Jak opisuje ten rozdział, Indra, król niebios, zabił Viśvarupę i dlatego ojciec Viśvarupy spełnił yajnę w celu zabicia Indry. Kiedy z yajni tej pojawił się Vrtrasura, przepełnieni strachem półbogowie wysławiali Najwyższą Osobę Boga i szukali w Nim schronienia.
Ponieważ Viśvarupa miał słabość do demonów, potajemnie dostarczał im pozostałości yajni. Kiedy Indra usłyszał o tym, ściął mu jego głowy. Później jednak żałował zabicia Viśvarupy, ponieważ Viśvarupa był braminem. Chociaż Indra był w stanie zneutralizować grzeszne reakcje za zabicie bramina, nie uczynił tego. Zamiast tego przyjął te reakcje. Później rozdzielił je pomiędzy ziemię, wodę, drzewa i ogół kobiet. Ponieważ ziemia przyjęła ¼ tych grzesznych reakcji, pewna jej część zmieniła się w pustynię. Drzewa również otrzymały ¼ grzesznych reakcji i dlatego skapuje z nich żywica, której nie wolno pić. Ponieważ ¼ tych reakcji przyjęły kobiety, są one niedotykalne podczas swego okresu menstruacyjnego. Woda również została skażona tymi grzesznymi reakcjami, wiec kiedy pojawiają się na niej bańki, nie można użyć jej do żadnego celu.
Kiedy Viśvarupa został zabity, jego ojciec, Tvasta, spełnił ofiarę w celu zabicia Indry. Na nieszczęście, jeśli mantry intonowane są w sposób niewłaściwy, dają przeciwny rezultat. To właśnie zdarzyło się wówczas, gdy Tvasta spełniał tę yajnę. Spełniając tę ofiarę w celu zabicia Indry, Tvasta intonował mantrę mającą zwiększyć ilość wrogów Indry, ale ponieważ intonował ją niewłaściwie, ofiara ta wydała asurę zwanego Vrtrasurą, którego wrogiem był Indra. Kiedy Vrtrasura wyłonił się z ofiary, jego straszliwe cechy przepełniły przerażeniem cały świat, a światłość jego osoby zmniejszyła nawet siłę półbogów. Nie mając żadnych innych środków ochrony, półbogowie zaczęli wielbić Najwyższą Osobę Boga, podmiot radości wszystkich rezultatów ofiar, który jest najwyższym w całym wszechświecie. Wszyscy półbogowie wielbili Jego, ponieważ ostatecznie nikt inny, jak tylko On może chronić żywą istotę od strachu i niebezpieczeństwa. Kiedy ktoś szuka schronienia półbogów, zamiast wielbić Najwyższą Osobę Boga, to porównuje się to do próby przepłynięcia oceanu poprzez uchwycenie się ogona psa. Pies umie pływać, ale to nie znaczy, że można przepłynąć ocean poprzez uchwycenie się jego ogona.
Najwyższa Osoba Boga, będąc zadowolonym z półbogów, poradził im, aby udali się do Dadhiciego i błagali go o kości jego własnego ciała. Dadhici spełnił prośbę półbogów i z pomocą jego kości możliwe będzie zabicie Vrtrasury.
06.09.01 Znaczenie: Nie możemy bezpośrednio oglądać królestwa niebios, jego króla i innych mieszkańców, czy tego, jak spełniają różne czynności, gdyż nikt nie może się udać na planety niebiańskie. Chociaż współcześni naukowcy wynaleźli wiele potężnych statków kosmicznych, nie mogą nawet udać się na Księżyc, nie mówiąc już o innych planetach. Poprzez bezpośrednie doświadczenie nie można nauczyć się niczego, co znajduje się poza zasięgiem percepcji człowieka. Należy słuchać o tym od autorytetów. Dlatego Śukadeva Gosvami, wielka osobistość, mówi, "Cokolwiek ci opisuję, o królu, zasłyszałem z autorytatywnych źródeł." Na tym polega system wedyjski. Wiedza wedyjska nazywana jest śruti, ponieważ musi być otrzymywana drogą słuchania od autorytetów. Jest ona poza sferą naszej fałszywej wiedzy eksperymentalnej.
06.09.03 Znaczenie: Ponieważ Viśvarupa darzył uczuciem zarówno rodziny półbogów, jak i demonów, uspokajał Najwyższego Pana w imieniu obu dynastii. Kiedy ofiarował oblacje w ogień z ramienia asurów, zrobił to potajemnie, bez wiedzy półbogów.
06.09.07 Znaczenie: Ponieważ pustynie są przejawem chorobowego stanu ziemi, na pustyniach nie można spełniać żadnych pomyślnych rytualistycznych ceremonii. Uważa się, że osoby żyjące na pustyniach dzielą reakcje za grzech brahma-hatya, zabicie bramina.
06.09.09 Znaczenie: Kobiety jako klasa są bardzo pożądliwe i ich bezustanne pożądliwe pragnienia nigdy nie są zaspokojone. W zamian za błogosławieństwo Indry, że nie będzie końca ich pożądliwym pragnieniom, kobiety przyjęły ¼ grzesznych reakcji za zabicie bramina.
06.09.10 Znaczenie: Jeśli woda zostanie zmieszana z mlekiem, sokiem owocowym albo innymi podobnymi substancjami, zwiększa ich objętość i nikt nie jest w stanie zrozumieć, którego z nich przybyło. W zamian za to błogosławieństwo, woda przyjęła ¼ grzesznych reakcji Indry. Te grzeszne reakcje widoczne są w pianie i bańkach. Dlatego, kiedy ktoś nabiera wody do picia, powinien unikać piany i baniek..
06.09.11 Znaczenie: Intonując mantrę, Tvasta popełnił błąd, ponieważ intonował ją długo zamiast krótko i dlatego zmieniło się jej znaczenie. Tvasta zamierzał intonować słowo indra-śatro, znaczące " O wrogu Indry". W mantrze tej słowo indra jest w dopełniaczu (sasthi), a słowo indra-śatro zwane jest złożeniem tat-purusa (tatpurusa-samasa). Na nieszczęście, zamiast intonować mantrę krótko, Tvasta intonował ją długo i tak znaczenie jej zmieniło się z "wroga Indry", na "Indra, który jest wrogiem" Wskutek tego, zamiast wroga Indry, pojawiło się ciało Vrtrasury, którego wrogiem był Indra.
