście.
07.02.12 Znaczenie: Werset ten w pośredni sposób podaje opis prawidłowej cywilizacji ludzkiej. W doskonałej cywilizacji ludzkiej musi istnieć klasa ludzi w pełni wykształconych na doskonałych braminów. Podobnie, muszą być ksatriyowie, którzy będą bardzo dobrze zarządzać państwem, kierując się nakazami śastr. Muszą być też vaiśyowie, którzy zapewnią ochronę krowom. Słowo gavah wskazuje na to, że należy chronić krowy. Ponieważ cywilizacja wedyjska została stracona, krowy nie są chronione, wręcz przeciwnie, bez zastanowienia zabijane są w rzeźniach. Takie są działania demonów. Dlatego jest to cywilizacja demoniczna. Varnaśrama-dharma, o której wspomina ten werset, jest rzeczą niezbędną dla społeczeństwa ludzkiego. Jeżeli nie ma braminów udzielających instrukcji, ksatriyów sprawujących doskonałe rządy i doskonałych vaiśyów, którzy produkują pożywienie i chronią krowy, w jaki sposób ludzie mogą żyć? Nie jest to możliwe.
Werset ten porusza jeszcze inne zagadnienie, a mianowicie to, że również i drzewa należy chronić. W czasie życia drzewa nie należy go ścinać dla przemysłowych przedsiębiorstw. W Kali-yudze zupełnie bez zastanowienia i niepotrzebnie ścina się drzewa w celach przemysłowych, szczególnie dla fabryk papieru, które produkują ogromne ilości papieru dla publikowania demonicznej propagandy, nonsensownej literatury, olbrzymich nakładów gazet i innych artykułów papierniczych Jest to oznaka demonicznej cywilizacji. Ścinanie drzew jest zabronione, chyba że jest to niezbędne w służbie dla Pana Visnu. Yajnarthat karmano ‘nyatra loko ‘yam karma-bandhanah: "Praca wykonywana być musi jako ofiara dla Visnu, w przeciwnym razie jest ona przyczyną niewoli w tym materialnym świecie." Ktoś może argumentować, że jeżeli fabryki papieru przestaną produkować papier, to w jaki sposób będzie można wydawać literaturę ISKON-u ? Odpowiedź brzmi, że fabryki papieru powinny produkować papier wyłącznie na publikowanie literatury ISKON-u, ponieważ literatura ISKON-u wydawana jest w służbie dla Pana Visnu. Literatura ta objaśnia kwestie naszego związku z Panem Visnu i dlatego publikowanie jej jest spełnieniem yajni. Yajnarthat karmano ‘nyatra loko ‘yam karma-bandhanah. Yajnę należy spełniać, jak jest to zalecane przez wyższe autorytety. Ścinanie drzew jedynie w celu wyprodukowania papieru na niepożądaną literaturę jest największym grzechem.
07.02.13 Znaczenie: Jak opisuje ten werset, zwolennicy demonicznych zasad są całkowicie zazdrośni o ogół populacji. W chwili obecnej postęp naukowy jest przykładem zawiści. Wynalezienie energii nuklearnej jest zgubne dla ogółu ludzi, ponieważ demony na całym świecie produkują bronie nuklearne. W związku z tym bardzo ważne jest słowo kadana-priyah. Demoniczne osoby, które pragną zniszczyć kulturę wedyjską, pałają niesamowitą zawiścią do słabych obywateli i działają w taki sposób, że ostatecznie ich wynalazki okazują się niepomyślne dla wszystkich (jagato ‘hitah). Szesnasty rozdział Bhagavad-gity podaje pełen opis grzesznego działania demonów w celu zniszczenia populacji.
07.02.14 Znaczenie: Słowo udyana odnosi się do miejsc, gdzie szczególnie sadzi się drzewa dające owoce i kwiaty, będące najważniejszą rzeczą dla ludzkiej cywilizacji. Krsna mówi w Bhagavad-gicie (9.26):
patram puspam phalam toyam yo
me bhaktya prayacchati
tad aham bhakty-upahrtam
aśnami prayatatmanah
"Jeśli ktoś z miłością i oddaniem złoży Mi liść, kwiat, owoc czy trochę wody w ofierze – przyjmę to." Owoce kwiaty sprawiają Panu wielką przyjemność Kto chce zadowolić Najwyższą Osobę Boga, może po prostu ofiarować owoce i kwiaty, a Pan z przyjemnością je przyjmie. Naszym jedynym obowiązkiem jest sprawienie przyjemności Najwyższemu Bogu (samsiddhir hari-tosanam). Bez względu na to, co robimy i jaki jest nasz zawód, naszym głównym celem powinno być zadowolenie Najwyższego Pana. Szczególnym przeznaczeniem wszystkich parafernalii wymienionych w tym wersecie jest zadowolenie Pana, a nie zadowolenie własnych zmysłów. Struktura rządu – a prawdę powiedziawszy, całego społeczeństwa – powinna być taka, aby wszyscy mogli otrzymać wykształcenie, w jaki sposób zadowolić Najwyższą Osobę Boga Lecz na nieszczęście, szczególnie w tym wieku, na te viduh svartha-gatim hi visnum: ludzie nie wiedzą, że najwyższym celem ludzkiego życia jest zadowolenie Pana Visnu. Wręcz przeciwnie, niczym demony, po prostu robią plany, w jaki sposób zabić Visnu i osiągnąć szczęście przez zadowalanie zmysłów.
07.02.15 Znaczenie: Ścinanie drzew jest zabronione. A szczególnie nie powinno się ścinać tych drzew, które dają wspaniałe owoce dla utrzymania społeczeństwa ludzkiego. W różnych krajach są różne odmiany drzew owocowych. W Indiach przeważają drzewa mango i owoce jack, a w innych miejscach są drzewa mango, owoców jack, owoców kokosowych oraz jagód. Nie należy w ogóle ścinać żadnego drzewa, które daje smaczny owoc dla utrzymania ludzi. Taki jest nakaz śastr.
07.02.16 Znaczenie: Jak zostało powiedziane w Bhagavad-gicie, spełnianie yajni przynosi w zamian szczęście zarówno ludziom, jak i półbogom. Kiedy zakłócenia spowodowane przez demony wstrzymały spełnianie yajni, w naturalny sposób pozbawiło to półbogów rezultatów yajni, co wstrzymało wypełnianie ich poszczególnych obowiązków. Dlatego też zeszli na planetę Ziemię, aby zobaczyć, w jaki sposób niepokojeni są ludzie i rozważyć co należ robić.
