04.21.01 Znaczenie: Prawdziwym bogactwem są dary natury, takie jak złoto, srebro, perły, szlachetne kamienie, świeże kwiaty, drzewa i jedwabne tkaniny. Cywilizacja wedyjska zaleca bogactwo i dekoracje składające się z tych naturalnych darów Najwyższej Osoby Boga. Bogactwo takie natychmiast zmienia stan umysłu i cała atmosfera zostaje uduchowiona. Stolica króla Prthu była udekorowana takimi bogatymi dekoracjami.
04.21.04 Znaczenie: W cywilizacji wedyjskiej ofiary z naturalnych produktów, takich jak orzechy betel, banany, pszenica z nowego zbioru, ryż, jogurt czy cynober są pomyślnymi parafernaliami używanymi przy powitaniu wybitnych gości, jak pana młodego, króla czy mistrza duchowego. Mieszkańcy unoszą te produkty i rozsypują je po całym mieście. Podobnie pomyślne jest powitanie niezamężnych dziewcząt, czystych wewnętrznie i zewnętrznie, ubranych w ładne szaty i przystrojonych ozdobami. Kumari, czyli niezamężne dziewczęta, niedotknięte ręką żadnego mężczyzny, są pomyślnymi członkami społeczeństwa. Po dziś dzień najbardziej konserwatywne rodziny społeczeństwa hinduskiego nie pozwalają niezamężnym dziewczętom na swobodne wychodzenie z domu czy obcowanie z chłopcami. Kiedy dziewczęta są niezamężne znajdują się pod pieczołowitą opieką swoich rodziców; po ślubie chronione są przez swych młodych mężów, a w starości – przez swoje dzieci. Tak chronione kobiety jako klasa są zawsze pomyślnym źródłem energii dla mężczyzny.
04.21.05 Znaczenie: Chociaż powitanie zgotowane dla króla było pełne przepychu, mimo to nie napełnił się dumą. Dlatego jest powiedziane, że osoby o wielkiej mocy i bogactwie nigdy nie stają się dumne. Podaje się w związku z tym przykład, że pełne owoców i kwiatów drzewo nie stoi dumne i proste, ale kłoni się, by okazać pokorę. Jest to symptomem wspaniałego charakteru wielkich osobistości.
04.21.06 Znaczenie: Odpowiedzialny król był zawsze dostępny dla obywateli. Na ogół wszyscy mieszkańcy tak wybitni, jak i zwykli, mają aspiracje, by ujrzeć króla i otrzymać jego błogosławieństwo. Król wiedział o tym i dlatego kiedykolwiek spotkał swych poddanych; natychmiast spełniał ich pragnienia czy uśmierzał ich żale. Takie postępowanie odpowiedzialnego monarchy jest lepsze od postępowania tzw. demokratycznego rządu, w którym nikt nie jest odpowiedzialny za to, by uśmierzyć żale obywateli, którzy nie mogą osobiście spotkać się z głową organu wykonawczego. W odpowiedzialnej monarchii obywatele nie mieli rządowi nic do zarzucenia, a jeśli nawet mieli, mogli bezpośrednio udać się do króla po natychmiastowe zadośćuczynienie.
04.21.07 Znaczenie: Odpowiedzialny król czy przywódca organu wykonawczego ma wiele odpowiedzialnych obowiązków, związanych ze sprawowaniem władzy nad obywatelami. Najważniejszym obowiązkiem władcy czy rządu jest pełnienie różnorodnych ofiar zalecanych przez literaturę wedyjską. Innym obowiązkiem króla jest dopilnowanie, by każdy z obywateli spełniał obowiązki przypisane jego określonej społeczności. Król musi zadbać, żeby każdy doskonale pełnił obowiązki przypisane dla varn i aśramów, czyli podziałów społeczeństwa. Poza tym, jak widzimy na przykładzie Maharajy Prthu, król musi zapewnić optymalną produkcję zbóż na Ziemi.
Istnieją różnego rodzaju wielkie osobistości – są wielkie osobistości stopnia równego, wyższego i najwyższego – ale król Prthu przewyższał je wszystkie. Dlatego został tu opisany jako mahat-tamah, większy od największego. Maharaja Prthu był ksatriyą i w doskonały sposób wykonywał swoje obowiązki ksatriyi. Podobnie, bramin, vaiśya i śudra może doskonale pełnić swoje obowiązki i w ten sposób, pod koniec życia wznieść się do transcendentalnego świata, zwanego param padam. Param padam, czyli planety Vaikunthy, można osiągnąć jedynie poprzez służbę oddania. Sfera bezosobowego Brahmana jest również nazywana param padam, ale jeśli nie jest się przywiązanym do Osoby Boga, wówczas ponowny upadek z impersonalnej pozycji param padam do tego materialnego świata jest rzeczą nieuchronną. Dlatego jest powiedziane: aruhya krcchrena param padam tatah – impersonaliści podejmują wytężone wysiłki, by osiągnąć param padam, czyli impersonalne brahmajyoti, ale niestety, nie mając związku z Najwyższą Osobą Boga, ponownie schodzą do świata materialnego. Jeśli ktoś lata w przestrzeni kosmicznej, może wznieść się bardzo wysoko, ale jeśli nie wyląduje na jakiejś planecie, musi z powrotem zejść na Ziemię. Podobnie, ponieważ impersonaliści, którzy osiągają param padam bezosobowego brahmajyoti, nie wchodzą na planety Vaikunthy, to powracają ponownie do tego materialnego świata i otrzymują schronienie na jednej z materialnych planet. Chociaż mogą osiągnąć Brahmalokę, czyli Satyalokę, to wszystkie takie planety usytuowane są w świecie materialnym.
04.21.09 Znaczenie: Ponieważ Prthu Maharaja był upełnomocnioną inkarnacją Pana Visnu i z natury był wielkim Vaisnavą bhaktą Pana, więc wszyscy półbogowie byli z niego zadowoleni i obdarzyli go różnymi darami, aby pomóc mu w wykorzystywaniu jego królewskiej mocy. Również wielcy mędrcy i święte osoby wzięli udział w jego koronacji. Pobłogosławiony przez nich w ten sposób, król Prthu panował nad Ziemią i wykorzystywał jej zasoby, aby jak najbardziej zadowolić ogół ludzi. Zostało to już wyjaśnione w poprzednich rozdziałach dotyczących czynności Maharajy Prthu. Jak zobaczymy w następnym wersecie, każdy przywódca władzy wykonawczej państwa powinien władać swym królestwem idąc w ślady Maharajy Prthu. Bez względu na to, czy przywódca władzy wykonawczej jest królem czy prezydentem (czy rząd jest monarchiczny czy demokratyczny), to proces ten jest tak doskonały, że jeśli będzie naśladowany, to wszyscy będą szczęśliwi i w ten sposób każdy z łatwością będzie mógł pełnić służbę oddania dla Najwyższej Osoby Boga.
04.21.10 Znaczenie: Celem, dla którego święty Vidura ciągle od nowa słuchał o Prthu Maharajy, było danie przykładu zwykłym królom i przywódcom władzy wykonawczej, którzy powinni z wielką ochotą słuchać o czynach Prthu Maharajy, tak by również móc władać swymi królestwami czy państwami z wielkim oddaniem, mając na względzie pokój i dobrobyt ogółu ludzi. Niestety, w obecnej chwili nikt nie ma ochoty słuchać o Prthu Maharajy czy też iść w jego ślady; dlatego żaden naród na świecie nie jest szczęśliwy ani nie robi postępów w duchowym rozumieniu, mimo że jest to jedynym celem ludzkiego życia.
04.21.11 Znaczenie: Terminy "pobożny" i "niepobożny" mają zastosowanie jedynie w odniesieniu do działań zwykłych żywych istot. Ale Maharaja Prthu był bezpośrednio upełnomocnioną inkarnacją Pana Visnu; dlatego nie podlegał on reakcjom pobożnych czy niepobożnych czynów. Jak wyjaśniliśmy wcześniej, żywa istota specjalnie upełnomocniona przez Najwyższego Pana do działania w określonym celu nazywana jest śaktyaveśa-avatara. Prthu Maharaja był nie tylko śaktyaveśa-avatarą, ale był też wielkim bhaktą. Bhakta nie podlega reakcjom za swe przeszłe czyny. Brahma-samhita mówi, karmani nirdahati kintu ca bhakti-bhajam: Najwyższa Osoba Boga unieważnia rezultaty przeszłych pobożnych i niepobożnych czynów bhakty. Słowa arabdhan eva znaczą "jak gdyby osiągnięte poprzez przeszłe czyny ale w przypadku Prthu Maharajy nie istniała kwestia reakcji za przeszłe czyny i dlatego użyto tutaj słowa eva, sygnalizującego porównanie do zwykłych osób. W Bhagavad-gicie Pan mówi: avajananti mam mudhah. Oznacza to, że czasami ludzie błędnie uważają inkarnacje Najwyższej Osoby Boga za zwykłego człowieka. Najwyższy Bóg, Jego inkarnacje lub Jego bhaktowie mogą czasami udawać zwykłych ludzi ale nigdy nie należy uważać ich za takich. Nie należy też przyjmować zwykłego człowieka za inkarnację czy bhaktę, jeśli nie znajduje to potwierdzenia w autoryzowanych oświadczeniach śastr i acaryów Opierając się na dowodach z śastr, Sanatana Gosvami odkrył, że Pan Caitanya Mahaprabhu był bezpośrednią inkarnacją Krsny, Najwyższej Osoby Boga, chociaż Pan Caitanya nigdy tego nie ujawnił. Dlatego generalnie zaleca się, by nie uważać acaryi czyli guru za zwykłego człowieka.
04.21.12 Znaczenie: Sapta-dvipa odnosi się do siedmiu wielkich wysp, czyli kontynentów, na powierzchni planety:
(l) Azji,
(2) Europy,
(3) Afryki,
(4) Ameryki Północnej,
(5) Ameryki Południowej,
(6) Australii i
(7) Oceanii.
Współcześni ludzie sądzą, że w czasach wedyjskich, czyli prehistorycznych, Ameryka i wiele innych części świata było nieznanych, ale nie jest to prawdą. Prthu Maharaja władał światem na wiele tysięcy lat przed tzw. czasami prehistorycznymi, i jest tutaj wyraźnie powiedziane, że w tych dniach nie tylko znano różne części świata, ale że znajdowały się one pod berłem jednego króla, Maharajy Prthu. Maharaja Prthu żył w Indiach. Świadczy o tym jedenasty werset tego rozdziału, który mówi, że król żył na obszarze pomiędzy rzekami Gangesem i Yamuną. Kraj ten, znany jako Brahmavarta, składa się z terenów obecnie znanych jako części Punjabu i północne Indie. Wynika z tego jasno, że kiedyś królowie Indii władali całym światem i że kulturą ich była kultura wedyjska.
Słowo askhalita świadczy
o tym, że nikt na całym świecie nie mógł sprzeciwić się zarządzeniom króla.
Jednak zarządzenia takie nigdy nie dotyczyły świętych osób ani potomków
Najwyższej Osoby Boga, Visnu. Najwyższy Pan
zwany jest jako Acyuta i tego imienia użył w Bhagavad-gicie Arjuna, zwracając się do Pana Krsny (senayor ubhayor madhye ratham sthapaya me
'cyuta). Acyuta odnosi się do
tego, kto nigdy nie upada, ponieważ On nigdy nie jest pod wpływem sił natury
materialnej. Upadając ze swej oryginalnej pozycji do tego materialnego świata,
żywa istota staje się cyuta, czyli
zapomina o swym związku z Acyutą. W rzeczywistości
każda żywa istota jest integralną cząstką, czyli synem, Najwyższej Osoby Boga.
Pod wpływem sił natury materialnej żywa istota zapomina o tym związku i myśli w
kategoriach różnych gatunków życia; ale gdy ponownie odzyskuje swą oryginalną
świadomość, wówczas nie dostrzega takich cielesnych określeń. Świadczą o tym
użyte w Bhagavad-gicie (5.18) słowa panditah sama darśinah.
Materialne określenia tworzą zróżnicowania w kategoriach kasty, koloru skóry, wiary, narodowości itd. Różne gotry, czyli określenia rodowe są rozróżnieniami opierającymi się na materialnym ciele, ale gdy ktoś przychodzi do świadomości Krsny, natychmiast zostaje członkiem Acyuta-gotry – czyli jednym z potomków Najwyższej Osoby Boga – i w ten sposób staje się transcendentalny do kasty, wiary, koloru skóry czy narodowości. '
Prthu Maharaja nie posiadał kontroli nad brahmana-kula, czyli mędrcami uczonymi w wiedzy wedyjskiej ani nad Vaisnavami, którzy znajdują się ponad rozważaniem literatury wedyjskiej. Dlatego jest powiedziane:
arcye visnau śila-dhir gurusu nara-matir vaisnave jati-buddhir
visnorva vaisnavanam kali-mala-mathane pada-tirthe'mbu-buddhih
śri-visnor namni mantre sakala-kalusa-he śabda-samanya-buddhir
visnau sarveśvareśe tad-itara-sama-dhir yasya va naraki sah
"Jeśli ktoś uważa Bóstwa w świątyni za zrobione z drewna czy kamienia, mistrza duchowego z sukcesji uczniów za zwykłego człowieka, jeśli sądzi że Vaisnava z Acyuta-gotry należy do pewnej kasty czy wiary, albo że caranamrta czy woda z Gangesu jest zwykłą wodą, to osobę taką należy uważać za mieszkańca piekieł." (Padma Purana)
Z faktów przedstawionych w tym wersecie wynika, że ludzie w ogólności powinni być pod kontrolą króla, dopóki nie dojdą do platformy Vaisnavów i braminów. którzy nie podlegają niczyjej kontroli. Braminem jest ten, kto zna Brahmana, czyli bezosobowy aspekt Prawdy Absolutnej, a Vaisnavą jest ten, kto służy Najwyższej Osobie Boga.
04.21.13 Znaczenie: W wersecie tym najistotniejsze jest to, że chociaż siedziba króla Prthu położona była w Indiach, między Gangesem i Yamuną, to półbogowie również uczestniczyli w wielkiej, pełnionej przez niego ofierze. Świadczy to o tym, że niegdyś półbogowie zwykli odwiedzać tę planetę. Podobnie, wielkie osobistości jak Arjuna, Yudhisthira i wielu innych, odwiedzali wyższe systemy planetarne. Tak więc istniała międzyplanetarna komunikacja, w której używano statków powietrznych i pojazdów kosmicznych.
