Ponieważ Maharaja Rahugana miał nadal wątpliwości co do swego oświecenia, poprosił bramina Jada Bharatę o powtórzenie swoich instrukcji i wyjaśnienie pojęć, których nie był w stanie zrozumieć. W rozdziale tym, Maharaja Rahugana składa swoje pełne szacunku pokłony Jada Bharacie, który skrywał swą prawdziwą pozycję. Z jego mowy król mógł zrozumieć, jak bardzo jest on egzaltowany i zaawansowany w wiedzy duchowej. Bardzo żałował obrazy, która popełnił wobec niego. Maharaja Rahuganę ukąsił wąż ignorancji, ale uleczyły go nektariańskie słowa Jada Bharaty. Później, ponieważ miał wątpliwości co do dyskutowanych tematów, postawił kolejno dalsze pytania. Najpierw pragnął uwolnić się od obrazy, którą popełnił wobec lotosowych stóp Jada Bharaty.
Maharaja Rahugana był trochę nieszczęśliwy, gdyż nie był w stanie zrozumieć pełnych instrukcji Jada Bharaty, które były niemożliwe do zrozumienia dla osób materialistycznych. Dlatego też Jada Bharata powtórzył swoje instrukcje w sposób bardziej jasny. Powiedział, że wszystkie żywe istoty na powierzchni Ziemi, poruszające się i nieporuszające się, są po prostu różnymi przekształceniami ziemi. Król był bardzo dumny ze swego królewskiego ciała, ale ciało to było po prostu inną przemianą ziemi. Pod wpływem fałszywego prestiżu, król zachował się nieodpowiednio wobec nosiciela palankinu, tak jak pan wobec sługi i w rzeczywistości był bardzo niedobry dla innych żywych istot. Zatem król Rahugana nie nadawał się do zapewnienia ochrony obywatelom i ponieważ był w ignorancji, nie można go było zaliczyć do zaawansowanych filozofów. Wszystkie rzeczy w świecie materialnym są jedynie przemianami ziemi i odpowiednio do ich przemian nadaje się im różne nazwy. W rzeczywistości wszystkie te różnorodności są jednym i tym samym i ostatecznie wszystkie podlegają zniszczeniu na atomy. Nic nie jest trwałe w tym materialnym świecie. Różnorodność rzeczy i ich cechy wyróżniające są po prostu tworami umysłu. Prawda Absolutna znajduje się ponad iluzją i manifestuje się w trzech cechach – bezosobowym Brahmanie, zlokalizowanym Paramatmie i Najwyższej Osobie Boga. Ostateczna realizacja Absolutnej Prawdy jest Najwyższą Osobą Boga, którego bhaktowie nazywają Vasudevą. Dopóki pył ze stóp czystego bhakty nie pobłogosławi naszych głów, nie jest możliwe, abyśmy stali się bhaktami Najwyższej Osoby Boga.
Jada Bharata opowiedział również swoje poprzednie narodziny i poinformował króla, że dzięki łasce Pana nadal pamiętał wszystkie wydarzenia swego poprzedniego życia. Przyczyną wielkiej ostrożności Jada Bharaty były jego czynności z poprzedniego życia i dlatego też przyjął zachowanie osoby głuchoniemej, aby uniknąć mieszania się ze światem materialnym. Związek z materialnymi siłami natury jest bardzo potężny. Jedynie w towarzystwie bhaktów można uniknąć złego towarzystwa materialistycznych osób. Towarzystwo bhaktów zapewnia możliwość pełnienia służby oddania na dziewięć różnych sposobów – śravanam kirtanam visnoh smaranam pada-sevanam arcanam vandanam dasyam sakhyam atma-nivedanam. W ten sposób w towarzystwie bhaktów, można uniknąć materialnego towarzystwa, przekroczyć ocean niewiedzy i powrócić do domu, z powrotem do Boga.
