W całym Śrimad-Bhagavatam znajdują się opisy 10 tematów, obejmujących stworzenie, wtórne stworzenie i systemy planetarne. Śukadeva Gosvami, mówca Śrimad-Bhagavatam, opisał już – w Trzecim, Czwartym i Piątym Canto – stworzenie, wtórne stworzenie i systemy planetarne. Teraz, w Canto Szóstym, które składa się z 19 rozdziałów, opisze on posanę, czyli ochronę przez Pana.
Pierwszy rozdział relacjonuje historię Ajamili, który był uważany za wielkiego grzesznika, ale który osiągnął wyzwolenie, kiedy czterej wysłannicy Visnu wybawili go z rąk wysłanników Yamarajy. Rozdział ten daje pełny opis tego, w jaki sposób został wyzwolony, kiedy uwolnił się od reakcji swego grzesznego życia. Grzeszne czyny są kłopotliwe zarówno w tym życiu, jak i w następnym. Nie powinniśmy mieć żadnych wątpliwości co do tego, że przyczyną wszelkiego kłopotliwego życia jest grzeszne działanie. Na ścieżce pracy karmicznej grzeszne czynności są nieuniknione i dlatego – według opinii karma-kandy – polecane są różne typy pokut. Takie metody pokutne nie uwalniają jednakże od ignorancji, która jest podstawą grzesznego życia. Wskutek tego jesteśmy skłonni popełniać grzeszne czyny nawet po spełnieniu pokut i dlatego pokuta nie wystarcza do oczyszczenia. Osoby na ścieżce wiedzy spekulatywnej uwalniają się od grzesznego życia poprzez zrozumienie rzeczy takimi, jakie one są. Dlatego zdobycie wiedzy spekulatywnej również uważane jest za rodzaj pokuty. Kiedy spełniamy czynności karmiczne, możemy uwolnić się od czynności grzesznego życia poprzez wyrzeczenie, pokutę, celibat, kontrolę umysłu i zmysłów, prawdomówność i praktykę yogi mistycznej. Grzeszne reakcje można również zneutralizować poprzez rozbudzenie wiedzy. Żadna z tych metod nie uwalnia jednakże od skłonności do popełniania grzechów.
Skłonności do grzesznego życia można całkowicie uniknąć poprzez bhakti-yogę; inne metody nie są bardzo odpowiednie. Dlatego literatura wedyjska dochodzi do wniosku, że służba oddania jest ważniejsza od karma-kandy i jnana-kandy. Jedynie ścieżka służby oddania jest pomyślna dla wszystkich. Ani same czynności karmiczne, ani wiedza spekulatywna nie są w stanie wyzwolić nikogo, ale służba oddania, niezależna od karmy i jnany, ma tak wielką moc, że osoba, które skupiła swój umysł na lotosowych stopach Krsny, ma gwarancję, iż nawet we śnie nie napotka Yamadutów, wysłanników Yamarajy.
Aby dowieść mocy służby oddania, Śukadeva Gosvami opisał historię Ajamili. Ajamila był mieszkańcem Kanyakubjy (współczesne Kanauj). Jego rodzice wyszkolili go na doskonałego bramina, przez studia nad Vedami i przestrzeganie regulujących zasad – ale z powodu jego przeszłego życia – tego młodego bramina urzekła prostytutka i na skutek obcowania z nią stał się najbardziej upadły i porzucił wszelkie regulujące zasady. Ajamila spłodził w jej łonie dziesięciu synów, z których ostatni zwał się Narayana. Kiedy w chwili jego śmierci przyszli wysłannicy Yamarajy, Ajamila głośno wykrzyknął imię Narayana, ponieważ był przywiązany do swego najmłodszego syna. W ten sposób przypomniał sobie oryginalnego Narayana, Pana Visnu. Chociaż nie zaintonował on świętego imienia Narayana w sposób całkowicie pozbawiony obraz, niemniej jednak odniosło to skutek. Skoro tylko zaintonował on święte imię Narayana, natychmiast pojawili się tam wysłannicy Pana Visnu. Wywiązała się dyskusja pomiędzy wysłannikami Pana Visnu i Yamarajy i dzięki wysłuchaniu tej dyskusji Ajamila osiągnął wyzwolenie. Zrozumiał wówczas złe skutki czynności karmicznych oraz wzniosłość procesu służby oddania.
06.01.01 Znaczenie: Ponieważ Maharaja Pariksit był Vaisnavą, po wysłuchaniu opisów (pod koniec 5 Canto) różnych piekielnych warunków życia, bardzo troszczył się o to, w jaki sposób wyzwolić uwarunkowane dusze z sideł mayi i zabrać je do domu, z powrotem do Boga. Dlatego przypomniał swojemu mistrzowi duchowemu, Śukadevie Gosvamiemu, o nivrtti-marga, czyli ścieżce wyzwolenia, którą ten opisał w Canto 2 Maharaja Pariksit, który miał to szczęście, że w chwili śmierci spotkał Śukadevę Gosvamiego, zapytał go w tym krytycznym momencie o ścieżkę wyzwolenia. Śukadeva Gosvami bardzo docenił to pytanie i pogratulował mu, mówiąc:
variyan esa te praśnah krto
loka-hitam nrpa
atmavit-sammatah pumsam
śrotavyadisu yah parah
"Mój drogi królu, twoje pytanie jest chwalebne, gdyż przynosi ono korzyść wszystkim ludziom. Odpowiedź na nie jest najlepszym tematem do słuchania. Takiego zdania są wszyscy transcendentaliści." (Bhag. 2.1.1).
Maharaja Pariksit był zdumiony, że żywe istoty w uwarunkowanym stanie nie przyjmują ścieżki wyzwolenia, służby oddania, lecz zamiast tego cierpią w tak wielu piekielnych warunkach. Jest to symptomem Vaisnavy. Vancha-kalpa-tarubhyaś ca krpa-sindhubhya eva ca: Vaisnava jest oceanem miłosierdzia. Para-duhkha-duhkhi: jest on nieszczęśliwy z powodu nieszczęścia innych. Dlatego Maharaja Pariksit, współczując wszystkim uwarunkowanym duszom cierpiącym w piekielnym życiu, zaproponował, aby Śukadeva Gosvami kontynuował opis ścieżki wyzwolenia, którą wytłumaczył na początku Śrimad-Bhagavatam. W związku z tym bardzo ważne jest słowo asamsrti. Samsrti odnosi się do postępowania ścieżką narodzin i śmierci. W przeciwieństwie do tego, asamsrti odnosi się do nivrtti-marga, czyli ścieżki wyzwolenia, dzięki której ustają narodziny i śmierć i dana osoba stopniowo wznosi się na Brahmalokę, chyba że jest ona czystym bhaktą, który nie ma pragnienia udania się na wyższe systemy planetarne. W tym przypadku natychmiast powraca do domu, z powrotem do Boga, poprzez spełnianie służby oddania (tyaktva deham punar janma naiti). Dlatego Maharaja Pariksit bardzo pragnął wysłuchać od Śukadevy Gosvamiego o ścieżce wyzwolenia dla uwarunkowanych dusz.
Według opinii acaryów, słowo krama-yogopalabdhena wskazuje na to, że wyzwolenie można osiągnąć poprzez pełnienie najpierw karma-yogi, następnie jnana-yogi i ostatecznie wzniesienie się do platformy bhakti-yogi. Jednakże bhakti-yoga ma tak wielką moc, że nie jest ona uzależniona od karma-yogi czy jnana-yogi. Bhakti-yoga sama w sobie jest tak potężna, że nawet człowiek niepobożny, który nie ma żadnych atutów w karma-yodze, czy też analfabeta bez żadnych atutów w jnana-yodze, mogą niewątpliwie wznieść się do świata duchowego, jeśli po prostu wiernie trwają przy bhakti-yodze. Mam evaisyasy asamśayah. Krsna mówi w Bhagavad-gicie (8.7), że osoba praktykująca bhakti-yogę niewątpliwie udaje się do Boga, z powrotem do świata duchowego. Jednakże yogini, zamiast bezpośrednio udać się do świata duchowego, czasami pragną ujrzeć inne systemy planetarne i dlatego wznoszą się do systemu planetarnego, gdzie mieszka Pan Brahma, jak wskazuje tu na to słowo brahmana. W czasie rozwiązania Pan Brahma, razem ze wszystkimi mieszkańcami Brahmaloki, udaje się bezpośrednio do świata duchowego. Vedy potwierdzają to w sposób następujący:
brahmana saha te sarve
samprapte pratisancare
parasyante krtatmanah
praviśanti param padam
"Osoby, które żyją na Brahmaloce, w czasie rozwiązania udają się – dzięki swojej wzniosłej pozycji – z powrotem do domu, do Boga, razem z Panem Brahmą.”
06.01.02 Znaczenie: Jak Pan Krsna wyjaśnił w Bhagavad-gicie (9.25):
yanti deva-vrata devan pitrn
yanti pitr-vratah
bhutani yanti bhutejya yanti
mad-yajino ‘pi mam
"Kto czci półbogów, narodzi się pomiędzy półbogami; kto czci upiory i duchy, narodzi się pomiędzy takimi istotami; kto oddaje cześć przodkom, pójdzie do przodków; a ci którzy Mnie wielbią, będą żyć ze Mną." Z powodu oddziaływania różnych sił natury, żywe istoty mają różne tendencje czy skłonności i dlatego mają kwalifikacje do osiągnięcia różnego przeznaczenia. Dopóki ktoś jest materialnie przywiązany, to z powodu tej swojej atrakcji do materialnego świata pragnie promocji na planety niebiańskie. Jednakże Najwyższa Osoba Boga oznajmił, „Ci, którzy wielbią Mnie, przyjdą do Mnie.” Jeśli ktoś nie ma żadnej informacji o Najwyższym Panu i Jego siedzibie, próbuje wznieść się tylko na wyższą pozycję materialną, ale jeśli dochodzi do wniosku, że w tym materialnym świecie nie ma nic poza powtarzającymi się narodzinami i śmiercią, usiłuje powrócić do domu, z powrotem do Boga. Jeśli osiąga to przeznaczenie, już nigdy nie musi powracać do tego materialnego świata (yad gatva na nivartante tad dhama paramam mama). Jak Śri Caitanya Mahaprabhu mówi w Caitanya-caritamrta (Madhya 19.151):
brahmanda bhramite kona
bhagyavan jiva
guru-krsna-prasade paya bhakti-lata-bija
"Wszystkie żywe istoty wędrują po całym wszechświecie zgodnie ze swą karmą. Niektórzy z nich wznoszą się na wyższe systemy planetarne, a niektórzy zstępują na niższe systemy. Spośród tych wielu milionów wędrujących żywych istot, jedynie jedna - która jest wielce szczęśliwa - dzięki łasce Krsny otrzymuje okazję obcowania z bona fide mistrzem duchowym. Dzięki łasce zarówno Krsny, jak i mistrza duchowego, osoba taka otrzymuje nasionko roślinki służby oddania.” Wszystkie żywe istoty wędrują po całym wszechświecie, udając się czasami na wyższe systemy planetarne, a czasami na niższe. Jest to choroba materialna, która zwie się pravrtti-marga. Kiedy ktoś staje się inteligentny, przyjmuje nivrtti-marga, ścieżkę wyzwolenia i zamiast kręcić się w tym materialnym świecie, powraca do domu, do Boga. Jest to konieczne.
06.01.04-05 Znaczenie: Użyte tutaj słowa yathedam asrjad vibhuh wyraźnie wskazują na to, że ten cały materialny świat z jego różnymi planetami, gwiazdami itd., został stworzony przez Najwyższą, potężną, wszechmocną Osobę Boga. Ateiści usiłują zataić rękę Boga, która obecna jest w każdym stworzeniu, ale nie są w stanie wyjaśnić, w jaki sposób wszelkie stworzenie mogło powstać bez kompletnej inteligencji w wszechmocnej siły poza nim. Wyobrażanie sobie tego czy spekulacja jest stratą czasu. W Bhagavad-gicie (10.8) Pan mówi, aham sarvasya prabhavo: "Ja jestem źródłem wszystkiego." Mattah sarvam pravartate: "Wszystko, cokolwiek istnieje w stworzeniu, emanuje ze Mnie." Iti matva bhajante mam budha bhava-samanvitah: "Kiedy ktoś w pełni rozumie, że to Ja stwarzam wszystko poprzez Swą wszechmoc, mocno usytuowuje się w służbie oddania i całkowicie podporządkowuje się Moim lotosowym stopom." Na nieszczęście osoby nieinteligentne nie są w stanie natychmiast zrozumieć supremacji Krsny. Niemniej jednak, jeśli będą przebywać z bhaktami i czytać autoryzowane książki, wówczas stopniowo osiągną właściwe rozumienie, chociaż może im to zabrać wiele, wiele żywotów. Jak Krsna mówi w Bhagavad-gicie (7.19):
bahunam janmanam ante
jnanavan mam prapadyate
vasudevah sarvam
iti sa mahatma sudurlabhah
"Po wielu narodzinach i śmierciach, kto posiadł prawdziwą wiedzę, podporządkowuje się Mnie, znając Mnie jako przyczynę wszystkich przyczyn i wszystkiego, co jest. Taka wielka dusza jest czymś bardzo rzadkim." Vasudeva, Krsna, jest stwórcą wszystkiego, a Jego energia przejawia się w różny sposób. Jak wyjaśniono w Bhagavad-gicie (7.4-5), w każdym stworzeniu istnieje kombinacja energii materialnej (bhumir apo 'nalo vayuh) i energii duchowej, żywej istoty. Zatem przyczyną kosmicznej manifestacji jest ta sama zasada, kombinacja najwyższego ducha i elementów materialnych.