06.09.18 Znaczenie: W Vedach jest powiedziane, sa imal lokan avrnot tad vrtrasya vrtratvam: ponieważ demon ten zakrył wszystkie systemy planetarne, na imię miał Vrtrasura.
06.09.21 Znaczenie: Kiedy ktoś obawia się, że zostanie zabity, musi przyjąć schronienie Najwyższej Osoby Boga. Wielbią Go różni półbogowie, począwszy od Brahmy, mimo iż są odpowiedzialni za różne elementy tego materialnego świata. Słowa bibheti yasmat wskazują, że Najwyższej Osoby Boga obawiają się wszystkie demony, bez względu na to, jak potężnymi by były. Półbogowie, bojąc się śmierci, przyjmują schronienie w Panu i ofiarowują Mu te modlitwy. Chociaż czynnik czasu napawa przerażeniem każdego, to uosobienie strachu obawia się Najwyższego Pana, który wskutek tego zwany jest abhaya, nieustraszonym. Przyjęcie schronienia Najwyższego Pana przynosi prawdziwą nieustraszoność i dlatego półbogowie postanowili przyjąć schronienie w Panu.
06.09.22 Znaczenie: Pies bez wątpienia potrafi pływać w wodzie, ale jeśli ktoś pragnie pokonać ocean trzymając się ogona nurkującego w oceanie psa, z pewnością jest głupcem numer jeden. Pies nie może przepłynąć oceanu, ani też nie można przepłynąć go poprzez uchwycenie się ogona psa. Podobnie, osoba pragnąca pokonać ocean niewiedzy nie powinna szukać schronienia któregokolwiek z półbogów czy kogoś innego, lecz nieustraszonego schronienia Najwyższej Osoby Boga. Dlatego Śrimad-Bhagavatam (10.14.58) mówi:
samaśrita ye pada-pallava-plavam
mahat-padam punya-yaśo-murareh
bhavambudhir vatsa-padam param padam
padam padam yad vipadam na tesam
Lotosowe stopy Pana są niezniszczalna łodzią i jeśli ktoś przyjmuje schronienie w tej łodzi, z łatwością może pokonać ocean niewiedzy. Wskutek tego na bhaktów nie czyhają niebezpieczeństwa, pomimo iż żyją oni w tym materialnym świecie, który na każdym kroku jest pełen niebezpieczeństw. Zamiast szukać ochrony w swoich własnych wymyślonych ideach, należy przyjąć schronienie wszechpotężnego.
06.09.25 Znaczenie: Tutaj znajduje się wyjaśnienie, dlaczego uwarunkowana dusza nie może oglądać Najwyższej Osoby Boga twarzą w twarz. Nawet chociaż Pan pojawia się przed nami jako Pan Krsna albo Pan Ramacandra i żyje w społeczeństwie ludzkim jako przywódca czy król, dusza uwarunkowana nie jest w stanie Go zrozumieć. Avajananti mam mudha manusim tanum aśritam: łotry (mudha) wyśmiewają Najwyższą Osobę Boga, uważając Go za zwykłą ludzką istotę. Bez względu na to, jak bardzo jesteśmy nieznaczni, sądzimy, że również jesteśmy Bogiem, że możemy stworzyć wszechświat, albo możemy stworzyć innego Boga. Z tego właśnie powodu nie możemy ujrzeć ani zrozumieć Najwyższej Osoby Boga. W związku z tym Śrila Madhvacarya mówi:
lingam eva paśyamah kadacid
abhimanas tu
devanam api sann iva prayah
kalesu nasty eva
taratamyena so 'pi tu
Wszyscy jesteśmy w różnym stopniu uwarunkowani, ale uważamy się za Boga. Dlatego właśnie nie możemy zrozumieć, kim jest Bóg, ani też nie możemy Go ujrzeć twarzą w twarz.
06.09.26-27 Znaczenie: Werset ten potwierdza, ze Najwyższa Osoba Boga, Visnu, jest oryginalną przyczyną stworzenia. W swym komentarzu Bhavartha-dipika, Śridhara Svami odpowiada na pogląd głoszący, ze przyczynami manifestacji kosmicznej jest prakrti i purusa. Jak oznajmiono tutaj, param pradhanam purusam viśvam anyam: "Jest On najwyższą przyczyną, reprezentowaną jako twórcze energie męskie i żeńskie. Mimo iż jest różny od tego wszechświata, istnieje w Swej kosmicznej formie [virata-rupie]." Słowo prakrti, którego użyto w znaczeniu źródło generacji, odnosi się do materialnej energii Najwyższego Pana, a słowo purusa odnosi się do żywych istot, które są wyższą energią Pana. Zarówno prakrti, jak i purusa ostatecznie pochodzą z Najwyższego Pana, jak oznajmia Bhagavad-gita (prakrtim yanti mamikam).
Chociaż prakrti i purusa pozornie zdają się być przyczynami manifestacji kosmicznej, obie są emanacjami różnych energii Najwyższego Pana. Zatem Najwyższy Pan jest przyczyną zarówno prakrti, jak i purusy. Jest On przyczyną oryginalną (sarva-karana-karanam). Naradiya Purana mówi:
avikaro 'pi paramah prakrtis
tu vikarini
anupraviśya govindah prakrtiś
cabhidhiyate
Zarówno prakrti, jak i purusa, które są niższą i wyższą energią, są emanacjami Najwyższej Osoby Boga. Jak wyjaśnia Bhagavad-gita (gam aviśya), Pan przenika prakrti, a następnie prakrti stwarza różne manifestacje. Prakrti nie jest niezależna od Jego energii, ani też nie jest poza nimi. Vasudeva, Pan Śri Krsna, jest oryginalną przyczyną wszystkiego. Dlatego Pan mówi w Bhagavad-gicie (10.8):
aham sarvasya
prabhavo mattah sarvam pravartate
iti matva bhajante
mam budha bhava-samanvitah
"Ja jestem źródłem wszystkich światów duchowych i materialnych. Wszystko ze Mnie emanuje. Mędrcy – wiedząc o tym doskonale – angażują się w służbę oddania dla Mnie i czczą Mnie z całych serc swoich." W Śrimad-Bhagavatam (2.9.33) Pan również mówi, aham evasam evagre: "Jedynie Ja istniałem przed stworzeniem." Jest to w następujący sposób potwierdzone w Brahmanda Puranie:
smrtir avyavadhanena
prakrtitvam iti sthitih
ubhayatmaka-sutitvad vasudevah parah puman
prakrtih purusaś
ceti śabdair eko 'bhidhiyate
Aby stworzyć wszechświat, Pan działa pośrednio jako purusa i bezpośrednio jako prakrti. Ponieważ obie energie emanują z Pana Vasudevy, wszechprzenikającego Najwyższej Osoby Boga, jest On znany zarówno jako prakrti, jak i purusa. Dlatego Vasudeva jest przyczyną wszystkiego (sarva-karana-karanam).
