04.31.01 Znaczenie: Gdy Pracetowie zakończyli swoje pokuty, otrzymali błogosławieństwo Najwyższej Osoby Boga. Pan pobłogosławił ich, mówiąc, że w odpowiednim czasie, po zakończeniu swego życia rodzinnego, wrócą do domu, z powrotem do Boga. Zakończywszy swe życie rodzinne, które trwało tysiące lat zgodnie z kalkulacją półbogów, Pracetowie zdecydowali się opuścić dom, zostawiając swą żonę pod opieką syna o imieniu Daksa. Tak wygląda proces cywilizacji wedyjskiej. Na początku życia należy podjąć surowe pokuty i wyrzeczenia jako brahmacarin, aby zdobyć wykształcenie w wartościach duchowych. Brahmacarinowi, czyli studentowi, nigdy nie zezwala się na przebywanie z kobietami i uczenie się od początku życia o przyjemności seksualnej. Podstawową wadą nowoczesnej cywilizacji jest to, że chłopcy i dziewczęta w szkołach i na uniwersytetach mają swobodę podejmowania życia seksualnego. Większość dzieci jest varna-sankara, co znaczy "narodzony z niepożądanych ojców i matek". Wskutek tego na całym świecie panuje chaos. W rzeczywistości cywilizacja ludzka powinna opierać się na zasadach wedyjskich. Oznacza to, że na początkowym etapie życia chłopcy i dziewczęta powinni podejmować wyrzeczenia i pokuty. Gdy dorosną, powinni wejść w związek małżeński i przez pewien czas żyć w domu, płodząc dzieci. Gdy dzieci dorosną, mężczyzna powinien porzucić dom i dążyć do świadomości Krsny. W ten sposób można uczynić całe życie doskonałym, wracając do domu, do królestwa Boga.
Jeśli ktoś nie podejmuje pokut i wyrzeczeń w swym życiu studenckim, to nie może zrozumieć istnienia Boga. Bez zrealizowania Krsny nie można uczynić swego życia doskonałym. Konkluzja jest taka, że gdy dzieci dorosną, wówczas mężczyzna powinien pozostawić swą żonę pod ich opieką. Mąż może wtedy opuścić dom, aby rozwijać świadomość Krsny. Wszystko zależy od rozwoju dojrzałej wiedzy. Król Pracinabarhisat, ojciec Pracetów, porzucił dom przed przybyciem swych synów, praktykujących pokuty w wodzie. Gdy tylko nadejdzie odpowiedni moment, czyli gdy tylko dana osoba rozwinie doskonalą świadomość Krsny, powinna opuścić dom, nawet jeśli nie wypełni wszystkich swoich obowiązków. Pracinabarhisat czekał na przybycie swych synów, ale – zgodnie z instrukcjami Narady – skoro tylko jego inteligencja dostatecznie się rozwinęła, po prostu pozostawił wskazówki ministrom, aby przekazali je jego synom. W ten sposób opuścił dom, nie czekając na ich przybycie.
Porzucenie wygodnego życia rodzinnego jest absolutnie konieczne dla istoty ludzkiej. Poświadcza to także Prahlada Maharaja. Hitvatma-patam grham andha-kupam: aby zakończyć materialistyczny sposób życia, należy porzucić swój tzw. wygodny dom, który jedynie zabija duszę (atma-patam). Dom uważany jest za ciemną studnię zarośniętą trawą, a gdy ktoś wpadnie do tej studni, umiera, zapomniany przez wszystkich. Dlatego nie należy się zbytnio przywiązywać do życia rodzinnego, gdyż zniszczy to cały nasz rozwój świadomości Krsny.
04.31.02 Znaczenie: Słowo brahma-satra znaczy "kultywacja wiedzy duchowej". W rzeczywistości, jako brahma określane są zarówno Vedy, jak i srogie pokuty. Vedas tattvam tapo brahma. Brahma znaczy też "Prawda Absolutna". Należy kultywować wiedzę o Prawdzie Absolutnej, studiując Vedy i podejmując surowe pokuty i wyrzeczenia. Pracetowie wypełniali obowiązki właściwie i w rezultacie byli jednakowo ustosunkowani do wszystkich żywych istot Jak potwierdza Bhagavad-gita (18.54):
brahma-bhutah prasannatma na
śocati na kanksati
samah sarvesu bhutesu
mad-bhaktim labhate param
"Ten, kto jest usytuowany w taki transcendentalny sposób, od razu realizuje Najwyższego Brahmana i staje się w pełni radosnym. Nie rozpacza nigdy ani niczego nie pragnie, jednakowo ustosunkowanym będąc do każdej żywej istoty. W tym stanie osiąga czystą służbę oddania dla Mnie."
Osoba zaawansowana duchowo nigdy nie widzi różnicy między jedną
żywą istotą, a drugą. Platformę tę osiąga się dzięki determinacji. Gdy ktoś
rozwinie doskonałą wiedzę, przestaje zwracać uwagę na zewnętrzne okrycia żywej
istoty. Dostrzega raczej duszę wewnątrz ciała. Zatem nie robi różnicy między
istotą ludzką, a zwierzęciem, uczonym braminem, a candala.
vidya-vinaya-sampanne
brahmane gavi hastini
śuni caiva śvapake ca panditah
sama-darśinah
"Pokorny mędrzec, dzięki cnocie prawdziwej wiedzy, widzi jednakowo uczonego i łagodnego bramina, krowę, słonia, psa i osobę żywiącą się psim mięsem [pariasa]." (Bg. 5.18)
Uczona osoba widzi wszystkich jednakowo na platformie duchowej i osoba taka, bhakta, pragnie, aby każdy rozwinął świadomość Krsny. Miejsce, w którym rezydowali Pracetowie, doskonale nadawało się do praktykowania czynności duchowych, jako że, jak zaznaczono, wielki mędrzec Jajali osiągnął tam mukti (wyzwolenie). Ten, kto pragnie doskonałości, czyli wyzwolenia, powinien przebywać w towarzystwie osoby już wyzwolonej. Nazywa się to sadhu-sanga, przebywanie w towarzystwie doskonałego bhakty.
04.31.03 Znaczenie: W wersecie tym bardzo istotne są słowa pare amale. Realizację Brahmana wyjaśnia Śrimad-Bhagavatam. Prawdę Absolutną realizuje się w trzech fazach jako bezosobowy blask (Brahman), zlokalizowanego Paramatmę i Najwyższą Osobę Boga, Bhagavana. Pan Śiva w swoich modlitwach skoncentrował się na osobowym aspekcie Parabrahmana, opisanym w sposób osobowy jako snigdha-pravrd-ghana-śyamam (Bhag. 4.24.45). Wypełniając instrukcje Pana Śivy, Pracetowie także skoncentrowali swoje umysły na formie Najwyższego Brahmana; zwanej Śyamasundara. Chociaż bezosobowy Brahman, Paramatma Brahman i Brahman jako Najwyższa Boga są na tej samej platformie transcendentalnej, to ostatecznym celem i końcowym słowem w transcendencji jest osobowy aspekt Najwyższego Brahmana.
