Bramin Jada Bharata okazał wielką życzliwość królowi Rahuganie i aby zerwać jego stosunki ze światem materialnym, w sposób alegoryczny przedstawił las świata materialnego. Wyjaśnił, że ten materialny świat jest jak wielki las, w który ktoś uwikłuje się z powodu kontaktu z materialnym życiem. Las ten zamieszkują grabieżcy (sześć zmysłów), jak również mięsożerne zwierzęta – szakale, wilki i lwy (żona, dzieci i inni krewni), którzy zawsze gorąco pragną ssać krew z głowy rodziny. Leśni grabieżcy i mięsożerne ssące krew zwierzęta łącza się, aby wyzyskiwać energię człowieka w tym materialnym świecie. W lesie tym można również wpaść do przykrytej trawą, czarnej dziury. Osoba, która wchodzi do lasu i oszołomiona jest wieloma materialnymi atrakcjami utożsamia się z tym materialnym światem, społeczeństwem, przyjaźnią, miłością i rodziną. Zagubiwszy ścieżkę i nie wiedząc, gdzie iść, nękana przez zwierzęta i ptaki, osoba taka pada również ofiara wielu pragnień. Tak oto ciężko pracuje w tym lesie i włóczy się tu i tam. Urzeka ją tymczasowe szczęście, a tzw. cierpienie sprawia jej ból. W rzeczywistości jedynie cierpi ona w lesie tzw. szczęście i strapienie. Czasami atakuje ją wąż (głęboki sen), i z powodu jego ukąszenia traci świadomość i jest zdezorientowana co do wypełniania swoich obowiązków. Czasami czuje atrakcje do jakiejś kobiety, która nie jest jego żoną i tak myśli, że raduje się pozamałżeńską miłością z inna kobietą. Atakują go różne choroby, rozpacz, lato i zima. W ten sposób osoba będąca w lesie materialnego świata cierpi bóle materialnej egzystencji. Oczekując, że osiągnie szczęście, żywa istota zmienia swoją pozycję z jednego miejsca na drugie, ale w rzeczywistości materialistyczna osoba nigdy nie jest szczęśliwa w świecie materialnym. Nieustannie zaangażowana w materialistyczne czynności, zawsze jest zaniepokojona. Zapomina, że pewnego dnia będzie musiała umrzeć. Mimo iż okrutnie cierpi, łudzona przez energię materialną, wciąż tęskni za materialną radością. W ten sposób całkowicie zapomina o swoim związku z Najwyższą Osobą Boga.
Słuchając Jada Bharaty, Maharaja Rahugana ożywił swoją świadomość Krsny i w ten sposób wyciągnął korzyść z towarzystwa Jada Bharaty. Mógł zrozumieć, że rozwiały się jego złudzenia i poprosił Jada Bharatę o przebaczenie za swoje niewłaściwe zachowanie. Śukadeva Gosvami opowiedział to wszystko Maharajy Pariksitowi.
05.13.01 Znaczenie: Można łatwo zrozumieć, jak trudna i nieprzezwyciężona jest ścieżka zadowalania zmysłów. Osoba nie wiedząca, czym jest ścieżka zadowalania zmysłów, uwikłuje się w cykl narodzin i śmierci i raz po raz przyjmuje różne typy ciał. Tak oto cierpi w materialnej egzystencji. W tym życiu ktoś może myśleć że jest szczęśliwy będąc Amerykaninem, Hindusem, Anglikiem czy Niemcem, ale w następnym życiu będzie musiał przyjąć inne ciało spośród 8 400 00 gatunków. Zgodnie z karmą trzeba będzie natychmiast przyjąć następne ciało. Będziemy zmuszeni do przyjęcia określonego ciała i na nic się zda protestowanie. Takie jest surowe prawo natury. Pod urokiem mayi żywa istota rozwija atrakcję do materialnych czynności, a przyczyną tego jest jej ignorancja o jej wiecznym, pełnym szczęścia życiu. W tym świecie nikt nie może doświadczyć radości, jednak ciężko pracuje, aby tego dokonać. Jest to nazywane mayą.
05.13.02 Znaczenie: W lesie jest wielu grabieżców, bandytów, szakali i tygrysów. Szakale porównane są do żony i dzieci. Po środku nocy, szakala ujadają bardzo głośno, żona i dzieci w tym materialnym świecie również ujadają jak szakale. Dzieci mówią, "Tato, to jest potrzebne, daj mi to. Jestem twoim drogim synem." Czy też żona mówi, " Jestem twoją drogą żoną. Proszę daj mi to. To jest teraz potrzebne." W ten sposób osoba ta jest ograbiana przez złodziei w lesie. Nie znając celu ludzkiego życia, jest ona nieustannie sprowadzana na manowce. Celem życia jest Visnu (na te viduh svartha-gatim hi visnum). Wszyscy pracują bardzo ciężko, aby zarobić pieniądze, ale nikt nie wie, że jego korzyść własna leży w służeniu Najwyższej Osobie Boga. Zamiast wydawać pieniądze na rozwój ruchu świadomości Krsny, ktoś wydaje ciężko zarobione pieniądze na kluby, domu publiczne, alkohol, rzeźnie itd. Z powodu grzesznych czynności osoba taka uwikłuje się w proces transmigracji i tak oto przyjmuje kolejne ciała. W ten sposób zaabsorbowana nieszczęśliwymi warunkami, nigdy nie osiąga radości.