04.21.14 Znaczenie: W systemie wedyjskim bardzo ważne jest powitanie wielkich, wzniosłych osobistości, jak to przygotowane przez Maharaję Prthu na wielkiej arenie ofiarnej. Pierwszym punktem w przyjmowaniu gości jest mycie ich stóp, i, jak dowiadujemy się z literatury wedyjskiej, pewnego razu, gdy Maharaja Yudhisthira przeprowadzał rajasuya-yajnę, myciem stóp gości zajmował się Krsna. Podobnie, Maharaja Prthu zgotował odpowiednie powitanie półbogom, świętym mędrcom, braminom i wielkim królom.
04.21.15 Znaczenie: Spośród czterech porządków społecznych (braminów, ksatriyów, vaiśyów i śudrów), na ogół ksatriyowie, zarówno mężczyźni, jak i kobiety, są bardzo piękni. Jak okaże się z następnych wersetów, Prthu Maharaja posiadał nie tylko atrakcyjne cechy cielesne, opisane tutaj, ale ciało jego posiadało również charakterystyczne, wszechpomyślne znaki.
Jest takie powiedzenie: "Twarz jest zwierciadłem umysłu". Psychiczny układ umysłu znajduje odbicie w rysach twarzy. Cielesne cechy danej osoby zależne są od jej przeszłych czynów, jako że czyny te determinują nasze przyszłe cechy cielesne – czy to w społeczeństwie ludzi, zwierząt czy półbogów. Jest to dowód na transmigrację duszy przez różnego rodzaju ciała.
04.21.20 Znaczenie: Zewnętrzne cechy cielesne Prthu Maharajy były bardzo piękne i również jego mowa była chwalebna pod każdym względem. Jego bogaty, metaforyczny język, ze starannie dobranymi słowami, był bardzo przyjemny dla ucha i nie tylko był bardzo słodki, ale także bardzo przejrzysty, bez niejasności i niedopowiedzeń.
04.21.21 Znaczenie: W wersecie tym bardzo istotne jest słowo sadhavah ("wszystkie wielkie dusze"). Gdy ktoś jest potężny i sławny, wiele niegodziwych osób staje się jego wrogami, gdyż zazdrość jest naturą materialistów. Na każdym zebraniu obecni są różnego rodzaju ludzie i dlatego należy przypuszczać, że ponieważ Prthu Maharaja był bardzo potężny, musiał mieć pomiędzy zebranymi kilku wrogów, którzy mogli się nie ujawniać. Jednak Maharaja Prthu zainteresowany był osobami szlachetnymi i dlatego najpierw zwrócił się do wszystkich prawych osób, nie dbając o zazdrosne. Nie wystąpił jednak z pozycji królewskiego autorytetu, upoważnionego do zarządzania wszystkimi, gdyż chciał pokornie przedstawić swoje oznajmienie zgromadzonym wielkim mędrcom i świętym osobom. Jako król całego świata, mógł wydać im polecenia, ale był tak pokorny, łagodny i uczciwy; że przedłożył swe oświadczenie do zatwierdzenia, aby wyjaśnić swą dojrzałą decyzję. W tym materialnym świecie każdy uwarunkowany jest przez trzy siły natury materialnej i dlatego ma cztery wady. Ale chociaż Maharaja Prthu był ponad wszystkimi tymi uwarunkowaniami, mimo to, niczym zwykła uwarunkowana dusza, przedłożył swoje oznajmienia obecnym tam wielkim duszom, mędrcom i świętym osobom.
04.21.22 Znaczenie: Przyjmuje się, że król jest wyznaczony przez Najwyższą Osobę Boga, by dbał o dobro swej określonej planety. Każdej planecie przewodzi jakaś osoba, tak jak obecnie w każdym kraju jest prezydent. Gdy ktoś zostaje prezydentem czy królem, to należy wiedzieć, że możliwość tę otrzymał od Najwyższego Pana. Zgodnie z systemem wedyjskim król uważany jest za reprezentanta Boga i obywatele ofiarowują mu szacunek, jako Bogu w ludzkiej formie życia. W rzeczywistości, według informacji zawartych w Vedach, Najwyższy Pan utrzymuje wszystkie żywe istoty, a szczególnie istoty ludzkie, by wznieść je do platformy najwyższej doskonałości. Gdy żywa istota po wielu, wielu narodzinach w niższych gatunkach, osiągnie ludzką formę życia, a szczególnie cywilizowaną ludzką formę życia, to – zgodnie poleceniem danym przez Najwyższą Osobę Boga w Bhagavad-gicie – społeczeństwo ludzkie musi być podzielone na cztery stopnie (catur varnyam maya srstam itd.). Cztery porządki społeczne – bramini, ksatriyowie, vaiśyowie i śudrowie – są naturalnymi grupami w społeczeństwie ludzkim i, jak oświadczył Prthu Maharaja, każdy człowiek musi mieć właściwe zatrudnienie odpowiednio do swego porządku społecznego, by mógł zapracować na swe utrzymanie. Król czy rząd mają obowiązek dopilnować; by ludzie przestrzegali porządku społecznego i byli zatrudnieni zgodnie ze swymi poszczególnymi obowiązkami zawodowymi. Ponieważ obecnie pozbawieni jesteśmy ochrony rządowej czy królewskiej, porządek społeczny praktycznie upadł. Nikt nie wie, kto jest braminem, ksatriyą, kto vaiśyą czy śudrą, i przynależność do któregoś z porządków społecznych określana jest jedynie na podstawie narodzin. Obowiązkiem rządu jest ponowne ustanowienie porządku społecznego odpowiednio do obowiązków z zawodowych i sił natury materialnej, gdyż to rzeczywiście ucywilizuje populację na całym świecie. Społeczeństwo ludzkie, które nie przestrzega organizacji pracy według czterech porządków społecznych, nie jest lepsze od społeczeństwa zwierząt, w którym nigdy nie ma spokoju ani dobrobytu, tylko chaos i zamieszanie. Jako idealny król, Maharaja Prthu ściśle przestrzegał utrzymania wedyjskiego porządku społecznego.
Prajayate iti praja. Słowo praja odnosi się do tego, kto się rodzi. Zatem Prthu Maharaja zapewniał ochronę prajanam – wszystkim żywym istotom, które rodziły się w jego królestwie. Praja odnosi się nie tylko do istot ludzkich, ale również do zwierząt, drzew i wszystkich pozostałych żywych istot. Obowiązkiem króla jest zapewnienie wszystkim żywym istotom ochrony i pożywienia. Jednak we współczesnym społeczeństwie głupcy i dranie nie mają pojęcia o ogromie odpowiedzialności ciążącej na rządzie. Zwierzęta również są mieszkańcami obszaru, na którym się narodziły i także mają prawo żyć na koszt Najwyższego Pana. Niepokojenie populacji zwierząt poprzez masowe rzezie wytwarza przyszłe katastroficzne reakcje dla rzeźnika, jego kraju i rządu.
04.21.23 Znaczenie:
Maharaja Prthu kładzie szczególny nacisk na słowo brahma-vadinah ("przez znawców
wiedzy wedyjskiej"). Brahma odnosi
się do Ved, znanych także jako śabda-brahma,
czyli transcendentalny dźwięk. Transcendentalny dźwięk nie jest zwykłym
językiem, chociaż wydaje się być zapisany w zwykłym języku. Dowody z literatury
wedyjskiej powinny być traktowane jako ostateczny autorytet. Literatura
wedyjska zawiera tak wiele informacji, włączając w to; oczywiście informacje o
obowiązkach królewskich. Odpowiedzialny król, który wypełnia wyznaczone mu
obowiązki, zapewniając właściwą, ochronę wszystkim żywym istotom na jego
planecie, otrzymuje promocję na niebiański system planetarny. Oczywiście, jest
to również zależne od zadowolenia Najwyższego Pana. To nie jest tak, że ktoś
automatycznie się wznosi, jeśli właściwie wypełnia swoje obowiązki, gdyż
promocja zależy od zadowolenia Najwyższej Osoby Boga. Należy wyciągnąć z tego
wniosek, że upragniony rezultat swego działania można osiągnąć przez zadowolenie Najwyższej Osoby Boga. Potwierdza to
także 2 Rozdział 1 Canto Śrimad-Bhagavatam:
atah pumbhir
dvija-śrestha varnaśrama-vibhagaśah
svanusthitasya
dharmasya samsiddhir hari-tosanam
Doskonałością wypełniania swych wyznaczonych
obowiązków jest ostatecznie zadowolenie Najwyższego Pana. Słowo kama-sandohah znaczy "osiągnięcie upragnionego rezultatu". Każdy chce osiągnąć
ostateczny cel życia, ale we współczesnej cywilizacji wielcy naukowcy myślą, że
życie ludzkie nie ma żadnego celu. Ta całkowita ignorancja jost bardzo groźna i
naraża cywilizację na wielkie niebezpieczeństwo. Ludzie nie znają praw natury,
które są regułami ustalonymi przez Najwyższą Osobę Boga. Ponieważ są oni
pierwszej klasy ateistami, nie wierzą w Boga i Jego przepisy, i dlatego też nie
wiedzą, w jaki sposób działa natura. Ta
całkowita ignorancja mas ludzkich, włączając w to nawet tzw. naukowców i filozofów
czyni życie bardzo ryzykownym, w którym istoty iudzkie nie wiedzą, czy
robią postęp. Według Śrimad-Bhagavatam (7.5.30),
robią oni jedynie postęp na drodze do najciemniejszego regionu egzystencji
materialnej. Adanta-gobhir viśatam
tamisram. Dlatego też zapoczątkowany został ten ruch świadomości Krsny, aby
udzielić filozofom, naukowcom i ogółowi ludzi właściwej wiedzy o przeznaczeniu
życia. Wszyscy powinni skorzystać z tego ruchu i poznać prawdziwy cel życia.
04.21.24 Znaczenie: Król, gubernator czy prezydent nie powinien zajmować tej pozycji, jeśli nie wypełnia swoich obowiązków. Musi on uczyć ludzi w swoim kraju przestrzegania podziałów na varny i aśramy. Jeśli król nie udziela takich instrukcji i jedynie poprzestaje na ściąganiu podatków, wówczas wszyscy korzystający z zebranej sumy – mianowicie wszyscy będący na służbie rządowej i głowa państwa – muszą wziąć na siebie część niepobożnych czynów całego społeczeństwa. Prawa natury są bardzo subtelne. Na przykład, jeśli ktoś je w bardzo grzesznym miejscu, wówczas bierze na siebie część reakcji za popełniane tam grzeszne czynności. (Dlatego w systemie wedyjskim gospodarze zapraszali braminów i Vaisnavów, aby jedli podczas ceremonii przeprowadzanych w ich domach, ponieważ bramini i Vaisnavowie mogli uwolnić ich od reakcji za grzeszne czynności. Ale nieugięci bramini i Vaisnavowie nie mają obowiązku przyjmowania zaproszeń wszędzie. Oczywiście nie ma zastrzeżeń, jeśli chodzi o uczestniczenie w ucztach, na których rozdawane jest prasada.) Istnieje wiele subtelnych praw, praktycznie nieznanych ogółowi ludzi, ale ruch świadomości Krsny w sposób naukowy rozprowadza całą tę wiedzę wedyjską dla korzyści ludzi na świecie.
04.21.25 Znaczenie: Bardzo ważne są w tym wersecie
słowa adhoksaja-dhiyah, znaczące
"świadomość Krsny". Zarówno król, jak i obywatele powinni być
świadomi Krsny, gdyż inaczej po śmierci zostaną skazani na życie w niższych
gatunkach. Odpowiedzialny rząd musi, dla dobra wszystkich, energicznie nauczać
świadomości Krsny. Bez świadomości Krsny ani państwo, ani obywatele państwa nie
mogą być odpowiedzialni. Dlatego Prthu Maharaja poprosił obywateli szczególnie
o to, by działali w świadomości Krsny, i jednocześnie bardzo chętnie uczył ich
jak stać się świadomymi Krsny. Istota świadomości Krsny podana jest w Bhagavad-gicie (9.27):
yat karosi yad aśnasi yaj juhosi dadasi yat
yat tapasyasi kaunteya tat kurusva mad-arpanam
"Cokolwiek czynisz, spożywasz, składasz w ofierze i dajesz w darze, jak również wszelkie wyrzeczenia, które praktykujesz, powinny być dokonane w świadomości Krsny, czyli dla zadowolenia Najwyższej Osoby Boga." Jeśli wszystkich obywateli państwa, łącznie z osobami będącymi w służbie rządowej, uczy się technik życia duchowego, wtedy, chociaż wszyscy podlegają różnym karom wymierzanym przez surowe prawa natury, to nie zostaną uwikłani.
04.21.26 Znaczenie: Rząd Prthu Maharajy był doskonały, ponieważ władał on dokładnie według zaleceń wedyjskich. Prthu Maharaja wyjaśnił już, że głównym obowiązkiem rządu jest dopilnowanie, żeby każdy wykonywał wyznaczone mu obowiązki i wznosił się na platformę świadomości Krsny. Rządy powinny być sprawowane w taki sposób, żeby każdy automatycznie wznosił się na platformę świadomości Krsny. Dlatego król Prthu chciał, by jego poddani w pełni z nim współpracowali, ponieważ w takim wypadku po śmierci odnieśliby taką samą korzyść jak on. Gdyby Prthu Maharaja, jako doskonały król, wzniósł się na planety niebiańskie, wówczas obywatele, którzy współ pracowali z nim przez zatwierdzanie jego metod, wznieśliby się razem z nim. Ponieważ działający obecnie ruch świadomości Krsny jest autentyczny, doskonały, autoryzowany i podąża w ślady Prthu Maharajy, więc każdy, kto współpracuje z tym ruchem albo akceptuje jego zasady osiągnie ten sam rezultat, co osoby aktywnie propagujące świadomość Krsny.
