Rozdział ten opisuje czynności króla Maharajy Bharaty, cesarza całego świata. Maharaja Bharata spełniał różne rytualistyczne ceremonie (yajne wedyjskie) i zadowolił Najwyższego Pana, czcząc Go na różne sposoby. W odpowiednim czasie opuścił dom i zamieszkał w Hardwar, a dni swoje zapełnił czynnościami w służbie oddania. Z polecenia swojego ojca, pana Rsabhadevy, Bharata Maharaja poślubił Pancajani córkę Viśvarupy. Po tym zarządzał w spokoju całym światem. Wcześniej planeta ta była znana jako Ajanabha, a po rządach Maharajy Bharaty została nazwana Bharata-varsą. W łonie Pancajani Maharaja Bharata spłodził 5 synów, których nazwał: Sumati, Rastrabhrta. Sudarśana, Avarana i Dhumraketu. Bharata Maharaja nieugięcie wypełniał zasady religijne i podążał w ślady swego ojca. Dlatego też z powodzeniem sprawował władzę nad obywatelami. Ponieważ wypełniał różne yajne dla zadowolenia Najwyższego Pana, sam osobiście był zadowolony. Posiadając niezaniepokojony umysł, zwiększył swoje czynności w służbie oddania dla Pana Vasudevy. Maharaja Bharata posiadał kwalifikacje do zrozumienia zasad świętych osób, takich jak Narada i podążał śladami mędrców. I zawsze w swoim sercu miał Pana Vasudevę. Kiedy zakończył królewskie obowiązki, podzielił swoje królestwo pomiędzy pięciu synów. Następnie opuścił dom i udał się do siedziby Pulahy, znanej jako Pulahaśrama. Spożywał tam leśne warzywa i owoce, a w służbę oddania dla Pana Vasudevy używał wszystkiego, co mógł zdobyć. W ten sposób zwiększył swoje oddanie dla Vasudevy i automatycznie rozpoczął dalszą realizację swojego transcendentalnego, pełnego szczęścia życia. Z powodu jego wysoce zaawansowanej duchowej pozycji, w ciele jego można było czasami zauważyć przemiany asta-sattvika, takie jak ekstatyczny płacz i drżenie ciała, które są symptomami miłości do Boga. Wiadomo, że Maharaja Bharata czcił Najwyższego Pana mantrami wymienionymi w Rg Vedzie, znanymi zazwyczaj jako mantry Gayatri, których celem jest Najwyższy Narayana usytuowany wewnątrz słońca.
05.07.03 Znaczenie: Uprzedni planeta ta znana była jako Ajanabha z powodu rządów króla Nabhi. Ale od panowania Maharajy Bharaty nad ta planeta, sławi się ją jako Bharata-varsę.
05.07.04 Znaczenie: Najważniejszą rzeczą jest to, aby przywódca władzy wykonawczej sprawował władzę nad obywatelami, angażując ich w odpowiadające im zawodowe obowiązki. Niektórzy obywatele byli braminami, niektórzy – ksatriyami, a niektórzy vaiśyami i śudrami. Obowiązkiem rządu jest dopilnowanie, aby obywatele działali zgodnie z tymi materialnymi podziałami dla swojego postępu duchowego. W żaden sposób nikt nie powinien pozostawać bez zatrudnienia czy zajęcia. Na materialnej ścieżce należy działać jako bramin, ksatriya, vaiśya czy śudra, a na ścieżce duchowej każdy powinien działać jako brahmacarin, grhastha, vanaprastha czy sannyasin. Mimo iż poprzednio rząd był monarchią, wszyscy królowie byli pełni uczuć dla obywateli i ściśle dbali o to, aby byli oni zaangażowani w swoje odpowiednie obowiązki. Dlatego też kierowanie społeczeństwem przebiegało spokojnie.
