04.07.02 Znaczenie: Istnieją dwa rodzaje kary. Jednym rodzajem kary jest ten, jaki zwycięzca wymierza nieprzyjacielowi, a drugim jest ten, który ojciec stosuje wobec syna. Pomiędzy tymi dwoma rodzajami kary istnieje przepastna różnica. Pan Śiva jest z natury Vaisnavą, wielkim bhaktą i w związku z tym jego imię brzmi Aśutosa. Zawsze jest zadowolony i dlatego nie rozgniewał się tak, jakby był czyimś wrogiem. Nie jest wrogo nastawiony do żadnej żywej istoty; raczej zawsze wszystkim życzy pomyślności. Kiedykolwiek karci jakąś osobę, jest to niczym ojcowska kara dla syna. Pan Śiva jest jak ojciec, nigdy bowiem nie traktuje poważnie żadnej obrazy, jaką popełnia jakaś żywa istota, a zwłaszcza półbogowie.
04.07.04 Znaczenie: Półbóg Pusa stał się zależny od swych uczniów w czynnościach żucia. W innym wypadku, wolno mu było jedynie połykać ciasto zrobione z maki grochowej. W ten sposób dalej cierpiał swą karę. Nie mógł używać swych zębów przy jedzeniu, gdyż ukazał je, gdy szyderczo śmiał się z Pana Śivy. Innymi słowy, nie było rzeczą właściwą, by miał zęby, wykorzystywał je bowiem przeciwko Panu Śivie.
04.07.05 Znaczenie: Bhrgu Muniemu, wielkiemu stronnikowi Daksy, została przyznana broda z głowy kozła, która zastępowała głowę Daksy. Z zamiany głowy Daksy wynika, że współczesna teoria naukowa głosząca, iż substancja mózgowa jest przyczyną wszelkiego inteligentnego działania, nie jest uzasadniona. Substancja mózgu Daksy jest odmienna od substancji mózgu kozła, lecz mimo to Daksa nadal zachowywał się po swojemu, chociaż jego głowa została zastąpiona głową kozła. Wniosek jest taki, że to określona świadomość indywidualnej duszy działa. Substancja mózgowa jest jedynie narzędziem, które nie ma nic wspólnego z prawdziwą inteligencją. Prawdziwa inteligencja, umysł i świadomość są częściami określonej, indywidualnej duszy. Z przyszłych wersetów dowiemy się, że gdy głowa Daksy została zastąpiona głową kozła, Daksa był tak inteligentny jak poprzednio. Modlił się niezwykle pięknie, aby zadowolić Pana Śivę i Pana Visnu, co nie jest możliwe dla kozła. Dlatego też wyraźnie wywnioskowano, że substancja mózgowa nie jest centrum inteligencji, to świadomość określonej duszy działa inteligentnie. Cały ruch świadomości Krsny istnieje po to, by oczyścić świadomość. Nie ma znaczenia, jaki rodzaj mózgu mamy, jeśli bowiem tylko przeniesiemy swą świadomość z materii na Krysnę, nasze życie zakończy się sukcesem. Sam Pan potwierdza w Bhagavad-gicie, że każdy kto podejmuje proces świadomości Krsny, osiąga najwyższą doskonałość życia, bez względu na to, w jakie ohydne warunki życia by upadł. Szczególnie każdy w świadomości Krsny powraca do Boga, do domu, po opuszczeniu swego obecnego, materialnego ciała.
04.07.06 Znaczenie: W wersecie tym Pan Śiva został opisany jako midhustama, najlepszy między dobroczyńcami, Jest on znany również jako Aśutosa, co wskazuje, że szybko można go zadowolić i szybko rozgniewać. Bhagavad-gita mówi, że osoby mało inteligentne udają się do półbogów po materialne błogosławieństwa. W związku z tym ludzie zazwyczaj udają się do Pana Śivy, a ponieważ szybko można go zadowolić i bez namysłu daje on swym wielbicielom błogosławieństwa jest nazywany midhustamą, czyli najlepszym miedzy dobroczyńcami. Osoby materialistyczne zawsze pragną odnieść materialną korzyść, lecz nie są poważne, gdy chodzi o korzyść duchową.
Czasem zdarza się tak, że Pan Śiva obdarza najlepszymi błogosławieństwami w życiu duchowym. Jest powiedziane, że pewnego razu ubogi bramin wielbił Pana Śivę, aby otrzymać błogosławieństwo i Pan Śiva poradził mu, by udał się do Sanatany Gosvamiego. Wielbiciel ten udał się do Sanatany Gosvamiego i oznajmił, że Pan Śiva poradził mu szukać u niego (Sanatany) najlepszego błogosławieństwa. Sanatana miał kamień filozoficzny, który trzymał ze śmieciami. Na prośbę ubogiego bramina Sanatana dał mu ten kamień i bramin był bardzo szczęśliwy, że go ma. Teraz, jedynie poprzez dotknięcie tym kamieniem żelaza, mógł otrzymać tyle złota, ile zapragnął. Lecz gdy opuścił Sanatanę, pomyślał: "Jeśli kamień filozoficzny jest najlepszym błogosławieństwem, dlaczego Sanatana Gosvami trzymał go ze śmieciami?" Dlatego też wrócił i zapytał Sanatanę Gosvamiego: "Panie, jeśli kamień ten jest najlepszym błogosławieństwem, dlaczego trzymałeś go ze śmieciami?" Wówczas Sanatana Gosvami oznajmił mu: "W rzeczywistości nie jest to najlepsze błogosławieństwo. Ale czy jesteś przygotowany, by wziąć ode mnie najlepsze błogosławieństwo?" Bramin odpowiedział "Tak, panie. Pan Śiva wysłał mnie do ciebie po najlepsze błogosławieństwo." Wtedy Sanatana Gosvami poprosił go, by wyrzucił kamień filozoficzny do pobliskiej wody i następnie wrócił. Ubogi bramin zrobił tak, a gdy wrócił, Sanatana Gosvami inicjował go mantrą Hare Krsna. Tak oto, dzięki błogosławieństwu Pana Śivy, bramin obcował z najlepszym bhaktą Pana Krsny i został w ten sposób inicjowany maha-mantrą: Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare; Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare.
04.07.07 Znaczenie: Pan Śiva przeszkodził całej ofierze zaplanowanej przez króla Daksę. Dlatego też wszyscy obecni tam półbogowie, wraz z Panem Brahmą i wielkimi mędrcami, specjalnie poprosili Pana Śivę, aby przyszedł i wskrzesił ofiarny ogień. Jest takie powszechne powiedzenie, śiva-hina-yajna: "Każda ofiara, na której nie ma Pana Śivy, zostaje zniweczona." Pan Visnu jest Yajneśvarą, Najwyższą Osoba jeśli chodzi o ofiarę, a jednak konieczne jest, aby na każdej ofierze obecni byli wszyscy półbogowie, którym przewodzi Pan Brahma i Pan Śiva.
04.07.08 Znaczenie: Tym razem wszyscy półbogowie i wielcy mędrcy byli bardzo ostrożni, aby nie rozgniewać Pana Śivy. Dlatego też, o cokolwiek poprosił, zostało wykonane. Werset ten szczególnie mówi, że ciało Daksy zostało połączone z głową zwierzęcia (kozła).
04.07.09 Znaczenie: Podany tutaj został przykład Daksy, który wstał jakby obudził się z głębokiego snu. W sanskrycie jest to określane mianem supta ivottasthau. Znaczenie tego jest takie, że gdy człowiek budzi się ze snu, natychmiast przypomina sobie wszystkie obowiązki, które musi spełnić. Daksa został zabity, a jego głowa zabrana i spalona na popiół. Jego ciało leżało martwe, lecz dzięki łasce Pana Śivy, gdy tylko została do niego dołączona głowa kozła, Daksa ponownie odzyskał świadomość. To wskazuje, że świadomość również jest indywidualna. W rzeczywistości Daksa przyjął inne ciało, gdy otrzymał głowę kozła, ale dlatego że świadomość jest indywidualna, jego świadomość pozostała taka samą, choć zmieniły się warunki cielesne. Zatem budowa cielesna nie ma nic wspólnego z rozwojem świadomości. Świadomość przenosi się wraz z wędrującą duszą. Historia wedyjska ma na to wiele przykładów, takich jak przykład Maharajy Bharaty. Po opuszczeniu ciała króla, Maharaja Bharata został przeniesiony do ciał jelenia, lecz zachował tę sama świadomość. Wiedział, że choć poprzednio był królem Bharatą, został przeniesiony do ciała jelenia, gdyż w chwili śmierci był pochłonięty myślami o jeleniu. Jednakże pomimo tego, iż miał ciało jelenia, jego świadomość był tak dobra jak w ciele króla Bharaty. Zrządzenie Pana jest tak dobre, że jeśli świadomość jakiejś osoby przekształciła się w świadomość Krsny, to nie ma wątpliwości, że w swym następnym życiu osoba ta będzie wielkim bhaktą Krsny, nawet gdy otrzyma inny rodzaj ciała.
04.07.10 Znaczenie: Tutaj mamy przykład, dlaczego Pan Śiva jest nazywany pomyślnym. Jeśli ktokolwiek patrzy na Pana Śivę z oddaniem i czcią, jego serce natychmiast oczyszcza się. Król Daksa był zanieczyszczony zazdrością o Pana Śivę, a jednak dzięki patrzeniu na niego z odrobiną miłości i oddania, jego serce natychmiast stało się czyste. W czasie pory deszczowej zbiorniki wodne są brudne i muliste, lecz gdy tylko nadejdzie jesienny deszcz, wszelka woda staje się natychmiast czysta i przezroczysta. Podobnie, choć serce Daksy było nieczyste – jako że rzucił on oszczerstwo na Pana Śivę, za które został surowo ukarany – teraz odzyskał swą świadomość i jedynie dzięki patrzeniu na Pana Śivę z czcią i szacunkiem natychmiast został oczyszczony.