Wieżki mędrzec Narada podróżuje wszędzie. Odwiedza zarówno demony, jak i półbogów, i wszyscy traktują go z jednakowym szacunkiem. Dlatego też opisany jest tutaj jako surasuredya, czczony przez demony i półbogów. Przed Naradą Munim otwarte są drzwi do każdego domu. Chociaż demony i półbogowie żywią do siebie wieczną urazę, to Narada Muni wszędzie jest mile widziany. Oczywiście, Narada uważany jest za jednego z półbogów, a słowo devarsi oznacza "święty pomiędzy półbogami". Ale nawet demony nie zazdroszczą Naradzie Muniemu; dlatego jest on jednakowo wielbiony zarówno przez demony, jak i przez półbogów. Pozycja doskonałego Vaisnavy powinna być jak pozycja Narady Muniego – całkowicie niezależna i bezstronna.
04.31.04 Znaczenie: Znaczące jest to, że wszyscy Pracetowie praktykowali yogę, aby skoncentrować swoje umysły na Najwyższej Osobie Boga.
04.31.05 Znaczenie: Gdy zapada ciemność nocy, wszyscy obawiają się łobuzów i złodziei – szczególnie w wielkich miastach. Ludzie często obawiają się wyjść na ulicę i widzimy, że nawet w tak wielkich miastach jak Nowy York ludzie nie lubią w nocy opuszczać swych domów. Kiedy zapada noc, każdy – w mniejszym lub większym stopniu – czuje strach, czy to w mieście czy w wiosce. Jednak, gdy tylko wschodzi słońce, to wszyscy czują ulgę. Podobnie, ten materialny świat jest mroczny z natury. Każdy, na każdym kroku, obawia się niebezpieczeństwa, ale gdy ktoś widzi bhaktę, takiego jak Narada, cały strach odchodzi. Tak jak słońce rozprasza ciemność, pojawienie się wielkiego mędrca, takiego jak Narada, rozprasza ignorancję. Osoba, która spotyka Naradę lub jego reprezentanta, mistrza duchowego; uwalnia się z wszelkiego niepokoju powodowanego ignorancją.
04.31.06 Znaczenie: Życie rodzinne jest rodzajem przyzwolenia na przyjemność zmysłową. Należy wiedzieć, że przyjemność zmysłowa nie jest pożądana, ale trzeba ją przyjąć w takim stopniu, jak jest to konieczne do życia. Jak stwierdza Śrimad-Bhagavatam (l.2.10): kamasya nendriya-pritih. Należy stać się gosvamim i kontrolować swoje zmysły. Nie należy wykorzystywać zmysłów jedynie dla przyjemności, a powinno się ich raczej używać w stopniu niezbędnym do utrzymania ciała i duszy razem. Śrila Rupa Gosvami poleca: anasaktasya visayan yatharham upayunjatah. Nie należy być przywiązanym do obiektów zmysłowych, ale powinno się przyjąć przyjemność zmysłową o tyle, o ile jest to wymagane, nie więcej. Jeśli ktoś pragnie cieszyć się zmysłami więcej niż jest to konieczne, wówczas przywiązuje się do życia rodzinnego, a to oznacza niewolę. Wszyscy Pracetowie przyznali się do swego błędu pozostawania w życiu rodzinnym.
04.31.08 Znaczenie: Pracetowie poprosili Naradę, aby oświecił ich transcendentalną wiedzą. Na ogół, jeśli zwykły człowiek spotyka świętą osobę, pragnie otrzymać jakieś materialne błogosławieństwo. Jednakże Pracetów nie interesowała pomyślność materialna, gdyż nacieszyli się nią wystarczająco. Nie chcieli też spełnienia swych materialnych pragnień. Interesowało ich jedynie przekroczenie oceanu niewiedzy. Każdy powinien być zainteresowany wydostaniem się z tej materialnej matni. Każdy powinien zbliżyć się do świętej osoby; aby otrzymać oświecenie w tej kwestii. Nie należy niepokoić świętej osoby, aby otrzymać błogosławieństwo przyjemności materialnej. Na ogół gospodarze przyjmują święte osoby, aby otrzymać ich błogosławieństwa, ale ich prawdziwym celem jest osiągnięcie szczęścia w tym materialnym świecie. Śastry nie polecają ubiegania się o takie materialne błogosławieństwo.
04.31.08 Znaczenie: Użyty w tym wersecie zwrot bhagavan naradah świadczy o tym, że Narada zawsze pochłonięty jest myślami o Najwyższej Osobie Boga. Bhagavaty uttama-śloka avistatma. Narada nie zajmował się niczym innym jak tylko myśleniem o Krsnie, rozmowami o Krsnie i nauczaniem o Krsnie; dlatego czasami nazywa się go bhagavanem. Bhagavan znaczy "ten, kto posiada wszelkie bogactwa". Bhagavanem nazywana jest też często osoba; posiadająca Bhagavana w swym sercu. Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura powiedział; saksad-dharitvena samasta-śastraih – we wszystkich śastrach mistrz duchowy przyjmowany jest bezpośrednio jako Najwyższa Osoba Boga. Nie znaczy to, że mistrz duchowy, czy święta osoba jak Narada, stali się rzeczywiście Najwyższą Osobą Boga, ale przyjmowani są w ten sposób; ponieważ zawsze w swym sercu mają Najwyższą Osobę Boga. Jak opisano tutaj (avistatma), bhagavanem nazywana jest także osoba zaabsorbowana jedynie myślami o Krsnie. Bhagavan posiada wszelkie bogactwo. Jeśli ktoś ma zawsze Bhagavana w swym sercu, to czy automatycznie nie posiada wszelkiego bogactwa? W tym sensie tak wielki bhakta jak Narada może być nazywany bhagavanem. Jednakże nie możemy tolerować, gdy bhagavanem nazywany jest jakiś drań czy oszust Trzeba posiadać albo wszystkie bogactwa, albo Najwyższą Osobę Boga, Bhagavana, który posiada wszystkie bogactwa.
04.31.09 Znaczenie: W wersecie tym bardzo ważne jest słowo nrnam. Istnieje wiele innych narodzin poza ludzkimi, ale tutaj Narada mówi szczególnie o narodzinach w ludzkim ciele. Pomiędzy istotami ludzkimi są różne typy ludzi. Osoby o zaawansowanej świadomości duchowej nazywane są Aryanami. A ci spomiędzy Aryan, którzy podejmują służbę oddania dla Pana, odnoszą największy sukces w życiu. Słowo nrnam świadczy o tym, że nie oczekuje się, aby niższe zwierzęta zaangażowały się w służbę oddania. Ale w doskonałym społeczeństwie ludzkim każdy powinien pełnić służbę oddania dla Pana. Nie ma znaczenia, czy ktoś narodził się jako biedak czy bogacz, czarny czy biały. Może być tak wiele materialnych różnic między osobnikami, którzy narodzili się w społeczeństwie ludzkim, ale każdy powinien pełnić służbę oddania dla Pana W chwili obecnej cywilizowane narody porzuciły świadomość Boga na rzecz rozwoju ekonomicznego. Nie interesują się już dłużej postępem w świadomości Boga. Wcześniej ich przodkowie przestrzegali zasad religijnych. Bez względu na to czy ktoś jest Hindusem czy muzułmaninem, buddystą, Żydem czy kimkolwiek, każdy posiada jakąś religijną instytucję. Jednak prawdziwa religia oznacza osiągnięcie świadomości Boga. Tutaj zostało szczególnie zaznaczone, że narodziny są pomyślne, jeśli żywa istota zainteresuje się świadomością Krsny. Działanie jest pomyślne, jeśli rezultatem jest służenie Krsnie. Spekulacja filozoficzna czy umysłowa jest pomyślna, jeśli jej celem jest zrozumienie Najwyższej Osoby Boga. Zmysły są warte posiadania, jeśli służą Panu. W rzeczywistości służba oddania oznacza zaangażowanie zmysłów w służenie Panu. W chwili obecnej nasze zmysły nie są oczyszczone; dlatego zaangażowane są w służbę dla społeczeństwa, przyjaźni, miłości, polityki, socjologii itd. Jeśli jednak zmysły zaangażowane są w służbę dla Pana, osiąga się wówczas bhakti, czyli służbę oddania. Tematy te zostaną obszernie wyjaśnione w następnym wersecie.