05.07.05 Znaczenie: Aby sprawdzić, czy ofiary są spełniane właściwie, ofiarowywano w nich zwierzęta, takie jak świnie i krowy. W innym wypadku zabijanie zwierząt nie miało celu. W rzeczywistości zwierzę ofiarowywano w ogniu ofiarnym, by dać mu nowe życie. Zazwyczaj w ogniu poświęcano stare zwierzę, które wychodziło z niego w młodym ciele. Jednakże niektóre z tych rytuałów nie wymagały ofiary zwierzęcej. W obecnym wieku ofiary zwierzęce są zabronione. Jak powiedział Śri Caitanya Mahaprabhu:
aśvamedham gavalambham
sannyasam pala-paitrkam
devarena sutotpattim kalau
panca vivarjayet
"W tym wieku Kali zabronione jest 5 czynności:
poświęcanie konia w ofierze,
poświęcanie krowy w ofierze,
przyjmowanie porządku sannyasy,
ofiarowywanie oblacji z mięsa przodkom i
płodzenie dzieci w żonie swojego brata." (Cc. Adi 17.164)
Ofiary takie są niemożliwe w tym wieku z powodu braku doświadczonych braminów, czyli rtvijah, którzy byliby w stanie podjąć się tej odpowiedzialności. Ze względu na brak takich braminów, polecana jest sankirtana-yajna. Yajnaih sankirtana-prayair yajanti hi sumedhasah (Bhag. 11.5.32). Przede wszystkim ofiary spełniane są dla zadowolenia Najwyższej Osoby Boga. Yajnartha-karma: Czynności takie powinny być spełniane dla przyjemności Najwyższego Pana. W tym wieku Kali należy czcić Najwyższego Pana – w Jego inkarnacji jako Śri Caitanya Mahaprabhu, razem z Jego towarzyszami – przez spełnianie sankirtana-yajni, zbiorowego intonowania mantry Hare Krsna. Proces ten przyjmują inteligentni ludzie. Yajnaih sankirtana-prayair yajanti hi sumedhasah. Słowo sumedhasah odnosi się do inteligentnych ludzi, obdarzonych bardzo dobrą substancja mózgową.
05.07.06 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga mówi, że dopóki ktoś nie rozwinie czystej służby oddania śravanam kirtanam, słuchania i mantrowania, należy spełniać swoje przypisane obowiązki. Ponieważ Maharaja Bharata był wielkim bhaktą, można zapytać, dlaczego musiał spełniać tak wiele ofiar, które w rzeczywistości przeznaczone są dla karmitów. Faktem jest to, że po prostu przestrzegał on poleceń Vasudevy. Jak Krsna mówi w Bhagavad-gicie, sarva dharman parityajya mam ekam śaranam vraja: "Porzuć wszelkie rodzaje religii i po prostu podporządkuj się Mnie." (Bg. 18.66) Cokolwiek robimy, nieprzerwanie powinniśmy pamiętać o Vasudevie. Zazwyczaj ludzie oddani są składaniu pokłonów różnym półbogom. Lecz Maharaja Bharata po prostu pragnął zadowolić Pana Vasudevę. Jak zostało powiedziane w Bhagavad-gicie: bhoktaram yajna-tapasam sarva-loka-maheśvaram (Bg. 5.29). Można spełniać yajne dla zadowolenia określonego półboga, ale kiedy yajna ofiarowana jest yajna-purusy, Narayanowi, wtedy zadowoleni są półbogowie. Celem spełniania różnych yajni jest zadowolenie Najwyższego Pana. Można spełniać je w imieniu różnych półbogów albo bezpośrednio. Jeżeli ofiarowujemy oblacje bezpośrednio Najwyższej Osobie Boga, wtedy automatycznie zadowoleni są półbogowie. Jeżeli podlejemy korzenie drzewa – automatycznie zadowolone są gałęzie, gałązki, owoce o kwiaty. Kto spełnia ofiary dla różnych półbogów, powinien pamiętać o tym, że półbogowie są po prostu częściami ciała Najwyższego. Jeżeli czcimy rękę jakiejś osoby, zamierzamy zadowolić samą tę osobę. Jeżeli masujemy nogi jakiejś osoby, to w rzeczywistości nie służymy nogom, lecz osobie, która te nogi posiada. Wszyscy półbogowie są różnymi częściami Pana i jeżeli pełnimy służbę dla nich, to w rzeczywistości służymy Samemu Panu. Brahma-samhita wspomina o oddawaniu czci półbogom, ale w rzeczywistości śloki te przemawiają za czczeniem Najwyższej Osoby Boga, Govindy. Na przykład, Brahma-samhita (5.44) w ten sposób wspomina o oddawaniu czci bogini Durdze:
srsti-sthiti-pralaya-sadhana-śaktir eka
chayeva yasya bhuvanani bibharti durga
icchanurupam api yasya ca cestate sa
govindam adi-purusam tam aham bhajami
Wypełniając polecenia Śri Krsny, bogini Durga stwarza, utrzymuje i unicestwia. Pan Krsna również potwierdza to stwierdzenie w Bhagavad-gicie. Mayadhyaksena prakrtih suyate sa-caracaram: "Ta materialna natura działa pod Moją kontrolą, o synu Kunti i ona to stwarza wszelkie ruchome i nieruchome istnienie (Bg. 9.10)
W tym duchu powinniśmy oddawać cześć półbogom. Ponieważ bogini Durga sprawia przyjemność Krsnie, zatem powinniśmy oddawać jej szacunek. Ponieważ Pan Śiva nie jest niczym innym, jak tylko funkcjonalnym ciałem Krsny, powinniśmy zatem oddawać mu szacunek. W podobny sposób powinniśmy oddawać szacunek Brahmie, Agni i Suryi. Istnieje wiele ofiar dla różnych półbogów i powinniśmy zawsze pamiętać, że te ofiary są zazwyczaj przeznaczone dla zadowolenia Najwyższej Osoby Boga. Bharata Maharaja nie pragnął od półbogów żadnego błogosławieństwa. Jego celem było sprawienie przyjemności Najwyższemu Panu. W Mahabharacie, pomiędzy tysiącem imion Visnu, powiedziane jest: yajna-bhug yajna-krd yajnah. Podmiot radości yajni, wykonawca yajni i yajna sama w sobie są Najwyższym Panem. Najwyższy Pan wykonuje wszystko, ale pod wpływem ignorancji żywa istota myśli, ze to ona jest sprawcą. Tak długo jak myślimy, że jesteśmy sprawcami, wywołuje to karma-bandhę (niewolę czynności). Kiedy działamy dla yajni, dla Krsny, wtedy nie ma karma-bandhy. Yajnarthat karmano 'nyatra loko 'yam karma-bandhanah: "Pracę należy spełniać jako ofiarę dla Visnu, w przeciwnym razie jest ona przyczyną niewoli w tym materialnym świecie."(Bg. 3.9)
Kierując się instrukcjami Maharajy Bharaty, powinniśmy działać nie dla naszego osobistego zadowolenia, ale dla zadowolenia Najwyższej Osoby Boga. W Bhagavad-gicie (17.28) jest również powiedziane:
aśraddhaya hutam dattam tapas
taptam krtam ca yat
asad ity ucyate partha na ca
tat pretya no iha
Ofiary, wyrzeczenia i pokuty praktykowane bez wiary w Najwyższą Osobę Boga – są niestałe. Bez względu na to, jakie rytuały byłyby spełniane, są one nazywane asat, nietrwałymi i dlatego nie przynoszą żadnego pożytku ani w tym życiu, ani w następnym.
Królowie tacy jak Maharaja Ambarisa i wielu innych rajarsich, którzy byli czystymi bhaktami Pana, po prostu zajmowali swój czas służbą oddania dla Najwyższego Pana. Nie należy krytykować czystego bhaktę, kiedy wypełnia jakąś służbę za pośrednictwem innej osoby, ponieważ czynności jego przeznaczone są dla zadowolenia Najwyższego Pana. Bhakta może zaangażować kapłana w wypełnienie jakiejś karma-kandy i kapłan ten może nie być czystym bhaktą, lecz nie należy krytykować bhakty, ponieważ pragnie on zadowolić Najwyższego Pana. Bardzo znaczące jest słowo apurva. Reakcje karmy nazywane są apurva. Kiedy działamy pobożnie lub niepobożnie, nie następują natychmiastowe rezultaty. Zatem czekamy na rezultaty nazywane apurva. Rezultaty manifestują się w przyszłości. Nawet smartowie przyjmują te apurva. Czyści bhaktowie działają po prostu dla przyjemności Najwyższej Osoby Boga, dlatego też rezultaty ich czynności są duchowe, czyli wieczne. Nie są one takie, jak rezultaty karmitów, które są nietrwałe. Bhagavad-gita (4.23) potwierdza to:
gata-sangasya muktasya
jnanavasthita-cetasah
yajnayacaratah karma samagram
praviliyate
"Praca człowieka uniezależnionego od trzech sił materialnej natury i posiadającego kompletną wiedzę transcendentalną, całkowicie wtapia się w transcendencję."
