04.24.01 Znaczenie: Opisawszy w poprzednim rozdziale życie i charakter Maharajy Prthu, wielki mędrzec Maitreya zaczął mówić o synach i wnukach z genealogicznej linii dynastii Prthu. Po śmierci Maharajy Prthu cesarzem świata został jego najstarszy syn, Vijitaśva. Ponieważ król Vijitaśva darzył swych młodszych braci dużym uczuciem, więc chciał, by władali różnymi częściami świata. Od niepamiętnych czasów, po śmierci króla na ogół jego miejsce zajmuje najstarszy syn. W czasie, gdy światem władali Pandavowie, cesarzem został Maharaja Yudhisthira, najstarszy syn króla Pandu, a młodsi bracia pomagali mu. Podobnie, młodsi bracia króla Vijitaśvy zostali wyznaczeni do kierowania różnymi częściami świata.
04.24.03 Znaczenie: Maharaja Vijitaśva znany był jako Antardhana, co znaczy "znikanie". Tytuł ten nadał mu Indra, a związane jest to z czasem, gdy Indra ukradł konia z ofiarnej areny Maharajy Prthu. Robiąc to, Indra nie był widoczny dla nikogo, z wyjątkiem syna Maharajy Prthu, Vijitaśvy, który mógł go widzieć. Ale mimo iż Vijitaśva wiedział, że Indra zabierał konia jego ojca, nie zaatakował go. Świadczy to o tym, że Vijitaśva szanował odpowiednie osoby. Chociaż Indra kradł konia jego ojca, Vijitaśva dobrze wiedział, że nie był on zwykłym złodziejem. Ponieważ Indra był wielkim, potężnym półbogiem i sługą Najwyższej Osoby Boga, Vijitaśva umyślnie mu wybaczył – kierując się jedynie sentymentem, mimo iż postępowanie Indry nie było właściwe. I dlatego Indra był wówczas z niego bardzo zadowolony. Półbogowie mają wielką mistyczną moc pojawiania się i znikania zgodnie ze swą wolą, a ponieważ Indra był bardzo zadowolony z Vijitaśvy, więc obdarzył go tą mistyczną mocą. I tak oto Vijitaśva zasłynął jako Antardhana.
04.24.04 Znaczenie: Bhagavad-gita (6.41-43) oznajmia, że ten, kto upada z platformy praktyki yogi wznosi się na planety niebiańskie, i po doświadczeniu tam materialnych udogodnień, ponownie schodzi na tę ziemską planetę i rodzi się w niezmiernie bogatej rodzinie, albo też w rodzinie bardzo pobożnego bramina. Tak więc należy zrozumieć, że gdy półbogowie upadają, rodzą się na tej ziemskiej planecie jako synowie bardzo bogatych i pobożnych rodzin. W takich rodzinach żywa istota otrzymuje możliwość praktykowania świadomości Krsny i tym samym osiągnięcia swego upragnionego celu. Synowie Maharajy Antardhany, którzy byli półbogami opiekującymi się ogniem, odzyskali swe wcześniejsze pozycje i dzięki mocy mistycznej powrócili na planety niebiańskie.
04.24.05 Znaczenie: Z różnych pism świętych i Puran dowiadujemy się, że król niebios, Indra, był wielkim ekspertem w kradzieżach i porwaniach. Mógł ukraść wszystko, będąc niewidocznym dla właściciela, i mógł porwać żonę każdego, nie będąc odkrytym. Pewnego razu, używając sztuki znikania, porwał żonę Gautamy Muniego i w podobny sposób, stając się niewidocznym, ukradł konia Maharajy Prthu. Chociaż w społeczeństwie ludzkim czyny takie uznawane są za ohydne, król Indra nie był z ich powodu uważany za osobę zdegradowaną. Chociaż Antardhana mógł się zorientować, że król Indra kradł konia jego ojca, nie zabił go, gdyż wiedział, że jeśli ten, kto jest bardzo potężny popełnia czasami odrażające czyny, nie należy na to zważać. Bhagavad-gita (9.40) mówi wyraźnie:
api cet suduracaro bhajate
mam ananya-bhak
stdhur eva sa
mantavyah samyag vyavasito hi sah
Tak więc Pan mówi, że nawet jeśli bhakta popełnia jakiś ohydny czyn, to z powodu jego niezachwianego oddania dla Pana należy uważać go za sadhu, czyli człowieka pobożnego. Bhaktowie Pana nigdy nie popełniają żadnych grzechów intencjonalnie, ale czasami robią coś ohydnego z powodu swych przeszłych nawyków. Jednak takich czynów nie należy traktować zbyt poważnie, ponieważ bhaktowie Pana są bardzo potężni bez względu na to czy znajdują się na planetach niebiańskich, czy na tej planecie. Jeśli przypadkiem uczynią coś ohydnego, nie należy na to zwracać uwagi, tylko to pominąć.
04.24.06 Znaczenie: Jest tu wyraźnie powiedziane, że czasami król, po prostu dlatego, że jest królem, musi wykonywać niezbyt miłe obowiązki. Podobnie, Arjuna wcale nie chciał walczyć, ponieważ walka czy zabijanie własnych krewnych i członków rodziny nie jest bynajmniej rzeczą pożądaną. Niemniej jednak ksatriya musiał spełniać takie niemiłe czyny w imię obowiązku. Maharaja Antardhana nie był zbyt szczęśliwy ściągając podatki czy karząc poddanych za ich przestępcze działania; dlatego, pod pretekstem spełniania ofiar, już w bardzo młodym wieku zrezygnował z majestatycznej władzy królewskiej.
04.24.07 Znaczenie: Ponieważ ofiary na ogół spełniane są przez osoby działające dla rezultatów, celowo wspomniano tu (tatrapi), że chociaż Maharaja Antardhana pozornie zaangażowany był w spełnianie ofiar, to prawdziwym jego zajęciem było pełnienie służby oddania przez słuchanie i intonowanie. Inaczej mówiąc, pełnił on zwyczajne ofiary metodą sankirtana-yajni, jak poleca ten oto werset:
śravanam kirtanam visnoh
smaranam pada-sevanam
arcanam vandanam dasyam
sakhyam atma-nivedanam
(Bhag. 7.5.23)
Służba oddania nazywana jest kirtana-yajną i praktykując sankirtana-yajnę z łatwością można wznieść się na planetę, na której rezyduje Pan. Jednym z pięciu rodzajów wyzwolenia, nazywanym salokya, jest osiągnięcie planety zamieszkiwanej przez Pana i życie tam z Nim.
04.24.09 Znaczenie: Na początku stworzenia nie było zbyt wiele żywych istot Wskutek tego na Prajapatich były wyznaczone bardzo potężne istoty lub półbogowie, aby płodzili dzieci i zwiększali populację. Jest wielu Prajapatich. Za Prajapatich uznaje się czasami Brahmę, Daksę i Manu – i jednym z nich został też Barhisat, syn Havirdhany.
04.24.10 Znaczenie: Jak oznajmiono w poprzednim wersecie (kriya-kandesu nisnatah), Maharaja Barhisat zaabsorbował się ofiarnymi czynami dla rezultatów. Oznacza to, że gdy tylko skończył jakąś yajnę w jednym miejscu, w bezpośrednim sąsiedztwie rozpoczynał następną. W obecnej chwili istnieje potrzeba podobnego spełniania sankirtana-yajni na całym świecie. Ruch świadomości Krsny zapoczątkował wykonywanie sankirtana-yajni w różnych miejscach i mamy doświadczenie, że gdziekolwiek spełnia się tę yajnę, tam zbierają się i uczestniczą w niej tysiące ludzi. Na cały świat należy rozszerzyć tę nieuchwytną pomyślność, która się z tym wiąże. Członkowie ruchu świadomości Krsny powinni pełnić sankirtana-yajnę jedną po drugiej, tak by ludzie całego świata dla zabawy lub poważnie intonowali Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare/ Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare, i w ten sposób osiągnęli korzyść, jaką jest oczyszczenie serca. Święte imię Pana (harer nama) jest tak potężne, że bez względu na to, czy intonowane w żartach, czy poważnie, to efekt wibrowania tego transcendentalnego dźwięku będzie taki sam. Obecnie nie jest możliwe wielokrotne wykonywanie yajni, tak jak to robił Maharaja Barhisat, ale pełnienie nic nie kosztującej sankirtana-yajni leży w naszych możliwościach. Można usiąść gdziekolwiek i intonować Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare/ Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare. Jeśli glob ziemski zostanie zalany intonowaniem mantry Hare Krsna, wówczas ludzie na świecie będą bardzo, bardzo szczęśliwi.
04.24.11 Znaczenie: W wersecie tym powinniśmy zwrócić uwagę na słowo susthv-alankrtam. Według systemu wedyjskiego, gdy dziewczyna wychodzi za mąż, jest wtedy okazale i pięknie ozdobiona kosztownymi sari i klejnotami, a w czasie ceremonii zaślubin panna młoda siedmiokrotnie okrąża pana młodego. Następnie pan młody i panna młoda patrzą na siebie i zostają zauroczeni sobą na całe życie. Jeśli pan młody uznaje, że panna młoda jest bardzo piękna, wtedy ich wzajemny pociąg zostaje natychmiast mocno utrwalony. Jak oznajmia Śrimad-Bhagavatam, mężczyźni i kobiety czują do siebie naturalny pociąg, a kiedy połączy ich małżeństwo, atrakcja ta staje się bardzo silna. Będąc tak bardzo zauroczonym, pan młody próbuje założyć porządne domostwo i w końcu znaleźć dobre pole pod uprawę zbóż. Następnie pojawiają się dzieci, później przyjaciele, a potem bogactwo. W ten sposób mężczyzna coraz bardziej i bardziej uwikłuje się w materialną koncepcję życia i zaczyna myśleć: "To jest moje" i "To ja działam". W ten sposób uwiecznione zostaje złudzenie materialnej egzystencji.
Bardzo istotne są tu słowa śukim iva, jako że bóg ognia Agni został oczarowany pięknem Śatadruti, gdy okrążała ona pana młodego, Pracinabarhi – podobnie jak niegdyś urzekło go piękno Śuki, żony Saptarsiego. Dawno temu, kiedy bóg ognia obecny był na zgromadzeniu Saptarsiego, został zauroczony pięknem Śuki, gdy w podobny sposób okrążała ona pana młodego. Wtedy żona Agniego, o imieniu Svaha, przybrała formę Śuki, i cieszyła się z nim życiem seksualnym. Nie tylko Agni, ale także niebiański bóg Indra, a czasem Pan Brahma i Pan Śiva – bardzo wysoko sytuowani półbogowie – w każdej chwili mogą ulec pociągowi seksualnemu. Popęd seksualny jest w żywych istotach tak silny, że cały materialny świat funkcjonuje opierając się jedynie na uroku seksualnym, i tylko z jego powodu pozostajemy w świecie materialnym, zmuszeni do przyjmowania różnego rodzaju ciał. Atrakcja do życia seksualnego jest wyraźniej objaśniona w następnym wersecie.
04.24.12 Znaczenie: Na ogół kobieta staje się piękniejszą, gdy – po wczesnym wyjściu za mąż – daje narodziny dziecku. Rodzenie dzieci jest naturalną funkcją kobiety i dlatego wydając na świat dzieci, jedno po drugim, kobieta staje się piękniejszą. Jednakże jeśli chodzi o Śatadruti, była ona tak piękna, że w czasie ceremonii ślubnej zauroczyła cały wszechświat W rzeczywistości zauroczyła wszystkich uczonych i wzniosłych półbogów jedynie dźwiękiem dzwoneczków u swych stóp. Oznacza to, że wszyscy półbogowie pragnęli ujrzeć jej piękno w pełni, ale nie byli w stanie tego zrobić, gdyż była ona całkowicie ubrana i okryta ozdobami. Ponieważ mogli zobaczyć jedynie stopy Śatadruti, więc urzekły ich dzwoneczki u jej stóp, które dźwięczały, gdy chodziła. Innymi słowy, Śatadruti oczarowała półbogów jedynie dźwiękiem dzwoneczków u swoich stóp. Nie musieli oglądać jej piękna w pełni. Czasami widzi się, że kogoś ogarnia pożądanie jedynie na dźwięk bransoletek na rękach kobiet lub dzwoneczków u stóp, czy też po prostu na widok kobiecego sari. Zatem wniosek jest taki, że kobieta jest całkowitą reprezentacją mayi. Chociaż Viśvamitra Muni praktykował mistyczną yogę i miał przymknięte oczy, dzwonienie bransoletek na rękach Menaki przerwało jego transcendentalną medytację. W ten sposób Viśvamitra Muni padł ofiarą Menaki i został ojcem dziecka, które słynie we wszechświecie jako Śakuntala. Wniosek jest taki, że nikt nie może uratować się przed urokiem kobiety, nawet jeśli jest wzniosłym półbogiem czy mieszkańcem wyższych planek Spod uroku kobiety może wyrwać się jedynie bhakta Pana zauroczony przez Krsnę. Ten, kto raz ulegnie czarowi Krsny, nie może już dłużej ulegać powabom iluzorycznej energii tego świata.
04.24.13 Znaczenie: Znaczące jest słowo dharma-snatah, gdyż wszystkie te dzieci były zaabsorbowane religijnymi praktykami. Ponadto miały one wszelkie dobre cechy. Za doskonałą uważa się tę osobę; która jest doskonale religijna, doskonale wypełnia swój ślub pełnienia służby oddania, posiada doskonałą wiedzę, doskonale się zachowuje itd. Wszyscy Pracetowie znajdowali się na tym samym poziomie doskonałości.
04.24.14 Znaczenie: Poszukując odosobnionego miejsca, z dala od zgiełku świata, wielcy mędrcy i asceci udają się czasem w Himalaje. Okazuje się jednak, że Pracetowie, synowie Pracinabarhi, chcąc wykonywać wyrzeczenia w odosobnionym miejscu, weszli w głębiny oceanu. Skoro spełniali oni pokuty przez dziesięć tysięcy lat, incydent ten musiał mieć miejsce w Satya-yudze, gdy ludzie żyli zwykle sto tysięcy lat Istotny jest również fakt, że poprzez swoje wyrzeczenie wielbili oni mistrza wyrzeczenia, Śri Krsnę, Najwyższą Osobę Boga. Jeśli ktoś chce podjąć pokuty i wyrzeczenia, aby osiągnąć najwyższy cel, musi on zdobyć przychylność Najwyższej Osoby Boga. Jeśli ktoś zyskał życzliwość Najwyższego Pana, oznacza to, że zakończył on wszelkiego rodzaju pokuty i wyrzeczenia – i osiągnął biegłość w ich wykonywaniu. Z drugiej strony, jeśli ktoś nie osiąga stanu doskonałości służby oddania, wszelkie pokuty i wyrzeczenia nie mają w rzeczywistości znaczenia, gdyż bez Najwyższego Pana nikt nie może osiągnąć najwyższego rezultatu płynącego z ich wykonywania. Jak oznajmia Bhagavad-gita (5.29), Pan Śri Krsna jest panem wszelkich ofiar i wyrzeczeń. Bhoktaram yajna-tapasam sarva-loka-maheśvaram. Tak więc upragniony rezultat wykonywania pokut można otrzymać od Pana Krsny.
Śrimad-Bhagavatam (3.33.7) mówi:
aho bata śva-paco 'to gariyan
yaj-jihvagre vartate nama tubhyam
tepus tapas te juhuvuh samur arya
brahmanucur nama grnanti ye te
Osoba, która intonuje święte imię Pana, jest chwalebna nawet wówczas, jeśli urodziła się w rodzinie candala (najniższe z narodzin w społeczeństwie ludzkim). Należy bowiem zdawać sobie sprawę z tego, że poprzez takie intonowanie bhakta definitywnie udowadnia, że w swym poprzednim życiu przeszedł wszelkiego rodzaju wyrzeczenia. Dzięki łasce Pana Caitanyi, ten; kto intonuje maha-mantrę (Hare Krsna, Hare Krsna; Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare), osiąga stan najwyższej doskonałości, do którego kiedyś dochodzili ludzie, którzy zagłębiali się w oceanie i praktykowali wyrzeczenia przez 10 000 lat Jeśli w tym wieku Kali ktoś nie skorzysta z intonowania mantry Hare Krsna, ofiarowanej jako wielkie ustępstwo dla upadłych istot ludzkich tego okresu, to powinniśmy wiedzieć, że osoba ta jest całkowicie zwiedziona przez iluzoryczną energię Pana.
04.24.15 Znaczenie: Jest rzeczą oczywistą, że aby wykonywać pokuty i wyrzeczenia lub, jeśli o to chodzi, jakąkolwiek formę służby oddania, trzeba być prowadzonym przez mistrza duchowego. Werset ten wyraźnie oznajmia, że poprzez swoje pojawienie się, Pan Śiva obdarzył łaską dziesięciu synów Pracinabarhi i powodowany wielką życzliwością poinstruował ich o pełnieniu wyrzeczeń. W rzeczywistości Pan Śiva stał się mistrzem duchowym tych dziesięciu synów, a ci z kolei przyjęli jego słowa tak poważnie, że jedynie przez medytację o jego instrukcjach (dhyayantah) osiągnęli doskonałość. W tym leży sekret sukcesu. Po przyjęciu inicjacji i otrzymaniu poleceń od mistrza duchowego, uczeń powinien niezachwianie myśleć o jego instrukcjach lub poleceniach i nie powinien pozwolić, by cokolwiek mu w tym przeszkodziło. Takie jest również orzeczenie Śrila Viśvanathy Cakravartiego Thakury, który wyjaśniając werset z Bhagavad-gity (vyavasayatmika buddhir ekeha kuru-nandana, Bg. 2.41) dowodzi, że polecenie mistrza duchowego jest treścią życia ucznia. Uczeń nie powinien rozważać, czy wraca do domu, z powrotem do Boga; powinno go głównie interesować wykonywanie poleceń mistrza duchowego. Zatem uczeń powinien zawsze medytować o poleceniu mistrza duchowego i to jest doskonałością medytacji. Powinien nie tylko medytować o tym poleceniu, ale także znaleźć metody, poprzez które będzie mógł w doskonały sposób wielbić je i wykonywać.
04.24.16 Znaczenie: Kiedykolwiek mają miejsce ważne rozmowy pomiędzy bhaktą a Panem lub między wzniosłymi bhaktami, należy z ogromnym zainteresowaniem pragnąć ich słuchać. Podczas zgromadzenia w Naimisaranya, na którym Suta Gosvami wypowiadał Śrimad-Bhagavatam do wszystkich wielkich mędrców, mówił także o rozmowach między Maharajem Pariksitem a Śukadevą Gosvamim, gdyż wielcy mędrcy wierzyli, że rozmowa pomiędzy Śukadevą Gosvamim a Maharajem Pariksitem musiała być równie ważna, co rozmowa Pana Krsny z Arjuną. Tak jak każdy wciąż chce poznawać temat Bhagavad-gity w celu uzyskania doskonałego oświecenia, podobnie Vidura chciał, by wielki mędrzec Maitreya opowiedział mu o rozmowach pomiędzy Panem Śivą a Pracetami.
04.24.17 Znaczenie: Ponieważ Pan Śiva nie inkarnuje, dopóki nie ma jakiejś szczególnej przyczyny, więc zwykłej osobie bardzo trudno jest go spotkać. Jednakże Pan Śiva zstępuje w szczególnych przypadkach, gdy poleci mu to Najwyższa Osoba Boga. W związku z tym w Padma Puranie jest powiedziane, że w wieku Kali Pan Śiva pojawił się jako bramin, aby nauczać filozofii Mayavada, która jest niczym innym, jak innym rodzajem filozofii buddyjskiej. W Padma Puranie jest powiedziane:
mayavadam asac-chastram
pracchannam bauddham ucyate
mayaiva vihitam devi kalau
brahmana-murtina
Zwracając się do Parvati-devi, Pan Śiva przepowiedział, że będzie szerzył filozofię Mayavada w przebraniu sannyasi bramina w tym celu, by wykorzenić filozofię buddyjską. Sannyasinem tym był Śripada Śankaracarya. W celu zwalczenia efektu filozofii buddyjskiej i szerzenia filozofii Vedanty, Śripada Śankaracarya musiał pójść na pewien kompromis z filozofią buddyjską. Dlatego nauczał filozofii monizmu, gdyż w tym czasie była ona nieodzowna. W innym wypadku nie było potrzeby, aby nauczał filozofii Mayavada. W obecnej chwili nie ma zapotrzebowania na filozofię Mayavada ani też na filozofię buddyjską, więc Pan Caitanya odrzucił je obie. Ten ruch świadomości Krsny szerzy filozofię Pana Caitanyi i odrzuca filozofię obu klas Mayavadich. Ściśle mówiąc, zarówno filozofia buddystów jak i filozofia Śankary są jedynie różnymi rodzajami postępowania Mayavada na platformie egzystencji materialnej. Żadna z tych filozofii nie ma duchowego znaczenia. Duchowe znaczenie jest dopiero wtedy, gdy ktoś zaakceptuje filozofię Bhagavad-gity, która kulminuje w podporządkowaniu się Najwyższej Osobie Boga. Na ogół ludzie wielbią Pana Śivę dla jakiejś korzyści materialnej, i chociaż nie mogą ujrzeć go osobiście; czerpią wielki materialny zysk z oddawania mu czci.
04.24.18 Znaczenie: Pan Śiva znany jest jako największy bhakta Najwyższej Osoby Boga. Słynie jako najlepszy ze wszystkich Vaisnavów (vaisnavanam yatha śambhuh). Wskutek tego Pan Śiva ma Vaisnava sampradayę, sukcesję uczniów znaną jako Rudra-sampradaya. Tak jak jest Brahma-sampradaya, wywodząca się bezpośrednio od Pana Brahmy, podobnie Rudra-sampradaya pochodzi bezpośrednio od Pana Śivy. Jak oznajmia Śrimad-Bhagavatam (6.3.20), Pan Śiva jest jedną z dwunastą wielkich osobistości
svayambhur naradah śambhuh
kumarah kapilo manuh
prahlado janako bhismo balir
vaiyasakir vayam
Jest to 12 wielkich autorytetów w nauczaniu świadomości Boga. Imię Śambhu oznacza Pana Śivę. Jego sukcesja uczniów znana jest także jako Visnusvami-sampradaya, a obecna Visnusvami-sampradaya jest również znana jako Vallabha-sampradaya. Obecna Brahma-sampradaya znana jest jako Madhva-Gaudiya-sampradaya. Mimo. że Pan Śiva pojawił się, aby głosić filozofię Mayavada, pod koniec swych rozrywek w formie Śankaracaryi nauczał filozofii Vaisnava: bhaja govindam bhaja govindam bhaja govindam mudha-mate. W wersecie tym trzykrotnie położył nacisk na oddawanie czci Panu Krsnie, czyli Govindzie, a szczególnie ostrzegał swych zwolenników, że nie mogą osiągnąć oswobodzenia, czyli mukti, jedynie poprzez żonglerkę słowną i gramatyczne łamigłówki. Jeśli ktoś naprawdę poważnie myśli o osiągnięciu mukti, musi wielbić Pana Krsnę. Taka jest ostatnia instrukcja Śripada Śankaracaryi.
