C-7 - Rozdział  XI

 

Doskonałe społeczeństwo: cztery porządki społeczne

 

 

Streszczenie rozdziału

 

    Rozdział ten opisuje główne zasady, dzięki przestrzeganiu których ludzka istota, szczególnie ta, która zainteresowana jest uczynieniem postępu w życiu duchowym, może osiągnąć doskonałość.

    Słuchanie o cechach charakterystycznych Prahlada Maharajy wielce zadowoliło Maharaję Yudhisthirę. Teraz pyta on Naradę Muniego o rzeczywistą religię ludzkiej istoty i o szczególne cechy charakterystyczne varnaśrama-dharmy, która wytycza najwyższy stan cywilizacji ludzkiej. Kiedy Maharaja Yudhisthira zapytał Naradę Muniego o te rzeczy, Narada Muni przestał dawać swe własne odpowiedzi i zaczął cytować Pana Narayana, gdyż to On jest najwyższym autorytetem, jeżeli chodzi o przekazywanie kodeksów religii (dharmam tu saksad bhagavat-pranitam). Oczekuje się, że każdy człowiek rozwinie 30 cech, takich jak prawdomówność, łaska i wyrzeczenie. Proces przestrzegania zasad religii znany jest jako sanatana-dharrma, wieczny system religijny.

    System varnaśramy wyznacza grupy braminów, ksatriyów, vaiśyów i śudrów. Przedstawia również system samskar. Wyższa warstwa ludzi, czyli dvija, musi przestrzegać garbhadhana samskary, ceremonii dla poczęcia dziecka. Kto przestrzega systemu garbhadhana samskary, jest rzeczywiście podwójnie narodzony, kecz ci, którzy tego nie robią, którzy odstępują od zasad varnaśrama-dharmy, nazywani są dvija-bandhu. Głównym zajęciem braminów jest czczenie Bóstw, uczenie innych, jak wielbić Bóstwa, studiowanie literatury wedyjskiej, nauczanie literatury wedyjskiej, przyjmowanie jałmużny od innych i ponowne rozdawanie jałmużny innym. Bramin powinien utrzymywać się ze spełnienia tych 6-ciu zawodowych obowiązków. Obowiązkiem ksatriyi jest ochrona obywateli i pobieranie od nich podatków, ale nie wolno mu obciążać podatkami braminów. Zatem członkowie ruchu świadomości Krsny powinni być zwolnieni od rządowego opodatkowania. Ksatriyowie mogą nakładać podatki na wszystkich, oprócz braminów. Vaiśyowie powinni uprawiać ziemię, produkować zboże i chronić krowy, natomiast śudrowie, którzy ze względu na swoje cechy nigdy nie stają się braminami, ksatriyami czy vaiśyami, powinni służyć trzem wyższym grupom i być zadowoleni. Braminom zostały także zalecone cztery inne środki utrzymania – śalina, yayavara, śila i unchana – z których każdy następny jest lepszy od poprzedniego.

    Osoba znajdująca się na niższym szczeblu życia społecznego nie może przyjmować zawodu wyższej grupy, chyba że jest to niezbędne. W wyjątkowych okolicznościach wszystkie grupy z wyjątkiem ksatriyów mogą przyjmować zawodowe obowiązki innych. Wszyscy, oprócz ksatriyów, mogą zaakceptować środki utrzymania znane jako rta (śilonchana), amrta (ayacita), mrta (yacna), pramrta (karsana) i satyanrta (vanijya). Dla braminów i ksatriyów zaangażowanie się w służbę dla vaiśyów czy śudrów uważane jest za zajęcie psów.

    Narada Muni opisał również, że bramina cechuje kontrola zmysłów, ksatriyę – siła i sława, vaiśyę – służba dla braminów i ksatriyów, a śudrę – służba dla trzech wyższych grup. Od kobiety wymaga się, by była bardzo wierną i czystą żoną. W ten sposób Narada Muni opisał cechy charakterystyczne wyższych i niższych warstw ludzi i polecił aby każdy przestrzegał zasad swej grupy, czyli swego dziedzicznego zajęcia. Nie można nagle porzucić zawodu, do którego jest się przyzwyczajonym i dlatego polecane jest stopniowe rozbudzenie. Symptomy braminów, ksatriyów, vaiśyów i śudrów są bardzo ważne i należy być określanym jedynie na podstawie tych symptomów, a nie na podstawie narodzin. Narada Muni i wszystkie wielkie osobistości surowo zabraniają, by określać ludzi w oparciu o narodziny.

 

07.11.01   Śukadeva Gosvami mówił dalej: Maharaja Yudhisthira wysłuchał opowiadania o czynnościach i charakterze Prahlady Maharajy, którego wielbią i omawiają wielkie osobistości, jak Pan Brahma i Pan Śiva. Następnie, w nastroju wielkiej radości, ten najbardziej szanowany król pomiędzy wzniosłymi osobistościami ponownie zapytał wielkiego świętego Naradę Muniego.

 

07.11.02   Maharaja Yudhisthira powiedział: Mój drogi panie, pragnę abyś opisał zasady religii, dzięki którym można osiągnąć ostateczny cel życia – służbę oddania. Pragnę słuchać o głównych zawodowych obowiązkach społeczeństwa ludzkiego i o systemie społecznego i duchowego postępu znanym jako varnaśrama-dharma.