Gdy pewien wielki bhakta Pana Caitanyi Mahaprabhu ujrzał Pana, powiedział, że wszystkie jego pragnienia zostały spełnione. Oznajmił: "Dzisiaj wszystko jest pomyślne. Dzisiaj miejsce mych narodzin i sąsiedztwo są całkowicie chwalebne. Dzisiaj moje zmysły, od mych oczu aż do palców u stóp, są szczęśliwe. Dzisiaj moje życie zostało uwieńczone sukcesem, gdyż mogłem zobaczyć lotosowe stopy, które wielbi bogini fortuny."
04.31.10 Znaczenie: Słowo śaukra-janma znaczy "narodziny z wytrysku nasienia". Zwierzęta również mogą narodzić się w ten sposób. Jednak – jak poleca cywilizacja wedyjska – istota ludzka może zostać oczyszczona z śaukra-janma. Przed narodzinami, czyli przed połączeniem ojca i matki, powinna mieć miejsce ceremonia zwana garbhadhana-samskara. Ta garbhadhana-samskara polecana jest szczególnie dla wyższych kast, a przede wszystkim dla kasty bramińskiej. Śastry mówią, że jeśli wyższe kasty nie praktykują garbhadhana-samskary, wówczas cała rodzina staje się śudrami. Mówi się, że w tym wieku Kali, z powodu nieobecności garbhadhana-samskary, każdy jest śudrą. Na tym polega system wedyjski. Ale według systemu pancaratrika, mimo że ze względu na nieobecność garbhadhana-samskary każdy jest śudrą, to jeśli ktoś wykazuje chociaż małą tendencję, aby być świadomym Krsny, należy dać mu szansę wzniesienia się na transcendentalną platformę służby oddania. Nasz ruch świadomości Krsny przyjął tę pancaratrikę-vidhi – zgodnie z radą Śrila Sanatany Gosvamiego, który mówi:
yatha kancanatam yati kamsyam rasa-vidhanatah
tatha diksa-vidhanena dvijatvam jayate nrnam
"Tak jak metal dzwonowy zmieszany z rtęcią przemienia się w złoto, podobnie nawet osoba nie będąca kryształowo czystą, może zostać przemieniona w bramina, czyli dvija, po prostu przez proces inicjacji." (Hari-bhakti-vilasa 2.12) Zatem jeśli ktoś przyjmie inicjację od właściwej osoby, natychmiast można uważać go za podwójnie narodzonego. Dlatego w naszym ruchu świadomości Krsny dajemy studentowi pierwszą inicjację i możliwość intonowania maha-mantry Hare Krsna. Poprzez regularne intonowanie maha-mantry Hare Krsna i przestrzeganie zasad regulujących osiąga on kwalifikacje wymagane do inicjacji bramińskiej, ponieważ dopóki ktoś nie jest kwalifikowanym braminem, nie może czcić Pana Visnu. Nazywa się to yajnika janma. W naszym społeczeństwie świadomości Krsny, dopóki ktoś nie przeszedł dwóch inicjacji – pierwszej wprowadzającej w mantrowanie Hare Krsna i drugiej przez mantrę Gayatri – nie może pełnić służby w kuchni czy pokoju Bóstw. Jeśli jednak ktoś wznosi się na platformę, na której może wielbić Bóstwa, to jego poprzednie narodziny nie mają znaczenia.
candalo 'pi dvija-śrestho hari-bhakti-parayanah
hari-bhakti-vihinaś ca dvijo 'pi śvapacadhamah
"Osoba, która pełni służbę oddania, staje się najlepszym z braminów, nawet jeśli narodziła się w rodzinie candala. A jeśli ktoś nie pełni służby oddania, to nawet będąc braminem jest na poziomie najniższej z osób żywiących się psim mięsem," Jeśli dana osoba jest zaawansowana w służbie oddania, to nie ma znaczenia fakt, że narodziła się w rodzinie candala, gdyż zostaje oczyszczona Śri Prahlada Maharaja powiedział:
viprad dvisad-guna-yutad
aravinda-nabha-
padaravinda-vimukhac chvapacam
varistham
(Bhag. 7.9.10)
Nawet jeśli ktoś jest braminem posiadającym wszelkie kwalifikacje bramińskie, to uważany jest za zdegradowanego, jeśli sprzeciwia się wielbieniu Najwyższej Osoby Boga. Natomiast osoba przywiązana do służenia Panu staje się chwalebna, nawet jeśli narodziła się w rodzinie candala. W rzeczywistości taki candala może wyzwolić nie tylko siebie, ale również wszystkich swoich przodków. A bez służby oddania dumny bramin nie może wyzwolić nawet siebie, nie mówiąc już o jego rodzinie. W śastrach jest wiele przykładów braminów, którzy stali się ksatriyami, vaiśyami, śudrami, mlecchami, czyli niebraminami. Jest też wiele przykładów osób narodzonych jako ksatriya, vaiśya czy nawet niżej, które w wieku lat osiemnastu wzniosły się – poprzez proces inicjacji – na platformę bramińską. Dlatego Narada Muni mówi:
yasya yal laksanam proktam pumso varnabhivyanjakam
yad anyatrapi drśyeta tat
tenaiva vinirdiśet
(Bhag. 7.11.35)
Nikt nie staje się braminem automatycznie, jedynie dlatego, że przyszedł na świat w rodzinie bramina. Osoba taka ma większą szansę, aby stać się braminem, ale dopóki nie rozwinie wszystkich kwalifikacji bramińskich, nie może być za niego uważana. Z drugiej strony, jeśli znajdziemy kwalifikacje bramińskie u osoby narodzonej w rodzinie śudrow, natychmiast powinniśmy przyjąć ją za bramina. Uzasadnia to wiele cytatów z Bhagavatam, Mahabharaty, Bharadvaja-samhity i Pancaratry, jak również z wielu innych pism.
Jeśli chodzi o długość życia półbogów, to o Panu Brahmie jest powiedziane:
sahasra-yuga-paryantam ahar
yad brahmano viduh
ratrim yuga-sahasrantam te
'ho-ratra-vido janah
(Bg. 8.17)
Długość jednego dnia Brahmy jest tysiąc razy większa niż czterech yug liczących w sumie 4 320 000 lat Podobnie długo trwa jego noc. Brahma żyje sto lat składających się z takich dni i nocy. Słowy vibudhayusa wskazuje na to; że nawet jeśli ktoś otrzyma długie życie, nie ma z tego żadnego pożytku, jeśli nie jest on bhaktą. Żywa istota jest wiecznym sługą Najwyższego Pana i dopóki nie dojdzie do platformy służby oddania, długość jej życia, dobre narodziny, chwalebne czynności i wszystko inne jest nieważne.