Wspomniano tutaj, że Panu Śivie zawsze towarzyszy jego materialna energia (śaktya ghoraya). Energia materialna – bogini Durga lub bogini Kali – jest zawsze pod jego kontrolą. Bogini Kali i Durga służą mu zabijając wszystkie asury, czyli demony. Czasami Kali popada w taką furię, że na oślep zabija wszelkiego rodzaju asury. Znany jest obrazek bogini Kali, która ma na sobie girlandę zrobioną z głów asurów, w lewym ręku trzyma schwytaną głowę, a w prawej ma wielki khadga, czyli tasak do zabijania asurów. Wielkie wojny są symboliczną reprezentacją dewastacji asurów dokonywanej przez Kali, i w rzeczywistości to ona im przewodzi.
srsti-sthiti-pralaya-sadhana-śaktir eka
(Brahma-samhita 5.44)
Asury próbują uspokoić boginię Kali, czyli Durgę, wielbiąc ją z materialnym przepychem, ale gdy stają się oni nie do zniesienia, wówczas bogini Kali zabija ich masowo, nikogo nie oszczędzając. Asury nie znają sekretu energii Pana Śivy i wolą wielbić boginię Kali, Durgę czy Pana Śivę, by osiągnąć materialną korzyść. Z powodu swego demonicznego charakteru nie są skłonni podporządkować się Panu Krsnie – co potwierdza Bhagavad-gita (7.15):
na mam duskrtino mudhah
prapadyante naradhamah
mayayapahrta-jnana asuram bhavam aśritah
Obowiązek Pana Śivy jest bardzo niebezpieczny, ponieważ musi on
zatrudnić energię bogini Kali (czyli Durgi). Na innym znanym obrazku widzimy, że bogini Kali stoi czasami nad ciałem leżącego twarzą ku ziemi Pana Śivy, co świadczy o tym, że czasami Pan Śiva musi paść jak długi, by powstrzymać ją przed zabijaniem asurów. Ponieważ Pan Śiva kontroluje potężną energię materialną (boginię Durgę), więc wielbiciele Pana Śivy osiągają bardzo bogate pozycje w tym materialnym świecie. Pod kierunkiem Pana Śivy jego czciciele otrzymują wszelkiego rodzaju materialne udogodnienia. W przeciwieństwie do tego, Vaisnava, czyli wielbiciel Pana Visnu, stopniowo ubożeje pod względem materialnego bogactwa, ponieważ Pan Visnu nie oszukuje Swych bhaktów, by uwikłali się w materialne posiadłości. Jak oznajmia Bhagavad-gita (10.10), Pan Visnu od wewnątrz daje Swym bhaktom inteligencję:
tesam satata-yuktanam
bhajatam priti-purvakam
dadami buddhi-yogam tam yena
mam upayanti te
"Tym, którzy zawsze są Mi oddani i z miłością Mnie wielbią, ja daję inteligencję, która do Mnie ich prowadzi."
Zatem Pan Visnu obdarza Swego bhaktę inteligencją, tak by mógł on czynić postęp na ścieżce powrotu do domu, do Boga. Ponieważ bhakta nie ma nic wspólnego z żadnego rodzaju materialnym majątkiem, więc nie dostaje się pod kontrolę bogini Kali, czyli bogini Durgi.
Pan Śiva zarządza też tamo-guną, czyli siłą ignorancji w tym materialnym świecie. Jego moc, bogini Durga, opisana jest jako ta, która trzyma wszystkie żywe istoty w ciemności ignorancji (ya devi sarva-bhutesu nidra-rupam samsthita). Zarówno Pan Brahma, jak i Pan Śiva są inkarnacjami Pana Visnu, ale Pan Brahma zarządza stworzeniem, podczas gdy Pan Śiva zajmuje się destrukcją, którą przeprowadza przy pomocy swej materialnej energii, bogini Kali, czyli bogini Durgi. Tak więc ten werset opisuje Pana Śivę jako tego, który przebywa w towarzystwie niebezpiecznych mocy (śaktya ghoraya), i taka jest rzeczywista pozycja Pana Śivy.
04.24.19 Znaczenie: Bardzo ważne, szczególnie w chwili obecnej, jest użyte w tym wersecie słowo sadhavah (znaczące "pobożni' lub "dobrze się zachowując). Pochodzi ono od słowa sadhu. Doskonałym sadhu jest ten, kto zawsze pełni służbę oddania dla Najwyższej Osoby Boga. Synowie Pracinabarhi opisani są jako sadhavah z powodu całkowitego posłuszeństwa wobec ojca. Ojciec, król i mistrz duchowy uważani są za reprezentantów Najwyższej Osoby Boga i z tego względu należy okazywać im szacunek jak Najwyższemu Panu. Ojciec, mistrz duchowy i król mają obowiązek kierowania zależnymi od nich osobami w taki sposób, aby ostatecznie stały się one całkowicie czystymi bhaktami Najwyższego Pana. Taki jest obowiązek zwierzchników, a obowiązkiem osób im podległych jest doskonałe i zdyscyplinowane wykonywanie ich poleceń. Znaczące jest także słowo śirasa ("na swoje głowy"), gdyż Pracetowie zaakceptowali polecenia swojego ojca i nieśli je na swych głowach, co oznacza, że przyjęli je z całkowitym podporządkowaniem.
04.24.20 Znaczenie: Słowo sa-samudra znaczy "w pobliżu morza". Zbiornik wodny był jakby zatoką, gdyż położony był w pobliżu morza. Słowo upa, znaczące "mniej więcej", używane jest w wielu znaczeniach tak jak na przykład w słowie upapati, które oznacza "mniej więcej" męża, czyli kochanka, który działa jak mąż. Upa znaczy też "większy, "mniejszy" lub "bliższy''. Biorąc to wszystko pod uwagę możemy powiedzieć, że zbiornik wodny, który podczas swej wędrówki ujrzeli Pracetowie, był w rzeczywistości wielką zatoką lub jeziorem. I w przeciwieństwie do morza czy oceanu, na których są burzliwe fale, zbiornik ten był bardzo cichy i spokojny. Woda w nim była tak przejrzysta, że wyglądała jak umysł jakiejś wielkiej duszy. Może być wiele wielkich dusz jnani, yogini i bhaktowie, czyli czyści wielbiciele, także nazywani są wielkimi duszami – ale spotyka się je bardzo rzadko. Można spotkać wiele wielkich dusz pomiędzy yoginami i jnanimi, ale bardzo rzadko spotyka się prawdziwą wielką duszę, czystego bhaktę Pana, który jest Mu w pełni podporządkowany (sa mahatma sudurlabhah, Bg. 7.19). Umysł bhakty jest zawsze spokojny, cichy i pozbawiony pragnień, jako że zawsze jest on anyabhilasita-śunyam, nie ma innego pragnienia, niż służyć Krsnie jako Jego osobisty sługą, przyjaciel, ojciec, matka czy ukochana. Z powodu obcowania z Krsną, bhakta jest zawsze bardzo spokojny i opanowany. Znaczące jest także to, że wszystkie stworzenia wewnątrz tego zbiornika także były bardzo spokojne i ciche. Ponieważ uczniowie bhakty przyjęli schronienie w wielkiej duszy, stają się bardzo spokojni i cisi, i nie poruszają ich fale materialnego świata.
Ten materialny świat często opisuje się jako ocean niewiedzy. W takim oceanie wszystko jest zaagitowane. Umysł wielkiego bhakty jest także niczym ocean lub olbrzymie jezioro, ale nie ma w nim niepokoju. Jak oznajmia Bhagavad-gita (2.41): vyavasayatmika buddhir ekeha kuru-nandana. Nic nie może poruszyć osób, które są niezachwiane w służbie oddania. Bhagavad-gita (6.22) mówi też: yasmin sthito na duhkhena gurunapi vicalyate. Bhakta nie ulega niepokojowi, nawet jeśli cierpi z powodu jakichś przeciwności w życiu. Dlatego też uspokaja się każdy, kto przyjmuje schronienie wielkiej duszy, czyli wielkiego bhakty. Caitanya-caritamrta (Madhya 19.149) mówi: krsna bhakta --- niskama, ataeva 'śanta'. Bhakta Pana Krsny zawsze jest spokojny, ponieważ nie ma pragnień, podczas gdy yogini, karmici i jnani mają tak wiele pragnień do spełnienia. Ktoś może powiedzieć, że bhaktowie mają pragnienia, gdyż chcą udać się do domu, z powrotem do Boga, ale takie pragnienie nie agituje umysłu. Chociaż bhakta chce wrócić do Boga, to jest zadowolony w każdych warunkach życia. Z tego też względu użyto w tym wersecie słowa mahan-manah, by wskazać, że zbiornik wody był tak cichy i spokojny jak umysł wielkiego bhakty.
04.24.21 Znaczenie: Istotne jest w tym wersecie słowo akaram ("kopalnie"), gdyż jezioro robiło wrażenie kopalni, z której wydobywano różne rodzaje kwiatów lotosu. Niektóre z lotosowych kwiatów rosły w ciągu dnia, inne nocą, a jeszcze inne wieczorem, i w zależności od tego miały one różne nazwy i barwy. Wszystkie te kwiaty rosły na jeziorze, a ponieważ jezioro było spokojne, ciche i pełne lotosowych kwiatów, więc szlachetniejsze ptaki, jak łabędzie, żurawie, cakravaki i karandavy stały na brzegach i wibrowały różne pieśni, dodając całej scenerii atrakcji i uroku. Tak jak w zależności od obcowania z trzema cechami natury materialnej są różne typy istot ludzkich, podobnie są też różnego rodzaju ptaki, pszczoły, drzewa itd. Wszystko jest podzielone odpowiednio do trzech cech natury materialnej. Ptaki jak łabędzie i żurawie, które rozkoszują się czystą wodą i kwiatami lotosu, różnią się od wron, które znajdują przyjemność w brudnych miejscach. Podobnie są osoby, które kontrolowane są przez siły pasji i ignorancji, i są osoby kontrolowane przez siłę dobroci. Stworzenie jest tak urozmaicone, że zawsze, w każdym społeczeństwie znajdujemy różnice. Zatem na brzegu tego jeziora żyły wszystkie szlachetne ptaki, pragnąc radować się atmosferą, którą stwarzał ten wielki zbiornik, pełen kwiatów lotosu.
04.24.22 Znaczenie: Drzewa i pnącza to także różne gatunki żywych istot. Gdy trzmiele przylatują do takich drzew i pnączy, aby zebrać miód, to z pewnością rośliny te napełniają się szczęściem. Z sytuacji tej korzysta także wiatr, wydmuchując pyłek i szafran z kwiatów lotosu. Wszystko to łączy się ze słodkimi dźwiękami wydawanymi przez łabędzie i spokojem wody. Pracetom wydawało się, że w miejscu tym trwa bezustanny festiwal. Z opisu tego wynika, że Pracetowie dotarli na Śivalokę, która przypuszczalnie mieści się w pobliżu gór Himalajów.
04.24.23 Znaczenie: Tę scenerię wokół jeziora, pełną różnych kwiatów i żywych istot, dopełniało wiele muzycznych wibracji. W porównaniu z taką scenerią pozbawiona różnorodności pustka impersonalistów nie jest wcale przyjemna. W rzeczywistości trzeba osiągnąć doskonałość sac-cid-ananda, wieczność, szczęście i wiedzę. Ponieważ impersonaliści zaprzeczają tej różnorodności stworzenia, nie mogą w rzeczywistości rozkoszować się transcendentalnym szczęściem. Miejsce, do którego przybyli Pracetowie; było siedzibą Pana Śivy. Impersonaliści są na ogół wielbicielami Pana Śivy, ale siedziba Pana Śivy nigdy nie jest pozbawiona różnorodności. Zatem gdziekolwiek ktoś się uda, czy to na planetą Pana Śivy, Pana Visnu czy Pana Brahmy, istnieje tam różnorodność, którą radują się osoby pełne szczęścia i wiedzy.
04.24.24-25 Znaczenie: Słowo vibudhanugaih świadczy o tym, że Panu Śivie zawsze towarzyszą mieszkańcy wyższych planet, znani jako Gandharvowie i Kinnarowie. Są oni wielkimi ekspertami w dziedzinie muzyki i bezustannie wielbią Pana Śivę. Obrazki zazwyczaj przedstawiają Pana Śivę jako białego, ale tutaj dowiadujemy się, że jego skóra nie jest właściwie biała, ale przypomina stopione złoto, czyli ma promienny żółty odcień. Ponieważ Pan Śiva jest zawsze bardzo niezwykle miłosierny, nazywany jest Aśutosą. Spośród wszystkich półbogów Pana Śivę może zadowolić nawet najniższa klasa ludzi, którzy muszą tylko ofiarować mu swoje pokłony i liście drzewa bael. Tak więc ma on imię Aśutośa, co znaczy, że bardzo łatwo można go zadowolić.
Na ogół osoby pragnące materialnego dobrobytu zbliżają się po takie błogosławieństwo do Pana Śivy. Pan, będąc bardzo miłosiernym, szybko przyznaje wszelkie błogosławieństwa, o które prosi go wielbiciel. Demony wykorzystują tę wyrozumiałość i czasami przyjmują od Pana Śivy błogosławieństwa, które mogą być dla innych niebezpieczne. Na przykład, Vrkasura dostał od Pana Śivy błogosławieństwo, dzięki któremu mógł zabić każdego, dotykając jego głowy. Chociaż czasami Pan Śiva bardzo liberalnie daje swym wielbicielom takie błogosławieństwa, to problem polega na tym, że przebiegłe demony czasami chcą wypróbowywać te błogosławieństwa w niewłaściwy sposób. Na przykład, Vrkasura, otrzymawszy swoje błogosławieństwo, próbował dotknąć głowy Pana Śivy. Jednakże bhaktowie Pana Visnu nie pragną takich błogosławieństw i Pan Visnu nie daje Swoim wielbicielom błogosławieństw, które mogą spowodować zakłócenia na całym świecie.
04.24.26 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga, Visnu, czyli Krsna, znany jest jako bhakta-vatsala, a tutaj Pan Śiva opisany jest jako dharma-vatsala. Oczywiście, słowo dharma-vatsala odnosi się do osoby, która żyje zgodnie z zasadami religijnymi. Jest to zrozumiałe. Niemniej jednak, te dwa słowa mają też dodatkowe znaczenie. Czasami Pan Śiva musi mieć do czynienia z osobami, które są w gunie pasji i ignorancji. Osoby takie nie zawsze działają w sposób bardzo religijny i pobożny, ale ponieważ wielbią one Pana Śivę, z myślą o uzyskaniu jakiegoś materialnego zysku, więc czasami przestrzegają zasad religijnych. Gdy tylko Pan Śiva ujrzy, że jego wielbiciele przestrzegają zasad religijnych, przyznaje im błogosławieństwo. Pracetowie, synowie Pracinabarhi, byli z natury bardzo pobożni i łagodni, i dzięki temu natychmiast zadowolili Pana Śivę. Pan Śiva mógł zrozumieć, że książęta byli synami Vaisnavy i w związku z tym ofiarował on Najwyższej Osobie Boga takie oto modlitwy.
04.24.27 Znaczenie: Tymi słowami Pan Śiva zaznaczył, że
wiedział, co książęta zamierzają zrobić. Rzeczywiście chcieli oni wielbić Pana
Visnu poprzez surowe pokuty i
wyrzeczenia. Wiedząc o tym, Pan Śiva natychmiast poczuł zadowolenie,
co pokaże następny werset Świadczy to o tym, że osoba, która nie jest jeszcze
bhaktą Najwyższej Osoby Boga, ale chce służyć Najwyższemu Panu, otrzymuje
błogosławieństwo półbogów, którym przewodzi pierwszy pośród nich, Pan Śiva.
Zatem bhakta Pana nie musi podejmować oddzielnych prób zadowolenia półbogów.
Może zadowolić ich wszystkich oddając po prostu cześć Najwyższemu Panu. Nie
musi też prosić półbogów o materialne błogosławieństwa, gdyż półbogowie,
zadowoleni z bhakty, automatycznie ofiarowują mu wszystko, czego potrzebuje.
Półbogowie są sługami Pana i zawsze
gotowi są pomóc bhakcie we wszelkich okolicznościach. Dlatego też Śrila
Bilvamangala Thakura powiedział, że jeśli ktoś ma niezmieszane oddanie dla
Najwyższego Pana, to gotowa jest mu służyć bogini wyzwolenia, nie mówiąc już o
bogach materialnych bogactw. W rzeczywistości wszyscy półbogowie oczekują
jedynie na możliwość służenia bhakcie. Zatem bhakta Krsny nie musi podejmować
wysiłków, by osiągnąć materialne bogactwo czy wyzwolenie. Dzięki usytuowaniu na
transcendentalnej platformie służby oddania, otrzymuje on wszelkie korzyści
płynące z dharmy, arthy, kamy i moksy.
04.24.28 Znaczenie: Teraz Pan Śiva wyjaśnił przyczynę, dla której osobiście przyszedł do książąt Jest nią fakt, że wszyscy książęta są bhaktami Pana Krsny. Jak oznajmia Bhagavad-gita (7.19):
bahunam janmanam ante
jnanavan mam prapadyate
vasudevah sarvam
iti sa mahatma sudurlabhah
"Po wielu narodzinach i śmierciach, ten, kto posiadł prawdziwą wiedzę, podporządkowuje się Mnie, znając Mnie jako przyczynę wszystkich przyczyn i wszystkiego, co jest. Taka wielka dusza jest czymś bardzo rzadkim."
Zwykli ludzie rzadko widzą Pana Śivę, i podobnie bardzo rzadko widuje się osobę w pełni podporządkowaną Vasudevie, Krsnie; ponieważ osoba taka jest kimś bardzo rzadkim (sa mahatma sudurlabhah). Zatem Pan Śiva przyszedł specjalnie, aby ujrzeć Pracetów, ponieważ byli oni w pełni podporządkowani Najwyższej Osobie Boga, Vasudevie. Vasudeva wspomniany jest też na początku Śrimad-Bhagavatam, w mantrze, om namo bhagavate vasudevaya. Ponieważ Vasudeva jest ostateczną prawdą, więc Pan Śiva otwarcie stwierdził, że bhakta Pana Vasudevy, który jest podporządkowany Panu Krsnie, jest mu w rzeczywistości bardzo drogi. Pana Vasudevę, Krsnę, wielbią nie tylko zwykłe żywe istoty, ale również półbogowie, tacy jak Pan Śiva, Pan Brahma i inni. Yam brahma-varunendrn-rudra-marutah stuvanti divyaih stavaih (Bhag. 12.13.1). Krsnie oddaje cześć Pan Brahma, Pan Śiva, Varuna, Indra, Candra i wszyscy inni półbogowie. Tak samo jest w przypadku bhakty. W rzeczywistości ten, kto podejmuje świadomość Krsny, natychmiast staje się bardzo drogi każdemu, kto po prostu poznaje świadomość Krsny i zaczyna rozumieć, czym ona tak naprawdę jest. Podobnie, wszyscy półbogowie także próbują zorientować się, kto jest naprawdę podporządkowany Panu Vasudevie. Ponieważ książęta Pracetowie byli podporządkowani Vasudevie, Pan Śiva chętnie wyszedł, aby ich zobaczyć.
W Bhagavad-gicie Pan Vasudeva, czyli Krsna, opisany jest jako Purusottama. Jest On zarówno podmiotem przyjemności (purusa), jak też Najwyższym (uttama). Jest On podmiotem radości wszystkiego – prakrti i purusy. Będąc pod wpływem trzech sił natury materialnej, żywa istota próbuje dominować nad naturą materialną, ale w rzeczywistości, jak opisuje Bhagavad-gita (7.5), żywa istota nie jest purusą (odbiorcą przyjemności), tylko prakrti: apareyam itas tv anyam prakrtim viddhi me param. Tak więc jiva, czyli żywa istota, jest w rzeczywistości prakrti, czyli marginalną energią Najwyższego Pana. Obcując z energią materialną, próbuje ona panować nad materialną naturą. Potwierdza to również Bhagavad-gita (15.7):
mamaivamśo jiva-loke
jiva-bhutah sanatanah
manah-sasthanindriyani
prakrti-sthani karsati
"Żywe istoty w tym uwarunkowanym świecie są Moimi wiecznymi, fragmentarycznymi cząstkami. I właśnie to uwarunkowane życie jest przyczyną ich ciężkiej walki z sześcioma zmysłami, łącznie z umysłem."
Usiłując dominować nad materialną naturą, żywa istota po prostu ciężko walczy o byt. W rzeczywistości tak ciężko się boryka, próbując cieszyć się samą sobą, że nie może nawet cieszyć się materialnymi zasobami. Wskutek tego czasami nazywana jest ona prakrti lub jivą, gdyż usytuowana jest w energii marginalnej. Żywa istota okryta trzema siłami natury materialnej nazywana jest jiva-samjnita. Są dwa rodzaje żywych istot jeden nazywa się ksara, a drugi aksara. Ksara odnosi się do tych, które upadły i podlegają uwarunkowaniu, natomiast aksara odnosi się do tych, które nie są uwarunkowane. Znakomita większość żywych istot żyje w świecie duchowym i jest zwana aksara. Są one na pozycji Brahmana, czystej egzystencji duchowej. Są one odmienne od tych, które zostały uwarunkowane przez trzy siły natury materialnej.
Pan Krsna, Vasudeva, będący zarówno ponad ksara, jak i aksara, opisany
jest w Bhagavad-gicie (15.18) jako
Purusottama. Impersonaliści mogą mówić, że Vasudeva jest bezosobowym Brahmanem,
ale w rzeczywistości bezosobowy Brahman jest uzależniony od Krsny, co
potwierdza również Bhagavad-gita (14.27):
brahmano hi pratisthaham. Także Brahma-samhita (5.40) oznajmia, że
Krsna jest źródłem bezosobowego Brahmana yasya
prabha prabhavato jagadanda-koti. Bezosobowy Brahman jest jedynie blaskiem,
czyli promieniami ciała Krsny, a w tych cielesnych promieniach unoszą się
nieskończone wszechświaty. Zatem Vasudeva, Krsna, jest Najwyższym Panem pod
każdym względem i Pan Śiva jest bardzo zadowolony z tych, którzy są Mu
całkowicie podporządkowani. Krsna pragnie takiego całkowitego podporządkowania,
co sygnalizuje w Bhagavad-gicie (18.66):
sarva-dharman parityajya mam ekam śaranam
vraja.