05.13.03 Znaczenie: Materialne domostwo jest w rzeczywistości dziurą czynności karmicznych. Aby zarobić na utrzymanie, ludzie zajmują się różnym przemysłem i handlem, a czasami spełniają wielkie ofiary, aby udać się na wyższe systemy planetarne. Niezależnie od tego, wszyscy przynajmniej pracują w jakimś zawodzie, aby zapewnić sobie utrzymanie. W stosunkach tych trzeba spotykać wiele niepożądanych osób i zachowanie ich porównane jest do kąsania komarów. Stwarza to bardzo niepożądane okoliczności. Lecz nawet pośrodku tych niepokojów wyobrażamy sobie, że zbudujemy wielki dom i będziemy tam mieszkać na stałe, chociaż wiemy, że nie możemy. Złoto porównane jest do bardzo chyżego szatana, który pojawia się niczym meteor na niebie. Ukazuje się na chwilę, a później znika. Zazwyczaj karmici przyciągani są do złota czy pieniędzy, ale tutaj są one porównane duchów i wiedźm.
05.13.04 Znaczenie: Powiedziane jest, że atrakcja rodzinna skupia się na żonie, ponieważ seks stanowi centrum życia rodzinnego: yan maithu-nadi-grhamedhi-sukham hi tuccham. Osoba materialistyczna, czyniąc centrum atrakcji swoją żonę, pracuje ciężko dzień i noc. Jej jedyną radością w materialnym życiu są stosunki seksualne. Dlatego też karmici przyciągani są do kobiet, przyjaciółek lub żon. Prawdę powiedziawszy, to nie mogą pracować bez seksu. Wobec tego żona porównana jest do trąby powietrznej, szczególnie podczas jej okresu menstruacyjnego. Ci, którzy ściśle przestrzegają zasad regulujących życie rodzinne angażują się w seks jedynie raz na miesiąc, pod koniec okresu menstruacyjnego. I kiedy mężczyzna oczekuje na te sposobność jego oczy oszałamia piękno żony. Zatem powiedziane jest, że trąba powietrzna pokrywa oczy kurzem. Taka pożądliwa osoba nie wie, że wszystkie jej materialne czynności obserwują różni półbogowie (szczególnie półbóg słońca). I czynności te notowane są dla karmy jej następnego ciała. Obliczenia astrologiczne nazywane są jyoti-śastrą. Ponieważ w materialnym świecie jyoti, czyli blask, pochodzi od wielu gwiazd i planet, nauka ta nazywana jest jyoti-śastrą, nauką o ciałach świecących. Na podstawie obliczeń jyoti można orzec, jaka będzie nasza przyszłość. Innymi słowy, wszystkie ciała świecące – gwiazdy, słońce i księżyc – są świadkami czynności uwarunkowanej duszy. Tak oto otrzymuje ona określony typ ciała. Pożądliwa osoba, której oczy pokryte są kurzem trąby powietrznej materialnej egzystencji, w ogóle nie zważa na to, że jej czynności obserwują i notują różne gwiazdy i planety. Nie wiedząc o tym, uwarunkowana dusza spełnia wszelkiego rodzaju grzeszne czynności dla zadowolenia swoich pożądliwych pragnień.
05.13.05 Znaczenie: W Śrimad-Bhagavatam jest powiedziane, że filozofia Bhagavata (paramo nirmatsaranam). Świat materialny pełen jest zazdrosnych osób. Nawet w czyimś wewnętrznym kręgu jest wiele obmawiania za plecami i jest to porównane do dźwiękowej wibracji świerszczy w lesie. Nie można zobaczyć świerszcza, ale można go usłyszeć, i to powoduje smutek. Kiedy ktoś przyjmuje świadomość Krsny, zawsze słyszy od swoich krewnych nieprzyjemne słowa. Taka jest natura tego świata; nie można uniknąć umysłowej zgryzoty, której przyczyną jest obmawianie zawistnych ludzi. Czasami, kiedy ktoś jest bardzo zasmucony, udaje się po pomoc do grzesznej osoby, ale nie ma ona żadnych środków, aby pomóc, ponieważ pozbawiona jest inteligencji. W ten sposób żywa istota rozczarowuje się. Jest to jak bieg za mirażem na pustyni w usiłowaniu odnalezienia wody. Takie czynności nie wytwarzają żadnego namacalnego rezultatu. Uwarunkowana dusza, kierowana przez złudną energię, cierpi na tak wiele sposobów.