 

07.11.02   Znaczenie:      Sanatana-dharma oznacza służbę oddania. Słowo sanatana odnosi się do tego, co jest wieczne, co nie zmienia się, lecz trwa w każdych okolicznościach. Wielokrotnie wyjaśnialiśmy, co jest wiecznym zawodowym obowiązkiem żywej istoty. W istocie, wyjaśnił to Śri Caitanya Mahaprabhu. Jivera svarupa haya ---- krsnera nitya-dasa: prawdziwym zawodowym obowiązkiem żywej istoty jest służenie Najwyższej Osobie Boga. Nawet jeżeli ktoś woli odstąpić od tej zasady, to nadal pozostaje sługą, ponieważ taka jest jego wieczna pozycja; tylko teraz służy mayi, iluzorycznej, materialnej energii. Dlatego też ruch świadomości Krsny jest próbą nakierowania społeczeństwa ludzkiego ku służbie dla Najwyższej Osoby Boga zamiast służenia materialnemu światu, z czego nie odnosi się żadnej prawdziwej korzyści. Z doświadczenia wiemy, że każdy człowiek, zwierzę i ptak – zaprawdę, każda żywa istota – jest zaangażowany w pełnienie służby. Nawet mimo tego, że ciało czy zewnętrzna religia mogą się zmienić, każda żywa istota zawsze pełni dla kogoś służbę. Zatem mentalność służby nazywana jest wiecznym zawodowym obowiązkiem. Ten wieczny zawodowy obowiązek można zorganizować poprzez instytucję varnaśramy, w której istnieją

4 varny (brahmana, ksatriya, vaiśya i śudra) i

4 aśramy (brahmacarya, grhastha, vanaprastha i sannyasa).

Tak oto dla dobra społeczeństwa ludzkiego Maharaja Yudhisthira zapytał Naradę Muniego o zasady sanatana-dharmy .

 

07.11.03   O najlepszy z braminów, jesteś bezpośrednio synem Prajapatiego [Pana Brahmy]. Z powodu swoich wyrzeczeń, yogi mistycznej i transu, jesteś uważany za najlepszego ze wszystkich synów Pana Brahmy.

 

07.11.04   Nikt nie przewyższa cię w spokojnym życiu i łasce i nikt nie wie lepiej od ciebie, jak pełnić służbę oddania czy jak stać się najlepszym z braminów. Zatem znasz wszystkie zasady poufnego życia religijnego i nikt nie zna ich lepiej niż ty.

 

07.11.04   Znaczenie:      Maharaja Yudhisthira wiedział, że Narada Muni jest najwyższym mistrzem duchowym społeczeństwa ludzkiego, który może nauczyć ścieżki duchowego wyzwolenia prowadzącej do zrozumienia Najwyższej Osoby Boga. W rzeczywistości, to właśnie w tym celu Narada Muni skompilował swą Bhakti-sutrę i podał wskazówki w Narada-pancaratrze. Aby zdobyć wiedzę o zasadach religijnych i doskonałości życia, należy przyjąć instrukcje z sukcesji uczniów Narady Muniego. Nasz ruch świadomości Krsny jest bezpośrednio w linii Brahma-sampradayi. Pan Brahma przekazał instrukcje Naradzie Muniemu, który przekazał je Vyasadevie. Vyasadeva poinstruował swego syna Śukadevę Gosvamiego, który wypowiedział Śrimad-Bhagavatam. Ruch świadomości Krsny oparty jest na Śrimad-Bhagavatam i Bhagavad-gicie. Ponieważ Śrimad-Bhagavatam wypowiedział Śukadeva Gosvami, a Bhagavad-gitę – Krsna, nie ma pomiędzy nimi różnicy. Jeżeli ściśle przestrzegamy zasady sukcesji uczniów, z pewnością znajdujemy się na właściwej ścieżce duchowego wyzwolenia, czyli wiecznego zaangażowania w służbę oddania.

 

07.11.05   Śri Narada Muni powiedział: Po ofiarowaniu moich pokłonów Panu Krsnie, obrońcy zasad religijnych wszystkich żywych istot, wyjaśnię teraz zasady wiecznego systemu religijnego, o którym usłyszałem z ust. Narayana.

 

07.11.05   Znaczenie:      Słowo aja odnosi się do Krsny, który wyjaśnia w Bhagavad-gicie (4.6), ajo 'pi sann avyayatma: "Istnieję wiecznie, a zatem nigdy się nie rodzę. Nie ma zmiany w Mojej egzystencji."

 

07.11.06   Pan Narayana, wraz ze Swą częściową manifestacją Nara, pojawił się w tym świecie z Murti – córki Maharajy Daksy. Dla korzyści wszystkich żywych istot spłodził Go Maharaja Dharma. Nawet teraz, nadal oddaje się wielkim wyrzeczeniom w pobliżu miejsca zwanego Badarikaśrama.

 

07.11.07   Najwyższa Istota, Osoba Boga, jest esencją całej wiedzy wedyjskiej, podstawą wszystkich zasada religijnych i pamięcią wielkich autorytetów. O królu Yudhisthiro, ta zasada religii jest przyjmowana za dowód. Dzięki tej zasadzie religijnej wszystko osiąga pełnię zadowolenia, łącznie z umysłem, duszą, a nawet własnym ciałem.

 

07.11.07   Znaczenie:      Jak stwierdził Yamaraja, dharmam tu saksad bhagavat-pranitam. Yamaraja, reprezentant Pana, który zajmuje się żywymi istotami po ich śmierci, orzeka jak i kiedy żywa istota zmieni swoje ciało. Jest on autorytetem i mówi, że zasady religijne składają się z przepisów i praw podanych przez Boga. Nikt nie może wytworzyć religii, a zatem zwolennicy zasad wedyjskich odrzucają wymyślone systemy religijne. W Bhagavad-gicie (15.15) jest powiedziane, vedaiś ca sarvair aham eva vedyah: wiedza wedyjska oznacza zrozumienie Najwyższej Osoby Boga, Krsny. Zatem bez względu na to, czy ktoś mówi o Vedach, pismach objawionych, religii czy zasadach obowiązku zawodowego, celem każdej z tych rzeczy musi być zrozumienie Krsny, Najwyższej Osoby Boga. Dlatego też Śrimad-Bhagavatam (1.2.6) wnioskuje"

 

sa vai pumsam paro dharmo    yato bhaktir adhoksaje

ahaituky apratihata    yayatma suprasidati

 

Innymi słowy, celem zasad religijnych jest zdobycie wiedzy, w jaki sposób pełnić transcendentalną służbę miłości dla Pana. Służba taka musi być niemotywowana i niepowstrzymana przez materialne warunki. Wtedy to społeczeństwo ludzkie będzie pod każdym względem szczęśliwe.