06.09.29-30 Znaczenie: Na Vaikunthaloce Najwyższa Osoba Boga ma cztery ręce i dekorowany jest znakiem Śrivatsa na piersi i klejnotem znanym jako Kaustubha. Są to szczególne znaki Najwyższej Osoby Boga. Osobiści słudzy Pana i inni bhaktowie na Vaikunthach mają takie same cechy jak Pan, poza znakiem Śrivatsa i klejnotem Kaustubha.
06.09.32 Znaczenie: Niedoświadczony człowiek na ogół nie wie, o co prosić Najwyższą Osobę Boga. Każdy znajduje się pod kontrolą tego stworzonego świata materialnego i nikt nie wie, o jakie błogosławieństwa prosić Najwyższego Pana w modlitwach kierowanych do Niego. Ludzie na ogół modlą się o promocje na planety niebiańskie, ponieważ nie mają informacji o Vaikunthaloce. Śrila Madhvacarya cytuje następujący werset:
deva-lokat pitr-lokat nirayac
capi yat param
tisrbhyah paramam sthanam
vaisnavam vidusam gatih
Istnieją różne systemy planetarne, znane jako Devaloka (planety półbogów), Pitrloka (planeta Pitów) i Niraya (planety piekielne). Kiedy ktoś wznosi się ponad te różne systemy planetarne i wchodzi na Vaikunthalokę, osiąga ostateczne schronienie Vaisnavów. Vaisnavowie nie mają nic wspólnego z innymi systemami planetarnymi.
06.09.33 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga ma niezliczone transcendentalne imiona odnoszące się do różnych stopni objawienia różnym stopniom wielbicieli i transcendentalistów. Kiedy realizowany jest w Swej bezosobowej formie, jest zwany Najwyższym Brahmanem, kiedy realizowany jest jako Paramatma, jest zwany antaryami, a kiedy ekspanduje w różnych formach w celu materialnego stwarzania, jest zwany Ksirodakaśayi Visnu, Garbhodakaśayi Visnu i Karanodakaśayi Visnu. Kiedy realizowany jest jako Vasudeva, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha – Caturvyuha będący poza trzema formami Visnu – jest On Vaikuntha Narayanem. Ponad realizacją Narayana jest realizacja Baladevy, a ponad tą realizacją jest realizacja Krsny. Wszystkie te realizacje możliwe są wówczas, kiedy ktoś w pełni angażuje się w służbę oddania. Wówczas zakryte serce całkowicie otwiera się by otrzymać zrozumienie Najwyższej Osoby Boga w Jego różnych formach.
06.09.34 Znaczenie: Brahma-samhita (5.37) mówi, goloka eva nivasaty akhilatma-bhutah: Najwyższa Osoba Boga, Krsna, zawsze przebywa na Goloka Vrndavanie. Jest również powiedziane, vrndavanam parityajya padam ekam na gacchati: Krsna nigdy nie odchodzi nawet na krok z Vrndavany. Niemniej jednak, chociaż Krsna przebywa w Swojej własnej siedzibie, Goloka Vrndavanie, jednocześnie jest wszechprzenikający i dlatego obecny jest wszędzie. Jest to bardzo trudne do zrozumienia dla duszy uwarunkowanej, ale wielbiciele są w stanie zrozumieć, w jaki sposób Krsna – nie podlegając żadnym zmianom – może jednocześnie być w Swojej siedzibie i być wszechprzenikającym. Półbogowie uważani są za różne kończyny ciała Najwyższego Pana, chociaż Pan nie ma materialnego ciała i nie potrzebuje niczyjej pomocy. Rozprzestrzenia się On wszędzie (maya tatam idam sarvam jagad avyakta-murtina). Niemniej jednak, nie jest On obecny wszędzie w Swej formie duchowej. Według filozofii Mayavadi, Najwyższa Prawda, będąc wszechprzenikającym, nie potrzebuje formy transcendentalnej. Mayavadi przypuszczają, że ponieważ Jego forma jest rozprzestrzeniona wszędzie, nie posiada On formy. Nie jest to prawdą. Pan zachowuje Swą transcendentalna formę i jednocześnie rozprzestrzenia się wszędzie, w każdym zakątku materialnego stworzenia.
06.09.35 Znaczenie: W Bhagavad-gicie Krsna mówi, że zstępuje do tego materialnego świata w dwóch celach, mianowicie: paritranaya sadhunam vinaśaya ca duskrtam – aby wyzwolić bhaktów i zabić demony, czyli niewielbicieli. Dla Absolutnej Prawdy te dwa rodzaje działania są jednym i tym samym. Kiedy Pan przychodzi, aby ukarać demony, obdarza ich Swą łaską i podobnie, również obdarza Swoja łaską wielbicieli, kiedy wyzwala ich i przynosi im ukojenie. Tak więc Pan jednakowo obdarza Swą łaską dusze uwarunkowane. Gdy dusza uwarunkowana pomaga innym, działa pobożnie, a kiedy sprawia im kłopot, postępuje niepobożnie, ale Pan nie jest ani pobożny, ani niepobożny; jest On zawsze pełen w Swej duchowej mocy, poprzez którą okazuje jednakowe miłosierdzie osobom zasługującym na karę i na ochronę. Pan jest apapa-viddham; nigdy nie zostaje zanieczyszczony reakcjami tzw. grzesznych czynności. Kiedy Krsna był obecny na tej Ziemi, zabił wielu wrogich niewielbicieli, ale wszyscy z nich osiągnęli sarupię; innymi słowy odzyskali swe oryginalne ciała duchowe. Ten, kto nie zna pozycji Pana, twierdzi, że Bóg jest niełaskawy dla niego, lecz miłosierny dla innych. W rzeczywistości Pan mówi w Bhagavad-gicie (9.29), samo 'ham sarva-bhutesu na me dvesyo 'sti na priyah: "Wszystkich traktuje na równi. Nikt nie jest Moim wrogiem i nikt nie jest Moim przyjacielem." Ale mówi On również, ye bhajanti tu mam bhaktya mayi te tesu capy aham: "Jeśli ktoś staje się Moim wielbicielem i całkowicie podporządkuje się Mnie, zwracam na niego szczególna uwagę."