05.13.06 Znaczenie: Kiedy komuś jest gorąco z powodu palącego słońca, dla ulgi czasami wskakuje do rzeki. Jednakże, jeśli rzeka jest prawie wyschnięta i woda jest zbyt płytka, wskakując w nią można sobie złamać kości. Uwarunkowana dusza zawsze doświadcza niedoli. Czasami jej wysiłki, aby zdobyć pomoc od przyjaciół, są zupełnie niczym skok do wyschniętej rzeki. Z takich czynności nie wyciąga żadnych korzyści. Jedynie łamie sobie kości. Czasami cierpiąc z braku pożywienia można udać się do osoby, która ani nie jest w stanie dać jałmużnę, ani nie jest chętna do tego. Czasami człowiek usytuowany jest w życiu rodzinnym, które porównywane jest do pożaru leśnego (samsara-davanala-lidha-loka). Kiedy rząd nałoży na kogoś wysokie podatki, osoba ta bardzo smutnieje. Wysokie podatki zmuszają ludzi do ukrywania swoich dochodów, ale mimo tej próby, pośrednicy rządowi są często tak czujni i silni, że i tak zabierają wszystkie pieniądze i uwarunkowana dusza popada w przygnębienie.
W ten sposób ludzie próbują osiągnąć szczęście w tym materialnym świecie, ale jest to jak usiłowanie osiągnięcia szczęścia w leśnym pożarze. Nikt nie musi podpalać lasu; pożar leśny wybucha automatycznie. Podobnie, nikt nie pragnie być nieszczęśliwy w życiu rodzinnym czy doczesnym, ale prawa natury narzucają wszystkim nieszczęście i cierpienie. Uzależnienie od innych, jeśli chodzi o utrzymanie, jest bardzo degradujące; dlatego też, według systemu wedyjskiego wszyscy powinni żyć niezależnie. Jedynie śudrowie są niezdolni, aby żyć niezależnie. Aby mieć utrzymanie, muszą służyć innym. W śastrach jest powiedziane: kalau śudra-sambhavah. W tym wieku Kali wszyscy są uzależnieni od łaski innych, jeśli chodzi o utrzymanie ciała. Dlatego też wszyscy zakwalifikowani są do śudrów. W 12 Canto Śrimad-Bhagavatam jest powiedziane, że w Kali-yudze rząd będzie ściągał podatki od obywateli, nie robiąc w zamian nic dla ich korzyści. Anavrstya vinanksyanti durbhiksa-kara-piditah. W tym wieku wystąpi również brak deszczów; dlatego też będzie panował głód, a obywatele będą wielce nękani podatkami rządowymi. Tak oto obywatele zrezygnują ze swych prób prowadzenia spokojnego życia, opuszczą swoje domy oraz ogniska domowe i wielce rozgoryczeni udadzą się do lasu.
05.13.07 Znaczenie: W wersecie tym bardzo ważne jest słowo gandharva-puram. Czasami w lesie pojawia się wielki zamek i jest on nazywany zamkiem w powietrzu. W rzeczywistości, zamek ten nie istnieje nigdzie indziej, tylko w czyjejś wyobraźni. To nazywane jest gandharva-pura. W materialnym lesie uwarunkowana dusza czasami kontempluje wielkie zamki i wieżowce. Dla takich rzeczy marnuje swoją energię, mając nadzieję, że będzie w nich na zawsze mieszkać spokojnie z rodziną. Jednakże prawa natury nie pozwalają na to. Kiedy wchodzi do takich zamków, przez chwilę myśli, że jest bardzo szczęśliwa, mimo iż jej szczęście nie jest trwałe. Jej szczęście może trwać przez kilka lat, ale ponieważ właściciel zamku musi go opuścić w chwili śmierci, wszystko w końcu jest stracone. Na tym właśnie polegają światowe transakcje. Vidyapati opisuje takie szczęście jako szczęście czerpane z widoku kropli wody na pustyni. Pustynię ogrzewają palące promienie słoneczne i aby obniżyć jej temperaturę, potrzeba wielkiej ilości wody – miliony i miliony galonów. Jaki efekt wywoła jedna kropla? Woda z pewnością ma wartość, ale jedna kropla wody nie może obniżyć żaru pustyni. W tym świecie materialnym wszyscy są bardzo ambitni, ale żar jest bardzo palący. Jaką pomoc przyniesie urojony zamek w powietrzu? Dlatego też Śrila Vidyapati śpiewał: tatala saikate, vari-bindu-sama, suta-mita-ramani-samaje. Szczęście pochodzące z życia rodzinnego, od przyjaciół i społeczeństwa, porównane jest do kropli wody na rozpalonej pustyni. Cały materialny świat zajęty jest próbami osiągnięcia szczęścia, ponieważ szczęście jest przywilejem żywej istoty. Na nieszczęście z powodu upadku w kontakt z materialnym światem, żywa istota po prostu walczy o byt. Nawet jeżeli ktoś osiąga chwilowe szczęście, bardzo potężny wróg może wszystko ograbić. Jest wiele przykładów na to, jak wielcy ludzie interesów niespodziewanie stawali się biedakami ulicznymi. Jednak natura materialnej egzystencji jest taka, że głupcy przyciągani są do takich transakcji i zapominają o prawdziwym interesie samorealizacji.