04.07.13 Znaczenie: Choć Daksa czuł się pokonany, wiedział, że ta kara był jedynie wielką łaską Pana Śivy. Pamiętał, że Pan Śiva i Pan Visnu nigdy nie zaniedbują braminów, mimo iż czasem bramini są niewykwalifikowani. W cywilizacji wedyjskiej potomek rodziny bramińskiej nigdy nie powinien być ciężko karany. Zademonstrował to Arjuna swym sposobem potraktowania Aśvatthamy. Aśvatthama był synem wielkiego bramina Dronacaryi i mimo iż popełnił wielką obrazę, zabijając wszystkich śpiących synów Pandavów – za co potępił go nawet Pan Krsna – Arjuna nie zabił go, lecz uwolnił, ponieważ Aśvatthama był synem bramina. Znaczące jest użyte tu słowo brahma-bandhusu. Brahma-bandhu oznacza osobę, która zrodzona została z ojca bramina, lecz której czynności nie odpowiadają standardowi braminów. Taka osoba nie jest braminem, lecz brahma-bandhu. Daksa sam dowiódł, że jest brahma-bandhu. Został zrodzony z wielkiego ojca bramina, Pana Brahmy, lecz sposób w jaki potraktował Pana Śivę, nie przystoi braminom. Dlatego też przyznał, że nie jest doskonałym braminem. Jednakże, Pan Śiva i Pan Visnu mają słabość nawet do niedoskonałych braminów. Pan Śiva nie ukarał Daksy tak, jak karze się wroga; ukarał go raczej tak, aby się opamiętał i uświadomił sobie, że źle postąpił. Daksa mógł to zrozumieć i wyraził wdzięczność za wielką łaskę, jaką Pan Krsna Pan Śiva mają dla upadłych braminów, włączając nawet jego. Mimo iż był upadły, jego ślubem było spełnienie ofiary – jak jest to obowiązkiem braminów. A zatem zaczął swe modlitwy do Pana Śivy.
04.07.14 Znaczenie: Szczególnym obowiązkiem istoty ludzkiej w społeczeństwie, niezależnie od jej społecznego statusu, jest praktykowanie kontroli umysłu i zmysłów poprzez przestrzeganie zasad regulujących, zalecanych przez wedyjskie śastry. Pan Śiva jest nazywany paśupati, ponieważ chroni żywe istoty w ich rozwoju świadomości, tak aby mogły postępować zgodnie z wedyjskim systemem varn i aśramów. Słowo paśu odnosi się zarówno do zwierzęcia, jak i istoty ludzkiej. Stwierdzono tu, że Pan Śiva zawsze jest zainteresowany chronieniem zwierząt i żywych istot, które są niczym zwierzęta i które w sensie duchowym nie są zbyt zaawansowane. Stwierdzono również, że bramini zostali stworzeni z ust Najwyższego Pana. Powinniśmy zawsze pamiętać, że Pan Śiva jest określany jako reprezentant Najwyższego Pana, Visnu. Literatura wedyjska opisuje, że bramini zostali zrodzeni z ust kosmicznej formy Visnu, ksatriyowie zostali zrodzeni z Jego ramion, vaiśyowie z Jego brzucha lub piersi, a śudrowie z nóg. Głównym elementem w budowie ciała jest głowa. Bramini zostali zrodzeni z ust Najwyższej Osoby Boga, by przyjmować dary dla wielbienia Visnu i głosić wiedzę wedyjską. Pan Śiva jest znany jako paśupati, obrońca braminów i innych żywych istot. Chroni je przed atakami tych, którzy nie są braminami, czyli są osobami niewykształconymi, przeciwnymi procesowi samorealizacji.
Inną charakterystyczna cecha tego świata jest to, że osoby, które są przywiązane jedynie do rytualistycznej części Ved i nie rozumieją pozycji Najwyższej Osoby Boga, nie są bardziej zaawansowane niż zwierzęta. Śrimad-Bhagavatam potwierdza na początku, że choćby nawet ktoś spełniał rytuały zawarte w Vedach, jeśli nie rozwinie zrozumienia świadomości Krsny, wówczas cały jego trud w spełnianiu wedyjskich rytuałów jest uważany jedynie za stratę czasu. Celem, jaki Pan Śiva miał w zniszczeniu yajni Daksy, było ukaranie Daksy, gdyż poprzez zlekceważenie go (Pana Śivy) Daksa popełnił wielką obrazę. Kara Pana Śivy była niczym kara pasterza, który trzyma kij, aby straszyć swe zwierzęta. Mówi się zazwyczaj, że do ochrony zwierząt potrzebny jest kij, zwierzęta bowiem nie potrafią uzasadniać i dowodzić. Ich uzasadnianie i dowodzenie jest argumentum ad baculum; dopóki nie ma kija, dopóty nie będą posłuszne. Dla grupy ludzi, która jest niczym zwierzęta, potrzebna jest siła, podczas gdy osoby zaawansowane przekonuje rozumowanie, argumenty i autorytet pism objawionych. Osoby, które są przywiązane jedynie do wedyjskich rytuałów – bez dalszego postępu w służbie oddania, czyli świadomości Krsny – są prawie niczym zwierzęta, a Pan Śiva opiekuje się nimi i karze je, tak jak ukarał Daksę.
04.07.15 Znaczenie: Jak zwykle, bhakta w niepomyślnej życiowej sytuacji przyjmuje taką sytuację jako łaskę Pana. W rzeczywistości, znieważające słowa, których Daksa użył przeciw Panu Śivie, wystarczyły, by na wieczność rzucić go w piekielne życie. Lecz Pan Śiva, będąc dla niego łaskawym, wymierzył mu karę, aby zneutralizować obrazę. Król Daksa uświadomił to sobie i – czując się zobowiązanym za wielkoduszne zachowanie Pana Śivy – pragnął okazać swą wdzięczność. Czasem ojciec karze swe dziecko, a gdy dziecko dorośnie i dojrzeje, zrozumie wówczas, że kara ojca w rzeczywistości nie była karą, lecz łaską. Podobnie, Daksa docenił, że kara ofiarowana mu przez Pana Śivę była manifestacją jego łaski. Takie symptomy wykazuje osoba, która czyni postęp na ścieżce świadomości Krsny. Zostało powiedziane, że bhakta w świadomości Krsny nigdy nie przyjmuje żadnych nieszczęsnych warunków życia za potępienie ze strony Najwyższej Osoby Boga. Przyjmuje je jako łaskę Pana. Myśli: "Za swe przeszłe, niewłaściwe działania byłbym ukarany lub postawiony w bardziej niebezpiecznych warunkach życia, lecz Pan ochronił mnie. W ten sposób otrzymałem jedynie niewielką karę, jako dowód spełnienia prawa karmy." Myśląc w ten sposób o łasce Najwyższej Osoby Boga, bhakta zawsze coraz poważniej podporządkowuje się Mu i nie jest zaniepokojony tą tzw. karą.
04.07.17 Znaczenie: Zwolennicy i wielbiciele Pana Śivy, którym przewodzi Virabhadra, znani są jako virowie i są upiornymi demonami. Nie tylko zanieczyścili całą arenę ofiarną poprzez samą swą obecność, lecz zakłócili całą sytuację, oddając kał i mocz. Dlatego też skażenie, jakie wywołali, należało najpierw oczyścić metodą ofiarowania oblacji purodaśa. Visnu-yajna, czyli ofiara dla Pana Visnu, nie może być spełniana w brudny sposób. Ofiarowanie czegokolwiek w brudnym stanie jest nazywane sevaparadha. Wielbienie Bóstwa Visnu w świątyni również jest visnu-yajną. Dlatego też we wszystkich świątyniach Visnu, kapłan, który opiekuje się arcana-vidhi, musi być bardzo czysty. Wszystko powinno być zawsze utrzymane w czystości i porządku, a pożywienie powinno być przygotowane w czysty i staranny sposób. Wszystkie te zasady regulujące zostały opisane w Nektarze Oddania. Są 32 rodzaje obraz w wypełnianiu służby arcana. Dlatego też należy bardzo uważać, by nie być nieczystym. Zazwyczaj, kiedy rozpoczyna się każda rytualistyczna ceremonia, najpierw – aby oczyścić sytuację – intonowane jest święte imię Visnu. Czy jesteśmy w czystym czy nieczystym stanie – wewnętrznie lub zewnętrznie – jeśli intonujemy lub nawet pamiętamy święte imię Najwyższej Osoby Boga, Visnu, natychmiast się oczyszczamy. Arena yajni została zbeszczeszczona obecnością zwolenników Pana Śivy, którym przewodził Virabhadra i dlatego też całą arenę należało uświęcić. Choć obecny był Pan Śiva – a jest on wszechpomyślny – oczyszczenie tego miejsca było rzeczą konieczną, gdyż zwolennicy Pan Śivy wtargnęli na arenę i dopuścili się tak wstrętnych czynów. To uświęcenie było możliwe jedynie poprzez intonowanie świętego imienia Visnu, Trikapala, które może oczyścić trzy światy. Innymi słowy, przyznano tu, że zwolennicy Pana Śivy są zazwyczaj nieczyści. Nie są nawet zbyt higieniczni. Nie kąpią się regularnie, noszą długie włosy i pala ganję. Osoby o tak nieporządnych nawykach zaliczane są do duchów. Ponieważ były one obecne na arenie ofiarnej, atmosfera została skażona i musiała zostać uświęcona oblacjami trikapala, które wskazywały na wezwanie o łaskę Visnu.
04.07.18 Znaczenie: Pan Visnu jest wszechprzenikający. Visnu może ujrzeć każdy wielbiciel, który w uświęconej medytacji, przestrzegając regulujących zasad, intonuje wymagane mantry w służbie i w nastroju oddania. Brahma-samhita mówi, że bhakta, którego oczy zostały przesłonięte mgłą miłości do Boga, zawsze może widzieć w swym sercu Najwyższą Osobę Boga. Pan Śyamasundara jest tak łaskawy dla Swego bhakty.