Bardzo istotne jest słowo saksat znaczące "bezpośrednio". Jest wielu tzw. wielbicieli, ale w rzeczywistości są oni jedynie karmitami lub jnanimi, gdyż nie są bezpośrednio bhaktami Pana Krsny. Karmici czasami ofiarowują rezultaty swych działań Panu Vasudevie i to ofiarowanie nazywa się karmarpanam. Działania te uważane są za czynności dla rezultatów, gdyż karmici sądzą, że Vasudeva jest jednym z półbogów, jak Pan Śiva i Pan Brahma. Ponieważ uważają, że Pan Visnu jest na tej samej platformie co półbogowie, utrzymują, że podporządkowanie się półbogom jest równie dobre jak podporządkowanie się Vasudevie. Ten werset zaprzecza takiemu stwierdzeniu, ponieważ gdyby było ono prawdziwe, to Pań Śiva powiedziałby, że podporządkowanie się jemu, Panu Vasudevie, Visnu czy Brahmie jest tym samym. Jednakże Pan Śiva nie powiedział tego, ponieważ on sam podporządkował się Vasudevie i każdy, kto podporządkuje się Vasudevie jest mu bardzo, bardzo drogi. Tutaj zostało to powiedziane otwarcie. Wniosek jest taki, że Panu Śivie nie jest drogi jego wielbiciel, ale bhakta Pana Krsny jest mu bardzo drogi.
04.24.29 Znaczenie: Ten werset daje nam pewne pojęcie o najwyższej doskonałości procesu ewolucyjnego. Jak opisuje poeta Vaisnava Jayadeva Gosvami, pralaya-payodhi-jale dhrtavan asi vedam. Zacznijmy śledzić proces ewolucyjny od momentu dewastacji (pralaya), gdy cały wszechświat wypełniony jest wodą. W tym czasie jest wiele ryb i innych stworzeń wodnych, z których rozwijają się pnącza, drzewa itd. Z nich rozwijają się insekty i gady, a z nich ptaki, zwierzęta, a następnie istoty ludzkie i w końcu cywilizowane istoty ludzkie. Cywilizowana istota ludzka jest na skrzyżowaniu, z którego można uczynić dalszy ewolucyjny postęp w życiu duchowym. Tutaj jest powiedziane (sva-dharma-nisthah), że kiedy żywa istota dochodzi do cywilizowanej formy życia, musi być sva-dharma – podział społeczny oparty na pracy i kwalifikacjach danych osób. Wskazuje na to Bhagavad-gita (4.13):
catur-varnyam maya srstam
guna-karma-vibhagaśah
"Cztery podziały ludzkiego społeczeństwa zostały stworzone przeze Mnie, odpowiednio do trzech sił natury materialnej i przypisanej im pracy."
W cywilizowanym społeczeństwie ludzkim musi istnieć podział na braminów, ksatriyów, vaiśyów i śudrów, i każdy musi właściwie wykonywać swój zawodowy obowiązek, odpowiednio do przynależności społecznej. Tutaj jest powiedziane (sva-dharma-nistha), że nie ma znaczenia czy ktoś jest braminem, ksatriyą, vaiśyą czy śudrą. Jeśli ktoś jest wierny swojej pozycji i właściwie wykonuje swój określony obowiązek, uważany jest za cywilizowaną istotę ludzką. W innym wypadku nie jest on lepszy od zwierzęcia. Wspomniano tu także, że każdy, kto wykonuje swój zawodowy obowiązek (sva-dharma) przez 100 żywotów (na przykład jeśli bramin działa jako bramin), staje się odpowiednim kandydatem do promocji na Brahmalokę, planetę, na której żyje Pan Brahma. Istnieje także planeta zwana Śivaloka lub Sadaśivaloka, usytuowana na pozycji marginalnej pomiędzy światem duchowym a materialnym. Jeśli po dotarciu na Brahmalokę ktoś zwiększa swoje kwalifikacje, promowany jest na Sadaśivalokę. Podobnie, gdy zdobędzie on jeszcze wyższe kwalifikacje, może osiągnąć Vaikunthaloki. Vaikunthaloki są celem dla każdego, nawet dla półbogów, a udać się na nie może bhakta, który nie pragnie materialnej korzyści. Jak oznajmia Bhagavad-gita (8.16), nawet jeśli ktoś wzniesie się na Brahmalokę, to i tak nie uniknie materialnych nieszczęść (abrahma-bhuvanal lokah punar avartino 'rjuna). Podobnie, nie będzie zbyt bezpieczny ten, kto wzniesie się na Śivalokę, ponieważ jest to planeta marginalna. Jednakże ten, kto dotrze na Vaikunthalokę, osiągnie najwyższą doskonałość życia i zakończy proces ewolucyjny (mam upetya tu kaunteya punar janma na vidyate). Innymi słowy, zostało tu potwierdzone, że posiadający rozwiniętą świadomość członek społeczeństwa ludzkiego musi podjąć świadomość Krsny, by natychmiast po porzuceniu ciała wznieść się na Vaikunthalokę albo Krsnalokę: Tyaktva deham punar janma naiti mam eti so 'rjuna (Bg. 4.9). Bhakta, który jest w pełni świadomy Krsny, którego nie pociąga żadna inna loka (planeta), włączając w to Brahmalokę i Śivalokę, natychmiast przenoszony jest na Krsnalokę (mam eti). Jest to najwyższa doskonałość życia i procesu ewolucyjnego.
04.24.30 Znaczenie: Powiedziane jest: vaisnavanam yatha śambhuh - Pan Śiva jest najlepszym ze wszystkich bhaktów. Dlatego wszyscy wielbiciele Krsny są też wielbicielami Pana Śivy. We Vrndavanie znajduje się świątynia Pana Śivy nazywanego Gopiśvara. Gopi czciły nie tylko Pana Śivę, ale również Katyayani, czyli Durgę, ale celem ich było osiągnięcie przychylności Pana Krsny. Bhakta Pana Krsny nie okazuje Panu Śivie braku poszanowania, lecz wielbi go jako najbardziej wzniosłego bhaktę Pana Krsny. Zatem kiedykolwiek bhakta wielbi Pana Śivę, to modli się do niego w celu osiągnięcia łaski Krsny; nie prosi go o materialną korzyść. Bhagavad-gita (7.20) mówi, że na ogół ludzie wielbią półbogów, by osiągnąć jakąś materialną korzyść. Kamais tais tair hrta-jnanah: Kierowani materialnym pożądaniem czczą półbogów, ale bhakta nigdy tak nie robi, gdyż nie kieruje nim materialne pożądanie. Taka jest różnica między szacunkiem okazywanym Panu Śivie przez bhaktę, a szacunkiem okazywanym mu przez asurę. Asura oddaje cześć Panu Śivie, przyjmuje od niego jakieś błogosławieństwo, niewłaściwie je wykorzystuje i w końcu ginie z ręki Najwyższej Osoby Boga, który przyznaje mu wyzwolenie.
Pan Śiva, będąc wielkim bhaktą Najwyższej Osoby Boga, kocha wszystkich wielbicieli Najwyższego Pana. Pan Śiva powiedział Pracetom, że kocha ich bardzo, ponieważ są bhaktami Pana. Pan Śiva był łaskawy i miłosierny nie tylko dla Pracetów – każdy bhakta Pana jest mu bardzo drogi. Bhaktowie nie tylko są drodzy Panu Śivie, ale darzy ich on takich szacunkiem jak Najwyższą Osobę Boga. Podobnie, bhaktowie Najwyższego Pana także wielbią Pana Śivę jako najdroższego bhaktę Pana Krsny. Nie wielbią go jako oddzielnej Osoby Boga. Jedną z obraz wymienionych na liście nama-aparadha jest uważanie, że intonowanie imienia Hari i intonowanie Hara, czyli Śiva, jest tym samym. Bhaktowie muszą być zawsze świadomi tego, że Pan Visnu jest Najwyższą Osobą Boga, a Pan Śiva jest Jego bhaktą. Bhaktę należy traktować z takim samym szacunkiem jak Najwyższą Osobę Boga, a czasami z większym. Pan Rama, Sam będąc Najwyższą Osobą Boga, czasami wielbił Pana Śivę. Jeśli Pan wielbi bhaktę, to dlaczego inni bhaktowie nie mieliby okazywać mu takiej samej czci, jak okazują Panu? Taki jest wniosek. Z tego wersetu okazuje się, że błogosławieństwo, którego Pan Śiva udziela asurom, jest jedynie formalnością. W rzeczywistości kocha on tego, kto jest oddany Najwyższej Osobie Boga.
04.24.31 Znaczenie: Bardzo istotne jest słowo viviktam. Nikt nie powinien myśleć, że modlitwy recytowane przez Pana Śivę są sekciarskie; są raczej bardzo poufne. Są tak bardzo poufne, że każdy, kto pragnie ostatecznego szczęścia, czyli osiągnięcia pomyślnego celu życia, musi przyjąć instrukcje Pana Śivy i modlić się oraz gloryfikować Najwyższą Osobę Boga, tak jak robił to sam Pan Śiva.
04.24.32 Znaczenie: Pan Śiva z własnej woli przybył, by pobłogosławić synów króla i wyświadczyć im dobrodziejstwo. Osobiście intonował mantrę, tak by zyskała większą moc i poradził synom króla (raja-putrom), by również ją intonowali. Gdy jakąś mantrę intonuje wielki bhakta, staje się ona bardziej potężna. Chociaż maha-mantra Hare Krsna sama w sobie jest potężna, to w czasie inicjacji uczeń otrzymuje ją od swego mistrza duchowego, gdyż mantra intonowana przez mistrza duchowego zyskuje na mocy. Pan Śiva poradził synom króla, aby słuchali go z uwagą, gdyż nieuważne słuchanie jest obrazą.
04.24.33 Znaczenie: Gdy tylko Pan zainspiruje bhaktę, by ofiarował Mu modlitwę, bhakta natychmiast gloryfikuje Pana, mówiąc na początku: "Wszelka chwała Tobie, mój Panie". Pan jest wysławiany, gdyż uważa się Go za najważniejszą z samozrealizowanych dusz. Jak mówią Vedy (Katha Upanisad 2.2.13): nityo nityanam cetanaś cetananam – Najwyższa Istota, Osoba Boga, jest główną żywą istotą pomiędzy wszystkimi żywymi istotami. Indywidualne żywe istoty są różnego rodzaju – niektóre z nich są w tym świecie materialnym, a niektóre w świecie duchowym. Te, które są w świecie duchowym; uważane są za w pełni samozrealizowane, ponieważ na platformie duchowej żywa istota nie zapomina o swojej służbie dla Pana. Dlatego wszyscy ci, którzy pełnią służbę oddania dla Pana w świecie duchowym, są wiecznie mocno usytuowani na tej pozycji, gdyż rozumieją pozycję Najwyższej Istoty, jak również swą indywidualną konstytucję. Tak więc pomiędzy samozrealizowanymi duszami Pan znany jest jako dusza doskonale samozrealizowana. Nityo nityanam cetanaś cetananam. Kiedy dusza indywidualna jest umocniona w swojej wiedzy o Panu jako Najwyższej Istocie, to sytuuje się ona we wszechpomyślnej pozycji. Pan Śiva modli się tutaj, aby dzięki łasce Pana, zawsze pozostał na swej pomyślnej pozycji.
Najwyższy Pan jest wszechdoskonały i poucza nas, że ten, kto oddaje Mu cześć, również staje się doskonały. Jak oznajmia Bhagavad-gita (15.15): mattah smrtir jnanam apohanam ca. Pan, jako Dusza Najwyższa, przebywa w sercu każdego, ale jest On tak łaskawy dla Swoich bhaktów, że daje im instrukcje, dzięki którym mogą robić stały postęp. Kiedy otrzymują instrukcje od wszechdoskonałego, wówczas nie ma ryzyka, że zostaną zwiedzeni. Potwierdza to także Bhagavad-gita (10.10): dadami buddhi-yogam tam yena mam upayanti te. Pan zawsze gotowy jest udzielić instrukcji czystemu bhakcie, tak by mógł on robić coraz większy postęp w służbie oddania. Ponieważ Pan daje wskazówki jako sarvatma, Dusza Najwyższa, Pan Śiva ofiarowuje Mu wyrazy szacunku słowami sarvatma atmane namah. Dusza indywidualna nazywana jest atmą, a Pan nazywany jest atmą, jak również Paramatmą. Pan, przebywający w sercu każdego, znany jest jako najwyższa atma. Dlatego ofiarowujemy Mu wszelkie pokłony. W związku z tym możemy odwołać się do modlitw Kunti z Pierwszego Canto Śrimad-Bhagavatam (1.8.20):
tatha paramahamsanam muninam
amalatmanam
bhakti-yoga-vidhanartham
katham paśyema hi striyah
Pan zawsze gotów jest udzielić instrukcji paramahamsom, czyli najwyższej klasy bhaktom Pana, którzy są całkowicie wyzwoleni ze wszelkich zanieczyszczeń materialnego świata. Pan zawsze poucza takich wzniosłych bhaktów, aby poinformować ich, w jaki sposób mogą zachować stałość w służbie oddania. Podobnie mówi werset atmarama (Bhag. 1.7.10):
atmaramaś ca munayo
nirgrantha apy urukrame
kurvanty ahaitukim bhaktim
ittham-bhuta-guno harih
Słowo atmarama odnosi się do osób, których nie interesuje świat materialny, i które angażują się tylko w realizację duchową. Takie samozrealizowane osoby rozważa się na ogół w dwóch kategoriach – bezosobowej i osobowej. Jednakże, jeśli impersonalistów zauroczą osobowe, transcendentalne cechy Pana, to także stają się oni bhaktami Pana. Wniosek jest taki, że Pan Śiva chciał pozostać niezachwianym bhaktą Najwyższej Osoby Boga, Vasudevy. Jak wyjaśnią kolejne wersety, Pan Śiva nigdy nie pragnął wtopić się w egzystencję Najwyższego Pana, tak jak impersonaliści. Myślał raczej, że dla niego wielkim szczęściem byłoby to, gdyby nadal pozostał utwierdzonym w rozumieniu Pana jako Najwyższej Istoty. Dzięki takiemu rozumieniu można zrealizować, że wszystkie żywe istoty – włącznie z Panem Śivą, Panem Brahmą i innymi półbogami – są sługami Najwyższego Pana.
04.24.34 Znaczenie: Pan, jako Garbhodakaśayi Visnu, leży wewnątrz tego wszechświata na Oceanie Garbha, a z Jego pępka wyrasta kwiat lotosu. Z tego lotosowego kwiatu rodzi się Pan Brahma, a od Pana Brahmy rozpoczyna się tworzenie tego materialnego świata. Tak więc Najwyższa Osoba Boga, Garbhodakaśayi Visnu, jest źródłem materialnych zmysłów i obiektów zmysłów. Ponieważ Pan Śiva uważa siebie za jeden z produktów tego materialnego świata, jego zmysły są pod kontrolą najwyższego stwórcy. Najwyższy Pan znany jest także jako Hrsikeśa, pan zmysłów, co świadczy o tym, że to On ukształtował nasze zmysły i obiekty zmysłów. Z tego względu może On kontrolować nasze zmysły i, dzięki Swej łasce, zaangażować je w służbę dla pana zmysłów. Będąc w stanie uwarunkowanym, żywa istota boryka się w tym materialnym świecie i angażuje swoje zmysły w działania dla uzyskania materialnej satysfakcji. Ale jeśli żywa istota uzyska łaskę Najwyższej Osoby Boga, wtedy może zaangażować te same zmysły w służbę dla Pana. Pan Śiva nie chciał, aby zwodziły go materialne zmysły, lecz zawsze pragnął pełnić służbę dla Pana, nie ulegając zanieczyszczeniu materialnymi wpływami. Dzięki łasce i pomocy wszechprzenikającego Pana Vasudevy, można zaangażować swe zmysły w służbę oddania bez odchyleń, tak jak bez odchyleń działa Pan.
Bardzo istotne są słowa śantaya kuta-sthaya sva-rocise. Chociaż Pan przebywa wewnątrz tego materialnego świata, to nie niepokoją Go fale materialnej egzystencji. Jednakże dusze uwarunkowane agitowane są przez sześć rodzajów przemian; mianowicie ulegają poruszeniu,
gdy są głodne,
spragnione,
gdy zostaną skrzywdzone,
kiedy są w złudzeniu,
gdy nadchodzi starość i
gdy leżą na łożu śmierci.
Chociaż pod wpływem tych okoliczności zdarzających się w materialnym świecie uwarunkowane dusze z łatwością ulegają iluzji, przemiany te nigdy nie poruszają Najwyższej Osoby Boga, jako Duszy Najwyższej, Vasudevy. Dlatego jest tutaj powiedziane (kuta-sthaya), że zawsze jest On spokojny i – dzięki Swojej mocy, opisanej tutaj jako sva-rocise (co wskazuje na to, że jest On oświecony przez Swą własną transcendentalną pozycję) – zawsze pozostaje niewzruszony. Innymi słowy, chociaż dusza indywidualna znajduje się w obrębie światłości Najwyższego, czasami – z powodu swej nieznacznej pozycji – upada z niej i wchodzi w materialne, uwarunkowane życie. Ale Pan nie podlega takiemu uwarunkowaniu; dlatego opisany jest jako samooświecony. Zatem każda uwarunkowana dusza w tym materialnym wszechświecie może utrzymać stan całkowitej doskonałości, jeśli jest pod ochroną Vasudevy, czyli gdy pełni służbę oddania.
04.24.35 Znaczenie: Cały wszechświat utrzymuje integrująca moc Najwyższego Pana, który w tym charakterze znany jest pod imieniem Sankarsana. Materialni naukowcy mogli odkryć prawo grawitacji, które utrzymuje integrację obiektów będących wewnątrz energii materialnej, ale mimo to Pan wszelkiej integracji może wywołać dewastację poprzez dezintegrujący, gorejący ogień wydobywający się z Jego ust. Opis tego możemy znaleźć w 11 Rozdziale Bhagavad-gity, gdzie opisana jest kosmiczna forma Pana. Pan integracji jest także niszczycielem tego świata, czego dokonuje przez Swą dezintegrującą energię. Sankarsana jest panem integracji i dezintegracji, podczas gdy Pradyumna, inny aspekt Pana Vasudevy, odpowiada za rozwój i utrzymanie wszechświata. Istotne jest słowo suksmaya, gdyż wewnątrz tego wulgarnego ciała materialnego są subtelne ciała materialne – mianowicie umysł, inteligencja i ego. Pan w Swych różnych aspektach (Vasudevy, Aniruddhy, Pradyumny i Sadkarsany) utrzymuje zarówno wulgarne, jak i subtelne elementy tego świata. Bhagavad-gita wspomina, że wulgarnymi elementami materialnymi są ziemia, woda, ogień, powietrze i eter, a subtelnymi – umysł, inteligencja i ego. Wszystkie kontrolowane są przez Najwyższą Osobę Boga jako Vasudevę, Sankarsanę, Pradyumnę i Aniruddhę, co obszernie wyjaśni następny werset.
04.24.36 Znaczenie: Hrsikeśendriyatmane. Umysł jest nadzorcą zmysłów, a Pan Aniruddha jest nadzorcą umysłu. Aby wykonywać służbę oddania, trzeba skupić swój umysł na lotosowych stopach Krsny; dlatego Pan Śiva modli się do kontrolera umysłu, Pana Aniruddhy, aby zechciał łaskawie pomóc mu zająć umysł lotosowymi stopami Pana. W Bhagavad-gicie (9.34) jest powiedziane: man-mana bhava mad-bhakto mad-yaji mam namaskuru. Aby pełnić służbę oddania, umysł musi być zaangażowany w medytację o lotosowych stopach Pana. Bhagavad-gita (15.15) mówi też: mattah smrtir jnanam apohanam ca – od Pana pochodzi pamięć, wiedza i zapomnienie. Zatem, gdy Pan Aniruddha jest zadowolony, wówczas może pomóc umysłowi zaangażować się w służbę dla Pana. W wersecie tym zaznaczono też, że poprzez Swoje ekspansje Pan Aniruddha jest bogiem słońca. Ponieważ przewodnie bóstwo słońca jest ekspansją Pana Aniruddhy, więc Pan Śiva modli się w tym wersecie także do boga słońca.
Pan Krsna, w Swojej poczwórnej ekspansji (Vasudeva, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha) jest Panem czynności psychicznych – myślenia, czucia, wyrażania woli i działania. Pan Śiva modli się do Pana Aniruddhy jako do boga słońca, który jest bóstwem kontrolującym zewnętrzne elementy materialne, tworzące konstrukcję materialnego ciała. Według Śrila Viśvanathy Cakravartiego Thakury, słowo paramahamsa jest także innym imieniem boga słońca. Bóg słońca określony jest tutaj jako nibhrtatmane, co znaczy, że zawsze utrzymuje różne planety, manipulując opadami deszczu. Bóg słońca wyparowuje wodę z mórz i oceanów, formuje ją w chmury i rozprowadza po całej ziemi. Jeśli opady deszczu są wystarczająco obfite, wtedy rosną ziarna, które utrzymują żywe istoty na wszystkich planetach. Bóg słońca jest tu również określony jako purna, czyli kompletny, ponieważ nie ma końca promieniom, które emanują ze słońca. Bóg słońca dostarcza ciepła i światła z niesłabnącą siłą od czasu stworzenia wszechświata, które miało miejsce wiele milionów lat temu. Słowo paramahamsa odnosi się do osób całkowicie oczyszczonych. Jeśli słońce świeci wystarczająco mocno, wówczas umysł pozostaje jasnym i przejrzystym – innymi słowy, bóg słońca pomaga umysłowi żywej istoty, usytuować się na platformie paramahamsy. Z tego powodu Pan Śiva modli się do Aniruddhy, by był dla niego łaskawy, umożliwiając mu utrzymanie na zawsze doskonałej czystości umysłu i zaangażowanie go w służbę oddania dla Pana. Tak jak ogień sterylizuje wszelkie nieczyste rzeczy, podobnie też sterylizuje wszystko bóg słońca, szczególnie brudne rzeczy w umyśle, umożliwiając w ten sposób żywej istocie wzniesienie się na platformę duchowego rozumienia.
04.24.37 Znaczenie: Słowo svarga wskazuje na pozycję na wyższych, czyli niebiańskich, systemach planetarnych, a słowo apavarga znaczy "wyzwolenie". Ci, którzy przywiązani są do opisanych przez Vedy czynności karma-kandiya, w rzeczywistości uwikłani są w trzy siły natury materialnej. Dlatego Bhagavad-gita mówi, że należy być ponad kontrolą czynności dla rezultatów. Istnieją różne rodzaje wyzwolenia, czyli mukti. Najlepszym wyzwoleniem jest zaangażowanie się w służbę oddania dla Najwyższego Pana. Pan Aniruddha pomaga nie tylko działającym dla rezultatów, wznosząc ich na wyższe systemy planetarne, ale – przez Swą niewyczerpaną energię – pomaga też bhakcie zaangażować się w służbę oddania Tak jak ciepło jest źródłem energii materialnej, podobnie inspiracja Pana Aniruddhy jest energią, dzięki której można zaangażować się w wykonywanie służby oddania.