07.02.21 Znaczenie:
prakrteh kriyamanani gunaih
karmani sarvaśah
ahankara-vimudhatma kartaham
iti manyate
"Zdezorientowana dusza, znajdująca się pod wpływem fałszywego ego, siebie uważa za sprawcę czynów. Które w rzeczywistości spełniane są przez trzy siły materialnej natury." (Bg. 3.27) Wszystkie żywe istoty działają zgodnie ze wskazówkami prakrti, materialnej natury, gdyż w materialnym świecie wszyscy znajdujemy się całkowicie pod wyższą kontrolą. Wszystkie żywe istoty w tym materialnym świecie przyszły tutaj z powodu pragnienia dorównania Krsnie pod względem odbierania radości. Z tego powodu zostały tutaj wysłane, aby w różnym stopniu podlegać uwarunkowaniu przez materialną naturę. W materialnym świecie tzw. rodzina jest zestawiana z różnych osób w jednym domu, które razem odbywają karę więzienia. Tak jak więźniowie kryminalni rozchodzą się, gdy tylko zostaną zwolnieni z więzienia, podobnie my wszyscy, którzy zebraliśmy się jako członkowie rodziny, udamy się do naszych poszczególnych przeznaczeń. W innym przykładzie członkowie rodziny porównywani są do słomek, które unoszone są przez fale rzeki. Czasami słomki takie łączą się w wirze, a później, oddzielone przez te same fale, płyną samotnie po wodzie.
Mimo iż Hiranyakaśipu był demonem, miał zrozumienie i wiedzę wedyjską. Tak więc rada, której udzielił członkom rodziny – swojej bratowej, matce i bratankom – była całkiem rozsądną. Uważa się, że demony są wysoko zaawansowane w wiedzy, ale ponieważ nie używają swojej dobrej inteligencji w służbie dla Pana, dlatego nazywane są demonami. Jednakże półbogowie działają bardzo inteligentnie, aby sprawić przyjemność Najwyższej Osobie Boga. Śrimad-Bhagavatam (1.2.13) potwierdza to w następujący sposób:
atah pumbhir dvija-śrestha
varnaśrama-vibhagaśah
svanusthitasya dharmasya
samsiddhir hari-tosanam
"O najlepsi spośród podwójnie urodzonych, wnioskuje się zatem, że najwyższą doskonałością, jaką ktoś może osiągnąć poprzez wypełnianie przypisanych obowiązków [dharmy], zgodnie z kastowymi podziałami i porządkami życia, jest zadowolenie Pana Hari." Aby stać się półbogiem albo osobą boską, to bez względu na swoje zajęcie, należy zadowolić Najwyższą Osobę Boga
07.02.22 Znaczenie: Hiranyakaśipu w bardzo inteligentny sposób opisał pozycję duszy. Dusza nigdy nie jest ciałem, lecz zawsze całkowicie różni się od ciała. Dla duszy nie ma śmierci, ponieważ jest ona wieczna i niewyczerpana. Ale kiedy ta sama czysta dusza ma pragnienie niezależnego odbierania przyjemności w tym materialnym świecie, zostaje umieszczona w warunkach materialnej natury i dlatego musi przyjąć określony typ ciała i cierpieć jego bóle i przyjemności. Jest to również opisane przez Krsnę w Bhagavad-gicie (13.22). Karanam guna-sango ‘sya sad-asad-yoni-janmasu: żywa istota rodzi się w różnych rodzinach lub gatunkach życia z powodu skażenia siłami materialnej natury. Żywa istota uwarunkowana przez materialną naturę musi przyjąć określony typ ciała, który oferuje jej natura pod kierownictwem Najwyższego Pana.
iśvarah sarva-bhutanam
hrd-deśe ‘rjuna tisthati
bhramayan sarva-bhutani
yantrarudhani mayaya
"Najwyższy Pan przebywa w każdym sercu, o Arjuno, i On kieruje wędrówkami żywych istot, które usadowione są jak gdyby na maszynie zrobionej z energii materialnej." (Bg. 18.61) Ciało przypomina maszynę. Odpowiednio do swej karmy, żywa istota otrzymuje określony typ maszyny, aby móc się poruszać tu i tam pod kontrolą materialnej natury. I trwa to do momentu, aż żywa istota podporządkuje się Najwyższej Osobie Boga (mam eva ye prapadyante mayam etam taranti te). Do momentu podporządkowania, uwarunkowana dusza przenoszona jest z życia do życia poprzez aranżacje materialnej natury.
07.02.23 Znaczenie: Czasami z powodu rozstroju umysłu wydaje się, że ziemia się porusza. Takie odczucia ma czasami pijak lub osoba chora na serce. Podobnie, odbicie drzew w płynącej wodzie również wydaje się poruszać. Takie jest działanie mayi. W rzeczywistości żywa istota nie porusza się (sthanur acalo ‘yam). Żywa istota nie rodzi się ani nie umiera, ale z powodu przemijającego ciała subtelnego i wulgarnego wydaje się, że porusza się z jednego miejsca w drugie, lub też że umarła i odeszła na zawsze. Tak jak powiedział wielki bengalski poeta Vaisnava, Jagadananda Pandita:
piśaci paile yena mati-cchanna haya
maya-grasta jivera haya se bhava udaya
Według tego stwierdzenia z Prema-vivarty, żywa istota uwarunkowana przez materialną naturę przypomina osobę nawiedzoną przez ducha. Dlatego też należy zrozumieć niewzruszoną pozycję duszy i to, w jaki sposób fale materialnej natury unoszą ją do różnych ciał i różnych sytuacji, w których rozpacza i tęskni. Sukces w życiu osiągamy wtedy, gdy rozumiemy konstytucjonalną pozycje duszy i nie jesteśmy zaniepokojeni warunkami stworzonymi przez materialną naturę (prakrteh kriyamanani gunaih karmani sarvaśah).
07.02.24 Znaczenie: Jak zostało powiedziane w Śrimad-Bhagavatam (10.84.13):
yasyatma-buddhih kunape tri-dhatuke
sva-dhih kalatradisu bhauma-ijya-dhih
yat-tirtha-buddhih salile na karhicij
janesv abhijnesu sa eva go-kharah
"Ludzka istota, która utożsamia jaźń z ciałem złożonym z trzech elementów, która uboczne produkty tego ciała uważa za swoich krewnych, która traktuje miejsce narodzin jako przedmiot kultu, a do miejsc pielgrzymek udaje się po to raczej, aby wziąć tam kąpiel, a nie po to aby spotkać się z ludźmi posiadającymi transcendentalną wiedzę, powinna być uważana za podobną osłowi albo krowie." Mimo iż Hiranyakaśipu był wielkim demonem, nie był tak głupi jak ludzkość współczesnego świata. Hiranyakaśipu posiadał jasną wiedzę o duszy, ciele subtelnym i wulgarnym, ale teraz jesteśmy tak zdegradowani, że wszyscy (nawet wzniośli naukowcy, filozofowie i inni przywódcy) znajdujemy się cielesnej koncepcji życia, którą śastra potępiają Sa eva go-kharah: takie osoby nie są niczym więcej jak krowami i osłami.