04.21.27 Znaczenie: Jedynym celem, który przyświecał
Prthu Maharajy, gdy władał swoim królestwem, było wzniesienie obywateli na
platformę świadomości Boga. Jako że na arenie ofiarnej zgromadziło się wiele
osób, byli tam obecni ludzie różnego pokroju, ale Maharaja Prthu przemawiał
szczególnie do tych, którzy nie byli ateistami. We wcześniejszych wersetach zostało już wyjaśnione, że Prthu Maharaja
doradzał obywatelom, by stali się adhoksaja-dhiyah,
to znaczy świadomi Boga, czyli świadomi Krsny, a w tym wersecie wysuwa
autorytet śastr, mimo że jego ojciec
był ateistą pierwszej klasy, który nie przestrzegał nakazów śastr wedyjskich, który praktycznie
wstrzymał wypełnianie wszelkich ofiar i tak oburzył braminów, że nie tylko go
zdetronizowali, ale przeklęli i zabili. Ateiści nie wierzą w istnienie Boga i
dlatego wszystko, co nam się na codzień przydarza, uważają za fizyczny układ i
przypadek: Ateiści wierzą w ateistyczną filozofię Sankhya, filozofię mówiącą o
kombinacji prakrti i purusy. Wierzą jedynie w materię i utrzymują,
że materia połączona w pewnych warunkach powoduje powstanie siły życiowej,
która wówczas pojawia się jako purusa, podmiot
radości; następnie, poprzez połączenie materii i siły życiowej, powstaje wiele
różnorodnych manifestacji materialnych. Ateiści nie w wierzą też w zalecenia
wedyjskie. Według nich, wszystkie wskazówki wedyjskie są jedynie teoriami, nie
mającymi praktycznego zastosowania w życiu. Biorąc to wszystko pod uwagę, Prthu
Maharaja zasugerował, żeby teiści odrzucili ateistyczny punkt widzenia, jako że
wieloraka różnorodność egzystencji nie może istnieć bez planu wyższej
inteligencji. Ateiści bardzo mgliście wyjaśniają, że ta różnorodność
egzystencji zaistniała po prostu przez przypadek, ale teiści, którzy wierzą we
wskazówki wedyjskie, muszą wyciągać wszystkie swoje wnioski w oparciu o Vedy.
Visnu Purana mówi, że celem całej instytucji varnaśrama jest zadowolenie Najwyższej Osoby Boga. Zasady i wskazania ustanowione jako obowiązki braminów, ksatriyów, vaiśyów i śudrów, czy też brahmacarinów, grhasthów, vanaprasthów i sannyasinów, przeznaczone są do zadowolenia Najwyższego Pana. Chociaż obecnie tzw. bramini, ksatriyowie, vaiśyowie i śudrowie zatracili swoją oryginalną kulturę, to twierdzą, że są braminami, ksatriyami, vaiśyami i śudrami dzięki narodzeniu się w danej rodzinie. Mimo to odrzucają oni twierdzenie, że specjalnym przeznaczeniem tych społecznych i duchowych porządków jest wielbienie Pana Visnu. Niebezpieczna teoria Mayavada, wysunięta przez Śankaracaryę i mówiąca, że Bóg jest bezosobowy, nie zgadza się z oznajmieniami Ved. Dlatego Śri Caitanya Mahaprabhu opisał filozofów Mayavadi jako tych, którzy popełniają największą obrazę przeciwko Osobie Boga. W systemie wedyjskim ci, którzy nie przestrzegają nakazów wedyjskich, nazywani są nastika, czyli ateistami. Kiedy Pan Buddha nauczał swej teorii niestosowania przemocy, zmuszony był zaprzeczyć autorytetowi Ved i z tego powodu zwolennicy Ved uważali go za nastika. Chociaż Śri Caitanya Mahaprabhu bardzo wyraźnie powiedział, że zwolennicy filozofii Pana Buddhy są nastikami, czyli ateistami, jako że zaprzeczają oni autorytetowi Ved, to stwierdził, że Śankarici – którzy chcieli podstępem ustanowić autorytet wedyjski, podążając w rzeczywistości za prezentowaną przez szkołę buddyjską filozofią Mayavadi – są bardziej niebezpieczni od samych buddystów. Teoria filozofów Śankarickich, mówiąca, że musimy wyobrazić sobie formę Boga, jest bardziej niebezpieczna niż zaprzeczenie egzystencji Boga. Nie zważając na całe filozoficzne teoretyzowanie ateistów czy Mayavadich, zwolennicy świadomości Krsny żyją ściśle według nakazów Bhagavad-gity, przyjmowanej za esencję wszystkich pism wedyjskich. Bhagavad-gita (18.46) mówi:
yatah pravrttir bhutanam yena
sarvam idam tatam
sva-karmana tam abhyarcya
siddhim vindati manavah
Przez wielbienie Pana, będącego źródłem wszystkich stworzeń i przenikającego wszystko, człowiek może – pełniąc swoje obowiązki – stać się doskonałym." Wskazuje to na fakt, że – jak opisuje Vedanta-sutra (janmady asya yatah) – Najwyższa Osoba Boga jest oryginalnym źródłem wszystkiego. Również Sam Pan potwierdza w Bhagavad-gicie: aham sarvasya prabhavah - "Ja jestem źródłem wszystkiego." Najwyższa Osoba Boga jest oryginalnym źródłem wszystkich emanacji i jednocześnie, jako Paramatma, rozprzestrzenia się On w całej egzystencji. Dlatego Prawda Absolutna jest Najwyższą Osobą Boga, a przeznaczeniem każdej żywej istoty jest zadowalanie Najwyższego Boga przez wypełnianie własnych obowiązków (sva-karmana tam abhyarcya). Maharaja Prthu chciał, by mieszkańcy jego królestwa, wprowadzili w życie tę formułę.
Najważniejszą rzeczą w cywilizacji ludzkiej jest to, że musimy próbować zadowolić Najwyższą Osobę Boga przez pełnienie naszych różnych zawodowych obowiązków. Jest to najwyższą doskonałością życia. Svanusthitasya dharmasya samsiddhir hari-tosanam: wykonywanie swych przypisanych obowiązków może przynieść wszelki sukces w życiu, jeśli po prostu zadowala się Najwyższą Osobę Boga. Żywym przykładem tego jest Arjuna. Arjuna był ksatriyą, jego obowiązkiem była walka, i gdy przez wykonywanie swego przypisanego obowiązku zadowolił Najwyższego Pana, osiągnął doskonałość. Każdy powinien przestrzegać tej zasady. Bhagavad-gita (16.19) w następujący sposób potępia ateistów, którzy tego nie robią: tan aham dvisatah kruran samsaresu naradhaman. Werset ten wyraźnie mówi, że osoby zazdrosne o Najwyższą Osobę Boga są najniższymi spośród rodzaju ludzkiego i są bardzo szkodliwe. Zgodnie z zasadami regulującymi ustanowionymi przez Najwyższego, takie szkodliwe osoby wtrącane są w najciemniejszy obszar materialnej egzystencji i rodzą się wśród asurów, ateistów. Takie asury – schodzą coraz niżej narodziny po narodzinach, rodząc się w końcu w formach zwierząt, takich jak tygrysy albo podobne dzikie bestie. W ten sposób przez miliony lat muszą pozostać w ciemnościach, nie mając wiedzy o Krsnie.
Najwyższa Osoba Boga znany jest jako Purusottama, czyli najlepszy ze wszystkich żywych istot. Jest On osobą jak wszystkie inne żywe istoty – ale jest On ich wodzem, czyli najlepszym spośród nich. Oznajmiają to również Vedy. Nityo nityanam cetanaś cetananam. Jest On głównym spośród wszystkich wiecznych, i głównym spośród wszystkich żywych istot i jest On kompletny i pełny. Nie musi On czerpać korzyści przez mieszanie się w sprawy innych żywych istot, ale ponieważ jest obrońcą wszystkich, więc ma prawo wznieść je na właściwą platformę, aby wszystkie żywe istoty mogły stać się szczęśliwymi. Ojciec chce, by wszystkie jego dzieci osiągnęły szczęście pod jego kierownictwem. Podobnie, Bóg, czyli Krsna, Najwyższa Osoba Boga, ma prawo widzieć, że wszystkie żywe istoty są szczęśliwe. Nie można być szczęśliwym w tym materialnym świecie. Ojciec i synowie są wieczni, ale jeśli żywa istota nie wzniesie się na platformę swego wiecznego życia w szczęściu i wiedzy, nie będzie kwestii szczęścia. Choć Purusottama, najlepszy ze wszystkich żywych istot, nie ma nic do zyskania od nich, to ma On prawo rozróżniać pomiędzy ich dobrymi i złymi działaniami. Jak to już przeanalizowaliśmy (svanusthitasya dharmasya samsiddhir hari-tosanam), właściwą drogą jest ścieżka czynności, których celem jest zadowolenie Najwyższej Osoby Boga. Żywa istota może wykonywać jakikolwiek obowiązek zawodowy, ale jeśli pragnie osiągnąć doskonałość w wypełnianiu go, musi zadowolić Najwyższego Pana. W związku z tym ten, kto Go zadowoli, otrzymuje lepsze udogodnienia w życiu, a ten, kto wywoła Jego niezadowolenie, wikła się w niepożądane sytuacje.
Można wyciągnąć z tego wniosek, że są dwa rodzaje obowiązków – obowiązek doczesny i obowiązek wykonywany jako yajna, czyli ofiara (vajnarthat karma). Jakakolwiek karma (czynność), której nie wykonuje się dla yajni, jest przyczyną niewoli. Yajnarthat karmano 'nyatra loko 'yam karma-bandhanah: "Praca wykonywana być musi jako ofiara dla Visnu, w przeciwnym razie jest ona przyczyną niewoli w tym materialnym świecie." (Bg. 3.9) Karma-bandhanah, czyli niewola karmy, jest wymierzana według surowych praw natury materialnej Egzystencja materialna jest walką w celu pokonania przeszkód stawianych przez naturę materialną. Asury zawsze zmagają się, aby pokonać te przeszkody, a głupie żywe istoty, będące pod wpływem iluzorycznej siły natury materialnej, pracują bardzo ciężko w tym materialnym świecie i uważają, że to jest szczęściem. To nazywane jest mayą. Walcząc ciężko o byt, zaprzeczają one istnieniu najwyższego autorytetu, Purusottamy, Najwyższej Osoby Boga.
Aby uregulować działania żywych istot, Bóg dał nam kodeks. Podobnie, król ustala kodeks prawny dla państwa, a ktokolwiek łamie prawo podlega karze. Podobnie Pan dał nieomylną wiedzę wedyjską, która nie jest zanieczyszczona przez cztery wady życia ludzkiego – mianowicie tendencję do popełniania błędów, uleganie iluzji, oszukiwanie i posiadanie niedoskonałych zmysłów. Jeśli nie przyjmujemy kierownictwa Ved, ale działamy kapryśnie, według naszego własnego wyboru, z pewnością zostaniemy ukarani przez prawa Pana, który oferuje ciała w 8 400 000 gatunkach życia. Materialna egzystencja, czyli proces zadowalania zmysłów, przebiega odpowiednio do rodzaju ciała, które dostaliśmy od prakrti, czyli natury materialnej. Zatem musi istnieć podział na czynności pobożne i niepobożne (punya i papa). Bhagavad-gita (7.28) wyraźnie oznajmia:
yesam
tv anta-gatam papam jananaiit
punya-karmanam
te
dvandva-moha-nirmukta bhajante mam
drdha-vratah
"Kto całkowicie pokonał następstwa niepobożnej ścieżki życia [ a jest to możliwe tylko wtedy, gdy wypełnia się wyłącznie pobożne czynności], może zrozumieć swój wieczny związek z Najwyższą Osobą Boga. A zatem osoba taka angażuje się w transcendentalną służbę miłości dla Pana." To życie, podczas którego nieustannie pełni się miłosną służbę dla Pana nazywa się adhoksaja-dhiyah, czyli życiem w świadomości Krsny. Król Prthu chciał, aby jego obywatele żyli w ten sposób.
Różnorodność życia i egzystencji materialnej nie rozwinęła się przez przypadek i konieczność; są to różne aranżacje Najwyższego Pana, odpowiednio do pobożnych i niepobożnych czynności żywych istot. Dzięki wykonywaniu pobożnych czynności można narodzić się w dobrej rodzinie, w dobrym państwie, można otrzymać piękne ciało, być bardzo wykształconym albo bardzo bogatym. Dlatego widzimy, że w różnych miejscach i na różnych planetach są różne standardy życia, różne cechy cielesne i poziom wykształcenia. Wszystko to jest przyznawane przez Najwyższą Osobę Boga, odpowiednio do pobożnych lub niepobożnych czynności. Tak więc różnorodność życia rozwinęła się nie przez przypadek, tylko przez wcześniejsze postanowienie. Istnieje już plan, który w ogólnym zarysie został przedstawiony w wiedzy wedyjskiej. Należy skorzystać z tej wiedzy i tak uformować swoje życie, żeby – przez praktykowanie świadomości Krsny – móc pod jego koniec, szczególnie w ludzkiej formie życia, wrócić do domu, do Boga.
Teorię przypadku wyjaśnia najlepiej literatura wedyjska używając słów ajnata-sukrti, co odnosi się do pobożnych czynności spełnionych nieświadomie. Ale one są także zaplanowane. Na przykład Krsna przychodzi jako zwykła ludzka istota, przychodzi jako bhakta w postaci Pana Caitanyi albo posyła Swego reprezentanta, mistrza duchowego, czyli czystego bhaktę. Są to także zaplanowane działania Najwyższej Osoby Boga. Wyżej wspomniane osoby przychodzą, aby zdobywać zwolenników i nauczać, i w ten sposób osoba okryta iluzoryczną energią Najwyższego Pana otrzymuje szansę obcowania z nimi, rozmawiania i uczenia się od nich, i jeśli zdarzy się, że – w taki czy inny sposób – uwarunkowana dusza podporządkuje się takim osobistościom i przez bliski kontakt z nimi przypadkiem stanie się świadoma Krsny, wówczas zostaje wyzwolona z materialnych warunków życia. Dlatego Krsna poucza:
sarva-dharman
parityajya mam ekam śaranam vraja
aham
tvam sarva-papebhyo moksayisyami ma
śucah
"Porzuć wszelkie rodzaje religii i po prostu podporządkuj się Mnie. Ja wyzwolę cię od wszelkich następstw grzechów. Nie lękaj się więc." (Bg. 18.66) Słowo sarva-papebhyah oznacza "od wszelkich grzesznych czynności". Krsna wybawia osobę, która podporządkowuje się Mu wykorzystując szansę obcowania z czystym bhaktą, mistrzem duchowym lub inną autoryzowaną inkarnacją Boga, jak na przykład Prthu Maharaja. Wówczas jej życie staje się pomyślne.