06.01.06 Znaczenie: W 26 Rozdziale 5 Canto Śukadeva Gosvami wyjaśnił, że ludzie, którzy popełniają grzeszne czyny, muszą udać się na planety piekielne, aby tam cierpieć. Teraz Maharaja Pariksit, będąc bhaktą, chciałby wiedzieć, w jaki sposób można by położyć temu kres. Vaisnava jest para-duhkha-duhkhi; innymi słowy, nie on osobistych kłopotów, ale jest bardzo nieszczęśliwy, jeśli widzi innych w kłopocie. Prahlada Maharaja powiedział, "Mój Panie, ja nie mam żadnych osobistych problemów, gdyż nauczyłem się, w jaki sposób gloryfikować Twe transcendentalne cechy i w ten sposób doznawać ekstazy. Jednakże mam pewien problem, gdyż po prostu myślę o tych łotrach i głupcach, którzy zaabsorbowani są maya-sukhą, tymczasowym szczęściem, nie mając wiedzy o służbie oddania dla Ciebie." Jest to problem wobec którego stoi Vaisnava. Ponieważ Vaisnava całkowicie przyjmuje schronienie Najwyższej Osoby Boga, osobiście nie ma żadnych problemów, ale ponieważ jest on pełen współczucia dla upadłych uwarunkowanych dusz, zawsze obmyśla plany ocalenia ich z piekielnego życia w tym ciele i następnym. Dlatego Maharaja Pariksit niecierpliwie pytał Śukadevę Gosvamiego, w jaki sposób ludzkość może zostać ocalona od ześlizgnięcia się do piekła. Śukadeva Gosvami wyjaśnił już, w jaki sposób ludzie upadają w piekielne życie i był w stanie również wyjaśnić, w jaki sposób mogą zostać z niego wybawieni. Inteligentny człowiek musi skorzystać z tych instrukcji. Jednakże, na nieszczęście, na całym świecie brakuje świadomości Krsny i wskutek tego ludzie cierpią z powodu gęstej ignorancji i nawet nie wierzą w życie po śmierci. Niezwykle trudno jest przekonać ich o następnym życiu, ponieważ prawie oszaleli w pogoni za materialną przyjemnością. Niemniej jednak naszym obowiązkiem, obowiązkiem wszystkich rozsądnych ludzi, jest ocalenie ich. Maharaja Pariksit jest reprezentantem tego, kto może ich ocalić.
06.01.07 Znaczenie: Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura nadmienił, że chociaż Maharaja Pariksit był czystym bhaktą, Śukadeva Gosvami nie powiedział mu natychmiast o mocy służby oddania. Jak oznajmia Bhagavad-gita (14.26):
mam ca yo 'vyabhicarena
bhakti-yogena sevate
sa gunan samatityaitan brahma-bhuyaya kalpate
Służba oddania ma tak wielką moc, że jeśli ktoś w pełni podporządkowuje się Krsnie i całkowicie angażuje się w Jego służbę oddania, natychmiast powstrzymane są reakcje jego grzesznego życia.
Gdzie indziej w Bhagavad-gicie (18.66) Pan Krsna nalega, aby porzucić wszelkie inne obowiązki i podporządkować się Jemu i obiecuje On, aham tvam sarva-papebhyo moksayisyami: "Uwolnię cię od wszelkich grzesznych reakcji i obdarzę wyzwoleniem." Zatem odpowiadając na pytania Maharajy Pariksita, Śukadeva Gosvami, jego guru, mógł natychmiast wyjaśnić mu zasadę bhakti, lecz by sprawdzić jego inteligencję, najpierw polecił pokutę odpowiednio do karma-kandy, ścieżki karmicznych czynności. Jest 80 autoryzowanych pism, odnoszących się do karma-kandy takie jak Manu-samhita i znane są jako dharma-śastry. Pisma te radzą przeciwdziałanie grzesznym czynom poprzez spełnianie innego typu czynności karmicznych. Jest to ścieżka, którą Śukadeva Gosvami najpierw polecił Maharajy Pariksitowi, i rzeczywiście, faktem jest, że jeśli ktoś nie podejmuje służby oddania, musi stosować się do decyzji tych pism, poprzez pełnienie pobożnych czynów, by zneutralizować swe niepobożne czyny. Znane jest to jako pokuta.
06.01.08 Znaczenie: Dharma-śastry, takie jak Manu-samhita, zalecają wieszanie mordercy i poświecenie jego własnego życia jako pokutę. Poprzednio systemu tego przestrzegano na całym świecie, ale odkąd ludzie stali się ateistami, odrzucają karę śmierci. Nie jest to rzeczą mądrą. Tutaj powiedziane jest, że lekarz, który wie, jak rozpoznać chorobę, przepisuje odpowiednie lekarstwo. Jeśli choroba jest bardzo poważna, lekarstwo musi być mocne. Ciężar grzechu mordercy jest bardzo wielki i dlatego – według Manu-samhity – mordercę należy zabić. Zabijając go rząd okazuje mu łaskę, gdyż jeśli nie zostanie zabity w tym życiu, zostanie zabity i będzie musiał wielokrotnie cierpieć w żywotach przyszłych. Ponieważ ludzie nie mają wiedzy o przyszłym życiu i zawiłych działaniach natury, wytwarzają swe własne prawa, ale powinni odpowiednio uwzględniać już ustanowione zalecenia śastr i działać zgodnie z nimi. W Indiach nawet dzisiaj społeczeństwo hinduskie często zasięga rady biegłych uczonych względem tego, jak przeciwdziałać grzesznym czynnościom. W chrześcijaństwie również istnieje proces spowiedzi i pokuty. Zatem pokuta jest obowiązkowa. Pokutę tę należy podejmować odpowiednio do ciężaru swych grzechów.
06.01.09 Znaczenie: W pewnych religijnych sektach grzesznik udaje się do kapłana, aby wyspowiadać się ze swych grzechów i zapłacić karę, ale następnie ponownie popełnia te same grzechy i powraca, aby jeszcze raz się z nich wyspowiadać. Jest to praktyka zawodowego grzesznika. Obserwacje Maharajy Pariksita dowodzą, że nawet 5000 lat temu zbrodniarze zwykli pokutować za swą zbrodnię, a następnie ponownie popełniali te same przestępstwa, tak jak gdyby byli do tego zmuszani. Dlatego, dzięki swemu praktycznemu doświadczeniu, Maharaja Pariksit zrozumiał, że proces powtarzającego się grzeszenia i pokutowania nie ma sensu. Ten, kto jest przywiązany do przyjemności zmysłowych, będzie popełniał grzeszne czyny ciągle i od nowa, bez względu na to, ilokrotnie by nie został ukarany, dopóki nie zostanie wyszkolony, by powstrzymać się od czerpania przyjemności ze swych zmysłów. Użyte tutaj słowo vivaśa oznacza, że nawet osoba nie pragnąca popełniać grzechów będzie zmuszona to robić mocą przyzwyczajenia. Dlatego Maharaja Pariksit uważał, że proces pokuty ma niewielką wartość, jeśli chodzi o wybawienie ludzi z grzechów. W następnym wersecie wyjaśnia dokładnie, dlaczego odrzuca ten proces.
06.01.10 Znaczenie: Kiedy Maharaja Pariksit zapytał, w jaki sposób człowiek może uwolnić się od grzesznego działania, tak aby po śmierci nie musiał udać się na piekielne systemy planetarne, Śukadeva Gosvami odpowiedział, że procesem przeciwdziałającym grzesznemu życiu jest pokuta. W ten sposób Śukadeva Gosvami sprawdził inteligencję Maharajy Pariksita, który zdał egzamin, nie zgadzając się przyjąć tego procesu za właściwy. Teraz Maharaja Pariksit oczekuje innej odpowiedzi od swojego mistrza duchowego, Śukadevy Gosvamiego.
06.01.11 Znaczenie: Guru, Śukadeva Gosvami, sprawdził Maharaję Pariksita i wygląda na to, że król zdał jedną cześć egzaminu, poprzez odrzucenie procesu pokuty, jako że proces ten pociąga za sobą czynności karmiczne. Teraz Śukadeva Gosvami proponuje platformę wiedzy spekulatywnej. Przechodząc od karma-kandy do jnana-kandy, proponuje on prayaścittam vimarśanam: "Prawdziwą pokutą jest całkowita wiedza." Vimarśana odnosi się do kultywacji wiedzy spekulatywnej. Bhagavad-gita porównuje karmitów nie posiadających wiedzy do osłów. Krsna mówi w Bhagavad-gicie (7.15):
na mam duskrtino mudhah
prapadyante naradhamah
mayayapahrta-jnana asuram
bhavam aśritah
"Ci, którzy są największymi głupcami, najniższymi spośród rodzaju ludzkiego, ci, których wiedza została skradziona przez iluzję i niegodziwcy o ateistycznej naturze demonów, nigdy Mi się nie podporządkowują." Zatem karmici, którzy angażują się w grzeszne czyny i którzy nie znają prawdziwego celu życia, zwani są mudhami, osłami. Jednakże vimarśana również jest wyjaśniona w Bhagavad-gicie (15.15), gdzie Krsna mówi, vedaiś ca sarvair aham eva vedyah: celem studiów nad Vedami jest zrozumienie Najwyższej Osoby Boga. Jeśli ktoś studiuje Vedantę, ale jedynie czyni znikomy postęp w wiedzy spekulatywnej i nie rozumie Najwyższego Pana, to pozostaje tym samum mudhą. Jak oznajmia Bhagavad-gita (7.19), prawdziwą wiedzę osiąga ten, kto rozumie Krsnę i podporządkowuje się Jemu (bahunam janmanam ante jnanavan mam prapadyate). Aby zatem stać się uczonym i uwolnić się od materialnego zanieczyszczenia, należy usiłować zrozumieć Krsnę gdyż w ten sposób natychmiast wyzwalamy się od wszelkich pobożnych i niepobożnych czynów i ich reakcji.
06.01.12 Znaczenie: Jeśli ktoś kultywuje wiedzę, nawet poprzez spekulację umysłową i ściśle przestrzega regulujących zasad zalecanych w śastrach i wyjaśnionych w wersecie następnym, stopniowo oczyszcza się. Dlatego platforma jnany, wiedzy spekulatywnej, jest lepsza od platformy karmy, działania dla korzyści. Istnieje wszelkie ryzyko, że osoba na platformie karmy, upadnie w warunki piekielne, ale osoba na platformie jnany jest ocalona od piekielnego życia, mimo iż nadal nie jest całkowicie wolna od infekcji. Trudność polega na tym, że osoba na platformie jnany sądzi, iż osiągnęła wyzwolenie i stała się Narayanem, czyli Bhagavanem. Jest to inna faza ignorancji (Bhag. 10.2.32)
ye 'nye 'ravindaksa vimukta-maninas
tvayy asta-bhavad aviśuddha-buddhayah
aruhya krcchrena param padam tatah
patanty adho 'nadrta-yusmad-anghrayah
Z powodu ignorancji ktoś spekuluje, że wyzwolił się z materialnego zanieczyszczenia, chociaż w rzeczywistości nie jest to prawdą. Dlatego nawet jeśli wznosi się on do brahma-jnany, zrozumienia Brahmana, niemniej jednak upada, ponieważ nie przyjął schronienia lotosowych stóp Krsny. Jednak jnani przynajmniej wiedzą, co to jest grzech, a co to jest pobożność i bardzo przezornie działają zgodnie z zaleceniami śastr.
06.01.13-14 Znaczenie: Tapah zostało wyjaśnione w smrti-śastra w sposób następujący: manasaś cendriyanam ca aikagryam paramam tapah. "Całkowita kontrola umysłu i zmysłów i ich całkowita koncentracja na jednego rodzaju czynności nazywa się tapah." Nasz ruch świadomości Krsny naucza ludzi, w jaki sposób skoncentrować umysł na służbie oddania. Jest to pierwszej klasy tapah. Brahmacarya, życie w celibacie, ma 8 aspektów:
nie należy myśleć o kobietach,
mówić o życiu seksualnym,
igrać z kobietami,
pożądliwie patrzeć na kobiety,
prowadzić intymnych rozmów z kobietami czy
decydować się na stosunek seksualny,
ani też nie należy zabiegać o życie seksualne czy
angażować się w nie.
Nie powinno się nawet myśleć o kobietach czy też patrzeć na nie, nie mówiąc już o rozmowach z nimi. To nazywane jest brahmacaryą pierwszej klasy. Jeśli brahmacarin albo sannyasin rozmawia z kobietą w odosobnionym miejscu, naturalnie nadarzy się sposobność życia seksualnego bez niczyjej wiedzy. Dlatego doskonały brahmacarin praktykuje rzeczy wręcz odwrotnie. Jeśli ktoś jest doskonałym brahmacarinem, może z łatwością kontrolować umysł i zmysły oraz dawać jałmużnę, być prawdomównym itd. Na początku jednakże należy kontrolować język i proces jedzenia.
W bhakti-marga, ścieżce służby oddania, należy ściśle przestrzegać regulujących zasad – najpierw poprzez kontrolowanie języka (sevon-mukhe hi jihvadau svayam eva sphuraty adah). Język (jihva) można kontrolować poprzez intonowanie maha-mantry Hare Krsna, niewdawanie się w rozmowy na żadne tematy poza tymi, które dotyczą Krsny, i niepróbowanie niczego, co nie zostało ofiarowane Krsnie. Jeśli ktoś może w ten sposób kontrolować język, automatycznie następstwem tego będzie brahmacarya i inne oczyszczające procesy. Następny werset wyjaśnia, że ścieżka służby oddania jest całkowicie doskonała i dlatego jest wyższa od ścieżki czynności karmicznych i ścieżki wiedzy. Przytaczając Vedy, Śrila Viraraghava Acarya tłumaczy, że wyrzeczenie obejmuje przestrzeganie postów, tak dokładnie, jak to tylko możliwe (tapasanaśakena). Według rady Śrila Rupy Gosvamiego, atyahara, objadanie się, jest przeszkodą do postępu w życiu duchowym. Również w Bhagavad-gicie (6.17) Krsna mówi:
yuktahara-viharasya
yukta-cestasya karmasu
yukta-svapnavabodhasya yogo
bhavati duhkha-ha
"Kto posiada umiar w swoich zwyczajach jedzenia, spania, pracy i odpoczynku, ten poprzez praktykę yogi może zlikwidować wszelkie materialne cierpienie."