05.13.08 Znaczenie: Ambitna uwarunkowana dusza pragnie być szczęśliwa w tym świecie materialnym ze swą rodziną, lecz jest ona porównywana do podróżnego w lesie, który pragnie wspiąć się na wzgórze pełne cierni i małych kamyczków. Tak jak mówi poprzedni werset, szczęście czerpane ze społeczeństwa, przyjaźni i miłości porównane jest do kropli wody w palącym upale pustyni. Ktoś może pragnąć być bardzo wielką i potężną osobą w społeczeństwie, ale jest to podobne próbom wspinania się na wzgórze pokryte cierniami. Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura porównał rodzinę do wysokich gór. Osiąganie szczęścia w ich towarzystwie podobne jest wysiłkowi głodnego człowieka wspinającego się na górę pokrytą cierniami. Prawie 99,9 % populacji nie jest szczęśliwa w życiu rodzinnym. W krajach zachodnich, z powodu niezadowolenia członków rodziny, w rzeczywistości nie ma życia rodzinnego. Jest wiele przypadków rozwodów i z powodu niezadowolenia dzieci opuszczają opiekę swoich rodziców. Życie rodzinne jest redukowane, szczególnie w tym wieku Kali. Wszyscy stają się egocentrykami, ponieważ takie są prawa natury. Nawet jeżeli ktoś ma wystarczającą ilość pieniędzy na utrzymanie rodziny, to nikt nie jest szczęśliwy w życiu rodzinnym. Zatem zgodnie z instytucją varnaśramy, w średnim wieku należy wycofać się z życia rodzinnego: pancaśordhavam vanam vrajet. Należy dobrowolnie, w wieku 50 lat wycofać się z życia rodzinnego i udać się do Vrndavany, czyli lasu. Poleca to Śrila Prahlada Maharaja (Bhag. 7.5.5):
tat sadhu manye 'sura-varya dehinam
sada samudvigna-dhiyam asad-grahat
hitvatma-patam grham andha-kupam
vanam gato yad dharim
aśrayeta
Przenoszenie się z jednego lasu do drugiego nie zapewnia żadnej korzyści. Należy udać się do lasu Vrndavany i przyjąć schronienie Govindy. To przyniesie szczęście. Dlatego też Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Krsny konstruuje świątynię Krsna-Balarama, aby zaprosić członków tego Towarzystwa oraz osoby spoza niego, aby wznieśli się do transcendentalnego świata i powrócić do domu, z powrotem do Boga. W wersecie tym bardzo ważne jest inne zdanie: kautumbikah krudhyati vai janaya. Kiedy umysł jakiejś osoby zaniepokojony jest na tak wiele sposobów, czerpie satysfakcję z wyładowania swej złości na biednej żonie i dzieciach. Żona i dzieci w naturalny sposób zależne są od ojca, ale gdy ojciec nie jest w stanie właściwie utrzymać rodziny, doprowadza go to do cierpienia umysłowego i dlatego niepotrzebnie karci członków swojej rodziny. W Śrimad-Bhagavatam (12.2.9) zostało powiedziane: acchinna-dara-dravina yasyanti giri-kananam. Osoba zdegustowana życiem rodzinnym oddziela się od rodziny poprzez rozwód lub za pomocą innych środków. Jeżeli należy się rozłączyć, dlaczego nie zrobić tego dobrowolnie? Planowe rozdzielanie jest lepsze od narzuconego. Wymuszona separacja nie uczyni nikogo szczęśliwym, ale za obopólną zgodą lub poprzez aranżację wedyjską w odpowiednim wieku opuścić sprawy rodzinne i w pełni polegać na Krsnie. Sprawi to, że życie będzie udane.