04.24.38 Znaczenie: Gdy żywa istota rodzi się w tym materialnym świecie – szczególnie jako istota ludzka – ma ona sporo zobowiązań wobec półbogów, świętych osób i wobec ogółu żywych istot Jak nakazują śastry: devarsi-bhutapta-nrnam pitrnam. Istnieją więc zobowiązania wobec przodków, wcześniejszych autorytetów. Pan Śiva modli się do Pana Aniruddhy o siłę, tak by mógł uwolnić się od wszelkich zobowiązań wobec Pitów, półbogów, ogółu żywych istot oraz świętych osób, i całkowicie zaangażować się w służbę oddania dla Pana. Jak oznajmiono:
devarsi-bhutapta-nrnam pitrnam
na kinkaro nayam rni ca rajan
sarvatmana yah śaranam śaranyam
gato mukundam parihrtya kartam
(Bhag. 11.5.41)
Osoba całkowicie zaangażowana w służbę dla Pana uwalnia się od wszelkich zobowiązań wobec półbogów, świętych osób, pitów, starożytnych przodków itd. Zatem Pan Śiva modli się do Pana Aniruddhy o siłę, by mógł wyzwolić się z takich zobowiązań i całkowicie zaangażować się w służbę dla Pana.
Soma, czyli bóstwo zarządzające księżycem, odpowiada za
zdolność żywej istoty do smakowania potraw językiem. Pan Śiva modli się do Pana
Aniruddhy o siłę, by nie smakował niczego poza prasada Pana. Śrila Bhaktivinoda Thakura śpiewał strofy mówiące o
tym, że język jest najpotężniejszym wrogiem spośród wszystkich zmysłów. Kto
jest w stanie kontrolować język, ten z łatwością może kontrolować inne zmysły.
Jedynym sposobem na kontrolowanie języka jest jedzenie ofiarowanego Bóstwu prasada. Taki jest cel modlitw Pana Śivy
do Pana Aniruddhy (trpti-daya) –
modli się on, aby Pan Aniruddha pomógł mu osiągnąć satysfakcję z jedzenia
jedynie ofiarowanego Panu prasada.
04.24.39 Znaczenie: Tak jak ciało indywidualnej żywej istoty składa się z milionów komórek, mikrobów i drobnoustrojów, podobnie kosmiczne ciało Najwyższego Pana zawiera wszystkie ciała indywidualnych żywych istot Pan Śiva ofiarowuje swe pokłony kosmicznemu ciału, które zawiera wszystkie inne ciała, dzięki czemu ciało każdej istoty może być w pełni zaangażowane w służbę oddania. Jako że każde indywidualne ciało składa się ze zmysłów, więc wszystkie zmysły powinny być zaangażowane w służbę oddania. Na przykład, narząd węchu, nos, można zaangażować w wąchanie kwiatów ofiarowanych lotosowym stopom Pana, ręce – w czyszczenie świątyni Pana itd. W rzeczywistości, będąc powietrzem życia każdej żywej istoty, Pan utrzymuje trzy światy: W związku z tym może On nakłonić każdą żywą istotę, by całą siłę swego ciała i umysłu zaangażowała w swój prawdziwy obowiązek życia. Tak więc każda żywa istota powinna służyć Najwyższej Osobie Boga swym prana (życiem), artha (bogactwem), inteligencją i słowami. Jak oznajmia Śrimad-Bhagavatam (10.22.35):
etavaj janma-saphalyam
dehinam iha dehisu
pranair arthair dhiya
vaca śreya-acaranam sada
Mimo iż ktoś może pragnąć pełnić służbę oddania dla Pana, to nie może tego zrobić bez pozwolenia. Pan Śiva ofiarowuje swoje modlitwy na wiele różnych sposobów, aby pokazać żywym istotom, jak zaangażować się w służbę oddania dla Pana.
04.24.40 Znaczenie: Wedyjski dowód nazywa się śabda-brahma. Jest wiele rzeczy, które wykraczają poza percepcję naszych niedoskonałych zmysłów, a jednak autorytatywne świadectwo wibracji dźwiękowej jest doskonałe. Vedy znane są jako śabda-brahma, ponieważ dowód zaczerpnięty z Ved ustanawia ostateczne zrozumienie. Jest tak dlatego, że śabda-brahma, czyli Vedy, reprezentują Najwyższą Osobę Boga. Jednakże prawdziwą esencją śabda-brahma jest intonowanie mantry Hare Krsna. Na skutek wibrowania tego transcendentalnego dźwięku objawia się znaczenie wszystkiego, zarówno tego co materialne, jak i duchowe. Hare Krsna nie jest różne od Osoby Boga. Znaczenie wszystkiego objawiane jest nam poprzez powietrze w postaci wibracji dźwiękowej. Wibracja ta może być materialna lub duchowa, ale bez niej nikt nie może zrozumieć znaczenia niczego. Vedy mówią: antar bahiś ca tat sarvam vyaya narayanah sthitah – "Narayana jest wszechprzenikający i istnieje zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz." Potwierdza to także Bhagavad-gita (13.34):
yatha prakaśayaty ekah
krtsnam lokam imam ravih
ksetram ksetri tatha krtsnam
prakaśayati bharata
"O synu Bharaty, tak jak słońce samo oświetla cały ten wszechświat, tak żywa istota i Dusza Najwyższa oświetlają całe ciało świadomością."
Innymi słowy, zarówno świadomość duszy indywidualnej, jak i Duszy Najwyższej jest wszechobecna. Ograniczona świadomość żywej istoty przenika całe materialne ciało, a najwyższa świadomość Pana – cały wszechświat Ponieważ dusza przebywa w ciele, więc całe ciało jest przeniknięte świadomością; podobnie, wskutek obecności najwyższej duszy, czyli Krsny, wszystko w tym wszechświecie działa w sposób uporządkowany. Mayadhyaksena prakrtih suyate sa-caracaram: "Ta materialna natura działa pod Moją kontrolą, o synu Kunti, i ona to stwarza wszystkie ruchome i nieruchome istoty." (Bg. 9.10)
Zatem Pan Śiva modli się do Osoby Boga, by okazał nam łaskę, a wówczas po prostu poprzez intonowanie Hare Krsna będziemy mogli zrozumieć wszystko, zarówno w świecie materialnym, jak i duchowym. W związku z tym znaczące jest słowo amusmai, gdyż wskazuje ono najlepszy cel, do którego można dążyć po osiągnięciu wyższych systemów planetarnych. W wyniku swych przeszłych czynów, osoby zaangażowane w działania dla rezultatów (karmici) osiągają wyższe systemy planetarne, a jnani, którzy poszukują zjednoczenia lub monistycznego wtopienia się w blask Najwyższego Pana, także osiągaj upragniony cel. Jednak bhaktowie, którzy chcą osobistego towarzystwa Pana, promowani są na Vaikunthaloki lub na Goloka Vrndavanę. Pan opisany jest w Bhagavad-gicie (10.12) jako pavitram paramam, najwyższa czystość. Potwierdza to także ten werset. Śukadeva Gosvami stwierdził, że chłopcy-pasterze, którzy bawili się z Krsną nie byli zwykłymi żywymi istotami. Możliwość osobistego kontaktu z Najwyższym Panem osiąga się dopiero po nagromadzeniu wielu pobożnych czynów w wielu żywotach. Ponieważ osiągnąć Go może tylko ten, kto jest czysty, zatem jest On najwyższą czystością.
04.24.41 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga przebywa w każdym sercu i od Niego odpowiednio pochodzą skłonności i niechęci żywej istoty. Potwierdza to Bhagavad-gita (15.15):
sarvasya caham hrdi
sannivisto
mattah smrtir jnanam apohanam ca
"Ode Mnie, który przebywam w sercu każdego, pochodzi pamięć, wiedza i zapomnienie."
Najwyższa Osoba Boga powoduje, że asury Go zapominają, a bhaktowie pamiętają o Nim. Przyczyną czyjejś niechęci jest Najwyższa Osoba Boga. Według Bhagavad-gity (16.7): pravrttim ca nivrttim ca jana na vidur asurah – asury nie wiedzą, do jakiego działania powinny być skłonne, a do jakiego nie. Chociaż asury przeciwne są służbie oddania, powinniśmy wiedzieć, że przyczyną takiego nastawienia jest Najwyższa Osoba Boga. Ponieważ asury nie lubią angażować się w służbę oddania dla Pana, Pan daje im od wewnątrz inteligencję, aby o Nim zapomniały. Zwykły karmita pragnie promocji na Pitrlokę. Potwierdzą to Bhagavad-gita (9.25): yanti deva-vrata devan pitrn yanti pitr-vmtah – "Kto czci półbogów, narodzi się pomiędzy półbogami, a kto oddaje cześć przodkom, pójdzie do przodków."
W wersecie tym bardzo istotne jest też słowo duhkha-daya, gdyż abhaktowie są wiecznie umieszczani w cyklu narodzin i śmierci. Jest to sytuacja bardzo żałosna. Jako że pozycja, którą osiągamy w życiu, zależna jest od naszych czynności, więc asury, niewielbiciele, umieszczane są w bardzo nieszczęśliwych warunkach.
04.24.42 Znaczenie: Istotne w tym wersecie są słowa krsnaya akuntha-medhase. Współcześni naukowcy przerwali pracę swego mózgu tworząc teorię niepewności, ale w rzeczywistości każde działanie mózgu żywej istoty hamowane jest ograniczeniami czasu i przestrzeni. Żywą istotę nazywa się anu, atomową cząstką najwyższej duszy, i dlatego atomowy jest także jej mózg. Nie może on pomieścić nieskończonej ilości wiedzy. Ale to nie znaczy, że ograniczony jest mózg Najwyższej Osoby Boga, Krsny. Słowa i czyny Krsny nie podlegają ograniczeniom czasu i przestrzeni. W Bhagavad-gicie (7.26) Pan mówi:
vedaham samatitani
vartamanani carjuna
bhavisyani ca bhutani mam tu
veda na kaścana
"O Arjuno, jako Najwyższa Osoba Boga wiem o wszystkim, co zdarzyło się w przeszłości, co dzieje się obecnie, i znam wszystko to, co dopiero nadejdzie. Znam również wszystkie żywe istoty; nikt natomiast nie zna Mnie."
Krsna zna wszystko, ale Jego nie można poznać, dopóki nie uzyska się Jego łaski. Tak więc dla Krsny i Jego reprezentanta nie ma kwestii teorii niepewności. To, co mówi Krsna, jest wszechdoskonałe, pewne i stosuje się do przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Dla tego, kto wie dokładnie, co Krsna mówi, nie istnieje żadna niepewność. Ruch świadomości Krsny opiera się na Bhagavad-gicie takiej jaką jest, jak wypowiedział ją Pan Krsna i dla osób należących do tego ruchu nie ma kwestii niepewności.
Pan Krsna określony jest tutaj także jako aśisam iśa. Wielkie święte osoby, mędrcy i półbogowie mogą ofiarować błogosławieństwa zwykłym żywymi istotom, ale oni z kolei otrzymują błogosławieństwa od Najwyższej Osoby Boga. Nie można ofiarować komuś błogosławieństwa, nie będąc pobłogosławionym przez Krsnę. Znaczące jest też słowo manave, znaczące "najwyższemu Manu". W literaturze wedyjskiej najwyższym Manu jest Svayambhuva Manu – inkarnacja Krsny. Wszyscy Manu są upełnomocnionymi inkarnacjami Krsny (manvantara-avatara). W jednym dniu Brahmy pojawia się czternastu Manu, a w jednym miesiącu – 420, w przeciągu roku 5 040, a w ciągu życia Brahmy pojawia się ich 504 000. Ponieważ wszyscy Manu są nadzorcami ludzkiego społeczeństwa, więc ostatecznie najwyższą osobą zarządzającą społeczeństwem ludzkim jest Krsna. W innym znaczeniu słowo manave wskazuje na doskonałość wszelkiego rodzaju mantr. Mantra wyzwala uwarunkowaną duszę z jej niewoli, zatem po prostu przez mantrowanie Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare/ Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare można wyzwolić się z każdej pozycji.
Karanatmane: wszystko ma przyczynę; werset ten odrzuca teorię przypadku. Skoro wszystko ma swoją przyczynę, to nie ma kwestii przypadku. Ponieważ tzw. filozofowie i naukowcy nie są w stanie znaleźć prawdziwej przyczyny, wysuwają głupie twierdzenie, że wszystko dzieje się przez przypadek. W Brahma-samhicie Krsna opisany jest jako przyczyna wszystkich przyczyn i dlatego też tutaj zwrócono się do Niego jako do karanatmane. Sama Jego osobowość jest oryginalną przyczyną, źródłem i nasieniem wszystkiego. Jak opisuje Vedanta-sutra (1.1.2): janmady asya yatah – Prawda Absolutna jest najwyższą przyczyną wszystkich emanacji.
Istotne jest też tu słowo sankhya-yogeśvaraya, gdyż Bhagavad-gita opisuje Krsnę jako Yogeśvarę, pana wszelkich mocy mistycznych. Nie można uznać za Boga kogoś, kto nie posiada niepojętych mocy mistycznych. W tym wieku Kali, ci, którzy posiadają małą fragmentaryczną cząstkę mocy mistycznych, twierdzą, że są Bogiem, ale takich pseudobogów można uznać jedynie za głupców, gdyż tylko Krsna jest Najwyższą Osobą, która posiada wszelkie doskonałości mistyczne i yogiczne. Popularny obecnie system sankhya-yogi przedstawił ateista Kapila, ale oryginalny. system sankhya-yogi został wysunięty przez inkarnację Krsny, także zwaną Kapilą, synem Devahuti. Podobnie, system sankhya-yogi objaśnił także Dattatreya, inna inkarnacja Krsny. Zatem Krsna jest źródłem wszystkich systemów sankhya-yogi i mistycznych mocy yogicznych.
Na szczególną uwagę zasługują też słowa purusaya puranaya. Brahma-samhita przyjmuje Krsnę za adi-purusa, oryginalną osobę, oryginalny podmiot radości. Bhagavad-gita także uznaje Krsnę za purana-purusę, najstarszą osobę. Chociaż jest On najstarszy ze wszystkich, to jednocześnie jest także najmłodszy, czyli nava-yauvana. Innym znaczącym słowem jest dharmaya. Ponieważ Krsna jest oryginalnym twórcą wszelkich zasad religijnych, dlatego mówi się: dharmam tu saksad bhagavat-pranitam (Bhag. 6.3.19). Nikt nie może wprowadzić nowej religii, gdyż religia już istnieje, ustanowiona przez Pana Krsnę. W Bhagavad-gicie Krsna powiadamia nas o oryginalnej dharmie i prosi, byśmy porzucili wszelkiego rodzaju religijne zasady. Prawdziwą dharmą jest podporządkowanie się Jemu. W Mahabharacie zostało też powiedziane:
ye ca veda-vido vipra ye
cadhyatma-vido janah
te vadanti mahatmanam krsnam
dharmam sanatanam
Znaczy to, że ten, kto doskonale
przestudiował Vedy, kto jest
doskonałym vipra, czyli znawcą Ved, kto wie, czym naprawdę jest życie
duchowe, ten mówi o Krsnie, Najwyższej Osobie, jako o swojej sanatana-dharmie. I dlatego właśnie Pan
Śiva uczy nas zasad sanatana-dharmy.
04.24.43 Znaczenie: Każdy działa pod dyktando ego. Dlatego Pan Śiva – poprzez łaskę Najwyższej Osoby Boga – próbuje oczyścić fałszywy egotyzm. Ponieważ Pan Śiva, czyli Rudra, sam jest kontrolerem egotyzmu, więc jego pośrednim pragnieniem jest oczyszczenie się dzięki łasce Pana, tak by mógł się obudzić jego prawdziwy egotyzm. Oczywiście, Pan Rudra jest zawsze duchowo rozbudzony, ale modli się w ten sposób mając na uwadze naszą korzyść. Dla impersonalisty czystym egotyzmem jest aham brahmasmi – "Nie jestem tym ciałem; jestem duszą." Ale w swojej rzeczywistej pozycji dusza ma pewne czynności do wykonania w służbie oddania. Zatem Pan Śiva modli się, aby zarówno jego umysł, jak i działanie zaangażowane były zgodnie ze wskazówkami Ved, w służbę oddania dla Najwyższego Pana. Proces ten oczyszcza fałszywy egotyzm. Cetah znaczy "wiedza". Jeśli nie posiadamy doskonałej wiedzy, nie możemy doskonale działać. Prawdziwym źródłem wiedzy jest vacah, czyli wibracja dźwiękowa, dana przez instrukcje wedyjskie. Tutaj słowo vacah, czyli wibracja, oznacza wibrację wedyjską. Źródłem stworzenia jest wibracja dźwiękowa i jeśli wibracja ta jest czysta i jasna, wtedy rzeczywiście manifestuje się doskonała wiedza i doskonałe działania. Dzieje się tak na skutek powtarzania maha-mantry Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare/ Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare. Zatem Pan Śiva ciągle i od nowa modli się o oczyszczenie ciała, umysłu i czynności poprzez oczyszczenie wiedzy i działanie zgodne z czystym przewodnictwem Ved. Pan Śiva modli się do Najwyższej Osoby Boga, o to by jego umysł, zmysły i słowa zwróciły się jedynie ku czynnościom służby oddania.
04.24.44 Znaczenie: W śruti (veda-mantrze) jest powiedziane, że Najwyższa Prawda Absolutna jest sarva-kamah sarva-gandhah sarva-rasah, czyli innymi słowy, jest On znany jako rasa vai sah, źródło wszystkich słodkich związków (ras). Mamy rożne zmysły – zdolność widzenia, smakowania, wąchania, dotykania itd. – i wszystkie te skłonności naszych zmysłów mogą zostać zaspokojone, gdy zmysły zaangażowane są w służenie Panu. Hrsikena hrsikeśa-sevanam bhaktir ucyate: "Bhakti oznacza zaangażowanie wszystkich zmysłów w służbę dla pana zmysłów, Hrsikeśy." (Narada-pancaratra) Ale nie można zaangażować w służbę dla Pana tych materialnych zmysłów; dlatego trzeba uwolnić się od wszelkich desygnatów. Sarvopadhi-vinirmuktam tatparatvena nirmalam. Należy uwolnić się od wszelkich desygnatów, czyli fałszywego egoizmu, i w ten sposób się oczyścić. Gdy angażujemy swe zmysły w służbę dla Pana, wówczas ich pragnienia czy skłonności mogą zostać całkowicie zaspokojone. Dlatego Pan Śiva chce zobaczyć Pana w formie, która jest niepojęta dla; filozofów Bauddha, czyli buddystów.
Impersonaliści i woidyści także muszą oglądać formę Absolutu. W świątyniach buddyjskich znajdują się postacie medytującego Pana Buddhy, ale nie są one czczone, tak jak formy Pana w świątyniach Vaisnavów (formy takie jak Radha-Krsna, Sita-Rama lub Laksmi-Narayana). Różne sampradaye (sekty Vaisnavów) wielbią Radha-Krsnę albo Laksmi-Narayana. Pan Śiva doskonale pragnie widzieć tę formę, tak jak chcą ją widzieć bhaktowie. Szczególnie podkreślane są tu słowa rupam priyatamam svanam, świadczące o tym, że Pan Śiva pragnie ujrzeć tę formę, która jest bardzo droga bhaktom. Szczególnie istotne jest słowo svanam, ponieważ tylko bhaktowie są bardzo, bardzo drodzy Najwyższej Osobie Boga. Jnani, yogini i karmici nie są Mu specjalnie drodzy, gdyż karmici chcą widzieć Najwyższą Osobę Boga jedynie jako wykonawcę swych poleceń. Jnani pragną Go ujrzeć, by się z Nim zjednoczyć, a yogini chcą widzieć w swym sercu Jego częściową reprezentację Paramatmy. Ale bhaktowie, czyli wielbiciele, pragną Go ujrzeć w Jego całkowitej doskonałości. Jak oznajmia Brahma-samhita (5.30):
venum kvanantam
aravinda-dalayataksam
barhavatamsam
asitambuda-sundarangam
kandarpa-koti-kamaniya-viśesa-śobham
govindam adi-purusam tam aham bhajami
"Wielbię Govindę, pierwotnego Pana, który biegle gra na Swoim flecie, a Jego oczy kwitną niczym płatki lotosu. Głowę Jego zdobią pawie pióra, piękno Jego zabarwione jest odcieniem niebieskawych chmur, a Jego unikalny urok urzeka miliony Kupidynów." A zatem Pan Śiva pragnie ujrzeć Najwyższą Osobę Boga takim, jakim opisuje Go ten werset – chce widzieć Go w postaci, w której ukazuje się On bhagavatom, czyli bhaktom. Wniosek jest taki, że Pan Śiva chce zobaczyć Go w pełni doskonałości, a nie na sposób impersonalistów czy woidystów. Chociaż Pan jest jeden w Swych różnych postaciach (advaitam acyutam anadim), to jednak najdoskonalsza jest Jego forma młodego podmiotu radości gopi i towarzysza chłopców-pasterzy (kiśora-murti). Zatem Vaisnavowie za najważniejszą przyjmują formę Pana z Jego rozrywek we Vrndavanie.
04.24.45-46 Znaczenie: Po upalnym żarze sezonu letniego, bardzo przyjemny jest widok ciemnych chmur na niebie. Jak potwierdza Brahma-samhita: barhavatamsam asitambuda-sundarangam. Pan nosi we włosach pawie pióro, a odcień Jego ciała podobny jest czarnawej chmurze. Słowo sundara, albo snigdha, znaczy "bardzo przyjemny". Kandarpa-koti-kamaniya. Piękno Krsny sprawia tyle przyjemności, że nie może się z Nim równać nawet wiele milionów Kupidynów. Pana w formie Visnu zdobi wszelkie bogactwa, dlatego Pan Śiva próbuje ujrzeć tę najbogatszą formę Narayana, czyli Visnu. Na ogół wielbienie Pana zaczyna się od czczenia Narayana, czyli Visnu, natomiast wielbienie Pana Krsny i Radhy jest najbardziej poufne. Panu Narayanowi oddaje się część przez pancaratrika-vidhi, czyli zasady regulujące, podczas gdy Pana Kisnę wielbi się poprzez bhagavata-vidhi. Nikt nie może wielbić Pana w bhagavata-vidhi, jeśli nie przeszedł przez zasady pancaratrika-vidhi. W rzeczywistości bhaktowie neofici czczą Pana zgodnie z pancaratrika-vidhi, czyli regulującymi zasadami poleconymi w Narada-pancaratrze. Bhaktowie neofici nie mogą zbliżyć się do Radha-Krsny, z tego też względu wielbienie świątynne według zasad regulujących ofiarowuje się Laksmi-Nyanowi. Chociaż może być Radha-Krsna vigraha (forma), to jeśli wielbiącym jest bhakta neofita, wielbienie to uważane jest za będące w kategorii Laksmi-Narayana. Oddawanie czci według pancaratrika-vidhi nazywa się vidhi-marga, a wielbienie według zasad bhagavata-vidhi – jest raga-margą. Zasady raga-margi przeznaczone są specjalnie dla bhaktów wzniesionych na platformę Vrndavany.