04.31.11 Znaczenie: Z Upanisadów (Mundaka Up. 3.2.3) dowiadujemy się:
nayam atma pravacanena labhyo
na medhaya na bahuna śrutena
yam evaisa vrnute tena labhyas
tasyaisa atma vivrnute tanum svam
Nasz związek z Najwyższym Panem
nigdy nie rozwinie się po prostu przez studiowanie Ved. Wielu sannyasinów Mayavadi
jest w pełni zaabsorbowanych studiami nad Vedami,
Vedanta-sutrą i Upanisadami; ale
niestety, nie mogą oni pojąć prawdziwej esencji wiedzy. Innymi słowy, nie znają
oni Najwyższej Osoby Boga. Jaki jest więc pożytek ze studiowania wszystkich Ved, jeśli nie jest się w stanie
zrozumieć esencji Ved, Krsny? Pan
stwierdza w Bhagavad-gicie (15.15), vedaiś ca sarvair aham eva vedyah: "Ja
jestem przedmiotem poznania wszystkich Ved."
Jest wiele systemów religijnych, w których bardzo podkreślane są pokuty i wyrzeczenia, ale które nie prowadzą do zrozumienia Krsny, Najwyższej Osoby Boga. Dlatego pokuta taka (tapasya) nie ma sensu. Osoba, która rzeczywiście zbliżyła się do Najwyższej Osoby Boga, nie musi podejmować surowych wyrzeczeń. Najwyższą Osobę Boga można zrozumieć poprzez proces służby oddania. W Dziesiątym Rozdziale Bhagavad-gity służba oddania objaśniona jest jako raja-guhyam, królowa wszelkiej poufnej wiedzy. Jest wielu zdolnych recytatorów literatury wedyjskiej i recytują oni takie dzieła jak Ramayana, Śrimad-Bhagavatam i Bhagavad-gita. Czasem tacy zawodowi recytatorzy wykazują dużą uczoność i robią pokaz żonglerki słownej. Niestety, nigdy nie są bhaktami Najwyższego Pana. Wskutek tego nie mogą wpoić słuchaczom prawdziwej esencji wiedzy, Krsny. Jest także wielu rozważnych pisarzy i twórczych filozofów, ale jeśli mimo całej swojej uczoności nie mogą zbliżyć się do Najwyższej Osoby Boga, to są oni jedynie bezużytecznymi spekulantami umysłowymi. W tym materialnym świecie jest wielu ludzi obdarzonych bystrą inteligencją, którzy wynajdują tak wiele rzeczy dla zadowalania zmysłów. Przeprowadzają również analityczne studia nad wszystkimi elementami materialnymi, ale mimo doskonałej wiedzy i pełnych znawstwa naukowych analiz całej kosmicznej manifestacji, wyniki ich są bezużyteczne, gdyż nie mogą oni zrozumieć Najwyższej Osoby Boga.
Jeśli chodzi o zmysły, to jest wiele zwierząt, zarówno bestii, jak i ptaków, które są dużo większymi ekspertami w używaniu zmysłów niż istoty ludzkie. Na przykład, sępy czy sokoły mogą wznieść się bardzo wysoko w powietrze, a mimo to bardzo wyraźnie widzą małe ciała na ziemi. Znaczy to, że ich wzrok jest tak bystry, iż mogą dostrzec ofiary z wielkiej odległości. Z pewnością mają wzrok bystrzejszy od istoty ludzkiej, ale nie znaczy to, że ich życie jest ważniejsze od życia istoty ludzkiej. Podobnie, pies może wywęszyć wiele rzeczy z dużej odległości, wiele ryb może rozpoznać zbliżającego się wroga po dźwięku. Wszystkie te przykłady opisuje Śrimad-Bhagavatam. Ale jeśli nasze zmysły nie są w stanie pomóc nam w osiągnięciu najwyższej doskonałości życia, realizacji Najwyższego, to są one bezużyteczne.
04.31.12 Znaczenie: W Caitanya-caritamrta (Madhya 24.109) jest powiedziane:
bhakti vina kevala jnane 'mukti' nahi haya
bhakti sadhana kare yei 'prapta-brahma-laya'
Impersonaliści nie podejmują służby oddania, ale podejmują inne praktyki, takie jak analityczne studia elementów materialnych, rozróżnienie między materią a duchem i system yogi mistycznej. Praktyki te są korzystne o tyle, o ile uzupełniają służbę oddania. Dlatego Caitanya Mahaprabhu powiedział Sanatanie Gosvamiemu, że bez zetknięcia się ze służbą oddania, jnana, yoga i filozofia Sankhya nie mogą przynieść upragnionych rezultatów. Impersonaliści pragną wtopić się w Najwyższego Brahmana, jednak wtopienie się w Najwyższego Brahmana także wymaga zetknięcia się ze służbą oddania. Prawda Absolutna realizowana jest w trzech fazach jako bezosobowy Brahman, Paramatma i Najwyższa Osoba Boga. Wszystkie te fazy wymagają kontaktu ze służbą oddania. Czasami można zobaczyć, że ci Mayavadi rzeczywiście śpiewają maha-mantrę Hare Krsna, chociaż ich motywem jest wtopienie się w blask Brahmana. Także yogini powtarzają czasami maha-mantrę Hare Krsna, ale ich cel jest inny niż cel bhaktów. We wszystkich procesach: karmie, jnanie, yodze, potrzebna jest bhakti. Takie jest znaczenie tego wersetu.
04.31.13 Znaczenie: Żywa istota jest marginalną energią Najwyższej Osoby Boga, a świat materialny jest energią zewnętrzną. Wobec tego trzeba zrozumieć, że Najwyższa Osoba Boga jest rzeczywiście oryginalnym źródłem zarówno materii, jak i ducha. Wyjaśnione jest to w Siódmym Rozdziale Bhagavad-gity (7.4-5):
bhumir apo 'nalo vayuh kham
mano buddhir eva ca
ahankara itiyam me bhinna
prakrtir astadha
apareyam itas tv
anyam prakrtim viddhi me param
jiva-bhutam
maha-baho yayedam dharyate jagat
"Ziemia, woda, ogień, powietrze, eter, umysł, inteligencja, fałszywe ego wszystkie – w liczbie ośmiu – są Moimi oddzielonymi energiami materialnymi. Oprócz tej niższej, o potężny Arjuno, istnieje Moja wyższa energia, którą są wszystkie żywe istoty, wykorzystujące zasoby tej niższej, materialnej natury."
Cała manifestacja kosmiczna jest jedynie kombinacją materii i
ducha. Częścią duchową są żywe istoty, które opisane są jako prakrti, czyli energia. Żywa istota
nigdy nie jest opisywana jako purusa, Najwyższa
Osoba; dlatego utożsamianie żywej istoty z Najwyższym Panem jest po prostu
ignorancją. Żywa istota jest marginalną energią Najwyższego Pana, chociaż tak
naprawdę nie ma różnicy między energią a źródłem energii. Obowiązkiem żywej
istoty jest zrozumienie swojej prawdziwej tożsamości. Gdy tego dokona, wówczas
Krsna daje jej wszelkie udogodnienia, aby osiągnęła platformę służby oddania.