W tekście 14 bardzo ważne jest słowo dhirah, oznaczające "ci, którzy pozostają zrównoważeni w każdych okolicznościach." Krsna mówi Arjunie w Bhagavad-gicie (2.14):
matra-sparśas tu kaunteya
śitosna-sukha-duhkha-dah
agamapayino
'nityas tamas titiksasva bharata
"O synu Kunti, okresowe pojawianie się szczęścia i niedoli i ich zanikanie we właściwym czasie jest jak nadchodzenie i przemijanie zimowych i letnich pór roku. Wynikają one z percepcji zmysłowej, o potomku Bharaty i należy nauczyć się znosić je bez niepokoju." W życiu materialnym jest wiele zakłóceń (adhyatmika, adhidaivika i adhibhautika). Osoba, która nauczyła się tolerować te zakłócenia w każdych okolicznościach, jest zwana dhira.
06.01.15 Znaczenie: W poprzednim wersecie Śukadeva Gosvami dał przykład, że ogień może całkowicie spalić na popiół wysuszone liście pnączy pod drzewem bambusowym, a mimo to pnącza mogą ponownie wykiełkować, ponieważ w ziemi nadal jest korzeń. Podobnie, ponieważ korzeń grzesznego pragnienia nie został zniszczony w sercu osoby, która kultywuje wiedzę, ale nie ma smaku do służby oddania, istnieje możliwość, że jej grzeszne pragnienia pojawia się ponownie. Jak oznajmia Śrimad-Bhagavatam (10.14.4):
śreyah-srtim bhaktim udasya te vibho
kliśyanti ye kevala-bodha-labdhaye
Spekulanci, którzy podejmują wielki trud, aby zdobyć szczegółowe zrozumienie świata materialnego poprzez rozróżnianie pomiędzy grzesznymi i pobożnymi czynnościami, ale którzy nie są usytuowani w służbie oddania, mają skłonność do czynności materialnych. Mogą upaść i uwikłać się w czynności karmiczne. Jeśli jednakże ktoś przywiązuje się do służby oddania, jego pragnienia uciech materialnych natychmiast znikają bez oddzielnego wysiłku. Bhaktih pareśanubhavo viraktir anyatra ca: jeśli ktoś jest zaawansowany w świadomości Krsny, natychmiast traci upodobanie do czynności materialnych zarówno grzesznych jak i pobożnych Jest to sprawdzianem świadomości Krsny. W rzeczywistości przyczyną czynności pobożnych jak niepobożnych, jest ignorancja, ponieważ żywa istota – jako wieczny sługa Krsny – nie ma potrzeby działania dla swego osobistego zadowolenia zmysłów. Dlatego, skoro tylko ktoś powraca na platformę służby oddania, porzuca on swe przywiązanie do wszelkich bezbożnych czynności i zainteresowany jest jedynie tym, co zadowala Krsnę. Ten proces bhakti, służby oddania dla Krsny (vasudeva-parayana), wyzwala z reakcji wszystkich czynów.
Ponieważ Maharaja Pariksit był wielkim bhaktą, nie mogły go zadowolić odpowiedzi jego guru, Śukadevy Gosvamiego, dotyczące karma-kandy i jnana-kandy. Dlatego Śukadeva Gosvami, znając bardzo dobrze serce swego ucznia, wyjaśnił transcendentalne szczęście służby oddania. Słowo kecit użyte w tym wersecie oznacza, "paru ludzi, ale nie wszyscy". Nie każdy może stać się świadomy Krsny. Jak Krsna wyjaśnia to w Bhagavad-gicie (7.3):
manusyanam sahasresu kaścid
yatati siddhaye
yatatam api siddhanam kaścin
mam vetti tattvatah
"Spośród wielu tysięcy ludzi, jeden może dąży do doskonałości, a spośród tych, którzy doskonałość osiągnęli, zaledwie jeden zna Mnie naprawdę." Praktycznie nikt nie rozumie Krsny, takim, jakim On jest, gdyż Krsny nie można zrozumieć poprzez pobożne czynności czy osiągnięcie najwznioślejszej wiedzy spekulatywnej. W rzeczywistości najwyższą wiedzą jest zrozumienie Krsny. Ludzie nieinteligentni, którzy nie rozumieją Krsny, są niezwykle nadęci, sądząc, że są wyzwoleni albo sami stają się Krsną czy Narayanem. Jest to ignorancja. Aby wykazać czystość bhakti, służby oddania, Śrila Rupa Gosvami mówi w Bhakti-rasamrta-sindhu (1.1.11):
anyabhilasita-śunyam
jnana-karmady-anavrtam
anukulyena krsnanu- śilanam
bhaktir uttama
"Należy pełnić transcendentalną służbę miłości dla Najwyższego Pana Krsny, w sposób życzliwy i bez pragnienia materialnych korzyści czy zysku poprzez czynności karmiczne albo filozoficzną spekulację. To nazywane jest czystą służba oddania." Śrila Rupa Gosvami dale wyjaśnia, że bhakti jest kleśa-ghni śubhada, co oznacza, że jeśli ktoś podejmuje służbę oddania, całkowicie uwalnia się wówczas od wszelkiego rodzaju niepotrzebnego trudu i materialnego niepokoju i osiąga wszelkie szczęście. Bhakti jest tak potężna, że mówi się o niej również że jest ona moksa-laghutakrt; innymi słowy, minimalizuje ona wagę wyzwolenia.
Niewielbiciele przymusowo podlegają materialnym cierpieniom, ponieważ mają skłonność do popełniania grzesznych czynności karmicznych. Pragnienie popełniania grzechu pozostaje w ich sercach z powodu ignorancji. Te grzeszne czyny dzielą się na trzy kategorie –
pataka,
maha-pataka i
atipataka – i również na
dwie grupy:
prarabdha i
aprarabdha.
Prarabdha odnosi się do grzesznych reakcji, które ktoś cierpi obecnie, a
aprarabdha odnosi się do źródeł potencjalnego cierpienia. Kiedy nasiona (bija) grzesznych reakcji jeszcze nie zaowocowały, reakcje takie nazywane są aprarabdha. Te nasiona grzesznego działania są niewidoczne, lecz są nieograniczone i nikt nie jest w stanie stwierdzić, kiedy zostały zasadzone po raz pierwszy. Z powodu prarabdha, grzesznych reakcji, które już zaowocowały, dana osoba rodzi się w nisko postawionej rodzinie albo cierpi od innych nieszczęść. Jeśli jednakże ktoś przyjmuje służbę oddania, zniszczone zostają wówczas wszystkie fazy grzesznego życia, łącznie z prarabdhą, aprarabdhą i bija. W Śrimad-Bhagavatam (11.14.19) Pan Krsna mówi Uddhavie:
yathagnih susamrddharcih
karoty edhamsi bhasmasat
tatha mad-visaya bhaktir
uddhavainamsi krtsnaśah
"Mój drogi Uddhavo, służba oddania będąca w związku ze Mną jest niczym płonący ogień, który może spalić na popiół wszelki wrzucony do niego opał grzesznych czynności." To, w jaki sposób służba oddania niszczy reakcje grzesznego życia, wyjaśnione jest w Śrimad-Bhagavatam (3.33.6), w wersecie, który wypowiedziała Devahuti, kiedy instruował ją jej syn, Pan Kapila. Devahuti powiedziała:
yan-namadheya-śravananukirtanad
yat-prahvanad
yat-smaranad api kvacit
śvado 'pi sadyah
savanaya kalpate
kutah punas te bhagavan nu darśanat
"Mój drogi Panie, nawet jeśli osoba narodzona w rodzinie osób żywiących się psim mięsem słucha i powtarza intonowanie Twych chwał, ofiarowując szacunek Tobie i pamięta o Tobie, natychmiast przewyższa ona bramina i dlatego jest zdolna do spełniania ofiar. Cóż więc można powiedzieć o osobie, która ujrzała Cię bezpośrednio?"
W Padma Puranie znajduje się oznajmienie, że osoby, których serca są zawsze przywiązane do służby oddania dla Pana Visnu, natychmiast uwalniają się od wszelkich reakcji grzesznego życia. Reakcje te na ogół istnieją w czterech fazach. Niektóre z nich są gotowe wydać natychmiastowy rezultat, niektóre z nich są w formie nasion, niektóre są niezamanifestowane, a niektóre istnieją obecnie. Wszystkie takie reakcje zostają natychmiast unieważnione poprzez służbę oddania. Kiedy w czyimś sercu obecna jest służba oddania, wówczas nie ma tam miejsca na pragnienie spełniania grzesznych czynności. Przyczyną grzesznego życia jest ignorancja, to znaczy zapomnienie o swojej konstytucjonalnej pozycji jako wiecznego sługi Boga, ale kiedy ktoś jest w pełni świadomy Krsny, zdaje sobie sprawę z tego, że jest wiecznym sługą Boga.
W związku z tym Śrila Jiva Gosvami komentuje, że bhakti można podzielić na dwie kategorie
(1) santata – służba oddania spełniana bezustannie z wiara miłością i
(2) kadacitki – służba oddania, która nie jest spełniana bezustannie, ale budzi się czasami.
Bezustannie płynącą służbę oddania (santata) również można podzielić na dwie kategorie
(1a) służba oddania pełniona z niewielkim przywiązaniem
(1b) spontaniczna służba oddania.
Przerywaną służbę oddania (kadacitki) można podzielić na trzy kategorie :
(2a) ragabhasamayi – służba oddania w której jest się prawie przywiązanym,
(2b) ragabhasa-śunya-svarupa-bhuta – służba oddania, w której nie ma spontanicznej miłości, ale osoba pełniąca ją lubi konstytucjonalną pozycję służenia
(3b) abhasa-rupa - niewielki ślad służby oddania.
Jeśli chodzi o pokutę, to nawet jeśli ktoś spełnił odrobinę służby oddania, znikają wówczas wszelkie potrzeby poddawania się prayaścitta, pokucie. A zatem pokuta z pewnością nie jest potrzebna wówczas, kiedy ktoś osiągnął spontaniczną miłość albo jeszcze więcej – przywiązanie z miłością, które są oznakami zwiększającego się postępu w kadacitki Wszystkie reakcje grzesznego życia zostają wykorzenione i zniszczone nawet na etapie abhasa-rupa bhakti. Według opinii Śrila Jivy Gosvamiego, słowo kartsnyena oznacza, że nawet jeśli ktoś ma pragnienie popełniania grzechów, korzenie tego pragnienia zostają zniszczone jedynie poprzez abhasa-rupa bhakti. Najbardziej właściwy jest przykład bhaskara, słońca. Cecha bhakti zwana abhasa porównywana jest do brzasku, a nasze nagromadzone grzeszne czyny do mgły. Ponieważ mgła nie rozpościera się na całym niebie, wystarczy, że słońce zamanifestuje swe pierwsze promienie, a wówczas mgła natychmiast zostaje rozproszona. Podobnie, jeśli ktoś ma nawet nikły związek ze służbą oddania, natychmiast znika wszelka mgła jego grzesznego życia.
06.01.16 Znaczenie: Słowo tat-purusa odnosi się do osoby nauczającej świadomości Krsny, takiej jak mistrz duchowy. Śrila Narottama dasa Thakura powiedział, chadiya vaisnava-seva nistara payeche keba: "Któż może wyzwolić się z sideł mayi, nie służąc bona fide mistrzowi duchowemu, idealnemu Vaisnavie?" Idea ta została wyrażona również w wielu innych miejscach. Śrimad-Bhagavatam (5.5.2) mówi, mahat-sevam dvaram ahur vimukteh: jeśli ktoś pragnie wyzwolenia z sideł mayi, musi obcować z czystym bhaktą mahatmą. Mahatmą jest ten, kto przez 24 godz. Na dobę pełni miłosną służbę dla Pana. Jak Krsna mówi w Bhagavad-gicie (9.13):
mahatmanas tu mam partha
daivim prakrtim aśritah
bhajanty ananya-manaso jnatva
bhutadim avyayam
"O synu Prthy, wielkie, nie ulegające złudzeniu dusze chronione są przez boską naturę. Znając Mnie jako Najwyższą Osobę Boga, pierwszego i nieograniczonego, całkowicie angażują się w służbę oddania." A zatem cechą charakterystyczna mahatmy jest to, że nie ma on żadnego innego zaangażowania poza służbą dla Krsny. Aby wyzwolić się od grzesznych reakcji, rozbudzić swą oryginalną świadomość Krsny i nauczyć się, jak kochać Krsnę, należy pełnić służbę dla Vaisnavy. Taki jest rezultat mahatma-seva. Oczywiście, jeśli ktoś angażuje się w służbę dla czystego bhakty, natychmiast zniszczone zostają reakcje jego grzesznego życia. Służba oddania konieczna jest nie dlatego, aby usunąć niepożądaną ilość grzechów, ale po to, by rozbudzić nasza uśpioną miłość do Krsny. Tak jak mgła znika pod wpływem pierwszych promieni słonecznych, tak nasze grzeszne reakcje zostają natychmiast zniszczone, skoro tylko podejmujemy służbę dla czystego wielbiciela; nie jest konieczny żaden oddzielny wysiłek.
Słowo krsnarpita-pranah odnosi się do bhakty, który dedykuje swe życie służbie dla Krsny, lecz nie w tym celu, by uchronić się od ścieżki wiodącej do piekielnego życia. Bhakta jest narayana-parayana, czyli vasudeva-parayana, co oznacza, że ścieżka Vasudevy, czyli ścieżka służby oddania, jest dla niego wszystkim. Narayana parah sarve na kutaścana bibhyati (Bhag. 6.17.28): taki bhakta nie obawia się udać się gdziekolwiek. Istnieje ścieżka wiodąca do wyzwolenia na wyższych systemach planetarnych i ścieżka wiodąca na planety piekielne, ale narayana-para bhakta jest nieustraszony, bez względu na to, gdzie zostanie zesłany; bez względu na to gdzie jest, jedynie pragnie pamiętać Krsnę. Taki bhakta nie dba o piekło czy niebo; przywiązany jest jedynie do pełnienia służby dla Krsny. Kiedy bhakta zostaje umieszczony w warunkach piekielnych przyjmuje to jako łaskę Krsny: tat te 'nukampam susamiksamanah (Bhag. 10.14.8). Nie protestuje on, "Och, jestem tak wielkim bhaktą Krsny. Dlaczego spotyka mnie ta niedola?" Zamiast tego myśli, "Jest to łaska Krsny." Postawa taka możliwa jest dla bhakty, który pełni służbę dla reprezentanta Krsny. Na tym polega sekret sukcesu.