05.13.09 Znaczenie: Kiedy jakaś osoba traci świadomość z powodu ukąszenia węża, nie może zrozumieć, co dzieje się na zewnątrz jej ciała. Ten stan nieświadomości jest stanem głębokiego snu. Podobnie, uwarunkowana dusza w rzeczywistości śpi na kolanach iluzorycznej energii. Bhaktivinoda Thakura śpiewał, kata nidra yao maya-piśacira kole: "O żywa istoto, jak długo będziesz spała w takich warunkach na kolanach iluzorycznej energii.? Ludzie nie rozumieją, że pozbawieni wiedzy duchowej, w rzeczywistości śpią w tym materialnym świecie. Dlatego też Caitanya Mahaprabhu mówi:
enechi ausadhi maya naśibara lagi'
hari-nama-maha-mantra lao tumi magi'
"Przyniosłem lekarstwo na przebudzenie wszystkich żywych istot z wiecznego snu. Proszę przyjmijcie święte imię Pana, maha-mantrę Hare Krsna i obudźcie się." Katha Upanisad (1.3.14) również mówi uttistha jagrata prapya varan nibodhata: "O żywa istoto, spisz w tym świecie materialnym. Proszę wstań i skorzystaj ze swej ludzkiej formy życia." Stan snu oznacza utratę całej wiedzy. W Bhagavad-gicie (2.69) jest również powiedziane, ya niśa sarva-bhutanam tasyam jagarti samyami: "Co nocą jest dla wszystkich istot, to czasem przebudzenia jest dla samokontrolującego się." Wszyscy znajdują się pod urokiem iluzorycznej energii, nawet na wyższych planetach. Nikt nie jest rzeczywiście zainteresowany prawdziwymi wartościami życia. Stan snu, nazywany kala-sarpa (czynnik czasu), trzyma uwarunkowaną duszę w stanie ignorancji i dlatego czysta świadomość jest zatracona. W lesie znajduje się wiele ślepych studni i dlatego, kto wpadnie do jednej z nich, nie ma szansy na wybawienie. W stanie snu bezustannie kąsają nas niektóre zwierzęta, szczególnie węże.
05.13.10 Znaczenie: W wielkim lesie bardzo ważne są plastry pszczele. Ludzie często udają się tam, by zbierać miód z plastrów i czasami pszczoły atakują ich i karzą. Ci w społeczeństwie ludzkim, którzy nie są świadomi Krsny, pozostają w lesie materialnego życia po prostu dla miodu życia seksualnego. Takim rozpustnikom wcale nie wystarcza jedna żona. Pragną wielu kobiet. Z wielkim trudem próbują zdobywać takie kobiety dzień po dniu i czasami, kiedy próbują zasmakować tego rodzaju miodu, krewni kobiety atakują ich i karzą bardzo surowo. Przekupując innych, można zdobyć inną kobietę dla doznawania przyjemności, jednak inny rozpustnik może porwać ją lub zaoferować jej coś lepszego. Takie polowanie na kobiety ma miejsce w lesie materialnego świata, czasami legalnie, czasami nielegalnie. Wskutek tego w tym ruchu świadomości Krsny zabrania się bhaktom uprawiania zakazanego seksu. W ten sposób unika się tak wielu trudności. Należy zadowolić się jedną kobietą, będąc właściwie ożenionym. Swoje pożądliwe pragnienia można zadowolić ze swoją żoną, nie stwarzając przy tym zakłóceń w społeczeństwie i nie będąc za to karanym.
05.13.11 Znaczenie: Jest to przykład walki o byt, próby przeciwdziałania gwałtownemu atakowi materialnej natury. Stwarza to zawiść w społeczeństwie i w konsekwencji jest ono napełnione zawistnymi ludźmi. Jedna osoba jest zazdrosna o drugą i na tym polega świat materialny. Ruch świadomości Krsny zmierza do stworzenia atmosfery pozbawionej zawiści. Oczywiście nie jest możliwe, aby wszyscy stali się świadomi Krsny, ale ruch świadomości Krsny może stworzyć przykładowe społeczeństwo, w którym nie ma zawiści.
05.13.12 Znaczenie: Zasady "żebraj, pożyczaj lub kradnij", są niezwykle właściwe dla tego materialnego świata. Kiedy ktoś znajduje się w potrzebie, żebrze, pożycza lub kradnie. Kiedy nic nie wychodzi z żebrania wtedy pożycza. Jeśli nie może zapłacić, kradnie, a kiedy zostaje schwytany, spotykają go zniewagi. Takie jest prawo materialnej egzystencji. Nikt nie może tutaj żyć bardzo uczciwie; dlatego też człowiek usiłuje zadowolić swoje zmysły przez przebiegłość, oszukiwanie, żebranie, pożyczanie lub kradzież. Wskutek tego nikt w tym świecie materialnym nie żyje w spokoju.
05.13.13 Znaczenie: W tym świecie materialnym jest wiele transakcji pomiędzy ludźmi i społeczeństwami, jak również pomiędzy narodami, ale stopniowo wszystkie one kończą się zawiścią pomiędzy dwoma stronami. Podobnie, w związku małżeńskim czasami niebezpieczne warunki materialnego życia opanowują transakcje pieniężne. Wtedy pojawia się choroba lub kłopoty pieniężne. We współczesnym wieku większość państw rozwinęła się pod względem ekonomicznym, ale z powodu wymian handlowych stosunki zdają się być napięte. W końcu narody wypowiadają sobie wojny i w rezultacie tych przewrotów, na całym świecie występuje zniszczenie, a ludzie bardzo ciężko cierpią.