Jest to doskonałością życia. Potwierdzają to wszystkie Upanisady:
yam evaisa vrnute tena labhyas
tasyaisa atma vivrnute tanum svam
Pan Krsna potwierdza to w Bhagavad-gicie (10.10):
tesam satata-yuktanam
bhajatam priti-purvakam
dadami buddhi-yogam tam yena
mam upayanti te
"Tym, którzy zawsze są Mi oddani i z miłością Mnie wielbią, daję inteligencję, która do Mnie ich prowadzi." Wniosek jest taki, że trzeba wznieść się na platformę bhakti-yogi, nawet jeśli rozpoczynamy od karma-yogi, jnana-yogi czy astanga-yogi. Dopóki nie wzniesiemy się na platformę bhakti-yogi, nie będziemy mogli osiągnąć samorealizacji, czy realizacji Absolutnej Prawdy.
04.31.14 Znaczenie: Czasami ludzie pytają dlaczego ten ruch świadomości Krsny zaleca wielbienie jedynie Krsny z wyłączeniem półbogów. Odpowiedzi udziela ten werset Przykład podlewania korzenia drzewa jest bardzo właściwy. W Bhagavad-gicie (15.1) jest powiedziane: urdhva-mulam adhah-śakham – ta manifestacja kosmiczna rozrasta się ku dołowi, a korzeniem jest Najwyższa Osoba Boga. Pan stwierdza w Bhagavad-gicie (10.8): aham sarvasya prabhavah – "Ja jestem źródłem wszystkich wszechświatów materialnych i duchowych." Krsna jest źródłem wszystkiego, dlatego pełnienie służby dla Najwyższej Osoby Boga, Krsny (krsna-seva), oznacza automatycznie służenie wszystkim półbogom. Czasami wysuwany jest argument, że tak jak osiągnięcie sukcesu w procesach karmy i jnany wymaga domieszki bhakti, podobnie bhakti potrzebuje domieszki karmy i jnany, aby przynieść ostateczny sukces. Jednak faktem jest, że chociaż: karma i jnana nie mogą zakończyć się sukcesem bez bhakti, to jednak bhakti nie potrzebuje pomocy karmy i jnany. W rzeczywistości, jak opisał Śrila Rupa Gosvami: anyabhilasita-śunyam jnana-karmady-anavrtam – czysta służba oddania nie powinna być zanieczyszczona nawet śladem karmy czy jnany. Współczesne społeczeństwo uwikłane jest w różnego rodzaju działanie filantropijne, humanitarne itd., ale ludzie nie wiedzą, że czynności te nigdy nie będą pomyślne, dopóki Krsna, Najwyższa Osoba Boga, nie zostanie umieszczony w ich centrum. Ktoś może zapytać, co złego jest w jednoczesnym wielbieniu Krsny i różnych części Jego ciała – półbogów. Odpowiedź na to również znajduje się w tym wersecie. Chodzi o to, że gdy dostarczamy pożywienia żołądkowi, wtedy automatycznie usatysfakcjonowane są indriya, zmysły. Jeśli ktoś próbuje niezależnie nakarmić swoje oczy czy uszy, rezultatem tego jest jedynie spustoszenie. A po prostu dostarczając pożywienia do żołądka, zadowalamy wszystkie zmysły. Pełnienie oddzielnej służby dla poszczególnych zmysłów nie jest ani konieczne, ani możliwe. Wniosek jest taki, że dzięki służeniu Krsnie (krsna-seva) wszystko jest kompletne. Jak potwierdza Caitanya-caritamrta (Madhya 22.62): krsne bhakti kaile sarva-karma krta haya – przez zaangażowanie się w służbę oddania Panu, Najwyższej Osobie Boga, automatycznie osiąga się wszystko.
04.31.15 Znaczenie: Z powodu znikomości swej wiedzy impersonalni filozofowie nie są w stanie zrozumieć, jak wszystko wychodzi z Najwyższej Osoby Boga, a następnie ponownie się w Niego wtapia. Jak potwierdza Brahma-samhita (5.40):
yasya prabha prabhavato jagad-anda-koti-
kotisv aśesa-vasudhadi-vibhuti-bhinnam
tad brahma niskalam anantam aśesa-bhutam
govindam adi-purasam tam aham bhajami
Z ciała Krsny emanują transcendentalne promienie i wszystko spoczywa w tych promieniach, będących blaskiem Brahmana. Potwierdza to Bhagavad-gita (9.4). Mat-sthani sarva-bhutani. Chociaż Krsna nie wszędzie jest obecny osobiście, Jego energia jest przyczyną całego stworzenia. Cała manifestacja kosmiczna jest jedynie przejawieniem energii Krsny.
Werset ten podaje dwa bardzo oczywiste przykłady. W porze deszczowej – przez odnowienie produkcji warzyw na Ziemi – deszcz dostarcza człowiekowi i zwierzętom energii życiowej. Gdy nie ma deszczu i brakuje pożywienia, wówczas człowiek i zwierzęta po prostu umierają. Wszystkie warzywa i ruchome żywe istoty są oryginalnie produktami ziemi. Pochodzą z ziemi i ponownie się z nią połączą. Podobnie, z ciała Krsny wytwarzana jest całość energii materialnej i wówczas cała manifestacja kosmiczna staje się widoczna. Gdy Krsna zwija Swą energię, wszystko znika. W nieco inny sposób wyjaśnia to Brahma-samhita (5:48):
yasyaika-niśvasita-kalam athavalambya
jivanti loma-vilaja jagad-anda-nathah
visnur mahan sa iha yasya kala-viśeso
govindam adi-purusam tam aham bhajami
Cała manifestacja kosmiczna pochodzi z ciała Najwyższej Osoby Boga i w czasie unicestwienia ponownie wchodzi w Niego. Ten proces tworzenia i unicestwiania możliwy jest dzięki oddechowi Maha-Visnu, który jest zaledwie pełną porcją Krsny.
04.31.16 Znaczenie: Jest to potwierdzenie filozofii acintya-bhedabheda-tattvy ("jednocześnie taki sam i odmienny") wysuniętej przez Pana Śri Caitanyę Mahaprabhu. Najwyższa Osoba Boga jest jednocześnie różny i nieróżny od tej manifestacji kosmicznej. Poprzedni werset wyjaśnił, że Najwyższa Osoba Boga jest jak korzeń drzewa i że jest oryginalną przyczyną wszystkiego. Zostało również wyjaśnione, w jaki sposób Najwyższa Osoba Boga jest wszechprzenikający. Jest On obecny wewnątrz wszystkiego w tej materialnej manifestacji. Jako że energia Najwyższego Pana nie jest różna od Niego, ta materialna manifestacja kosmiczna również nie jest od Niego różna, chociaż wydaje się być taką. Blask Słońca nie jest różny od samego słońca, ale jednocześnie jest różny. Ktoś może być w blasku słonecznym, ale nie jest on na samym Słońcu. Ci, którzy żyją w tym materialnym świecie, żyją w promieniach ciała Najwyższej Osoby Boga, ale w warunkach materialnych nie mogą zobaczyć Go osobiście.