    Smrti, pisma święte stosujące się do zasad wiedzy wedyjskiej, uważane są za świadectwo zasad wedyjskich. Jest 20 różnych rodzajów pism świętych dla przestrzegania zasad religijnych, a spośród nich pisma Manu i Yajnavalkyi uważane są za wszechprzenikające autorytety. W Yajnavalkya-smrti jest powiedziane:

 

śruti-smrti-sadacarah    svasya ca priyam atmanah

samyak sankalpajah kamo    dharma-mulam idam smrtam

 

Ludzkiego zachowania należy nauczyć się ze śruti, Ved i ze smrti, pism świętych przestrzegających zasad wedyjskich. Śrila Rupa Gosvami mówi w swoim Bhakti-rasamrta-sindhu:

 

śuti-smrti-puranadi-    pancaratra-vidhim vina

aikantiki harer bhaktir    utpatayaiva kalpate

 

Oznacza to, że aby stać się bhaktą, należy przestrzegać zasad podanych w śruti i smrti. Należy przestrzegać przepisów Puran i pancaratriki-vidhi. Nie przestrzegając śruti i smrti, nie można być czystym bhaktą, a śruti i smrti bez służby oddania nie mogą doprowadzić do doskonałości życia.

    Zatem konkluzją wszystkich dowodów jest to, że bez bhakti, służby oddania, nie ma kwestii zasad religijnych. W spełnianiu zasad religijnych Bóg jest osobą centralną. Prawie wszystko, co przyjmowane jest w tym świecie za religię, pozbawione jest śladu służby oddania i dlatego zgodnie z zaleceniem Śrimad-Bhagavatam jest potępione. Bez służby oddania, tzw. zasady religijne są po prostu oszustwem.

 

07.11.08-12   Oto główne zasady, których powinny przestrzegać wszystkie istoty ludzkie:

1.      prawdomówność,

2.      miłosierdzie,

3.      wyrzeczenie (przestrzeganie postów w określone dni miesiąca),

4.      kąpanie się 2 razy dziennie,

5.      tolerancja,

6.      widzenie różnicy między dobrem i złem,

7.      kontrola umysłu,

8.      kontrola zmysłów,

9.      niestosowanie przemocy,

10.  celibat,

11.  jałmużna,

12.  czytanie pism świętych,

13.  prostota,

14.  zadowolenie,

15.  pełnienie służby dla świętych osób,

16.  stopniowe porzucanie niepotrzebnych zajęć,

17.  dostrzeganie błahości zbędnych czynności społeczeństwa ludzkiego,

18.  pozostawanie milczącym i poważnym oraz unikanie niepotrzebnych rozmów,

19.  rozważanie, czy jest się ciałem czy duszą,

20.  sprawiedliwe rozdawanie pożywienia wszystkim żywym istotom (tak ludziom jak i zwierzętom),

21.  widzenie każdej duszy (szczególnie w ludzkiej formie) jako cząstki Najwyższego Pana,

22.  słuchanie o czynnościach i instrukcjach podanych przez Najwyższą Osobę Boga (który jest schronieniem świętych osób),

23.  intonowanie o tych czynnościach i instrukcjach,

24.  nieustanne pamiętanie ich,

25.  pełnienie służby,

26.  oddawanie czci,

27.  ofiarowanie pokłonów,

28.  stawanie się sługą,

29.  stawanie się przyjacielem i

30.  całkowite podporządkowanie się.

O królu Yudhisthiro, w ludzkiej formie życia należy zdobyć 30 kwalifikacji. Po prostu poprzez osiągnięcie tych kwalifikacji można zadowolić Najwyższą Osobę Boga.

 

07.11.08-12   Znaczenie:      Aby istoty ludzkie różniły się od zwierząt, wielki święty Narada poleca, aby każdy człowiek był szkolony w powyżej wymienionych 30 kwalifikacjach. W chwili obecnej wszędzie, na całym świecie, propaguje się państwo świeckie, państwo zainteresowane jedynie czynnościami materialnymi. Ale jeżeli obywatele państwa nie są szkoleni w rozwijaniu wyżej wymienionych dobrych cech, to jak można mówić o szczęściu? Na przykład, jeżeli ogół ludzi nie jest prawdomówny, czy państwo może być szczęśliwe? Zatem, bez względu na przynależność do jakiejś sekciarskiej religii – hinduskiej, muzułmańskiej, chrześcijańskiej, buddyjskiej czy jakiejkolwiek innej sekty – każdego należy uczyć, aby był prawdomównym. Podobnie każdego należy uczyć, aby był miłosierny i każdy w określone dni miesiąca powinien przestrzegać postu. Każdy powinien kąpać się 2 razy dziennie, myć zęby i ciało zewnętrznie a wewnętrznie oczyszczać umysł poprzez pamiętanie świętego imienia Pana. Pan jest jeden, bez względu na to, czy ktoś jest hindusem, muzułmaninem czy chrześcijaninem. Zatem należy intonować święte imię Pana, bez względu na różnice w wymowie językowej. Powinno się także uczyć każdego, by był bardzo ostrożny i nie uwalniał niepotrzebnie swego nasienia. Jest to bardzo ważne dla wszystkich istot ludzkich. Jeżeli mężczyzna nie uwalnia niepotrzebnie nasienia, osiąga wtedy niezwykłą siłę pamięci, determinacji, czynności i żywotności energii swego ciała. Każdego również należy uczyć, aby był prosty w myślach i uczuciach i zadowolony w ciele i umyśle. Są to główne kwalifikacje istoty ludzkiej. Nie ma kwestii państwa świeckiego czy państwa kościelnego. Dopóki nie jest się wyszkolonym w wyżej wymienionych 30 cechach, dopóty nie może być pokoju. Ostatecznie poleca się 

 

śravanam kirtanam casya    smaranam mahatam gateh

sevejyavanatir dasyam    sakhyam atma-samarpanam

 

Każdy powinien stać się bhaktą Pana, ponieważ poprzez stanie się bhaktą Pana, automatycznie osiąga się inne cechy.