04.07.19 Znaczenie: Opis Narayana został podany w dwóch następnych ślokach.
04.07.20 Znaczenie: Twarz Pana Visnu, tak jak została opisana w tym wersecie, jawi się niczym kwiat lotosu, wokół którego brzęczą pszczoły. Wszystkie ornamenty na ciele Pana Visnu przypominają płynne złoto o czerwonawym odcieniu porannego wschodu słońca. Pan pojawia się dokładnie niczym wschodzące rankiem słońce, aby ochronić całe stworzenie wszechświata. Jego ręce unoszą rozmaitą broń, a Jego 8 dłoni zostało porównanych do ośmiu płatków kwiatu lotosu. Wszelka wymieniona tu broń służy ochronie bhaktów.
Zazwyczaj w czterech rękach Visnu znajdują się: koło, maczuga, koncha i kwiat lotosu. Te cztery symbole są widoczne w czterech rękach Visnu w rozmaitych ułożeniach. Maczuga i koło są symbolami Pana służącymi do karania demonów i niegodziwców, a kwiat lotosu i koncha służą do błogosławienia bhaktów. Zawsze istnieją dwie grupy ludzi, bhaktowie i demony. Jak potwierdza Bhagavad-gita (paritranaya sadhunam). Pan zawsze jest gotowy chronić bhaktów i unicestwiać demony. W świecie materialnym są demony i bhaktowie, lecz w świecie duchowym nie ma takiego rozróżnienia. Innymi słowy, Pan Visnu jest właścicielem zarówno świata materialnego, jak i duchowego. W świecie materialnym prawie każdy ma demoniczną naturę, lecz są w nim również bhaktowie, którzy wydają się być w świecie materialnym, choć zawsze są usytuowani w świcie duchowym. Bhakta zawsze znajduje się na transcendentalnej pozycji i zawsze chroni go Pan Visnu.
04.07.21 Znaczenie: Uśmiechnięta twarz Pana Visnu jest ujmująca dla całego świata. Taki uśmiech przyciąga nie tylko bhaktów, lecz nawet tych, którzy nimi nie są. Te werset pięknie opisuje jak słońce i księżyc, ośmiopłatkowy kwiat lotosu i brzęczące, czarne pszczoły były reprezentowane przez wachlarz z włosów, baldachim nad głową, poruszające się kolczyki po obu stronach twarzy Pana Visnu i Jego czarnawe włosy. Wszystko to, razem z konchą, kołem, maczugą i kwiatem lotosu, łukiem, strzałami, tarczą i mieczem w rękach Pana Visnu sprawiło, że pojawienie się Pana było okazałe i piękne. Urzekło ono wszystkich obecnych tam półbogów, włączając Daksę i Pana Brahmę.
04.07.22 Znaczenie: Z tego wynika, że Pan Visnu jest Najwyższym Panem, nawet Pana Śivy i Pana Brahmy, a cóż dopiero mówić o półbogach, Gandharvach i zwykłych żywych istotach. Pewna modlitwa stwierdza, yam brahma varunendra-rudra-marutah: wszyscy półbogowie wielbią Pana Visnu. Podobnie, dhyanavasthita-tad-gatena manasa paśyanti yam yoginah: yogini koncentrują swe umysły na formie Pana Visnu. Zatem Pana Visnu wielbią wszyscy półbogowie. Wszyscy Gandharvowie, a nawet Pan Śiva i Pan Brahma. Tad visnoh paramam padam sada paśyanti surayah: dlatego też Visnu jest Najwyższą Osobą Boga. Chociaż poprzednio Pan Brahma odnosił się do Pana Śivy w modlitwach jako do Najwyższego, kiedy pojawił się Pan Visnu, Śiva również padł przed Nim wyprostowany i ofiarował Mu pełne szacunku pokłony.
04.07.24 Znaczenie: Najwyższy Pan, Osoba Boga, zawsze jest nieograniczony i nikt – nawet osoba taka jak Pan Brahma – nie może całkowicie zliczyć Jego chwał. Jest powiedziane, że Ananta – bezpośrednia inkarnacja Pana – ma nieograniczoną ilość ust i przez nieograniczenie długie życie próbuje nimi wszystkimi opisać chwały Pana – a jednak chwały te pozostają nieograniczonymi i dlatego nie ma końca tej gloryfikacji. Zrozumienie czy gloryfikowanie nieograniczonej Osoby Boga nie jest rzeczą możliwą dla zwykłej żywej istoty, lecz – stosownie do swych określonych możliwości – możemy ofiarować Panu modlitwy i służbę. Zdolność ta wzrasta dzięki duchowemu zrozumieniu. Sevonmukhe hi jihvadau oznacza, że służenie Panu zaczyna się od języka. Odnosi się to do intonowania. Służenie Panu rozpoczynamy poprzez intonowanie Hare Krsna. Inną funkcją języka jest smakowanie i przyjmowanie prasada Pana. Zatem służbę dla Nieograniczonego musimy zacząć językiem i musimy osiągnąć doskonałość w intonowaniu i przyjmowaniu prasada Pana. Przyjmowanie prasada Pana oznacza kontrolowanie całego zespołu zmysłów. Język jest uważany za zmysł najbardziej niekontrolowany, pragnie bowiem tak wielu szkodliwych produktów żywnościowych i skutkiem tego wpycha żywa istotę do lochów materialnego uwarunkowanego życia. Gdy żywa istota wędruje z jednej formy życia do drugiej, musi jeść tak wiele ohydnego pożywienia, że ostatecznie nie ma ograniczenia. A żeby pozostałe zmysły były kontrolowane, język powinien być zaangażowany w intonowanie i jedzenie prasada Pana. Intonowanie jest lekarstwem, a prasada jest dietą. Tymi procesami możemy rozpocząć swą służbę, a gdy służba wzrasta, Pan coraz bardziej odsłania się bhakcie. Lecz nie ma końca chwałom Pana i nie ma granicy naszego zaangażowania w służenie Panu.
04.07.27 Znaczenie: Vedy znane są jako traigunya-visaya vedah (Bg.2.45). Ci, którzy są poważnymi studentami Ved, są bardzo przywiązani do rytualistycznych ceremonii przytoczonych w Vedach i dlatego tacy veda-vadi nie potrafią pojąć, że ostatecznym celem Ved jest zrozumienie Pana Krsny, czyli Visnu. Jednakże ci, którzy wznieśli się ponad jakościowe atrakcje Ved, mogą zrozumieć Krsnę, który nigdy nie jest zanieczyszczony materialnymi cechami. Dlatego też do Pana Visnu zwrócono się tutaj jako do ananjana (wolnego od materialnego zanieczyszczenia). W Bhagavad-gicie (2.42) Krsna w następujący sposób zganił niedojrzałych uczonych wedyjskich:
yam imam puspitam vacam
pravadanty avipaścitah
veda-vada-ratah
partha nanyad astiti vadinah
"Ludzie ubodzy w wiedzę są bardzo przywiązani do kwiecistych słów Ved i mówią, że nie ma nic więcej ponad to."
04.07.28 Znaczenie: Osoby, które nie są w świadomości Krsny, wiodą bardzo niebezpieczne życie – co zostało opisane w tym wersecie – lecz przyczyną ich sytuacji jest zapomnienie o Krsnie. Celem ruchu świadomości Krsny jest sprawienie ulgi tym wszystkim oszołomionym i strapionym osobom. Dlatego też jest to największa pomoc dla całego ludzkiego społeczeństwa, a osoby działające w ruchu są najbardziej życzliwe, jako że idą w ślady Pana Caitanyi, który jest najlepszym przyjacielem wszystkich żywych istot.
04.07.29 Znaczenie: Pan Śiva wyraził tutaj swój żal, że rozgniewał się i przeszkodził ofiarnym czynnościom Daksy. Król Daksa znieważył go na wiele sposobów i dlatego Pan Śiva rozgniewał się, niwecząc całą ofiarną ceremonię. Później, gdy zadowolono, wznowiono spełnianie yajni i dlatego żałował swych czynów. Teraz mówi, że ponieważ jego umysł jest skupiony na lotosowych stopach Najwyższego Pana, Visnu, nie niepokoją go dłużej krytyki jego sposobu życia. Z tego stwierdzenia Pana Śivy dowiadujemy się, że dopóki jesteśmy na platformie materialnej, dopóty znajdujemy się pod wpływem trzech sił materialnej natury. Skoro, jednakże, znajdziemy się w świadomości Krsny, nie dotykają nas dłużej takie materialne czynności. Dlatego też zawsze powinniśmy być utwierdzeni w świadomości Krsny, zajęci transcendentalną, miłosną służbą dla Pana. I taki bhakta ma zagwarantowane, że nigdy nie będzie podlegał wpływom działań i reakcji trzech sił natury materialnej. Fakt ten potwierdza również Bhagavad-gita: każdy, kto jest utwierdzony w transcendentalnej służbie dla Pana, pokonał wszelkie materialne cechy i jest usytuowany na pozycji realizacji Brahmana, na której nie tęskni już za obiektami materialnymi. Śrimad-Bhagavatam zaleca, że zawsze powinniśmy być świadomi Krsny i nigdy nie powinniśmy zapominać o swym transcendentalnym związku z Panem. Każdy powinien ściśle przestrzegać tego programu. Z oznajmienia Pana Śivy dowiadujemy się, że był on zawsze w świadomości Krsny i w ten sposób był wolny od materialnego nieszczęścia. Zatem jedynym środkiem na uwolnienie się od skażenia materialnymi siłami jest nieugięte kontynuowanie świadomości Krsny.