05.12.01 Znaczenie: Z Brahma-samhity możemy zrozumieć, że Najwyższa Osoba Boga jest przyczyną wszystkich przyczyn (sarva-karana-karanam). Rsabhadeva był bezpośrednią inkarnacją Najwyższej Osoby Boga, przyczyny wszystkich przyczyn. Jego syn, Bharata Maharaja, działający teraz jako bramin Jada Bharata, otrzymał swoje ciało od przyczyny wszystkich przyczyn. Dlatego też zwrócono się do niego jako karana-vigrahaya.
05.12.02 Znaczenie: Ciało uwarunkowanej duszy pełne jest nieczystości – krwi, uryny, odchodów itd. Niemniej jednak, najbardziej inteligentne osoby w tym materialnym świecie myślą, że są tymi kombinacjami krwi, kości, uryny i odchodów. Jeżeli tak jest, dlaczego nie można stworzyć innych inteligentnych ludzi z tych składników które są tak łatwo dostępne? Cały świat znajduje się w cielesnej koncepcji i stwarza piekielne warunki nieodpowiednie do życia dla żadnego dżentelmena. Instrukcje, które Jada Bharata przekazał królowi Rahuganie, są bardzo wartościowe. Są one podobne do lekarstwa, które ratuje od ukąszenia węża. Instrukcje wedyjskie są niczym nektar i zimna woda dla osoby, która cierpi od upału.
05.12.03 Znaczenie: Literatura wedyjska instruuje: tasmad gurum prapadyeta jijnasuh śreya uttamam. Osoba inteligentna musi być bardzo dociekliwa, aby poznać głębię transcendentalnej nauki. Dlatego też należy zbliżyć się do guru, mistrza duchowego. Mimo iż Jada Bharata wytłumaczył wszystko Maharajy Rahuganie, wydaje się, że jego inteligencja nie była wystarczająco doskonała, aby posiąść jasne zrozumienie. Dlatego też poprosił o dalsze wyjaśnienie. W Bhagavad-gicie (4.34) zostało powiedziane: tad viddhi pranipatena paripraśnena sevaya. Student musi zbliżyć się do mistrza duchowego i w pełni mu się podporządkować (pranipatena), musi też zadawać mu pytania, aby zrozumieć jego instrukcje (paripraśnena). Należy nie tylko podporządkować się mistrzowi duchowemu, ale również pełnić miłosną służbę dla niego (sevaya), tak aby mistrz duchowy był zadowolony ze studenta i wyraźnie wyjaśnił mu transcendentalne tematy. Jeżeli ktoś w ogóle pragnie pojąć głębię wedyjskich instrukcji, powinien unikać wyzywającego ducha w stosunku do mistrza duchowego.
05.12.04 Znaczenie: Formalne pytania i odpowiedzi dotyczące koncepcji cielesnej nie stanowią wiedzy o Absolutnej Prawdzie. Wiedza o Prawdzie Absolutnej jest całkiem odmienna od formalnego zrozumienia cielesnych bólów i przyjemności. W Bhagavad-gicie Pan Krsna informuje Arjunę, że bóle i przyjemności doświadczane w związku z ciałem, są tymczasowe; przychodzą i odchodzą. Nie należy niepokoić się nimi, lecz należy je tolerować i kontynuować duchową realizację.