04.21.28-29 Znaczenie: Narottama dasa Thakura oświadcza, że należy upewnić się co do właściwego wykonania swoich czynności, przez podążanie śladami wielkich świętych osób i ksiąg wiedzy pod kierownictwem mistrza duchowego (sadhu-śastra-guru-vakya). Świętą osobą jest ten, kto przestrzega nakazów wedyjskich, będących poleceniami Najwyższej Osoby Boga. Słowo guru odnosi się do tego, kto wskazuje właściwy kierunek według autorytetu nakazów wedyjskich i zgodnie z przykładem żywotów wielkich osobistości. Najlepszym sposobem ułożenia swojego życia jest podążanie za przykładem autoryzowanych osobistości, jak tych, o których wspomniał tutaj Prthu Maharaja, poczynając od Svayambhuvy Manu. Najbezpieczniejszą drogą życia jest pójście w ślady takich wielkich osób, szczególnie tych wspomnianych w Śrimad-Bhagavatam. Mahajanami, czyli wielkimi osobistościami, są: Brahma, Pan Śiva, Narada Muni, Manu, Kumarowie, Prahlada Maharaja, Bali Maharaja, Yamaraja, Bhisma, Janaka, Śukadeva Gosvami i Kapila Muni.
04.21.30 Znaczenie: Król Vena, ojciec Prthu Maharajy, został potępiony przez braminów i święte osoby, ponieważ zaprzeczał istnieniu Najwyższej Osoby Boga i odrzucał metodę zadowalania Go przez pełnienie ofiar wedyjskich. Innymi słowy był ateistą, który nie wierzył w egzystencję Boga i wskutek tego zatrzymał wszystkie rytualistyczne ceremonie wedyjskie na terenie swego królestwa. Prthu Maharaja uważał charakter króla Veny za ohydny, jako że Vena był głupcem, jeśli chodzi o wypełnianie obrzędów religijnych. Ateiści są zdania, że aby odnieść sukces na polu religii, rozwoju ekonomicznego, zadowalania zmysłów czy wyzwolenia wcale nie jest potrzebne przyjęcie autorytetu Najwyższej Osoby Boga. Według nich dharma, czyli zasady religijne, mają służyć ustanowieniu wyimaginowanego Boga, by zachęcić ludzi do moralnego i uczciwego zachowania, tak by można było utrzymać porządki społeczne w spokoju. Co więcej, twierdzą, że w rzeczywistości nie ma potrzeby akceptowania Boga nawet w tym celu, gdyż wystarczy, że ktoś przestrzega zasad moralności i uczciwości. Podobnie, jeśli ktoś tworzy dobre plany i pracuje bardzo ciężko na rzecz rozwoju ekonomicznego, rezultaty tego pojawią się automatycznie. Podobnie, zadowalanie zmysłów również nie jest zależne od łaski Najwyższej Osoby Boga, jako że ten, kto w jakiś sposób zarabia wystarczającą ilość pieniędzy, będzie miał odpowiednie możliwości do zadowalania zmysłów. Jeśli chodzi o wyzwolenie, to mówią, że nie ma potrzeby o tym dyskutować, ponieważ wszystko kończy się wraz ze śmiercią. Jednak Prthu Maharaja nie przyjął autorytetu takich ateistów, prowadzonych przez jego ojca, wnuka uosobienia śmierci. Na ogół córka dziedziczy cechy swego ojca, a syn matki. Tak więc córka Mrtyu, Sunitha, odziedziczyła wszystkie cechy swego ojca, a Vena odziedziczył cechy swojej matki. Osoba, która zawsze podlega regulującym zasadom powtarzających się narodzin i śmierci, nie może pogodzić się z niczym poza ideami materialistycznymi. Ponieważ król Vena był takim człowiekiem, nie wierzył on w istnienie Boga. Współczesna cywilizacja zgadza się z zasadami króla Veny, ale jeśli naprawdę skrupulatnie zbadamy wszystkie przejawy religii, postępu ekonomicznego, zadowalania zmysłów i wyzwolenia, musimy przyjąć zasadę autorytetu Najwyższej Osoby Boga. Według literatury wedyjskiej, religia jest po prostu zbiorem praw danych przez Boga.
Jeśli ktoś nie akceptuje autorytetu Najwyższego Boga w dziedzinie religii i moralności, to musi wyjaśnić, dlaczego dwóch ludzi na tym samym poziomie etycznym osiąga różne rezultaty. Na ogół nawet pozycje dwóch osób o tym samym standardzie etyki, uczciwości, moralności nie są takie same. Podobnie, jeśli chodzi o rozwój ekonomiczny to widzimy, że jeśli dwie osoby pracują ciężko dzień i noc, to i tak rezultaty nie są jednakowe. Jedna osoba może posiadać wielkie bogactwo nawet nie pracując, podczas gdy inna, mimo że pracuje bardzo ciężko, nie ma nawet dwóch odpowiednich posiłków dziennie. Podobnie, jeśli chodzi o zadowalanie zmysłów, czasami ten, kto ma pod dostatkiem jedzenia nie jest szczęśliwy w życiu rodzinnym, albo nawet nie ma rodziny, podczas gdy osoba niezamożna ma wszelkie sposobności do zadowalania zmysłów. Nawet zwierzę jak świnia czy pies może mieć większe możliwości zadowalania zmysłów niż istota ludzka. Tak więc, nawet jeśli rozważymy tylko podstawowe potrzeby życia – dharmę, arthę i kamę (religię, rozwój ekonomiczny i zadowalanie zmysłów) – pomijając wyzwolenie, to zobaczymy, że nie przedstawiają się tak samo w każdym przypadku. Dlatego musimy zgodzić się, że istnieje ktoś, kto decyduje o różnych standardach. Wniosek jest taki, że jesteśmy zależni od Pana nie tylko w kwestii wyzwolenia, ale nawet jeśli chodzi o zwykłe potrzeby w tym materialnym świecie. Dlatego Prthu Maharaja wskazuje, że czasami dzieci nie są szczęśliwe, mimo że posiadają bogatych rodziców. Podobnie, czasami mimo zażywania kosztownych lekarstw przepisanych przez kompetentnego lekarza, pacjent umiera albo, mimo posiadania dużej bezpiecznej łodzi, człowiek tonie. Tak więc możemy walczyć, by przeciwdziałać przeszkodom zsyłanym przez naturę materialną, ale nasze próby nie mogą zakończyć się powodzeniem, dopóki nie otrzymamy łaski Najwyższej Osoby Boga.
04.21.31 Znaczenie: W Indiach można rzeczywiście przekonać się, że osoba, która codziennie kąpie się w wodach Gangesu, jest niemalże wolna od wszelkiego rodzaju chorób. Pewien bardzo szanowany bramin z Kalkuty nigdy nie brał lekarstwa przepisanego przez lekarza. Mimo że czasami był chory, nigdy nie przyjmował lekarstwa od lekarza, tylko po prostu pił wodę Gangesu i zawsze w bardzo krótkim czasie wracał do zdrowia. Indyjczycy, a także i my sami, dobrze znamy chwały wód Gangesu. Ganges przepływa koło Kalkuty. Czasami w wodzie jest wiele odchodów i innych brudnych rzeczy, zabieranych z sąsiednich fabryk i zakładów przemysłowych, ale mimo to zawsze tysiące ludzi kąpie się w wodach Gangesu, i ludzie ci są bardzo zdrowi i posiadają skłonności duchowe. Takie jest działanie wody Gangesu. Ganges jest chwalebny, jako że wypływa on z lotosowych stóp Pana. Podobnie, ten kto podejmuje służbę dla lotosowych stóp Pana, czyli przyjmuje świadomość Krsny, natychmiast zostaje oczyszczony z wielu nieczystości, które zgromadził w czasie niezliczonych narodzin. Widzieliśmy, że mimo ciemnej przeszłości wcześniejszych żyć, osoby, które przyjmują świadomość Krsny całkowicie oczyszczają się ze wszystkich brudnych rzeczy i bardzo szybko robią postęp duchowy. Dlatego Prthu Maharaja informuje, że bez błogosławieństwa Najwyższego Pana nie można zrobić postępu ani w tzw. moralności, ani w postępie ekonomicznym czy też w zadowalaniu zmysłów. Dlatego należy przyjąć służbę oddania dla Pana, czyli świadomość Krsny, i w ten sposób, jak potwierdza Bhagavad-gita, bardzo szybko osiągnąć doskonałość (ksiram bhavita dharmatma śaśvac chantim nigacchati). Jako odpowiedzialny król, Prthu Maharaja poleca, by każdy przyjął schronienie Najwyższej Osoby Boga i tym sposobem natychmiast się oczyścił. Pan Śri Krsna również mówi w Bhagavad-gicie, że po prostu podporządkowując się Jemu, natychmiast uwalniamy się od wszelkich grzesznych reakcji. Tak jak Krsna natychmiast zabiera wszystkie grzeszne reakcje osoby, która Mu się podporządkuje, podobnie zewnętrzna manifestacja Krsny, reprezentant Krsny, który działa jako łaska Najwyższej Osoby Boga, natychmiast po inicjacji zabiera wszystkie reakcje grzesznego życia ucznia. Tak więc uczeń, który przestrzega zasad podanych przez mistrza duchowego pozostaje czysty i nie ulega materialnej infekcji.
Dlatego Śri Caitanya Mahaprabhu oznajmił, że mistrz duchowy, który gra rolę reprezentanta Krsny, musi pochłonąć wszystkie grzeszne reakcje czynów ucznia. Czasami mistrz duchowy podejmuje ryzyko bycia przygniecionym przez reakcje grzesznych działań ucznia i z powodu przejęcia ich przechodzi pewnego rodzaju cierpienia. Dlatego Śri Caitanya Mahaprabhu radził, by nie przyjmować zbyt wielu uczniów.
04.21.32 Znaczenie: Pan Caitanya Mahaprabhu oznajmił w Swojej Śiksastace, że dzięki intonowaniu świętego imienia Pana – Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare/ Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare – czyli dzięki procesowi słuchania i intonowania chwał Pana, umysł stopniowo oczyszcza się z wszelkiego brudu. Obcując z materią od niepamiętnych czasów, nagromadziliśmy w na szych umysłach stosy brudnych rzeczy: Pełne skutki tego występują, gdy żywa istota utożsamia się ze swoim ciałem i w ten sposób zostaje usidlona przez surowe prawa natury materialnej, i – pod wpływem fałszywego wrażenia, że jest tym ciałem – umieszczona w cyklu powtarzających się narodzin i śmierci. Kiedy ktoś umocni się poprzez praktykę bhakti-yogi, umysł jego oczyszcza się z tego błędnego zrozumienia i nie interesuje się on dłużej materialną egzystencją czy zadowalaniem zmysłów.
Cechami bhakti, czyli
służby oddania są vairagya i jnana. Jnana odnosi się do zrozumienia,
że nie jesteśmy tym ciałem, a vairagya oznacza
utratę zainteresowania zadowalaniem zmysłów. Te dwie podstawowe zasady
oddzielenia się od materialnej niewoli można osiągnąć poprzez bhakti-yogę. Gdy bhakta umocni się w
miłosnej służbie dla lotosowych stóp Pana, to po opuszczeniu swego ciała nigdy
już nie powróci do tej materialnej egzystencji. Pan potwierdza to w Bhagavad-gicie: tyaktva deham punar janma
naiti mam eti so 'rjuna.
W tym wersecie szczególnie ważne jest słowo vijnana. Bhagavad-gita określa jnanę – czyli wiedzę o duchowej tożsamości, osiągalną gdy ktoś nie utożsamia się z tym ciąłem – jako brahma-bhuta, rozbudzenie realizacji duchowej. Osoba w uwarunkowanym stanie egzystencji materialnej nie może być zrealizowana duchowo, gdyż utożsamia się z materią. Zrozumienie różnicy pomiędzy egzystencją materialną a duchową nazywa się jnaną. Po osiągnięciu platformy jnany, czyli stanu brahma-bhuta, dochodzi się ostatecznie do służby oddania, w której całkowicie rozumie się swą własną pozycję i pozycję Najwyższej Osoby Boga. Zrozumienie to wytłumaczone jest tutaj jako vijnana-viśesa. Dlatego Pan mówi, że wiedza o Nim jest vijnaną, nauką. Inaczej mówiąc, gdy ktoś jest wzmocniony przez naukową wiedzę o Najwyższej Osobie Boga, ma on zapewniony stan wyzwolenia. W Bhagavad-gicie (9.2) nauka służby oddania opisana jest jako pratyaksavagamam dharmyam, bezpośrednie zrozumienie zasad religii poprzez realizację.
Praktykując bhakti-yogę można bezpośrednio obserwować swój postęp w życiu duchowym. W innych procesach – jak karma-yoga, jnana-yoga i dhyana-yoga - nie można być pewnym swego postępu, ale w bhakti-yodze można być bezpośrednio świadomym swego postępu w życiu duchowym, tak jak głodna osoba może zorientować się, że zaspokoiła swój głód. Nasz fałszywy apetyt na odbieranie przyjemności w tym materialnym świecie i panowanie nad nim spowodowany jest wzrostem sił pasji i ignorancji. Bhakti-yoga zmniejsza te dwie cechy i stopniowo sytuuje nas w gunie dobroci. Wznosząc się stopniowo ponad gunę dobroci, dochodzimy do czystej dobroci, która nie jest zanieczyszczona przez cechy materialne. Tak usytuowany bhakta nie ma już dłużej żadnych wątpliwości; wie że nie powróci do tego materialnego świata.