06.09.36 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga, będąc samowystarczalnym, jest pełen transcendentalnego szczęścia (atmarama). Doznaje On szczęścia na dwa sposoby – kiedy wygląda na szczęśliwego i kiedy wydaje się być strapionym. Nie mogą w Nim istnieć różnice i przeciwieństwa, ponieważ wyemanowały one jedynie z Niego. Najwyższa Osoba Boga jest rezerwuarem wszelkiej wiedzy, wszelkiej mocy, wszelkiej siły, bogactwa i wpływu. Jego mocom nie ma końca. Ponieważ jest On pełen we wszystkich transcendentalnych atrybutach, nie może w nim istnieć nic odrażającego z tego materialnego świata. Jest On transcendentalny i duchowy i dlatego koncepcje materialnego szczęścia i niedoli nie odnoszą się do Niego.
Nie powinniśmy być zdumieni, znajdując przeciwieństwa w Najwyższej Osobie Boga. W rzeczywistości nie ma żadnych przeciwieństw. Takie jest znaczenie tego, że jest On najwyższym. Ponieważ jest On wszechpotężnym, nie dotyczą Go argumenty uwarunkowanej duszy względem Jego istnienia czy nieistnienia. Z przyjemnością chroni On bhaktów przez zabijanie ich wrogów. Czerpie przyjemność zarówno z zabijania, jak i ochrony.
Taka wolność od dualizmów odnosi się nie tylko do Pana, ale również do jego bhaktów. We Vrndavanie dziewczęta Vrajabhumi cieszą się transcendentalnym szczęściem w towarzystwie Najwyższej Osoby Boga, Krsny i doznają tego samego transcendentalnego szczęścia w separacji, kiedy Krsna i Balarama opuszczają Vrndavanę i udają się do Mathury. W przypadku Najwyższej Osoby Boga czy Jego czystych bhaktów nie ma kwestii materialnego bólu czy przyjemności, chociaż pozornie czasami mówi się, że są szczęśliwi czy strapieni. Ten, kto jest atmaramą, jest szczęśliwy w dwojaki sposób.
Niewielbiciele nie są w stanie zrozumieć przeciwności obecnych w Najwyższym Panu czy Jego bhaktach. Dlatego w Bhagavad-gicie Pan mówi, bhaktya mam abhijanati: transcendentalne rozrywki można zrozumieć jedynie poprzez służbę oddania; dla niewielbicieli są one niepojęte. Acintyah khalu ye bhava na tams torkena yojayet: dla niewielbicieli niepojęty jest Najwyższy Pan i Jego forma, imię, rozrywki i parafernalia i nie należy próbować zrozumieć takich realności jedynie za pomocą logicznych argumentów. Nie przywiodą one nikogo do właściwego wniosku o Absolutnej Prawdzie.
06.09.37 Znaczenie: W Bhagavad-gicie (4.11) Pan mówi, ye yatha mam prapadyante tams tathaiva bhajamy aham: "Kiedy ktoś podporządkowuje się Mnie, Ja nagradzam go odpowiednio." Najwyższa Osoba Boga jest źródłem wszystkiego, łącznie z całą wiedzą, całą prawdą i wszelkimi przeciwieństwami. Podany tutaj przykład jest bardzo właściwy. Sznur jest jedną prawdą, ale niektórzy błędnie przyjmują go za węża, podczas gdy inni wiedzą, że jest to sznur. Podobnie, wielbiciele znający Najwyższą Osobę Boga nie widzą w Nim przeciwieństw, ale niewielbiciele uważają Go za źródło wszelkiego strachu podobne wężowi. Na przykład, kiedy pojawił się Nrsimhadeva, Prahlada Maharaja widział Pana jako najwyższe ukojenie, podczas gdy jego ojciec, demon, ujrzał Go jako ostateczną śmierć. Jak oznajmia Śrimad-Bhagavatam (11.2.37), bhayam ditiyabhiniveśatah syat: strach pochodzi z zaabsorbowania dualizmem. Kiedy ktoś posiada wiedzę o dualizmie, zna zarówno strach, jak i szczęście. Ten sam Najwyższy Pan jest źródłem szczęścia dla bhaktów, jak i strachu dla niewielbicieli, którzy mają ubogi zasób wiedzy. Bóg jest jeden, ale ludzie rozumieją Prawdę Absolutną z różnych punktów widzenia. Nieinteligentni widzą w Nim przeciwieństwa, ale rozsądni bhaktowie nie znajdują w Nim żadnych przeciwieństw.
06.09.38 Znaczenie: Słowa sarva-vastuni vastu-svarupah dowodzą, że Najwyższy Pan jest czynną zasadą wszystkiego. jak opisuje Brahma-samhita (5.35):
eko 'py asau racayitum jagad-anda-kotim
yac-chaktir asti
jagad-anda-caya yad-antah
andantara-stha-paramanu-cayantara-stham
govindam adi-purusam tam aham bhajami
"Wielbię Osobę Boga, Govindę, który przez jedną ze Swych pełnych części wchodzi w egzystencję każdego wszechświata i w każdy atom, i w ten sposób manifestuje Swą nieskończoną moc w całym materialnym stworzeniu." Przez Swą jedną pełną część jako Paramatma, antaryami, Pan przenika nieograniczone wszechświaty. Jest On pratyak, czyli antaryami, wszystkich żywych istot. Pan mówi w Bhagavad-gicie (13.3), ksetrajnam capi mam viddhi sarva-ksetresu bharata: "O potomku Bharaty, powinieneś wiedzieć, że Ja jestem również znawcą we wszystkich ciałach." Ponieważ Pan jest Duszą Najwyższą, jest On aktywną zasadą każdej żywej istoty, a nawet atomu (andantara-stha-paramanu-cayantara-stham). Jest On prawdziwą rzeczywistością. Obecność Najwyższego we wszystkim poprzez manifestację Jego energii można zrozumieć odpowiednio do poziomu inteligencji. Cały świat przenikają trzy guny, i Jego obecność można zrozumieć odpowiednio do swych sił materialnej natury.