Rada Hiranyakaśipu dla członków jego rodziny brzmiała: mimo iż wulgarne ciało jego brata Hiranyaksy umarło i z tego powodu wszyscy oni pogrążyli się w smutku, to nie powinni rozpaczać nad wielką duszą Hiranyaksy, który już osiągnął swoje następne przeznaczenie. Atma, dusza, jest zawsze niezmienna (avikalah puman). Jesteśmy duszami, ale unoszeni przez czynności umysłu (manodharma), cierpimy z powodu tzw. materialnych warunków życia. Zazwyczaj dzieje się tak w przypadku niewielbicieli. Harav abhaktasya kuto mahad-gunah: niebhaktowie mogą mieć wzniosłe materialne cechy, ale ponieważ są głupcami, to nie posiadają żadnych dobrych kwalifikacji. Określenia duszy uwarunkowanej w materialnym świecie są ozdobami martwego ciała. Uwarunkowana dusza wie jedynie, jak materialna sytuacja wpływa na rzeczy, lecz nie ma żadnych wiadomości o duchu i jego wzniosłym istnieniu.
07.02.27 Znaczenie: Słowa itihasam puratanam znaczą "stara historia". Purany nie są spisane w chronologicznym porządku, ale historie w nich wspomniane są rzeczywistymi historiami minionych wieków. Śrimad-Bhagavatam jest Maha-puraną, esencją wszystkich Puran. Uczeni Mayavadi nie przyjmują Puran, ale Śrila Madhvacarya i wszystkie inne autorytety przyjmują je za autorytatywne historie świata.
07.02.29-31 Znaczenie: Jak zostało tu powiedziane, rabhasa dasta-dacchadam: martwy król, walcząc w gniewie, zagryzł wargi, aby ukazać swą moc, lecz niemniej jednak został zabity przez opatrzność (vidhina). Dowodzi to, że znajdujemy się pod kontrolą wyższych autorytetów; nasza osobista moc czy wysiłki nie zawsze są wszystkim. Dlatego też musimy przyjąć pozycję oferowaną nam z nakazu Najwyższego.
07.02.34 Znaczenie: Dawniej król ksatriya był zazwyczaj mężem wielu żon. Po śmierci króla, szczególnie na polu bitwy, wszystkie królowe dobrowolnie przyjmowały saha-maranę, śmierć z mężem, który był ich życiem. Kiedy umarł Maharaja Pandu, ojciec Pandavów, jego żony – matka Yudhisthiry, Bhimy i Arjuny oraz matka Nakuli i Sahadevy – obie były gotowe umrzeć w płomieniach ze swoim mężem. Później doszło do kompromisu i Kunti została, aby opiekować się małymi dziećmi, a Madri (druga żona) otrzymała pozwolenie, aby umrzeć ze swoim mężem. Ten system saha-marany praktykowany był aż do okresu rządów Brytyjczyków, ale później został zarzucony, ponieważ stopniowo, wraz z postępem wieku Kali, zmieniło się nastawienie żon. W ten sposób system saha-marany został praktycznie zniesiony. Niemniej jednak, w przeciągu ostatnich 50-ciu lat widziałem żonę pewnego lekarza, która dobrowolnie umarła od razu po śmierci swojego męża. Oboje, mąż i żona, zostali zabrani na procesję w karecie pogrzebowej. Taka intensywna miłość wiernej żony do męża jest szczególnym przypadkiem.
07.02.35 Znaczenie: Zgodnie z systemem wedyjskim w zwyczaju jest to, by ceremonię pogrzebową dla osoby, która umarła w czasie dnia, odprawić przed zachodem słońca (bez względu na to, czy ciało będzie spalone czy zakopane). Jeżeli zaś ktoś umiera w nocy, pogrzeb musi się odbyć przez następnym wschodem słońca. Królowe nadal rozpaczały nad martwym ciałem, kupą materii, której nie pozwalały spalić. Ukazuje to, jak mocne jest panowanie iluzji nad głupcami, którzy uważają ciało za jaźń. Kobiety są zazwyczaj uważane za mniej inteligentne. Jedynie z powodu ignorancji królowe myślały, że to martwe ciało jest ich mężem. W jakiś sposób myślały, że jeżeli zatrzymają ciało, ich mąż pozostanie z nimi. Taka koncepcja życia jest z pewnością dla go-khara – krów i osłów. W rzeczywistości widzieliśmy, że jeżeli czasami umiera cielę, to mleczarz oszukuje krowę, podsuwając jej martwe ciało jej cielaka. W ten sposób krowa, która w przeciwnym razie nie pozwoliłaby na dojenie, liże martwe ciało cielaka i pozwala się doić. Udowadnia to opis śastr mówiących, że głupiec w cielesnej koncepcji życia jest niczym krowa. Nie tylko głupi mężczyźni i kobiety uważają ciało za jaźń, ale widzieliśmy, że nawet uczniowie pewnego tzw. yogina przechowywali jego ciało, gdyż myśleli, że yogin ten jest w samadhi. Kiedy jednakże ciało zaczęło się rozkładać i okropny odór na nieszczęście zaczął przygniatać moc yogiczną, uczniowie pozwolili na spalenie martwego ciała tego tzw. yogina. Tak oto cielesna koncepcja życia niezwykle silnie panuje wśród głupców, którzy porównywani są do krów i osłów. W obecnych czasach wielcy naukowcy próbują zamrozić martwe ciała, tak aby w przyszłości te zamrożone ciała mogły ponownie zostać ożywione. To historyczne wydarzenie, które opowiedział Hiranyakaśipu, musiało mieć miejsce miliony lat temu, ponieważ Hiranyakaśipu żył miliony lat temu i nawet wtedy przytaczał je jako incydent historyczny. Wydarzenie to zaszło przed narodzinami Hiranyakaśipu, ale nadal panuje ta sama ignorancja w cielesnej koncepcji życia i to nie tylko wśród laików, lecz nawet wśród naukowców, którzy myślą, że będą w stanie przywrócić zamrożonym ciałom życie.
Najwyraźniej królowe nie chciały pozwolić na spalenie martwego ciała swego męża, ponieważ obawiały się, że będą musiały umrzeć razem z nim.
07.02.36 Znaczenie: Czasami żywa istota zmuszona jest porzucić swe ciało i przyjąć następne, odpowiednio do wyroku Yamarajy. Jednakże duszy uwarunkowanej trudno jest wejść do następnego ciała, jeżeli jej obecne ciało nie jest zniszczone w krematorium lub w jakiś inny sposób. Żywa istota przywiązana jest do obecnego ciała i nie chce wejść do innego i dlatego tymczasowo staje się duchem. Jeżeli żywa istota, która opuściła już ciało, była pobożna, Yamaraja da jej następne ciało dla sprawienia jej ulgi. Ponieważ żywa istota w ciele króla była trochę przywiązana do swego ciała, dlatego musiała krążyć jako duch. Dlatego też Yamaraja, okazując szczególne względy rozpaczającym krewnym, zbliżył się do nich, aby osobiście udzielić im instrukcji. Yamaraja pojawił się jako dziecko, ponieważ dziecko nie jest ograniczane i może wejść wszędzie, nawet do pałacu króla. A poza tym dziecko głosiło filozofię. Ludzie z wielkim zainteresowaniem słuchają filozofii, kiedy przedstawia ją dziecko.