04.07.30 Znaczenie: Bhrgu Muni był świadomy haniebnego zachowania, jaki każdy z nich – włączając Pana Brahmę i Pana Śivę – ukazał na ofiarnej ceremonii Daksy. Wymieniając Brahmę, który jest pierwszym między wszystkimi żywymi istotami w tym materialnym świecie, pragnął powiedzieć, że każdy – nie wyłączając Brahmy i Pana Śivy – znajduje się pod wpływem koncepcji ciała oraz pod urokiem energii materialnej – każdy prócz Visnu. Taka jest wersja Bhrgu. Dopóki jesteśmy pod wpływem koncepcji ciała jako jaźni, dopóty bardzo trudno jest nam zrozumieć Duszę Najwyższą, czyli Najwyższą Osobę Boga. Bhrgu, świadomy tego, że nie był większy niż Brahma, również siebie włączył na listę tych, którzy popełnili obrazę. Osoby będące w ignorancji, czyli dusze uwarunkowane, nie mają innego wyboru niż przyjęcie swych niepewnych warunków pod kontrolą natury materialnej. Jedynym lekarstwem jest podporządkowanie się Visnu i stałe modlenie się o wybaczenie. By osiągnąć wyzwolenie, powinniśmy polegać jedynie na łasce Pana i nie powinniśmy – nawet nieznacznie – polegać na własnej mocy. Na tym polega doskonała pozycja osoby świadomej Krsny. Pan jest przyjacielem każdego, lecz szczególnie życzliwy jest podporządkowanym duszom. Zatem najprościej będzie, jeżeli dusza uwarunkowana pozostanie podporządkowana Panu. Pan natomiast da jej wszelką ochronę, by nie wpadła w szpony materialnego zanieczyszczenia.
04.07.31 Znaczenie: Jest powiedziane, że naszymi materialnymi zmysłami nie możemy zrozumieć transcendentalnego imienia, cech, czynności, parafernaliów itd., Najwyższej Osoby Boga. Wysiłek empirycznych filozofów, by zrozumieć Prawdę Absolutną poprzez spekulacje, zawsze pozostaje bezowocnym, ponieważ ich proces rozumowania, cel i środki – którymi próbują zrozumieć Prawdę Absolutną – są wszystkie materialne. Pan jest aprakrta, poza stworzeniem materialnego świata. Fakt ten również uznaje wielki impersonalista Śankaracarya: narayanah paro 'vyaktad andam avyakta-sambhavam. Avyakta, czyli pierwotna materialna przyczyna, jest poza materialną manifestacją i jest przyczyną świata materialnego. Ponieważ Narayana, Najwyższa Osoba Boga, znajduje się poza światem materialnym, nie możemy spekulować o Nim przy pomocy żadnej materialnej metody. Musimy po prostu zrozumieć Najwyższą Osobę Boga dzięki transcendentalnej metodzie świadomości Krsny. Potwierdza to Bhagavad-gita (18.55). Bhaktya mam abhijanati: transcendentalną formę Pana możemy zrozumieć jedynie dzięki służbie oddania. Różnica między impersonalistami a personalistami polega na tym, że impersonaliści – ograniczeni swymi spekulatywnymi procesami – nie potrafią nawet zbliżyć się do Najwyższej Osoby Boga, podczas gdy bhaktowie zadowalają Najwyższą Osobę Boga poprzez transcendentalne, miłosne służenie Mu. Sevonmukhe hi: Pan odsłania się bhakcie dzięki jego postawie służenia. Osoby materialistyczne nie potrafią zrozumieć Najwyższego Pana, choćby nawet był On przed nimi obecny. Dlatego też w Bhagavad-gicie Pan Krsna potępia takich materialistów jako mudhów. Mudha oznacza "drań". W Gicie jest powiedziane "Jedynie dranie myślą o Panu Krsnie jako o zwykłej osobie. Nie wiedzą, jaka jest pozycja Pana Krsny i jakie są Jego transcendentalne moce." Nieświadomi Jego transcendentalnych mocy, impersonaliści szydzą z Osoby Pana Krsny, podczas gdy bhaktowie, dzięki swej postawie służenia, mogą zrozumieć Go jako Osobę Boga. W 10 Rozdziale Bhagavad-gity Arjuna również potwierdza, że bardzo trudno zrozumieć osobę Pana.
04.07.32 Znaczenie: Z pism objawionych zazwyczaj wiadomo, że Pan Visnu pojawia się z czterema rękami, lecz na tę szczególną arenę ofiarną Pan Visnu przybył z ośmioma rękami. Król Indra rzekł: "Chociaż jesteśmy przyzwyczajeni oglądać Twą czteroramienną formę Visnu, to pojawienie się z ośmioma rękami jest tak rzeczywiste, jak forma czteroramienna." Jak potwierdza Pan Brahma, zrealizowanie transcendentalnej formy Pana jest poza zasięgiem mocy zmysłów. W odpowiedzi na to stwierdzenie Brahmy, król Indra powiedział, że choć transcendentalna forma Pana jest niepostrzegalna dla materialnych zmysłów, można ją zrozumieć i można zrozumieć czynności Pana. Niezwykłe cechy, niezwykłe czynności i niezwykłe piękno Pana może postrzec nawet zwykły człowiek. Na przykład, we Vrndavanie, kiedy Pan Krsna zdawał się być sześcio czy siedmioletnim chłopcem, zwrócili się do Niego tamtejsi mieszkańcy. Zostali oni nawiedzeni przez potoki deszczu, a Pan uratował mieszkańców Vrndavany podnosząc Wzgórze Govardhana i przez siedem dni trzymając je na małym palcu Swej lewej dłoni. Ta niezwykła cecha Pana powinna przekonać nawet osoby materialistyczne, które pragną spekulować do granic możliwości swych materialnych zmysłów. Czynności Pana są przyjemne również dla doświadczalnej zdolności widzenia, lecz impersonaliści nie uwierzą w Jego tożsamość, studiują bowiem osobowość Pana przez porównywanie z nią swych osobowości. Ponieważ ludzie w tym materialnym świecie nie potrafią podnieść wzgórza, dlatego nie wierzą, że może tego dokonać Pan. Stwierdzenia Śrimad-Bhagavatam przyjmują za alegoryczne i próbują interpretować na własny sposób. Lecz w rzeczywistości Pan podniósł wzgórze w obecności wszystkich mieszkańców Vrndavany, co potwierdzili wielcy acaryowie i autorzy, jak Vyasadeva i Narada. Wszystko co związane z Panem: Jego czynności, rozrywki i inne niezwykłe cechy, powinno się przyjmować takim, jakim jest, a dzięki temu będziemy mogli zrozumieć Pana – nawet w naszym obecnym stanie. W tym przykładzie król Indra potwierdził: "Twoje pojawienie się w formie ośmioramiennej jest tak dobre, jak w formie czteroramiennej." Co do tego nie ma wątpliwości.
04.07.33 Znaczenie: Zwierzęta składano w ofierze w tym celu, by dać im nowe życie; taki był cel trzymania tam zwierząt. Złożenie zwierzęcia w ofierze i danie mu nowego życia było dowodem na moc intonowanych mantr. Na nieszczęście, gdy Pan Śiva spustoszył ofiarę Daksy, niektóre zwierzęta zostały zabite. (Jedno zabito jedynie po to, by jego głowa zastąpiła głowę Daksy.) Ich ciała leżały wkoło, a arena ofiarna przemieniła się w krematorium. W ten sposób został zaprzepaszczony prawdziwy cel yajni.
Żony kapłanów poprosiły Pana Visnu – który jest ostatecznym celem takich ofiarnych ceremonii – by spojrzał na arenę yajni poprzez Swą bezprzyczynową łaskę, aby mogły być kontynuowane ustalone działania yajni. Znaczenie tego jest takie, że zwierzęta nie powinny być zabijane niepotrzebnie. Były one wykorzystywane, by sprawdzić moc mantr i dzięki użyciu tych mantr były odmładzane. Nie powinny być zabijane, tak jak zostały zabite przez Pana Śivę po to, by głową zwierzęcia zastąpić głowę Daksy. Przyjemnie było widzieć złożone w ofierze i odmłodzone zwierzęta, a ta przyjemna atmosfera została zatracona. Żony kapłanów prosiły, aby spojrzenie Pana Visnu wróciło zwierzętom życie, gdyż to uczyniłoby yajnę zadowalającą.
04.07.34 Znaczenie: Bhagavad-gita mówi, że Pan nie pragnie osiągnąć żadnego rezultatu ze Swych cudownych czynności, ani nie ma On żadnej potrzeby, by je spełniać. Lecz mimo to czasem działa, aby dać przykład ogółowi ludzi, a czynności te są niezwykle cudowne. Pan nie jest przywiązany do niczego. Na mam karmani limpanti: choć działa niezwykle wspaniale, nie jest w ogóle do czegokolwiek przywiązany (Bg. 4.14). Jest samowystarczalny. Podany został tutaj przykład, że bogini fortuny, Laksmi, służy Panu bezustannie, lecz mimo to Pan nie jest do niej przywiązany. Nawet wielcy półbogowie, jak Brahma, wielbią boginię fortuny, aby pozyskać jej względy, lecz choć Pana wielbi wiele setek i tysięcy bogiń fortuny, On w ogóle nie jest przywiązany do żadnej z nich. Wielcy mędrcy w szczególny sposób wymieniają te różnice dotyczące wzniosłej, transcendentalnej pozycji Pana; nie jest On jak zwykła żywa istota, przywiązana do rezultatów pobożnych czynności.