06.09.39 Znaczenie: Chociaż niewielbiciele, z powodu swej skąpej wiedzy i nawyku spekulacji, nie są w stanie zrozumieć prawdziwej natury Pana, to bhakta, który chociaż raz spróbował nektaru z lotosowych stóp Pana, może zrealizować, jaka transcendentalna przyjemność znajduje się w służbie oddania dla Pana. Bhakta wie, że jedynie dzięki pełnieniu służby dla Pana, służy wszystkim. Dlatego wielbiciele są prawdziwymi przyjaciółmi wszystkich żywych istot. Jedynie czysty bhakta może nauczać chwał Pana dla korzyści wszystkich uwarunkowanych dusz.
06.09.40 Znaczenie: Są dwa rodzaje bhaktów, znani jako sakama i akama. Czyści bhaktowie są akama, podczas gdy wielbiciele na wyższych systemach planetarnych, tacy jak półbogowie, są zwani sakama, ponieważ nadal pragną cieszyć się materialnym bogactwem. Dzięki swym pobożnym czynnościom, wielbiciele sakama promowani są na wyższe systemy planetarne, ale w swym sercu nadal pragną władać nad materialnymi zasobami. Wielbicieli sakama czasami niepokoją demony i Raksasowie, ale Pan jest tak łaskawy, że zawsze ich wybawia, pojawiając się jako inkarnacja. Inkarnacje Pana są bardzo potężne. Na przykład Pan Vamanadeva pokrył cały wszechświat Swoimi dwoma krokami i dlatego nie miał gdzie postawić Swego trzeciego kroku. Pan nazywany jest Trivikramą, ponieważ ukazał Swą moc poprzez wybawienie całego wszechświata za pomocą zaledwie Swych trzech kroków.
Różnica pomiędzy bhaktami sakama a akama jest taka, że kiedy wielbiciele sakama, tacy jak półbogowie, znajdują się w kłopocie, udają się do Najwyższej Osoby Boga z prośba o pomoc, podczas gdy wielbiciele akama nie niepokoją Pana o materialne korzyści nawet w największym niebezpieczeństwie. Nawet jeśli akama wielbiciel cierpi, sadzi on, że przyczyną tego cierpienia są jego przeszłe niepobożne czynności i zgadza się cierpieć ich skutki. Nigdy nie niepokoi Pana. Wielbiciele sakama natychmiast modlą się do Pana, skoro tylko znajdą się w kłopocie, ale uważani są za pobożnych, ponieważ sądzą, że są całkowicie uzależnieni od łaski Pana. Jak oznajmia Śrimad-Bhagavatam (10.14.8):
tat te 'nukampam susamiksamano
bhunjana evatma-krtam vipakam
hrd-vag-vapurbhir vidadhan
namas te
jiveta yo mukti-pade sa
daya-bhak
Nawet jeśli bhaktowie cierpią z powodu różnych trudności, po prostu ofiarowują swe modlitwy i służą z jeszcze większym entuzjazmem. W ten sposób mocno utwierdzają się w służbie oddania i bez wątpienia stają się zdolnymi do tego, aby powrócić do domu, do Boga. Oczywiście wielbiciele sakama otrzymują od Pana rezultaty, których pragną i o które się modlą w swych modlitwach, ale nie staja się szybko zdolnymi do powrotu do Boga. Należy zauważyć tutaj, że Pan Visnu, w Swoich różnych inkarnacjach, zawsze jest obrońcą Swych wielbicieli. Śrila Madhvacarya mówi: vividham bhava-patratvat sarve visnor vibhutayah. Krsna jest oryginalną Osobą Boga (krsnas tu bhagavan svayam). Wszystkie inne inkarnacje wywodzą się od Pana Visnu.
06.09.41 Znaczenie: Pan Brahma uważany jest za ojca półbogów, ale Krsna, czyli Visnu, jest ojcem Brahmy, ponieważ Brahma narodził się lotosowego kwiatu wyrastającego z brzucha Pana.
06.09.42 Znaczenie: Prawda Absolutna istnieje w trzech fazach duchowego zrozumienia – jako Brahman, Paramatma i Bhagavan (brahmeti paramatmeti bhagavan iti śabdyate). Bhagavan, Najwyższa Osoba Boga, jest źródłem Brahmana i Paramatmy. Brahman, bezosobowy Prawda Absolutna, jest wszechprzenikający, Paramatma usytuowany jest w każdym sercu, ale Bhagavan, którego wielbią wielbiciele, jest oryginalną przyczyną wszystkich przyczyn. Czysty bhakta jest świadomy tego, że ponieważ nic nie jest nieznane Najwyższej Osobie Boga, nie musi On być informowany o wygodach i niewygodach bhakty. Czysty bhakta wie, że nie ma potrzeby prosić Prawdę Absolutną o jakiekolwiek materialne potrzeby. Toteż kiedy półbogowie informowali Najwyższego Pana o swoim nieszczęściu z powodu ataku Vrtrasury, przepraszali za to, że modlą się o swe bezpieczeństwo. Oczywiście bhakta neofita zbliża się do Najwyższego Pana po to, aby uzyskać ulgę w nieszczęściu czy ubóstwie, czy aby otrzymać spekulatywną wiedzę o Panu. Bhagavad-gita (7.16) mówi o czterech pobożnych ludziach, którzy podejmują służbę oddania dla Pana – osoby będące w niedoli (arta), osoby potrzebujące pieniędzy (artharthi), osoby dociekliwe (jijnasu) i poszukujące Absolutnej Prawdy (jnani). Jednakże czysty wielbiciel wie, że ponieważ Pan jest wszechobecny i wszechwiedzący, nie ma potrzeby ofiarować Mu modlitw czy wielbić Go dla własnej korzyści. Czysty bhakta zawsze pełni służbę dla Pana, nie żądając niczego. Pan obecny jest wszędzie i zna Swoich wielbicieli. Toteż nie musimy Go niepokoić prośbami o korzyści materialne.