06.01.17 Znaczenie: Nie należy sądzić, że ścieżkę bhakti podejmują te osoby, które nie są w stanie spełniać rytuałów polecanych w części Ved zwanej karma-kanda, czy też nie są dostatecznie wykształcone, aby spekulować na tematy duchowe. Mayavadi na ogół twierdzą, że ścieżka bhakti jest dla kobiet analfabetów. Jest to bezpodstawny zarzut. Ścieżką bhakti podążali najwięksi uczeni, tacy jak sześciu Gosvamich, Pan Caitanya Mahaprabhu i Ramanujacarya. Są to prawdziwi zwolennicy ścieżki bhakti. Powinniśmy podążać ich śladem, bez względu na to, czy jesteśmy, czy nie jesteśmy wykształceni, albo czy jesteśmy arystokratami. Mahajano yena gatah sa panthah: należy podążać ścieżką mahajanów. Mahajanami są ci, którzy przyjęli ścieżkę służby oddania (suśilah sadhavo yatra narayana-parayanah), gdyż te wielkie osobistości są doskonałymi osobami. Jak oznajmia Śrimad-Bhagavatam (5.18.12):
yasyasti bhaktir
bhagavaty akincana
sarvair gunais tatra
samasate surah
"Osoba mająca niezachwiane oddania dla Osoby Boga posiada wszystkie dobre cechy półbogów." Jednakże osoby mniej inteligentne nie rozumieją prawidłowo ścieżki bhakti i dlatego twierdzą, że jest ona dla tych, którzy nie mogą spełniać rytuałów ani spekulować. Jak potwierdziło to tutaj słowo sadhricinah właściwą ścieżka jest bhakti, a nie ścieżka karma-kandy czy jnana-kandy. Mayavadi mogą być suśilah sadhavah (świętymi osobami o prawidłowym zachowaniu), ale mimo to istnieje pewna wątpliwość, czy rzeczywiście robią oni prawdziwy postęp, jako że nie przyjęli ścieżki bhakti. Z drugiej strony, ci którzy podążają ścieżką acaryów, są suśilah i sadhavah, i ponadto ich ścieżka jest akuto-bhaya, wolna od strachu. Powinniśmy nieustraszenie podążać za dwunastoma mahajanami i ich linią sukcesji uczniów i w ten sposób osiągnąć wyzwolenie z sideł mayi.
06.01.18 Znaczenie: Aby odnieść korzyść z metod pokutnych, należy mieć przynajmniej nieco oddania; w przeciwnym razie nie ma szansy na oczyszczenie. Z wersetu tego wyraźnie wynika, że nawet osoby korzystające z karma-kandy i jnana-kandy nie mogą zostać oczyszczone poprzez podążanie tymi ścieżkami, jeśli nie mają chociaż odrobiny oddania. Słowo prayaścittani zostało użyte w liczbie mnogiej, aby wskazać zarówno na karma-kandę i jnana-kandę. Dlatego Narottama dasa Thakura mówi, karma-kanda, jnana-kanda, kevala visera bhanda. Porównuje on ścieżki karma-kandy i jnana-kandy do naczyń zawierających truciznę. Alkohol i trucizna należą do tej samej kategorii. Według tego wersetu Śrimad-Bhagavatam, osoba, która dużo słyszała o ścieżce służby oddania, ale nie jest do niej przywiązana, która nie jest świadoma Krsny, jest niczym naczynie zawierające likwor. Osoba taka nie może zostać oczyszczona, jeśli nie posiada nawet odrobiny kontaktu ze służbą oddania.
06.01.19 Znaczenie: Krsna mówi w Bhagavad-gicie (18.66):
sarva-dharman parityajya mam
ekam śaranam vraja
aham tvam sarva-papebhyo
moksayisyami ma śucah
"Porzuć wszelkie rodzaje religii i po prostu podporządkuj się Mnie. Ja wyzwolę cię od wszelkich następstw grzechów. Nie lękaj się więc." Ta sama zasada została opisana tutaj (sakrn manah krsna-padaravindayoh). Jeśli ktoś dzięki studiowaniu Bhagavad-gity postanawia podporządkować się Krsnie, natychmiast zostaje uwolniony od wszelkich grzesznych reakcji. Znaczące jest również to, że Śukadeva Gosvami – kilkakrotnie powtórzywszy słowo vasudeva-parayana i narayana-parayana – ostatecznie mówi krsna-padaravindayoh. W ten sposób dowodzi on, że Krsna jest źródłem zarówno Narayana, jak i Vasudevy. Chociaż Narayana i Vasudeva nie są różni od Krsny, to jedynie poprzez podporządkowanie się Krsnie, w pełni podporządkowujemy się wszystkim jego ekspansjom, takim jak Narayana, Vasudeva i Govinda. Jak Krsna mówi w Bhagavad-gicie (7.7), mattah parataram nanyat: "Nie ma prawdy wyższej ode Mnie." Jest wiele imion i form Najwyższej Osoby Boga, ale Krsna jest formą najwyższą (krsnas tu bhagavan svayam). Dlatego Krsna radzi bhaktom neofitom, aby podporządkowali się jedynie Jemu (mam ekam). Ponieważ bhaktowie neofici nie są w stanie zrozumieć, czym są formy Narayana, Vasudevy i Govindy, Krsna mówi bezpośrednio, mam ekam. Tutaj potwierdzone jest to również słowami krsna-padaravindayoh. Narayana nie przemawia osobiście, ale Krsna, czy Vasudeva, robi to, tak jak na przykład w Bhagavad-gicie. A zatem przestrzeganie wskazówek Bhagavad-gity oznacza podporządkowanie się Krsnie i takie podporządkowanie jest najwyższą doskonałością bhakti-yogi.
Maharaja Pariksit zapytał Śukadevę Gosvamiego, w jaki sposób można uchronić się od upadku w różne warunki piekielnego życia. W wersecie tym Śukadeva Gosvami odpowiada, że dusza, która podporządkowała się Krsnie, z pewnością nie może udać się do naraka, egzystencji piekielnej. Nie mówiąc już o udaniu się tam, osoba taka nawet we snach nie widuje Yamarajy czy jego wysłanników, którzy mogą zabrać do tego miejsca. Innymi słowy, jeśli ktoś pragnie uchronić się od upadku do naraka, piekielnego życia, powinien całkowicie podporządkować się Krsnie. Istotne jest słowo sakrt, gdyż oznacza ono, że jeśli ktoś raz szczerze podporządkuje się Krsnie, to zostaje ocalony, nawet jeśli przypadkiem upada, popełniając grzeszne czyny. Dlatego Krsna mówi w Bhagavad-gicie (9.30):
api cet suduracaro bhajate
mam ananya-bhak
sadhur eva sa
mantavyah samyag vyavasito hi sah
"Kto służbę oddania pełni, ten, nawet jeśli dopuszcza się najohydniejszych czynów, uważany ma być za osobę świętą, ponieważ jest on właściwie usytuowany w swej determinacji." Jeśli ktoś nigdy, nawet na chwilę, nie zapomina Krsny, to jest on bezpieczny, nawet jeśli przypadkiem upadanie poprzez popełnienie grzesznych czynów.
W drugim Rozdziale Bhagavad-gity (2.40) Pan mówi również:
nehabhikrama-naśo 'sti
pratyavayo na vidyate
svalpam apy asya dharmasya
trayate mahato bhayat
"W wysiłku tym nie ma żadnego ubytku ani straty, a mały postęp na tej ścieżce może uchronić od najbardziej niebezpiecznego strachu."
Gdzie indziej w Gicie (6.40) Pan mówi, na hi kalyana-krt kaścid durgatim tata gacchati: "Ten, kto spełnia pomyślne czynności, nigdy nie zostanie pokonany przez zło." Najwyższą kalyana (pomyślną) czynnością jest podporządkowanie się Krsnie. Jest to jedyna ścieżka dzięki której można uchronić się od upadku w piekielne życie. Śrila Prabodhananda Sarasvati potwierdził to w sposób następujący:
kaivalyam narakayate tri-daśa-pur akaśa-puspayate
durdantendriya-kala-sarpa-patali protkhata-damstrayate
viśvam purna-sukhayate vidhi-mahendradiś ca kitayate
yat-karunya-kataksa-vaibhavavatam tam gauram eva stumah
Grzeszne czyny osoby, która podporządkowała się Krsnie, porównywane są do żmii, której usunięto zęby jadowe (protkhata-damstrayate). Takiej żmii można się już dłużej nie obawiać. Oczywiście nie należy popełniać grzesznych czynów na mocy podporządkowania się Krsnie. Jednakże, nawet jeśli osoba, która podporządkowała się Krsnie, przypadkiem dopuści się grzechu z powodu swych poprzednich przyzwyczajeń, to takie grzechy nie mają już dłużej destrukcyjnego efektu. Dlatego należy być przywiązanym do lotosowych stóp Krsny i służyć Mu pod kierunkiem mistrza duchowego. W ten sposób w każdych warunkach można być akuto-bhaya, wolnym od strachu.
06.01.20 Znaczenie: Nieinteligentni ludzie czasami lekceważą Purany, czyli dawne historie, uważając je za mity. W rzeczywistości jednakże opisy Puran, czyli dawnych historii wszechświata, są prawdziwe, chociaż nie mają chronologicznego porządku. Purany notują głównie wydarzenia, które miały miejsce na przestrzeni paru milionów lat, nie tylko na tej planecie, ale również na innych planetach w tym wszechświecie. Kiedy więc zabierają głos uczeni i zrealizowani naukowcy wedyjscy, powołują się na wydarzenia zanotowane w Puranach. Śrila Rupa Gosvami uważa Purany za tak ważne, jak same Vedy. Dlatego w Bhakti-rasamrta-sindhu cytuje on następujący werset z Brahma-yamala:
śruti-smrti-puranadi-
pancaratra-vidhim vina
aikantiki harer bhaktir
utpatayaiva kalpate
"Służba oddania dla Pana, która lekceważy autoryzowaną literatura wedyjską taką jak Upanisady, Purany, i Narada-pancaratra, jest jedynie niepotrzebnym zakłócaniem spokoju w społeczeństwie." Bhakta Krsny musi powoływać się nie tylko na Vedy, ale również na Purany. Nie powinien niemądrze uważać Purany za mitologię. Gdyby były one mitologią, Śukadeva Gosvami nie zadawałby sobie trudu, aby cytować dawne wydarzenia historyczne dotyczące życia Ajamili. Historia ta rozpoczyna się w ten sposób.
06.01.21 Znaczenie: Zło niedozwolonego związku z kobietami polega na tym, że wskutek niego traci się wszystkie bramińskie cechy. W Indiach nadal istnieje klasa sług zwanych śudrami, których żony, będące służącymi, zwane są śudrani. Czasami bardzo pożądliwi ludzie nawiązują związki z takimi służącymi i sprzątaczkami, gdyż w wyższych statusach społecznych nie można polować na kobiety, jako że jest to ściśle zakazane przez społeczną konwencję. Ajamila, kwalifikowany młody bramin, stracił wszystkie swoje cechy bramińskie z powodu związku z prostytutką, ale ostatecznie został ocalony dzięki temu, że rozpoczął proces bhakti-yogi. Dlatego w poprzednim wersecie Śukadeva Gosvami mówił o osobie, która jedynie raz podporządkowała się lotosowym stopom Pana (manah krsna-padaravindayoh) albo po prostu rozpoczęła proces bhakti-yogi. Bhakti-yoga zaczyna się od śravanam kirtanam visnoh, słuchania i intonowania imion Pana Visnu, takich jak w maha-mantrze – Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare. Intonowanie jest początkiem bhakti-yogi. Dlatego Śri Caitanya Mahaprabhu oznajmia:
harer nama harer nama harer namaiva kevalam
kalau nasty eva nasty
eva nasty eva gatir anyatha
"W tym wieku kłótni i hipokryzji jedynym środkiem wyzwolenia jest intonowanie świętych imion Pana. Nie ma innego sposobu. Nie ma innego sposobu. Nie ma innego sposobu." Proces intonowania świętego imienia Pana jest zawsze niesłychanie skuteczny, a szczególnie skuteczny jest w tym wieku Kali. Śukadeva Gosvami wyjaśni teraz praktyczną skuteczność tego procesu na przykładzie historii Ajamili, który został wybawiony z rąk Yamadutów jedynie dzięki intonowaniu świętego imienia Narayana. Początkowe pytanie Maharajy Pariksita brzmiało, w jaki sposób uchronić się od upadku do piekła albo w ręce Yamadutów. Aby przekonać Maharaję Pariksita o mocy bhakti-yogi, która rozpoczyna się po prostu od intonowania imienia Pana, Śukadeva Gosvami cytuje ten dawny przykład historyczny. Ten proces oddania rozpoczynający się od intonowania świętego imienia Krsny (tan-nama-grahanadibhih) polecają wszystkie wielkie autorytety w bhakti-yodze.
06.01.22 Znaczenie: Werset ten ukazuje, jak bardzo zdegradowany staje się człowiek jedynie poprzez angażowanie się w niedozwolony seks z prostytutką. Niedozwolony seks nie jest możliwy z wierną czy arystokratyczną kobietą, lecz jedynie z niewiernymi śudrami. Im bardziej społeczeństwo zezwala na prostytucję i niedozwolony seks, tym bardziej pobudza to oszustów, złodziei, grabieżców, pijaków i graczy hazardowych. Dlatego przede wszystkim radzimy wszystkim uczniom w naszym ruchu świadomości Krsny aby unikali niedozwolonego seksu, który jest początkiem wszelkiego odrażającego życia i którego następstwami jest jedzenie mięsa, hazard i intoksykacja. Oczywiście wstrzemięźliwość jest niezwykle trudna, ale jest ona całkiem możliwa, jeśli ktoś w pełni podporządkuje się Krsnie, a osoba świadoma Krsny stopniowo traci smak do wszystkich tych odrażających zwyczajów. Jeśli jednakże zezwoli się na wzrost niedozwolonego seksu w społeczeństwie, całe społeczeństwo będzie potępione, gdyż będzie pełne złodziei, rozbójników, oszustów itd.