04.07.35 Znaczenie: To oznajmienie pochodzi od Siddhów, mieszkańców Siddhaloki, gdzie występuje 8 kompletnych rodzajów materialnej doskonałości. Rezydenci Siddhaloki mają w pełni opanowane 8 rodzajów doskonałości yogi, lecz z ich stwierdzenia wynika, że są czystymi wielbicielami. Zawsze są pogrążeni w rzece nektaru słuchania o rozrywkach Pana. Słuchanie o rozrywkach Pana jest nazywane krsna-katha. Podobnie, jest takie stwierdzenie Prahlady Maharajy, że ci, którzy stale są pogrążeni w oceanie nektaru opisywanych rozrywek Pana, są wyzwoleni i nie obawiają się materialnych warunków życia. Siddhowie mówią, że umysł zwykłej osoby jest przepełniony troskami. Podali tu przykład słonia, który cierpiał w leśnym pożarze i wchodzi do rzeki, aby doznać ulgi. Jeśli osoby, które cierpią w leśnym pożarze materialnej egzystencji, jedynie wejdą do rzeki nektaru opisu rozrywek Pana, zapomną o wszystkich trudach nieszczęsnej, materialnej egzystencji. Siddhowie nie dbają o czynności przynoszące korzyści, takie jak spełnianie ofiar i osiąganie dobrych rezultatów. Pogrążają się po prostu w transcendentalnych dyskusjach o rozrywkach Pana. To powoduje, że są całkowicie szczęśliwi i nie martwią się o pobożne czy niepobożne czynności. Nie ma potrzeby, aby ci, którzy zawsze są w świadomości Krsny, spełniali jakiekolwiek pobożne czy niepobożne ofiary lub czynności. Świadomość Krsny jest kompletna sama w sobie, zawiera bowiem wszelkie procesy wychwalane w wedyjskich pismach objawionych.
04.07.36 Znaczenie: Innym imieniem Pana Visnu jest Yajneśvara. Bhagavad-gita mówi, że wszelkie czynności powinny być wykonywane jako visnu-yajna, dla przyjemności Pana Visnu. Dopóki Go nie zadowolimy, cokolwiek będziemy robili, będzie to przyczyną naszej niewoli w świecie materialnym. Potwierdza to tutaj żona Daksy: "Bez Twej obecności wspaniałość tej ofiarnej ceremonii jest bezcelowa, tak jak bezużyteczne jest ciało bez głowy, choćby nie wiem jak bardzo było ozdobione." To porównanie ma w równej mierze zastosowanie do ciała społecznego. Cywilizacja materialna jest bardzo dumna ze swego postępu, lecz w rzeczywistości jest bezużytecznym tułowiem pozbawionym głowy. Bez świadomości Krsny, bez zrozumienia Visnu, Najwyższej Osoby Boga, jakikolwiek postęp cywilizacji – bez względu na to, jak wyszukany – nie ma wartości. W Hari-bhakti-sudhodaya (3.11) znajduje się takie stwierdzenie:
bhagavad-bhakti-hinasya jatih
śastram japas tapah
apranasyaiva dehasya mandanam
loka-ranjanam
Oznacza to, że gdy umrze przyjaciel lub krewny, to czasem – zwłaszcza wśród niższej grupy ludzi – dekoruje się jego martwe ciało. Ubrane i ozdobione ciało jest zabierane na procesję. Ten rodzaj upiększania martwego ciała w rzeczywistości nie ma wartości, ponieważ siła życia już odeszła. Podobnie, jakakolwiek arystokracja, jakikolwiek prestiż społeczny czy jakikolwiek postęp materialnej cywilizacji, są bez świadomości Krsny równie dobre, co ozdabianie martwego ciała. Imię żony Daksy brzmiało Prasuti i był ona córką Svayambhuvy Manu. Jej siostra, Devahuti, wyszła za mąż za Kardamę Muniego, a Kapiladeva, Osoba Boga, został jej synem. Zatem Prasuti była ciotką Pana Visnu. W ujmujący sposób prosiła Pana Visnu o łaskę; ponieważ była Jego ciotką, szukała jakiejś szczególnej łaski. W tym wersecie znaczące jest również, że Pan jest wychwalany z boginią fortuny. Gdziekolwiek wielbiony jest Pan Visnu, tam w naturalny sposób jest łaska bogini fortuny. Pan Visnu jest określany jako amrta, transcendentalny. Półbogowie, włączając Brahmę i Pana Śivę, zostali zrodzeni po stworzeniu, lecz Pan Visnu istniał przed stworzeniem. Dlatego też jest nazywany amrta. Vaisnavowie wielbią Pana Visnu wraz z Jego wewnętrzną energią. Prasuti, żona Daksy, błagała Pana Visnu, aby przemienił kapłanów w Vaisnavów, zamiast w osoby spełniające ofiary dla materialnych korzyści.
04.07.37 Znaczenie: Zarządcy rozmaitych planet z pewnością są materialnie bogaci i niezwykle nadęci. Takie osoby nie są w stanie zrozumieć transcendentalnej, wiecznej formy Pana. Brahma-samhita mówi, że jedynie osoby, których oczy przysłonięte są mgłą miłości do Boga, mogą Go widzieć w każdym swym działaniu. Również Kunti mówi w swych modlitwach (Bhag. 1.8.26). Że tylko ci, którzy są akincana-gocaram, którzy nie są materialnie nadęci, mogą widzieć Najwyższą Osobę Boga; pozostali są zdezorientowani i nie potrafią nawet myśleć o Prawdzie Absolutnej.
04.07.38 Znaczenie: Ten werset wskazuje, że moniści i wielcy mistycy znają Najwyższą Osobę Boga jako jednego. Jedność ta nie polega na błędnym rozumieniu, że żywa istota jest pod każdym względem równa Najwyższej Osobie Boga. Monizm ten jest oparty na czystej wiedzy, co opisała i potwierdziła Bhagavad-gita (7.17): priyo hi jnanino 'tyartham aham sa ca mama priyah. Pan mówi, że ci, którzy są zaawansowani w wiedzy transcendentalnej i znają naukę świadomości Krsny, są Mu niezmiernie drodzy i On również jest im bardzo drogi. Ci, którzy rzeczywiście mają doskonałą naukową wiedzę o Bogu, wiedzą, że żywa istota jest wyższą energią Najwyższego Pana. Stwierdza to w 7 Rozdziale Bhagavad-gita: energia materialna jest podrzędna, a żywe istoty są energią nadrzędną. Energia i źródło energii nie różnią się i dlatego też energie mają te same cechy co źródło energii. Osoby, które mają pełną wiedzę o Osobie Boga, analizują Jego rozmaite energie i znają swą konstytucjonalną pozycję, są z pewnością bardzo, bardzo, bardzo drogie Panu. Lecz jeszcze większymi względami darzy On osoby, które mogą nawet nie być zaznajomione z wiedzą o Najwyższej Osobie, lecz które stale z miłością i wiarą myślą o Panu – czując, że jest On wielki, a one są jego integralnymi cząstkami, zawsze Jego sługami. Szczególne znaczenie tego wersetu polega na tym, że Pan jest nazywany tutaj vatsala. Vatsala oznacza "zawsze łaskawie usposobiony". Imię Pana brzmi bhakta-vatsala. Pan słynie jako bhakta-vatsala, co oznacza, że zawsze jest życzliwie ustosunkowany do bhaktów, podczas gdy nigdzie w literaturze wedyjskiej nie jest nazywany jnani-vatsala.
04.07.39 Znaczenie: Werset ten opisuje dwie sytuacje. Jedną jest stworzenie, utrzymywanie i unicestwianie świata materialnego, a drugą jest własne stworzenie Pana. We własnej siedzibie Pana, w królestwie Boga również istnieje jakość. Zostało tu powiedziane, że Goloka jest Jego osobistą siedzibą. Na Goloce również istnieje jakość, lecz nie dzieli się ona na stworzenie, utrzymanie i unicestwianie. Dzięki wzajemnemu oddziaływaniu trzech jakości w energii zewnętrznej możliwe jest stwarzanie, utrzymywanie i unicestwianie rzeczy. Lecz w świecie duchowym, czyli w królestwie Boga, nie ma takiego przejawienia, ponieważ wszystko jest wieczne, świadome i pełne rozkoszy. Istnieje grupa filozofów, którzy błędnie rozumieją pojawienie się Osoby Boga w tym materialnym świecie. Mają oni wrażenie, że gdy pojawia się Najwyższa Osoba Boga, jest On pod wpływem trzech jakości, tak jak wszystkie inne żywe istoty, które pojawiają się w tym materialnym świecie. Na tym polega ich błędne zrozumienie. Ten werset wyraźnie oznajmia (sva-samsthaya), że dzięki Swej wewnętrznej mocy jest On transcendentalny wobec tych wszystkich materialnych jakości. Podobnie, w Bhagavad-gicie Pan mówi: "Pojawiam się poprzez Moją wewnętrzną moc." Zarówno moc wewnętrzna, jak i zewnętrzna, znajdują się pod kontrolą Najwyższego, więc nie jest On kontrolowany przez żadną z nich. Wszystko jest raczej pod Jego kontrolą. Aby zamanifestować Swe transcendentalne imię, formę, jakość, rozrywki i parafernalia, Pan uaktywnia Swą energię wewnętrzną. Z powodu zróżnicowania zewnętrznej mocy, istnieją manifestacje wielu jakościowych półbogów, poczynając od Brahmy i Pana Śivy i ludzie przyciągani są do nich stosownie do własnych, materialnych cech. Lecz gdy ktoś jest transcendentalny, czyli wzniósł się ponad materialne jakości, jest po prostu utwierdzony w wielbieniu Najwyższej Osoby. Fakt ten wyjaśnia Bhagavad-gita: każdy, kto pełni służbę dla Pana, już jest transcendentalny wobec zróżnicowania i wzajemnego oddziaływania trzech materialnych jakości. Streszczając: uwarunkowane dusze są ciągane przez działania i reakcje materialnych jakości, które powodują zróżnicowanie energii. lecz w świecie duchowym godnym wielbienia jest Najwyższy Pan i nikt inny.