 

yasyasti bhaktir bhagavaty akincana

sarvair gunais tatra samasate surah

harav abhaktasya kuto mahad-guna

manorathenasati dhavato bahih

 

   "Kto pełni niezachwianą służbę oddania dla Krsny, ten rozwija wszystkie dobre cechy Krsny i półbogów. Jednakże ten, kto nie ma oddania dla Najwyższej Osoby Boga, nie ma żadnych dobrych cech, ponieważ poprzez twory umysłu zaangażowany jest w materialną egzystencję, która jest zewnętrznym aspektem Pana (Bhag. 5.18.12). Zatem nasz ruch świadomości Krsny jest wszechobejmujący. Społeczeństwo ludzkie powinno przyjąć go bardzo poważnie i praktykować jego zasady dla uzyskania pokoju na świecie.

 

07.11.13   Ci którzy zostali oczyszczeni poprzez ceremonie garbhadhana i inne przypisane metody oczyszczające, spełniane z wedyjskimi mantrami i bez zakłóceń i którzy zostali zaaprobowani przez Pana Brahmę, są dvija, czyli podwójnie narodzeni. Tacy bramini, ksatriyowie i vaiśyowie, oczyszczeni poprzez swoje tradycje rodzinne i swoje zachowanie, powinni czcić Pana, studiować Vedy i rozdawać jałmużnę. W systemie tym powinni przestrzegać zasad czterech aśramów [brahmacaryi, grhasthy, vanaprasthy i sannyasy].

 

07.11.13   Znaczenie:      Po podaniu ogólnej listy 30 cech zachowania, Narada Muni opisuje teraz zasady czterech varn i czterech aśramów. Istota ludzka powinna zostać wyszkolona w wyżej wymienionych 30 cechach; inaczej bowiem nie jest nawet ludzką istotą. Następnie wśród takich kwalifikowanych osób należy prowadzić proces varnaśramy. W systemie varnaśrama pierwszą oczyszczającą ceremonią jest garbhadhana, która spełniana jest za pomocą mantr w czasie stosunku seksualnego dla spłodzenia dobrego dziecka. Kto angażuje się w życie seksualne nie dla przyjemności zmysłowej, lecz jedynie dla spłodzenia dzieci zgodnie z metodą oczyszczającą, jest również uważany za brahmacarina. Nie należy marnować nasienia na przyjemności zmysłowe, łamiąc w ten sposób zasady życia wedyjskiego. Jednakże wstrzemięźliwość w seksie jest możliwa jedynie wtedy, kiedy ludzie szkoleni są w wyżej wymienionych 30 cechach; w przeciwnym razie nie jest to możliwe. Nawet jeżeli ktoś urodził się w rodzinie dvija, czyli podwójnie urodzonych, lecz nie przestrzega procesu oczyszczającego, nazywany jest dvija-bandhu – nie podwójnie urodzonym, lecz przyjacielem podwójnie urodzonych. Całym celem tego systemu jest stwarzanie dobrej populacji. W Bhagavad-gicie jest powiedziane, że kiedy kobiety są zhańbione, rodzi się varna-sankara, a kiedy ta populacja varna-sankara wzrasta, sytuacja całego świata staje się piekielna. Dlatego też wszystkie dzieła wedyjskie ostrzegają przed stwarzaniem populacji varna-sankary. Kiedy istnieje populacja varna-sankara, wtedy pomimo wielkich zgromadzeń ustawodawczych, parlamentów itp. nie można właściwie kierować ludźmi, tak aby utrzymać pokój i pomyślność, bez względu na zgromadzenia ustawodawcze, parlamenty itp.

 

07.11.14   Bramin ma sześć zawodowych obowiązków. Ksatriya nie powinien przyjmować jałmużny, ale może pełnić pięć pozostałych obowiązków. Królowi, czyli ksatriyi, nie wolno egzekwować podatków od braminów, ale w celu zdobycia środków dla utrzymania siebie może nałożyć minimalne podatki, opłaty celne i kary pieniężne na pozostałych obywateli.

 

07.11.14   Znaczenie:      Viśvanatha Cakravarti Thakura w następujący sposób wyjaśnia pozycję braminów i ksatriyów. Bramini mają sześć zawodowych obowiązków, z których trzy są przymusowe – studiowanie Ved, wielbienie Bóstwa i rozdawanie jałmużny. Poprzez nauczanie, nakłanianie innych do czczenia Bóstwa i poprzez przyjmowanie darów, bramini otrzymują niezbędne do życia rzeczy. Potwierdza to również Manu-samhita":

 

sannam tu karmanam asya    trini karmani jivika

yajanadhyapane caiva    viśuddhac ca pratigrahah

 

Z sześciu zawodowych obowiązków braminów, trzy są obowiązkowe – czczenie Bóstwa,

studiowanie Ved i

dawanie jałmużny.