07.02.37 Znaczenie: Pan mówi w Bhagavad-gicie (2.28):
avyaktadini bhutani
vyakta-madhyani bharata
avyakta-nidhanany eva tara ka
paridevana
"Wszystkie stworzone istoty pozostają niezamanifestowane w swoich początkach, manifestują się w okresie środkowym, a po unicestwieniu wracają do stanu niezamanifestowanego. Na cóż więc zda się rozpacz?"
Przyjmując, że są dwie klasy filozofów: jedna wierząca w istnienie duszy i druga niewierząca w jej istnienie, nie ma powodu do rozpaczy w żadnym wypadku. Niewierzący w istnienie duszy nazywani są ateistami przez tych, którzy są studentami mądrości wedyjskiej. Nawet jeśli w imię dyskusji przyjmiemy teorię ateistyczną, nadal nie będzie powodu do rozpaczy. Poza oddzielnym istnieniem duszy, elementy materialne pozostają niezamanifestowane przed stworzeniem. Z tego subtelnego niezamanifestowanego stanu pochodzi manifestacja, tak jak z eteru powstaje powietrze, z powietrza tworzy się ogień, ogień jest źródłem wody, a z wody manifestuje się ziemia. Ziemia z kolei daje początek wielu różnorodnym manifestacjom. Z ziemi na przykład powstaje ogromny wieżowiec. Kiedy zostaje on rozebrany, manifestacja wraca do z powrotem – w postaci atomów – do stanu niezamanifestowanego. Prawo zachowania energii zostaje zachowane, ale z biegiem czasu rzeczy na przemian manifestują się, a następnie wracają do stanu niezamanifestowanego – taka jest różnica. Więc jaki wobec tego miałby być powód do rozpaczy nad stanem manifestacji, czy nad stanem niezamanifestowanym? Tak czy inaczej, nawet w stanie niezamanifestowanym nic nie ulega zatraceniu. Zarówno na początku, jak i na końcu wszystkie elementy pozostają niezamanifestowane, a manifestują się jedynie w okresie środkowym, a to nie czyni żadnej prawdziwej różnicy materialnej.
A jeśli przyjmiemy pogląd wedyjski przedstawiony w Bhagavad-gicie i mówiący, że materialne ciała we właściwym czasie ulegają unicestwieniu (antavanta ime dehah), podczas gdy dusza jest wieczna (nityasyoktah śaririnah), wtedy musimy zawsze pamiętać, że ciało podobne jest do ubrania. Dlaczego zatem rozpaczać z powodu zmiany stroju? To materialne ciało, w stosunku do wiecznej duszy, nie ma rzeczywistej egzystencji. Jest czymś podobnym do snu. We śnie możemy myśleć o unoszeniu się w powietrzu albo możemy znajdować się w karecie jako król, lecz po przebudzeniu przekonamy się, że ani nie unosimy się w powietrzu, ani nie znajdujemy się w karecie. Wiedza wedyjska poleca samorealizację opartą na zasadzie nieistnienia ciała materialnego. Bez względu na to, czy ktoś wierzy w istnienie duszy czy nie wierzy, w każdym przypadku nie ma powodu do rozpaczy nad utratą ciała materialnego.
W Mahabharacie jest powiedziane, adarśanad ihayatah punaś cadarśanam gatah. Stwierdzenie to mogłoby podtrzymać teorię ateistycznych naukowców, że dziecko w łonie matki nie jest żywe, ale jest jedynie kupą materii. Prześledźmy tę teorię: jeżeli przerywa się ciążę i za pomocą operacji chirurgicznej ta kupa materii zostaje usunięta, nikogo się nie zabija; ciało dziecka jest niczym guz i jeżeli przeprowadza się operację tego guza i następnie się go wyrzuca, nie pociąga to za sobą żadnego grzechu. Ten sam argument można przedstawić w odniesieniu do króla i jego królowych. Ciało króla zamanifestowało się z niezamanifestowanego źródła i ponownie ze stanu zamanifestowanego wróciło do stanu niezamanifestowanego. Ponieważ manifestacja istnieje tylko pomiędzy dwoma stanami niezamanifestowanymi, dlaczego więc miałoby się płakać nad ciałem manifestującym się w okresie środkowym?
07.02.38 Znaczenie: Jak zostało powiedziane w Bhagavad-gicie (18.61), iśvarah sarva-bhutanam hrd-deśe ‘rjuna tisthati: Pan jest obecny w sercu każdego. Zatem Pan zapewnia ochronę wszystkim i daje żywej istocie różnego typu ciała, którymi pragnie się ona cieszyć. Wszystko dzieje się z polecenia Najwyższej Osoby Boga. Dlatego nie należy rozpaczać nad narodzinami i śmiercią żywej istoty, które zostały zaaranżowane przez Najwyższego Pana. Pan Krsna mówi w Bhagavad-gicie (15.15), sarvasya caham hrdi sannivisto mattah smrtir jnanam apohanam ca: "Ode Mnie, który przebywam w każdym sercu pochodzi pamięć, wiedza i zapomnienie." Należy postępować według wskazówek Pana wewnątrz serca, ale ponieważ uwarunkowana dusza ma pragnienia niezależnego działania, Pan umożliwia jej takie działanie i doświadczanie reakcji. Pan mówi, sarva-dharman parityajya mam ekam śaranam vraja: "Porzuć wszelkie obowiązki i po prostu podporządkuj się Mnie." Kto nie jest posłuszny poleceniom Najwyższej Osoby Boga, ten otrzymuje możliwość cieszenia się tym materialnym światem. Pan nie ogranicza uwarunkowanej duszy; wręcz przeciwnie, umożliwia jej odbieranie radości, tak aby po zdobyciu wystarczającego doświadczenia, po wielu, wielu żywotach (bahunam janmanam ante), zrozumiała, że podporządkowanie się lotosowym stopom Vasudevy jest jedynym obowiązkiem wszystkich żywych istot.
07.02.39 Znaczenie: W związku z tym królowe mogły argumentować, "Jeżeli Najwyższa Osoba Boga chronił naszego męża, gdy był on w łonie, to dlaczego nie zapewnił mu teraz opieki?" Odpowiedź na to pytanie brzmi: ya icchayeśah srjatidam avyayo ya eva raksaty avalumpate ca yah. Nie można kwestionować czynności Najwyższej Osoby Boga. Pan jest zawsze wolny i dlatego może chronić i unicestwiać. Nie jest On tym, który spełnia nasze polecenia; robi to, cokolwiek pragnie. Dlatego też jest On Najwyższym Panem. Pan nie stwarza tego materialnego świta na niczyją prośbę i dlatego może zniszczyć wszystko po prostu poprzez Swą wolę. Na tym polega Jego supremacja. Jeśli ktoś argumentuje: "Dlaczego działa On w ten sposób?" Odpowiedź brzmi, iż może On to robić ponieważ jest najwyższym. Nikt nie może kwestionować Jego czynności. Ktoś może argumentować: "Jaki jest cel tego grzesznego stworzenia i unicestwienia?" Odpowiedzią jest to, że aby udowodnić Swoją wszechmoc, może On zrobić cokolwiek i nikt nie może Go wyzwać. Gdyby był On odpowiedzialny przed nami za to, dlaczego coś robi i dlaczego czegoś nie robi, uszczupliłoby to Jego supremację.