Mieszkańcy Vrndavany – gopi, matka Yaśoda, Nanda Maharaja, chłopcy-pasterze, krowy i wszyscy inni – są w rzeczywistości na platformie raga-margi, czyli bhagavata-margi. Uczestniczą oni w pięciu podstawowych rasach: dasya, sakhya, vatsalya, madhurya i śanta. Ale chociaż w bhagavata-mardze znajduje się tych pięć zasad, to przeznaczona jest ona szczególnie dla vatsalyi i madhuryi, czyli związku rodzicielskiego i małżeńskiego. Istnieje też vipralambha-sakhya, wyższe braterskie wielbienie Pana, którym cieszą się szczególnie chłopcy-pasterze. Chociaż istnieje przyjaźń pomiędzy Krsną i chłopcami-pasterzami, to różni się ona od przyjaźni aiśvarya pomiędzy Krsną i Arjuną. Ujrzawszy viśva-rupę, gigantyczną kosmiczną formę Pana, Arjuna zaczął odczuwać strach z tego względu, że traktował Krsnę jak zwykłego przyjaciela; dlatego też prosił Krsnę o przebaczenie. Ale chłopcy-pasterze, którzy są przyjaciółmi Krsny we Vrndavanie, czasami jeżdżą na ramionach Krsny. Traktują oni Krsnę jak równego sobie i nigdy się Go nie obawiają ani też nie proszą Go o przebaczenie. Tak więc raga-marga, czyli bhagavata-marga, istnieje na wyższej platformie przyjaźni z Krsną, mianowicie na platformie przyjaźni vipralambha. W związkach raga-margi z Vrndavany widoczna jest przyjaźń ojcowska, ojcowska służba i służba w miłości małżeńskiej.
Osoby pozbawione skrupułów chcą natychmiast przeskoczyć do zasad raga-margi, bez służenia Krsnie według vidhi-margi, czyli regulujących zasad pancaratrika-vidhi. Osoby takie nazywane są sahajiya. Są także demony, które z powodu swego rozwiązłego charakteru wykorzystują Krsnę, rozkoszując się przedstawianiem Krsny i Jego rozrywek z gopi. Te demony, które drukują książki i piszą liryki o zasadach raga-margi, są z pewnością na drodze do piekła. Na nieszczęście, i innych ściągają za sobą w dół. Bhaktowie ze świadomości Krsny powinni z wielką ostrożnością unikać takie demony. Chociaż Pan obecny jest w świątyni jako Radha-Krsna, to należy ściśle przestrzegać regulujących zasad vidhi-margi, obowiązujących przy wielbieniu Laksmi-Narayana. Radha-Krsna obejmują Laksmi-Narayana; dlatego, jeśli ktoś oddaje Panu cześć zgodnie z zasadami regulującymi, Pan przyjmuje tę służbę jako Laksmi-Narayana. Nektar oddania podaje wszystkie instrukcje dotyczące wielbienia Radha-Krsny przez vidhi-margę, czyli jako Laksmi-Narayana. Chociaż są 64 obrazy, które można popełnić przy wielbieniu vidhi-marga, to w wielbieniu raga-marga nie bierze się ich pod uwagę, gdyż bhaktowie będący na tej platformie są na bardzo wysokiej pozycji i w ich przypadku nie ma kwestii popełniania obraz. Ale jeśli nie przestrzegamy regulujących zasad platformy vidhi-marga i nie jesteśmy ostrożni, by dostrzegać obrazy, nie uczynimy żadnego postępu.
Opisując piękno Krsny, Pan Śiva używa słów carv-ayata-catur-bahu sujata-rucirananam, wskazujących na piękną
czteroręką formę Narayana, czyli Visnu. Ci, którzy wielbią Pana Krsnę, opisują
Go jako sujata-rucirananam. W visnu-tattvie są setki, tysiące i miliony
form Najwyższego Pana, ale najpiękniejszą pośród nich wszystkich jest forma
Krsny. Zatem dla tych, którzy wielbią Krsnę, użyte zostało słowo sujata-rucirananam.
Cztery ręce Pana Visnu mają różne przeznaczenia. Ręce trzymające kwiat lotosu i konchę, przeznaczone są dla bhaktów, natomiast dwie pozostałe, dzierżące dysk i buławę, czyli maczugę, przeznaczone są dla demonów. W rzeczywistości wszystkie ramiona Pana są pomyślne bez względu na to, czy trzymają konchy i kwiaty, czy też maczugi i dyski. Demony, zabite przez dysk cakrę lub maczugę Pana Visnu, wznoszą się do świata duchowego, tak samo jak bhaktowie, których chronią ręce trzymające kwiat lotosu i konchę. Jednakże demony, które promowane są do świata duchowego, usytuowane są w bezosobowym blasku Brahmana, podczas gdy bhaktowie mogą wejść na planety Vaikuntha. Ci, którzy są bhaktami Pana Krsny, natychmiast promowani są na planetę Goloka Vrndavana.
Piękno Pana porównane jest do ulewy, gdyż kiedy w sezonie
deszczowym pada deszcz, sprawia on ludziom coraz większą przyjemność. Po upale,
jaki niesie ze sobą pora letnia, ludzie bardzo cieszą się z pory deszczowej, W wioskach wychodzą nawet na dwór i
bezpośrednio cieszą się deszczem. Zatem cielesne rysy Pana porównywane są do
chmur w porze deszczowej. Bhaktowie rozkoszują się pięknem Pana, gdyż jest ono
zbiorem wszelkiego piękna. Dlatego też użyto słowa sarva-saundarya-sangraham. Nikt nie może powiedzieć, że ciału Pana
brakuje piękna. Jest ono całkowicie purnam.
Wszystko jest kompletne: stworzenie Boga, piękno Boga i Jego cechy
cielesne. Wszystko to jest tak kompletne, że widok piękna Pana może w pełni
zaspokoić wszelkie nasze pragnienia. Słowo sarva-saundarya
znaczy, że w świecie materialnym i duchowym są różne rodzaje piękna, a Pan
zawiera je wszystkie. Pięknem Pana mogą rozkoszować się zarówno materialiści,
jak i spirytualiści. Ponieważ Najwyższy Pan pociąga każdego, włączając w to
demony i bhaktów, materialistów i spirytualistów, dlatego nazywany jest On
Krsną. Podobnie, również i Jego bhaktowie pociągają każdego. Jak wspomniano w Sad-gosvami-stotra: dhiradhira-jana-priyau
– Gosvami byli równie drodzy dhirom (bhaktom) i adhirom (demonom). Gdy Pan Krsna obecny był we Vrndavanie, nie był
zbyt przyjemny dla demonów, ale gdy było tam sześciu Gosvamich, ci sprawiali
demonom przyjemność. Na tym polega piękno postępowania Pana względem bhaktów:
czasami przypisuje On większą zasługę bhaktom niż Sobie. Na przykład, na polu
bitewnym pod Kuruksetrą Pan Krsna walczył jedynie poprzez udzielanie
instrukcji. A mimo to cała zasługa za walkę przypadła Arjunie. Nimitta-matram bhava savyasacin: "Ty,
o Savyasacinie [Arjuno], możesz być jedynie narzędziem w walce." (Bg.
11.33). Pan zaaranżował wszystko, ale zasługa za zwycięstwo przypadła Arjunie.
Podobnie, w ruchu świadomości Krsny wszystko dzieje się zgodnie z
przepowiedniami Pana Caitanyi, ale zasługa przypada szczerym sługom Pana
Caitanyi. Dlatego też Pan opisany jest jako sarva-saundarya-sangraham.
04.24.47-48 Znaczenie: Słowo prahasitapanga, odnoszące się do uśmiechu Krsny i Jego ukośnych spojrzeń, którymi obdarza Swoich bhaktów, dotyczy szczególnie Jego postępowania z gopi. Krsna zawsze, jest w żartobliwym nastroju, gdy zwiększa uczucie małżeńskiej rasy w sercach gopi. Konchę, maczugę, dysk i kwiat lotosu może On trzymać w Swych rękach, albo mogą być one uwidocznione na dłoniach Jego rąk. Według chiromancji, znaki konchy, maczugi, kwiatu lotosu i dysku widoczne są na dłoniach wielkich osobistości, a szczególnie wskazują na Najwyższą Osobę Boga.
04.24.49 Znaczenie: Wijące się włosy na barkach lwa zawsze wyglądają bardzo pięknie. Podobnie, ramiona Pana były jak ramiona lwa, a połączenie naszyjnika i girlandy wraz z perłą Kaustubha, przewyższa piękno lwa. Pierś Pana naznaczona jest liniami Śrivatsa, znakiem bogini fortuny. Wskutek tego pierś Pana przewyższa swoim pięknem kamień do testowania złota. Czarny krzemionkowy kamień, o który pociera się złoto, by stwierdzić jego wartość, zawsze wygląda bardzo pięknie, gdy znaczą go złote linie. Ale pierś Pana przewyższa swym pięknem nawet taki kamień
04.24.50 Znaczenie: Cały wszechświat rodzi się z lotosowej łodygi wyrastającej z pępka Pana. Pan Brahma siedział na szczycie tej łodygi, by stworzyć cały wszechświat. Pępek Pana jest tak głęboki i skręcony, że wydaje się; iż cały wszechświat chce ponownie cofnąć się do niego, zauroczony pięknem Pana. Pępek Pana i fałdy na Jego brzuchu zawsze zwiększają piękno Jego ciała. Szczegóły cielesnych rysów Pana są specyficznymi znakami wskazującymi na Najwyższą Osobę Boga. Impersonaliści nie potrafią docenić pięknego ciała Pana, opisanego w tych modlitwach Pana Śivy. Chociaż ciągle czczą Pana Śivę, nie są w stanie zrozumieć modlitw, które Pan Śiva ofiarowuje cielesnym rysom Pana Visnu. Pan Visnu znany jest jako śiva-virinci-nutam (Bhag. 11.5.33), gdyż zawsze wielbi Go Pan Brahma i Pan Śiva.
04.24.51 Znaczenie: Pan Śiva jest jednym z dwunastu wielkich autorytetów wymienionych w Śrimad-Bhagavatam (6.3.20). Autorytetami tymi są: Svayambhu, Narada, Śambhu, Kumara, Kapila, Manu, Prahlada, Janaka, Bhisma, Bali, Vaiyasaki, czyli Śukadeva Gosvami i Yamaraja. Impersonaliści, którzy na ogół oddają cześć Panu Śivie, powinni poznać transcendentalną sac-cid-ananda-vigraha Pana. Tutaj Pan Śiva łaskawie opisuje szczegóły cielesnych rysów Pana. Zatem pod żadnym warunkiem nie można zaakceptować założenia impersonalistów, że Pan nie ma formy.
04.24.52 Znaczenie: W ten sposób Pan Śiva autorytatywnie opisał cielesne cechy Pana. Teraz chce ujrzeć lotosowe stopy Pana. Gdy bhakta chce zobaczyć transcendentalną formę Pana, rozpoczyna swą medytację od patrzenia na stopy Pana. Śrimad-Bhagavatam jest uważane za transcendentalną dźwiękową formę Pana, a podział na Dwanaście Canto odpowiada transcendentalnej postaci Pana. Pierwsze i Drugie Canto Śrimad-Bhagavatam nazywa się dwiema lotosowymi stopami Pana. Dlatego Pan Śiva sugeruje, że najpierw należy próbować ujrzeć lotosowe stopy Pana. Oznacza to również, że jeżeli ktoś podchodzi poważnie do czytania Śrimad-Bhagavatam, to musi rozpocząć od uważnego studiowania Pierwszego i Drugiego Canto.
Piękno lotosowych stóp Pana porównane jest do płatków kwiatu lotosu, rosnącego w sezonie jesiennym. Za zrządzeniem praw natury, jesienią brudne czy muliste wody rzek i jezior stają się bardzo czyste. W tym okresie rosnące w jeziorach kwiaty lotosu sprawiają wrażenie bardzo błyszczących i pięknych. Sam kwiat lotosu porównany jest do lotosowych stóp Pana, a płatki – do ich paznokci. Jak zapewnia Brahma-samhita, paznokcie lotosowych stóp Pana są bardzo błyszczące. Ananda-cinmaya-sad-ujjvala-vigrahasya: każda część transcendentalnego ciała Pana zbudowana jest z ananda-cinmaya-sad-ujjvala. Wskutek tego każda część Jego ciała jest zawsze promienna. Tak jak blask słoneczny rozprasza ciemność materialnego świata, podobnie promienie emanujące z ciała Pana natychmiast wysuszają mrok w sercu uwarunkowanej duszy. Innymi słowy, każdy, kto poważnie myśli o zrozumieniu transcendentalnej nauki i ujrzeniu transcendentalnej formy Pana, musi przede wszystkim spróbować zobaczyć lotosowe stopy Pana przez studiowanie Pierwszego i Drugiego Canto Śrimad-Bhagavatam. Gdy ktoś widzi lotosowe stopy Pana, zniszczone zostają wszelkiego rodzaju wątpliwości i obawy wewnątrz jego serca.
Bhagavad-gita mówi, że aby uczynić postęp duchowy, należy stać się nieustraszonym. Abhayam sattva-samśuddhih (Bg. 16.1). Strach jest rezultatem materialnego uwikłania. Również w Śrimad-Bhagavatam (11.2.37) jest powiedziane: bhayam dvitiyabhiniveśatah syat – strach jest wytworem cielesnej koncepcji życia. Dopóki kogoś pochłania myśl, że jest tym materialnym ciałem, dopóty jest on pełen obaw. Lecz gdy tylko uwolni się z tej materialnej koncepcji, staje się brahma-bhuta – czyli osobą samozrealizowaną – i natychmiast jest nieustraszony. Brahma-bhutah prasannatma (Bg. 18.54): Nie będąc nieustraszonym, nie można być radosnym. Bhaktowie, wielbiciele, są nieustraszeni i zawsze przepełnia ich radość, ponieważ bezustannie zaangażowani są w służenie lotosowym stopom Pana. Jest też powiedziane:
evam prasanna-manaso
bhagavad-bhakti-vogatah
bhagavat-tattva-vijnanam
mukta-sangasya jayate
(Bhag. 1.2.20)
Ten, kto praktykuje bhagavad-bhakti-yogę, staje się nieustraszony i radosny. Dopóki ktoś nie stanie się nieustraszony i radosny, nie będzie mógł zrozumieć nauki o Bogu. Bhagavat-tattva-vijnanam mukta-sangasya jayate. Werset ten odnosi się do osób całkowicie wyzwolonych z obaw tego materialnego świata. Gdy ktoś osiągnie takie wyzwolenie, wówczas może naprawdę zrozumieć transcendentalne cechy formy Pana. Dlatego też Pan Śiva radzi wszystkim, aby praktykowali bhagavad-bhakti-yogę. Jak wyjaśnią następne wersety, postępując w ten sposób można osiągnąć prawdziwe wyzwolenie i doznawać duchowego szczęścia.
Powiedziane jest
om ajnana-timirandhasya
jnananjana-śalakaya
caksur unmilitam yena tasmai
śri-gurave namah
Pan jest najwyższym mistrzem duchowym i bona fide reprezentant Najwyższego Pana także jest mistrzem duchowym. Pan oświeca bhaktów od wewnątrz blaskiem paznokci Swych lotosowych stóp, a Jego reprezentant, mistrz duchowy, oświeca ich z zewnątrz. Uczynienie postępu w życiu duchowym i zrozumienie wiedzy wedyjskiej jest możliwe jedynie dzięki myśleniu o lotosowych stopach Pana i ciągłemu przyjmowaniu rad mistrza duchowego.
yasya deve para bhaktir yatha deve tatha gurau
tasyaite kathita hy arthah prakaśante mahatmanah
W ten sposób Vedy (Svetaśvatara Up. 6.23) mówią, że prawdziwe znaczenie wiedzy wedyjskiej może zostać objawione temu, kto ma niezachwianą wiarę w lotosowe stopy Pana jak również w mistrza duchowego.
04.24.53 Znaczenie: Jest powiedziane, że tępymi materialnymi zmysłami nie można docenić transcendentalnego imienia, formy, rozrywek i otoczenia Pana; dlatego musimy zaangażować się w służbę oddania, abyśmy mogli oczyścić zmysły i zobaczyć Najwyższą Osobę Boga. Tutaj jednak zasygnalizowano, że ci, którzy bezustannie medytują o lotosowych stopach Pana, są z pewnością oczyszczeni z materialnego zanieczyszczenia zmysłów i wskutek tego mogą widzieć Najwyższego Pana twarzą w twarz. W tym wieku słowo "medytacja" jest bardzo popularne wśród zwykłych ludzi, ale nie wiedzą oni, co naprawdę oznacza medytacja. Jednak z literatury wedyjskiej dowiadujemy się, że yogini zawsze zaabsorbowani są medytacją o lotosowych stopach Pana. Dhyanavasthita-tad-gatena manasa paśyanti yam yoginah (Bhag. 12.13.1). Takie jest prawdziwe zajęcie yoginów: myślenie o lotosowych stopach Pana. Dlatego też temu, kto naprawdę poważnie myśli o oczyszczeniu, Pan Śiva radzi, aby zaangażował się w tego rodzaju medytację lub w system yogi mistycznej, który pomoże mu nie tylko stale widzieć Pana wewnątrz, ale również ujrzeć Go twarzą w twarz i stać się Jego towarzyszem na Vaikunthaloce lub Goloka Vrndavanie.
Słowo sva-dharmam (jak w sva-dharmam anutisthatam) świadczy o tym, że jeżeli ktoś w ogóle szuka bezpieczeństwa w tym życiu, to system varnaśramy – który wskazuje na zawodowe obowiązki bramina, ksatriyi, vaiśyi i śudry i który jest doskonałą instytucją dla ludzkości – mysi być wspierany bhakti-yogą. Z reguły ludzie myślą, że po prostu wykonując obowiązki zawodowe bramina, ksatriyi, vaiśyi czy śudry lub obowiązki brahmacarina, grhasthy, vanaprasthy czy sannyasina, z pewnością osiągną nieustraszoność lub wyzwolenie. Ale w rzeczywistości, nie można pozbyć się strachu, dopóki wszystkim tym zawodowym obowiązkom nie towarzyszy bhakti-yoga. Bhagavad-gita opisuje karma-yogę, jnana-yogę, bhakti-yogę, dhyana-yogę itd., ale dopóki nie dojdzie się do bhakti-yogi, inne yogi nie mogą pomóc w osiągnięciu najwyższej doskonałości życia. Innymi słowy, bhakti-yoga jest jedyną metodą wyzwolenia. Wniosek ten znajdujemy też w Caitanya-caritamrta, w rozmowie pomiędzy Panem Caitanyą a Ramananda Rayą, która dotyczy wyzwolenia żywej istoty z tego materialnego świata. W dyskusji tej Ramananda Raya odwołuje się do spełniania obowiązków varnaśrama-dharmy, a Pan Caitanya wskazuje na fakt, że varnaśrama-dharma jest jedynie czymś zewnętrznym (eho bahya). Pan Caitanya chciał wpoić Ramanandzie Rayi to, że jedynie wypełnianie obowiązków varnaśrama-dharmy nikomu nie zapewnia wyzwolenia. Ostatecznie Ramananda Raya odwołał się do procesu bhakti-yogi: sthane sthitah śruti-gatam tanu-van-manobhih. (Bhag. 10.14.3). Jeśli ktoś praktykuje bhakti-yogę, która rozpoczyna się od słuchania (śruti-gatam) transcendentalnego przekazu Pana z ust bhakty, to bez względu na stan swojego życia stopniowo pokonuje on niepokonanego Boga.
Bóg znany jest jako niepokonany, ale ten; kto pokornie słucha słów samozrealizowanej duszy, pokonuje niepokonanego. Konkluzja jest taka, że jeśli ktoś poważnie pragnie wyzwolenia, powinien nie tylko wypełniać zawodowe obowiązki varnaśrama-dharmy, lecz powinien również zaangażować się w bhakti-yogę, rozpoczynając od słuchania zrealizowanej duszy. Ten proces pomoże bardziej zwyciężyć niepokonanego Najwyższą Osobę Boga i po porzuceniu materialnego ciała wejść w krąg Jego towarzyszy.
04.24.54 Znaczenie: Jak oznajmia Brahma-samhita: vedesu durlabham adurlabham atma-bhaktau. Oznacza to, że bardzo trudno jest osiągnąć ostateczny cel życia i ostateczne miejsce przeznaczenia, Vaikunthalokę tub Golokę Vrndavanę, jedynie dzięki studiowaniu filozofii Vedanty czy literatury wedyjskiej. Ale bhaktowie mogą osiągnąć ten stan doskonałości bez żadnych problemów. Takie jest znaczenie vedesu durlabham adurlabham atma-bhaktau. To samo potwierdza w tym wersecie Pan Śiva. Bardzo trudno jest osiągnąć Pana karma-yoginom, jnana-yoginom i dhyana-yoginom. Ale bhakti-yogini nie mają z tym żadnych trudności. W słowie svarajyasya, svar odnosi się do Svargaloki, planety niebiańskiej, a svarajya – do jej władcy, Indry: Na ogół karmici pragną promocji na planety niebiańskie, ale król Indra pragnie osiągnąć doskonałość w bhakti-yodze. Ci, którzy identyfikują siebie jako aham brahmasmi ("ja jestem Najwyższym Brahmanem, jednym z Prawdą Absolutną") też ostatecznie pragną doskonałego wyzwolenia na planetach Vaikuntha lub Goloka Vrndavanie. Bhagavad-gita (18.55) mówi:
bhaktya mam abhijanati yavan
yaś casmi tattvatah
tato mam tattvato jnatva
viśate tad anantaram
"Jedynie dzięki służbie oddania można poznać Najwyższą Osobę takim, jakim On jest. I jedynie przez takie oddanie, będąc w pełni świadomym Najwyższego Pana, można wejść do królestwa Boga."