06.09.43 Znaczenie: Schronienia należy poszukiwać jedynie w cieniu lotosowych stóp Pana. Wówczas złagodzone zostaną wszelkie materialne kłopoty, które nas niepokoją, tak jak przez schronienie się w cieniu dużego drzewa natychmiast uśmierzone zostają wszelkie cierpienia spowodowane przez żar słoneczny, nawet bez naszej prośby o ulgę. Dlatego jedynym zainteresowaniem uwarunkowanej duszy powinny być lotosowe stopy Pana. Cierpienie duszy uwarunkowanej wynikające z różnych kłopotów istniejących dlatego, że przebywa w tym materialnym świecie, może zostać uśmierzone jedynie wówczas, gdy szuka schronienia u lotosowych stóp Pana.
06.09.44 Znaczenie: Pan mówi w Bhagavad-gicie (7.15–16):
na mam duskrtino mudhah
prapadyante naradhamah
mayayapahrta-jnana asuram
bhavam aśritah
catur-vidha bhajante mam
janah sukrtino 'rjuna:
arto jijnasur artharthi jnani
ca bharatarsabha
"Ci, którzy są największymi głupcami, najniższymi spośród rodzaju ludzkiego, ci, których wiedza została skradziona przez iluzję i niegodziwcy o ateistycznej naturze demonów, nigdy Mi się nie podporządkowują. O najlepszy spośród Bharatów, cztery rodzaje pobożnych ludzi podejmuje służbę oddania dla Mnie: strapieni, pragnący bogactw, ciekawi i ci, którzy poszukują wiedzy o Absolucie."
Cztery klasy bhaktów neofitów, którzy zbliżają się do Najwyższej Osoby Boga, aby ofiarować Mu służbę oddania z powodu jakichś materialnych motywacji, nie są czystymi bhaktami, ale rzeczą pomyślną dla takich materialistycznych bhaktów jest to, że czasami porzucają swe materialne pragnienia i stają się czystymi. Kiedy półbogowie są całkowicie bezradni, zasmuceni i ze łzami w oczach udają się do Najwyższej Osoby Boga, modląc się do Pana i w ten sposób stają się prawie czystymi bhaktami, wolnymi od pragnień materialnych. Przyznając, że zapomnieli o czystej służbie oddania z powodu ogromnych szans materialnych, całkowicie podporządkowują się Panu, pozostawiając Jego rozwadze to, czy zniszczyć ich czy chronić. Takie podporządkowanie jest konieczne. Bhaktivinoda Thakura śpiewa, marabi rakhabi – yo iccha tohara: "O Panie, całkowicie podporządkowuję się Twoim lotosowym stopom. Teraz, jeśli pragniesz, możesz mnie chronić, a jeśli chcesz, możesz mnie zniszczyć. Masz pełne prawo postąpić tak, jak zechcesz."
06.09.45 Znaczenie: Półbogowie oczywiście pragnęli, aby Pan Visnu uśmierzył ich niepokój, ale teraz bezpośrednio zwracają się do Pana Krsny, gdyż chociaż nie ma różnicy pomiędzy Panem Krsną i Panem Visnu, Krsna zstępuje na tę planetę w Swej postaci Vasudevy w celu paritranaya sadhunam vinaśaya ca duskrtam – chronienia Swych bhaktów i zniszczenia złoczyńców. Demony, czyli ateiści, prawie zawsze niepokoją półbogów, czyli wielbicieli i dlatego Krsna przychodzi, aby ukarać ateistów i demony i spełnić pragnienie Swoich wielbicieli. Krsna oryginalna przyczyna wszystkiego, jest Najwyższą Osobą, będąc nawet ponad Visnu i Narayanem, chociaż nie ma żadnej różnicy pomiędzy tymi różnymi formami Pana. Jak wyjaśnia Brahma-samhita (5.46):
diparcir eva hi daśantaram abhyupetya
dipayate vivrta-hetu-samana-dharma
yas tadrg eva hi ca
visnutaya vibhati
govindam adi-purusam tam aham bhajami
Krsna ekspanduje w Visnu w ten sposób, jak płonąca świeca zapala inną. Chociaż nie ma różnicy pomiędzy mocą jednej świecy i drugiej, Krsna porównywany jest do świecy oryginalnej.
Tutaj ważne jest słowo mrsta-yaśase, gdyż Krsna zawsze słynie z tego, że wyzwala Swych bhaktów z niebezpieczeństwa. Bhakta, który poświecił wszystko w służbie dla Krsny i którego jedynym schronieniem jest Pan, jest znany jako akincana.
Jak wyraziła to królowa Kunti w swej modlitwie, Pan jest akincana-vitta, własnością takiego wielbiciela. Dlatego osoby, które wyzwoliły się z niewoli uwarunkowanego życia, wznoszą się do świata duchowego, gdzie osiągają pięć rodzajów wyzwolenia –
sayujya,
salokya,
sarupya,
sarsti i
samipya.
Osobiście obcują z Panem w pięciu rasach –
śanta,
dasya,
sakhya,
vatsalya i
madhurya.
Te wszystkie rasy są emanacjami Krsny. Jak opisuje Viśvanatha Cakravarti Thakura, rasą oryginalną, czyli adi-rasą, jest miłość małżeńska. Krsna jest źródłem czystej i duchowej miłości małżeńskiej.
06.09.47 Znaczenie: Innym imieniem Najwyższej Osoby Boga jest Uttamaśloka, co oznacza, że ofiarowywane są Mu modlitwy skomponowane z wybornych wersetów. Bhakti oznacza śravanam kirtanam visnoh, intonowanie i słuchanie o Panu Visnu. Ponieważ impersonaliści nie ofiarowują osobistych modlitw Najwyższej Osobie Boga, nie mogą się oczyścić. Nawet jeśli czasami ofiarowują modlitwy, modlitwy te nie są skierowane ku Najwyższej Osobie. Impersonaliści czasami ukazują swą niekompletna wiedzę poprzez zwracanie się do Pana jako bezimiennego. Zawsze ofiarowują modlitwy pośrednio, mówiąc, "Jesteś tym, jesteś tamtym", ale nie wiedzą, do kogo się modlą. Bhakta jednakże ofiarowuje modlitwy osobowe. Bhakta mówi, govindam adi-purusam tam aham bhajami: "Ofiarowuję moje pełne szacunku pokłony Govindzie, Krsnie." Na tym polega sposób ofiarowywania modlitw. Jeśli ktoś stale będzie ofiarowywał takie osobowe modlitwy do Najwyższej Osoby Boga, będzie mógł stać się czystym bhaktą i powrócić do domu, z powrotem do Boga.