05.13.14 Znaczenie: W tym materialnym świecie, życie rodzinne jest instytucją seksualną. Yan maithunadi-grhamedhi-sukham (Bg. 7.9.45). Poprzez seks, ojciec i matka płodzą dzieci, a dzieci żenią się i podążają tą samą ścieżką życia seksualnego. Po śmierci ojca i matki, dzieci żenią się i płodzą swoje własne dzieci. Tak oto, pokolenie po pokoleniu, rzeczy te przebiegają w ten sam sposób i nikt nie osiąga wyzwolenia z uwikłania w materialne życie. Nikt nie podejmuje duchowych procesów wiedzy i wyrzeczenia, które kulminują w bhakti-yodze. W rzeczywistości przeznaczeniem ludzkiego życia jest jnana i vairagya, wiedza i wyrzeczenie. Dzięki temu można osiągnąć platformę służby oddania. Na nieszczęście, ludzie tego wieku unikają towarzystwa wyzwolonych osób (sadhu-sanga) i kontynuują swój stereotypowy model życia rodzinnego. W ten sposób skrępowani są seksem i wymianą pieniędzy.
05.13.15 Znaczenie: Wielcy przywódcy polityczni może są w stanie pokonać politycznych wrogów dorównujących im potęgą, ale na nieszczęście nie są w stanie poskromić swoich silnych zmysłów, wrogów, którzy zawsze im towarzyszą. Nie będąc w stanie pokonać tych znajdujących się w pobliżu wrogów, po prostu próbują pokonać innych wrogów i ostatecznie umierają w walce o egzystencję. Nie przyjmują oni ścieżki duchowej realizacji ani sannyasy. Czasami ci wielcy przywódcy przebieraj się za sannyasinów i nazywają się mahatmami, ale ich jedynym dążeniem jest pokonanie swoich politycznych wrogów. Ponieważ niszczą swoje życie złudzeniem "To jest moja ziemia i to jest moja rodzina", nie mogą uczynić postępu duchowego i osiągnąć wyzwolenia ze szponów mayi.
05.13.16 Znaczenie: W lesie materialnego świata znajduje się wiele zwierząt i ptaków, drzew i pnączy. Czasami żywa istota pragnie przyjąć schronienie pnączy; innymi słowy pragnie doznawać szczęścia w objęciach, podobnych do pnączy, ramion swojej żony. W pnączach tych jest wiele ćwierkających ptaków. Wskazuje to na to, że pragnie ona czerpać przyjemność ze słuchania słodkiego głosu swojej żony. Jednakże w starości czasami zakrada się do niej obawa przed nadchodzącą śmiercią, która porównana jest do ryczącego lwa. Aby uchronić się przed atakiem lwa, przyjmuje schronienie jakichś fałszywych svamich, yoginów, inkarnacji, pretendentów i oszustów. W ten sposób wprowadzona w błąd przez iluzoryczną energię, niszczy swoje życie. Jest powiedziane, harim vina mrtim na taranti: nie może uchronić się przed grożącym niebezpieczeństwem śmierci ten, kto nie przyjął schronienia Najwyższej Osoby Boga. Słowo hari wskazuje na lwa, jak również na Najwyższego Pana. Aby uratować się przed rękami Hari, lwa śmierci, należy przyjąć schronienie najwyższego Hari, Najwyższej Osoby Boga. Chcąc uchronić się przed szponami śmierci ludzie o małej wiedzy przyjmują schronienie oszustów i pretendentów, którzy nie są bhaktami. W lesie materialnego świata żywa istota przede wszystkim pragnie być szczęśliwa poprzez przyjęcie schronienia pnączom podobnym ramionom swojej żony i słuchania jej słodkiego głosu. Później, czasami przyjmuje schronienie tzw. guru i sadhu, którzy są niczym żurawie, czaple i sępy. W obu przypadkach jest oszukiwana, ponieważ nie przyjęła schronienia Najwyższego Pana.
