03.22.02 Znaczenie: Celem Ved jest szerzenie transcendentalnej wiedzy o Prawdzie Absolutnej. Bramini zostali stworzeni z ust Najwyższej Osoby i dlatego przeznaczeniem ich jest rozprzestrzenianie wiedzy zawartej w Vedach, to bowiem szerzy chwały Pana. W Bhagavad-gicie Pan również mówi, że celem wszystkich Ved jest zrozumienie Najwyższej Osoby Boga. Powyższy werset zaznacza szczególnie (yoga-yuktan alampatan), że bramini są pełni sił mistycznych i czują całkowitą niechęć do zadowalania zmysłów. W rzeczywistości istnieją dwa rodzaje zajęć. Jednym rodzajem zajęć w świecie materialnym jest zadowalanie zmysłów, Drugim są czynności duchowe, których celem jest zadowolenie Pana, a to można osiągnąć przez gloryfikowanie Go. Ci, którzy zajęci są zadowalaniem zmysłów; są określani mianem demonów, a półbogami nazywani są ci, którzy szerzą chwały Pana, czyli sprawiają przyjemność Jego transcendentalnym zmysłom. Powyższy werset wyraźnie zaznacza, że bramini zostali stworzeni z twarzy osobowości kosmicznej; czyli virat-purusy. Podobnie, zostało powiedziane, że ksatriyowie są stworzeni z Jego rąk, vaiśyowie – z Jego talii, a śudrowie – z Jego nóg. Szczególnym przeznaczeniem braminów jest wyrzeczenie, uczoność i zdobycie wiedzy, i poza tym czują oni niechęć do wszelkiego rodzaju zadowalania zmysłów.
03.22.03 Znaczenie: Szczególnym przeznaczeniem ksatriyów jest utrzymywanie braminów; gdy bowiem są chronieni bramini, wówczas chroniona jest głowa cywilizacji. Bramini są uważani za głowę społecznego ciała; gdy głowa jest jasna i nie wariuje, wówczas wszystko znajduje się na swoim miejscu. Pan został opisany w następujący sposób: namo brahmanya-devaya go-brahmana-hitaya ca. Ta modlitwa oznacza, że Pan chroni szczególnie braminów i krowy, a następnie zapewnia ochronę wszystkim członkom społeczeństwa (jagad-dhitaya). Zgodnie z Jego wolą, powszechny dobrobyt zależy od ochrony krów i ochrony braminów, zatem kultura bramińska i ochrona krów są podstawowymi zasadami ludzkiej cywilizacji. Szczególnym przeznaczeniem ksatriyów jest ochrona braminów, jako że taka jest najwyższa wola Pana: go-brahmana-hitaya ca. Tak jak serce jest niezwykle ważną części ciała, tak bramini są ważnym elementem ludzkiego społeczeństwa. Ksatriyowie są bardziej niczym całe ciało, lecz choć całe ciało jest większe niż serce, serce jest ważniejsze.
03.22.04 Znaczenie: Całą społeczną strukturą varn i aśramów jest system współpracy, którego celem jest wzniesienie wszystkich na najwyższą platformę duchowej realizacji. Ksatriyowie powinni chronić braminów, bramini zaś powinni oświecać ksatriyów. Gdy bramini i ksatriyowie dobrze współpracują ze sobą, wówczas automatycznie rozwijają się grupy podrzędne, jak vaiśyowie, czyli kupcy, i śudrowie, czyli robotnicy. Zatem cały skomplikowany system społeczeństwa wedyjskiego opierał się na braminach i ksatriyach. Prawdziwym obrońcą jest Pan, lecz On Sam nie jest związany z prawami ochrony. Pan stworzył braminów, aby chronili ksatriyów, a ksatriyów po to, by chronili braminów. Lecz Sam pozostaje na uboczu wszelkich działań i dlatego jest określany mianem nirvikara ("poza działaniem"). Pan nie ma nic do zrobienia. Jest tak wielki, że nie podejmuje działania osobiście – działają tylko Jego energie. Bramini, ksatriyowie i wszystko co widzimy, to różne energie, które wzajemnie oddziaływają na siebie.