05.12.05-06 Znaczenie: Po przeanalizowaniu materialnych ciał nosiciela palankinu i jego pasażera, Jada Bharata wyciąga wniosek, że prawdziwą siłą życiową jest żywa istota. Żywa istota jest potomstwem Pana Visnu; dlatego też prawdziwą zasadą pomiędzy poruszającymi się i nieruchomymi rzeczami jest Pan Visnu. Dzięki Jego obecności wszystko pracuje i zachodzą działania i reakcje. Przyjmuje się, że w wiedzy doskonale usytuowana jest ta osoba, która rozumie, że oryginalną przyczyną wszystkiego jest Pan Visnu. Mimo iż król Rahugana był fałszywie dumny z pozycji króla, nie był w rzeczywistości usytuowany w wiedzy. Dlatego też ganił nosiciela palankinu, włączając w to samozrealizowanego bramina, Jada Bharatę. Jest to pierwsze oskarżenie, jakie Jada Bharata wypowiedział przeciwko królowi, który ośmielił się mówić do uczonego bramina z kruchej podstawy ignorancji, identyfikując wszystko z materią. Król Rahugana argumentował, że żywa istota znajduje się wewnątrz ciała i kiedy ciało jest zmęczone, będąca w nim żywa istota musi cierpieć. Następne wersety jasno tłumaczą, że żywa istota nie cierpi z powodu zmęczenia ciała. Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura podaje przykład dziecka, które bogato udekorowane jest ozdobami; mimo iż ciało dziecka jest bardzo delikatne, nie czuje ono zmęczenia ani też rodzice nie myślą, że należy zdjąć te ozdoby. Żywa istota nie ma nic wspólnego z bólami i przyjemnościami ciała. Są to po prostu twory umysłu. Osoba inteligentna odszuka oryginalną przyczynę wszystkiego. Materialne związki i przemiany mogą być faktami istotnymi w stosunkach światowych, ale w rzeczywistości siła życiowa, dusza, nie ma z nimi nic wspólnego. Ci, którzy są materialnie zasmuceni, troszczą się o ciało i wytwarzają daridra-narayana (biednego Narayana). Jednakże, nie jest faktem, że dusza czy Dusza Najwyższa staje się biedna tylko dlatego, że ciało jest biedne. Są to wypowiedzi ludzi w ignorancji. Dusza i Dusza Najwyższa nigdy nie mają nic wspólnego z przyjemnościami i bólami ciała.
05.12.07 Znaczenie: Król Rahugana był dumny z tego, że był królem i czuł, że ma prawo, aby kontrolować obywateli tak, jak mu się podoba. Lecz w rzeczywistości angażował ludzi w bezpłatne noszenie swojego palankinu i dlatego bez powodu przysparzał im kłopotów. Niemniej jednak myślał, że chroni obywateli. W rzeczywistości król powinien być reprezentantem Najwyższej Osoby Boga. Z tej przyczyny nazywany jest nara-devata, Panem pomiędzy ludźmi. Jednakże w błędzie znajduje się ten król, który myśli, że ponieważ jest przywódcą państwa może wykorzystywać obywateli dla swego zadowalania zmysłów. Uczeni mędrcy nie pochwalają takiego nastawienia. Według zasad wedyjskich, król powinien przyjmować rady od uczonych mędrców, braminów i uczonych, którzy udzielają mu rad zgodnie z nakazami dharma-śastry. Obowiązkiem króla jest przestrzeganie tych instrukcji. Uczone kręgi nie pochwalają tego, aby król wykorzystywał wysiłek obywateli dla swojej własnej korzyści. Jego obowiązkiem jest natomiast zapewnienie ochrony obywatelom. Król nie powinien stawać się takim hultajem, który eksploatuje obywateli dla swojej własnej korzyści.
W Śrimad-Bhagavatam zostało powiedziane, że w Kali-yudze przywódcy rządowi będą grabieżcami i złodziejami. Ci złodzieje i grabieżcy zabierają ludziom pieniądze i ich własność przemocą lub podstępem. Dlatego też jest powiedziane w Śrimad-Bhagavatam, rajanyair nirghrnair dasyu-dharmabhih. Wraz z postępem Kali-yugi możemy zauważyć, że te cechy są już widoczne. Z pewnością możemy sobie wyobrazić, jak zdegradowana będzie cywilizacja ludzka pod koniec Kali-yugi. Zaprawdę, nie będzie żadnego rozsądnego człowieka zdolnego do zrozumienia Boga i naszego związku z Nim. Innymi słowy, ludzkie istoty będą zupełnie jak zwierzęta. Aby zreformować społeczeństwo ludzkie, Pan Krsna przyjdzie wówczas w formie Kalki avatary. Jego zadaniem będzie zabicie wszystkich ateistów, ponieważ ostatecznie rzeczywistym obrońcą jest Visnu, czyli Krsna.