06.01.24 Znaczenie: Słowo pravayasah dowodzi tego, jak bardzo grzeszny był Ajamila, ponieważ chociaż miał 80 lat, miał bardzo małe dziecko. W kulturze wedyjskiej mężczyzna powinien opuścić dom, skoro tylko osiąga wiek lat 50; nie powinien pozostawać w domu i dalej produkować dzieci. Życie seksualne dozwolone jest przez kres lat 25, pomiędzy 25 rokiem życia i 45, albo co najwyżej 50. Po tym okresie należy porzucić nawyk życia seksualnego i opuścić dom jako vanaprastha, a następnie właściwie przyjąć sannyasę. Jednakże z powodu obcowania z prostytutką Ajamila stracił całą swą kulturę bramińską i stał się największym grzesznikiem, nawet w swym tzw. życiu rodzinnym.
06.01.25 Znaczenie: Jest tutaj wyraźnie powiedziane, że dziecko Narayana było tak młode, iż nie mogło ono nawet właściwie mówić czy chodzić. Ponieważ starzec był bardzo przywiązany do tego dziecka, cieszyły go jego czynności, a ponieważ jego imię było Narayana, starzec zawsze intonował święte imię Narayana. Chociaż zwracał się do małego dziecka, a nie do oryginalnego Narayana, imię Narayana ma tak wielką moc, że nawet intonując imię swego syna oczyszczał się (harer nama harer nama, harer namaiva kevalam), Śrila Rupa Gosvami dlatego oznajmił, że jeśli czyjś umysł w jakiś sposób zostanie urzeczony świętym imieniem Krsny (tasmat kenapy upayena manah krsne niveśayet), osoba ta jest na ścieżce wyzwolenia. W społeczeństwie hinduskim zwyczajem jest to, że rodzice nadają swym dzieciom imiona takie jak Krsnadasa, Govinda dasa, Narayana dasa i Vrndavana dasa. W ten sposób intonują imiona: Krsna, Govinda, Narayana i Vrndavana, co daje im szansę na oczyszczenie się.
06.01.26 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga jest łaskawy dla uwarunkowanej duszy. Chociaż człowiek ten całkowicie zapomniał Narayana, nawoływał on swoje dziecko, mówiąc, "Narayana, przyjdź tutaj i jedz. Narayana, chodź tutaj i wypij mleko." Tak więc w jakiś sposób był on przywiązany do imienia Narayana. To nazywane jest ajnata-sukrti. Chociaż nawoływał swego syna, bezwiednie intonował imię Narayana, a intonowanie świętego imienia Najwyższej Osoby Boga ma tak dużą transcendentalna moc, że to jego intonowanie zostało mu policzone i zanotowane.
06.01.27 Znaczenie: W drugim Canto Śrimad-Bhagavatam (2.1.6) Śukadeva Gosvami mówi:
etavan sankhya-yogabhyam
svadharma-parinisthaya
janma-labhah parah pumsam
ante narayana-smrtih
"Najwyższą doskonałością ludzkiego życia, osiąganą albo przez całkowitą wiedzę o duchu i materii, przez zdobycie sił mistycznych albo przez doskonałe wypełnianie swych zawodowych obowiązków – jest pamiętanie w końcu swego życia o Najwyższej Osobie Boga." Tak więc w jakiś sposób Ajamila, świadomie czy nieświadomie, intonował imię Narayana w chwili śmierci, (ante narayana-smrtih), i dlatego osiągnął wszelką doskonałość – po prostu dzięki skupieniu swego umysłu na imieniu Narayana.
Można również dojść do wniosku, że Ajamila, który był synem bramina, zwykł wielbić Narayana w swej młodości, ponieważ w każdym domu bramina wielbi się narayana-śila. System ten nadal panuje w Indiach; w domach ścisłych braminów odbywa się narayana-seva, czyli kult Narayana. Dlatego, chociaż zanieczyszczony Ajamila przywoływał swego syna, to skoncentrowawszy swój umysł na świętym imieniu Narayana przypomniał sobie Narayana, którego wiernie wielbił w swej młodości.
W związku z tym Śrila Śridhara Svami wyraził swój sąd: etac ca tad-upalalanadi-śri-narayana-namoccarana-mahatmyena tad-bhaktir evabhud iti siddhantopayogitvenapi drastavyam. "Według bhakti-siddhanty należy zanalizować to w taki sposób: ponieważ Ajamila bezustannie intonował imię swego syna Narayana, wzniósł się na platformę bhakti, mimo iż nie zdawał sobie z tego sprawy." Podobnie, Śrila Viraraghava Acarya daje taką opinię: evam vartamanah sa dvijah mrtyu-kale upasthite satyajno narayanakhye putra eva matim cakara matim asaktam akarod ity arthah. "Chociaż Ajamila w chwili śmierci intonował imię swego syna, niemniej jednak skupił swój umysł na świętym imieniu Narayana." Śrila Vijayadhvaja Tirtha wyraża podobną opinię:
mrtyu-kale deha-viyoga-laksana-kale mrtyoh
sarva-dosa-papaharasya harer anugrahat
kale datta-jnana-laksane upasthite hrdi prakaśite
tanaye purna-jnane bale panca-varsa-kalpe pradeśa-matre narayanahvaye
murti-viśese matim smarana-samartham cittam cakara bhaktyasmarad ity arthah.
Bezpośrednio czy pośrednio, Ajamila rzeczywiście pamiętał Narayana w chwili śmierci (ante narayana-smrtih).
06.01.28-29 Znaczenie: Osoba, która dopuszcza się grzesznych czynów, robi to za pomocą swego ciała, umysłu i słów. Dlatego trzej wysłannicy Yamarajy przybyli, aby zabrać Ajamilę do jego siedziby. Na szczęście, chociaż Ajamila nawoływał swego syna, zaintonował cztery sylaby hari-nama Narayana i dlatego natychmiast pojawili się tam również wysłannicy Narayana, Visnuduci. Ponieważ Ajamila niezwykle obawiał się sznurów Yamarajy, zaintonował imię Pana ze łzami w oczach. W rzeczywistości jednakże nie zamierzał on intonować świętego imienia Narayana; chciał przywołać swego syna.
06.01.30 Znaczenie: Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura zauważa, hari-kirtanam niśamyapatan, katham-bhutasya bhartur nama bruvatah: wysłannicy Pana Visnu przybyli, ponieważ Ajamila intonował święte imię Narayana. Nie zważali na to, dlaczego intonował. Chociaż w rzeczywistości Ajamila myślał o swym synu, kiedy intonował imię Narayana, wysłannicy Pana Visnu, Visnuduci, natychmiast przybyli, aby go chronić, kiedy usłyszeli, że intonuje imię Pana. W rzeczywistości hari-kirtana ma służyć sławieniu świętego imienia, formy, rozrywek i cech Pana. Ajamila jednakże nie sławił formy, cech czy parafernaliów Pana – po prostu intonował on święte imię. Niemniej jednak intonowanie to wystarczyło, by oczyścić go ze wszystkich grzechów. Skoro tylko Visnuduci usłyszeli, że intonowane jest imię ich Pana, przybyli natychmiast. W związku z tym Śrila Vijayadhvaja Tirtha zauważa: anena putra-sneham antarena pracinadrsta-balad udbhutaya bhaktya bhagavan-nama-sankirtanam krtam iti jnayate. "Ajamila intonował imię Narayana z powodu niezwykłego przywiązania do swego syna. Niemniej jednak, dzięki temu, że w przeszłości miał szczęście pełnić służbę oddania dla Narayana, najwyraźniej intonował on święte imię w pełnej służbie oddania i bez obraz."
06.01.31 Znaczenie: Wysłannicy Visnu zawsze chronią osobę, która podporządkowała się lotosowym stopom Pana, czyli Vaisnavę. Ponieważ Ajamila intonował święte imię Narayana, Visnuduci nie tylko bezzwłocznie przybyli w to miejsce, ale również natychmiast rozkazali Yamadutom, aby zostawili go w spokoju. Przemawiając rozbrzmiewającymi głosami, Visnuduci zagrozili Yamadutom, że ukarzą ich, jeśli nie przestaną wyrywać duszy z serca Ajamili. Wysłannicy Yamarajy mają władzę nad wszystkimi grzesznymi istotami, ale wysłannicy Pana Visnu, Visnuduci, mogą ukarać kogokolwiek, łącznie z Yamarają, jeśli wyrządzi on krzywdę Vaisnavie.
Materialistyczni naukowcy nie wiedzą, gdzie poszukiwać duszy w ciele za pomocą swych materialnych przyrządów, ale werset ten wyraźnie wyjaśnia, że dusza znajduje się w głębi serca (hrdaya); Yamaduci usiłowali wydobyć duszę Ajamili z jego serca. Dowiadujemy się też, że Dusza Najwyższa, Visnu, również usytuowany jest w sercu (iśvarah sarva-bhutanam hrd-deśe 'rjuna tisthati). W Upanisadach jest powiedziane, że Dusza Najwyższa i indywidualna żyją na tym samym drzewie ciała jako dwa zaprzyjaźnione ptaki. Dusza Najwyższa jest nazywana przyjacielem dlatego, ponieważ Najwyższa Osoba Boga jest tak łaskawy dla oryginalnej duszy, że kiedy transmigruje ona z ciała do ciała, Pan udaje się razem z nią. Ponadto, za pośrednictwem mayi, Pan stwarza następne ciało dla duszy indywidualnej, które odpowiada jej pragnieniom i karmie.
Serce w ciele jest urządzeniem mechanicznym. Jak Pan mówi w Bhagavad-gicie (18.61):
iśvarah sarva-bhutanam
hrd-deśe 'rjuna tisthati
bhramayan sarva-bhutani
yantrarudhani mayaya
"Najwyższy Pan przebywa w każdym sercu, O Arjuno i On kieruje wędrówkami żywych istot, które usadowione są jak gdyby na maszynie zrobionej z energii materialnej." Yantra oznacza urządzenie mechaniczne, takie jak samochód. Kierowcą takiej maszyny ciała jest dusza indywidualna, która również jest jej kierownikiem czy właścicielem, ale najwyższym właścicielem jest Najwyższa Osoba Boga. Nasze ciała zostały stworzone za pośrednictwem mayi (karmana daiva-netrena), i odpowiednio do naszych czynności w tym życiu, stworzony zostanie następny pojazd, znowu pod nadzorem daivi maya (daivi hy esa gunamayi mama maya duratyaya). W odpowiednim czasie natychmiast wybierane jest nasze następne ciało i zarówno dusza indywidualna, jak i Dusza Najwyższa przenoszą się do tego określonego urządzenia cielesnego. Jest to proces transmigracji. Podczas transmigracji z jednego ciała do następnego, wysłannicy Yamarajy zabierają duszę i umieszczają ja w określonym piekle (naraka), aby przyzwyczaiła się do warunków, w których będzie żyła w swym następnym ciele.
06.01.32 Znaczenie: Jeśli wziąć pod uwagę grzeszne czyny Ajamili, to podlegał on sądowi Yamarajy, najwyższemu sędziemu, który został wyznaczony do rozpatrywania grzechów żywych istot. Kiedy wysłannikom Yamarajy zabroniono tknąć Ajamilę, byli zdumieni, gdyż nigdy nikt w trzech światach nie przeszkodził im w wypełnianiu ich obowiązków.
06.01.33 Znaczenie: Najważniejszym słowem w tym wersecie jest siddha-sattamah, które oznacza "najlepsi z doskonałych." W Bhagavad-gicie (7.3) jest powiedziane, manusyanam sahasresu kaścid yatati siddhaye: spośród milionów osób, jedna może usiłować stać się siddha, doskonałą – czyli innymi słowy, samozrealizowaną. Osoba samozrealizowana wie, że jest duszą, a nie ciałem (aham brahmasmi). W obecnym momencie prawie każdy jest nieświadomy tego faktu, ale kto to zrozumiał, ten osiągnął doskonałość i dlatego jest zwany siddha. Kiedy ktoś rozumie, że jest duszą i integralna cząstką Duszy Najwyższej i wskutek tego angażuje się w służbę oddania dla Duszy Najwyższej, staje się siddha-sattama. Wówczas ma on kwalifikacje, by mieszkać na Vaikuncie albo Krsnaloce. Słowo siddha-sattama dlatego odnosi do wyzwolonego, czystego wielbiciela.
Ponieważ Yamaduci są sługami Yamarajy, który również jest jednym z siddha-sattamów, wiedzą oni, że siddha-sattama stoi ponad półbogami i podrzędnymi półbogami, w istocie, ponad wszystkim żywymi istotami w tym materialnym świecie. Dlatego Yamaduci zapytali Visnudutów, dlaczego ci obecni byli w miejscu, gdzie umierał grzeszny człowiek.
Należy również zauważyć, że Ajamila nie umarł jeszcze, gdyż Yamaduci usiłowali wyrwać duszę z jego serca. Nie udało im się to jednakże i dlatego Ajamila jeszcze żył. Zostało to wyjawione w wersetach późniejszych. Kiedy pomiędzy Yamadutami i Visnudutami toczyła się dyskusja. Ajamila był po prostu w stanie nieświadomości. Ostatecznym wynikiem tej spornej dyskusji miała być decyzja, kto będzie miał prawo do duszy Ajamili.