04.07.40 Znaczenie: W świecie materialnym istnieje trójca trzech materialnych cech. Pan Visnu przyjął nadzór nad cechą dobroci, która jest źródłem religii, wiedzy, wyrzeczenia, pokuty, bogactwa itd. Dzięki temu, kiedy żywe istoty w materialnym świecie znajdują się pod kontrolą cechy dobroci, może zapanować prawdziwy pokój, dobrobyt, wiedza i religia. Lecz gdy tylko poddadzą się kontroli dwóch pozostałych cech, mianowicie pasji i ignorancji, ich niepewne, uwarunkowane życie staje się nie do zniesienia. Lecz Pan Visnu, na Swej pierwotnej pozycji, zawsze jest nirguna, co oznacza transcendentalny wobec tych materialnych cech. Guna oznacza "cechę," a nir oznacza "zaprzeczenie". Jednakże nie oznacza to, że Pan nie ma cech. Ma On cechy transcendentalne, przez które pojawia się i manifestuje Swe rozrywki. Studenci Ved, jak również wielcy mężni półbogowie, jak Brahma i Śiva, nie znają pozytywnej, transcendentalnej jakościowej manifestacji. W rzeczywistości, transcendentalne cechy ujawniane są jedynie bhaktom. Jak potwierdza Bhagavad-gita, jedynie przez wypełnianie służby oddania możemy zrozumieć transcendentalną pozycję Najwyższego Pana. Ci którzy są w sile dobroci, mogą częściowo osiągnąć transcendentalne rozumienie, ale Bhagavad-gita radzi, że musimy wznieść się ponad to. Zasady wedyjskie oparte są na trzech jakościach materialnych sił. Musimy przekroczyć te trzy jakości, a wówczas będziemy mogli usytuować się w czystym i prostym życiu duchowym.
04.07.41 Znaczenie: Bhagavad-gita wyraźnie mówi, że yajnę należy spełniać dla Pana Visnu. Pan Visnu ma tysiąc popularnych, transcendentalnych imion, spośród których jednym jest Yajna. Zostało wyraźnie powiedziane, że wszystko należy wykonywać dla zadowolenia Yajni, czyli Visnu. Wszystkie inne działania, jakie może podjąć jakaś osoba, są jedynie przyczynami jej niewoli. Każdy musi spełniać yajnę zgodnie z hymnami wedyjskimi. Jak stwierdzają Upanisady, wymaganymi rzeczami są: ogień, ołtarz, pomyślna pełnia księżyca, okres czterech miesięcy zwany caturmasyą, ofiarne zwierzę i napój nazywany soma, jak również szczególne hymny wymienione w Vedach i skomponowane z czterech liter. Jednym z hymnów brzmi następująco: aśravayeti catur-aksaram astu śrausad iti catur-aksaram yajeti dvabhyam ye yajamahah. Mantry te, intonowane zgodnie z literaturą śruti i smrti, są jedynie po to, by zadowolić Pana Visnu. Tym, którzy są materialnie uwarunkowani i przywiązani do materialnej przyjemności, dla osiągnięcia wyzwolenia poleca się spełnianie yajni oraz przestrzeganie zasad i nakazów czterech podziałów społeczeństwa i życia duchowego. Visnu Purana mówi, że poprzez składanie ofiar Visnu możemy stopniowo zostać wyzwoleni. Dlatego też całym celem życia jest zadowolenie Pana Visnu. To jest yajną. Każda osoba, która jest w świadomości Krsny, poświęciła swe życie dla zadowolenia Krsny – źródła wszystkich form Visnu – i przez codzienne ofiarowywanie czci i prasada staje się ona pierwszym między tymi, którzy spełniają yajnę. Śrimad-Bhagavatam wyraźnie oznajmia, że w tym wieku Kali pomyślnym spełnianiem yajni, czyli ofiar, jest yajnaih sankirtana-prayaih: najlepszym rodzajem ofiary jest intonowanie Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare; Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare. Tak jak pozostałe yajne składane są przed formą Pana Visnu, tak ta yajna jest ofiarowywana przed formą Pana Caitanyi. Zalecenia te znajdują się w 11 Canto Śrimad-Bhagavatam. Ponadto, spełnianie tej yajni potwierdza, że Pan Caitanya Mahaprabhu jest Samym Visnu. Jak Pan Visnu – dawno, dawno temu – pojawił się w czasie yajni Daksy, tak Pan Caitanya pojawił się w tym wieku, by przyjąć naszą sankirtana-yajnę.
04.07.42 Znaczenie: Wskazane w tym wersecie zniszczenie jest częściową dewastacją wyższych planet wewnątrz wszechświata, które następuje wówczas, gdy Pan Brahma udaje się na spoczynek. Wyższe systemy planetarne, poczynając od Maharloki, Janaloki i Tapaloki, nie są zatapiane w czasie tego zniszczenia. Pan jest stwórcą – jak wskazuje ten werset – ponieważ energie stworzenia zostały zamanifestowane poprzez Jego ciało, a po unicestwieniu przechowuje wszelką energię w Swym brzuchu.
Inną znaczącą w tym wersecie rzeczą jest to, że półbogowie powiedzieli, "Wszyscy jesteśmy Twymi sługami (bhrtyan). Chroń nas." Półbogowie liczą na ochronę Visnu; nie są niezależni. Dlatego też Bhagavad-gita potępia kult półbogów – nie istnieje bowiem potrzeba takiego kultu – wyraźnie oznajmia, że tylko ci, którzy stracili rozsądek, proszą półbogów o łaski. Zazwyczaj, jeśli ktoś ma materialne pragnienia do spełnienia, może, zamiast udawać się do półbogów, prosić Visnu. Ci, którzy wielbią półbogów, nie są zbyt inteligentni. Poza tym, półbogowie mówią: "Jesteśmy Twymi wiecznymi sługami." Więc osoby, które są sługami, czyli bhaktami Pana, nie są byt zainteresowane czynnościami przynoszącymi korzyści, spełnianiem zalecanych yajni czy umysłowa spekulacją. Po prostu służą szczerze Najwyższej Osobie Boga, z miłością i wiarą, spełniając wszystko w takiej miłosnej służbie. A Pan otacza takich bhaktów bezpośrednia ochroną. W Bhagavad-gicie Pan Krsna mówi: "Po prostu podporządkuj się Mnie, a Ja ochronię cię od wszelkich następstw grzesznych czynów." Ten materialny świat został tak stworzony, że – świadomie czy nieświadomie – musimy grzesznie działać i dopóki nie poświęcimy swego życia dla Visnu, musimy cierpieć wszelkie reakcje grzesznych czynów. Lecz ten, kto podporządkował i poświęcił swe życie służeniu Panu, jest pod Jego bezpośrednią ochroną. Nie obawia się cierpień za grzeszne działanie, ani też nie pragnie – chętnie czy niechętnie – robić czegokolwiek, co jest grzeszne.
04.07.43 Znaczenie: Brahma-samhita stwierdza, że Krsna jest Najwyższą Osoba Boga. Może istnieć wielu półbogów, od Brahmy, Pana Śivy, Indry i Candry, w dół do władców niższych systemów planetarnych, prezydentów, ministrów, przywódców i królów. W rzeczywistości, każdy może myśleć, że jest Bogiem. Na tym polega fałszywe, nadęte przekonanie materialnego życia. W rzeczywistości, Visnu jest Najwyższym Panem, lecz jest ktoś nawet ponad Visnu, Visnu bowiem również jest plenarną częścią części Krsny. W tym wersecie odnosi się do tego słowo amśamśah, które dotyczy integralnej części integralnej części. Podobne wersety, które wskazują, że integralne cząstki Najwyższego Pana ponownie rozprzestrzeniają się w inne integralne cząstki, znajdują się w Caitanya-caritamrta. Jak opisuje Śrimad-Bhagavatam, istnieje wiele manifestacji Visnu i wiele manifestacji żywych istot. Manifestacje Visnu są określane mianem svamśa, częściowych manifestacji, a żywe istoty są nazywane vibhinnamśa. Półbogowie, jak Brahma i Indra, zostali promowani na takie wzniosłe pozycje dzięki pobożnym czynnościom i wyrzeczeniu, lecz Visnu, czyli Krsna, jest w rzeczywistości panem każdego. Caitanya-caritamrta mówi: ekale iśvara krsna, ara saba bhrtya. Oznacza to, że jedynie Krsna jest Najwyższą Osoba Boga, a wszyscy pozostali, nawet visnu-tattva, a z pewnością żywe istoty – są Jego sługami. Baladeva jest bezpośrednią ekspansją Krsny. On również jest zaangażowany w służenie Krsnie i z pewnością sługami są zwykłe żywe istoty. Konstytucjonalnie każdy został stworzony, by służyć Krsnie. Gandharvowie przyznają tutaj, że choć półbogowie mogą przedstawić siebie jako Najwyższego, w rzeczywistości nie są Najwyższym. Prawdziwe zwierzchnictwo należy do Krsny. Krsnas tu bhagavan svayam, stwierdza Śrimad-Bhagavatam: "Krsna jest jedynym Najwyższym Panem." Dlatego też wielbienie samego Krsny obejmuje wielbienie wszystkich integralnych cząstek, tak jak podlewanie korzeni drzewa dostarcza wodę również wszystkim gałęziom, gałązkom, liściom i kwiatom.