Zatem jeśli ktoś pragnie wejść do świata duchowego, musi spróbować zrozumieć Najwyższą Osobę Boga przez praktykowanie bhakti-yogi. Jedynie dzięki praktyce bhakti-yogi można prawdziwie zrozumieć Najwyższego Pana, a bez takiego zrozumienia nie można wejść do duchowego królestwa. Ktoś może wznieść się na planety niebiańskie lub zrealizować siebie jako Brahmana (aham brahmasmi), ale realizacja na tym się nie kończy. Należy zrealizować pozycję Najwyższej Osoby Boga poprzez bhakti-yogę – wówczas osiąga się prawdziwą doskonałość życia.
04.24.55 Znaczenie: Słowo satam oznacza transcendentalistów. Są trzy rodzaje
transcendentalistów: jnani, yogin i bhakta. Spośród tych trzech, bhakta jest uznany za
najodpowiedniejszego kandydata do zbliżenia się do Najwyższej Osoby Boga.
Podkreślono tu, że tylko ten, kto nie pełni służby oddania, nie będzie
poszukiwał lotosowych stóp Pana. Głupcy czasami utrzymują, że Boga można
osiągnąć w jakikolwiek sposób – czy to przez karma-yogę, jnana-yogę, dhyana-yogę itd. – ale tutaj wyraźnie
oświadczono, że niemożliwe jest osiągnięcie łaski Pana w żaden inny sposób niż
poprzez bhakti-yogę. Szczególnie
istotne jest słowo duraradhya. Bardzo
trudno jest osiągnąć lotosowe stopy Pana jakąkolwiek inną metodą poza bhakti-yogą.
04.24.56 Znaczenie: Bhagavad-gita
(10.34) mówi, że Pan w postaci i kształcie śmierci niszczy wszystkie
posiadłości danej osoby. Mrtyuh
sarva-haraś caham: "Ja jestem wszechpochłaniającą śmiercią". Pan
pod postacią śmierci zawiera wszystko, co stworzy uwarunkowana dusza. Z biegiem
czasu wszystko w tym materialnym świecie ulega zniszczeniu. Jednak sama siła
czasu nie może przeszkodzić działaniom bhakty, jako że bhakta przyjmuje
całkowite schronienie u lotosowych stóp Pana. Jedynie z tej przyczyny bhakta
wolny jest od groźnego czasu. Wszystkie czynności karmitów i jnanich, które
pozbawione są domieszki służby oddania, zostają zniszczone w odpowiednim
czasie. Przeznaczeniem materialnego sukcesu karmitów jest zniszczenie;
podobnie, we właściwym czasie zniszczeniu ulega również bezosobowa realizacja,
którą osiągają jnani.
aruhya krcchrena param padam tatah
patanty adho 'nadrta-yusmad-anghrayah
(Bhag. 10.2.32)
Pomijając już karmitów, jnani oddają się srogim wyrzeczeniom, by osiągnąć bezosobowe brahmajyoti, ale ponieważ nie odnajdują lotosowych stóp Pana, ponownie upadają w materialną egzystencję. Dopóki ktoś nie jest w pełni usytuowany w niezmieszanej służbie oddania, nie ma zagwarantowanego wyzwolenia – nawet jeśli wzniósł się na planety niebiańskie czy do bezosobowego blasku Brahmana. Jednakże bhakta nigdy nie traci swych osiągnięć pod wpływem czasu. Nawet jeśli bhakta nie może całkowicie wypełnić służby oddania, to w swym następnym życiu rozpoczyna od punktu, w którym ją pozostawił. Możliwości takiej nie otrzymują karmici i jnani, których zdobycze ulegają zniszczeniu. Osiągnięcie bhakty nigdy nie ulega zniszczeniu, gdyż trwa wiecznie – bez względu na to, czy jest kompletnym czy niekompletnym. Taki jest werdykt całej literatury wedyjskiej. Śucinam śrimatam gehe yoga-bhrasto 'bhijayate. Jeśli ktoś nie jest w stanie dopełnić procesu bhakti-yogi, to w następnym życiu otrzymuje szansę narodzenia się w rodzinie czystych bhaktów albo w rodzinie bogatej. W takich rodzinach można mieć dogodną sposobność czynienia dalszego postępu w służbie oddania.
Kiedy Yamaraja, nadzorca śmierci, instruował swoich wysłanników, powiedział im, by nie zbliżali się do bhaktów. "Bhaktom należy okazywać szacunek" powiedział, "ale nie zbliżajcie się do nich". Zatem bhaktowie Pana nie podlegają jurysdykcji Yamarajy. Yamaraja jest reprezentantem Najwyższej Osoby Boga i kontroluje śmierć każdej żywej istoty. Mimo to nie ma do czynienia z bhaktami. Uosobiony czas może zniszczyć całą manifestację kosmiczną po prostu mrugnąwszy swymi oczyma, ale nie ma on nic wspólnego z bhaktami. Innymi słowy, czas nigdy nie może zniszczyć służby oddania, którą bhakta wykonuje podczas swego życia. Takie duchowe wartości, będąc poza wpływem czasu, pozostają niewzruszone.
04.24.57 Znaczenie: Werset ten oznajmia, że bhakta jest najwznioślejszą osobą spośród trzech rodzajów ludzi – karmitów, jnanich i bhaktów. Śrila Prabodhananda Sarasvata śpiewał: kaivalyam narakayate tridaśa-pur akaśa-puspayate (Caitanya-candramrta). Słowo kaivalya oznacza wtopienie się w blask Najwyższej Osoby Boga, a słowo tridaśa-pur odnosi się do planet niebiańskich, na których żyją półbogowie. Tak więc dla bhakty kaivalya-sukha, czyli wtopienie się w egzystencję Pana, jest czymś piekielnym, ponieważ bhakta uważa utratę swej indywidualności i wtopienie się w blask Brahmana za samobójstwo. Bhakta chce zawsze utrzymać swą indywidualność, by pełnić służbę dla Pana. W rzeczywistości uważa, że promocja na wyższe systemy planetarne nie jest lepsza od błędnego ognika. Tymczasowe, materialne szczęście jest dla bhakty bezwartościowe. Bhakta jest na tak wzniosłej pozycji, że nie interesują go czynności karmy czy jnany. Dla bhakty usytuowanego na transcendentalnej platformie rezultaty karmy i jnany są tak nieistotne, że nawet w najmniejszym stopniu nie jest nimi zainteresowany. Bhakti-yoga wystarcza, by zapewnić bhakcie wszelkie szczęście. Jak oznajmia Śrimad-Bhagavatam (1.2.6): yayatma suprasidati. Można w pełni być usatysfakcjonowanym po prostu dzięki służbie oddania, a to jest wynikiem obcowania z bhaktą. Bez błogosławieństwa czystego bhakty nikt nie może być w pełni usatysfakcjonowany ani też nie może zrozumieć transcendentalnej pozycji Najwyższej Osoby Boga.
04.24.58 Znaczenie: Woda Gangesu słynie z tego, że jest w stanie wykorzenić wszelkiego rodzaju grzeszne reakcje. Innymi słowy, kiedy ktoś kąpie się w Gangesie, uwalnia się od wszystkich zanieczyszczeń życia. Woda Gangesu słynie jako taka, gdyż emanuje z lotosowych stóp Najwyższej Osoby Boga. Podobnie, wolnymi od wszelkiego materialnego zanieczyszczenia są też osoby, które mają bezpośrednią styczność z lotosowymi stopami Najwyższej Osoby Boga i zaabsorbowane są intonowaniem Jego chwał. Tacy czyści bhaktowie mogą obdarzyć łaską zwykłą uwarunkowaną duszę. Śrila Vrndavana dasa Thakura śpiewał, że bhaktowie Pana Caitanyi są tak potężni, iż każdy z nich może wyzwolić wszechświat Innymi słowy, zajęciem bhaktów jest głoszenie chwał Pana i wzniesienie wszystkich uwarunkowanych dusz na platformę śuddha-sattva, czystej dobroci. Tutaj słowo su-sattva oznacza śuddha-sattva, transcendentalny stan ponad materialną dobrocią. W swoich przykładowych modlitwach Pan Śiva uczy nas, że najlepszym sposobem działania dla nas jest przyjęcie schronienia Pana Visnu i Jego bhaktów Vaisnavów.
04.24.59 Znaczenie: Jak oznajmia Śrimad-Bhagavatam (3.25.25):
satam prasangan mama virya-samvido
bhavanti hrt-karna-rasayanah
kathah
taj-josanad aśv apavarga-vartmani
śraddha ratir bhaktir
anukramisyati
Po prostu dzięki obcowaniu z czystymi bhaktami można zrozumieć transcendentalne imię, sławę, cechy i czynności Najwyższej Osoby Boga. Śri Caitanya Mahaprabhu wielokrotnie powtarza
'sadhu-sanga', 'sadhu-sanga' --- sarva-śastre kaya
lava-matra sadhu-sange
sarva-siddhi haya
(Cc. Madhya 22.54)
Jedynie dzięki przebywaniu z czystym bhaktą można uczynić wspaniały postęp w świadomości Krsny. Sadhu-sanga, czyli kontakt z bhaktami, oznacza ciągłe zaangażowanie w świadomość Krsny przez intonowanie mantry Hare Krsna i działanie dla Krsny. Szczególnie oczyszcza intonowanie mantry Hare Krsna i dlatego jest ono polecane przez Śri Caitanyę Mahaprabhu. Ceto-darpana-marjanam: dzięki intonowaniu imion Krsny oczyszcza się zwierciadło serca i bhakta traci zainteresowanie jakimikolwiek zewnętrznymi rzeczami. Gdy ktoś jest pod wpływem zewnętrznej energii Pana, jego serce jest nieczyste. A kto ma nieczyste serce, ten nie może dojrzeć związku różnych rzeczy z Najwyższą Osobą Boga: Idam hi viśvam bhagavan ivetarah (Bhag. 1.5.20). Osoba, której serce jest czyste, może dostrzec, że cała manifestacja kosmiczna jest jedynie Najwyższą Osobą Boga, ale ten, kto ma nieczyste serce, widzi rzeczy w inny sposób. Tak więc dzięki sat-sandze, czyli kontaktowi z bhaktami, osiąga się całkowite oczyszczenie serca.
Osoby o czystym sercu nigdy nie pociąga zewnętrzna energia, która nakłania duszę indywidualną do próby dominowania nad naturą materialną. Czyste serce bhakty, nigdy nie jest niepokojone, gdy pełni on służbę oddania w formie słuchania, intonowania, pamiętania itd. W sumie jest 9 procesów, którymi można podążać wykonując służbę oddania. Czyste serce bhakty nigdy, w żadnych okolicznościach nie ulega niepokojowi. Wykonując proces bhakti-yogi trzeba unikać 10 obraz, które można popełnić intonując maha-mantrę, i 64 czterech obraz, które można popełnić przy wielbieniu Bóstwa. Jeśli bhakta ściśle przestrzega tych reguł i przepisów, wówczas Bhaktidevi jest z niego bardzo zadowolona i wówczas nie niepokoją go żadne zewnętrzne rzeczy. Bhaktę nazywa się też munim. Słowo muni znaczy "pogrążony w myślach". Bhakta jest tak pogrążony w myślach, jak abhakta w spekulacjach. Spekulacje abhakty są nieczyste, ale myśli bhakty są czyste. Pan Kapila i Śukadeva Gosvami także nazywani są muni, a Vyasadeva określany jest jako Mahamuni. Bhakta zwany jest munim, czyli pogrążonym w myślach, kiedy posiada czyste zrozumienie Najwyższej Osoby Boga. Wniosek jest taki, że gdy ktoś oczyści swoje serce przez kontakt z bhaktami i unikanie obraz przy intonowaniu i wielbieniu Pana, wówczas Pan objawia Swe transcendentalne imię, formę i czynności.
04.24.60 Znaczenie: Literatura wedyjska mówi, że wszystko jest Brahmanem i niczym innym. Cała manifestacja kosmiczna spoczywa na blasku Brahmana. Jednakże impersonaliści nie mogą zrozumieć, jak taka olbrzymia manifestacja kosmiczna może spoczywać na osobie. Wskutek tego impersonaliści nie mogą zrozumieć niepojętej mocy Najwyższej Osoby Boga; dlatego też są oni zdezorientowani i zawsze zaprzeczają temu, że Prawda absolutna jest osobą. To błędne wrażenie rozjaśnia sam Pan Śiva, który mówi, że bezosobowy Brahman przenikający całe stworzenie jest niczym innym jak Samym Najwyższym Panem. Tutaj zostało wyraźnie powiedziane, że Najwyższy Pan w Swym aspekcie Brahmana rozprzestrzenia się wszędzie, tak jak blask słoneczny. Bardzo łatwo jest zrozumieć ten przykład. Wszystkie systemy planetarne spoczywają na blasku słonecznym, a mimo to blask słoneczny i jego źródło są z dala od manifestacji planetarnych. Podobnie niebo, czyli powietrze, rozprzestrzenia się wszędzie; powietrze jest wewnątrz naczynia, ale również styka się ono zarówno z brudnymi, jak i uświęconymi miejscami. Ale w każdym przypadku niebo pozostaje nieskażone. Także blask słoneczny styka się z brudnymi i uświęconymi miejscami – oba one są w rzeczywistości produktem słońca – ale w każdym przypadku słońce jest z dala od wszelkich brudnych rzeczy. Podobnie, Pan istnieje wszędzie. Istnieją rzeczy pobożne i bezbożne, ale śastry opisują rzeczy pobożne jako przód Najwyższego Pana, podczas gdy rzeczy bezbożne jako plecy Najwyższej Osoby Boga. W Bhagavad-gicie (9.4) Pan mówi wyraźnie:
maya tatam idam sarvam jagad
avyakta-murtina
mat-sthani sarva-bhutani na
caham tesv avasthitah
"W Swojej niezamanifestowanej formie, przenikam cały wszechświat. Wszystkie istoty są we Mnie, lecz Ja nie jestem w nich."
Ten werset z Bhagavad-gity wyjaśnia, że Pan rozprzestrzenia się wszędzie poprzez Swój aspekt Brahmana. Wszystko spoczywa w Nim, mimo że Jego tam nie ma. Wniosek jest taki, że nawet impersonalista nie może zrozumieć brahma-tattvy, aspektu Brahmana, bez bhakti-yogi, czyli bez pełnienia służby oddania dla Pana. Vedanta-sutra oznajmia: athato brahma-jijnasa. Oznacza to, że należy zrozumieć Brahmana, Paramatmę czy Parabrahmana. Śrimad-Bhagavatam również opisuje Prawdę Absolutną jako jednego bez wtórego, ale jest On realizowany w trzech aspektach – jako bezosobowy Brahman, zlokalizowany Paramatma i Najwyższa Osoba Boga. Ostatecznym podmiotem jest Najwyższa Osoba Boga i w tym wersecie Pan Śiva potwierdza, że ostatecznie Prawda Absolutna jest osobą. Mówi on wyraźnie: tat tvam brahma param jyotir akaśam iva vistrtam. Podamy przykład z życia: dobrze prosperujący biznesmen może mieć wiele fabryk i biur, i wszystko działa w oparciu o jego polecenie. Jeśli ktoś mówi, że cały interes spoczywa na tej a tej osobie, nie znaczy to, że osoba ta dźwiga wszystkie fabryki i biura na swojej głowie. Raczej, zrozumiałe jest, że to dzięki jego mózgowi czy ekspansji energetycznej cały interes rozwija się bez zakłóceń. Podobnie, to właśnie mózg i energia Najwyższej Osoby Boga prowadzi manifestację światów materialnych i duchowych. Filozofia monizmu wyjaśniona tutaj w bardzo zrozumiały sposób dostosowuje się do faktu, że najwyższym źródłem wszelkiej energii jest Najwyższa Osoba Boga, Krsna. Opisano to bardzo wyraźnie. Jest też powiedziane, jak można zrozumieć bezosobowy aspekt Krsny.
raso 'ham apsu kaunteya
prabhasmi śaśi-suryayoh
pranavah sarva-vedesu śabdah
khe paurusam nrsu
"Ja jestem smakiem wody, światłem słońca i księżyca, sylabą om w mantrach wedyjskich; Ja jestem dźwiękiem w eterze i możliwością w człowieku, o synu Kunti." (Bg. 7.8)
W ten sposób można rozumieć Krsnę jako mistyczną moc obecną we wszystkim.
04.24.61 Znaczenie: Zostało tu wyraźnie powiedziane, że Pan Krsna ma wiele energii, które można podzielić na trzy grupy: energię zewnętrzną, energię wewnętrzną i energię marginalną. Istnieją też różne manifestacje kosmiczne – świat duchowy i świat materialny – jak również różnorodne rodzaje żywych istot Niektóre żywe istoty są uwarunkowane, a inne są wiecznie wolne. Wiecznie wolne żywe istoty nazywają się nitya-mukta, gdyż nigdy nie obcują z energią materialną. Jednak niektóre żywe istoty są uwarunkowane w tym materialnym świecie i wskutek tego myślą, że są oddzielone od Najwyższego Pana. Z powodu kontaktu z energią materialną, ich egzystencja jest zawsze pełna kłopotów. Będąc zawsze w niedoli, dusza uwarunkowana uważa energię materialną za bardzo niepokojącą. Ten fakt wyjaśnił Vaisnava kavi (poeta).
krsna bhuli' sei jiva
anadi-bahirmukha
ataeva maya tare deya samsara-duhkha
Gdy żywa istota zapomina o Najwyższym Panu i pragnie cieszyć się niezależnie, imitując Najwyższego Pana, jest wówczas zniewolona przez błędne wrażenie, że jest podmiotem radości i że jest oddzielona od Najwyższego Pana. Dlatego też materialna energia jest bardzo kłopotliwa dla energii duchowej, czyli żywej istoty, ale nigdy nie sprawia ona kłopotów Najwyższemu Panu. Prawdę mówiąc, dla Najwyższego Pana zarówno materialna, jak i duchowa energia są tym samym. W wersecie tym Pan Śiva wyjaśnia, że materialna energia nigdy nie przysparza kłopotów Najwyższemu Panu. Najwyższy Pan jest zawsze niezależny, ale żywe istoty nie są niezależne. Dlatego – z powodu ich fałszywej koncepcji uzyskania szczęścia na własną rękę – energia materialna jest kłopotliwa. W konsekwencji energia materialna stwarza zróżnicowanie.
Ponieważ filozofowie Mayavadi nie mogą tego zrozumieć, więc pragną uwolnić się od materialnej energii. Ale filozof Vaisnava, jako że ma pełną wiedzę o Najwyższej Osobie Boga, nie spotyka przeszkód nawet w energii materialnej. Przyczyną tego jest fakt, że wie on, jak wykorzystać energię materialną w służbie dla Pana. Z punktu widzenia obywateli, rządowy departament do spraw przestępstw może wydawać się czymś odmiennym od departamentu cywilnego, ale w oczach rządu oba departamenty są jednym i tym samym. Wydział kryminalny może sprawiać kłopoty przestępcy, ale nie posłusznemu obywatelowi. Podobnie, ta energia materialna jest kłopotliwa dla duszy uwarunkowanej, ale nie ma nic wspólnego z duszami wyzwolonymi, zaangażowanymi w służbę dla Pana. Najwyższa Osoba Boga stworzył całą manifestację kosmiczną poprzez purusa-avatarę Maha-Visnu, wydychając po prostu wszystkie wszechświaty. Pan, jako Pan Maha-Visnu, stwarza i utrzymuje manifestację kosmiczną. Następnie unicestwia ją jako Sankarsana. Ale Sam pozostaje niewzruszony, mimo tworzenia, utrzymywania i unicestwiania kosmosu. Różnorodne działania Pana muszą bardzo niepokoić nieznaczne żywe istoty, ale ponieważ Pan jest największy, więc nigdy nie zostaje poruszony. Pan Śiva, czy jakikolwiek inny czysty bhakta, może widzieć to bardzo wyraźnie, nie będąc oślepionym przez bheda-buddhi, czyli zróżnicowanie. Dla bhakty Pan jest najwyższą duszą. Jako że jest On najpotężniejszy, Jego różne moce są także duchowe. Dla bhakty nie istnieje nic materialnego, gdyż egzystencja materialna oznacza jedynie zapomnienie o Najwyższej Osobie Boga.
04.24.62 Znaczenie: W poprzednim wersecie Pan Śiva wyraził pragnienie ujrzenia formy Pana; którą zawsze zainteresowani są bhaktowie. W świecie materialnym zamanifestowane są inne formy Pana, łącznie z Panem Brahmą i innymi półbogami, które wielbią osoby materialistyczne. W Trzecim Rozdziale Drugiego Canto Śrimad-Bhagavatam jest powiedziane, że tym, którzy pragną korzyści materialnych, poleca się oddawanie czci różnym półbogom, a w końcu Bhagavatam doradza
akamah sarva-kamo va
moksa-kama udara-dhih
tivrena bhakti-yogena yajeta
purusam param
(Bhag. 2.3.10)
Bhaktowie, jnani, znani jako moksa-kama, i karmici, czyli sarva-kama – wszyscy aspirują do wielbienia Najwyższej Osoby Boga, Visnu. Nawet jeśli ktoś przeprowadza yajne, jak oznajmiono tutaj (kriya-kalapaih), powinien zawsze pamiętać, że półbogowie są jedynie przedstawicielami Najwyższego Pana W rzeczywistości godnym czci Panem jest Visnu, Yajneśvara, Tak więc kiedy nawet w wedyjskich i tantrycznych ofiarach wielbieni są różni półbogowie, to prawdziwym celem ofiary jest Pan Visnu. Dlatego Bhagavad-gita (9.23) mówi:
ye 'py anya-devata-bhakta
yajante śraddhayanvitah
te 'pi mam eva kaunteya
yajanty avidhi-purvakam
"Wielbiciele innych bogów, z wiarą oddający im cześć, w rzeczywistości wielbią jedynie Mnie, o synu Kunti, ale robią to w niewłaściwy sposób."
Zatem czciciele różnych półbogów wielbią także Najwyższego Pana, ale robią to wbrew regulującym zasadom, których celem jest zadowolenie Pana Visnu. Tę samą rzecz potwierdza Visnu Purana (3.8.9):
varnaśramacaravata purusena
parah puman
visnur aradhyate pantha
nanyat tat-tosa-karanam
Tutaj wyraźnie zaznaczono, że jeśli karmi, jnani czy yogin – a faktycznie każdy – jest prawdziwym znawcą Ved i Tantr, to wielbi Pana Visnu. Bardzo istotne jest słowo kovidah, gdyż wskazuje ono na bhaktów Pana. Tylko bhakta wie doskonale, że Najwyższa Osoba Boga, Visnu, jest wszechprzenikający. Wewnątrz energii materialnej reprezentuje Go pięć elementów materialnych, jak również umysł, inteligencja i ego. Reprezentuje Go też inna energia – żywe istoty – i wszystkie te manifestacje świata duchowego i materialnego łącznie są jedynie reprezentacjami różnych energii Pana. Wniosek jest taki, że Pan jest jeden i rozprzestrzenia się we wszystko. Jest to przyjęte w wersji wedyjskiej: sarvam khalv idam brahma. Ten, kto o tym wie, koncentruje całą swą energię na wielbieniu Pana Visnu.