05.13.17 Znaczenie: Czasami głupia osoba odczuwa wstręt do złego towarzystwa, przychodzi do towarzystwa bhaktów i przyjmuje inicjację od mistrza duchowego. Zgodnie z zaleceniami mistrza duchowego, próbuje przestrzegać regulujących zasad, ale nieszczęście sprawia, że nie jest w stanie wypełniać instrukcji mistrza duchowego. Dlatego też porzuca towarzystwo bhaktów i nawiązuje kontakty z małpimi ludźmi zainteresowanymi jedynie seksem i intoksykacją. Tzw. spirytualiści porównani są do małp. Zewnętrznie, małpy czasami przypominają sadhu, ponieważ żyją nagie w lesie i zbierają owoce, ale ich jedynym pragnieniem jest utrzymanie wielu samic i rozkoszowanie się życiem seksualnym. Czasami tzw. spirytualiści poszukujący życia duchowego stykają się ze świadomymi Krsny bhaktami, ale nie są w stanie wypełnić regulujących zasad czy podążać ścieżką życia duchowego. W konsekwencji opuszczają towarzystwo bhaktów i obcują z zadowalaczami zmysłów, którzy porównywani są do małp. Na nowo powracają do seksu i intoksykacji i są zadowoleni, patrząc sobie w twarze. W ten sposób upływa im życie do momentu śmierci.
05.13.18 Znaczenie: Werset ten opisuje warunki życia głowy rodziny. Jego życie jest pełne nieszczęść, ale jedyną atrakcją jest seks z żoną, która go kopie podczas stosunków seksualnych, tak jak robi to oślica wobec swego partnera. Nieustanne życie seksualne sprawia, że pada ona ofiarą wielu nieuleczalnych chorób. W tym czasie, obawiając się śmierci, która jest niczym słoń, zwisa z gałązek i gałęzi drzewa dokładnie niczym małpa.
05.13.19 Znaczenie: Tak oto przedstawia się materialne życie. Kto owładnięty jest atrakcją seksualną, ten uwikłuje się na tak wiele sposobów i nie może zrozumieć prawdziwego celu życia. Dlatego też Śrimad-Bhagavatam (7.5.31) mówi, na te viduh svartha-gatim hi visnum: zazwyczaj ludzie nie rozumieją ostatecznego celu życia. Jak zostało powiedziane w Vedach, om tad visnoh paramam padam sada paśyanti surayah: ci, którzy są zaawansowani duchowo, po prostu zmierzają do lotosowych stóp Visnu. Jednakże uwarunkowana dusza – nie interesując się ożywieniem swego związku z Visnu – zostaje oczarowana materialnymi czynnościami i pozostaje w wiecznie trwającej niewoli, zwodzona przez tzw. przywódców.
05.13.20 Znaczenie: W Bhagavad-gicie Pan Krsna porównuje materialny świat do drzewa złudzenia, od którego należy się odciąć:
na rupam asyeha tathopalabhyate
nanto na cadir na ca sampratistha
aśvattham enam suvirudha-mulam
tatah padam tat parimargitavyam
yasmin gata na nivartanti bhuyah
tam eva cadyam purusam prapadye
yatah pravrttih prasrta purani
"Prawdziwej formy tego drzewa nie można dostrzec w tym świecie. Nikt nie może zrozumieć, gdzie się ono kończy i gdzie zaczyna, czy też gdzie jest jego podstawa. Ale z całą determinacją należy ściąć to mocno zakorzenione drzewo narzędziem, którym jest brak przywiązania. Następnie zaś należy odszukać to miejsce, z którego – raz tam dotarłszy – nigdy się nie powraca i tam podporządkować się Najwyższej Osobie Boga, od którego wszystko się zaczęło i z którego wszystko emanuje od niepamiętnego czasu." (Bg. 15.3-4)
05.13.21 Znaczenie: Narodziny ludzie są wielką szansą na samorealizację. Można rodzić się pomiędzy półbogami na wyższym systemie planetarnym, ale wskutek obfitości materialnych komfortów, nie można wyzwolić się z materialnej niewoli. Nawet na tej Ziemi, ci, którzy są bardzo bogaci, zazwyczaj nie starają się podejmować świadomości Krsny. Osoba inteligentna rzeczywiście zainteresowana wyzwoleniem się z materialnej matni musi przebywać w towarzystwie czystych bhaktów. Poprzez takie towarzystwo można stopniowo uwolnić się od materialnej atrakcji do pieniędzy i kobiet. Pieniądze i kobiety są podstawowymi zasadami materialnego przywiązania. Dlatego też Śri Caitanya Mahaprabhu polecił tym, którzy poważnie myślą o powrocie do Boga, aby odrzucili pieniądze i kobiety po to, aby osiągnąć kwalifikacje na wejście do królestwa Boga. Pieniądze i kobiety można w pełni wykorzystać w służbie dla Pana, a kto może wykorzystać je w ten sposób, może uwolnić się od materialnej niewoli. Satam prasangan mama virya-samvido bhavanti hrt-karna-rasayanah kathah (Bhag. 3.25.25). Jedynie w towarzystwie bhaktów można rozkoszować się gloryfikowaniem Najwyższej Osoby Boga. po prostu dzięki obcowaniu z czystym bhaktą można osiągnąć sukces w swojej podróży z powrotem do Boga.