Choć wszystkie dusze indywidualne są różne, Jaźń Najwyższa, czyli Dusza Najwyższa, jest Najwyższą Osobą Boga. Czyjaś jaźń może indywidualnie różnić się pod względem pewnych cech od innych, i może angażować się w różnego rodzaju działania, w jakie angażują się bramini, ksatriyowie lub vaiśyowie. Lecz kiedy różne indywidualne dusze całkowicie ze sobą współpracują, wówczas Najwyższa Osoba Boga, jako Dusza Najwyższa, Paramatma, będąc tym samym w każdej duszy indywidualnej, jest zadowolony i wszystkim daje ochronę. I jak już zostało powiedziane wcześniej, bramini są stwarzani z ust Pana, ksatriyowie zaś z Jego piersi i rąk. Gdy różne kasty lub grupy społeczne, choć zajęte rozmaitymi czynnościami, będą w pełni ze sobą współpracować, wówczas Pan będzie zadowolony. Na tym polega idea instytucji czterech varn i czterech aśramów. Gdy członkowie różnych aśramów i varn w pełni współpracują ze sobą w świadomości Krsny, wtedy Pan bez wątpienia chroni całe społeczeństwo.
Bhagavad-gita mówi, że Pan jest właścicielem wszelkich ciał. Dusza indywidualna jest właścicielem swego indywidualnego ciała, lecz Pan wyraźnie oznajmia: "Mój drogi Bharato, powinieneś wiedzieć, że Ja jestem również ksetra-jna." Ksetra-jna oznacza "znawca albo właściciel ciała". Dusza indywidualna jest właścicielem indywidualnego ciała, lecz Dusza Najwyższa, Osoba Boga, Krsna, jest wszędzie właścicielem wszystkich ciał. Jest właścicielem nie tylko ciał ludzkich, lecz również ptasich, zwierzęcych i ciał wszystkich pozostałych istot, i nie tylko na tej planecie, ale także na pozostałych. Pan jest najwyższym właścicielem, zatem to, że chroni indywidualne dusze, nie sprawia, że On Sam dzieli się. Pan wciąż pozostaje jednym i tym samym. Gdy Słońce znajduje się w zenicie, pojawia się wówczas nad każdą głową ale to nie znaczy; że Słońce się dzieli. Jednemu człowiekowi może się wydawać, że słońce jest tylko nad jego głową, lecz komuś innemu – oddalonemu o pięć tysięcy mil – również się wydaje, że słońce świeci tylko nad jego głową. Podobnie, Dusza Najwyższa, Najwyższa Osoba Boga, jest jeden, lecz pojawia się, by oddzielnie nadzorować każdą duszę indywidualną. To nie oznacza, że dusza indywidualna i Dusza Najwyższa są jednym. Pod względem jakości, jako dusze, są jednym, lecz różnią się jako dusza indywidualna i Dusza Najwyższa.