07.02.40 Znaczenie: Są to przykłady supremacji Pana. Nasze plany ochrony i zniszczenia zawodzą, ale jeśli Pan o czymś myśli, zdarza się to naprawdę. Przykłady podane w związku z tym są praktyczne. Wszyscy tego praktycznie doświadczyli i jest wiele innych wyraźnych przykładów. Na przykład, Prahlada Maharaja powiedział, że dziecko z pewnością polega na swoim ojcu i matce, ale pomimo ich obecności, jest ono niepokojone na tak wiele sposobów. Czasami pacjent umiera pomimo dobrego lekarstwa i doświadczonego lekarza. Dlatego też, ponieważ wszystko zależy od wolnej woli Najwyższej Osoby Boga, naszym jedynym obowiązkiem jest podporządkowanie się Jemu i szukanie ochrony w Nim.
07.02.41 Znaczenie: Werset ten jasno tłumaczy, że Bóg nie jest odpowiedzialny za to, iż żywa istota przyjmuje różne typy ciał. Musimy przyjmować ciała odpowiednio do praw natury i swojej karmy. Dlatego nakaz wedyjski mówi, że osoba pełniąca materialne czynności powinna otrzymać wskazówki, dzięki którym w inteligentny sposób może zwrócić swoje czynności ku służbie dla Pana, aby uwolnić się od materialnej niewoli powtarzających się narodzin i śmierci (sva-karmana tam abhyarcya siddhim vindati manavah). Pan zawsze gotów jest udzielić wskazówek. Zaprawdę, Bhagavad-gita podaje jego szczegółowe wskazówki. Jeżeli skorzystamy z tych wskazówek, to mimo iż jesteśmy uwarunkowani prawami materialnej natury, uwolnimy się, aby osiągnąć naszą oryginalną konstytucję (mam eva ye prapadyante mayam etam taranti te). Powinniśmy głęboko wierzyć, że Pan jest Najwyższy i jeżeli podporządkujemy się Jemu, On zaopiekuje się nami i wskaże, w jaki sposób wydostać się z materialnego życia i powrócić do domu, z powrotem do Boga. Kto nie jest tak podporządkowany, ten zmuszony jest przyjmować określony typ ciała odpowiadający jego karmie, czasami jako zwierzę, czasami jako półbóg itd. Mimo iż dusza w odpowiednim czasie otrzymuje i traci ciała, w rzeczywistości nie łączy się z ciałem, ale jest ujarzmiana przez określone siły natury, z którymi ma grzeszny kontakt. Wykształcenie duchowe zmienia naszą świadomość tak, że po prostu wypełniamy polecania Najwyższego Pana i uwalniamy się od wpływu sił materialnej natury.
07.02.42 Znaczenie: Przenosimy się z jednego ciała do drugiego w ciałach, które są wytworami naszej iluzji, ale jako dusze posiadamy egzystencję oddzieloną od materialnego, uwarunkowanego życia. Werset ten podaje przykład, że dom lub samochód całkowicie różni się od właściciela, ale z powodu przywiązania, uwarunkowana dusza myśli, że jest z nim tożsama. Samochód lub dom jest w rzeczywistości zrobiony z materialnych elementów. Dopóki materialne elementy są właściwie połączone, dopóty istnieje ten dom lub samochód, a kiedy są zdemontowane, zdemontowany jest wtedy dom lub samochód. Jednakże dusza zawsze pozostaje taką, jaką jest.
07.02.43 Znaczenie: W Bhagavad-gicie Najwyższa Osoba Boga wyjaśnił, że z Niego emanuje zarówno energia materialna, jak i duchowa. Materialna energia została opisana jako me bhinna prakrtir astadha, osiem oddzielonych energii Pana. Lecz mimo iż te osiem fizycznych i subtelnych materialnych energii – ziemia, woda, ogień, powietrze, eter, umysł, inteligencja i fałszywe ego – zostały opisane jako bhinna, oddzielone od Pana, to w rzeczywistości nie są one takimi. Tak jak ogień wydaje się być oddzielonym od drewna i tak jak powietrze wychodzące z nozdrzy i ust ciała wydaje się oddzielonym od niego, tak samo Paramatma, Najwyższa Osoba Boga, wydaje się być oddzielonym od żywej istoty, ale w rzeczywistości jest jednocześnie oddzielony i nieoddzielony. Jest to filozofia acintya-bhedabheda-tattva głoszona przez Śri Caitanyę Mahaprabhu. Odpowiednio do reakcji karmy, żywa istota wydaje się być oddzieloną od Najwyższej Osoby Boga, lecz w rzeczywistości jest ona bardzo blisko związana z Panem. W konsekwencji, mimo iż teraz wydaje się, że Pan nas lekceważy, jest On w rzeczywistości zawsze czujny na nasze czynności. Dlatego też, we wszystkich okolicznościach, powinniśmy po prostu polegać na supremacji Najwyższej Osoby Boga i w ten sposób odnowić nasz poufny z Nim związek. Musimy polegać na autorytecie i kontroli Najwyższej Osoby Boga.
07.02.44 Znaczenie: Ta instrukcja Yamarajy w formie chłopca zrozumiała jest nawet dla zwykłego człowieka. Zwykły człowiek, który uważa ciało za jaźń, jest z pewnością porównywany do zwierzęcia (yasyatma-buddhih kunape tri-dhatuke .. sa eva go-kharah). Ale nawet zwykły człowiek może zrozumieć, że po śmierci ta osoba odchodzi. Mimo iż ciało wciąż tam jest, krewni zmarłego rozpaczają, że ta osoba odeszła, ponieważ zwykły człowiek widzi ciało, ale nie może zobaczyć duszy. Bhagavad-gita stwierdza, dehino 'smin yatha dehe: dusza, właściciel ciała, jest wewnątrz niego. Po śmierci, kiedy oddech zatrzymuje się w nozdrzach, można zrozumieć, iż osoba wewnątrz ciała, która słuchała i odpowiadała, teraz odeszła. Dlatego zwykły człowiek ostatecznie dochodzi do wniosku, że w rzeczywistości dusza różni się od ciała i teraz z niego odeszła. Zatem nawet zwykły człowiek, który opamiętał się, może zrozumieć, że prawdziwa osoba będąca wewnątrz ciała, która słuchała i odpowiadała, nigdy nie była widoczna. Na cóż więc zda się rozpacz nad tym, co nigdy nie było widziane?