06.01.34-36 Znaczenie: Nawet zanim jeszcze zostaniemy przedstawieni obecnej osobie, możemy poznać ją po jej ubraniu, cechach cielesnych i zachowaniu i w ten sposób możemy zrozumieć jej pozycję. Kiedy więc Yamaduci ujrzeli Visnudutów po raz pierwszy, byli zdumieni. Powiedzieli, "Wasze cechy cielesne wskazują na to, że jesteście egzaltowanymi dżentelmenami i macie taką niebiańską moc, że swym własnym blaskiem rozproszyliście ciemność tego materialnego świata. Dlaczego więc zadajecie sobie trud, aby powstrzymać nas od wypełnienia naszych obowiązków?" Zostanie wyjaśnione, że Yamaduci, wysłannicy Yamarajy, niesłusznie uważali Ajamilę za grzesznika. Nie wiedzieli, że chociaż był grzesznikiem w ciągu całego swego życia, oczyścił się przez bezustanne intonowanie świętego imienia Narayana. Innymi słowy, dopóki ktoś sam nie jest Vaisnavą, nie jest w stanie zrozumieć czynności Vaisnavy.
Szaty i cechy cielesne mieszkańców Vaikunthaloki zostały właściwie opisane w tych wersetach. Rezydenci Vaikunthy, którzy dekorowani są girlandami, żółtymi, jedwabnymi szatami, mający cztery ręce trzymające różną broń. Tak więc wybitnie przypominają Pana Visnu. Mają te same cechy cielesne co Narayana, ponieważ osiągnęli wyzwolenie sarupya; niemniej jednak pozostają sługami. Wszyscy mieszkańcy Vaikunthaloki wiedzą doskonale, że ich panem jest Narayana, czyli Krsna, a oni sami są Jego sługami. Wszyscy są samozrealizowanymi duszami, które są nitya-mukta, zawsze wyzwolonymi. Chociaż oczywiście mogli by oświadczyć, że są Narayanem czy Visnu, nigdy tego nie robią; zawsze pozostają świadomi Krsny i wiernie służą Panu. Taka jest atmosfera na Vaikunthaloce. Podobnie, jeśli ktoś uczy się wiernej służby dla Pana Krsny poprzez ten ruch świadomości Krsny, zawsze pozostanie on na Vaikunthaloce i nie będzie miał nic wspólnego z tym materialnym światem.
06.01.37 Znaczenie: Yamaduci byli zdumieni widząc, że Visnuduci – chociaż uprzejmie – sprzeciwili się prawu Yamarajy. Podobnie, Visnuduci byli również zdumieni, że Yamaduci – chociaż twierdzili, że są sługami Yamarajy, najwyższego sędziego religijnych zasad – byli nieświadomi religijnego działania. Dlatego Visnuduci uśmiechali się, myśląc, "Cóż za nonsensy oni wygadują? Jeśli rzeczywiście są sługami Yamarajy, powinni wiedzieć, że zabranie przez nich Ajamili nie jest rzeczą właściwą."
06.01.38 Znaczenie: To pytanie zadane Yamadutom przez Visnudutów ma niesłychane znaczenie. Sługa musi znać instrukcje swego pana. Słudzy Yamarajy twierdzili, że spełniają jego polecenia, dlatego Visnuduci bardzo inteligentnie poprosili ich o wyjaśnienie symptomów zasad religii i bezbożności. Vaisnava zna te zasady doskonale, ponieważ jest dobrze zaznajomiony z instrukcjami Najwyższej Osoby Boga. Najwyższy Pan mówi, sarva-dharman parityajya mam ekam śaranam vraja: " Porzuć wszelkiego rodzaju religie i po prostu podporządkuj się Mnie." Zatem podporządkowanie się Najwyższej Osobie Boga jest prawdziwą zasadą religii. Ci, którzy podporządkowali się zasadom materialnej natury zamiast Krsnie, są wszyscy bezbożni, bez względu na swoją materialną pozycję. Nieświadomi zasad religii, nie podporządkowują się Krsnie, dlatego uważani są za drani, najniższych spośród ludzkości i głupców pozbawionych wszelkiej wiedzy. Jak Krsna oznajmia w Bhagavad-gicie (7.15):
na mam duskrtino mudhah
prapadyante naradhamah
mayayapahrta-jnana asuram
bhavam aśritah
"Ale ci, którzy są największymi głupcami, najniższymi spośród rodzaju ludzkiego, ci, których wiedza została skradziona przez iluzję i niegodziwcy o ateistycznej naturze demonów, nigdy Mi się nie podporządkowują." Ten, kto nie podporządkował się Krsnie, nie zna prawdziwej zasady religii; w przeciwnym razie by się podporządkował.
Visnuduci zadali bardzo odpowiednie pytanie. Jeśli ktoś reprezentuje kogoś innego, musi całkowicie znać misję tej osoby. Dlatego wielbiciele w świadomości Krsny muszą być w pełni świadomi misji Krsny i Pana Caitanyi; w przeciwnym razie będą uważani za głupców. Wszyscy bhaktowie, szczególnie nauczający, muszą znać filozofię świadomości Krsny, aby nie musieli się wstydzić czy też spotykać ze zniewagami kiedy nauczają.
06.01.39 Znaczenie: Ten kto ma moc karania innych, nie powinien karać każdego. Są niezliczone żywe istoty, a większość z nich znajduje się w świecie duchowym i są one nitya-mukta, wiecznie wyzwolone. Nie ma więc kwestii sądzenia tych wyzwolonych żywych istot. Jedynie mała cześć żywych istot, może jedna czwarta, znajduje się w świecie materialnym. A znaczna część żywych istot w świecie materialnym – 8 000 000 spośród 8 400 000 form życia – to istoty niższe niż ludzie. Nie podlegają one karze, gdyż zgodnie z prawami materialnej natury automatycznie czynią one postęp. Odpowiedzialność spoczywa na istotach ludzkich, które są zaawansowane w świadomości, ale nie wszystkie z nich podlegają karze. Karze nie podlegają ci, którzy zaangażowani są we wzniosłe pobożne czynności. Karane są tylko te osoby, które popełniają grzeszne czynności. Dlatego Visnuduci szczególnie zapytali o to, kto podlega karze i dlaczego zdaniem Yamarajy było sądzenie, kto zasługuje na karę, a kto nie. Jak należy sądzić dana osobę? Jaka jest podstawowa zasada autorytetu? Oto pytania przedstawione przez Visnudutów.
06.01.40 Znaczenie: Odpowiedź sług Yamarajy była dość poprawna. Nie wymyślali oni zasad religii czy bezbożności. Zamiast tego wyjaśnili, co usłyszeli od autorytetu Yamarajy. Mahajano yena gatah sa panthah: należy podążać za przykładem mahajany, osoby autoryzowanej. Yamaraja jest jednym z 12 autorytetów. Dlatego słudzy Yamarajy, Yamaduci, dali bardzo wyraźną odpowiedź, kiedy powiedzieli śuśruma ("słyszeliśmy"). Członkowie współczesnej cywilizacji wymyślają ułomne zasady religijne poprze spekulację. To nie jest dharmą. Nie wiedzą oni, co jest dharmą, a co jest adharmą. Dlatego, jak oznajmiono na początku Śrimad-Bhagavatam, dharmah projjhita-kaitavo 'tra: dharma nie znajdująca poparcia w Vedach została wyrzucona ze śrimad-bhagavata-dharmy. Bhagavata-dharma zawiera jedynie to, co zostało dane przez Najwyższą Osobę Boga. Bhagavata-dharmą jest sarva-dharman parityajya mam ekam śaranam vraja: należy przyjąć autorytet Najwyższej Osoby Boga i podporządkować się Jemu i temu, cokolwiek On mówi. To jest dharmą. Arjuna na przykład – myśląc, że przemoc była adharmą – uchylał się od walki, ale Krsna nakłonił go do niej. Arjuna posłusznie wypełnił polecenie Krsny i dlatego jest on rzeczywistym dharmi, jako że polecenie Krsny jest dharmą. Krsna mówi w Bhagavad-gicie (15.15), vedaiś ca sarvair aham eva vedyah: "Prawdziwym celem vedy, wiedzy, jest poznanie Mnie." Ten, kto zna Krsnę doskonale, jest wyzwolony. Jak Krsna mówi w Bhagavad-gicie (4.9):
janma karma ca me divyam evam
yo vetti tattvatah
tyaktva deham punar janma
naiti mam eti so 'rjuna
"Kto zna transcendentalną naturę Mojego pojawiania się i Moich czynów, ten opuściwszy to ciało, nigdy nie rodzi się ponownie w tym świecie materialnym, ale osiąga Moją wieczną siedzibę, O Arjuno." Ten, kto rozumie Krsnę i jest posłuszny Jego poleceniu, jest kandydatem do powrotu do domu, z powrotem do Boga. Można więc wyciągnąć wniosek, że dharmą, religią, jest to, co polecają Vedy, ale adharma, bezbożność, odnosi się do tego, co nie znajduje poparcia w Vedach.
W rzeczywistości, dharma nie został stworzona przez Narayana. Jak oznajmiają Vedy, asya mahato bhutasya niśvasitam etad yad rg-vedah iti: nakazy dharmy emanują z ust Narayana, najwyższej żywej istoty. Narayana istnieje wiecznie i oddycha wiecznie, a zatem również wiecznie istnieje dharma, nakazy Narayana. Śrila Madhvacarya, oryginalny acarya tych, którzy należą do Madhva-Gaudiya-sampradayi, mówi:
vedanam prathamo
vakta harir eva yato vibhuh
ato visnv-atmaka
veda ity ahur veda-vadinah
Transcendentalne słowa Ved emanują z ust. Najwyższej Osoby Boga. Ponieważ Visnu jest źródłem Ved, zatem zasady wedyjskie należy uważać za zasady Vaisnava. Vedy nie zawierają nic poza instrukcjami Visnu, a ten, kto przestrzega zasad wedyjskich jest Vaisnavą. Vaisnava nie jest członkiem społeczności będącej tworem tego materialnego świata. Vaisnava jest prawdziwym znawcą Ved, jak potwierdzono to w Bhagavad-gicie (vedaiś ca sarvair aham eva vedyah).
06.01.41 Znaczenie: Vedy informują nas:
na tasya karyam karanam ca vidyate
na tat-samaś cabhyadikaś ca drśyate
parasya śaktir vividhaiva śruyate
svabhaviki jnana-bala-kriya ca
(Śvetaśvatara Upanisad 6.8)
Narayana, Najwyższa Osoba Boga, jest wszechmocnym, wszechpotężnym. Ma On wielorakie energie, dlatego też może pozostać w Swojej własnej siedzibie i bez wysiłku nadzorować i manipulować całą kosmiczna manifestacją poprzez wzajemne oddziaływanie trzech sił materialnej natury – sattva-gunę, rajo-gunę i tamo-gunę. Te wzajemne oddziaływania stwarzają różne formy, ciała, czynności i zmiany, które wszystkie pojawiają się w sposób doskonały. Ponieważ Pan jest doskonały, wszystko działa tak, jak gdyby On bezpośrednio to wszystko nadzorował i brał w tym udział. Jednakże ateiści – przykryci trzema siłami materialnej natury – nie są w stanie zrozumieć, że Narayana jest najwyższą przyczyną poza wszelkimi czynnościami. Jak Krsna oznajmia w Bhagavad-gicie (7.13):
tribhir gunamayair bhavair
ebhih sarvam idam jagat
mohitam nabhijanati mam
ebhyah param avyayam
"Cały świat, omamiony trzema siłami materialnej natury: dobrocią, pasją i ignorancją, nie zna Mnie, który – niewyczerpanym będąc – jestem ponad tymi siłami." Ponieważ nieinteligentni agnostycy są mohita, złudzonymi przez trzy siły materialnej natury, nie są w stanie zrozumieć, że najwyższą przyczyna wszystkich czynności jest Narayana, Krsna. Jak oznajmia Brahma-samhita (5.1):
iśvarah paramah krsnah
sac-cid-ananda-vigrahah
anadir adir govindah
sarva-karana-karanam
"Najwyższym kontrolerem jest Krsna, który znany jest jako Govinda. Ma On wieczne, pełne szczęścia ciało duchowe. Jest On źródłem wszystkiego. Sam nie ma źródła, gdyż jest pierwszą przyczyną wszystkich przyczyn."
06.01.42 Znaczenie: Członkowie niektórych religijnych sekt, szczególnie chrześcijan, nie wierzą w reakcje karmy. Kiedyś rozmawialiśmy z uczonym profesorem chrześcijańskim, który argumentował, że chociaż ludzi na ogół spotyka kara, kiedy wysłuchani są świadkowie ich wykroczeń, to gdzie są świadkowie odpowiedzialni za to, że cierpimy reakcje naszej przeszłej karmy? Tutaj Yamaduci odpowiadają na pytanie tej osoby. Uwarunkowana dusza sądzi, że działa po kryjomu i że nikt nie widzi jej grzesznych czynności, lecz z śastr dowiadujemy się, że jest wielu świadków, łącznie ze słońcem, ogniem, niebem, powietrzem, księżycem, półbogami, wieczorem, dniem, nocą, kierunkami, wodą, ziemią i Samym Duszą Najwyższą, który usytuowany jest w sercu indywidualnej duszy. Jak zatem można mówić o braku świadków? Istnieją zarówno świadkowie, jak i Najwyższy Pan i dlatego tak wiele żywych istot promowanych jest na wyższe systemy planetarne albo degradowanych na niższe systemy planetarne, łącznie z planetami piekielnymi. Nie występują tu żadne sprzeczności, gdyż wszystko jest doskonale zaaranżowane przez nadzór Najwyższego Boga (svabhaviki jnana-bala-kriya ca). Świadkowie wymienieni w tym wersecie również wspomniani są w innej literaturze wedyjskiej:
aditya-candrav anilo 'nalaś ca
dyaur bhumir apo hrdayam yamaś ca
ahaś ca ratriś ca ubhe ca sandhye
dharmo 'pi janati narasya vrttam
06.01.44 Znaczenie: Różnica pomiędzy istotami ludzkimi i innymi jest taka, że ludzie powinni działać zgodnie ze wskazówkami Ved. Na nieszczęście ludzie wytwarzają swe własne sposoby działania, nie zważając na Vedy. Zatem wszyscy z nich postępują grzesznie i podlegają karze.