04.07.44 Znaczenie: Ludzka forma życia jest nazywana arthada, ponieważ ciało może bardzo pomóc wcielonej duszy osiągnąć najwyższą doskonałość. Prahlada Maharaja powiedział, że ciało – choć tymczasowe – może zapewnić nam osiągnięcie najwyższej doskonałości. W procesie ewolucji od niższych do wyższych stopni życia, ludzka forma życia jest wielkim dobrodziejstwem. Lecz maya jest tak mocna, że pomimo osiągnięcia tej wielkiej łaski, jaką jest ludzka forma życia, znajdujemy się pod wpływem tymczasowego materialnego szczęścia i zapominamy o celu swego życia. Przyciągają nas rzeczy, które przestaną istnieć. Początkiem takiej atrakcji jest tymczasowe ciało. W tym okropnym stanie życia istnieje tylko jeden sposób wyzwolenia – zaangażowanie w czynności transcendentalnego intonowania i słuchania świętego imienia Najwyższego Pana: Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare; Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare. Słowa yusmat-kathamrta-nisevakah oznaczają "tych, którzy rozkoszują się nektarem tematów o Waszej Wysokości". Są dwie księgi, które szczególnie dotyczą słów i czynności Krsny. Bhagavad-gita jest nauką daną przez Krsnę, a Śrimad-Bhagavatam jest księgą zawierającą wyłącznie tematy o Krsnie i Jego bhaktach. Te dwie księgi są szczególnym nektarem słów Krsny. Tym, którzy poświęcają się nauczaniu tych dwóch ksiąg literatury wedyjskiej, bardzo łatwo jest wydostać się ze złudnego, uwarunkowanego życia narzuconego nam przez mayę. Złudzenie polega na tym, że uwarunkowana dusza nie próbuje zrozumieć swej duchowej tożsamości. Jest zainteresowana bardziej swym zewnętrznym ciałem, które jest jedynie mgnieniem, i które skończy się, gdy tylko minie wyznaczony czas. Całe otoczenie zmieni się, gdy żywa istota będzie musiała transmigrować z jednego ciała do drugiego. Oczarowana mayą, będzie ponownie zadowolona w innej atmosferze. Ten czar mayi jest określany mianem avaranatmika śakti, jest bowiem tak mocny, że żywa istota jest zadowolona w każdych ohydnych warunkach. Jest zadowolona wtedy, gdy rodzi się jako robak żyjący w jelicie czy brzuchu pośród uryny i kału. Taki jest okrywający wpływ mayi. Lecz ludzka forma życia jest szansą zrozumienia, a jeśli ktoś nie skorzysta z tej sposobności, wówczas jest pozbawiony wszelkiej fortuny. Sposobem wydostania się z iluzorycznej mayi jest zaabsorbowanie się tematami o Krsnie. Pan Caitanya polecał proces, dzięki któremu każdy może pozostać na swej obecnej pozycji, nie zmieniając nic, ale słuchając o Krsnie z właściwych, autorytatywnych źródeł. Pan Caitanya radził każdemu, aby głosił słowa Krsny. Radził: "Wszyscy stańcie się mistrzami duchowymi. Waszym obowiązkiem jest po prostu mówić każdemu kogo spotkacie, o Krsnie lub instrukcjach danych przez Niego." W tym celu działa Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Krsny. Nikogo nie prosimy, by najpierw zmienił swą pozycję i wówczas przyszedł do nas. Zamiast tego zapraszamy wszystkich, żeby przyszli i po prostu intonowali z nami Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare; Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare, ponieważ wiemy, że jeśli ktoś po prostu intonuje i słucha tematów dotyczących Krsny, jego życie zmieni się; ujrzy nowe światło i jego życie zakończy się sukcesem.
04.07.45 Znaczenie: Wypowiedź ta częściowo wyjaśnia wszechprzenikalność Pana Visnu. Visnu Purana mówi, że tak jak znajdujący się w jednym miejscu ogień wszędzie emanuje swe ciepło i blask, tak cokolwiek widzimy w świecie materialnym lub duchowym, jest niczym innym, jak manifestacją różnych energii emanujących z Najwyższej Osoby Boga. Bramini oznajmili, że Pan Visnu jest wszystkim – ogniem, ofiarą, oczyszczonym masłem, naczyniami, miejscem ofiary i kuśa. Jest wszystkim. Zostało tutaj powiedziane, że w tym wieku spełnianie sankirtana-yajni jest tak dobre, jak w innych wiekach spełnianie innych yajni. Jeśli spełniamy sankirtana-yajnę, intonując Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare; Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare, wówczas nie ma potrzeby, żeby przygotowywać wyszukane parafernalia do ofiarnych ceremonii polecanych w Vedach. W intonowaniu świętych imion Hare i Krsna, Hare oznacza energię Krsny, a Krsna jest visnu-tattvą. Połączone ze sobą są wszystkim. W tym wieku ludzie nękani są wpływem Kali-yugi i nie mogą przygotować wszystkich parafernaliów niezbędnych do spełniania ofiary, jak zostało to polecone w Vedach. Lecz jeśli po prostu intonujemy Hare Krsna, należy wówczas rozumieć, że spełniamy wszystkie rodzaje yajni, nie mamy bowiem nic na uwadze poza Hare (energią Krsny) i Krsną. Nie ma różnicy pomiędzy Krsną i jego energiami. Ponieważ wszystko jest manifestacją Jego energii, należy zatem rozumieć, że wszystko jest Krsną. Musimy jedynie przyjąć wszystko w świadomości Krsny, a będziemy osobami wyzwolonymi. Nie powinniśmy błędnie rozumieć, że ponieważ wszystko jest Krsną, to Krsna nie ma osobowej tożsamości. Krsna jest tak pełny, że pomimo oddzielenia się od wszystkiego – dzięki Swej energii – jest wszystkim. Potwierdza to 9-ty Rozdział Bhagavad-gity. Krsna jest rozprzestrzeniony jako wszystko w całym stworzeniu, lecz mimo to nie jest wszystkim. Filozofia polecana przez Pana Caitanyę polega na tym, że jest On jednocześnie jednym i różnym.
04.07.46 Znaczenie: Znaczącym słowem użytym w tym wersecie jest trayi-gatra, które oznacza, że Vedy są transcendentalną formą Pana. Uważa się, że każdy kto angażuje się w wielbienie Bóstwa, czyli formy Pana w świątyni, ten studiuje Vedy 24 godziny na dobę. Jedynie przez ozdabianie w świątyni Bóstwa, Radhy i Krsny, bardzo drobiazgowo studiuje nakazy Ved. Wiadomo, że nawet bhakta neofita, który po prostu angażuje się w wielbienie Bóstwa, ma bezpośredni kontakt ze znaczeniem wiedzy wedyjskiej. Jak potwierdza Bhagavad-gita (15.15), vedaiś ca sarvair aham eva vedyah: znaczenie Ved polega na zrozumieniu Jego, Krsny. Ten, kto bezpośrednio wielbi Krsnę i Mu służy, zrozumiał prawdy Ved.
04.07.47 Znaczenie: Kapłani bramini byli pełni nadziei, że teraz, kiedy obecny był Pan Visnu, ofiara zostanie spełniona bez przeszkód. Znaczące w tym wersecie jest to, że bramini mówią: "Po prostu intonując Twe święte imię, możemy pokonać wszelkie przeszkody, a teraz jesteś obecny osobiście." Yajna Daksy została zatrzymana przez uczniów i zwolenników Pana Śivy. Bramini w pośredni sposób zganili zwolenników Pana Śivy, ale ponieważ Pan Visnu zawsze chroni braminów, zwolennicy Pana Śivy nie mogli w żaden sposób zaszkodzić wykonywanemu przez nich procesowi ofiary. Jest takie powiedzenie, że kiedy Krsna chce kogoś ochronić, nikt nie może wyrządzić mu krzywdy, a kiedy Krsna pragnie kogoś zabić, nikt nie może go ochronić. Żywym przykładem tego był Ravana. Ravana był wielkim wielbicielem Pana Śivy, lecz Pan Ramacandra pragnął go zabić, Pan Śiva nie mógł go ochronić. Gdy jakiś półbóg -–nawet Pan Śiva czy Pan Brahma – chce wyrządzić bhakcie krzywdę, Krsna chroni bhaktę, lecz kiedy Krsna pragnie zabić kogoś takiego jak Ravana czy Hiranyakaśipu, żaden półbóg nie może go ochronić.
04.07.49 Znaczenie: Bhagavad-gita (5.29) mówi, bhoktaram yajna-tapasam: Pan Visnu, czyli Krsna, jest najwyższym podmiotem radości wszelkich rezultatów ofiar, wyrzeczeń i pokut; w cokolwiek się angażujemy, ostatecznym celem jest Visnu. Jeśli jakaś osoba nie wie o tym, jest wówczas zwiedziona. Visnu, jako Najwyższa Osoba Boga, nie musi nic od nikogo żądać. Jest samozadowolony, samowystarczalny, lecz przyjmuje ofiarowanie yajni, ponieważ jest przyjaźnie ustosunkowany do wszystkich żywych istot. Gdy została Mu ofiarowana Jego część ofiarnych rezultatów, wyglądał na bardzo zadowolonego. W Bhagavad-gicie (9.26) jest powiedziane, patram puspam phalam toyam yo me bhaktya prayacchati: jeśli jakiś bhakta ofiaruje Panu nawet mały liść, kwiat czy wodę, Pan przyjmie to i jest zadowolony, jeśli było to ofiarowane z miłością i oddaniem. Choć jest samowystarczalny i od nikogo niczego nie potrzebuje, przyjmuje takie ofiary, gdyż jako Dusza Najwyższa jest tak przyjaźnie ustosunkowany do wszystkich żywych istot. Drugą istotna rzeczą jest tutaj to, że nie narusza On udziału innych. Udział w yajni mają półbogowie, Pan Śiva i Pan Brahma i ma Swój udział Pan Visnu. Jest usatysfakcjonowany należną Sobie częścią i nie narusza udziału innych. W pośredni sposób Pan wskazał, że nie był zadowolony z tego, iż Daksa próbował odmówić Panu Śivie jego udziału. Maitreya zwrócił się do Vidury jako do bezgrzesznego, Vidura bowiem był czystym Vaisnavą i nigdy nie popełnił żadnej obrazy wobec jakiegokolwiek półboga. Choć Vaisnavowie przyjmują Pana Visnu za Najwyższego, nie mają tendencji do znieważania półbogów. Okazują półbogom właściwy szacunek. Vaisnavowie uznają Pana Śivę za najlepszego Vaisnavę. Nie jest rzeczą możliwą, by Vaisnava znieważył jakiegoś półboga, a półbogowie także są zadowoleni z Vaisnavów, są oni bowiem nienagannymi bhaktami Pana Visnu.