W zamian za to bramin powinien otrzymywać jałmużnę i to powinno stanowić środki jego utrzymania. Bramin nie może podjąć żadnego zawodowego zajęcia w celu zarobienia na swe utrzymanie. Śastra szczególnie podkreślają, że jeżeli ktoś głosi, że jest braminem, nie może on pełnić służby dla nikogo innego; w przeciwnym razie od razu upada ze swej pozycji i staje się śudrą. Śrila Rupa Gosvami i Sanatana Gosvami należeli do bardzo szanowanej rodziny, ale ponieważ pełnili służbę dla Nawab Hussaina Shah – i to nie tylko jako zwykli urzędnicy, ale ministrowie – zostali wykluczeni ze społeczności bramińskiej. W istocie upodobnili się do mahometan i zmienili nawet imiona. Jeśli bramin nie jest bardzo oczyszczony, nie powinien przyjmować jałmużny od innych. Jałmużnę należy dawać tym, którzy są czyści wewnętrznie. Nawet jeżeli ktoś urodzi się w rodzinie braminów, ale działa jak śudra, nie może przyjmować jałmużny, gdyż jest to ściśle zabronione. Mimo iż ksatriyowie są prawie tak samo kwalifikowani, jak bramini, nawet oni nie mogą przyjmować jałmużny. W wersecie tym jest to ściśle zabronione przez użycie słowa apratigraha. Nawet ksatriyowie, a cóż cóż tu mówić o niższych warstwach społecznych, nie mogą przyjmować jałmużny. Król lub rząd może na różne sposoby egzekwować podatki od obywateli – za pomocą podatków dochodowych, opłat celnych, kar pieniężnych itd. – pod warunkiem, że król jest w stanie w pełni chronić swoich poddanych, zapewniając im bezpieczeństwo życia i własności. Jeśli nie jest w stanie zapewnić im ochrony, to nie może zbierać podatków. Jednakże, król nie może nakładać żadnych podatków na braminów i Vaisnavów w pełni zaangażowanych w świadomość Krsny.

 

07.11.15   Społeczność kupiecka powinna zawsze stosować się do wskazówek braminów i angażować się w zawodowe obowiązki, takie jak rolnictwo, handel i ochronę krów. Jedynym obowiązkiem śudrów jest przyjęcie pana z wyższego porządku społecznego i pełnienie dla niego służby.

 

07.11.16   Inną możliwością dla bramina jest również przyjęcie zawodowych obowiązków vaiśyi: uprawy roli, ochrony krów lub handlu. Może utrzymywać się z tego co otrzyma bez żebrania, może codziennie żebrać na polu ryżowym, może zbierać niełuskany ryż pozostawiony na polu przez właściciela lub może zbierać zboże rozsypane tu i ówdzie w sklepach kupców zbożowych. Są to cztery środki utrzymania, które również może przyjąć bramin. Spośród tych czterech środków, każdy następny jest lepszy od poprzedniego.

 

07.11.16   Znaczenie:      Czasami bramin otrzymuje w jałmużnie ziemie i krowy i tak oto, aby zapewnić sobie środki dożycia, może on działać w taki sam sposób, jak vaiśya uprawiając rolę, zapewniając ochronę krowom i handlując swymi nadwyżkami. Jednakże lepiej jest zbierać zboże z pola lub ze sklepu kupca i nie żebrać.

 

07.11.17   Jeżeli nie zachodzi nagła potrzeba, osoby niższego statusu nie powinny przyjmować zawodowych obowiązków osób wyższego statusu. Oczywiście, kiedy zachodzi nagła potrzeba, każdy, z wyjątkiem ksatriyi, może przyjąć środki utrzymania innych.

 

07.11.17   Znaczenie:      Osoby z niższych porządków społecznych, szczególnie vaiśyowie i śudrowie, nie powinni przyjmować zawodowego obowiązku braminów. Na przykład, zawodowym obowiązkiem bramina jest nauczanie wiedzy wedyjskiej, ale jeśli nie zachodzi nagła potrzeba, ksatriyowie, vaiśyowie lub śudrowie nie powinni przyjmować tego zawodowego obowiązku. Nawet ksatriya nie może przyjmować obowiązku bramina, jeśli nie zachodzi nagła potrzeba, a nawet wtedy nie powinien od nikogo przyjmować jałmużny. Czasami bramini protestują przeciwko naszemu ruchowi świadomości Krsny, ponieważ robimy braminów z Europejczyków, czyli innymi słowy, z mlecchów i yavanaów. Jednakże tutaj Śrimad-Bhagavatam udziela poparcia temu ruchowi. W chwili obecnej społeczeństwo znajduje się w stanie chaosu i wszyscy porzucili kultywowanie życia duchowego, które jest szczególnie przeznaczone dla braminów. Ponieważ na całym świecie została wstrzymana kultura duchowa, w chwili obecnej ma miejsce krytyczna sytuacja. Zatem nadszedł czas kształcenia tych, którzy uważani są za niskich i potępionych, tak aby mogli stać się braminami i podjąć pracę postępu duchowego. Postęp duchowy społeczeństwa ludzkiego został wstrzymany i należy uważać to za krytyczną sytuację. W wersecie tym Narada Muni udziela pełnego poparcia ruchowi znanemu jako świadomość Krsny.

 

07.11.18-20   Jeśli zachodzi nagła potrzeba, można przyjąć jakikolwiek z różnych rodzajów zajęć znanych jako rta, amrta, mrta, pramrta i satyanrta, ale nigdy nie należy podejmować zajęcia psa. Zajęcie unchaśila, zbieranie zboża z pola, nazywane jest rta. Zbieranie bez żebrania nazywane jest amrta, żebranie o zboże nazywane jest mrta, uprawianie ziemi nazywane jest pramrta, a handel nazywany jest satyanrta. Jednakże pełnienie służby dla osób niskiego stanu nazywane jest śva-vrtti, zajęciem psów. A szczególnie bramini i ksatriyowie nigdy nie powinni podejmować niskiej i odrażającej służby śudrów. Bramini powinni dobrze znać całą wiedzę wedyjską, a ksatriyowie powinni być dobrze obeznani z oddawaniem czci półbogom.

 

07.11.18-20   Znaczenie:      Bhagavad-gita (4.13) oznajmia, catur-varnyam maya srstam guna-karma-vibhagaśah: cztery podziały społeczeństwa ludzkiego zostały stworzone przez najwyższego Pana odpowiednio do trzech sił natury materialnej i przypisanej im pracy. Poprzednio, zasady podziału społeczeństwa ludzkiego na 4 grupy – braminów, ksatriyów, vaiśyów i śudrów, były ściśle przestrzegane. Jednakże z powodu stopniowego lekceważenia zasad varnaśramy, wzrosła populacja varna-sankara i cała ta instytucja została teraz stracona. W tym wieku Kali praktycznie wszyscy są śudrami (kalau śudra-sambhavah), a znalezienie kogokolwiek, kto byłby braminem, ksatriyą lub vaiśyą, jest niezwykle trudne. Mimo iż ruch świadomości Krsny jest ruchem braminów i Vaisnavów, próbuje on ustanowić na nowo boską instytucję varnaśramy, ponieważ bez tego podziału społeczeństwa nie może być nigdzie pokoju ani dobrobytu.