06.01.45 Znaczenie: Jak oznajmia Bhagavad-gita (14.18):
urdhvam gacchanti sattva-stha
madhye tisthanti rajasah
jaghanya-guna-vrtti-stha adho
gacchanti tamasah
Osoby działające w gunie dobroci promowane są na wyższe systemy planetarne, aby zostać półbogami. Osoby postępujące normalnie i nie popełniające zbytnich grzechów pozostają w tym środkowym systemie planetarnym, a ci którzy dopuszczają się ohydnych grzechów, musza zstąpić do piekielnego życia.
06.01.46 Znaczenie: Działanie i reakcje trzech sił materialnej natury widoczne są w tym życiu. Na przykład, niektórzy ludzie są bardzo szczęśliwi, niektórzy są w niedoli, a niektórzy są trochę szczęśliwi i trochę nieszczęśliwi. Jest to rezultat przeszłego obcowania z siłami materialnej natury – dobrocią, pasją i ignorancją. Skoro taka różnorodność widoczna jest w tym życiu, możemy przypuszczać, że również w życiu następnym żywe istoty będą szczęśliwe, nieszczęśliwe albo doznawać będą obu tych stanów, w zależności od swego obcowania z różnymi siłami materialnej natury. Dlatego najlepiej jest uwolnić się od trzech sił materialnej natury i być zawsze transcendentalnym do ich zanieczyszczenia. Możliwe jest to jedynie wtedy, kiedy ktoś całkowicie angażuje się w służbę oddania dla Pana. Jak Krsna potwierdza w Bhagavad-gicie (14.26):
mam ca yo 'vyabhicarena
bhakti-yogena sevate
sa gunan samatityaitan brahma-bhuyaya kalpate
"Kto całkowicie angażuje się w służbę oddania, kto nie upada w żadnych okolicznościach, ten od razu przekracza guny natury i wznosi się na płaszczyznę duchową." Jeśli nie jesteśmy w pełni zaabsorbowani służbą oddania, podlegamy zanieczyszczeniu trzech sił materialnej natury i wskutek tego musimy cierpieć niedolę albo mieszane szczęście i niedole.
06.01.47 Znaczenie: Nietrudno jest zrozumieć naszą przeszłość czy przyszłość, gdyż czas podlega zanieczyszczeniu trzema siłami materialnej natury. Skoro tylko nadchodzi wiosna, automatycznie manifestuje się różnorodność owoców i kwiatów i na podstawie tego możemy wnioskować, że również w przeszłości wiosna przyozdobiona była podobnymi owocami i kwiatami i podobnie będzie również w przyszłości. Nasze ponowne narodziny i śmierć mają miejsce w czasie i odpowiednio do wpływu sił natury otrzymujemy różnego typu ciała i umieszczani jesteśmy w różnych warunkach.
06.01.48 Znaczenie: Nie powinniśmy uważać Yamarajy za zwykłą żywą istotę. Jest on tak dobry jak Pan Brahma. Całkowicie współpracuje z nim Najwyższy Pan, który usytuowany jest w każdym sercu i dzięki temu – poprzez laskę Duszy Najwyższej – może on widzieć przeszłość, teraźniejszość i przyszłość danej żywej istoty z jej wnętrza. Słowo anumimamsate oznacza, że może on podejmować decyzje po konsultacji z Dusza Najwyższą. Anu oznacza "podążanie." Rzeczywiste decyzje dotyczące następnego życia żywych istot podejmowane są przez Duszę Najwyższą, a egzekwuje je Yamaraja.
06.01.49 Znaczenie: Człowiek angażuje się w grzeszne czyny, ponieważ nie wie on, co uczynił w swym przeszłym życiu, że otrzymał swe obecne uwarunkowane ciało, które podlega trzem rodzajom nieszczęść. Jak Rsabhadeva oznajmia w Śrimad-Bhagavatam (5.5.4), nunam pramattah kurute vikarma: istota ludzka szalejąca za przyjemnościami zmysłowymi nie waha się działać grzesznie. Yad-indriya-pritaya aprnoti: spełnia grzeszne czyny jedynie dla zadowolenia zmysłów. Na sadhu manye: nie jest to dobre. Yata atmano 'yam asann api kleśada asa dehah: z powodu takiego grzesznego działania otrzymuje następne ciało, w którym będzie cierpieć tak, jak cierpi w swym obecnym ciele z powodu swych przeszłych grzesznych czynności.
Należy wiedzieć, że osoba nie znająca wiedzy wedyjskiej zawsze działa w ignorancji, nie wiedząc co uczyniła w przeszłości, co robi obecnie i w jaki sposób będzie cierpieć w przyszłości. Jest całkowicie pogrążona w ciemności. Dlatego nakaz wedyjski brzmi, tamasi ma: "Nie pozostawaj w ciemności." Jyotir gama: spróbuj przedostać się do światła." Światłem czy oświeceniem jest wiedza wedyjska, którą może zrozumieć osoba, która wzniosła się do siły dobroci albo która wznosi się ponad gunę dobroci poprzez zaangażowanie się w służbę oddania dla mistrza duchowego i Najwyższego Pana. Opisane to jest w Śvetaśvatara Upanisad (6.23):
yasya deve para
bhaktir yatha deve tatha gurau
tasyaite kathita hy
arthah prakaśante mahatmanah
"Wszelkie znaczenie wiedzy wedyjskiej automatycznie wyjawiane jest tym wielkim duszom, które mają niezachwianą wiarę zarówno w Pana, jak i w mistrza duchowego." Vedy zalecają, tad-vijnanartham sa gurum evabhigacchet: należy zbliżyć się do mistrza duchowego, który posiada pełna wiedzę wedyjską i z pełną wiarą poddać się jego kierownictwu, aby zostać bhaktą Pana. Kiedy to uczynimy, wówczas wyjawiona zostanie nam wiedza wedyjska. Wtedy nie będziemy musieli już dłużej pozostawać w ciemnościach materialnej natury.
Żywa istota otrzymuje określony rodzaj ciała odpowiednio do swego obcowania z materialnymi siłami natury – dobrocią, pasją, i ignorancją. Przykładem osoby obcującej z siłą dobroci jest kwalifikowany bramin. Taki bramin zna przeszłość, teraźniejszość i przyszłość, ponieważ zasięga rady literatury wedyjskiej i widzi oczyma śastr (śastra-caksuh). Może on zrozumieć, jakie było jego przeszłe życie, dlaczego znajduje się w obecnym ciele i jak może osiągnąć wyzwolenie z sideł mayi i nie przyjmować następnego materialnego ciała. Wszystko to możliwe jest dla osoby, która usytuowana jest w gunie dobroci. Na ogół jednakże żywe istoty pogrążone są w gunie pasji i ignorancji.
To, czy otrzymamy wyższe czy niższe ciała, w każdym przypadku zależy od uznania Najwyższej Osoby Boga, Paramatmy. Jak oznajmia poprzedni werset:
manasaiva pure
devah purva-rupam vipaśyati
anumimamsate 'purvam manasa
bhagavan ajah
Wszystko zależy od bhagavana, czyli ajah, nienarodzonego. Dlaczego nie zadowalamy Bhagavana, aby otrzymać lepsze ciało? Odpowiedź brzmi ajnas tamasa: z powodu gęstej ignorancji. Osoba pogrążona w ciemności nie wie, jakie było jej przeszłe życie czy też jakie będzie jej życie przyszłe; zainteresowana jest jedynie swym obecnym ciałem. Osoba w gunie ignorancji i zainteresowana jedynie swym obecnym ciałem jest niczym zwierzę, nawet chociaż ma ciało ludzkie, gdyż zwierzę – okryte ignorancją – sądzi, że ostatecznym celem życia i szczęściem jest jeść tak dużo, jak to tylko możliwe. Istota ludzka musi być wykształcona, aby zrozumieć swe przeszłe życie i wiedzieć, jak powinna starać się o lepsze życie w przyszłości. Istnieje nawet książka zwana Bhrgu-samhita, która wyjawia informacje dotyczące naszego przeszłego, obecnego i przyszłego życia odpowiednio do kalkulacji astrologicznych. W jakiś sposób musimy zdobyć wiedzę o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Jeśli ktoś jest zainteresowany jedynie swym obecnym ciałem i stara się sprawić przyjemność zmysłom w najwyższej mierze, to wiadomo, że jest pogrążony w gunie ignorancji. Jego przyszłość jest bardzo, bardzo mroczna. W istocie, przyszłość istoty bardzo okrytej ignorancją zawsze jest mroczna. Szczególnie w tym wieku ludzkie społeczeństwo okryte jest guną ignorancji i dlatego każdy sądzi, że jego obecne ciało to wszystko i nie zważa na przeszłość czy przyszłość.
06.01.50 Znaczenie: Każdy działa za pomocą swych rąk, nóg i innych zmysłów, pragnąc osiągnąć pewien cel, odpowiednio do swych wymyślonych idei. Usiłujemy czerpać przyjemność z pięciu przedmiotów zmysłów: formy, dźwięku, smaku, zapachu i dotyku, nie znając rzeczywistego celu życia, którym jest zadowolenie Najwyższego Pana. Z powodu nieposłuszeństwa wobec Najwyższego Pana umieszczani jesteśmy w warunki materialne i wówczas usiłujemy polepszyć swą sytuację zgodnie z naszymi wymysłami, nie pragnąc przestrzegać instrukcji Najwyższej Osoby Boga. Niemniej jednak Najwyższy Pan jest tak łaskawy, że przychodzi osobiście, aby pouczyć oszołomioną żywą istotę, w jaki sposób działać posłusznie i następnie stopniowo powrócić do domu, z powrotem do Boga, gdzie może ona osiągnąć wieczne, spokojne życie pełne szczęścia i wiedzy. Żywa istota posiada ciało, które jest bardzo skomplikowaną kombinacją materialnych elementów i za pomocą tego ciała zmaga się ona samotnie, jak w wersecie tym wskazują na to słowa ekas tu. Na przykład, jeśli ktoś zmaga się w oceanie, musi przepłynąć przez niego sam. Chociaż w oceanie tym pływa wiele innych ludzi i zwierząt wodnych, sam musi zatroszczyć się o siebie, gdyż nikt inny mu nie pomoże. Dlatego werset ten poświadczył, że składnik siedemnasty, dusza, musi działać samotnie. Chociaż stara się stworzyć społeczeństwo, przyjaźń i miłość, nikt nie będzie jej w stanie pomóc poza Krsną, Najwyższym Panem. Dlatego jej jedyną troską powinno być zadowolenie Krsny. Tego też pragnie Krsna (sarva-dharman parityajya mam ekam śaranam vraja). Kiedy ludzie oszołomieni są materialnymi warunkami, starają się zjednoczyć, ale chociaż walczą o jedność pomiędzy ludźmi i narodami, wszystkie ich wysiłki są daremne. Każdy musi samotnie walczyć o byt z wieloma elementami natury. Dlatego naszą jedyną nadzieją, jak radzi Krsna, jest podporządkowanie się Jemu, gdyż On może pomóc nam wyzwolić się z oceanu niewiedzy. Śri Caitanya Mahaprabhu dlatego modli się:
ayi nanda-tanuja kinkaram
patitam mam visame bhavambudhau
krpaya tava pada-pankaja-
sthita-dhuli-sadrśam vicintaya
"O Krsno, ukochany synu Nandy Maharajy, jestem Twym wiecznym sługą, ale w jakiś sposób upadłem w ten ocean niewiedzy i chociaż zmagam się bardzo ciężko, nie jestem w stanie się z niego wydostać. Jeśli łaskawie wydobędziesz mnie z niego i umieścisz mnie jako jedną z cząsteczek kurzu u Swych lotosowych stóp, wówczas będę ocalony."
Podobnie, Bhaktivinoda Thakura śpiewał:
anadi karama-phale, padi'
bhavarnava-jale,
taribare na dekhi upaya
"Mój drogi Panie, nie pamiętam, kiedy upadłem w ten ocean niewiedzy i teraz nie mogę znaleźć sposobu na wydostanie się z niego." Powinniśmy pamiętać, że każdy jest odpowiedzialny za swe własne życie. Jeśli jakaś jednostka staje się czystym bhaktą Krsny, wówczas zostaje wyzwolona z oceanu niewiedzy.
06.01.51 Znaczenie: Werset ten wyjaśnia istotę materialnego, uwarunkowanego życia. Żywa istota, element siedemnasty, walczy samotnie w kolejnych żywotach. Walka ta nazywana jest samsrti, czyli materialnym uwarunkowanym życiem. Bhagavad-gita oznajmia, że siła materialnej natury jest nieprzezwyciężona (daivi hy esa gunamayi mama maya duratyaya). Materialna natura nęka żywą istotę w różnych ciałach, ale jeśli żywa istota podporządkuje się Najwyższej Osobie Boga, zostaje uwolniona od tego uwikłania, jak stwierdza Bhagavad-gita (mam eva ye prapadyante mayam etam taranti te). W ten sposób osiąga ona sukces w życiu.
06.01.52 Znaczenie: Jak to już wyjaśniono, wpływ sił natury jest bardzo potężny. Żywa istota uwikłana w różnego rodzaju czynności karmiczne jest niczym jedwabnik usidlony w kokonie. Uwolnienie się jest niezmiernie trudne, jeśli nie otrzyma się pomocy Najwyższej Osoby Boga.