06.09.48 Znaczenie: Kiedy półbogowie skończyli ofiarowywać swoje modlitwy, niecierpliwie czekali, kiedy zostanie zabity ich wróg Vrtrasura. Oznacza to, że półbogowie nie są czystymi bhaktami. Chociaż dzięki zadowoleniu Pana można bez trudu osiągnąć to, czego się pragnie, półbogowie zadowalają Pana, ponieważ pragną materialnej korzyści. Pan chciał, aby półbogowie modlili się o czystą służbę oddania, ale zamiast tego modlili się o sposobność zabicia swego wroga. Taka jest różnica pomiędzy czystym bhaktą i bhaktą na platformie materialnej. Pośrednio, Pan żartował, że półbogowie nie prosili o czysta służbę oddania.
06.09.49 Znaczenie: Są dwie klasy ludzi, mianowicie krpana i bramin. Bramin to ten, kto zna Brahmana, Absolutną Prawdę i który wskutek tego wie, co jest jego dobrem własnym. Krpana jednakże to ten, który posiada materialną, cielesną koncepcję życia. Nie wiedząc, w jaki sposób wykorzystać swe życie ludzkie albo życie półboga, krpana przyciągany jest do rzeczy stworzonych przez materialne siły natury. Krpana, którzy zawsze pożądają materialnych korzyści, są głupcami, podczas gdy bramini, którzy zawsze pragną korzyści duchowej, są inteligentni. Jeśli krpana, nie znając swego dobra własnego, w głupi sposób prosi o coś materialnego, również głupia jest osoba, która mu to daje. Jednakże Krsna nie jest głupcem; jest On najbardziej inteligentny. Jeśli ktoś przychodzi do Krsny, aby prosić o jakieś materialne korzyści, Krsna nie daje mu tych materialnych rzeczy, których pragnie. Zamiast tego Pan daje mu inteligencję, aby zapomniał o swoich materialnych pragnieniach i przywiązał się do Jego lotosowych stóp. W takich przypadkach, chociaż krpana modli się do pana Krsny o rzeczy materialne, Pan zabiera mu wszelką jego materialną własność i daje mu rozsądek, aby został bhaktą. Jak Pan oznajmia w Caitanya-caritamrta (Madhya 22.39):
ami – vijna, ei murkhe 'visaya' kene diba?
sva-caranamrta diya 'visaya' bhulaiba
"Jestem bardzo inteligentny. Dlaczego więc miałbym dać temu głupcowi materialną pomyślność? Zamiast tego nakłonię go, aby przyjął nektar schronienia Moich lotosowych stóp i sprawię, że zapomni o złudnej przyjemności materialnej." Jeśli ktoś szczerze modli się do Boga o jakieś materialne rzeczy w zamian za służbę oddania, Pan, który nie jest głupi, tak jak ten nieinteligentny wielbiciel, okazuje mu szczególna łaskę, zabierając mu jego wszelką materialną własność, i stopniowo daje mu inteligencję, aby czerpał zadowolenie jedynie z pełnienia służby Jego lotosowym stopom. Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura komentuje w związku z tym, że jeśli głupie dziecko prosi swą matkę, aby dała mu truciznę, matka, będąc inteligentną, z pewnością mu jej nie da, nawet chociaż o nią prosi. Materialista nie wie, że przyjęcie materialnych bogactw oznacza przyjęcie trucizny, czyli powtarzających się narodzin i śmierci. Osoba inteligentna, bramin, aspiruje do wyzwolenia z materialnej niewoli. Na tym polega prawdziwe dobro istoty ludzkiej.
06.09.50 Znaczenie: Taka jest różnica pomiędzy błogosławieństwami przyznawanymi przez półbogów, a tymi które przyznaje Najwyższa Osoba Boga, Visnu. Wielbiciele półbogów proszą o błogosławieństwa jedynie dla zadowolenia zmysłów i dlatego zostali opisani w Bhagavad-gicie (7.20) jako pozbawieni inteligencji.
kamais tais tair hrta-jnanah
prapadyante 'nya-devatah
tam tam niyamam asthaya
prakrtya niyatah svaya
"Ci, których inteligencja skradziona została przez pragnienia materialne, podporządkowują się półbogom i przestrzegają określonych zasad kultu, odpowiednio do swojej natury."
Z powodu głębokich pragnień zadowalania zmysłów, uwarunkowane dusze są na ogół pozbawione inteligencji. Nie wiedzą, o jakie błogosławieństwa prosić. Dlatego śastry radzą niewielbicielom, aby w celu osiągnięcia materialnych korzyści wielbili różnych półbogów. Na przykład, jeśli ktoś pragnie pięknej żony, radzi się mu, by wielbił Umę, czyli boginię Durgę. Temu, kto pragnie wyleczyć się z choroby, poleca się wielbienie boga słońca. Jednakże wszystkie prośby o błogosławieństwa półbogów wynikają z materialnego pożądania. Błogosławieństwa te zakończą się pod koniec manifestacji kosmicznej, razem z tymi, którzy nimi obdarzają. Jeśli ktoś prosi o błogosławieństwa Pana Visnu, Pan obdarza go błogosławieństwem, które pomoże mu powrócić do domu, z powrotem do Boga. Pan Sam potwierdza to w Bhagavad-gicie (10.10):
tesam satata-yuktanam
bhajatam priti-purvakam
dadami buddhi-yogam tam yena
mam upayanti te
Pan Visnu, czyli Krsna, instruuje bhaktę bezustannie pełniącego służbę dla Niego, w jaki sposób zbliżyć się do Niego, kiedy przyjdzie mu opuścić materialne ciało: Pan mówi w Bhagavad-gicie (4.9):
janma karma ca me divyam evam
yo vetti tattvatah
tyaktva deham punar janma
naiti mam eti so 'rjuna
"Kto zna transcendentalną naturę Mojego pojawiania się i Moich czynów, ten opuściwszy to ciało, nigdy nie rodzi się ponownie w tym świecie materialnym, ale osiąga Moją wieczną siedzibę, O Arjuno." Takie jest błogosławieństwo Pana Visnu, Krsny. Po porzuceniu swego ciała, bhakta powraca do domu, z powrotem do Boga.