07.02.45 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga wyraźnie mówi w Bhagavad-gicie (15.15), sarvasya caham hrdi sannivisto mattah smrtir jnanam apohanam ca: "Jestem usytuowany w sercu każdego i ode Mnie pochodzi pamięć, wiedza i zapomnienie." Mimo iż atma, czyli dusza, obecna jest w każdym materialnym ciele (dehino 'smin yatha dehe), nie jest ona w rzeczywistości główną osobą, która działa poprzez zmysły, umysł itd. Dusza może jedynie działać we współpracy z Duszą Najwyższą, ponieważ Dusza Najwyższa poleca jej działać lub nie działać (mattah smrtir jnanam apohanam ca). Nie można działać bez Jego sankcji, ponieważ Dusza Najwyższa jest upadrasta i anumanta, świadkiem i tym który udziela sankcji. Kto dociekliwie studiuje pod kierunkiem mistrza duchowego, ten może zrozumieć prawdziwą wiedzę, że w rzeczywistości Najwyższa Osoba Boga zarówno kieruje wszystkimi czynnościami indywidualnej duszy, jak też kontroluje ich rezultaty. Chociaż indywidualna dusza posiada indriya, czyli zmysły, to w rzeczywistości nie jest właścicielem, gdyż właścicielem jest Dusza Najwyższa. Wskutek tego Dusza Najwyższa jest nazywany Hrsikeśą, a indywidualna dusza otrzymuje radę (w formie wskazówki Duszy Najwyższej), aby podporządkowała się Mu i w ten sposób była szczęśliwa (sarva-dharman parityajya mam ekam śaranam vraja). W ten sposób może stać się nieśmiertelną i zostać przeniesioną do królestwa duchowego, gdzie osiągnie najwyższy sukces wiecznego pełnego szczęścia i wiedzy życia. Podsumowując, możemy stwierdzić, że indywidualna dusza różni się od ciała, zmysłów, siły życia i powietrza znajdującego się w ciele. Ponad indywidualną duszą jest Dusza Najwyższa, który zapewnia jej wszelkie udogodnienia. Indywidualna dusza, która oddaje wszystko Duszy Najwyższej, żyje bardzo szczęśliwie w tym ciele.
07.02.46 Znaczenie: Uwarunkowana dusza ma wiedzę i jeżeli chce w pełni wykorzystać ciało wulgarne i subtelne dla rzeczywistego postępu w życiu, może to zrobić. Werset ten mówi, że dzięki wysokiej inteligencji (svena tejasa), dzięki wyższej mocy, wyższej wiedzy osiągniętej z właściwego źródła – mistrza duchowego, czyli acaryi – może ona porzucić uwarunkowane życie w materialnym ciele i powrócić do domu, z powrotem do Boga. Jednakże jeżeli pragnie pozostać w ciemności tego materialnego świata, może to zrobić. Pan potwierdza to w następujący sposób w Bhagavad-gicie (9.25):
yanti deva-vrata devan pitrn
yanti pitr-vratah
bhutani yanti bhutejya yanti
mad-yajino 'pi mam
"Kto czci półbogów, narodzi się pomiędzy półbogami; kto czci upiory i duchy, narodzi się pomiędzy takimi istotami; kto oddaje cześć przodkom, pójdzie do przodków, a ci którzy Mnie wielbią, będą żyć ze Mną."
Ludzka forma życia jest wartościowa. Ciało to można wykorzystać by udać się na wyższe systemy planetarne, na Pitrlokę, można pozostać w tym niższym systemie planetarnym, albo można też, jeśli ktoś spróbuje, powrócić do domu, z powrotem do Boga. Moc tę daje Najwyższa Osoba Boga jako Dusza Najwyższa. Dlatego też Pan mówi, mattah smrtir jnanam apohanam ca: "Ode Mnie pochodzi pamięć, wiedza i zapomnienie." Kto pragnie otrzymać prawdziwą wiedzę od Najwyższej Osoby Boga, ten może uwolnić się z niewoli powtarzającego się przyjmowania materialnych ciał. Kiedy ktoś przyjmuje służbę oddania dla Pana i podporządkowuje się Mu, wtedy Pan jest gotowy udzielić mu wskazówek, dzięki którym można powrócić do domu, z powrotem do Boga. Jednakże kto ma głupie pragnienie pozostania w ciemności, może kontynuować życie w materialnej egzystencji.
07.02.47 Znaczenie: Żywa istota związana jest z subtelnym ciałem składającym się z umysłu, inteligencji i fałszywego ego. Dlatego stan umysłu w chwili śmierci staje się podstawą następnego ciała. Bhagavad-gita (8.6) potwierdza to, yam yam vapi smaran bhavam tyajaty ante kalevaram: w chwili śmierci umysł wyznacza kryteria do przeniesienia duszy do innego ciała. Jeżeli żywa istota opiera się żądaniom umysłu i angażuje go w miłosną służbę dla Pana, wtedy umysł nie zdegraduje takiej osoby. Dlatego też obowiązkiem wszystkich istot ludzkich jest nieustanne zaabsorbowanie umysłu lotosowymi stopami Pana (sa vai manah krsna-padaravindayoh). Kiedy umysł zaabsorbowany jest lotosowymi stopami Krsny, wtedy inteligencja oczyszcza się i otrzymuje inspirację od Duszy Najwyższej (dadami buddhi-yogam tam). W ten sposób żywa istota czyni postęp na ścieżce wyzwolenia z materialnej niewoli. Indywidualna żywa dusza podlega prawom czynności karmicznych. Jednakże czynności karmiczne indywidualnej duszy nie oddziaływają na Duszę Najwyższą, Paramatmę. Wedyjski Upanisad potwierdza, że porównane do dwóch ptaków, Paramatma i jivatma są usytuowane w ciele. Jivatma doznaje radości lub cierpi jedząc owoce czynności cielesnych, ale Paramatma, który wolny jest od takiej niewoli, jest świadkiem i tym, który sankcjonuje czynności indywidualnej duszy, tak jak ona tego pragnie.
07.02.48 Znaczenie: Szczęście i zmartwienia czerpane z działania materialnych zmysłów nie są rzeczywistym szczęściem i zmartwieniem. Dlatego też Bhagavad-gita mówi o szczęściu transcendentalnym do materialnej koncepcji życia (sukham atyantikam yat tad buddhi-grahyam atindriyam). Kiedy nasze zmysły są oczyszczone z materialnego zanieczyszczenia, stają się wówczas atindriya, transcendentalnymi zmysłami. Kiedy transcendentalne zmysły pełnią służbę dla mistrza zmysłów, Hrsikeśy, można wtedy odczuwać prawdziwą, transcendentalną przyjemność. Nie ma realności jakiekolwiek zmartwienie lub radość, którą wymyśliliśmy za pomocą subtelnego umysłu. Dlatego też nie należy wyobrażać sobie tzw. szczęścia przez twory umysłu. Raczej najlepiej jest zaangażować umysł w służbę dla Pana, Hrsikeśy i w ten sposób odczuwać prawdziwe, pełne szczęście życie.