04.24.63 Znaczenie: Skoro całe stworzenie jest jednym – to znaczy niczym innym jak tylko Najwyższym Panem, Visnu – to dlaczego biegli transcendentaliści tworzą takie podziały jak w powyższym wersecie? Dlaczego uczeni i eksperci erudyci rozróżniają między materią a duchem? Odpowiadając na to pytanie Pan Śiva mówi, że duch i materia nie są wytworami różnych filozofów, ale jak opisuje ten werset manifestowane są przez Pana Visnu: tvam eka adyah purusah. Zaistnienie duchowych i materialnych kategorii jest możliwe dzięki Najwyższej Osobie Boga, ale w rzeczywistości dla żywych istot, które są wiecznie zaangażowane w służenie Panu, rozróżnienia takie nie istnieją. Świat materialny istnieje tylko dla tych, którzy chcą imitować Pana i stać się podmiotami przyjemności. Świat materialny jest po prostu zapomnieniem o oryginalnej Najwyższej Osobie Boga, stwórcy wszystkiego. Gdy Pan chce dać pewne udogodnienie tym żywym istotom, które pragną Go imitować w Jego przyjemności, wówczas śpiąca energia Pana tworzy rozróżnienie pomiędzy materią a duchem. Jedynie dla nich śpiąca energia Pana tworzy ten materialny świat Na przykład, czasami dzieci chcą imitować swoją matkę i gotować w kuchni. W takim przypadku matka dostarcza im jakichś zabawek, by dzieci mogły naśladować ją w gotowaniu. Podobnie, gdy jakieś żywe istoty pragną imitować czynności Pana, Pan tworzy dla nich tę materialną manifestację kosmiczną. Zatem Pan tworzy to materialne stworzenie poprzez Swą materialną energię. Energia materialna zostaje ożywiona przez spojrzenie Pana. W tym czasie trzy cechy materialne wprawiane są w ruch, a energia materialna manifestuje się najpierw w formie mahat-tattvy, później egotyzmu, następnie eteru, powietrza, ognia, wody i ziemi. Po stworzeniu, manifestacja kosmiczna zapładniana jest żywymi istotami, które ukazują się jako Pan Brahma i siedmiu wielkich rsich, a następnie jako różni półbogowie. Od półbogów pochodzą istoty ludzkie, zwierzęta, drzewa, ptaki, dzikie zwierzęta i wszystko inne. Jednak oryginalną przyczyną jest Najwyższa Osoba Boga, co potwierdza ten werset – tvam eka adyah purusah. Potwierdza to także Brahma-samhita (5.1):
iśvarah paramah krsnah
sac-cid-ananda-vigrahah
anadir adir govindah
sarva-karana-karanam
Ci, którzy okryci są przez energię materialną, nie mogą zrozumieć, że źródłem wszystkiego jest Najwyższa Osoba Boga, Krsna. Vedanta streszcza to w aforyzmie janmady asya yatah (Vedanta-sutra 1.1.2). Również Krsna potwierdza to w Bhagavad-gicie (10.8):
aham sarvasya
prabhavo mattah sarvam pravartate
iti matva bhajante
mam budha bhava-samanvitah
"Ja jestem źródłem wszystkich światów duchowych i materialnych. Wszystko ze Mnie emanuje. Mędrcy wiedząc o tym doskonale, angażują się w służbę oddania dla Mnie i czczą Mnie z całych serc swoich."
Mówiąc, że On jest źródłem wszystkiego (aham sarvasya prabhavah) Krsna ma na myśli to, że jest źródłem nawet Pana Brahmy, Pana Śivy, purusa-avatarów, manifestacji materialnej i wszystkich żywych istot w tym materialnym świecie. W rzeczywistości słowo prabhava (" stworzenie") odnosi się tylko do tego świata materialnego, gdyż świat duchowy istnieje wiecznie, a więc nie ma kwestii stworzenia go. W Catuh-śloce Śrimad-Bhagavatam Pan mówi: aham evasam evagre – "Ja istniałem na początku przed stworzeniem." (Bhag. 2.9.33) Vedy także mówią: eko narayana asit "Przed stworzeniem był tylko Narayana." Potwierdza to także Śankaracarya. Narayanah paro 'vyaktat – "Narayana jest transcendentalny do stworzenia." (Gita-bhasya) Ponieważ wszystkie czynności Narayana są duchowe, to gdy Narayana powiedział: "Niech nastąpi stworzenie", stworzenie to było wszechduchowe. "Materialne" istnieje tylko dla tych, którzy zapomnieli, że oryginalną przyczyną jest Narayana.
04.24.64 Znaczenie: Materialna manifestacja kosmiczna jest przejawem zewnętrznej energii Najwyższej Osoby Boga, ale ponieważ tępa materia nie może działać niezależnie, Pan wchodzi do wnętrza tego materialnego stworzenia w formie częściowej ekspansji (Paramatmy) oraz jako Swoje oddzielone integralne cząsteczki (żywe istoty). Innymi słowy, zarówno żywe istoty, jak i Najwyższa Osoba Boga wchodzą do tego stworzenia po to, by pobudzić je do działania. Jak oznajmiono w Bhagavad-gicie (7.5):
apareyam itas tv
anyam prakrtim viddhi me param
jiva-bhutam
maha-baho yayedam dharyate jagat
"Oprócz tej niższej natury, o potężny Arjuno, istnieje Moja wyższa energia, którą są wszystkie żywe istoty wykorzystujące zasoby tej niższej, materialnej natury."
Ponieważ świat materialny nie może działać niezależnie, żywe istoty wchodzą w tę materialną manifestację w czterech rożnych rodzajach ciał. Znaczące jest w tym wersecie słowo catur-vidham. Cztery rodzaje żywych istot rodzą się w tym materialnym świecie. Niektóre rodzą się z embriona (jarayu-ja), inne z jajka (anda-ja), z potu (sveda-ja) oraz z nasion (udbhij-ja) jak na przykład drzewa. Bez względu na to w jaki sposób te żywe istoty się pojawiają, wszystkie zajęte są pogonią za przyjemnością zmysłową.
Unieważnione jest tu twierdzenie materialnych naukowców, że poza istotą ludzką inne żywe istoty nie mają duszy. Wszystkie żywe istoty w 8 400 000 gatunków życia są integralnymi cząstkami Najwyższej Osoby Boga, bez względu na to, czy narodziły się one z embriona, jajek, potu czy nasion – i dlatego każda z nich jest indywidualną duchową iskrą i duszą. Najwyższa Osoba Boga przebywa również w sercu żywej istoty, bez względu na to, czy żywa istota jest człowiekiem, zwierzęciem, drzewem, bakterią czy mikrobem. Pan przebywa w sercu każdego, a ponieważ wszystkie żywe istoty, które przychodzą do tego materialnego świata, robią to, aby zaspokoić swoje pragnienia przyjemności zmysłowej, Pan kieruje żywymi istotami, by doświadczały przyjemności zmysłowej. Tak więc Paramatma, Najwyższa Osoba Boga, zna pragnienia każdego. Jak powiedziane jest w Bhagavad-gicie (15.15):
sarvasya caham hrdi
sannivisto
mattah smrtir jnanam apohanam ca
"Ode Mnie, który przebywam w każdym sercu, pochodzi pamięć, wiedza i zapomnienie."
Przebywając w sercach wszystkich żywych istot, Pan obdarza je pamięcią, dzięki której mogą one czerpać przyjemność z pewnych rzeczy. W ten sposób żywe istoty tworzą swoje smakowite plastry miodu, a następnie rozkoszują się nimi. Przykład pszczół jest tu bardzo odpowiedni, ponieważ gdy pszczoły próbują się cieszyć swoimi plastrami miodu, narażone są na ukąszenia innych pszczół. Jako że pszczoły gryzą się wzajemnie, gdy cieszą się miodem, przyjemność płynąca ze słodyczy miodu nie jest jedynym ich doznaniem, lecz doświadczają też cierpienia. Inaczej mówiąc, żywe istoty podlegają bólom i przyjemnościom materialnych uciech, podczas gdy Najwyższa Osoba Boga, znając ich plany czerpania przyjemności poprzez zmysły, przebywa od nich z dala. Upanisady podają przykład dwóch ptaków siedzących na drzewie. Jeden ptak (jiva, czyli żywa istota) cieszy się owocami tego drzewa, a inny ptak (Paramatma) jest jedynie świadkiem. W Bhagavad-gicie (13.23) Najwyższa Osoba Boga, Paramatma, opisany jest jako upadrasta (nadzorujący) i anumanta (przyzwalający).
Tak więc Pan po prostu obserwuje i pozwala żywej istocie doznawać przyjemności zmysłowej. I to także Paramatma daje inteligencję, dzięki której pszczoły mogą zbudować ul, zbierać miód z różnych kwiatów; gromadzić go i cieszyć się nim. Chociaż Paramatma jest z dala od żywych istot, to zna ich intencje i dostarcza im udogodnień, dzięki którym mogą cieszyć się lub cierpieć wskutek rezultatów swoich działań. Społeczeństwo ludzkie bardzo przypomina rój pszczół, gdyż każdy zajęty jest zbieraniem miodu z rożnych kwiatów, czyli gromadzeniem pieniędzy z różnych źródeł, i tworzeniem wielkich imperiów w celu osiągnięcia pospolitej przyjemności. Ale gdy imperia te zostają stworzone, trzeba cierpieć od ukąszeń innych narodów. Czasami narody wypowiadaj sobie nawzajem wojnę i ludzkie ule stają się źródłem cierpienia. Chociaż żywe istoty budują swe ule, by cieszyć się słodyczą swych zmysłów, to jednocześnie cierpią od ukąszeń innych osób lub narodów. Najwyższa Osoba Boga, jako Paramatma, jest po prostu świadkiem wszystkich tych działań. Wniosek jest taki, że zarówno Najwyższa Osoba Boga, jak i jiva wchodzą do tego materialnego świata. Jednakże Paramatma, czyli Najwyższa Osoba Boga, jest godny czci, gdyż aranżuje On szczęście dla żywych istot w tym materialnym świecie. Ale ponieważ jest to świat materialny, nikt nie może cieszyć się jakimkolwiek rodzajem szczęścia, które byłoby pozbawione wad. Materialna przyjemność znaczy wadliwość, podczas gdy duchowa radość oznacza czystą przyjemność pod ochroną Najwyższej Osoby Boga.
04.24.65 Znaczenie: Proces destrukcji przebiega zgodnie z prawem natury. W tym materialnym świecie nic nie może być trwałe, chociaż naukowcy, filozofowie, robotnicy i wszyscy inni, próbują uwiecznić rzeczy. Ostatnio pewien głupi naukowiec oświadczył, że ostatecznie poprzez naukę osiągnie się wieczne życie. Niektórzy tzw. naukowcy próbują także wytworzyć żywe istoty w laboratorium. Tak więc w ten czy inny sposób każdy próbuje zaprzeczyć istnieniu Najwyższej Osoby Boga i odrzucić najwyższy autorytet Pana. Jednak Pan jest tak potężny, że niszczy wszystko jako śmierć. Jak Krsna mówi w Bhagavad-gicie (10.34): mrtyuh sarva-haraś caham – "Ja jestem wszystko pochłaniającą śmierci " Dla ateistów Krsna jest jak śmierć, gdyż zabiera im wszystko, co nagromadzili w tym materialnym świecie. Hiranyakaśipu, ojciec Prahlady, zawsze przeczył istnieniu Pana i próbował zabić swego pięcioletniego syna z powodu jego niezachwianej wiary w Boga. Jednakże w odpowiednim czasie Pan pojawił się jako Nrsimhadeva i zabił Hiranyakaśipu w obecności jego syna. Jak oznajmia Śrimad-Bhagavatam (1.13.47), ten proces zabijania jest naturalny. Jivo jivasya jivanam: "Jedno zwierzę jest pożywieniem drugiego." Wąż zjada żabę, mangusta zjada węża, a inne zwierzę zjada mangustę. W ten sposób z najwyższej woli Pana, następuje proces destrukcji. Chociaż bezpośrednio nie widzimy ręki Najwyższego Pana, to możemy czuć jej obecność poprzez proces destrukcji, którym Pan kieruje. Możemy widzieć jak chmury są rozpędzane przez wiatr, choć nie potrafimy zobaczyć w jaki sposób jest to robione, gdyż ujrzenie wiatru nie jest możliwe. Podobnie, chociaż nie widzimy Najwyższej Osoby Boga bezpośrednio, to możemy zauważyć, że kontroluje On proces zniszczenia. Proces destrukcji przebiega niepohamowanie pod kontrolą Pana, ale ateiści nie mogą tego dostrzec.
04.24.66 Znaczenie: Każdy jest chciwy i każdy planuje w jaki sposób osiągnąć materialną przyjemność. Ogarnięta pożądaniem materialnej przyjemności, żywa istota opisana jest jako szaleniec. Jak oznajmia Bhagavad-gita (3.27):
prakrteh kriyamanani gunaih
karmani sarvaśah
ahankara-vimudhatma kartaham
iti manyate
Zdezorientowana dusza, znajdująca się pod wpływem fałszywego ego, siebie uważa za sprawcę czynów, które w rzeczywistości spełniane są przez trzy siły materialnej natury."
O wszystkim decydują prawa natury, a prawa te znajdują się pod nadzorem Najwyższej Osoby Boga. Ateiści, czyli ludzie nieinteligentni, nie zdają sobie z tego sprawy. Tworzą oni swe własne plany, a wielkie narody zwiększają swoje imperia. Ale z dotychczasowego doświadczenia wiemy, że w odpowiednim czasie wiele imperiów powstawało i wiele było niszczonych. W krańcowym szaleństwie ludzie tworzyli wiele arystokratycznych rodzin, ale możemy zauważyć, że z upływem czasu wszystkie te rodziny i imperia ulegały destrukcji. Ale mimo to głupi ateiści nie akceptują najwyższego autorytetu Pana. Tacy głupcy niepotrzebnie wymyślają sobie obowiązki bez odwołania się do najwyższego autorytetu Pana. Tzw. przywódcy polityczni zajęci są robieniem planów mających na celu rozwój materialnego dobrobytu ich narodów, ale w rzeczywistości pragną jedynie sami osiągnąć wysoką pozycję. Z powodu swej żądzy posiadania materialnej pozycji, fałszywie przedstawiają się ludziom jako przywódcy i zbierają ich głosy, chociaż są całkowicie opanowani przez prawa materialnej natury. Są to niektóre z wad współczesnej cywilizacji. Bez przyjęcia świadomości Boga i zaakceptowania autorytetu Pana, żywe istoty zostają ostatecznie oszołomione i są sfrustrowane swoimi próbami tworzenia planów. Z powodu ich nieautoryzowanych planów rozwoju ekonomicznego, na całym świecie z dnia na dzień ceny towarów wzrastają do tego stopnia, że staje się to kłopotliwe dla klas uboższych, które cierpią konsekwencje takiej sytuacji. I z powodu braku świadomości Krsny ludzie są ogłupiani przez tzw. przywódców i twórców planów. Wskutek tego coraz bardziej cierpią. Zgodnie z prawami natury, za którymi stoi Pan, w tym materialnym świecie nic nie może być trwałe; dlatego każdemu należy pozwolić przyjąć .schronienie Absolutu, aby osiągnąć zbawienie. W związku z tym w Bhagavad-gicie (5.29) Pan Krsna mówi:
bhoktaram yajna-tapasam
sarva-loka-maheśvaram
suhrdam sarva-bhutanam jnatva
mam śantim rcchati
"Osoba w pełni świadoma Mnie, znając Mnie jako ostateczny cel wszelkich ofiar i wyrzeczeń, Najwyższego Pana wszystkich planet i półbogów oraz przyjaciela i dobroczyńcę wszystkich żywych istot, osiąga pokój i wolność od wszelkich nieszczęść i cierpień materialnych."
Jeśli ktoś pragnie osiągnąć spokój umysłu i spokój w społeczeństwie, musi zaakceptować fakt, że prawdziwym podmiotem radości jest Najwyższa Osoba Boga. Pan jest właścicielem wszystkiego w całym wszechświecie i jest również najwyższym przyjacielem wszystkich żywych istot. Zrozumiawszy to, ludzie mogą stać się szczęśliwi i spokojni, tak indywidualnie, jak i zbiorowo.
04.24.67 Znaczenie: Słowo pandita znaczy "mądry człowiek". Kto jest rzeczywiście mądry? Bhagavad-gita (7.19) opisuje mądrego człowieka w następujący sposób:
bahunam janmanam ante
jnanavan mam prapadyate
vasudevah sarvam
iti sa mahatma sudurlabhah
"Po wielu narodzinach i śmierciach, ten, kto posiadł prawdziwą wiedzę, podporządkowuje się Mnie, znając Mnie jako przyczynę wszystkich przyczyn i wszystkiego, co jest. Taka wielka dusza jest czymś bardzo rzadkim."
Tak więc, gdy roztropny człowiek, po wielu narodzinach i kapryśnych próbach samorealizacji stanie się rzeczywiście mądry, wówczas podporządkowuje się Najwyższej Osobie Boga, Krsnie. Taki mahatma, czyli uczona osoba, wie, że Krsna, Vasudeva, jest wszystkim (vasudevah sarvam iti). Osoby uczone uważają, że dopóki nie wielbią Pana Krsny, czyli. nie stają się Jego bhaktami, ich życie jest zmarnowane. Śrila Rupa Gosvami mówi także, że gdy ktoś staje się zaawansowanym bhaktą, wówczas rozumie, że powinien być umiarkowany i wytrwały (ksantih), że zawsze powinien pełnić służbę dla Pana nie tracąc czasu (avyartha-kalatvam). Nie powinien też być przywiązany do żadnych materialnych atrakcji (viraktih), ani nie powinien pragnąć jakiegokolwiek materialnego szacunku w zamian za swoje działania (mana-śunyata). Powinien być pewien, że Krsna obdarzy go Swoją łaską (aśa-bandhah) i zawsze jest skory, by służyć Panu z wielką wiarą (samutkantha). Modry człowiek zawsze bardzo pragnie gloryfikować Pana przez intonowanie i słuchanie (nama-gane sada rucih) i bardzo chętnie opisuje transcendentalne cechy Pana (asaktis tad-gunakhyane). Powinien też czuć pociąg do tych miejsc, w których Pan odbywał Swoje rozrywki (pritis tad-vasati-sthale). Takie są symptomy zaawansowanego bhakty.
Zaawansowany bhakta, czyli doskonała, naprawdę mądra i wykształcona istota ludzka, nie może porzucić swojej służby dla lotosowych stóp Pana. Chociaż życie Pana Brahmy jest bardzo długie (na dwanaście godzin dnia Brahmy składa się 4 320 000 000 lat), niemniej jednak obawia się on śmierci i wskutek tego angażuje się w służbę oddania dla Pana. Podobnie, wszyscy Manu pojawiający się i znikający w czasie dnia Brahmy także pełnią służbę oddania dla Pana. W jednym dniu Brahmy pojawia się i znika czternastu Manu. Pierwszym Manu jest Svayambhuva Manu. Każdy Manu żyje przez 71 yug, z których każda trwa około 4 320 000 lat. Chociaż okres życia Manu jest tak długi, mimo to przygotowują się oni do następnego życia przez pełnienie służby oddania dla Pana. W tym wieku istoty ludzkie żyją jedynie 60 lub 80 lat, a nawet to krótkie życie stopniowo się zmniejsza. Dlatego też; w przypadku istot ludzkich jeszcze bardziej naglące jest podjęcie czczenia lotosowych stóp Pana, przez nieustanne intonowanie mantry Hare Krsna, tak jak polecił Pan Caitanya Mahaprabhu.
trnad api sunicena taror iva
sahisnuna
amanina manadena kirtaniyah
sada harih
(Śiksastaka 3)
Osoba pełniąca służbę oddania, często otoczona jest przez zazdrosnych ludzi, i często pojawia się wielu wrogów, którzy próbują pokonać ją lub zatrzymać. Nie jest to nowość obecnego wieku, gdyż nawet w dawnych czasach Prahlada Maharaja, który pełnił służbę oddania dla Pana, był nękany przez swego demonicznego ojca, Hiranyakaśipu. Ateiści zawsze gotowi są dokuczać bhakcie; dlatego Caitanya Mahaprabhu sugerował, żeby być bardzo tolerancyjnym wobec tych ludzi. Niemniej jednak, trzeba kontynuować intonowanie mantry Hare Krsna i nauczanie powtarzania tej mantry, gdyż takie nauczanie i powtarzanie stanowi doskonałość życia. Należy intonować i nauczać o naglącej potrzebie uczynienia tego życia doskonałym pod każdym względem. Zatem trzeba zaangażować się w służbę oddania dla Pana i podążać śladami poprzednich acaryów, począwszy od Pana Brahmy i innych.
04.24.68 Znaczenie: W celu tworzenia, utrzymywania i unicestwiania tej kosmicznej
manifestacji, istnieje trzech panów – Brahma, Visnu i Śiva (Maheśvara). Ciało
materialne niszczone jest podczas unicestwienia. Zarówno ciało kosmiczne, jak i
mała jednostka, ciało indywidualnej żywej istoty, ostatecznie podlega
unicestwieniu. Jednak bhaktowie nie obawiają się unicestwienia ciała, gdyż są
pewni, że gdy to nastąpi, powrócą do domu, z powrotem do Boga (tyaktva deham punar janma naiti mam eti so
'rjuna).
Kto ściśle przestrzega procesu służby oddania, ten nie obawia się śmierci, gdyż jego przeznaczeniem jest powrót do domu, z powrotem do Boga. Niewielbiciele obawiają się śmierci, gdyż nie mają pewności dokąd zmierzają ani jaki typ ciała dostaną w swym następnym życiu. W wersecie tym istotne jest słowo rudra-bhaya, jako że sam Rudra, Pan Śiva, mówi o "obawie przed Rudrą". Świadczy to o tym, że jest wielu Rudrów – 11 – i że Rudra (Pan Śiva), który ofiarowywał modlitwy Najwyższej Osobie Boga, różni się od pozostałych Rudrów, chociaż jest równie potężny jak oni. Wniosek jest taki, że jeden Rudra obawia się innego Rudry, ponieważ każdy z nich zaangażowany jest w niszczenie tej kosmicznej manifestacji. Oprócz bhakty wszyscy obawiają się Rudry, nawet sam Rudra. Bhakta nigdy nie boi się Rudry, jako że zawsze jest bezpieczny, gdyż chronią go lotosowe stopy Pana. Jak Śri Krsna mówi w Bhagavad-gicie (9.31): kaunteya pratijanihi na me bhaktah pranaśyati – "Mój drogi Arjuno, możesz ogłosić światu, że mój czysty bhakta nigdy nie będzie pokonany, w żadnych okolicznościach."