W wersecie tym słowo padam wskazuje na miejsce, w którym rezyduje Najwyższa Osoba Boga. Jak potwierdza Iśopanisad: iśava-syam idam sarvam. Właściciel domu może mieszkać w jednym z pokojów, ale cały dom należy do niego. Król może żyć w jednym pokoju pałacu Buckingham, ale cały pałac uważany jest za jego własność. Król nie musi żyć w każdym z pokojów pałacu, aby pałac ten mógł do niego należeć. Może on być fizycznie nieobecny w tych pokojach, a mimo to cały pałac uważany jest za jego królewską siedzibę.
Blask słoneczny jest światłem, sam glob słoneczny jest światłem i półbóg Słońca także jest światłem. Jednakże blask słoneczny nie jest tożsamy z bogiem Słońca, Vivasvanem. Takie jest znaczenie równoczesnej jedności i odmienności (acintya-bhedabheda-tattva). Wszystkie planety spoczywają na blasku słonecznym i z powodu żaru Słońca obracają się po swych orbitach. To z powodu blasku słonecznego na każdej planecie rosną i zmieniają kolor drzewa i rośliny. Blask słoneczny, będąc promieniami słońca, nie jest różny od Słońca. Podobnie nie są różne od Słońca wszystkie planety spoczywające w blasku słonecznym. Cały materialny świat – będąc produktem Słońca – jest całkowicie od niego zależny, i przyczyna, słońce, jest nieodłączna od skutków. Podobnie, Krsna jest przyczyną wszystkich przyczyn, i ta oryginalna przyczyna przenika skutki. Należy wiedzieć, że cała manifestacja kosmiczna jest rozprzestrzenioną energią Najwyższego Pana.
Gdy śpimy, zmysły są bierne, ale nie znaczy to, że są one nieobecne. Kiedy się budzimy, zmysły zaczynają działać ponownie. Podobnie, jak potwierdza Bhagavad-gita, to kosmiczne stworzenie czasami jest zamanifestowane, a czasami nie (bhutva bhutva praliyate). Rozwiązanie kosmicznej manifestacji jest pewnego rodzaju stanem uśpienia, stanem biernym. Bez względu na to, czy manifestacja kosmiczna jest czynna czy bierna, energia Najwyższego Pana istnieje zawsze. Tak więc "pojawienie się" i "zniknięcie" odnoszą się tylko do manifestacji kosmicznej.
04.31.17 Znaczenie: Ciemność, światłość i chmury czasami pojawiają się, a czasami znikają, ale nawet gdy znikają, potencja ta obecna jest nadal, i istnieje zawsze. Czasami widzimy na niebie chmury, czasami deszcz, a czasami śnieg. Czasami widzimy noc, czasami dzień, czasami światłość lub ciemność. Przyczyną tego wszystkiego jest słońce, ale na słońce zmiany te nie wpływają. Chociaż Najwyższa Osoba Boga jest oryginalną przyczyną totalnej manifestacji kosmicznej, to nie podlega On wpływom materialnej egzystencji. Potwierdza to Bhagavad-gita (7.4):
bhumir apo 'nalo vayuh kham
mano buddhir eva ca
ahankara itiyam me bhinna
prakrtir astadha
"Ziemia, woda, ogień, powietrze, eter, umysł, inteligencja i fałszywe ego – wszystkie (w liczbie ośmiu) są Moimi oddzielonymi energiami materialnymi."
Chociaż elementy materialne, czyli fizyczne, są energią Najwyższej Osoby Boga, są one od Niego oddzielone. Dlatego warunki materialne nie wpływają na Najwyższą Osobę Boga. Vedanta-sutra potwierdza, janmady asya yatah: Najwyższy Pan jest przyczyną stworzenia, utrzymywania i rozwiązania tej kosmicznej manifestacji. Niemniej jednak te zmiany elementów materialnych nie mają na Niego wpływu. Wskazuje na to słowo pravaha ("emanacja"). Słońce zawsze jasno świeci i nie podlega wpływom chmur czy ciemności. Podobnie, Najwyższa Osoba Boga zawsze obecny jest w Swej energii duchowej i nie podlega materialnym emanacjom. Brahma-samhita (5.1) potwierdza:
iśvarah paramah krsnah
sac-cid-ananda-vigrahah
anadir adir govindah sarva-karana-karanam
"Najwyższym Bogiem jest Krsna, znany też jako Govinda. Ma On wieczne, pełne szczęścia ciało duchowe. Jest On przyczyną wszystkiego. Nie istnieje żadna inna przyczyna i On jest pierwotną przyczyną wszystkich przyczyn." Chociaż jest On najwyższą przyczyną, przyczyną wszystkich przyczyn, mimo to jest On parama, transcendentalnym, a Jego forma jest sac-cid-ananda, wiecznym, duchowym szczęściem. Krsna jest schronieniem wszystkiego. Taki jest werdykt wszystkich pism świętych. Krsna jest przyczyną odległą, a natura materialna jest bezpośrednią przyczyną manifestacji kosmicznej. Caitanya-caritamrta mówi, że jeśli ktoś uważa prakrti, czyli naturę, za przyczynę wszystkiego, to jest to jak uważanie brodawek na szyi kozła za źródło mleka. Natura materialna jest bezpośrednią przyczyną manifestacji kosmicznej, ale oryginalną przyczyną jest Narayana, Krsna. Czasami ludzie myślą, że przyczyną glinianego garnka jest ziemia. Na kole garncarskim widzimy ilość ziemi, wystarczającą do zrobienia wielu garnków, i chociaż ludzie nieinteligentni stwierdzą, że przyczyną powstania garnków jest glina na kole garncarskim, to osoby zaawansowane zorientują się, że oryginalną przyczyną jest garncarz, który dostarcza gliny i wprawia koło w ruch. Natura materialna może być czynnikiem pomagającym przy tworzeniu tej kosmicznej manifestacji, ale nie jest ona przyczyną ostateczną. Dlatego w Bhagavad-gicie (9.10) Pan mówi:
mayadhyaksena prakrtih suyate
sa-caracaram
"Ta materialna natura – będąc jedną z Moich energii – działa pod Moją kontrolą, o synu Kunti, i ona to stwarza wszelkie ruchome i nieruchome istnienie."
Najwyższy Pan rzuca spojrzenie na energię materialną i spojrzenie to porusza trzy siły natury. Wówczas następuje stworzenie. Wniosek jest taki, że to nie natura jest przyczyną materialnej manifestacji. Przyczyną wszystkich przyczyn jest Najwyższy Pan.