W Vedach znajduje się stwierdzenie: apama-somam amrta abhuma apsarobhir viharama. Według tej koncepcji, można pragnąć udać się na planety niebiańskie i cieszyć się tam życiem z młodymi dziewczętami i pić soma-rasę. Jednakże taka wyobrażona przyjemność nie ma żadnej wartości. Bhagavad-gita (7.23) potwierdza to, antavat tu phalam tesam tad bhavaty alpa-medhasam: "Ludzie o małej inteligencji czczą półbogów, a owoce tego kultu są ograniczone i krótkotrwałe." Nawet jeśli dzięki czynnościom karmicznym i oddawaniu czci półbogom ktoś wznosi się na wyższe systemy planetarne, aby tam zadowalać zmysły, Bhagavad-gita potępia jego położenie jako antavat, podlegające zniszczeniu. Przyjemność odbierana w ten sposób podobna jest do przyjemności obejmowania we śnie młodej kobiety. Przez jakiś czas może to być przyjemne, ale w rzeczywistości podstawowa zasada jest fałszywa. Umysłowe twory radości i zmartwienia w tym materialnym świecie są fałszywe i dlatego porównywane są do snów. Wszelkie myśli o osiągnięciu szczęścia za pomocą materialnych zmysłów mają fałszywe podłoże i dlatego też nie mają sensu.
07.02.49 Znaczenie: Zgodnie z filozofią mimamsa, wszystko jest wieczne, nitya, a zgodnie z filozofią Sankhyi, wszystko jest mithya, czyli anitya – nietrwałe. Niemniej jednak tacy filozofowie, nie mający prawdziwej wiedzy o atmie, duszy, muszą ulegać oszołomieniu i nadal rozpaczać niczym śudrowie. Dlatego też Śrila Śukadeva Gosvami powiedział do Maharajy Pariksita:
śrotavyadini rajendra nrnam
santi sahasraśah
apaśyatam atma-tattvam grhesu
grha-medhinam
"O cesarzu, osoby pochłonięte sprawami materialnymi, ślepe na wiedzę o prawdzie ostatecznej, mają wiele tematów, o których słuchają w społeczeństwie ludzkim." (Bhag. 2.1.2) Zwykłe osoby zajęte materialnym działaniem mają wiele tematów do zrozumienia, gdyż nie rozumieją samorealizacji. Dlatego też należy zdobyć wykształcenie w samorealizacji, tak aby we wszystkich warunkach życia można było dochować swych przyrzeczeń.
07.02.50 Znaczenie: Jest to inny incydent z historii.
07.02.55 Znaczenie: Ptak rozpacza nad matką swych dzieci, gdyż matka w naturalny sposób utrzymuje dzieci i troszczy się o nie. Jednakże Yamaraja w przebraniu małego chłopca wyjaśnił już, że chociaż matka nie otaczała go opieką i wędrował po lesie, nie zjadły go tygrysy ani inne drapieżniki. W rzeczywistości, jeżeli Najwyższa Osoba Boga kogoś chroni, to mimo iż osoba taka może być pozbawiona matki i ojca utrzyma się w dobrym stanie dzięki dobrej woli Pana. W przeciwnym razie, jeżeli Najwyższy Pan nie zapewni komuś ochrony, osoba taka musi cierpieć, mimo obecności swego ojca i matki. Innym przykładem jest to, iż czasami pacjent umiera pomimo dobrego lekarza i dobrego lekarstwa. Tak więc bez opieki Pana nie można żyć, bez względu na to czy jest się z rodzicami czy nie.
Innym aspektem tego wersetu jest to, że ojcowie i matki mają opiekuńcze uczucia w stosunku do swoich dzieci nawet w społeczeństwie ptaków i zwierząt, nie mówiąc już o społeczeństwie ludzkim. Jednakże Kali-yuga jest tak degradująca, że ojciec i matka zabijają swoje dzieci w łonie pod pretekstem swojej naukowej wiedzy, że dziecko w łonie nie jest żywe. Ponieważ lekarze wydają taką opinię i współczesny ojciec i matka zabijają swoje dzieci w łonie. Jak zdegradowało się ludzkie społeczeństwo! Ich naukowa wiedza jest tak zaawansowana, że myślą, iż w jaju i łonie nie ma życia. Teraz ci tzw. naukowcy otrzymują nagrody Nobla za rozwijanie teorii ewolucji chemicznej. Lecz jeśli związki chemiczne są źródłem życia, to dlaczego naukowcy nie mogą wytworzyć za pomocą chemii czegoś podobnego do jajka, tak aby można było to włożyć do inkubatora i aby pojawiły się kurczęta? Jaka jest ich odpowiedź? Posiadając całą swą naukową wiedzę, nie są w stanie stworzyć nawet jajka. Bhagavad-gita opisuje takich naukowców jako mayayapahrta-jnanah, głupców, których prawdziwa wiedza została skradziona. Nie są to ludzie wiedzy, ale pozują na naukowców i filozofów, mimo iż ich tzw. teoretyczna wiedza nie może wytworzyć praktycznych rezultatów.
07.02.57 Znaczenie: Pewnego razu Yamaraja zapytał Maharaję Yudhisthirę, "Co jest najbardziej zdumiewającą rzeczą w tym świecie?" Maharaja Yudhisthira odpowiedział (Mahabharata, Vana-parva 313.116):
ahany ahani bhutani
gacchantiha yamalayam
śesah sthavaram icchanti kim
aścaryam atah param
W każdej chwili setki i tysiące żywych istot spotyka śmierć, niemniej jednak głupia żywa istota myśli, że jest nieśmiertelna i nie przygotowuje się do śmierci. Jest to najbardziej zadziwiającą rzeczą w tym świecie. Wszyscy muszą umrzeć, ponieważ wszyscy znajdują się pod pełną kontrolą materialnej natury, jednakże każdy myśli, że jest niezależny, że może robić cokolwiek pragnie, że nigdy nie spotka śmierci, lecz będzie żył na zawsze itd. Tzw. naukowcy robią różne plany, dzięki którym żywe istoty w przyszłości będą żyły na zawsze. Jednakże kiedy tak dążą do osiągnięcia takiej naukowej wiedzy, Yamaraja, z biegiem czasu zabierze ich od tzw. prac badawczych.