Pan inkarnuje i zaprowadza porządek wtedy, kiedy tzw. królowie i przywódcy rządowi sprawują rządy w niewłaściwy sposób. Tak jak Krsna mówi w Bhagavad-gicie, yada yada hi dharmasya glanir bhavati bharata. Oczywiście zajmuje to wiele lat, ale taka jest zasada. Kiedy król czy przywódca rządowy nie przestrzega właściwych zasad, natura wymierza kary w postaci wojny, klęski głodu itd. Dlatego też, jeśli głowa rządu nie jest świadomy celu życia, nie powinien sprawować rządów nad ludźmi. W rzeczywistości najwyższym właścicielem wszystkiego jest Pan Visnu. On utrzymuje wszystkich. Król, ojciec i opiekun są po prostu reprezentantami Pana Visnu, obdarzonymi przez Niego mocą do sprawowania pieczy nad rządami i utrzymywaniem rzeczy. Dlatego też obowiązkiem przywódcy państwa jest prowadzenie ogółu populacji w taki sposób, aby ostatecznie ludzie poznali cel życia. Na te viduh svartha-gatim hi visnum. Na nieszczęście głupi przywódcy rządowi i ogół populacji nie wie, że ostatecznym celem życia jest zrozumienie i zbliżenie się do Pana Visnu. Nie mając tej wiedzy, wszyscy znajdują się w ignorancji, a całe społeczeństwo wypełnione jest oszustami i oszukiwanymi.
05.12.08 Znaczenie: W Brahma-sutrze jest powiedziane; tad-ananyat-vam arabhambhana-śabdadibhyah (2.1.14). ta manifestacja kosmiczna jest mieszaniną materii i ducha, ale przyczyną jest Najwyższy Brahman, Najwyższa Osoba Boga. Dlatego też w Śrimad-Bhagavatam (1.5.20) jest powiedziane: idam hi viśvam bhagavan ivetarah. Cała manifestacja kosmiczna jest jedynie przemianą energii Najwyższej Osoby Boga, ale z powodu ignorancji nikt nie może docenić tego, iż Bóg nie jest różny od materialnego świata. W rzeczywistości nie jest On różny, ale ten materialny świat jest po prostu przemianą jego różnych energii: parasya śaktir vividhaiva śruyate. Są też i inne wersje tego w Vedach: sarvam khalav idam brahma. Materia i duch nie są różne od Najwyższego Brahmana, Bhagavana. Pan Śri Krsna potwierdza to stwierdzenie w Bhagavad-gicie (7.4): me bhinna prakrtir astadha. Ta materialna energia jest energią Krsny, lecz jest ona oddzielona od Niego. Duchowa energia jest również Jego energią, lecz nie jest oddzielona od Niego. Kiedy materialna energia jest zaangażowana w służbę dla Najwyższego Ducha, ta tzw. materialna energia zostaje również przemieniona w energie duchową, tak jak żelazny pręt staje się ogniem, kiedy jest umieszczony w ogniu. Kiedy poprzez analityczne studia możemy zrozumieć, że Najwyższa Osoba Boga jest przyczyną wszystkich przyczyn, wtedy nasza wiedza jest doskonała. Po prostu zrozumienie przemian różnych energii jest wiedzą częściową. Musimy dojść do ostatecznej przyczyny. Na te viduh svartha gatim hi visnum. Wiedza tych, którzy nie są zainteresowani poznaniem oryginalnej przyczyny wszystkich emanacji, nigdy nie jest wiedzą doskonałą. W świecie zjawiskowym nie ma niczego, co nie zostało by stworzone przez najwyższą energię Najwyższej Osoby Boga. Zapachy z ziemi są różnymi wonnościami stwarzanymi i używanymi w różnych celach, ale oryginalną przyczyną jest ziemia, nic innego. Naczynie na wodę zrobione z ziemi przez pewien czas może być używane do noszenia wody, ale ostatecznie naczynie jest niczym innym, tylko ziemią. Dlatego też nie ma różnicy pomiędzy naczyniem a jego oryginalnym składnikiem, ziemią. Po prostu jest to różna przemiana energii. Oryginalnie przyczyną, czyli pierwotnym składnikiem, jest Najwyższa Osoba Boga, a różnorodności są jedynie ubocznymi produktami. W Chandogya Upanisad jest powiedziane: yatha saumy ekena mrtpindena sarvam mrnmayam vijnatam syad vacarambhanam vikaro namadheyam mrttikety eva satyam. Kto studiuje ziemię, w naturalny sposób rozumie jej produkty uboczne.