 

07.11.21   Symptomami bramina jest

kontrola umysłu,

kontrola zmysłów,

wyrzeczenie i pokuty,

czystość,

zadowolenie,

przebaczanie,

prostota,

wiedza,

miłosierdzie,

prawdomówność i

całkowite podporządkowanie Najwyższej Osobie Boga.

 

07.11.21   Znaczenie:      W instytucji varnaśrama-dharma opisane są wszystkie symptomy bramina, ksatriyi, vaiśyi, śudry, brahmacarina, grhasthy, vanaprasthy i sannyasina. Ostatecznym celem jest acyutatmatvam, nieustanne myślenie o Najwyższej Osobie Boga, Krsnie, czyli Visnu. Aby uczynić postęp w świadomości Krsny, należy stać się braminem o wyżej wymienionych symptomach.

 

07.11.22   Bycie wpływowym w bitwie,

niepokonanym,

śmiałym i

hojnym,

kontrolowanie potrzeb cielesnych,

przebaczanie,

przywiązanie do natury bramińskiej i

bycie zawsze wesołym i

prawdomównym

– są symptomami ksatriyi.

 

07.11.23   Nieustanne oddanie dla półbogów, mistrza duchowego i Najwyższego Pana, Visnu;

czynienie wysiłków dla postępu w zasadach religijnych,

rozwoju ekonomicznym i zadowalaniu zmysłów [dharma, artha i kama];

wiara w słowa mistrza duchowego i w pisma święte i

stałe czynione ze znawstwem wysiłki, aby zarobić pieniądze

– są symptomami vaiśyi.

 

07.11.24   Składanie pokłonów wyższym warstwom społecznym [braminom, ksatriyom i vaiśyom],

bycie zawsze bardzo czystym,

wolność od dwulicowości,

służenie swojemu panu,

spełnianie ofiar bez powtarzania mantr,

nie popełnianie kradzieży,

mówienie zawsze prawdy i

zapewnienie wszelkiej ochrony krowom i braminom

– są symptomami śudry.

 

07.11.24   Znaczenie:      Każdy ma doświadczenie tego, że robotnicy czy słudzy zazwyczaj kradną. Pierwszej klasy sługą jest ten, kto nie kradnie. Jest tutaj powiedziane, że pierwszej klasy śudra musi być zawsze bardzo czysty, nie może kraść czy kłamać i zawsze musi służyć swemu panu. Śudra może, wraz ze swym panem, uczestniczyć w ofiarach i rytualnych ceremoniach wedyjskich, ale nie powinien powtarzać mantr, gdyż powtarzać je mogą jedynie członkowie wyższych warstw społeczeństwa. Dopóki ktoś nie oczyścił się całkowicie i nie wzniósł się do standardu bramina, ksatriyi lub vaiśyi – innymi słowy dopóki nie jest dvija, podwójnie urodzonym – intonowanie mantr nie będzie owocne.

 

07.11.25   Pełnienie służby dla męża,

bycie zawsze życzliwie usposobioną do męża,

bycie jednakowo dobrze usposobioną do krewnych i przyjaciół męża oraz zachowanie ślubów męża

– są to cztery zasady, których powinny przestrzegać kobiety określane jako czyste.

 

07.11.25   Znaczenie:      Rzeczą niezwykle ważną dla spokojnego życia rodzinnego jest to, aby kobieta przestrzegała ślubów swego męża. Jakakolwiek niezgodność ze ślubem męża zniszczy życie rodzinne. W związku z tym Canakya Pandita daje bardzo wartościową wskazówkę: dampatyoh kalaho nasti tatra śrih svayam agatah. Kiedy mąż i żona nie walczą ze sobą, wtedy bogini szczęścia automatycznie przychodzi do domu. Wykształcenie kobiety powinno przebiegać zgodnie ze wskazówkami podanymi w tym wersecie. Podstawową zasadą dla czystej kobiety jest bycie zawsze życzliwie usposobioną do swego męża. W Bhagavad-gicie (1.40) jest powiedziane, srtisu dustasu varsneya jayate varna-sankarah: jeżeli kobiety są hańbione, powstanie populacja varna-sankara. W chwili obecnej varna-sankarą są hipisi, którzy nie przestrzegają żadnych nakazów regulujących. Można podać inne wyjaśnienie: kiedy populacja jest varna-sankara, nikt nie wie, kto jest na jakiej platformie. System varnaśrama w naukowy sposób dzieli społeczeństwo na cztery varny i cztery aśramy, ale w społeczeństwie varna-sankara nie ma takich rozróżnień i nikt nie wie, kto jest kim. W takim społeczeństwie nie można  rozróżnić pomiędzy braminem, ksatriyą, vaiśyą i śudrą. Dla pokoju i szczęścia w tym materialnym świecie należy zaprowadzić instytucję varnaśrama. Symptomy czyjegoś działania muszą być zdefiniowane i należy otrzymać odpowiednie wykształcenie. Wtedy postęp duchowy będzie automatycznie możliwy.

 

07.11.26-27   Czysta kobieta musi wspaniale się ubierać i zdobić złotymi ozdobami dla przyjemności swego męża. Zawsze nosząc czyste i atrakcyjne szaty, powinna zamiatać cały dom i czyścić go wodą i innymi substancjami, tak aby zawsze był bardzo czysty i schludny. Powinna gromadzić parafernalia domowe i zawsze napełniać dom wonią kadzideł i kwiatów. Czysta kobieta musi być gotowa, by spełniać pragnienia swego męża. Będąc skromną i prawdomówną, kontrolując swe zmysły i przemawiając słodkimi słowy, czysta kobieta powinna z miłością pełnić służbę dla swego męża, odpowiednio do czasu i okoliczności.