07.02.58 Znaczenie: Potwierdza to Bhagavad-gita (2.18). Antavanta ime deha nityasyoktah śaririnah: ciało jest zniszczalne, ale dusza w ciele jest niezniszczalna. Dlatego też obowiązkiem tych osób w społeczeństwie ludzkim, które są zaawansowane w wiedzy, jest studiowanie konstytucjonalnej pozycji niezniszczalnej duszy i nie marnowanie drogocennego czasu ludzkiego życia jedynie na utrzymanie ciała, nie biorąc pod uwagę prawdziwej odpowiedzialności życia. Każda ludzka istota powinna próbować zrozumieć, w jaki sposób dusza może być szczęśliwa i gdzie może osiągnąć wieczne, pełne szczęścia i wiedzy życie. Przeznaczeniem ludzkich istot jest studiowanie tych zagadnień, a nie absorbowanie się troską o tymczasowe ciało, które niewątpliwie się zmieni. Nikt nie wie, czy ponownie otrzyma ludzkie ciało. Nie ma na to gwarancji, ponieważ odpowiednio do pracy można otrzymać jakiekolwiek ciało, od ciała półboga do ciała psa. W związku z tym Śrila Madhvacarya komentuje:
aham
mamabhimanadi- tva-yathottham
anityakam
mahadadi yathottham
ca nitya capi yathotthita
asvatantraiva
prakrtih sva-tantro nitya eva ca
yathartha-bhutaś ca
para eka eva janardanah
Jedynie Janardana, Najwyższa Osoba Boga istnieje zawsze, ale Jego stworzenie, świat materialny, jest tymczasowe. Dlatego też każdy, kto jest oczarowany materialną energią i pogrążony w myślach "Ja jestem tym ciałem, a wszystko, co należy do tego ciała, jest moje", jest w złudzeniu. Należy myśleć jedynie o tym, że jest się wiecznie cząstką Janardany i dążeniem w tym materialnym świecie, szczególnie w tej ludzkiej formie życia, powinno być osiągniecie towarzystwa Janardany, poprzez powrót do domu, z powrotem do Boga.
07.02.60 Znaczenie: W tym materialnym świecie instynkt samozachowawczy jest pierwszym prawem natury. Zgodnie z tą koncepcją, nasze zainteresowania powinny skupiać się na osobistym bezpieczeństwie, a następnie rozszerzać na społeczeństwo, przyjaźń, miłość, narodowość, społeczność itd., które rozwinęły się z powodu cielesnej koncepcji życia i braku wiedzy o duszy. Jest to nazywane ajnana. Dopóki społeczeństwo ludzkie tkwi w ciemności i ignorancji, dopóty ludzie nadal będą robić olbrzymie aranżacje w cielesnej koncepcji życia. Prahlada Maharaja opisuje to jako bharam. Pod wpływem materialistycznej koncepcji, we współczesnej cywilizacji mają miejsce kolosalne aranżacje w celu budowy olbrzymich dróg, domów, kopalń i fabryk. Tak właśnie przedstawia się ludzka koncepcja postępu cywilizacji. Jednakże ludzie nie wiedzą, iż w każdej chwili oni sami mogą być wykopani ze sceny i zmuszeni do przyjęcia ciał, które nie mają nic wspólnego z ogromnymi domami, pałacami, szosami i samochodami. Dlatego też, kiedy Arjuna myślał w kategoriach cielesnych związków ze swymi krewnymi, Krsna natychmiast go skarcił mówiąc, kutas tva kaśmalam idam visame samupasthitam anarya-justam: "Ta cielesna koncepcja życia przystaje anaryom, tym, którzy nie są Aryanami, czyli zaawansowanymi w wiedzy. Jedynie poprzez naznaczenie siebie jako Aryana, nikt nie staje się Aryanem. Pozostawanie w najgłębszej ciemności, jeśli chodzi o wiedzę duchową i jednocześnie głoszenie, że jest się Aryanem, nie jest pozycją Aryana. W związku z tym Śrila Madhvacarya podaje następujący cytat z Brahma-vivarta Purany:
ka atma kah para iti dehady-apeksaya
na hi dehadir atma syan na ca
śatrur udiritah
ato daihika-vrddhau va ksaye
va kim prayojanam
yas tu deha-gato jivah sa hi
naśam na gacchati
tatah śatru-vivrddhau ca
sva-naśe śocanam kutah
dehadi-vyatiriktau tu jiveśau
pratijanata
ata atma-vivrddhis
tu vasudeve ratih sthira
śatru-naśas
tathajnana- naśo nanyah kathancana
Znaczenie tych wersetów jest takie, że dopóki posiadamy ludzką formę ciała, naszym obowiązkiem jest zrozumienie duszy będącej w ciele. Ciało nie jest jaźnią. Jesteśmy różni od ciała i dlatego nie ma kwestii przyjaciół, wrogów czy odpowiedzialności pod względem cielesnej koncepcji życia. Nie należy troszczyć się za bardzo o zmiany ciała z dzieciństwa do wieku chłopięcego, z wieku chłopięcego do starości, a następnie do pozornego unicestwienia. Raczej należy bardzo poważnie zainteresować się duszą w ciele i tym, w jaki sposób uwolnić duszę a materialnych szponów. Żywa istota w ciele nigdy nie podlega unicestwieniu; dlatego też z pewnością powinna wiedzieć, że bez względu na to, czy będzie miała wielu przyjaciół, czy wielu wrogów, jej przyjaciele nie pomogą jej, a jej wrogowie nie wyrządzą jej krzywdy. Każdy powinien wiedzieć, że jest duszą (aham brahmasmi) i że zmiany ciała nie oddziaływają na konstytucjonalną pozycję duszy. We wszystkich okolicznościach wszyscy, jako dusze, powinni być bhaktami Pana Visnu i nie powinni interesować się cielesnymi związkami, bez względu na to, czy z przyjaciółmi czy z wrogami. należy wiedzieć, że ani my sami, ani nasi wrogowie w cielesnej koncepcji życia nigdy nie są zabijani.
07.02.61 Znaczenie: Kiedy umiera jakaś osoba, jej krewni okazują wielkie zainteresowanie filozofią ale kiedy pogrzeb się kończy, wtedy na nowo skupiają się na materializmie. Nawet Daityowie, którzy są osobami materialistycznymi, czasami myślą o filozofii, kiedy któregoś z ich krewnych spotyka śmierć. Fachowym określeniem takiego nastawienia materialistycznych osób jest śmaśana-vairagya, czyli brak przywiązania na cmentarzu lub miejscu palenia zwłok. Bhagavad-gita potwierdza, że cztery klasy ludzi otrzymują zrozumienie życia duchowego i Boga –
arta (strapieni),
jijnasu (ciekawi),
artharthi (pragnący materialnego zysku) i
jnani (ci którzy poszukują wiedzy).
Zainteresowanie Bogiem okazuje szczególnie osoba cierpiąca z powodu materialnych warunków. Dlatego też Kuntidevi w swoich modlitwach do Krsny powiedziała, że woli niedolę od szczęśliwego życia. Kto jest szczęśliwy w świecie materialnym, ten zapomina o Krsnie, czyli Bogu. A czasami ten, kto jest rzeczywiście pobożny, ale znajduje się w nieszczęściu, pamięta o Krsnie, Dlatego też królowa Kunti wolała niedolę, ponieważ jest ona sposobnością do pamiętania Krsny. Kiedy Krsna opuszczał Kuntidevi, aby udać się do Swego kraju, Kuntidevi z żalem stwierdziła, że wolała niedolę, ponieważ Krsna był zawsze obecny, podczas gdy teraz, gdy Pandavowie zostali ustanowieni w swoim królestwie – Krsna odjeżdżał. Dla bhakty niedola jest okazją do nieustannego pamiętania o Najwyższej Osobie Boga.
W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do 2-go Rozdziału 7-go
Canto Śrimad-Bhagavatam, zatytułowanego "Hiranyakaśipu, król
demonów."