Dlatego też Vedy nakazują, yasmin vijnate sarvam evam vijnatam bhavati: jeśli ktoś po prostu rozumie oryginalną przyczynę, Krsnę, przyczynę wszystkich przyczyn, wtedy rozumie wszystko inne, mimo iż może być przedstawione w różnych rozmaitościach. Dzięki zrozumieniu oryginalnej przyczyny różnych rozmaitości, można zrozumieć wszystko. Jeżeli rozumiemy Krsnę, oryginalną przyczynę wszystkiego, nie potrzebujemy oddzielnie studiować dodatkowych różnorodności. Dlatego też od samego początku jest powiedziane satyam param dhimahi. Należy skoncentrować swoje zrozumienie na Najwyższej Prawdzie, Krsnie czy Vasudevie. Słowo Vasudeva wskazuje na Najwyższą Osobę Boga, który jest przyczyną wszystkich przyczyn. Takie jest streszczenie filozofii zjawisk i filozofii transcendentalnej. Świat zjawiskowy uzależniony jest od egzystencji duchowej. Podobnie, wszystko istnieje w oparciu o moc Najwyższego Pana, mimo iż z powodu naszej ignorancji nie dostrzegamy Go we wszystkim.
05.12.09 Znaczenie: Ci, którzy są zwolennikami teorii atomowej, myślą, że protony i elektrony atomów łączą się w taki sposób, że doprowadza to do zaistnienia całej materialnej egzystencji. Jednakże naukowcom nie udaje się odkryć przyczyny samej egzystencji atomowej. W takiej sytuacji nie możemy przyjąć, że atom jest przyczyną wszechświata. Takie teorie wysuwają nieinteligentni ludzie. Według prawdziwej inteligencji, prawdziwą przyczyną manifestacji kosmicznej jest Najwyższy Pan. Janmady asya yatah: jest On pierwotną przyczyną całego stworzenia. Jak zostało powiedziane w Bhagavad-gicie (10.8): aham sarvasya prabhavo mattah sarvam pravartate. Krsna jest oryginalną przyczyną. Sarva-karana-karanam. Jest On przyczyną wszystkich przyczyn. Krsna jest przyczyną atomów, materialnej energii.
bhumir apo 'nalo vayuh kham
mano buddhir eva ca
ahankara itiyam me bhinna
prakrtir astadha
(Bg.7.4)
Ostateczna przyczyną jest Najwyższa Osoba Boga i jedynie osoby w ignorancji próbują odkryć inne przyczyny, wysuwając różne teorie.