 

07.11.28   Czysta kobieta nie powinna być chciwa, lecz usatysfakcjonowana we wszystkich okolicznościach. Musi być wielkim ekspertem w zajmowaniu się sprawami domowymi i powinna być w pełni zaznajomiona z zasadami religijnymi. Powinna być prawdomówna i jej mowa powinna być przyjemna. Powinna być bardzo uważna i zawsze czysta, zewnętrznie i wewnętrznie. W ten sposób czysta kobieta powinna z uczuciem pełnić służbę dla męża, który nie jest upadły.

 

07.11.28   Znaczenie:      Zgodnie z nakazem Yajnavalkyi, autorytetu w zasadach religijnych, aśuddheh sampratiksyo hi mahapataka-dusitah. Jeśli ktoś nie oczyścił się zgodnie z metodami daśa-vidha-samskary, wtedy uważa się, że jest on zanieczyszczony reakcjami wielkich grzesznych czynności. Jednakże w Bhagavad-gicie Pan mówi, na mam duskrtino mudhah prapadyante naradhamah: "Ci niegodziwcy, którzy nie podporządkowują się Mnie, są najniższymi spośród rodzaju ludzkiego." Słowo naradhama oznacza "niewielbiciel". Również Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział, yei bhaje sei bada, abhakta --- hina, chara. Każdy, kto jest bhaktą, jest bezgrzeszny. Jednakże kto nie jest bhaktą, ten jest najbardziej upadły i potępiony. Dlatego też poleca się, aby czysta żona nie przebywała w towarzystwie upadłego męża. Upadłym mężem jest ten, kto oddany jest czterem zasadom grzesznych czynności – zakazanemu seksowi, jedzeniu mięsa, hazardowi i intoksykacji. Mówiąc bardziej dokładnie, za osobę zanieczyszczoną uważana jest dusza nie podporządkowana Najwyższej Osobie Boga. Zatem radzi się czystej kobiecie, aby nie godziła się służyć takiemu mężowi. To nie jest tak, że czysta kobieta powinna być niczym niewolnik, kiedy jej mąż jest naradhama, najniższym z ludzi. Mimo iż obowiązki kobiety różnią się od obowiązków mężczyzny, przeznaczeniem czystej kobiety nie jest służenie upadłemu mężowi. Jeżeli jej mąż jest upadły, poleca się aby porzuciła jego towarzystwo. Jednakże porzucenie towarzystwa swego męża nie oznacza, że kobieta powinna ponownie wyjść za mąż i w ten sposób oddawać się prostytucji. Jeżeli czysta kobieta nieszczęśliwie poślubi męża, który jest upadły, powinna żyć w oddzieleniu od niego. Podobnie, mąż może odseparować się od kobiety, która według opisów śastr nie jest czysta. Wniosek jest więc taki, że mąż powinien być czystym Vaisnavą, a kobieta powinna być czystą żoną ze wszystkimi symptomami opisanymi w tym związku. Wtedy oboje będą szczęśliwi i zrobią postęp duchowy w świadomości Krsny.

 

07.11.29   Kobieta która pełni służbę dla swego męża, idąc wiernie w ślady bogini szczęścia, z pewnością powraca do domu, z powrotem do Boga, wraz ze swym mężem – bhaktą i żyje bardzo szczęśliwie na planetach Vaikuntha.

 

07.11.29   Znaczenie:      Wierność bogini szczęścia jest ideałem dla czystej kobiety. Brahma-samhita (5.29) oznajmia, laksmi-sahasra-śata-sambhrama-sevyamanam. Na planetach Vaikuntha, wiele, wiele tysięcy bogiń szczęścia czci Pana Visnu, a na Goloka Vrndavanie, Panu Krsnie oddaje cześć wiele, wiele tysięcy gopi, które wszystkie są boginiami szczęścia. Kobieta powinna służyć swemu mężowi tak wiernie, jak bogini szczęścia. Mąż powinien być idealnym sługą Pana, a kobieta powinna być idealną żoną, jak bogini szczęścia. Wtedy zarówno mąż, jak i żona będą tak wierni i mocni, że dzięki wspólnemu działaniu z pewnością powrócą do domu, z powrotem do Boga. W związku z tym Śrila Madhvacarya wyrażą swą opinię:

 

harir asmin sthita iti    strinam bhartari bhavana

śisyanam ca gurau nityam    śudranam brahmanadisu

bhrtyanam svamini tatha    hari-bhava udiritah

 

Kobieta powinna myśleć o swym mężu jako Najwyższym Panu. Podobnie,

uczeń powinien myśleć o mistrzu duchowym jako Najwyższej Osobie Boga,

śudra powinien myśleć o braminie jako Najwyższej Osobie Boga, a

sługa powinien myśleć o swym panu jako Najwyższej Osobie Boga.

W ten sposób wszyscy staną się automatycznie bhaktami Pana. Innymi słowy, dzięki takiemu myśleniu, wszyscy oni staną się świadomi Krsny.

 

07.11.30   Spośród mieszanych grup zwanych sankara, ci którzy nie są złodziejami, znani są jako antevasayi, czyli candala [ci którzy żywią się psim mięsem], i oni również mają swe dziedziczne zwyczaje.