04.21.33 Znaczenie: Jak oznajmia 18 Rozdział Bhagavad-gity, sva-karmana tam abhyarcya: Najwyższą Osobę Boga należy wielbić poprzez swe zawodowe obowiązki. To wymaga akceptacji podziału na cztery varny i cztery aśramy. Dlatego Prthu Maharaja mówi: gunaih sva-karmabhih. Zwrot ten wyjaśniony jest w Bhagavad-gicie. Caturvarnyam maya srstam guna-karma-vibhagaśah: "Cztery kasty (bramini, ksatriyowie, vaiśyowie i śudrowie) stworzone zostały przez Najwyższą Osobę Boga odpowiednio do sił natury materialnej i wykonywanych w nich obowiązków." Osoba usytuowana w gunie dobroci z pewnością jest bardziej inteligentna od innych. Dlatego może ona praktykować czynności bramińskie-mianowicie mówić prawdę, kontrolować zmysły i umysł, być zawsze czystą, praktykować tolerancję, posiadać pełną wiedzę o swojej samotożsamości i rozumieć służbę oddania. Jeśli w ten sposób będzie pełnić miłosną służbę dla Pana jako prawdziwy bramin, osiągnie swój cel – ostateczną korzyść w swoim życiu. Podobnie, obowiązkiem ksatriyi jest chronienie obywateli, rozdawanie wszystkich swych własności, zarządzanie sprawami państwowymi ściśle według nakazów wedyjskich i nieobawianie się walczenia, kiedykolwiek atakują wrogowie. W ten sposób ksatriya może zadowolić Najwyższą Osobę Boga poprzez swoje zawodowe obowiązki. Podobnie, vaiśya może zadowolić Najwyższą Osobę Boga właściwie wykonując swoje zawodowe obowiązki – produkując pożywienie, chroniąc krowy i, w razie potrzeby, handlując nadwyżkami produktów rolnych. Śudrowie, jako że nie mają wystarczającej inteligencji, powinni po prostu zaangażować się jako robotnicy, by służyć wyższym porządkom życia społecznego. Celem każdego powinno być zadowolenie Najwyższej Osoby Boga poprzez zaangażowanie swojego umysłu w ciągłe myślenie o Krsnie, słów w ciągłe ofiarowywanie modlitw Panu albo nauczanie o chwałach Pana, a swoje ciało – w pełnienie służby wymaganej dla zadowolenia Pana. Tak, jak ciało nasze składa się z czterech części – głowy, ramion, brzucha i nóg – podobnie, całe społeczeństwo ludzkie podzielone jest na cztery grupy, odpowiednio do materialnych cech i zawodowych obowiązków. Tak więc bramini, czyli inteligentna klasa ludzi musi pełnić obowiązek głowy, ksatriyowie muszą spełniać rolę ramion, vaiśyowie muszą pełnić obowiązek brzucha, a śudrowie – nóg. Nikt nie jest wyższy czy niższy w wypełnianiu przypisanych obowiązków w życiu; istnieją takie podziały jak "wyższy" i "niższy", ale ponieważ w rzeczywistości cel jest wspólny – zadowolenie Najwyższej Osoby Boga, więc nie ma między nimi różnic.
Można zadać pytanie: jeśli wielbią Pana tak wielcy półbogowie, jak Pan Brahma, Pan Śiva czy inni, to jak może Mu służyć zwykła ludzka istota z tej planety? Prthu Maharaja wyraźnie to tłumaczy, używając słowa yatha-dhikara, "odpowiednio do swych możliwości". Jeśli ktoś szczerze wypełnia swój zawodowy obowiązek, jest to wystarczające. Nie jest konieczne, aby ktoś był podobny Panu Brahmie, Panu Śivie, Indrze, Panu Caitanyi czy Ramanujacaryi, którzy z pewnością mają możliwości duże większe od naszych. Nawet śudra, który według cech materialnych posiada najniższy statut życia, może osiągnąć taki sam sukces. Każdy może odnieść sukces w służbie oddania, pod warunkiem, że nie jest obłudny. Jak wyjaśniono tutaj, trzeba być bardzo szczerym i wolnym od uprzedzeń (amayinah). Posiadanie niższego statusu życia nie dyskwalifikuje, jeśli chodzi o powodzenie w służbie oddania. Jedyną kwalifikacją jest to, że – bez względu na to, czy jest się braminem, ksatriyą, vaiśyą czy śudrą-trzeba być otwartym, szczerym i wolnym od wątpliwości. Wtedy, wypełniając pod przewodnictwem mistrza duchowego swój określony zawodowy obowiązek, można osiągnąć największy sukces w życiu. Jak potwierdza Sam Pan, striyo vaiśyas tatha śudras te 'pi yanti param gatim (Bg. 9.32). Nie ma znaczenia kim się jest, braminem, ksatriyą, vaiśyą, śudrą czy zdegradowaną kobietą. Jeśli ktoś poważnie zaangażuje w służbę oddania swoje ciało, umysł i inteligencję, z pewnością odniesie sukces na ścieżce powrotu do domu, do Boga. Lotosowe stopy Pana opisane są tutaj jako kama-dughanghri-pankajam, ponieważ mają one moc spełnienia pragnień każdego. Bhakta jest szczęśliwy nawet w tym życiu, ponieważ mimo iż z materialną egzystencją związanych jest tyle potrzeb, to wszystkie jego materialne potrzeby zostają zaspokojone, a gdy w końcu opuści swoje ciało, bez wątpienia wraca do domu, z powrotem do Boga.
04.21.34 Znaczenie: Dla tego, kto chce osiągnąć materialny dobrobyt, Vedy polecają różnego rodzaju yajne (ofiary). Bhagavad-gita (3.10) potwierdza, że Pan Brahma stworzył wszystkie żywe istoty, łącznie z, istotami ludzkimi i półbogami, i doradził im, by pełnili yajne zgodnie z ich materialnymi pragnieniami (saha-yajnah prajah srstva). Czyny te nazywane są yajnami, ponieważ ostatecznym ich celem jest zadowolenie Najwyższej Osoby Boga, Visnu. Celem spełniania yajni jest osiągnięcie materialnej korzyści, ale ponieważ jednocześnie są one przeznaczone dla przyjemności Najwyższego Pana, więc Vedy polecają takie ofiary. Oczywiście ceremonie takie znane są jako karma-kanda, czyli działania materialne, a z pewnością wszystkie materialne działania są zanieczyszczone przez trzy siły natury materialnej. Na ogół rytualistyczne ceremonie karma-kandy pełnione są w gunie pasji, ale mimo to zarówno istoty ludzkie, jak i półbogowie zobowiązani są pełnić takie yajne, gdyż bez nich nikt nie może być w ogóle szczęśliwy.
Tak więc Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura zauważa, że chociaż te rytualistyczne ceremonie karma-kandy są zanieczyszczone, zawiera ją one elementy służby oddania, kiedykolwiek bowiem pełniona jest jakaś yajna, w jej centrum jest Pan Visnu. Jest to bardzo istotne, ponieważ nawet mały wysiłek dla zadowolenia Pana jest bhakti i posiada wielką wartość. Odcień bhakti oczyszcza materialną naturę wykonawców ofiary, którzy dzięki służbie oddania stopniowo dochodzą do pozycji transcendentalnej. Dlatego chociaż na pozór takie yajne wydają się być czynnościami materialnymi, to ich rezultat jest transcendentalny. Takie yajne jak Surya-yajna, Indra-yajna i Candra-yajna ofiarowywane są półbogom, ale ci półbogowie są częściami ciała Najwyższej Osoby Boga. Półbogowie nie mogą przyjąć ofiar dla samych siebie, ale mogą przyjąć je dla Najwyższej Osoby Boga, tak jak występujący z ramienia rządu poborca podatków nie może pobierać podatków na swój osobisty rachunek, ale może to robić dla rządu. Bhagavad-gita stwierdza; że jakakolwiek yajna pełniona z tą kompletną wiedzą i zrozumieniem jest brahmarpanam, czyli ofiarą dla Najwyższej Osoby Boga. Ponieważ nikt prócz Najwyższego Pana nie może cieszyć się rezultatami ofiary, więc Pan mówi, że On jest rzeczywistym podmiotem radości wszystkich ofiar (bhoktaram yajna-tapasam sarva-loka-maheśvaram). Ofiary należy pełnić z taką intencją w umyśle. Jak oznajmia Bhagavad-gita (4.24):
brahmarpanam brahma havir
brahmagnau brahmana hutam
brahmaiva tena gantavyam
brahma-karma-samadhina
"Kto całkowicie pogrążony jest w świadomości Krsny, ten z pewnością osiągnie królestwo duchowe, albowiem poświęca się on całkowicie czynnościom duchowym, w których rezultat procesu konsumpcji jest absolutny, a to, co zostało ofiarowane, jest tej samej natury duchowej." Pełniący ofiarę musi zawsze pamiętać, że ofiary polecane w Vedach spełniane są dla zadowolenia Najwyższej Osoby Boga. Visnur aradhyate panthah (Visnu Purana 3.8.9). Wszystkie działania materialne i duchowe, wykonywane dla zadowolenia Najwyższego Pana, uważane są za prawdziwą yajnę, a spełniając takie yajne otrzymuje się wyzwolenie z materialnej niewoli. Bezpośrednią metodą osiągnięcia wyzwolenia z materialnej niewoli jest służba oddania, składająca się z następujących metod:
śravanam kirtanam visnoh
smaranam pada-sevanam
arcanam vandanam dasyam
sakhyam atma-nivedanam
(Bhag. 7.5.23)
Werset ten opisuje proces
składający się z dziewięciu metod służby oddania jako viśuddha-vijnana-ghanah, czyli bezpośrednie zadowalanie Najwyższej
Osoby Boga poprzez transcendentalną wiedzę skupioną na formie Najwyższego Pana,
Visnu. Jest to najlepszy sposób na usatysfakcjonowanie Najwyższego Pana. Ten,
kto nie może przyjąć tego bezpośredniego procesu, powinien zaakceptować
pośredni proces pełnienia yajni dla
zadowolenia Visnu, czyli Yajni. Dlatego Visnu nazywany jest yajna-pati. Śriyah patim yajna-patim
jagat-patim (Bhag. 2.9.15)
Głęboka naukowa wiedza Najwyższej Osoby Boga koncentruje się na najważniejszym punkcie. Na przykład wiedza medyczna zna pewne powierzchowne fakty, ale lekarze nie mają szczegółowej wiedzy na temat procesów zachodzących w ciele. Jednak Pan Krsna zna wszystko dokładnie. Dlatego Jego wiedza jest vijnana-ghana, ponieważ nie posiada żadnych defektów nauki materialnej. Najwyższa Osoba Boga jest viśuddha-vijnana-ghana, skupioną wiedzą transcendentalną i z tego względu zawsze pozostaje On w pozycji transcendentalnej, mimo przyjmowania materialistycznych yajni karma-kandy. Dlatego przytaczane słowa aneka-guna odnoszą się do licznych transcendentalnych cech Najwyższej Osoby Boga, jako że nie oddziaływają na Niego cechy materialne. Również różnego rodzaju materialne parafernalia czy elementy fizyczne stopniowo przekształcają się pod wpływem zrozumienia duchowego, ponieważ ostatecznie nie ma różnicy pomiędzy cechami materialnymi a duchowymi, gdyż wszystko emanuje z Najwyższego Ducha. Zrozumieć to można poprzez stopniowy proces realizacji i oczyszczenia. Żywym przykładem tego jest Dhruva Maharaja, który rozpoczął medytację w lesie, chcąc osiągnąć korzyść materialną, ale ostatecznie zrobił postęp duchowy i nie pragnął żadnego błogosławieństwa przynoszącego zysk materialny. Był zadowolony mając po prostu towarzystwo Najwyższego Pana. Aśaya oznacza "determinację". Na ogól uwarunkowana dusza jest zdeterminowana, by osiągnąć materialny zysk, ale gdy ktoś zaspokaja to pragnienie materialnego zysku przez spełnianie yajni, wówczas stopniowo osiąga platformę, duchową. Wtedy życie takiej osoby staje się doskonałe. Dlatego Śrimad-Bhagavatam (2.3.10) poleca:
akamah sarna-kamo va moksa-kama udara-dhih
tivrena bhakti-yogena yajeta purusam param
Każdego – czy to akama (bhaktę), sarva-kama (karmitę) czy moksa-kama (jnaniego lub yogina) – zachęca się, by wielbił Najwyższą Osobę Boga poprzez bezpośrednią metodę służby oddania. W ten sposób można osiągnąć jednocześnie zysk materialny i duchowy.
04.21.35 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga zawsze przebywa z duszą indywidualną, jako Paramatma. Dusza indywidualna posiada świadomość odpowiadającą jej materialnemu ciału, które otrzymuje pod kierunkiem prakrti, czyli natury materialnej. Materialne składniki wprawiane są w ruch przez siłę czasu, i tak oto manifestują się trzy siły natury materialnej. Odpowiednio do swego kontaktu z trzema siłami natury, żywa istota rozwija poszczególny rodzaj ciała. W życiu zwierząt materialna siła ignorancji jest tak silna, że istnieje bardzo niewielka możliwość na zrealizowanie Paramatmy, obecnego także w sercu zwierzęcia. Lecz w ludzkiej formie życia, ze względu na rozwiniętą świadomość (cetanam), można – dzięki rezultatom swoich czynów (kriya phalatvena) – wznieść się z pasji i ignorancji do dobroci. Dlatego radzi się, by istota ludzka przebywała w towarzystwie osób zaawansowanych duchowo. Vedy (Mundaka Up. 1.2.12) dają wskazówkę: tad-vijnanartham sa gurum evabhigacchet – by osiągnąć doskonałość życia, czyli zrozumieć prawdziwą konstytucjonalną pozycję żywej istoty, trzeba zbliżyć się do mistrza duchowego. Gurum evabhigacchet – należy tak zrobić; nie jest to dowolne. Zbliżenie się do mistrza duchowego jest konieczne, gdyż proporcjonalnie do takiego kontaktu rozwija się świadomość ku Najwyższej Osobie Boga. Najwyższa doskonałość takiej świadomości nazywa się świadomością Krsny. Świadomość ujawnia się odpowiednio do ciała przyznanego przez prakrti, czyli naturę; odpowiednio do rozwoju świadomości, wykonuje się różne czynności; a w zależności od czystości takich czynności realizuje się obecną w każdym sercu Najwyższą Osobę Boga. Przytoczony tutaj przykład jest bardzo odpowiedni. Ogień jest zawsze ten sam, ale w zależności od wielkości opału czy palącego się drewna wydaje się, że jest prosty, krzywy, mały, duży itp.