05.12.10 Znaczenie: Tymczasowe manifestacje i różnorodności w tym materialnym świecie są po prostu tworami materialnej natury pod wpływem różnych warunków: prakrteh kriyamanani gunaih karmani sarvaśah. Czynności i reakcje spełniane przez materialną naturę są czasami przyjmowane za nasze naukowe wynalazki; dlatego też pragniemy przypisywać za nie zasługę sobie i zaprzeczyć istnieniu Boga. Opisuje to Bhagavad-gita (3.27). ahankara-vimudhatma kartaham iti manyate: z powodu przykrycia iluzoryczną energią zewnętrzną, żywa istota próbuje sobie przypisać zasługę za zróżnicowane stworzenia wewnątrz materialnego świata. W rzeczywistości wszystkie one stwarzane są automatycznie poprzez materialną siłę wprawianą w ruch dzięki energii Najwyższej Osoby Boga. Dlatego też ostateczną przyczyną jest Najwyższy Pan. Jak zostało powiedziane w Brahma-samhicie:
iśvarah paramah krsnah
sac-cid-ananda-vigrahah
anadir adir govindah
sarva-karana-karanam
Jest On przyczyną wszystkich przyczyn, przyczyną ostateczną. W związku z tym Śrila Madhvacarya mówi: evam sarvam tatha prakrtvayai kalpitam visnor anyat. evam prakrtyadharah svayam ananyadharo visnur eva. atah sarva-śabdaś ca tasminn eva. W rzeczywistości pierwotną przyczyną jest Pan Visnu, ale z powodu ignorancji ludzie myślą, że przyczyną wszystkiego jest materia.
raja goptaśrayo bhumih
śaranam ceti laukikah
vyavaharo na tat satyam tayor
brahmaśrayo vibhuh
Rzeczy rozważane są na platformie efemerycznej, czyli zewnętrznej, ale w rzeczywistości nie jest to prawdą. Prawdziwym obrońcą i schronieniem wszystkich jest Brahman, Najwyższy, a nie król.
goptri ca tasya prakrtis
tasya visnuh svayam prabhuh
tava goptri tu prthivi na
tvam gopta ksiteh smrtah
atah sarvaśrayaiś caiva gopta
ca harir iśvarah
sarva-śabdabhidheyaś ca
śabda-vrtter hi karanam
sarvantarah sarva-bahir eka
eva janardanah
Prawdziwą opiekunką jest materialna natura, ale Visnu jest jej panem. On jest panem wszystkiego. Pan Janardana kieruje zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Jest On przyczyną funkcji słów i tego, co wyrażane jest we wszelkim dźwięku.
śirasodharata
yadvad grivayas tadvad eva tu
aśrayatvam ca
goptrtvam anyesam upacaratah
Pan Visnu jest miejscem spoczynku całego stworzenia: brahmano hi pratisthaham (Bg. 14.27). Wszystko spoczywa na Brahmanie. Wszystkie wszechświaty spoczywają na brahmajyoti, a wszystkie planety spoczywają w atmosferze kosmicznej. Na każdej planecie są oceany, wzgórza, państwa i królestwa i każda planeta zapewnia schronienie tak wielu żywym istotom. One wszystkie stoją na ziemi stóp i nóg, torsu i ramion, lecz w rzeczywistości ostatecznie wszystko spoczywa na mocach Najwyższej Osoby Boga. Dlatego też ostatecznie znany jest On jako sarva-karana-karanam, przyczyna wszystkich przyczyn.
05.12.11 Znaczenie: W Caitanya-caritamrta jest powiedziane: yad advaitam brahmopanisadi tad apy asya tanu-bha. Bezosobowy blask Brahmana Absolutnej Prawdy składa się z promieni emanujących z ciała Najwyższej Osoby Boga. Ya atmanataryami purusa iti so 'syamśa-vibhavah. Co znane jest jako atma i antaryami, Dusza Najwyższa, jest jedynie ekspansją Najwyższej Osoby Boga. Sad-aiśvaryaih purno ya iha bhagavan sa svayam ayam. Co opisywane jest jako Najwyższa Osoba Boga, pełen wszystkich sześciu bogactw, jest Vasudevą, a Śri Caitanya Mahaprabhu nie jest różny od Niego. Wielcy uczeni mędrcy i filozofowie przyjmują to po wielu, wielu narodzinach. Vasudevah sarvam iti sa mahatma-sudurlabhah (Bg. 7.19). Mędrzec może zrozumieć, że ostatecznie Vasudeva, Krsna, jest przyczyną Brahmana i Paramatmy, Duszy Najwyższej. W ten sposób Vasudeva jest sarva-karana-karanam, przyczyną wszystkich przyczyn. Potwierdza to Śrimad-Bhagavatam. Prawdziwą tattvą, Prawdą Absolutną, jest Bhagavan, ale z powodu niepełnej realizacji Absolutnej Prawdy, czasami ludzie opisują tego samego Visnu jako bezosobowego Brahmana czy zlokalizowanego Paramatmę.