04.24.69 Znaczenie: Modlitwy Pana Śivy są bardzo autorytatywne i mają duże znaczenie. Nawet wypełniając swój zawodowy obowiązek, można stać się doskonałym po prostu ofiarowując modlitwy Najwyższemu Panu. Prawdziwym celem życia jest stanie się bhaktą Pana. Nie ma znaczenia, jak ktoś jest usytuowany. Czy ktoś jest braminem, ksatriyą, vaiśyą, śudrą, Amerykaninem, Anglikiem czy Indyjczykiem itd., może on pełnić służbę oddania gdziekolwiek w materialnej egzystencji, ofiarowując po prostu modlitwy Najwyższej Osobie Boga. Maha-mantra Hare Krsna jest także modlitwą, gdyż modlitwą jest zwróceniem się do Najwyższej Osoby Boga, z wymienieniem Jego imienia i przywołuje ona dobry los, błagając Pana, by pozwolił modlącemu się pełnić dla Niego służbę oddania. Maha-mantra Hare Krsna także mówi: "Mój drogi Panie Krsno, mój drogi Panie Ramo, energio Pana, Hare, łaskawie zaangażujcie mnie w służenie Wam." Nawet jeśli ktoś zajmuje niską pozycję, to w każdych warunkach może pełnić służbę oddania. Jak oznajmiono: ahaituky apratihata – "Służby oddania nie mogą powstrzymać żadne materialne okoliczności." (Bhag. 1.2.6) Proces ten polecał też Pan Caitanya Mahaprabhu:
jnane prayasam udapasya namanta eva
jivanti san-mukharitam
bhavadiya-vartam
sthane sthitah
śruti-gatam tanu-van-manobhir
ye prayaśo 'jita jito
'py asi tais tri-lokyam
(Bhag. 10.14.3)
Można pozostać w swym własnym domu albo wykonywać swój własny obowiązek zawodowy, a mimo to nadstawiać ucha, by otrzymać przekaz od zrealizowanych dusz. Na tej zasadzie opiera się ruch świadomości Krany, który otwiera centra na całym świecie, by każdemu dać szansę słuchania przekazu Pana Krsny i umożliwić powrót do domu, z powrotem do Boga.
04.24.70 Znaczenie: Istotne jest słowo asakrt, gdyż znaczy ono, że nie tylko przez kilka minut, ale nieprzerwanie. Jest to instrukcja, której Pan Caitanya Mahaprabhu udziela w Swojej Śiksastace. Kirtaniyah sada harih: "Święte imię Pana należy intonować przez 24 godziny na dobę." Dlatego w tym ruchu świadomości Krsny prosimy bhaktów, aby codziennie mantrowali na swych koralach przynajmniej 16 rund. A tak naprawdę należy mantrować 24 godziny na dobę, jak Haridasa Thakura, który powtarzał mantrę Hare Krsna 300 tysięcy razy dziennie. Nie miał on żadnego innego zajęcia. Niektórzy z Gosvamich, jak Raghunatha dasa Gosvami, także intonowali nieugięcie i podobnie składali pokłony. W modlitwie Śrinivasacaryi do sześciu Gosvamich (Sad-gosvamy-astaka) jest powiedziane: sankhya-purvaka-nama-gana-natibhih kalavasani-krtau. Słowo sankhya-purvaka znaczy "utrzymanie liczbowej mocy. "Raghunatha dasa Gosvami nie tylko intonował święte imię Pana, ale ofiarowywał także tę samą ilość pokłonów.
Ponieważ książęta byli gotowi podjąć jakieś surowe wyrzeczenie w celu wielbienia Pana, Pan Śiva doradził im, by bezustannie intonowali i medytowali o Najwyższej Osobie Boga. Znaczące jest to, że Pan Śiva osobiście ofiarował swoje modlitwy Najwyższej Osobie Boga, tak jak nauczył go ojciec, Pan Brahma. Podobnie, nauczał także książęta zgodnie z systemem parampara. Należy nie tylko wykonywać instrukcje otrzymane od mistrza duchowego, ale także rozdawać tę wiedzę swoim uczniom.
Ważne są także słowa atmanam atma-stham sarva-bhutesv avasthitam. Osoba Boga jest źródłem wszystkich żywych istot Ponieważ żywe istoty są integralnymi cząstkami Pana, jest On ojcem ich wszystkich. Z łatwością można odszukać Pana wewnątrz własnego serca, gdyż przebywa wewnątrz serca każdej żywej istoty. W tym wersecie proces wielbienia Pana uznany jest za bardzo łatwy i kompletny, gdyż każdy może usiąść gdziekolwiek, bez względu na warunki życia, i po prostu intonować święte imiona Pana. Intonując i słuchając automatycznie angażujemy się w medytację.
04.24.71 Znaczenie: W systemie hatha-yogi trzeba praktykować ćwiczenia cielesne, dhyanę, dharanę, asanę, medytację itd. Trzeba także siedzieć w jednym miejscu w określonej pozycji i skoncentrować swe spojrzenie na czubku nosa. W systemie hatha-yogi jest tak wiele zasad i nakazów, że w tym wieku spełnianie ich jest praktycznie niemożliwe. Natomiast alternatywny system bhakti-yogi jest bardzo łatwy nie tylko w tym wieku, ale również w innych, gdyż Pan Śiva polecał go dawno temu, gdy udzielał rady książętom, synom Maharajy Pracinabarhisata. System bhakti-yogi nie jest czymś nowo wprowadzonym, gdyż nawet pięć tysięcy lat temu Pan Krsna polecał tę bhakti-yogę jako najwyższy z systemów yogi. W Bhagavad-gicie (6.47) Krsna mówi do Arjuny:
yoginam api
sarvesam mad-gatenantaratmana
śraddhavan bhajate yo
mam sa me yuktatamo matah
"Spośród wszystkich yoginów, ten, kto zawsze trwa przy Mnie z wielką wiarą, myśli o Mnie wewnątrz siebie – wielbiąc Mnie w transcendentalnej służbie miłości jest najbardziej zjednoczony ze Mną w yodze i jest najwyższym ze wszystkich. Takie jest Moje zdanie."
Najwyższym z yoginów jest ten, kto wewnątrz siebie bezustannie myśli o Krsnie i intonuje chwały Pana. Innymi słowy, ten system bhakti-yogi istniał od czasów niepamiętnych i teraz jest kontynuowany w ruchu świadomości Krsny.
W związku z tym istotne jest słowo muni-vratah, jako że osoby zainteresowane robieniem postępu w życiu duchowym muszą być ciche Cichość oznacza mówienie jedynie o krsna-katha. Na tym polega cichość Maharajy Ambarisy:
sa vai manah krsna-padaravindayor
vacamsi vaikuntha-gunanuvarnane
"Król Ambarisa zawsze skupiał swój umysł na lotosowych stopach Krsny i mówił jedynie o Nim." (Bhag. 9.4.19) My także powinniśmy skorzystać z tej możliwości w życiu, by stać się tak dobrymi jak wielki święty, po prostu nie prowadząc niepotrzebnych rozmów z niepożądanymi osobami. Powinniśmy albo mówić o Krsnie, albo niezachwianie intonować Hare Krsna. To nazywa się muni-vrata. Inteligencja musi być bardzo przenikliwa (samahita-dhiyah) i powinna zawsze działać w świadomości Krsny. Słowa etad abhyasatadrtah oznaczaj, że jeśli ktoś przyjmuje te instrukcje od mistrza duchowego z wielką czcią (adrta) i odpowiednio je praktykuje, proces bhakti-yogi będzie dla niego bardzo, bardzo łatwy.
04.24.72 Znaczenie: Pan Visnu stworzył Pana Brahmę, następnie Pan Brahma stworzył Pana Śivę i innych wielkich mędrców, z Bhrgu Munim na czele. Do tych wielkich mędrców zalicza się Bhrgu, Mariciego, Atreyę, Vasisthę i innych. Wszyscy ci wielcy mędrcy byli odpowiedzialni za tworzenie populacji. Ponieważ na początku liczba żywych istot nie była zbyt duża, Visnu powierzył Brahmie obowiązek tworzenia, a Brahma z kolei stworzył wiele setek i tysięcy półbogów i wielkich mędrców, by oni dalej kontynuowali ten proces. Jednocześnie Pan Brahma ostrzegł wszystkich swoich synów i uczniów, recytując modlitwy wypowiedziane teraz przez Pana Śivę. Materialne tworzenie oznacza materialne zaangażowanie, ale można temu przeciwdziałać, jeśli zawsze pamiętamy nasz związek z Panem, tak jak został on opisany w tych modlitwach recytowanych przez Pana Śivę. W ten sposób możemy mieć stały kontakt z Najwyższą Osobą Boga. Wskutek tego, pomimo naszego zaangażowania w stworzenie, nie możemy zejść ze ścieżki świadomości Krsny. Ruch świadomości Krsny przeznaczony jest szczególnie do tego właśnie celu. W tym materialnym świecie każdy pełni jakiś określony obowiązek zawodowy wyznaczony przez varnaśrama-dharmę. Bramini, ksatriyowie, vaiśyowie, śudrowie i wszyscy inni zaangażowani są w swój zawodowy obowiązek, ale jeśli ktoś pamięta o swym pierwszym obowiązku – nieustannym obcowaniu z Najwyższą Osobą Boga – wówczas wszystko będzie przebiegać pomyślnie. Jeśli ktoś jako bramin, ksatriya, vaiśya czy śudra, przestrzega jedynie reguł i przepisów varnaśrama-dharmy i nie marnuje czasu, ale nie pamięta o swym wiecznym związku z Panem, to jego zajęcia i działania, jak również obowiązki zawodowe, będą tylko stratą czasu. Potwierdza to Pierwsze Canto Śrimad-Bhagavatam (1.2.8):
dharmah svanusthitah pumsam
visvaksena-kathasu yah
notpadayed yadi ratim śrama
eva hi kevalam
Wniosek jest taki, że nawet jeśli ktoś wykonuje swój obowiązek zawodowy, nie musi to przeszkadzać jego obowiązkom w świadomości Krsny. Musi on po prostu pełnić służbę oddania śravanam kirtanam – słuchania, intonowania i pamiętania. Nie trzeba porzucać swego zawodowego obowiązku. Bhagavad-gita (18.46) oznajmia
yatah pravrttir bhutanam yena
sarvam idam tatam
sva-karmana tam abhyarcya
siddhim vindati manavah
"Przez wielbienie Pana, będącego źródłem wszystkich stworzeń i przenikającego wszystko, człowiek może – pełniąc swoje obowiązki – stać się doskonałym."
Zatem ktoś może kontynuować pełnienie swego zawodowego obowiązku, ale jeśli – jak polecił tutaj Pan Śiva – wielbi Najwyższą Osobę Boga, osiąga doskonałość życia. Svanusthitasya dharmasya samsiddhir hari-tosanam (Bhag. 1.2.13). Powinniśmy kontynuować spełnianie naszych zawodowych obowiązków, ale jeśli poprzez te obowiązki próbujemy zadowolić Najwyższą Osobę Boga, wówczas nasze życia zostaną udoskonalone.
04.24.73 Znaczenie: Z tego wersetu dowiadujemy się, że różne rodzaje żywych istot zostały jednocześnie stworzone na samym początku. Nonsensowna darwinowska teoria ewolucji nie ma tu zastosowania. Nieprawdą jest, że przed milionami lat nie było inteligentnych ludzkich istot. Wprost przeciwnie, jest rzeczą zrozumiałą, że najinteligentniejsza istota, Pan Brahma, był stworzony jako pierwszy. Następnie Pan Brahma stworzył innych świętych mędrców jak Marici, Bhrgu, Atreya, Vasistha i Pan Śiva. Oni z kolei, odpowiednio do karmy, stwarzali różnego rodzaju ciała. W Śrimad-Bhagavatam Pan Kapiladeva powiedział Swej matce, że zgodnie ze swym działaniem żywa istota otrzymuje określony rodzaj ciała, wybrany przez wyższe autorytety. Autorytety te wyznacza Najwyższa Osoba Boga. Są nimi Pan Brahma oraz wszyscy inni Prajapati i Manu. Tak więc od samego początku stworzenia można zauważyć, że pierwsza istota jest najinteligentniejsza. Tzw. współczesna inteligencja nie rozwinęła się w stopniowym procesie ewolucji. Jak oświadcza Brahma-vaivarta Purana, istnieje stopniowy proces ewolucyjny, ale nie polega on na rozwoju ciała. Wszystkie formy cielesne już istnieją. To duchowa istota, czyli duchowa iskra wewnątrz ciała, wznosi się stosownie do praw natury, pod nadzorem wyższego autorytetu. Z wersetu tego możemy wywnioskować, że od samego początku stworzenia istniały różne żywe istoty. Nie jest prawdą, że niektóre z nich wymarły. Wszystko istnieje; to z powodu naszego braku wiedzy nie możemy ujrzeć rzeczy w ich właściwej perspektywie.
Bardzo ważne jest w tym wersecie słowo dhvasta-tamasah, gdyż kto nie uwolnił się od ignorancji, nie może kontrolować tworzenia różnych gatunków żywych istot Jak oznajmia Śrimad-Bhagavatam (3.31.1): daiva-netrena – ciała przyznawane są pod nadzorem wyższych mocy. Jak te wyższe siły mogą kontrolować proces ewolucyjny żywej istoty, jeśli nie są one wolne od wszelkiej niedoskonałości? Zwolennicy nauk wedyjskich nie mogą zaakceptować teorii ewolucji Darwina, gdyż oparta jest ona na niedoskonałej wiedzy.
04.24.74 Znaczenie: Doskonałość oznacza stanie się bhaktą Pana Krsny. Jak oświadcza Pierwsze Canto Śrimad-Bhagavatam (1.2.28): vasudeva-para veda vasudeva-para makhah. Ostatecznym celem życia jest Vasudeva, czyli Krsna. Każdy bhakta Pana Krsny może osiągnąć wszelką doskonałość, korzyści materialne i wyzwolenie, po prostu ofiarowując Mu modlitwy. Jest wiele różnorodnych modlitw do Pana Krsny, intonowanych przez wielkich mędrców i ważne osobistości, takie jak Pan Brahma i Pan Śiva. Pan Krsna znany jest jako śiva-virinci-nutam (Bhag. 11.5.33). Śiva oznacza Pana Śivę, a virinci – Pana Brahmę. Obaj ci półbogowie zajęci są ofiarowywaniem modlitw Panu Vasudevie, Krsnie. Jeśli będziemy podążać śladami takich wielkich osobistości i staniemy się bhaktami Pana Krsny, nasze życia staną się pomyślne. Niestety, ludzie nie znają tego sekretu. Na te viduh svartha-gatim hi visnum: "Nie wiedzą oni, że prawdziwym dobrem i najwyższą doskonałością życia jest wielbienie Pana Visnu [Krsnę]." (Bhag. 7.5.31) Niemożliwe jest osiągnięcie satysfakcji przez próby regulowania zewnętrznej energii. Nie będąc bhaktą Krsny można być jedynie zawiedzionym i zakłopotanym. Aby uchronić żywe istoty od takiej niedoli, Pan Krsna zauważa w Bhagavad-gicie (7.19):
bahunam janmanam ante
jnanavan mam prapadyate
vasudevah sarvam
iti sa mahatma sudurlabhah
"Po wielu narodzinach i śmierciach, ten, kto posiadł prawdziwą wiedzę, podporządkowuje się Mnie, znając Mnie jako przyczynę wszystkich przyczyn i wszystkiego, co jest Taka wielka dusza jest czymś bardzo rzadkim."
Możemy osiągnąć każde błogosławieństwo, jakiego pragniemy, stając się po prostu bhaktami Vasudevy.
04.24.75 Znaczenie: W rzeczywistości w tym materialnym świecie każdy cierpi z powodu ignorancji. Codziennie widzimy, jak osoba pozbawiona wiedzy popełnia przestępstwo, później jest aresztowana i karana, mimo że tak naprawdę mogła nie być świadoma swego grzesznego działania. Ignorancja taka panuje na całym świecie. Ludzie nie biorą pod uwagę tego, że ryzykują swoim życiem, gdy próbują mieć niedozwolony seks, zabijają zwierzęta dla zadowolenia swego języka, rozkoszują się przyjmowaniem środków odurzających i hazardem. Godnym pożałowania faktem jest to, że przywódcy świata nie znają efektów tych grzesznych czynności. Zamiast tego nie przejmują się nimi i odnoszą sukces w poszerzaniu oceanu niewiedzy.
W przeciwieństwie do takiej ignorancji, pełna wiedza jest największym osiągnięciem w tym materialnym świecie. Widzimy praktycznie, że ten, kto ma dostateczną wiedzę, jest chroniony od wielu niebezpiecznych pułapek życia. Jak oznajmia Bhagavad-gita (7.19): bahunam janmanam ante jnanavan mam prapadyate – "Kto rzeczywiście staje się mądry, ten podporządkowuje się Najwyższej Osobie Boga." Vasudevah sarvam iti sa mahatma sudurlabhah –Taką wielką duszę spotyka się bardzo rzadko."
Ten ruch świadomości Krsny ma silne postanowienie, by otworzyć szeroko oczy tzw. przywódcom, którzy są pełni ignorancji, i w ten sposób wybawić ich od wielu pułapek i niebezpieczeństw życia. A największym niebezpieczeństwem jest możliwość otrzymania ciała niższego niż istoty ludzkiej. Z wielką trudnością osiągnęliśmy tę ludzką formę życia jedynie w tym celu, by wykorzystać to ciało i na nowo ustanowić nasz związek z Najwyższą Osobą Boga, Govindą. Pan Śiva informuje, że ci, którzy skorzystają z jego modlitw, bardzo szybko staną się bhaktami Pana Vasudevy i w ten sposób będą w stanie przepłynąć ocean niewiedzy i uczynić swe życie doskonałym.
04.24.76 Znaczenie: Szczególnie znaczące jest to, że Pan Śiva jest czystym bhaktą Pana Vasudevy. Vaisnavanam yatha śambhuh: "Pan Śiva jest największym spośród wszystkich Vaisnavów." Wskutek tego Pan Śiva ma sampradayę, Vaisnava sukcesję uczniów, zwaną Rudra-sampradayą. Obecnie ci, którzy należą do sukcesji Vaisnavów Visnusvami-sampradaya, wywodzą się od Rudry, Pana Śivy. Bardzo, bardzo trudno jest zostać bhaktą Pana Krsny, Vasudevy. Szczególnym słowem użytym w związku z tym jest duraradhyam. Wielbienie półbogów nie jest zbyt trudne, ale nie tak łatwo jest stać się bhaktą Pana Vasudevy, Krsny. Jednakże, jeśli ktoś, zgodnie z radą Pana Śivy, stosuje się do zasad i podąża śladami wyższych autorytetów, z łatwością może zostać bhaktą Pana Vasudevy. Potwierdza to także Prahlada Maharaja. Służby oddania nie może praktykować osoba oddająca się umysłowej spekulacji. Służba oddania jest specjalną zdobyczą, możliwą do osiągnięcia jedynie dla osoby; która podporządkowała się czystemu bhakcie. Jak potwierdził Prahlada Maharaja: mahiyasam pada-rajo-'bhisekam niskincananam na vrnita yavat – "Nie można podjąć służby oddania dla Pana, dopóki nie przyjmie się kurzu z lotosowych stóp czystego bhakty, który jest wolny od wszelkiego materialnego zanieczyszczenia." (Bhag. 7.5.32)
04.24.77 Znaczenie: Jak oświadcza Bhagavad-gita (6.22): yam labdhva caparam labham manyate nadhikam tatah – jeśli ktoś może osiągnąć przychylność Najwyższej Osoby Boga, to nie ma nic, do czego mógłby aspirować ani nie pragnie żadnej innej korzyści. Kiedy, dzięki wyrzeczeniu, Dhruva Maharaja osiągnął doskonałość i ujrzał Najwyższą Osobę Boga twarzą w twarz; Pan pragnął obdarzyć go jakimkolwiek, upragnionym przez niego, błogosławieństwem. Jednak Dhruva Maharaja odpowiedział, że nie chce niczego, gdyż był całkowicie usatysfakcjonowany błogosławieństwem ujrzenia Pana. Wszystko, czegokolwiek chcemy poza służeniem Panu, nazywane jest złudzeniem, mayą. Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział: jivera 'svarupa 'haya -- krsnera 'nitya-dasa' (Cc. Madhya 20.108). Każda żywa istota jest wiecznym sługą Pana; dlatego ten, kto pełni służbę dla Pana, realizuje najwyższą doskonałość życia. Dzięki łasce Pana oddany sługa może spełnić każde pragnienie, a ten, kto zaangażowany jest w transcendentalną miłosną służbę dla Pana, nie ma żadnych niezależnych aspiracji. Wszystkie jego pragnienia zostają spełnione dzięki stałemu zaangażowaniu w miłosną służbę dla Pana. Pan Śiva pokazuje nam, że każdy bhakta może osiągnąć sukces po prostu intonując modlitwy, które on recytował.
04.24.78 Znaczenie: Mukti,
czyli wyzwolenie, oznacza uwolnienie się od rezultatów czynności
karmicznych. Jak oświadcza Śrimad-Bhagavatam
(2.10.6): muktir hitvanyatha-rupam.
Mukti oznacza porzucenie wszystkich innych czynności i zajęcie swej
konstytucjonalnej pozycji (svarupena
vyavasthitih). W tym uwarunkowanym stanie jesteśmy
uwikłani przez działania dla rezultatów, jedno po drugim. Karma-bandhana znaczy "kajdany czynności karmicznych".
Dopóki czyjś umysł pochłonięty jest czynnościami dla korzyści, musi on tworzyć
plany osiągnięcia szczęścia. Proces bhakti-yogi
jest inny, gdyż bhakti-yoga oznacza
działanie zgodne z poleceniem najwyższego autorytetu. Kiedy działamy pod
kierunkiem najwyższego autorytetu, wówczas nie uwikłujemy się w skutki
działania. Na przykład, Arjuna walczył, gdyż chciał tego Najwyższa Osoba Boga;
dlatego też nie był on odpowiedzialny za wynik tej walki. Jeśli chodzi o służbę
oddania, to nawet słuchanie i intonowanie jest równie dobre jak działanie przy
użyciu naszego ciała, umysłu i zmysłów. W rzeczywistości słuchanie i
intonowanie także zalicza się do czynności zmysłowych. Gdy wykorzystujemy
zmysły dla własnego ich zadowalania, wtedy uwikłują one nas w karmę, ale jeśli używamy ich, by zadowolić Pana, wówczas utwierdzają nas w bhakti.
04.24.79 Znaczenie: Jeśli wytrwale pełnimy służbę oddania, to z pewnością, w odpowiednim czasie, spełnione zostaną wszystkie nasze pragnienia.