04.07.50 Znaczenie: Pan Brahma został zrodzony z transcendentalnego ciała Pana Visnu, a Pan Śiva narodził się z ciała Brahmy. Dlatego też Pan Visnu jest najwyższą przyczyną. Vedy również stwierdzają, że na początku był jedynie Visnu; nie było ani Brahmy, ani Śivy. Podobnie, potwierdził to Śankaracarya: narayanah param. Narayana, czyli Pan Visnu, jest źródłem, a Brahma i Śiva zostali zamanifestowani po stworzeniu. Pan Visnu jest również atmeśvara, Duszą Najwyższą w każdym. A pod Jego nadzorem wszystko zostaje pobudzone od wewnątrz. Na przykład, Śrimad-Bhagavatam stwierdza na początku, tene brahma hrda: na początku udzielił Panu Brahmie wiedzy od wewnątrz.
W Bhagavad-gicie (10.2) Pan Krsna stwierdza, aham adir hi devanam: Pan Visnu, czyli Krsna, jest źródłem wszystkich półbogów, włączając Pana Brahmę i Pana Śivę. W innym miejscu Bhagavad-gity (10.8) Krsna mówi, aham sarvasya prabhavah: "Ja jestem źródłem wszystkiego." Obejmuje to wszystkich półbogów. Podobnie, w Vedanta-sutrze: janmady asya yatah. A w Upanisadach jest oznajmienie: yato va imani bhutani jayante. Wszystko wywodzi się z Pana Visnu, wszystko jest przez Niego utrzymywane i wszystko jest unicestwiane przez Jego energię. Dlatego też energie, które pochodzą z Niego, przez swe działania i reakcje stwarzają manifestacje kosmiczne i również rozwiązują całe stworzenie. W ten sposób Pan jest przyczyną, jak również efektem. Jakikolwiek efekt widzimy, jest on wzajemnym oddziaływaniem Jego energii, a ponieważ energia wywodzi się od Niego, jest On zarówno przyczyną, jak i efektem. Wszystko jest jednocześnie różne i takie same. Jest powiedziane, że wszystko jest Brahmanem: sarvam khalv idam brahma. W najwyższej wizji nie ma nic ponad Brahmanem i dlatego też Pan Brahma i Pan Śiva z pewnością nie są od Niego różni.
04.07.51 Znaczenie: Jak wyjaśnia Bhagavad-gita (7.5), jiva-bhutam maha-baho: cały świat jest energią wyzwoloną z najwyższego źródła, Osoby Boga, który działa w energiach wyższych i niższych, co dalej oznajmia Bhagavad-gita. Energią wyższą jest żywa istota, która jest integralną cząstką Najwyższego Pana. Jako integralne cząstki, żywe istoty nie są różne od Najwyższego Pana i energia, która z Niego wyemanowała, nie jest różna od Niego. Lecz w rzeczywistym działaniu tego materialnego świata, żywa istota jest pod wpływem rozmaitych cech materialnej natury i przyjmuje różne formy. Istnieje 8 400 000 form życia. Ta sama żywa istota działa pod wpływem różnych cech materialnej natury. Istoty mają różne ciała, lecz pierwotnie, na początku stworzenia, Pan Visnu jest sam. W celu stworzenia został zamanifestowany Brahma, a unicestwianie jest funkcją Pana Śivy. I ile rozważamy duchowe wkroczenie do świata materialnego, wszystkie istoty są integralnymi cząstkami Najwyższego Pana, lecz pod wpływem okryw różnych materialnych cech mają różne nazwy. Pan Brahma i Pan Śiva, jako guna-avatary, są jakościowymi inkarnacjami Visnu i Visnu razem z nimi przejmuje kontrolę nad cechą dobroci; dlatego też On również, jak Pan Śiva i Pan Brahma, jest jakościową inkarnacją. W rzeczywistości różne nazwy istnieją dla różnych reprezentacji, poza tym źródło jest tylko jedno.
04.07.52 Znaczenie: Żywe istoty, włączając Brahmę, nie są niezależnie oddzielone, lecz zaliczane są do marginalnej mocy Najwyższego Pana. Najwyższy Pan, będąc Duszą Najwyższą w każdej żywej istocie – włączając Pana Brahmę i Pana Śivę – kieruje każdym w zakresie czynności materialnych sił natury. Nikt nie może działać niezależnie od sankcji Pana i dlatego, pośrednio, nikt nie jest różny od Najwyższej Osoby – a z pewnością nie Brahma i Rudra, którzy są inkarnacjami sił pasji i ignorancji materialnej natury.
04.07.53 Znaczenie: Kiedykolwiek jakaś część ciała jest chora, całe ciało opiekuje się tą bolącą częścią. Podobnie, jedność bhakty manifestuje się w jego współczuciu dla wszystkich uwarunkowanych dusz. Bhagavad-gita (5.18) mówi, panditah sama-darśinah: Osoby uczone widzą jednakowo uwarunkowane życie każdego. Bhaktowie współczują każdej uwarunkowanej duszy i dlatego są znani jako aparakya-buddhi. Ponieważ bhaktowie są uczeni i wiedzą, że każda żywa istota jest integralną cząstką Najwyższego Pana, każdego nauczają o świadomości Krsny, aby każdy mógł być szczęśliwy. Jeśli jakaś część ciała jest chora, w jej kierunku zwraca się cała uwaga ciała. Podobnie, bhakta troszczy się o każdą osobę, która zapomniała o Krsnie i która wskutek tego ma materialną świadomość. Jednakowe widzenie bhakty polega na tym, że pracuje on, by wszystkie żywe istoty przyprowadzić do domu, z powrotem do Boga.
04.07.54 Znaczenie: W wersecie tym znaczące są dwa słowa, Trayanam wskazuje "trzech", mianowicie Pana Brahmę, Pana Śivę i Pana Visnu. Bhidam oznacza "różni." Jest ich trzech i dlatego są oddzieleni, lecz jednocześnie są jednym. Na tym polega filozofia jednoczesnej jedności i odmienności, która jest nazywana acintya-bhedabheda-tattva. Brahma-samhita podaje przykład, że mleko i jogurt są jednocześnie jednym i różnym; obie te rzeczy są mlekiem, lecz jogurt jest mlekiem przemienionym. Aby osiągnąć prawdziwy spokój, nie powinniśmy widzieć wszystkiego i każdej żywej istoty – włączając Pana Brahmę i Pana Śivę – jako odmiennych od Najwyższej Osoby Boga. Nikt nie jest niezależny. Każdy z nas jest ekspansją Najwyższej Osoby Boga. To tłumaczy jedność w różnorodności. Istnieją rozmaite manifestacje, lecz jednocześnie są one jednym z Visnu. Wszystko jest ekspansją energii Visnu.
04.07.55 Znaczenie: Panu Visnu należy ofiarować wszystko, a Jego prasada powinno być rozdane wszystkim półbogom. Praktyki tej nadal przestrzega się w świątyni Jagannatha w Puri. Wokół głównej świątyni Jagannatha jest wiele świątyń półbogów i prasada, które najpierw zostało ofiarowane Jagannatha, jest rozdawane wszystkim półbogom. Przez prasada Visnu jest czczone bóstwo Bhagalin i prasada Pana Visnu lub Pana Jagannatha jest również ofiarowywane bóstwu Pana Śivy w słynnej świątyni Pana Śivy Bhuvaneśvara. Taka jest zasada Vaisnavy. Vaisnava nie szydzi nawet ze zwykłych żywych istot, włączając nieznaczną mrówkę i każdemu ofiarowuje odpowiedni szacunek stosownie do jego pozycji. Jednakże to ofiarowanie jest w odniesieniu do centrum, Najwyższej Osoby Boga, Krsny, czyli Visnu. Bhakta, który jest niezwykle zaawansowany, wszystko widzi w związku z Krsną; nie widzi, aby cokolwiek było niezależne od Krsny. Na tym polega jego wizja jedności.
04.07.56 Znaczenie: Pan Rudra, Śiva, był odpowiednio czczony należną sobie częścią pozostałości z yajni. Yajna jest Visnu i każde prasada ofiarowane Visnu jest ofiarowywane wszystkim, nawet Panu Śivie. Śridhara Svami również wypowiada w związku z tym swe zdanie, svena bhagena: pozostałości z yajni są ofiarowywane wszystkim półbogom i innym.
04.07.57 Znaczenie: Choć Daksa był poważnie zaawansowany w zasadach religijnych, oczekiwał błogosławieństwa półbogów. W ten sposób wielka ofiara, którą przeprowadził, zakończyła się w zgodzie i pokoju.
04.07.58 Znaczenie: Mena jest znana również jako Menaka i jest żoną króla Himalajów.
04.07.59 Znaczenie: Zgodnie z pewnym wersetem z mantr wedyjskich, parasya śaktir vividhaiva śruyate: Najwyższa Osoba Boga ma rozmaite energie, Śakti jest rodzaju żeńskiego, a Pan jest purusa, rodzaju męskiego. Obowiązkiem płci żeńskiej jest służenie pod zwierzchnictwem najwyższego purusa. Jak stwierdza Bhagavad-gita, wszystkie żywe istoty są marginalnymi energiami Najwyższego Pana. Dlatego też obowiązkiem wszystkich żywych istot jest służenie Najwyższej Osobie. Durga jest w świecie materialnym reprezentacją zarówno energii marginalnej, jak i zewnętrznej, a Pan Śiva jest reprezentacją Najwyższej Osoby. Związek Pana Śivy i Ambiki, czyli Durgi, jest wieczny. Sati nie mogła przyjąć innego męża, prócz Pana Śivy. To, w jaki sposób Pan Śiva ponownie poślubił Durgę – jako Himavati, córkę Himalajów – i jak narodził się Karttikeya, jest samo w sobie wielką historią.