vadanti tat tattva-vidas
tattvam yaj jnanam advayam
brahmeti
paramatmeti bhagavan iti śabdyate
(Bhag. 1.2.11)
Śrimad-Bhagavatam od samego początku mówi, satyam param dhimahi: medytujemy o najwyższej prawdzie. Werset ten wyjaśnia najwyższą prawdę jako jnanam viśuddham satyam. Prawda Absolutna wolna jest od materialnego zanieczyszczenia i jest transcendentalna do cech materialnych. Zapewnia ona wszelki materialny sukces i wyzwolenie z tego materialnego świata. Tą Najwyższą Prawdą Absolutną jest Krsna, Vasudeva. Nie ma różnicy pomiędzy wewnętrzną jaźnią, a zewnętrznym ciałem Krsny. Krsna jest purna, pełną całością. Nie ma rozróżnienia pomiędzy Jego ciałem i duszą, jak jest to w naszym przypadku. Czasami tzw. uczeni nie znając konstytucjonalnej pozycji Krsny, wprowadzają ludzi w błąd, mówią, że Krsna wewnątrz jest różny od Krsny na zewnątrz. Kiedy Krsna mówi, man-mana bhava mad-bhakto mad-yaji mam namaskuru, tzw. uczeni radzą czytelnikowi, że to nie Osobie Krsny musimy się podporządkować, ale Krsnie wewnątrz. Tzw. uczeni, Mayavadi, mając ubogi zasób wiedzy, nie mogą zrozumieć Krsny. Dlatego też, aby zrozumieć Krsnę, należy zbliżyć się do autoryzowanej osoby. Mistrz duchowy w rzeczywistości widział Krsnę; dlatego też może Go właściwie wyjaśnić.
tad viddhi pranipatena
paripraśnena sevaya
upadeksyanti te jnanam
jnaninas tattva-darśinah
(Bg. 4.34)
Kto nie zbliży się do autoryzowanej osoby, nie może zrozumieć Krsny.
05.12.12 Znaczenie: Czysty bhakta może każdego obdarzyć rzeczywistą wiedzą transcendentalnego szczęścia. Vedesu durlabham adurlabham atma-bhaktau. Doskonałości życia duchowego nie można osiągnąć po prostu poprzez przestrzeganie wskazówek Ved. Należy zbliżyć się do czystego bhakty: anyabhilaśita-śunyam jnana-karmady-anavrtam. Dzięki łasce takiego bhakty można zrozumieć Absolutną Prawdę, Krsnę, i swój związek z Nim. Materialistyczna osoba czasami myśli, że Absolutną Prawdę można zrozumieć po prostu przez spełnianie pobożnych czynności i przebywanie w domu. Werset ten zaprzecza temu. Absolutnej Prawdy nie można zrozumieć po prostu przez przestrzeganie regulujących zasad brahmacaryi (celibatu). Należy jedynie służyć czystemu bhakcie. To bez wątpienia pomoże w zrozumieniu Absolutnej Prawdy.