Bhakta może niemądrze prosić o materialne błogosławieństwa, ale Pan Krsna nie daje mu takich błogosławieństw, pomimo jego modlitw. Dlatego ludzie, którzy są bardzo przywiązani do życia materialnego, na ogół nie stają się wielbicielami Krsny, czy Visnu. Zamiast tego stają się wielbicielami półbogów (kamais tais tair hrta-jnanah prapadyante 'nya-devatah). Jednakże Bhagavad-gita potępia błogosławieństwa półbogów. Antavat tu phalam tesam tad bhavaty alpa-medhasam: "Ludzie o niewielkiej inteligencji wielbią półbogów, a owoce tego kultu są ograniczone i krótkotrwałe." Nie-Vaisnava, który nie pełni służby dla Najwyższej Osoby Boga, uważany jest za głupca z małą ilością substancji mózgowej.
06.09.51 Znaczenie: Każdy w tym materialnym świecie, począwszy od Brahmy aż do mrówki, pragnie wygodnej sytuacji dla swego ciała. Czysty bhakta może również żyć wygodnie, ale nie pragnie takiego błogosławieństwa. Lecz ponieważ Maghavan, król niebios, nadal pragnął cielesnego komfortu., Pan Visnu poradził mu, aby poprosił Dadhyancę o jego ciało, które było bardzo mocne dzięki wiedzy, ślubom i wyrzeczeniu.
06.09.52 Znaczenie: Wielu acaryów opowiada w swych komentarzach następującą historię:
niśamyatharvanam daksam pravargya-brahmavidyayoh. dadhyancam
samupagamya tam ucatur athaśvinau. bhagavan dehi nau vidyam iti śrutva sa
cabravit. karmany avasthito 'dyaham paścad vaksyami gacchatam. tayor nirgatayor
eva śakra agatya tam munim. uvaca bhisajor vidyam ma vadir aśvinor mune. yadi
mad-vakyam ullanghya bravisi sahasaiva te. śiraś-chindyam na sandeha ity uktva
sa yayau harih. indre gate tathabhyetya nasatyav ucatur dvijam. tan-mukhad
indra-gaditam śrutva tav ucatuh punah. avam tava śiraś chittva purvam aśvasya
mastakam. sandhasyavas tato bruhi tena vidyam ca nau dvija. tasminn indrena
sanchinne punah sandhaya mastakam. nijam te daksinam dattva gamisyavo
yathagatam. etac chrutva tadovaca dadhyann atharvanas tayoh pravargyam
brahma-vidyam ca sat-krto 'satya-śankitah.
Wielki święty Dadhici miał doskonałą wiedzę o tym jak spełniać czynności karmiczne, jak również miał zaawansowaną wiedzę duchową. Wiedząc o tym, Aśvini-kumarowie pewnego razu zbliżyli się do niego i błagali go, aby poinstruował ich w nauce duchowej (brahma-vidya). Dadhici Muni odpowiedział, "Teraz przygotowuję ofiary dla czynności karmicznych. Przyjdźcie trochę później." Kiedy Aśvini-kumarowie odeszli, Indra, król niebios, zbliżył się do Dadhiciego i powiedział, "Mój drogi Muni, Aśvini-kumarowie są jedynie lekarzami. Proszę, nie pouczaj ich w nauce duchowej. Jeśli udzielisz im wiedzy duchowej, pomimo mojego ostrzeżenia, ukarzę cię poprzez odcięcie ci głowy." W ten sposób Indra ostrzegł Dadhiciego i powrócił do królestwa niebiańskiego. Aśvini-kumarowie, którzy zrozumieli pragnienia Indry, powrócili i błagali Dadhiciego o brahma-vidyę. Gdy wielki mędrzec Dadhici poinformował ich o groźbie Indry, Aśvini-kumarowie odpowiedzieli, "Pozwól, że najpierw odetniemy twoją głowę i zastąpimy ją głową konia. Możesz pouczyć nas o brahma-vidyi poprzez głowę konia, a kiedy Indra powróci i odetnie tę głowę, nagrodzimy cię i zwrócimy ci twoją oryginalną głowę." Ponieważ Dadhici obiecał Aśvini-kumarom, że udzieli im brahma-vidyi, zgodził się na ich propozycję. Dadhici udzielił im brahma-vidyi poprzez usta konia i z tego powodu ta brahma-vidya również znana jest jako Aśvaśira.
06.09.55 Znaczenie: Bhakta Pana nigdy nie zazdrości nikomu, nie mówiąc już o innych wielbicielach. Jak zostanie wyjawione później, Vrtrasura był również bhaktą. Dlatego nie przypuszczano aby był zazdrosny o półbogów. W rzeczywistości z własnej woli będzie on próbował wyświadczyć dobrodziejstwo półbogom. Bhakta nie waha się oddać swego ciała dla dobra sprawy. Canakya Pandita powiedział, san-nimitte varam tyago vinaśe niyate sati. Przede wszystkim, wszystkie nasze materialne posiadłości, łącznie z ciałem, zostaną zniszczone w odpowiednim czasie. Dlatego też, jeśli ciało albo inne bogactwa mogą zostać wykorzystane dla lepszego celu, bhakta nigdy nie waha się porzucić nawet swego ciała. Ponieważ Pan Visnu pragnął ocalić półbogów, Vrtrasura, który był w stanie połknąć trzy światy, zgodził się zginać z rąk półbogów. Dla bhakty nie ma różnicy, czy będzie żył czy umrze, ponieważ w tym życiu angażuje się on w służbę oddania, a po porzuceniu swego ciała pełni tę samą służbę w świecie duchowym. Jego służba oddania nigdy nie zostaje powstrzymana.