Bhakta zawsze wolny jest od materialnego zanieczyszczenia. Posiada on pełną wiedzę i dlatego ofiary jego przeznaczone są dla zadowolenia Najwyższej Osoby Boga.
05.07.07 Znaczenie: Pan Vasudeva, czyli Śri Krsna, syn Vasudevy, jest Najwyższą Osobą Boga. Manifestuje się On w sercach yoginów w Swojej cesze Paramatmy, a jnani czczą Go jako bezosobowego Brahmana. Śastry opisują, że cecha Paramatmy posiada cztery ręce, w których trzyma dysk, konchę, kwiat lotosu i maczugę. Zostało to potwierdzone w Śrimad-Bhagavatam (2.2.8):
kecit
sva-dehantar-hrdayavakaśe
pradeśa-matram purusam vasantam
catur-bhujam kanja-rathanga-śankha-
gada-dharam dharanaya smaranti
Paramatma usytuowany jest w sercach wszystkich żywych istot. Posiada On cztery ręce, w których trzyma symboliczne bronie. Wszyscy bhaktowie, którzy myślą o Paramatmie w sercu, czczą najwyższą Osobę Boga jako Bóstwo świątynne. Rozumieją oni bezosobowe cechy Pana i promienie Jego ciała, blask Brahmana.
05.07.08 Znaczenie: Według prawa daya-bhak, kto odziedziczył majątek, musi przekazać go następnemu pokoleniu. Bharata Maharaja uczynił to właściwie. Najpierw cieszył się posiadłością ojca przez tysiąc razy dziesięć tysięcy lat. W chwili wycofania się z życia rodzinnego podzielił ten majątek pomiędzy swoich synów i udał się do Pulaha-aśramu.
05.07.09 Znaczenie: Pan zawsze istnieje w różnych transcendentalnych formach. W Brahma-samhicie (5.39) zostało powiedziane:
ramadi-murtisu kala-niyamena tisthan
nanavataram akarod bhuvanesu kintu
krsnah svayam
samabhavat paramah puman yo
govindam adi-purusam tam aham bhajami
Pan usytuowany jest jako On sam, Pan Krsna, Najwyższa Osoba Boga i towarzyszą Mu Jego ekspansje, jak Pan Rama, Baladeva, Sankarsana, Narayana, Maha-Visnu itd. Bhaktowie czczą wszystkie te formy odpowiednio do swego zamiłowania, a Pan, z powodu Swego uczucia, objawia się jako arca-vigraha. Czasami – pragnąc się odwzajemnić Swemu bhakcie lub z powodu uczucia dla niego – ukazuje się mu osobiście. Bhakta jest zawsze w pełni podporządkowany miłosnej służbie dla Pana, a Pan widoczny jest dla bhakty odpowiednio do jego pragnień. Może ukazać się w formie Pana Ramy, Pana Krsny, Pana Nrsimhadevy itd. Na tym polega wymiana miłości pomiędzy Panem i jego bhaktami.
05.07.10 Znaczenie: Śalagrama-śila odnosi się do kamyczków, które z wierzchu i od spodu znaczą kręgi. Są one dostępne w rzece zwanej Gandaki-nadi. Gdziekolwiek płyną wody tej rzeki, miejsce to natychmiast zostaje uświęcone.