 

07.11.30   Znaczenie:      Cztery główne grupy społeczeństwa – bramini, ksatriyowie, vaiśyowie i śudrowie – zostały już opisane, a teraz podany jest opis antyaja, grup mieszanych. Wśród mieszanych grup są dwa podziały – pratilomaja i anulomaja. Jeżeli kobieta z wyższej grupy wychodzi za mąż za człowieka z niższej grupy, ich związek nazywany jest pratilo. A jeżeli kobieta z niższej grupy wychodzi za mąż za człowieka z wyższej grupy, ich związek nazywany jest anulo. Członkowie takich dynastii zgodnie z tradycją pełnią obowiązki fryzjerów, praczy itd. Wśród antyajów, ci którzy są nadal nieco czyści pod tym względem, że nie kradną i nie oddają się jedzeniu mięsa, piciu, zakazanemu seksowi i hazardowi, nazywani są antevasayi. Dla ludzi z niższych warstw dozwolone jest małżeństwo w obrębie rodu i picie wina, gdyż ludzie tacy nie uważają, że takie zachowanie jest grzeszne.

 

07.11.31   Mój drogi królu, dobrze zaznajomieni z wiedzą wedyjską bramini orzekli, że w każdym wieku [yudze] zachowanie różnych grup ludzi odpowiednio do ich materialnych sił natury jest pomyślne zarówno w tym życiu, jak i po śmierci.

 

07.11.31   Znaczenie:      Bhagavad-gita 93.35) oznajmia, śreyan sva-dharmo vigunah para-dharmat svanusthitat: "O wiele lepiej jest pełnić własne przypisane obowiązki, nawet niedoskonale, niż bezbłędnie pełnić obowiązki innych." Antyaja, ludzie z niższych warstw, przyzwyczajeni są do kradzieży, picia i zakazanego seksu, ale nie jest to uważane za grzeszne. Na przykład, jeżeli tygrys zabije człowieka, nie jest to grzeszne, ale jeżeli człowiek zabije drugiego człowieka, uważa się to za grzech i zabójca jest wieszany. To co jest zwykłą rzeczą wśród zwierząt, jest grzesznym czynem w społeczeństwie ludzkim. Zatem odpowiednio do symptomów wyższych i niższych warstw społecznych, istnieje różnorodność zawodowych obowiązków. Według ekspertów w wiedzy wedyjskiej, obowiązki te polecane są odpowiednio do danego wieku.

 

07.11.32   Kto działa w swym zawodzie odpowiednio do swej pozycji w siłach natury i stopniowo porzuca te czynności, ten osiąga stan niskama.

 

07.11.32   Znaczenie:      Kto stopniowo porzuca swoje dziedziczne zwyczaje i obowiązki i próbuje służyć Najwyższej Osobie Boga w swej naturalnej pozycji, ten stopniowo może uwolnić się od tych czynności i osiągnąć stan niskama, wolność od materialnych pragnień.

 

07.11.33-34   Mój drogi królu, jeżeli pole rolnicze uprawia się wielokrotnie, zmniejsza się jego moc produkcyjna i wszelkie wysiane tam nasiona marnują się. Tak jak krople ghee lane na ogień nigdy nie ugaszą go, ale ugasi go strumień ghee, podobnie, nadmierne zaspokajanie pożądliwych pragnień uśmierzy je całkowicie.

 

07.11.33-34   Znaczenie:      Jeśli ktoś nieustannie dolewa do ognia krople ghee, nie ugasi go. Ale jeśli od razu zalejemy ogień dużą ilością ghee, wtedy będziemy mogli ugasić go całkowicie. Podobnie, ci, którzy są zbyt grzeszni i dlatego urodzili się w niższych warstwach, otrzymują pozwolenie na pełne cieszenie się grzesznymi czynnościami, ponieważ w ten sposób istnieje szansa, że takie czynności obrzydną im i otrzymają możliwość oczyszczenia się.

 

07.11.35   Kto manifestuje cechy bramina, ksatriyi, vaiśyi czy śudry, jak zostały one opisane powyżej, nawet jeżeli urodził się w innej warstwie, powinien być przyjmowany odpowiednio do tych symptomów kwalifikacji.

 

07.11.35   Znaczenie:      W wersecie tym Narada Muni wyraźnie oznajmia, że narodziny nie powinny być kryterium tego, czy ktoś jest braminem, ksatriyą, vaiśyą czy śudrą, ponieważ mimo iż dzieje się tak obecnie, nie jest to uznawane przez śastra. Bhagavad-gita (4.13) oznajmia, catur-varnyam maya srstam guna-karma-vibhagaśah. Zatem przynależność do 4 warstw społecznych – braminów, ksatriyów, vaiśyów i śudrów – powinna być stwierdzona w oparciu o cechy i czynności. Kto urodził się w rodzinie bramina i zdobył kwalifikacje bramińskie, powinien być przyjęty za bramina; w przeciwnym razie należy go uważać za brahma-bandhu. Podobnie, jeżeli śudra rozwinie cechy bramina, to mimo iż urodził się w rodzinie śudrów, nie jest śudrą. Ponieważ rozwinął cechy bramińskie, należy uważać go za bramina. Przeznaczeniem ruchu świadomości Krsny jest rozwinięcie tych cech bramińskich. Jeżeli ktoś rozwinął cechy bramińskie, to bez względu na społeczność w której się urodził, powinien być uważany za bramina, a następnie może przyjąć porządek sannyasy. Osoba nie mająca kwalifikacji bramińskich nie może przyjąć sannyasy. Przy stwierdzaniu, czy dana osoba jest braminem, ksatriyą, vaiśyą czy śudrą, narodziny nie są głównym miernikiem. To zrozumienie jest bardzo ważne. Narada Muni wyraźnie oznajmia tutaj, że można zaakceptować czyjąś przynależność do warstwy, w której się narodził, jeżeli ma on odpowiednie kwalifikacje, lecz w przeciwnym razie – nie. Kto rozwinął kwalifikacje bramina, to bez względu na narodziny, powinien być przyjęty za bramina. Podobnie, kto rozwinął cechy śudry czy candala, to bez względu na narodziny, powinien być przyjęty odpowiednio do tych symptomów.

 

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do 11-go Rozdziału 7-go Canto Śrimad-Bhagavatam zatytułowanego

"Doskonałe społeczeństwo: cztery porządki społeczne.