03.22.05 Znaczenie: W powyższym wersecie Manu opisuje rezultat, jaki płynie z ujrzenia wielkiej, świętej osoby. Pan Caitanya mówi, że zawsze powinniśmy starać się przebywać w towarzystwie świętych osób, gdyż jeśli nawet na chwilę nawiążemy właściwy związek ze świętą osobą, wówczas osiągamy wszelką doskonałość. Gdy – w taki czy inny sposób – spotkamy świętą osobę i zdobędziemy jej łaskę, wtedy cała misja naszego ludzkiego życia zostanie spełniona. Nasze osobiste doświadczenia są dowodem, że powyższe stwierdzenie Manu jest prawdziwe. Mieliśmy kiedyś możliwość spotkać Visnupada Śri Śrimad Bhaktisiddhantę Sarasvatiego Gosvamiego Maharaję, który już przy pierwszym spotkaniu poprosił naszą skromną osobę, byśmy głosili jego posłanie w krajach zachodnich. Nie czyniono do tego żadnych przygotowań, lecz – tak czy inaczej – on tego pragnął, i dzięki jego łasce wypełniamy teraz jego polecenie, które dało nam transcendentalne zajęcie oraz uratowało nas i uwolniło od zaabsorbowania się działalnością materialną. Rzeczywiście faktem jest, że gdy spotkamy świętą osobę całkowicie zaangażowaną w wypełnianie transcendentalnych obowiązków i zdobędziemy jej łaskę, wypełni się misja naszego życia. Jeśli tylko mamy możność spotkać świętą osobę, wówczas w ciągu jednej chwili możemy zdobyć to, czego nie można osiągnąć w czasie tysięcy narodzin. Dlatego literatura wedyjska nakazuje nam, byśmy zawsze próbowali obcować ze świętymi osobami i wyrzekli się związku ze zwykłymi ludźmi, gdyż jedno słowo osoby świętej może uwolnić nas z materialnej matni. Osoba święta jest duchowo zaawansowana i dlatego ma moc, dzięki której obdarza uwarunkowaną duszę natychmiastowym wyzwoleniem. W powyższym wersecie Manu przyznaje, że jego wszelkie wątpliwości rozwiały się, ponieważ Kardama niezwykle życzliwie opisał rozmaite obowiązki indywidualnych dusz.
03.22.06 Znaczenie: Doskonałość transcendentalnego życia możemy osiągnąć, gdy po prostu dotkniemy świętego kurzu ze stóp świętego człowieka. Bhagavatam mówi, mahat-pada-rajo-'bhisekam, co oznacza bycie pobłogosławionym świętym kurzem z lotosowych stóp mahaty, wielkiego bhakty. Bhagavad-gita mówi, mahatmanas tu: wielkie dusze są pod wpływem energii duchowej, a charakteryzuje je pełne zaangażowanie się w świadomość Krsny, by pełnić służbę dla Pana. Dlatego są określane mianem mahat. Dopóki nie będziemy na tyle szczęśliwi, by posypać swą głowę kurzem z lotosowych stóp mahatmy; dopóty nie będziemy mogli osiągnąć doskonałości w życiu duchowym.
Niezwykle ważnym środkiem do osiągnięcia duchowego sukcesu jest system parampara, sukcesja uczniów. Ktoś może stać się mahat jedynie dzięki łasce swego mistrza duchowego, który jest mahat. Jeśli przyjmiemy schronienie lotosowych stóp wielkiej duszy, wówczas będziemy mieli wszelkie możliwości ku temu, by stać się taką wzniosłą duszą. Gdy Maharaja Rahugana zapytał Jada Bharatę, jak ów osiągnął taki wspaniały duchowy sukces, ten odpowiedział królowi, że duchowego sukcesu nie można osiągną jedynie przez przestrzeganie religijnych rytuałów, przez przeistoczenie się w sannyasina czy spełnianie ofiar polecanych w pismach objawionych. Metody te, bez wątpienia, są pomocne w duchowej realizacji, ale prawdziwy efekt przynosi nam łaska mahatmy. Viśvanatha Cakravarti Thakura mówi wyraźnie w swej ośmiostrofowej modlitwie do mistrza duchowego, że jeśli zadowolimy mistrza duchowego, wówczas osiągniemy największy sukces w życiu. A jeśli nie potrafimy sprawić mu radości, to pomimo spełniania rytualistycznych ofiar nie będziemy mieli dostępu do duchowej doskonałości. Bardzo znaczące w powyższym wersecie jest słowo akrtatmanam. Atma odnosi się do "ciała", "duszy" i "umysłu", a akrtatma oznacza zwykłego człowieka, który nie jest w stanie kontrolować swych zmysłów czy umysłu. Zwykły człowiek nie potrafi panować nad swymi zmysłami i umysłem, a więc jego obowiązkiem jest szukanie schronienia w wielkiej duszy, czyli wielkiego bhakty Pana, i sprawienie jej po prostu przyjemności. To uczyni jego życie doskonałym. Zwykły człowiek nie jest w stanie wznieść się na najwyższą platformę duchowej doskonałości jedynie przez stosowanie się do rytualnych i religijnych zasad. Musi przyjąć schronienie u bona fide mistrza duchowego i z pełną wiarą oraz szczerością pracować zgodnie z jego wskazówkami. Wtedy bez wątpienia osiągnie doskonałość.