05.07.11 Znaczenie: Wszyscy poszukują spokoju umysłu. A osiągnąć go można jedynie wtedy, gdy ktoś całkowicie uwolni się od pragnień materialnego zadowalania zmysłów i zaangażuje się w służbę oddania dla Pana. W Bhagavad-gicie (9.26) zostało powiedziane: patram puspam phalam toyam yo me bhaktya prayacchati. Oddawanie czci Panu wcale nie jest kosztowne. Można ofiarować Panu liść, kwiat, mały owoc i trochę wody. Najwyższy Pan przyjmie to, jeśli zostało ofiarowane z miłością i oddaniem. W ten sposób można uwolnić się od materialnych pragnień. Dopóki utrzymujemy materialne pragnienia, nie możemy być szczęśliwi. A jak tylko zaangażujemy się w służbę oddania dla Pana, nasz umysł zostanie oczyszczony z wszelkich materialnych pragnień. A wtedy osiągniemy pełne zadowolenie.
sa vai pumsam paro dharmo
yato bhaktir adhoksaje
ahaituky
apratihata yayatma suprasidati
vasudeve
bhagavati bhakti-yogah prayojitah
janayaty aśu
vairagyam jnanam ca yad ahaitukam
"Najwyższym zajęciem [dharmą] dla całej ludzkości jest to, które prowadzi do osiągnięcia miłosnej służby oddania dla transcendentalnego Pana. Taka służba oddania musi być nieprzerwana i niemotywowana, wtedy bowiem może ona całkowicie zadowolić jaźń. Przez pełnienie służby oddania dla Osoby Boga, Śri Krsny, osiąga się natychmiast bezprzyczynową wiedzę i obojętność wobec świata" (Bhag.1.2.6–7)
Takie są instrukcje dane w Śrimad-Bhagavatam, najwyższym dziele wedyjskim. Można nie mieć możliwości udania się do Pulaha-aśramu, ale gdziekolwiek by się nie było, można tam radośnie wypełniać służbę oddania dla Pana poprze przyjęcie wymienionych wyżej procesów.
05.07.12 Znaczenie: W ciele osoby rzeczywiście zaawansowanej w ekstatycznej miłości do Krsny, manifestuje się 8 transcendentalnych, pełnych szczęścia symptomów. Są to symptomy doskonałości wynikające z miłosnej służby dla Najwyższej Osoby Boga. Ponieważ Maharaja Bharata nieustannie pełnił służbę oddania, w jego ciele zamanifestowały się wszystkie symptomy ekstatycznej miłości.
05.07.13 Znaczenie: Bóstwem przewodnim wewnątrz Słońca jest Hiranmaya, Pan Narayana. Jest On czczony poprzez mantrę Gayatri: om bhur bhuvah svah tat savitur varenyam bhargo devasya dhimahi. Czczony jest On także poprzez inne hymny Rg Vedy, na przykład: dhyeyah sada savitr-mandala-madhya-varti. Wewnątrz słońca usytuowany jest Pan Narayana i posiada On złoty odcień.
05.07.14 Znaczenie: Przewodnie Bóstwo słońca jest inną ekspansją Narayana, które oświetla cały wszechświat. Pan wchodzi do serc wszystkich żywych istot jako Dusza Najwyższa, daje im inteligencję i spełnia ich materialne pragnienia. Jest to również potwierdzone w Bhagavad-gicie. Sarvasya caham hrdi sannivistah: "Przebywam w sercu każdego." (Bg. 15.15)
Jako Dusza Najwyższa, Pan wchodzi w serca wszystkich żywych istot. W Brahma-samhicie (5.35) zostało powiedziane, andantara-stha-paramanu-cayantara-stham: "Wchodzi On do wszechświata, jak również do atomu." W Rg Vedzie, przewodnie Bóstwo słońca czczone jest poprzez tę mantrę: dhyeyah sada savitr-mandala-madhya-varti narayanah sarasijasana-sannivistah. Narayana usytuowany jest na Swoim kwiecie lotosu wewnątrz słońca. Recytując tę mantrę wszystkie żywe istoty powinny przyjąć schronienie Narayana w chwili wschodu słońca. Według współczesnych naukowców, materialny świat spoczywa na blasku słońca. Dzięki promieniom słońca obracają się wszystkie planety i rosną warzywa. Mamy również informacje, że blask księżyca pomaga rosnąc warzywom i ziołom. W rzeczywistości Narayana wewnątrz słońca utrzymuje cały wszechświat; dlatego należy oddawać Mu cześć mantrą Gayatri lub Rg mantrą.
W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do 7-go Rozdziału 5-go
Canto Śrimad-Bhagavatam, zatytułowanego
"Czynności króla Bharaty."