04.31.18 Znaczenie: Według Ved istnieją trzy przyczyny stworzenia – czas, składnik i stwórca. Połączone nazywają się tritayat-maka, trzema przyczynami. Wszystko w tym świecie materialnym tworzone jest przez te trzy przyczyny. Wszystkie one istnieją w Osobie Boga. Brahma-samhita stwierdza sarva-karana-karanam. Dlatego też Narada Muni radzi Pracetom, aby wielbili przyczynę bezpośrednią, Najwyższą Osobę Boga. Jak oznajmiono wcześniej, gdy podlewamy korzeń drzewa, odżywiane jest całe drzewo. Tak więc, zgodnie z radą Narady Muniego, powinniśmy zaangażować się bezpośrednio w służbę oddania Obejmie ona również wszystkie pobożne czynności. Caitanya-caritamrta oświadcza: krsne bhakti kaile sarva-karma krta haya – ten, kto wielbi Najwyższego Pana, Krsnę, poprzez służbę oddania, automatycznie spełnia wszelkie inne pobożne czynności. W tym wersecie bardzo istotne są słowa sva-tejasa dhvasta-guna-pravaham. Materialne cechy nigdy nie wpływają na Najwyższą Osobę Boga, chociaż wszystkie one emanują z Jego duchowej energii. Ci, którzy prawdziwie znają tę wiedzę, mogą wszystko wykorzystać w służbie dla Pana, jako że wszystko w tym materialnym świecie jest powiązane z Najwyższą Osobą Boga.
04.31.19 Znaczenie: Są to niektóre z metod, jakimi bhakta może zadowolić Najwyższą Osobę Boga. Pierwszą wspomnianą pozycją jest dayaya sarva-bhutesu, okazywanie miłosierdzia wszystkim uwarunkowanym duszom. Najlepszym sposobem okazywania miłosierdzia jest szerzenie świadomości Krsny. Cały świat cierpi z powodu braku wiedzy na ten temat Ludzie powinni się dowiedzieć, że oryginalną przyczyną wszystkiego jest Najwyższa Osoba Boga. A wiedząc o tym, każdy powinien zaangażować się w bezpośrednią służbę dla Niego. Ci, którzy są rzeczywiście uczeni i zaawansowani w rozumieniu duchowym, powinni głosić świadomość Krsny na całym świecie, tak aby ludzie mogli ją przyjąć i w ten sposób uczynić swe życie pomyślnym.
Znaczące jest słowo sarva-bhutesu, gdyż odnosi się ono nie tylko do istot ludzkich, ale do wszystkich żywych istot pojawiających się w 8 400 000 gatunków życia. Bhakta może wyświadczyć dobrodziejstwo nie tylko ludzkości, ale i wszystkim żywym istotom. Intonowanie maha-mantry przynosi duchową korzyć każdemu. Kiedy rozlega się transcendentalna wibracja Hare Krsna, korzyść odnoszą nawet drzewa, zwierzęta i owady. Tak więc, osoba, która głośno śpiewa maha-mantrę Hare Krsna, okazuje prawdziwe miłosierdzie wszystkim żywym istotom. Aby móc szerzyć ruch świadomości Krsny na całym świecie, bhaktowie powinni być usatysfakcjonowani w każdych warunkach.
narayana-parah sarve na kutaścana
bibhyati
svargapavarga-narakesv api
tulyartha-darśinah
(Bhag. 6.17.28)
Dla czystego bhakty nie ma znaczenia, jeśli musi udać się do piekła, aby nauczać. Chociaż Najwyższy Pan jest na Vaikunthach, to żyje też w sercu wieprza. Przez swój stały kontakt z Najwyższą Osobą Boga, czysty bhakta pozostaje czystym, nawet jeśli naucza w piekle. Aby osiągnąć taki stan, trzeba kontrolować zmysły. Zmysły kontrolowane są automatycznie, kiedy umysł zaangażowany jest w służbę dla Pana.
04.31.20 Znaczenie: Z poprzedniego wersetu jasno wynika, że czynności bhaktów bardzo szybko zadowalają Najwyższą Osobę Boga, Janardanę. Czysty bhakta zawsze pogrążony jest w myślach o Najwyższej Osobie Boga. Jak jest powiedziane, śrnvatam sva-kathah krsnah. Serce czystego bhakty wolne jest od wszelkich pragnień, gdy stale myśli on o Krsnie. W świecie materialnym serce żywej istoty pełne jest materialnych pragnień. Ale gdy żywa istota się oczyści, to nie myśli już o niczym materialnym. Yogin, którego umysł jest całkowicie oczyszczony, osiąga stan doskonałości yogi mistycznej, gdyż zawsze widzi Najwyższą Osobę Boga wewnątrz swego serca (dhyanavasthita-tad-gatena manasa paśyanti yam yoginah). Skoro tylko Pan zamieszka w sercu bhakty, bhakta ten nie może już być zanieczyszczony przez siły natury materialnej. Dopóki ktoś znajduje się pod kontrolą sił materialnych, pragnie tak wielu rzeczy i tworzy tak wiele planów osiągnięcia materialnej przyjemności zmysłowej, ale gdy tylko dostrzeże Pana w swym sercu, wszystkie materialne pragnienia zostają pokonane. Jeśli umysł wolny jest od materialnych pragnień, wówczas bhakta może myśleć o Panu bezustannie. W ten sposób zaczyna w pełni polegać na lotosowych stopach Pana. Caitanya Mahaprabhu modli się:
ayi nanda-tanuja kinkaram
patitam mam visame bhavambudhau
krpaya tava pada-pankaja-
sthita-dhuli-sadrśam vicintaya
"Mój drogi Panie, jestem Twym wiecznym sługą, ale w jakiś sposób wpadłem w ten ocean materialnego świata. Wyciągnij mnie łaskawie i umieść mnie jako drobinę pyłu u Twych lotosowych stóp." (Śiksastaka 5) Podobnie modli się Śrila Narottama dasa Thakura
ha ha prabhu nanda-suta,
vrsabhanu-suta-yuta,
karuna karaha ei-bara
narottama-dasa kaya, na
theliha ranga-paya,
toma vine ke ache amara
"Mój drogi Panie, przebywasz teraz w towarzystwie córki króla Vrsabhanu, Śrimati Radharani. Proszę, bądźcie oboje łaskawi dla Mnie. Nie odrzucajcie mnie, ponieważ jesteście moim jedynym schronieniem."
W ten sposób Najwyższa Osoba Boga staje się zależny od Swojego bhakty. Pan jest niezwyciężony, a mimo to pokonuje Go Jego czysty bhakta. To uzależnienie od bhakty sprawia Mu taką przyjemność, jak uzależnienie od łaski Swojej matki Yaśody. To uczucie zależności od bhakty dostarcza Panu wiele radości. Czasami król zatrudnia błazna, który obraża go w żartach. Jednakże króla bawi to. Każdy wielbi Najwyższego Pana z wielką czcią, dlatego Pan czasami pragnie czerpać przyjemność z kar, które wymierzają Mu Jego bhaktowie. Tak więc wieczny związek pomiędzy Panem i Jego bhaktami jest niewzruszony, tak jak niebo nad głową.