Realizacja Boga zależna jest od rozwoju świadomości. Dlatego poleca się, by w ludzkiej formie życia podejmować różnego rodzaju pokuty i wyrzeczenia, opisane w Bhagavad-gicie (karma-yoga, jnana-yoga, dhyana-yoga i bhakti-yoga). Yoga, podobnie jak schody, ma różne stopnie, poprzez które można osiągnąć najwyższe piętro i odpowiednio do pozycji, którą dana osoba zajmuje na schodach, uważa się, że jest ona usytuowana w karma-yodze, jnana-yodze, dhyana-yodze lub w bhakti-yodze. Oczywiście, bhakti-yoga jest najwyższym stopniem na schodach realizacji Najwyższej Osoby Boga. Innymi słowy, swą duchową tożsamość realizuje się odpowiednio do rozwoju swojej świadomości, i osoba, która w pełni oczyści swą egzystencjalną pozycję, wznosi się na platformę brahmananda, która jest ostatecznie nieograniczona. Dlatego ruch sankirtana, ofiarowany nam przez Najwyższą Osobę Boga w formie Pana Caitanyi jest bezpośrednim i najłatwiejszym procesem dojścia do najczystszej formy świadomości – świadomości Krsny, platformy, na której w pełni realizuje się Najwyższą Osobę Boga. Jak Sam Pan potwierdza w Bhagavad-gicie, wskazówki dotyczące pełnienia różnego rodzaju yajni są ułożone specjalnie po to, aby umożliwić osiągnięcie najwyższej realizacji Najwyższego Pana. Ye yatha mam prapadyante tams tathaiva bhajamy aham (Bg. 4.11). Najwyższą Osobę Boga można zrealizować proporcjonalnie do swojego podporządkowania. Jednak pełne podporządkowanie następuje wtedy, gdy dana osoba osiągnie doskonałą wiedzę. Bahunam janmanam ante jnanavan mam prapadyate (Bg. 7.19).
04.21.36 Znaczenie: Maharaja Prthu radził swym obywatelom, by podjęli służbę oddania, co werset ten podsumowuje na dwa sposoby. Neofitom wielokrotnie poradził, by zaangażowali się w służbę oddania odpowiednio do możliwości różnych porządków społecznego i duchowego życia, ale tutaj dziękuje on szczególnie tym, którzy już zaangażowali się w taką służbę oddania dla Najwyższej Osoby Boga, który jest w rzeczywistości podmiotem przyjemności wszystkich ceremonii ofiarnych i który, jako antaryami, czyli Paramatma, jest także najwyższym nauczycielem. W tym wersecie zostało szczególnie wspomniane słowo guru, które wskazuje na Najwyższą Osobę Boga jako na caitya-guru. Najwyższy Bóg w Swym aspekcie Paramatmy obecny jest w sercu każdego, i zawsze próbuje nakłonić żywą istotę, by podporządkowała się Mu i zaangażowała w służbę oddania; dlatego też jest On oryginalnym mistrzem duchowym. Manifestuje się On jako mistrz duchowy zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie, aby pomóc uwarunkowanej duszy na oba sposoby. Dlatego wspomniany jest tutaj jako guru. Okazuje się, że w czasach Maharajy Prthu wszyscy ludzie zamieszkujący Ziemię byli jego poddanymi. Większość z nich – w rzeczywistości prawie wszyscy – zaangażowana była w służbę oddania. Dlatego pokornie dziękował im za pełnienie służby oddania i obdarzenie go w ten sposób łaską. Inaczej mówiąc, w państwie, w którym obywatele i przywódca państwa zaangażowani są w służbę oddania dla Najwyższej Osoby Boga, pomagają sobie nawzajem i odnoszą obopólną korzyść.
04.21.37 Znaczenie: W poprzednim wersecie Prthu Maharaja wyjaśnił, jak służba oddania jest istotna zarówno dla władców, jak i obywateli państwa. Teraz wyjaśnia, jak można mocno utwierdzić się w służbie oddania. Instruując Śrila Rupę Gosvamiego, Śri Caitanya Mahaprabhu porównał służbę oddania dla Pana do pnącza. Pnącze ma słabą łodygę i by rosnąć potrzebuje pomocy jakiegoś drzewa, a kiedy rośnie, wymaga odpowiedniej ochrany, żeby nie zginąć. Opisując system ochronny pnącza służby oddania, Śri Caitanya Mahaprabhu położył szczególny nacisk na ochronę przed obrazami wobec lotosowych stóp Vaisnavów. Obrazy takie nazywane są vaisnava-aparadhą. Aparadha znaczy "obraza". Jeśli ktoś popełnia vaisnava-aparadhę, zatrzymany zostanie cały jego postęp w służbie oddania. Nawet jeśli ktoś jest bardzo zaawansowany w służbie oddania, to gdy popełnia obrazy wobec stóp Vaisnavy, traci całe swoje zaawansowanie. Z śastr dowiadujemy się, że wielki yogin, Durvasa Muni, popełnił vaisnava-aparadhę i wskutek tego musiał przez cały rok wędrować po całym wszechświecie, nawet na Vaikunthalokę, by obronić się przed obrazą. W końcu, nawet wtedy gdy zbliżył się do Najwyższej Osoby Boga na Vaikunthach, Ten odmówił mu ochrony. Dlatego należy być bardzo ostrożnym, by nie popełniać obraz wobec stóp Vaisnavy. Najcięższy rodzaj aparadha nazywa się gurv-aparadha, co odnosi się do obraz wobec lotosowych stóp mistrza duchowego. Gurv-aparadha uważana jest za najcięższą z obraz przeciwko intonowaniu świętego imienia Najwyższej Osoby Boga. Guror avajna śruti-śastra-nindanam (Padma Purana). Pierwszymi wśród obraz popełnianych przeciwko świętemu imieniu Pana są: nieposłuszeństwo wobec mistrza duchowego i znieważanie literatury wedyjskiej.
Prostą definicję Vaisnavy podaje Śri Caitanya Mahaprabhu: Vaisnavą jest osoba, która natychmiast przypomina innym o Najwyższej Osobie Boga, Krsnie. Ten werset wspomina zarówno o Vaisnavach, jak i o braminach. Vaisnava jest uczonym braminem i dlatego określany jest jako brahmana-vaisnava, brahmana-pandita albo jako Vaisnava i bramin. Innymi słowy, uważa się, że Vaisnava już jest braminem, ale bramin może nie być czystym Vaisnavą. Osoba, która zrozumie swoją czystą tożsamość, brahma janati, natychmiast staje się braminem. Na etapie bramina zrozumienie Absolutnej Prawdy opiera się głównie na koncepcji bezosobowej. Jeśli jednak bramin wznosi się do platformy osobowego zrozumienia Najwyższego Boga, staje się on Vaisnavą. Vaisnava jest transcendentalny nawet w stosunku do bramina. W koncepcji materialnej bramin ma najwyższą pozycję w społeczeństwie ludzkim, ale Vaisnava jest transcendentalny nawet do bramina. Zarówno bramin, jak i Vaisnava są osobami zaawansowanymi duchowo. Cechy bramińskie wspomniane są w Bhagavad-gicie: prawdomówność, spokój umysłu, kontrolowanie zmysłów, tolerancja, prostota, wiedza o Prawdzie Absolutnej, niezachwiana wiara w pisma święte i praktyczne stosowanie cech bramińskich w życiu. Jeśli ktoś posiadając wszystkie te cechy, ponad to w pełni angażuje się w transcendentalną, miłosną służbę dla Pana, staje się Vaisnavą. Prthu Maharaja ostrzega swych obywateli, którzy w rzeczywistości pełnią służbę oddania dla Pana, by wystrzegali się obraz przeciwko braminom i Vaisnavom. Obrazy popełnione u ich lotosowych stóp są tak destruktywne, że nawet potomkowie Yadu, urodzeni w rodzinie Pana Krsny, zostali zniszczeni z ich powodu. Najwyższa Osoba Boga nie może tolerować żadnej obrazy przeciwko lotosowym stopom braminów i Vaisnavów. Czasami, z powodu swoich pełnych mocy pozycji, książęta lub słudzy rządowi lekceważą pozycję braminów i Vaisnavów nie wiedząc, że obraza ta stanie się przyczyną ich ruiny.
04.21.38 Znaczenie: Najwyższa Osoba opisany jest jako brahmanya-deva. Brahmanya odnosi się do braminów, Vaisnavów lub kultury bramińskiej, a deva znaczy "wielbiony Pan". Tak więc dopóki nie jest się na transcendentalnej platformie Vaisnavy albo na najwyższej platformie materialnej dobroci (jako bramin), nie można docenić Najwyższej Osoby Boga. Trudno jest docenić czy zrozumieć Najwyższego Pana będąc na niższych etapach ignorancji i pasji. Dlatego tutaj Pan opisany jest jako Bóstwo wielbione przez osoby w kulturze bramińskiej i Vaisnavów.
namo brahmanya-devaya
go-brahmana-hitaya ca
jagad-dhitaya krsnaya
govindaya namo namah
(Visnu Purana 1.19.65)
Pan Krsna, Najwyższa Osoba Boga, jest głównym obrońcą kultury bramińskiej i krów. Nie wiedząc o tym i nie szanując tego, nie można zrealizować nauki o Bogu, a bez tej wiedzy żadne działania dobroczynne czy humanitarna propaganda nie odniosą sukcesu. Pan jest purusą, czyli najwyższym podmiotem radości. Jest On podmiotem radości nie tylko, gdy pojawia się jako zamanifestowana inkarnacja, ale jest Nim od czasów niepamiętnych, od samego początku (puratanah) i wiecznie (nityam). Yac-caranabhivandanat: Prthu Maharaja powiedział, że Najwyższa Osoba Boga osiągnął Swe bogactwo wiecznej sławy po prostu dzięki wielbieniu lotosowych stóp braminów. Bhagavad-gita mówi, że Pan nie musi pracować, by osiągnąć jakiś materialny cel. Jako że jest On wiecznie najwyższym doskonałym, nie musi osiągać niczego, ale mimo to jest powiedziane, że zdobył On Swoje bogactwo dzięki wielbieniu lotosowych stóp braminów. Jest to Jego przykładne działanie. Gdy Pan Śri Krsna był w Dvarace, ofiarował Swój szacunek Naradzie, składając pokłon jego lotosowym stopom. Gdy Sudama Vipra przybył do Jego domu, Pan Krsna osobiście mył jego stopy i usadowił go na Swym własnym łożu. Chociaż Pan Śri Krsna jest Najwyższą Osobą Boga, okazuje Swój szacunek Maharajy Yudhisthirze i Kunti. Pan daje nam przykład Swoim zachowaniem, aby nas uczyć. Obserwując Jego zachowanie powinniśmy nauczyć się, jak chronić krowy, jak kultywować cechy bramińskie i jak okazywać szacunek braminom i Vaisnavom. W Bhagavad-gicie (3.21) Pan mówi: yad yad acarati śresthas tat tad evetaro janah - "Jeśli przywódcy zachowują się w określony sposób, inni automatycznie postępują za ich przykładem." Któż może być większym przywódcą niż Najwyższa Osoba Boga i czyje zachowanie może być lepszym przykładem? On wcale nie robił wszystkich tych rzeczy, by osiągnąć materialną korzyść, ale spełniał wszystkie te działania, by nauczyć nas, jak zachowywać się w tym materialnym świecie.
Najwyższa Osoba Boga opisany jest tutaj jako mahat-tama-agranih. W tym materialnym świecie mahattamami, czyli wielkimi osobami, są Pan Brahma i Pan Śiva, ale On jest ponad nimi wszystkimi. Narayanah paro 'vyaktat: Najwyższa Osoba Boga jest w pozycji transcendentalnej, ponad wszelkim stworzeniem w tym materialnym świecie. Jego bogactwo, zamożność, piękno, mądrość, wiedza, wyrzeczenie i Jego sława są jagat pavitram, powszechnie oczyszczające. Im więcej rozmawiamy o Jego bogactwie, tym bardziej oczyszcza się wszechświat. Bogactwa posiadane w materialnym świecie przez materialną osobę, nigdy nie są trwałe. Dzisiaj ktoś może być bardzo bogaty, ale jutro może stać się biedakiem. Dzisiaj ktoś może być bardzo sławny, a jutro może stracić swą sławę. Bogactwa osiągnięte w materialny sposób nigdy nie są trwałe, ale wszystkie sześć bogactw istnieje wiecznie w Najwyższej Osobie Boga – nie tylko w świecie duchowym, ale również w materialnym. Sława Pana Krsny jest trwała, a Jego księga mądrości, Bhagavad-gita, nadal cieszy się powodzeniem. Wszystko, co odnosi się do Najwyższej Osoby Boga istnieje wiecznie.
04.21.39 Znaczenie: Jest powiedziane, że Pan jest najbardziej zadowolony, gdy widzi, że ktoś pełni służbę dla Jego bhakty. Pan nie potrzebuje żadnej służby od nikogo, ponieważ jest kompletny, ale ofiarowanie Mu wszelkiego rodzaju służby leży w naszym własnym interesie. Służby tej nie można ofiarować Najwyższej Osobie Boga bezpośrednio, ale można to zrobić przez służenie braminom i Vaisnavom. Śrila Narottama dasa Thakura śpiewa: chadiya vaisnava-seva nistara payeche keba; co znaczy, że dopóki nie służy się Vaisnavom i braminom, dopóty nie można uwolnić się z materialnych sideł. Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura mówi także: yasya prasadad bhagavat-prasadah – przez zadowolenie zmysłów mistrza duchowego można zadowolić zmysły Najwyższej Osoby Boga. Tak więc zachowanie takie jest nie tylko wspomniane w pismach, ale także naśladowane przez acaryów. Prthu Maharaja doradził swym obywatelom, by postępowali według przykładnego zachowania Samego Pana i zaangażowali się w służenie braminom i Vaisnavom.