05.12.13 Znaczenie: Werset ten opisuje symptomy czystych bhaktów. Czysty bhakta nie jest zainteresowany materialnymi tematami. Śri Caitanya Mahaprabhu ściśle zakazał Swoim bhaktom rozmów na tematy światowe. Gramya-varta na kahibe: nie należy oddawać się niepotrzebnym rozmowom dotyczącym wiadomości z materialnego świata. Nie należy trącić czasu w ten sposób. Jest to znamienna cecha w życiu bhakty. Bhakta nie posiada żadnej ambicji poza służeniem Krsnie, Najwyższej Osobie Boga. Ten ruch świadomości Krsny został zapoczątkowany w tym celu, aby zaangażować ludzi 24 godziny na dobę w służenie dla Pana i gloryfikowanie Go. Studenci w tej instytucji angażują się w kultywowanie świadomości Krsny od 5 rano do 10 wieczór. W rzeczywistości nie mają oni możliwości, aby niepotrzebnie trwonić czas na dyskusje o poglądach politycznych, socjologii i bieżących wydarzeniach. Sprawy te będą toczyć się swym własnym biegiem. Bhakta zainteresowany jest jedynie służeniem Krsnie w pozytywny i pobożny sposób.
05.12.14 Znaczenie: Werset ten opisuje bardzo znaczące wydarzenie. W poprzednim wersecie zostało powiedziane, vina mahat-pada-rajo-'bhisekam: doskonałości nie może osiągnąć ten, kto nie pokrywa swej głowy kurzem z lotosowych stóp wzniosłego bhakty. Nie ma kwestii upadku dla tego, kto zawsze wypełnia polecenia mistrza duchowego. Ale jak tylko głupi uczeń próbuje zrównać się ze swym mistrzem duchowym i rozwija ambicje, aby zając jego pozycję, od razu upada. Yasya prasadad bhagavat-prasado yasyaprasadan na gatih kuto 'pi. Jeżeli uczeń uważa, że mistrz duchowy jest zwykłym człowiekiem, z pewnością traci możliwość uczynienia dalszego postępu. Pomimo niezwykle surowego życia w służbie oddania, Maharaja Bharata nie poradził się mistrza duchowego wtedy, kiedy rozwinął zbyt wielkie przywiązanie do jelonka. W konsekwencji silne przywiązał się do jelenia i – zapominając o swych duchowych praktykach – upadł.
05.12.15 Znaczenie: W Bhagavad-gicie jest powiedziane: svalpam apy asya dharmasya (Bg. 2.40). Przejście z życia ludzkiego do życia zwierzęcego z pewnością jest wielkim upadkiem, ale w przypadku Maharajy Bharaty czy jakiegokolwiek bhakty, służba oddania dla Pana nigdy nie idzie na marne. Bhagavad-gita (8.6) mówi: yam yam vapi smaran bhavam tyajaty ante kalevaram. W chwili śmierci, poprzez prawo natury umysł zaabsorbowany jest określonym typem myśli. Może to doprowadzić kogoś do życia zwierzęcego, jednak dla bhakty nie ma większej straty. Mimo iż Maharaja Bharata otrzymał ciało jelenia, nie zapomniał o swojej pozycji. Wskutek tego w ciele jelenia był bardzo uważny, aby pamiętać o przyczynie swego upadku. W rezultacie otrzymał możliwość narodzin w rodzinie bardzo czystych braminów. W ten sposób jego służba dla Pana nigdy nie poszła na marne.
05.12.16 Znaczenie: Aby wyzwolić się z materialnej niewoli, należy porzucić towarzystwo światowych ludzi i przyjąć towarzystwo bhaktów. W związku z tym wspomniane są pozytywne i negatywne procesy. Dzięki towarzystwu bhaktów rozwija się uśpiona wewnętrzną świadomość Krsny. Ten ruch świadomości Krsny daje te szansę każdemu. Dajemy schronienie wszystkim, którzy są poważni co do czynienia postępu w świadomości Krsny. Zapewniamy im mieszkanie z utrzymaniem, aby spokojnie kultywowali świadomość Krsny i powrócili do domu, z powrotem do Boga, nawet w tym życiu.
W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do 12-go Rozdziału 5-go
Canto Śrimad-Bhagavatam, zatytułowanego
"Rozmowa między Maharają Rahuganą a Jada Bharatą".