05.13.22 Znaczenie: Obcowanie z czystymi bhaktami niewątpliwie przynosi wyzwolenie z materialnej matni. Z pewnością jest to prawdą w przypadku obcowania króla Rahugany z Jada Bharatą. Król Rahugana od razu uwolnił się od obaw materialnego towarzystwa. Czyści bhaktowie przekazują swoim uczniom dowody tak przekonywujące, że nawet tępy uczeń natychmiast zostaje oświecony duchową wiedzą.
05.13.23 Znaczenie: Król Rahugana bardzo żałował tego, że zmusił Jada Bharatę do niesienia swego palankinu. Dlatego też zaczął ofiarowywać pokłony wszelkiego typu braminom i samozrealizowanym osobom, mimo iż mogą one bawić się jak dzieci czy ukrywać się w jakimś przebraniu. Czterej Kumarowie wędrowali wszędzie w przebraniu pięcioletnich chłopców, podobnie jak wielu braminów, znawców Brahmana, którzy przemierzają Ziemię czy to jako młodzi mężczyźni, dzieci czy avadhutowie. Nadęte ze swojej pozycji dynastie królewskie zazwyczaj popełniają obrazy wobec tych wielkich osobistości. Dlatego też król Rahugana zaczął składać im pełne szacunku pokłony, tak aby popełniające obrazy dynastie królewskie nie ześlizgnęły się do piekielnych warunków. Jeśli ktoś obraża wielką osobistość, Najwyższa Osoba Boga nie wybacza tego, mimo iż same wielkie osobistości mogą nie zważać na obrazy. Maharaja Ambarisa został obrażony przez Durvasę, który, aby uzyskać przebaczenie, zbliżył się nawet do Pana Visnu. Pan Visnu nie udzielił mu przebaczenia; dlatego też musiał upaść do lotosowych stóp Maharajy Ambarisy, mimo iż Maharaja Ambarisa był ksatriyą-grhasthą. Należy być bardzo ostrożnym, aby nie popełniać obraz wobec lotosowych stóp Vaisnavów i braminów.
05.13.24 Znaczenie: W Śrimad-Bhagavatam (3.25.21) Kapiladeva opisuje symptomy wielkich osobistości: titiksavah suhrdah sarva-dehinam. Święty bhakta jest z pewnością bardzo tolerancyjny. Jest przyjacielem wszystkich żywych istot i nie stwarza wrogów w tym świecie. Czysty bhakta ma wszystkie cechy sadhu. Jada Bharata jest tego przykładem. Ponieważ miał materialne ciało, jego zmysły były z pewnością wzburzone, kiedy obraził go król Rahugana, ale później, kiedy król okazał uległą pokorę, Jada Bharata wybaczył mu. Obowiązkiem wszystkich, którzy pragną powrócić do domu, jest zachowanie pokory, jak król Rahugana, i proszenie o wybaczenie Vaisnavów, wobec których mogliśmy popełnić obrazy. Zazwyczaj Vaisnavowie mają dobre serca; dlatego też kto od razu poddaje się lotosowym stopom Vaisnavy, natychmiast zostaje uwolniony od reakcji za obrazy. Jeśli tego nie uczynimy, reakcje pozostaną, a rezultaty nie będą bardzo przyjemne.
05.13.25 Znaczenie: Jak oznajmia Caitanya-caritamrta (Madhya 22.54):
'sadhu-sanga', sadhu-sanga' ----- sarva-śastre kaya
lava-matra sadhu-sange
sarva-siddhi haya
Jest faktem, że jeśli ktoś przyjmuje schronienie czystego bhakty, to nawet jeżeli krótko z nim przebywa, osiąga wszelką doskonałość. Sadhu jest czystym bhaktą Pana. Mamy praktyczne doświadczenie tego, że pierwsza instrukcja naszego mistrza duchowego napełniła nas świadomością Krsny, także teraz jesteśmy przynajmniej na ścieżce świadomości Krsny i możemy zrozumieć filozofię. W rezultacie tego jest wielu bhaktów zaangażowanych w ten ruch świadomości Krsny. Cały świat obraca się pod wpływem cielesnej koncepcji, dlatego też na całym świecie muszą być bhaktowie, którzy by wyzwalali ludzi z fałszywej cielesnej koncepcji i w pełni angażowali ich w świadomość Krsny.
05.13.26 Znaczenie: W Śrimad-Bhagavatam jest wiele historii i wydarzeń opisanych w sposób alegoryczny. Nieinteligentni ludzie mogą nie zrozumieć alegorycznych opisów; dlatego też obowiązkiem studenta jest poproszenie bona fide mistrza duchowego o bezpośrednie wyjaśnienie.
W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do 13-go Rozdziału 5-go
Canto Śrimad-Bhagavatam, zatytułowanego
"Dalsze rozmowy między królem Rahuganą a Jada Bharatą."