04.21.40 Znaczenie: Bhagavad-gita (2.65) mówi: prasade sarva-duhkhanam hanir asyopajayate. Dopóki nie jest się zadowolonym w sobie nie można uwolnić się od niedoli materialnej egzystencji. Dlatego, aby osiągnąć doskonałość samozadowolenia, rzeczą konieczną jest pełnienie służby dla braminów i Vaisnavów. Dlatego Śrila Narottama dasa Thakura powiedział:
tandera carana sevi bhakta-sane vasa
janame janame haya, ei abhilasa
"Pragnę narodziny po narodzinach służyć lotosowym stopom acaryów i żyć w towarzystwie bhaktów." Duchową atmosferę można utrzymać jedynie żyjąc w towarzystwie bhaktów i służąc poleceniom acaryów: Mistrz duchowy jest najlepszym braminem. Obecnie, w wieku Kali, bardzo trudno jest pełnić służbę dla brahmana-kula, klasy bramińskiej. Według (Varaha Purany), problem leży w tym, że, korzystając z Kali-yugi, w rodzinach bramińskich narodziły się demony. Raksasah kalim aśritya jayante brahma-yonisu (Varaha Purana). Innymi słowy, w tym wieku jest wielu tzw. kastowych braminów i kastowych Gosvamich, którzy, wykorzystując śastry i niewinność ogółu ludzi, twierdzą, że prawem dziedzictwa są braminami i Vaisnavami. Przez służenie takim fałszywym brahmana-kula nie osiągnie się żadnej korzyści. Dlatego trzeba przyjąć schronienie bona fide mistrza duchowego i jego towarzyszy i pełnić dla nich służbę, gdyż działanie takie bardzo pomoże osiągnąć neoficie pełną satysfakcję. Bardzo jasno wyjaśnia to Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura w swoim objaśnieniu do wersetu vyavasayatmika buddhir ekeha kuru-nandana (Bg. 2.41). Jak wyjaśniono w tym wersecie (atyanta-śamam), przez rzeczywiste przestrzeganie regulujących zasad procesu bhakti-yogi, tak jak polecił Śrila Narottama dasa Thakura, można bardzo szybko dojść do transcendentalnej platformy wyzwolenia.
Bardzo znaczące jest szczególne użycie słowa anativelam ("bez zwłoki"), ponieważ po prostu przez służenie braminom i Vaisnavom można osiągnąć wyzwolenie. Nie ma potrzeby podejmowania surowych pokut i wyrzeczeń. Żywym przykładem tego jest sam Narada Muni. W swym poprzednim życiu był on po prostu synem służącej, ale otrzymał możliwość służenia wzniosłym braminom i Vaisnavom, i w ten sposób w następnym życiu nie tylko osiągnął wyzwolenie, ale zasłynął jako najwyższy mistrz duchowy całej sukcesji uczniów Vaisnava. Dlatego w systemie wedyjskim zwyczajowo poleca się, aby po przeprowadzeniu rytualistycznej ceremonii nakarmić braminów.
04.21.41 Znaczenie: Według zaleceń wedyjskich celem ofiary ogniowej jest dostarczenie pokarmu Najwyższej Osobie Boga za pośrednictwem różnych półbogów. Przeprowadzając ofiarę ogniową wypowiada się słowo svaha w takich mantrach, jak indraya svaha i adityaya svaha. Mantry te wypowiadane są, aby zadowolić Najwyższą Osobę Boga za pośrednictwem takich półbogów jak Indra i Aditya, gdyż Najwyższa Osoba Boga mówi:
naham tisthami vaikunthe
yoginam hrdayesu va
tatra tisthami narada yatra
gayanti mad-bhaktah
"Nie ma Mnie ani na Vaikunthach, ani w sercach yoginów. Przebywam tam, gdzie Moi bhaktowie wysławiają Moje czynności." Należy zrozumieć, że Najwyższa Osoba Boga nie porzuca towarzystwa Swoich bhaktów. Ogień jest z pewnością pozbawiony życia, ale bhaktowie i bramini są żywymi reprezentantami Najwyższego Pana. Dlatego karmienie braminów i Vaisnavów jest bezpośrednim karmieniem Najwyższej Osoby Boga. Należy z tego wyciągnąć wniosek, że zamiast ofiarowywania ofiar ogniowych powinno się ofiarowywać pokarm braminom i Vaisnavom, gdyż proces ten jest bardziej skuteczny niż ofiara ogniowa. Praktyczny przykład tego pokazał Advaita Prabhu Gdy spełniał ceremonię śraddha dla Swego ojca, wezwał najpierw Haridasa Thakurę i jemu ofiarował pożywienie. Istnieje zwyczaj, że po skończeniu ceremonii śraddha ofiarowuje się pokarm wzniosłemu braminowi. Ale Advaita Prabhu najpierw ofiarował pożywienie Haridasowi Thakurze, który narodził się w rodzinie muzułmańskiej. Dlatego Haridasa Thakura zapytał Advaitę Prabhu, dlaczego zrobił coś, co mogło narazić na niebezpieczeństwo Jego pozycję w społeczności bramińskiej. Advaita Prabhu odpowiedział, że przez ofiarowanie pokarmu Haridasowi Thakurze nakarmił miliony pierwszej klasy braminów. Był On gotów rozmawiać na ten temat z którymkolwiek uczonych braminów i definitywnie udowodnić, że ofiarowując pokarm czystemu bhakcie jak Haridasa Thakura, został pobłogosławiony tak, jak gdyby nakarmił tysiące uczonych braminów. Przeprowadzając ofiarę składa się oblacje w ogniu ofiarnym, ale gdy oblacje takie ofiarowane są Vaisnavom, z pewnością są one bardziej efektywne.
04.21.42 Znaczenie: Ponieważ w poprzednim wersecie opisano, że karmienie żyjącego bramina jest efektywniejsze niż ofiarowywanie oblacji w ogniu ofiarnym, więc w tym wersecie zostało wyraźnie powiedziane; czym jest braminizm i kim jest bramin. W tym wieku Kali wykorzystując to, że przez karmienie braminów osiąga się skuteczniejszy rezultat niż przez pełnienie ofiary, klasa ludzi nie posiadających kwalifikacji bramińskich przypisuje sobie przywilej jedzenia, znany jako brahmana-bhojana, jedynie na tej podstawie, że narodzili się w rodzinach bramińskich. Aby odróżnić tę klasę ludzi od prawdziwych braminów, Maharaja Prthu daje dokładny opis bramina i kultury bramińskiej. Nie powinno się wykorzystywać swojej pozycji tylko po to, by żyć jak ogień bez światła. Bramin musi być dobrze zaznajomiony z konkluzją wedyjską, opisaną w Bhagavad-gicie. Vedaiś ca sarvair aham eva vedyah (Bhag. 15.15). Konkluzją wedyjską – ostatecznym zrozumieniem, czyli zrozumieniem Vedanty jest wiedza o Krsnie. Jest to rzeczywiście faktem, ponieważ jak opisuje Bhagavad-gita jedynie przez zrozumienie Krsny takim, jakim On jest (janma karma ca me divyam evam yo vetti tattvatah), można stać się doskonałym braminem. Bramin, który doskonale zna Krsnę, zawsze znajduje się na pozycji transcendentalnej. Potwierdza to również Bhagavad-gita (14.26):
mam ca yo 'vyabhicarena
bhakti-yogena sevate
sa gunan samatityaitan brahma-bhuyaya kalpate
"Kto całkowicie angażuje się w służbę oddania, kto nie upada w żadnych okolicznościach, ten od razu przekracza guny natury materialnej i wznosi się na płaszczyznę Brahmana."
Dlatego rzeczywiście doskonałym braminem jest bhakta Pana.
Pozycja jego jest transcendentalna, gdyż jest on wolny od czterech wad
uwarunkowanego życia, mianowicie tendencji do popełniania błędów, podlegania
iluzji, oszukiwania i posiadania niedoskonałych zmysłów. Doskonały Vaisnava,
czyli osoba świadoma Krsny, pozostaje zawsze na tej transcendentalnej pozycji,
ponieważ to co mówi, jest zgodne ze słowami Krsny i Jego reprezentanta. Ponieważ to, co mówią Vaisnavowie
dokładnie zgadza się z wypowiedziami Krsny, więc słowa ich wolne są od tych
czterech defektów. Na przykład w Bhagavad-gicie
Krsna mówi, że każdy powinien zawsze myśleć o Nim, każdy powinien zostać
Jego bhaktą, ofiarowywać Mu pokłony i oddawać Mu cześć i ostatecznie każdy
powinien się Mu podporządkować. Te
czynności oddania transcendentalne i wolne są od błędów, złudzenia, oszukiwania
i niedoskonałości. Dlatego każdy, kto jest szczerym bhaktą Krsny i naucza tego
kultu, mówiąc jedynie w oparciu o instrukcje Krsny, powinien być uważany za
virajam, czyli wolnego od wad materialnego zanieczyszczenia. Dlatego
prawdziwy bramin czy Vaisnava zawsze
polega na konkluzji Ved, czyli
wedyjskich opisów prezentowanych przez Samego Najwyższą Osobę Boga. Wiedza
wedyjska jest jedynym źródłem poznania Absolutnej Prawdy, który, jak opisuje Śrimad-Bhagavatam, manifestuje się w
trzech aspektach jako bezosobowy Brahman, zlokalizowany Paramatma i,
ostatecznie, jako Najwyższa Osoba Boga. Wiedza ta jest doskonała od czasów
niepamiętnych, i kultura bramińska i Vaisnavów wiecznie opiera się na tej
zasadzie. Vedy należy studiować z
wiarą, nie tylko po to, by zdobyć wiedzę dla siebie, ale by rozprzestrzeniać tę
wiedzę i czynności z prawdziwą wiarą w słowa Najwyższej Osoby Boga i Ved.
Bardzo istotne jest w tym wersecie słowo mangala ("pomyślny). Śrila Śridhara Svami cytuje, że mangala, czyli pomyślnym działaniem nazywa się robienie tego, co jest dobre, i odrzucanie tego, co nie jest dobre. Robienie tego, co jest dobre, oznacza przyjęcie wszystkiego, co sprzyja pełnieniu służby oddania, a odrzucenie tego, co nie jest dobre, oznacza odrzucenie wszystkiego, co nie sprzyja pełnieniu służby oddania. W naszym ruchu świadomości Krsny przyjmujemy te zasady poprzez porzucenie czterech zakazanych czynności – mianowicie: niedozwolonego seksu, intoksykacji, hazardu i jedzenia mięsa – i akceptację codziennie przynajmniej szesnastu rund maha-mantry Hare Krsna oraz codzienną trzykrotną medytację poprzez powtarzanie mantry Gayatri. W ten sposób nasza kultura bramińska i siła duchowa nie dozna uszczerbku. Ściśle przestrzegając tych zasad służby oddania mantrując dwadzieścia cztery godziny na dobę maha-mantrę – Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare/ Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare – robimy pozytywny postęp w życiu duchowym i ostatecznie stajemy się całkowicie gotowi, by ujrzeć Najwyższą Osobę Boga twarzą w twarz. Ponieważ ostatecznym celem studiowania, czyli zrozumienia wiedzy wedyjskiej, jest odnalezienie Krsny, więc ten, kto przestrzega wyżej wspomnianych zasad wedyjskich, może od samego początku bardzo wyraźnie widzieć wszystkie aspekty Pana Krsny, Absolutnej Prawdy, tak jak w czystym zwierciadle można wyraźnie zobaczyć odbicie swej twarzy. Wniosek jest taki, bramin nie staje się braminem jedynie dlatego, że jest żywą istotą, czy dlatego że narodził się w rodzinie bramina; musi on posiadać wszystkie cechy wspomniane w śastrach i stosować w swym życiu zasady bramińskie. W ten sposób staje się on ostatecznie osobą w pełni świadomą Krsny i może zrozumieć, kim jest Krsna. Brahma-samhita (5.38) w sposób następujący opisuje jak bhakta bezustannie widzi Krsnę twarzą w twarz:
premanjana-cchurita-bhakti-vilocanena
santah sadaiva
hrdayesu vilokayanti
yam śyamasundaram
acintya-guna-svarupam
govindam adi-purusam tam aham bhajami
Poprzez rozwój czystej miłości do Krsny, bhakta stale widzi wewnątrz swego serca Najwyższą Osobę Boga, który znany jest jako Śyamasundara. Jest to doskonałe stadium kultury bramińskiej.
04.21.43 Znaczenie: Jest powiedziane, że ten, kto ma niezachwianą wiarę w Najwyższą Osobę Boga – co oznacza niezachwianą wiarę w Vaisnvę, czyli czystego bhaktę Najwyższego Pana – rozwija wszystkie dobre cechy półbogów. Yasyasti bhaktir bhagavaty akincana / sarvair gunais tatra samasate surah (Bhag. 5.18.12). Prahlada Maharaja tak że powiedział: naisam matis tavad urukramanghrim (Bhag. 7.5.32). Jeśli nie posypie się swej głowy pyłem z lotosowych stóp czystego Vaisnavy, nie można zrozumieć kim jest Najwyższa Osoba Boga; a dopóki nie zna się Najwyższej Osoby Boga, życie pozostaje niedoskonałe. Bardzo rzadkie są wielkie dusze, które po całkowitym zrozumieniu Pana i po wielokrotnym poddawaniu się pokutom i wyrzeczeniom przez wiele żywotów, podporządkowały Mu się w pełni. Jeśli król czy głowa państwa nie nosi na swej koronie pyłu z lotosowych stóp braminów i Vaisnavów, to korona taka jest jedynie wielkim ciężarem. Innymi słowy, jeśli liberalny król, jak Prthu Maharaja, nie przestrzega instrukcji braminów i Vaisnavów albo nie stosuje się do kultury bramińskiej, jest on jedynie ciężarem dla państwa, gdyż nie może zrobić nic dobrego dla obywateli. Maharaja Prthu jest doskonałym przykładem idealnego przywódcy władzy wykonawczej.
04.21.44 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga jest wielbiony modlitwą: namo brahmanya-devaya go-brahmana-hitaya ca. Tak więc jest rzeczą oczywistą, że Najwyższa Osoba Boga szanuje i chroni braminów i kulturę bramińską, a także krowy. Inaczej mówiąc, gdziekolwiek są bramini i bramińska kultura, tam są krowy i ochrona krów. W społeczeństwie czy cywilizacji, w której nie ma braminów czy bramińskiej kultury, krowy traktowane są jak zwykłe zwierzęta i są zabijane, i w ten sposób poświęcane są zasady ludzkiej cywilizacji. Maharaja Prthu specjalnie wymienia słowo gavam, ponieważ Pan zawsze przebywa w towarzystwie krów i Swoich bhaktów. Na obrazkach zawsze widzimy Krsnę z krowami i Jego towarzyszami, takimi jak pasterze i gopi. Krsna, Najwyższa Osoba Boga, nie może być samotny. Dlatego Prthu Maharaja powiedział, sanucaraś ca, wskazując na to, że Najwyższa Osoba Boga zawsze przebywa w towarzystwie Swoich zwolenników i bhaktów.