06.01.53 Znaczenie: Najważniejszym czynnikiem w działaniu jest svabhavika, czyli naturalna skłonność danej osoby. Naszą naturalną skłonnością jest służenie, ponieważ żywa istota jest wiecznym sługą Boga. Żywa istota pragnie służyć, ale z powodu swego zapomnienia o związku z Najwyższym Panem, służy pod wpływem sił materialnej natury i wytwarza różne metody służenia, takie jak socjalizm, humanitaryzm i altruizm. Powinna jednakże zaznajomić się z doktrynami Bhagavad-gity i przyjąć instrukcję Najwyższej Osoby Boga, aby porzucić swe wszystkie naturalne skłonności do służby materialnej, występującej pod różnymi nazwami i podjąć służbę dla Pana. Oryginalną naturalną skłonnością żywej istoty jest działanie w świadomości Krsny, ponieważ jej prawdziwa natura jest duchowa. Człowiek ma obowiązek zrozumieć, że ponieważ jest zasadniczo duchem, musi postępować zgodnie ze skłonnościami duchowymi i nie może dać się unosić skłonnościom materialnym. Śrila Bhaktivinoda Thakura dlatego śpiewa:
(miche) mayara vaśe, yaccha bhese',
khaccha habudubu, bhai
"Moi drodzy bracia, dajecie się unosić falom materialnej energii i cierpicie w wielu nieszczęsnych warunkach. Czasami zatapiają was fale materialnej natury, a czasami jesteście miotani niczym pływak zmagający się w oceanie." Jak stwierdził Bhaktivinoda Thakura, ta skłonność, aby być unoszonym przez fale mayi, może zmienić się na oryginalną, naturalną skłonność, która jest duchowa, kiedy żywa istota zrozumie, że jest wiecznym krsna-dasa, sługą Boga, Krsny.
(jiva) krsna-dasa, ei viśvasa,
karle ta' ara duhkha nai
Jeśli ktoś, zamiast służyć mayi pod różnymi nazwami, wykorzystuje swą tendencję do służenia w służbie dla Najwyższego Pana, wówczas jest bezpieczny i nie ma więcej problemów. Jeśli ktoś powraca do swej oryginalnej, naturalnej skłonności w ludzkiej formie życia poprzez zrozumienie doskonałej wiedzy danej przez Samego Krsnę w literaturze wedyjskiej, wówczas jego życie jest sukcesem.
06.01.54 Znaczenie: Ciało wulgarne jest produktem ciała subtelnego. Jak oznajmia Bhagavad-gita (8.6):
yam yam vapi smaran bhavam
tyajaty ante kalevaram
tam tam evaiti kaunteya
sada tad-bhava-bhavitah
"Jaki stan istnienia pamięta ten, kto porzuca swoje ciało, o synu Kunti, taki stan bez wątpienia osiągnie." Atmosfera ciała subtelnego w chwili śmierci stwarzana jest przez czynności ciała wulgarnego. Tak więc ciało wulgarne działa za życia, a ciało subtelne działa w chwili śmierci. Ciało subtelne, które jest zwane linga, czyli ciałem pragnień, jest podstawą do rozwoju określonego typu ciała wulgarnego, które jest albo takie jak ciało matki tej osoby, albo takie jak ciało ojca. Według Rg Vedy, jeśli w chwili zbliżenia seksualnego wydzieliny matki są bardziej obfite niż wydzieliny ojca, wówczas dziecko otrzyma ciało żeńskie, a jeśli bardziej obfite są wydzieliny ojca, wówczas dziecko otrzyma ciało męskie. Takie są subtelne prawa natury, które działają zgodnie z pragnieniem żywej istoty. Jeśli człowiek zostanie pouczony, aby zmienić swe ciało subtelne poprzez rozwiniecie świadomości Krsny, w chwili śmierci jego ciało subtelne stworzy ciało wulgarne, w którym będzie on bhaktą Krsny, albo – jeśli jest jeszcze bardziej doskonały – nie przyjmie następnego ciała materialnego, ale natychmiast otrzyma ciało duchowe i powróci do domu, z powrotem do Boga. Na tym polega proces transmigracji duszy. Zamiast więc usiłować zjednoczyć społeczeństwo ludzkie poprzez ugody mające na celu zadowalanie zmysłów, co jest rzeczą niemożliwą, jest najwyraźniej rzeczą pożądaną, aby nauczać ludzi w jaki sposób stać się świadomym Krsny i powrócić do domu z powrotem do Boga. Jest to prawdą teraz i zaprawdę w każdym czasie.
06.01.55 Znaczenie: Słowo prakrti znaczy materialna natura, a purusa może również odnosić się do Najwyższej Osoby Boga. Jeśli ktoś pragnie dalej obcować z prakrti, żeńską energią Krsny i być oddzielonym od Krsny poprzez złudzenie, że jest w stanie cieszyć się prakrti, musi kontynuować swe uwarunkowane życie. Jeśli jednakże zmienia swą świadomość i obcuje z najwyższą, oryginalną osobą (purusam śaśvatam), albo z Jego towarzyszami, wówczas może wydostać się z uwikłania materialnej natury. Jak stwierdza Bhagavad-gita (4.9), janma karma ca me divyam evam yo vetti tattvatah: należy jedynie zrozumieć Najwyższą Osobę Boga, Krsnę, to znaczy Jego formę, imię, czynności i rozrywki. Dzięki temu będziemy zawsze obcowali z Krsną. Tyaktva deham punar janma naiti mam eti so 'rjuna: i tak po porzuceniu swego wulgarnego materialnego ciała nie przyjmujemy innego ciała wulgarnego, ale ciało duchowe, w którym powrócimy do domu, z powrotem do Boga. W ten sposób skończą się kłopoty powodowane przez energię materialną. Podsumowując, żywa istota jest wiecznym sługą Boga, ale przychodzi do tego materialnego świata i jest związana przez materialne warunki z powodu swego pragnienia panowania nad materią. Wyzwolenie oznacza porzucenie tej błędnej świadomości i odnowienie swej oryginalnej służby dla Pana. Ten powrót do oryginalnego życia zwany jest mukti, jak potwierdza to Śrimad-Bhagavatam (muktir hitvanyatha rupam svarupena vyavasthitih).
06.01.56-57 Znaczenie: Wysłannicy Yamarajy, Yamaduci, wyjaśniają rzeczywistą pozycję pobożności i bezbożności oraz tego, w jaki sposób żywa istota uwikłana jest w tym materialnym świecie. Opisując historię życia Ajamili, Yamaduci relacjonują, że na początku był on uczonym w literaturze wedyjskiej. Był dobrze ułożony, czysty i bardzo uprzejmy dla każdego. W istocie, posiadał on wszelkie dobre cechy. Innymi słowy, był on niczym doskonały bramin. Bramin powinien być w doskonały sposób pobożny, powinien przestrzegać wszystkich regulujących zasad i posiadać wszelkie dobre cechy. Wersety te wyjaśniają symptomy pobożności. Śrila Viraraghava Acarya komentuje, że dhrta-vrata oznacza dhrtam vratam stri-sanga-rahityatmaka-brahmacarya-rupam. Innymi słowy, jako doskonały brahmacarin Ajamila przestrzegał zasad i przepisów celibatu i był bardzo łagodny, prawdomówny i czysty. Następne wersety opiszą, w jaki sposób upadł on pomimo wszystkich tych zalet i spotkał się z groźbą ukarania przez Yamaraję.
06.01.58-60 Znaczenie: Idąc samotnie uczęszczaną drogą, Ajamila napotkał mężczyznę czwartej klasy i prostytutkę, którzy zostali obrazowo opisani w tym wersecie. Pijaństwo występowało czasami w zamierzchłych czasach, chociaż niezbyt często. Jednakże w Kali-yudze grzech ten wstępuje wszędzie, gdyż ludzie na całym świecie stracili poczucie wstydu. Dawno temu, kiedy Ajamila – doskonały brahmacarin – ujrzał pijanego śudrę i prostytutkę, scena ta podziałała na niego. W dzisiejszych czasach grzech ten można napotkać w tak wielu miejscach i musimy wziąć pod uwagę pozycję studenta brahmacarina, który widzi takie zachowanie. Pozostanie niewzruszonym jest niezmiernie trudne dla takiego brahmacarina, jeśli nie jest niezwykle mocny w przestrzeganiu regulujących zasad. Niemniej jednak, jeśli ktoś bardzo poważnie przyjmuje świadomość Krsny, może on oprzeć się prowokacji grzechu. W naszym ruchu świadomości Krsny zabraniamy niedozwolonego seksu, intoksykacji, jedzenia mięsa i hazardu. Pijana, na pół naga kobieta obejmująca pijanego mężczyznę jest w Kali-yudze widokiem całkiem powszechnym, szczególnie w krajach zachodnich i wstrzemięźliwość po ujrzeniu tego jest niezmiernie trudna. Niemniej jednak jeśli dzięki łasce Krsny, ktoś przestrzega regulujących zasad i intonuje mantrę Hare Krsna, Krsna z pewnością będzie go chronił. Zaiste, Krsna mówi, że jego bhakta nigdy nie ginie (kaunteya pratijanihi na me bhaktah pranaśyati). Dlatego wszyscy uczniowie praktykujący świadomość Krsny powinni posłusznie przestrzegać regulujących zasad i wytrwale intonować święte imię Pana. Wówczas nie będzie powodu do obaw. W przeciwnym razie nasza pozycja będzie bardzo niebezpieczna, szczególnie w tej Kali-yudze.
06.01.61 Znaczenie: Mówi się, że jeśli ktoś posmaruje swe ciało kurkumą, wzbudza to pożądliwe pragnienia płci przeciwnej. Słowo kama-liptena wskazuje na to, ze ciało śudry dekorowane było kurkumą.
06.01.62 Znaczenie: Kontrolowanie pożądliwych pragnień jest rzeczą niezmiernie trudną, jeśli nie jest się mocnym w yodze, cierpliwości i właściwym zachowaniu cielesnym, umysłowym i intelektualnym. Tak więc nawet w pełni kwalifikowany bramin, jak opisano powyżej, nie był w stanie kontrolować swych pożądliwych pragnień i powstrzymać się od dążenia do urzeczywistnienia ich, kiedy ujrzał mężczyznę obejmującego kobietę i robiącego praktycznie wszystko, co wymagane jest do życia seksualnego. Moc materialistycznego życia jest tak wielka, ze opanowanie się jest rzeczą niezmiernie trudną, jeśli nie jest się szczególnie chronionym przez Najwyższą Osobę Boga poprzez służbę oddania.
06.01.63 Znaczenie: Wypowiadając ten werset Śukadeva Gosvami pragnął wpoić umysłowi czytelnika, że wzniosła pozycja Ajamili jako bramina została zniszczona przez obcowanie z prostytutką, do tego stopnia, że zapomniał o wszystkich swych bramińskich czynnościach. Niemniej jednak pod koniec swego życia – jedynie dzięki intonowaniu czterech sylab imienia Narayana – został on wybawiony z najbardziej poważnego niebezpieczeństwa upadku. Svalpam apy asya dharmasya trayate mahato bhayat: nawet odrobina służby oddania może ocalić nas od największego niebezpieczeństwa. Służba oddania, która rozpoczyna się od intonowania świętego imienia Pana, ma tak wielką moc, ze nawet jeśli ktoś upada z egzaltowanej pozycji bramina z powodu nadużywania seksu, może uchronić się od wszelkich nieszczęść, jeśli w jakiś sposób będzie intonował święte imię Pana. Taka jest niezwykła moc świętego imienia Pana. Dlatego Bhagavad-gita radzi, aby nie zapominać intonowania świętego imienia nawet na moment (satatam kirtayanto mam yatantaś ca drdha-vratah). W tym materialnym świecie jest tak wiele niebezpieczeństw, że w każdej chwili można upaść ze swej wzniosłej pozycji. Jeśli jednakże ktoś zawsze pozostaje czystym i mocnym dzięki intonowaniu maha-mantry Hare Krsna, z pewnością będzie bezpieczny.
06.01.64 Znaczenie: Na całym świecie jest wiele przykładów na to, że nawet oczyszczona osoba zostaje urzeczona przez prostytutkę i w ten sposób traci wszystkie odziedziczone pieniądze. Prostytucja jest tak odrażająca, że pragnienie związku seksualnego z prostytutką może zrujnować charakter danej osoby, zniszczyć jego wzniosłą pozycję i ograbić ją z wszystkich jej pieniędzy. Dlatego niedozwolony seks jest ściśle zakazany. Należy zadowolić się własną żoną, gdyż nawet najlżejsze zboczenie spowoduje chaos. Grhastha świadomy Krsny powinien zawsze o tym pamiętać. Zawsze powinien zadowolić się jedną żoną i być spokojnym dzięki intonowaniu mantry Hare Krsna. W przeciwnym razie w każdej chwili może upaść ze swej dobrej pozycji, jak unaocznia to przykład Ajamili.
06.01.65 Znaczenie: Zwyczajowo każdy ma prawo dziedziczyć własność swego ojca i Ajamila również odziedziczył pieniądze swego ojca. Ale co zrobił z tym pieniędzmi? Zamiast wykorzystać je w służbie dla Krsny, zaangażował je w służbę dla prostytutki. Dlatego został potępiony i zasługiwał na karę Yamarajy. W jaki sposób to się stało? Padł ofiarą niebezpiecznego, pełnego pożądania spojrzenia prostytutki.
06.01.67 Znaczenie: Pożywienie przygotowane przez nieczystego, grzesznego mężczyznę albo kobietę, szczególnie prostytutkę, jest wysoce skażone. Ajamila jadł takie pożywienie i dlatego podlegał karze Yamarajy.
06.01.68 Znaczenie: Visnuduci zabronili Yamadutom zabrać Ajamilę do Yamarajy i dlatego Yamaduci wyjaśnili, że zabranie takiego człowieka do Yamarajy było rzeczą właściwą. Ponieważ Ajamila nie odbył pokuty za swe grzeszne czyny, miał zostać zabrany do Yamarajy w celu oczyszczenia. Kiedy człowiek popełnia morderstwo, staje się grzesznikiem i dlatego również musi zostać zabity; w przeciwnym razie po śmierci będzie musiał cierpieć wiele grzesznych reakcji. Podobnie, kara Yamarajy jest procesem oczyszczenia dla najbardziej odrażających grzesznych osób. Dlatego Yamaduci poprosili Visnudutów, aby nie stawali im na drodze i pozwolili im zabrać Ajamilę do Yamarajy.
W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do 1 Rozdziału 6 Canto
Śrimad-Bhagavatam zatytułowanego,