04.31.21 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga jest zawsze zależny od Swoich czystych bhaktów, natomiast nawet nie przyjmuje ofiar tych, którzy nie są bhaktami. Czystym bhaktą jest ten, kto czuje, że nie posiada nic materialnego i jest zawsze szczęśliwy, mając po prostu służbę oddania dla Pana. Czasami bhaktowie mogą wyglądać na materialnie zubożałych, ale ponieważ są zaawansowani i bogaci duchowo, są oni najdrożsi Najwyższej Osobie Boga. Bhaktowie tacy wolni są od przywiązania do rodziny, społeczeństwa, przyjaźni, dzieci itd. Porzucają oni uczucie dla wszystkich tych materialnych rzeczy i są zawsze szczęśliwi, posiadając schronienie lotosowych stóp Pana. Najwyższa Osoba Boga zna pozycję bhaktów i nigdy nie uzna osoby, która wyśmiewa Jego czystego bhaktę. Innymi słowy, Najwyższy Pan nigdy nie wybacza temu, kto obraża czystego bhaktę. W historii znajdujemy na to wiele dowodów. Wielki yogin mistyk, Durvasa Muni, obraził wielkiego bhaktę, Maharaję Ambarisę, i za to oczekiwała go kara, którą miał mu wymierzyć dysk Pana, Sudarśana cakra. Mimo że wielki mistyk zbliżył się bezpośrednio do Najwyższej Osoby Boga, Pan nigdy mu nie wybaczył. Ci, którzy są na ścieżce wyzwolenia, powinni bardzo uważać, aby nie obrazić czystego bhakty.
04.31.22 Znaczenie: Laksmi, bogini fortuny, wielbią wszyscy materialistyczni ludzie, łącznie z wielkimi królami i półbogami niebios. Ale Laksmi zawsze ubiega się o względy Najwyższej Osoby Boga, mimo że On nie potrzebuje jej służby. Brahma-samhita mówi, że Pana wielbią setki i tysiące bogiń fortuny, ale On nie potrzebuje służby żadnej z nich, ponieważ jeśli zapragnie, to poprzez Swoją duchową energię, potencję przyjemności, może stworzyć miliony bogiń fortuny. Ale ten Sam Osoba Boga; z powodu Swej bezprzyczynowej łaski, uzależnia się od Swoich bhaktów. Jakże szczęśliwy jest bhakta, który zyskał takie względy Osoby Boga. Czy znalazłby się taki niewdzięczny bhakta, który nie wielbiłby Pana i nie pełniłby służby oddania dla Niego? W rzeczywistości bhakta nawet na moment nie może zapomnieć swego długu wobec Najwyższej Osoby Boga. Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura mówi, że Najwyższy Pan i Jego bhakta są rasa-jna, przepełnieni transcendentalnym nastrojem. Nigdy nie należy sądzić, że wzajemne przywiązanie pomiędzy Najwyższym Panem i Jego bhaktą jest materialne. Istnieje ono zawsze jako transcendentalny fakt. Jest osiem rodzajów transcendentalnej ekstazy (bhava, anubhava, sthayibhava itd.) i zostały one omówione w Nektarze Oddania: Ci, którzy są nieświadomi pozycji żywej istoty i Najwyższej Osoby Boga, Krsny, myślą, że wzajemne przywiązanie między Panem a Jego bhaktami jest tworem energii materialnej. W rzeczywistości przywiązanie to jest naturalne zarówno dla Pana, jak i dla bhakty, i nie można uważać go za materialne.
04.31.23 Znaczenie: O Najwyższej Osobie Boga należy słuchać od czystego bhakty. Pracetowie otrzymali tę możliwość od wielkiego mędrca Narady, który opowiedział im o czynnościach Najwyższej Osoby Boga i Jego bhaktów.
04.31.24 Znaczenie: Widzimy tutaj, że słuchając o chwałach Pana od zrealizowanego bhakty, Pracetowie bez trudu rozwinęli mocne przywiązanie do Najwyższej Osoby Boga. Następnie medytowali o lotosowych stopach Najwyższego Pana i pod koniec życia osiągnęli najwyższy cel, Visnulokę. To najwyższe przeznaczenie z pewnością osiągnie każdy, kto słucha chwał Pana i myśli o Jego lotosowych stopach. Krsna mówi w Bhagavad-gicie (18.65):
man-mana bhava mad-bhakto
mad-yaji mam namaskuru
mam evaisyasi satyam te
pratijane priyo 'si me
"Zawsze myśl o Mnie i zostań Moim wielbicielem. Czcij Mnie i składaj Mi hołd, a bez wątpienia przyjdziesz do Mnie. Obiecuję ci to, ponieważ jesteś Mi bardzo drogim przyjacielem."
04.31.25 Znaczenie: Śrimad-Bhagavatam opisuje chwały Pana i Jego bhaktów. Ponieważ tematem jego jest gloryfikacja Pana; naturalnie podąża za nią gloryfikacja Jego bhaktów.
04.31.26 Znaczenie: Dhruva Maharaja był synem króla Uttanapady i tutaj opisano czynności jego potomków, czy też potomków króla Uttanapady aż do Pracetów. Teraz Śri Śukadeva Gosvami pragnie opowiedzieć o potomkach Maharaja Priyavraty, drugiego syna Svayambhuvy Manu.
04.31.28 Znaczenie: Jest to oznaka przebywania w towarzystwie wielkich bhaktów. Bhakta przyjmuje instrukcje od wyzwolonej duszy i w ten sposób przepełnia się ekstazą z transcendentalnej przyjemności. Prahlada Maharaja oświadczył:
naisam matis tavad urukramanghrim
sprśaty anarthapagamo yad-arthah
mahiyasam pada-rajo-'bhisekam
niskincananam na vrnita yavat
(Bhag. 7.5.32)
Nie można stać się doskonałym bhaktą Pana nie dotknąwszy lotosowych stóp wielkiego bhakty. Osoba, która nie ma nic wspólnego z materialnym światem, nazywana jest niskincana. Proces samorealizacji i ścieżka powrotu do domu, z powrotem do Boga, oznacza podporządkowanie się bona fide mistrzowi duchowemu i umieszczenie pyłu z jego lotosowych stóp na swojej głowie. W ten sposób robi się postęp na ścieżce transcendentalnej realizacji. Vidura miał taki związek z Maitreyą i osiągnął odpowiedni rezultat.
04.31.29 Znaczenie: Ten materialny świat nazywany jest tamah, ciemnym, a świat duchowy nazywany jest światłością. Vedy polecają, że każdy powinien spróbować wydostać się z ciemności i udać się do królestwa światła. Informacje o tym świetlanym królestwie można osiągnąć dzięki łasce samozrealizowanej duszy. Należy również pozbyć się wszelkich materialnych pragnień. Skoro tylko ktoś uwalnia się od materialnych pragnień i przebywa w towarzystwie wyzwolonej duszy, jego ścieżka powrotu do domu, z powrotem do Boga jest jasna i wyraźna.
04.31.30 Znaczenie: Gdy święta osoba chce zobaczyć swych krewnych, nie jest powodowana materialnym pragnieniem ujrzenia ich. Po prostu chce udzielić im pewnych instrukcji, tak aby mogli odnieść korzyść. Vidura należał do królewskiej rodziny Kauravów i chociaż wiedział, że wszyscy członkowie rodziny zginęli w bitwie pod Kuruksetrą, niemniej jednak pragnął zobaczyć swego starszego brata, Dhrtarastrę, aby zorientować się, czy możliwe jest wyzwolenie go ze szponów mayi. Gdy wielka święta osoba, jak Vidura, widzi swych krewnych, jedynym jej pragnieniem jest wyzwolenie ich ze szponów mayi. Tak więc Vidura ofiarował pełne szacunku pokłony swemu mistrzowi duchowemu i wyruszył do Hastinapury; królestwa Kauravów.