Bhakta rozwija wszystkie dobre cechy półbogów, jest on gunayanam, skarbnicą wszelkich dobrych cech. Jego jedynym majątkiem jest dobre zachowanie. Jest on też wdzięczny. Wdzięczność za łaskę Najwyższej Osoby Boga jest jedną z cech braminów i Vaisnavów. Każdy powinien być wdzięczny Najwyższej Osobie Boga, ponieważ utrzymuje On wszystkie żywe istoty i zaspokaja wszystkie ich potrzeby. Vedy mówią (Katha Up. 2.2.13), eko bahunam yo vidadhati kaman: jeden najwyższy zaspokaja wszystkie potrzeby żywych istot. Dlatego żywa istota, która jest wdzięczna Najwyższej Osobie Boga, z pewnością posiada dobre cechy.
Bardzo znaczące jest w tym wersecie słowo vrddhaśrayam. Vrddha odnosi się do osoby zaawansowanej w wiedzy. Są dwa rodzaje starych ludzi – ten, kto jest zaawansowany w latach, i ten, kto ma doświadczenie w wiedzy. Osoba posiadająca wiedzę jest prawdziwym vrddha (jnana-vrddha); nie można stać się vrddha po prostu z upływem lat. Vrddhaśrayam, ten kto przyjął schronienie wyższej osoby posiadającej wiedzę, może osiągnąć wszystkie dobre cechy bramina i nauczyć się dobrego zachowania. Gdy ktoś rzeczywiście osiąga dobre cechy, staje się wdzięczny za łaskę Najwyższej Osoby Boga i przyjmuje schronienie bona fide mistrza duchowego, jest on wyposażony we wszelkie bogactwo. Osoba taka jest braminem albo Vaisnavą. Dlatego Prthu Maharaja przywoływał błogosławieństwa i łaskę Najwyższej Osoby Boga wraz z Jego towarzyszami, bhaktami, Vaisnavami, braminami i krowami.
04.21.45 Znaczenie: Gdy ktoś wspaniale przemawia na spotkaniu, wówczas audiencja gratuluje mu, wyrażając swą życzliwość słowami sadhu, sadhu. Nazywa się to sadhu-vada. Wszystkie święte osoby, Pitowie (mieszkańcy Pitrloki) i półbogowie, którzy byli obecni na zebraniu i słyszeli Prthu Maharaję, dali wyraz swej życzliwości, wypowiadając słowa sadhu, sadhu. Wszyscy zaakceptowali wspaniałą misję Prthu Maharajy i byli w pełni usatysfakcjonowani.
04.21.46 Znaczenie: Według wersji wedyjskiej istnieje piekielna planeta zwana Put, a ten, kto wyzwala stamtąd jakąś osobę, nazywany jest putra. Tak więc celem małżeństwa jest posiadanie putra, czyli syna, który jest w stanie wyzwolić swego ojca, nawet jeśli upadnie on do piekielnych warunków Put. Ojciec Maharajy Prthu, Vena, był osobą najbardziej grzeszną i dlatego bramini rzucili na niego śmiertelną klątwę. Teraz wszystkie wielkie święte osoby, mędrcy i bramini, usłyszawszy od Maharajy Prthu o wielkiej misji jego życia, przekonali się, że oświadczenia Ved zostały w pełni udowodnione. Jak potwierdzają Vedy, poślubienie żony zgodnie z religijnymi zasadami małżeństwa ma na celu spłodzenie putra, syna posiadającego kwalifikacje do wyzwolenia swego ojca z najciemniejszych regionów piekielnego życia. przeznaczeniem małżeństwa nie jest zadowalanie zmysłów, ale spłodzenie w pełni kwalifikowanego syna, by wyzwolił swego ojca. Ale jeśli syn wychowany jest na niekwalifikowanego demona, to jak może on wyzwolić swego ojca z piekielnego życia? Dlatego obowiązkiem ojca jest stanie się Vaisnavą i wychowanie dzieci na Vaisnavów. Wówczas, nawet jeśli przez przypadek ojciec upadnie i w następnym życiu narodzi się w piekielnych warunkach życia, to syn taki może go wyzwolić, tak jak Maharaja Prthu wyzwolił swego ojca.
04.21.47 Znaczenie: Gdy Nrsimhadeva ofiarował Prahladzie Maharajy błogosławieństwo, ten, z powodu wielkiego oddania i tolerancji, odmówił przyjęcia od Pana jakiegokolwiek błogosławieństwa, sądząc, że szczeremu bhakcie nie wypadało przyjąć go. Prahlada Maharaja potępia pełnienie służby dla Najwyższej Osoby Boga z oczekiwaniem jakiejś nagrody, mówiąc, że jest to jak kupiecki interes. Ponieważ Prahlada Maharaja był Vaisnavą, nie prosił on o błogosławieństwa dla siebie samego, ale żywił wielkie uczucie dla swego ojca. Chociaż ojciec torturował go i zabiłby go, gdyby sam nie został zabity przez Najwyższą Osobę Boga, Prahlada Maharaja prosił Pana, aby wybaczył mu. Pan natychmiast przyznał mu tę łaskę, a Hiranyakaśipu został wyzwolony z najciemniejszego regionu piekielnego życia i dzięki łasce swego syna powrócił do domu, z powrotem do Boga. Prahlada Maharaja jest najlepszym przykładem Vaisnavy, który zawsze współczuje grzesznym osobom, cierpiącym piekielne życie w tym materialnym świecie. Dlatego Krsna jest znany jako para-duhkha-duhkhi krpambudhih, czyli ten, który lituje się nad cierpieniem innych i jest oceanem miłosierdzia. Podobnie jak Prahlada Maharaja, wszyscy czyści bhaktowie Pana – przepełnieni współczuciem – przychodzą do tego materialnego świata, aby wyzwolić grzeszników. Przechodzą oni przez wszelkiego rodzaju cierpienia i znoszą je z tolerancją, jako że jest to inną kwalifikacją Vaisnavy, który próbuje wyzwolić wszystkie grzeszne osoby z piekielnych warunków materialnej egzystencji. Dlatego Vaisnavom ofiarowuje się następującą modlitwę:
vancha-kalpatarubhyaś ca
krpa-sindhubhya eva ca
patitanam pavanebhyo
vaisnavebhyo namo namah
Główną troską Vaisnavy jest wyzwolenie upadłych dusz.
04.21.48 Znaczenie: Obecne na spotkaniu święte osoby pobłogosławiły Prthu Maharaję długim życiem, gdyż miał on niezachwianą wiarę i oddanie dla Najwyższej Osoby Boga. Mimo iż długość życia każdego jest ograniczona, to jeśli przypadkiem ktoś stanie się bhaktą, przekracza on długość przepisanego dla niego życia. W rzeczywistości czasami yogini umierają zgodnie ze swą wolą, niezgodnie z prawami natury materialnej. Inną cechą bhakty jest to, że żyje on wiecznie, z powodu swego niezawodnego oddania dla Pana. Jest powiedziane: "Ten, kto pozostawia po sobie dobrą pamięć, żyje na wieki." Szczególnie ten, kto słynie jako bhakta Pana, bez wątpienia żyje na zawsze. Rozmawiając z Ramanandą Rayem Caitanya Mahaprabhu zapytał "Co przynosi największą sławę?" Ramananda Raya odpowiedział, że największą sławą cieszy się osoba, która znana jest jako wielki bhakta Pana, gdyż bhakta nie tylko żyje wiecznie na planetach Vaikuntha, ale dzięki swej sławie żyje także na zawsze w tym materialnym świecie.
04.21.49 Znaczenie: Obywatele oznajmili, że będąc pod ochroną Maharajy Prthu, byli pod bezpośrednią ochroną Najwyższej Osoby Boga. Takie zrozumienie przyczynia się do właściwego stanu społecznej stabilności w tym materialnym świecie. Ponieważ Vedy oznajmiają, że Najwyższa Osoba Boga jest obrońcą i przywódcą wszystkich żywych istot, więc król, czy osoba zarządzająca państwem, musi być reprezentantem Najwyższej Osoby, wówczas może domagać się szacunku, jaki otrzymuje Pan. Stwierdzenie, że Prthu Maharaja był właściwym reprezentantem Pana, ponieważ nauczał supremacji i chwał Najwyższej Osoby Boga, Visnu, pokazuje, w jaki sposób król czy przywódca społeczeństwa może zostać reprezentantem Najwyższej Osoby Boga. Pozostawanie pod zarządem czy administracją takiego króla lub przywódcy jest doskonałą sytuacją dla ludzkiego społeczeństwa. Głównym obowiązkiem takiego króla czy przywódcy jest chronienie w swym państwie krów i kultury bramińskiej.
04.21.50 Znaczenie: Obowiązkiem króla jest ochrona obywateli i ściąganie od nich podatków na swe utrzymanie. Ponieważ społeczeństwo wedyjskie podzielone jest na cztery grupy – braminów, ksatriyów, vaiśyów i śudrów, więc pisma święte wspominają również o środkach ich utrzymania. Bramin powinien żyć szerząc wiedzę i dlatego powinien otrzymywać wsparcie od swych uczniów, podczas gdy król powinien chronić obywateli, by zapewnić im możliwość rozwoju i osiągnięcia najwyższego poziomu życia, i dlatego ma on prawo pobierać od nich podatki; biznesmeni, czyli kupcy, produkujący pożywienie dla całego społeczeństwa mogą czerpać pewien zysk z tego, podczas gdy śudrowie, którzy nie mogą działać jako bramini, ksatriyowie czy vaiśyowie, powinni służyć wyższym grupom społeczeństwa i być na ich utrzymaniu, mając zaspokojone podstawowe potrzeby życiowe.
Tutaj podany jest symptom kwalifikowanego króla czy przywódcy politycznego – musi on być bardzo miłosierny, mieć współczucie dla ludzi i dbać o ich najwyższe dobro, którym jest stanie się wzniosłymi bhaktami Najwyższej Osoby Boga. Wielkie dusze mają naturalną skłonność do działania dla dobra innych, a szczególnie dotyczy to Vaisnavy, który jest najbardziej współczującą i miłosierną osobą w społeczeństwie. Dlatego przywódcy Vaisnavie ofiarowujemy wyrazy szacunku następującymi słowami:
vancha-kalpatarubhyaś ca
krpa-sindhubhya eva ca
patitanam pavanebhyo
vaisnavebhyo namo namah
Tylko przywódca będący Vaisnavą może spełnić wszelkie pragnienia ludzi (vancha-kalpataru), i jest on litościwy, jako że przynosi największą korzyść społeczeństwu ludzkiemu. Jest patita-pavana, wyzwolicielem upadłych dusz, gdyż jeśli król czy głowa rządu idzie w ślady braminów i Vaisnavów, którzy są naturalnymi przywódcami pracy misjonarskiej, wówczas pójdą w ich ślady również vaiśyowie, a śudrowie będą im służyć. W ten sposób całe społeczeństwo staje się doskonałą instytucją ludzką, służącą wspólnemu postępowi do najwyższej doskonałości życia.
04.21.51 Znaczenie: W wersecie tym bardzo istotne są słowa karmabhir daiva-samjnitaih. Z powodu jakości naszego działania weszliśmy w kontakt z siłami materialnej natury, i poprzez wyższe zrządzenie, otrzymaliśmy szansę, aby w różnych ciałach rozkoszować się rezultatami takich czynności. W ten sposób, zapomniawszy o przeznaczeniu życia, wszystkie żywe istoty wędrują przez cały wszechświat w różnych gatunkach życia. Czasami rodzimy się w niższych gatunkach, a czasami żyjemy na wyższych systemach planetarnych; w ten sposób podróżuje my od czasów niepamiętnych. To dzięki łasce mistrza duchowego i Najwyższej Osoby Boga zostajemy naprowadzeni na trop życia w oddaniu, i tak zaczyna się nasz stopniowy sukces w życiu. Tutaj przyznają to poddani króla Prthu; z pełną świadomością uznają oni korzyść, którą wynieśli z działań Maharajy Prthu.
04.21.52 Znaczenie: Nie jest możliwe, aby zachować jakikolwiek standard społeczny, jeśli nie szerzy się bramińskiej kultury i rząd nie zapewnia odpowiedniej ochrony. Przyznają to w tym wersecie poddani Maharajy Prthu, który dzięki usytuowaniu w czystej dobroci mógł utrzymać swój rząd w znakomitym stanie. Znaczące jest słowo vivrddha-sattvaya. W świecie materialnym istnieją trzy cechy: dobroć, pasja i ignorancja. Trzeba wznieść się z platformy ignorancji do platformy dobroci poprzez służbę oddania. Poza służbą oddania nie ma innej metody na wzniesie nie się z najniższego do najwyższego etapu życia; jak radzą poprzednie rozdziały Śrimad-Bhagavatam, po prostu przebywając w towarzystwie bhaktów i regularnie słuchając z ich ust Śrimad-Bhagavatam, można wznieść się z pozycji najniższej do najwyższej.
śrnvatam sva-kathah krsnah
punya-śravana-kirtanah
hrdy antah-stho hy abhadrani
vidhunoti suhrt satam
"Pan, który jest w sercu każdego, pomaga oczyścić serce bhakcie, który zaangażowany jest w służbę oddania na pierwszym etapie słuchania i intonowania." (Bhag. 1.2.17) W stopniowym procesie oczyszczenia uwalniamy się spod wpływu pasji i ignorancji i sytuujemy się na platformie dobroci. W kontakcie z siłami pasji i ignorancji rozwija się pożądanie i chciwość. Ale gdy ktoś wzniesie się na platformę dobroci, wówczas jest usatysfakcjonowany w każdych warunkach życia i uwalnia się od pożądania i chciwości. Takie nastawienie umysłu wskazuje na usytuowanie na platformie dobroci. Należy przekroczyć tę dobroć I wznieść się do czystej dobroci, nazywanej vivrddha-sattva, czyli zaawansowanym stanem dobroci. Będąc na zaawansowanym etapie dobroci, można rozwinąć świadomość Krsny. Dlatego Maharaja Prthu określony jest tutaj jako vivrddha-sattva, czyli osoba usytuowana na pozycji transcendentalnej. Ale chociaż Maharaja Prthu usytuowany był na transcendentalnej pozycji czystego bhakty, to zszedł do pozycji bramina i ksatriyi dla korzyści społeczeństwa ludzkiego i tak, dzięki swemu męstwu, chronił cały świat Chociaż był królem, ksatriyą, to ponieważ był Vaisnavą, był także braminem. Jako bramin mógł udzielać swym poddanym właściwych instrukcji, a jako ksatriya mógł należycie chronić ich wszystkich. W ten sposób poddani Maharajy Prthu byli pod każdym względem chronieni przez doskonałego króla.