03.22.07 Znaczenie: W swym Bhakti-rasamrta-sindhu Śrila Rupa Gosvami daje nam instrukcje dotyczące tego, jak przyjąć bona fide mistrza duchowego i w jaki sposób go traktować. Osoba pragnąca stać się bhaktą musi przede wszystkim znaleźć bona fide mistrza duchowego, a następnie z wielkim entuzjazmem przyjąć jego instrukcje i wypełniać je. Na tym polega wzajemna służba. Bona fide mistrz duchowy, czyli osoba święta, zawsze pragnie wydźwignąć zwykłego człowieka, który do niego przychodzi. Każdy znajduje się pod zwodniczym wpływem mayi i zapomina o swym naczelnym obowiązku, jakim jest świadomość Krsny. Dlatego osoba święta pragnie, by każdy stał się święty. Obowiązkiem świętej osoby jest budzenie świadomości Krsny w każdym człowieku, który o niej zapomniał.
Manu powiedział, że został obdarzony wielkimi względami, ponieważ Kardama Muni pouczył go i udzielił mu rad. Uważał się za osobę niezwykle szczęśliwą, gdyż mógł otrzymać ten przykaz drogą percepcji słuchowej. Powyższy werset szczególnie podkreśla, że powinniśmy chłonąć przekaz autoryzowanego źródła, jakim jest bona fide mistrz duchowy. W jaki sposób należy przyjmować ten przekaz? Transcendentalne posłanie powinniśmy przyjmować drogą percepcji słuchowej: Słowo karna-randhraih oznacza "przez otwory uszne". Łaskę mistrza duchowego można przyjąć jedynie przy pomocy uszu i nie można tego dokonać przez inną część ciała. Jednakże nie oznacza to, że mistrz duchowy mówi nam do ucha jakiś szczególny rodzaj mantry za parę dolarów, i gdy będziemy o niej medytować, wówczas osiągniemy doskonałość i w ciągu sześciu miesięcy staniemy się Bogiem. Tego rodzaju percepcja słuchowa jest fałszem. Prawda polega na tym, że bona fide mistrz duchowy zna naturę danego człowieka, wie, jaki rodzaj obowiązków może on wykonywać w świadomości Krsny, i odpowiednio do tego udziela swych instrukcji. A instrukcje przekazuje drogą percepcji słuchowej, i nie prywatnie; lecz publicznie. "Nadajesz się do takiej pracy w świadomości Krsny. Możesz działać w ten sposób." Jedna osoba otrzymuje radę, by angażowała się w świadomość Krsny pracując w pokoju Bóstw, drugiej radzi się, by wykonywała w świadomości Krsny pracę edytorską, innej poleca się nauczanie, a jeszcze inna otrzymuje radę, by spełniała świadomość Krsny specjalizując się w gotowaniu. W świadomości Krsny istnieją rozmaite rodzaje zajęć i mistrz duchowy, znając możliwości poszczególnych osób, szkoli je w taki sposób, że działając zgodnie ze Swymi zdolnościami stają się doskonałe. Bhagavad-gita wyraźnie oznajmia, że najwyższą doskonałość duchowego życia możemy osiągnąć, gdy będziemy pełnić służbę po prostu odpowiednio do naszych możliwości, tak jak Arjuna służył Krsnie swymi zdolnościami w sztuce wojennej. Arjuna w pełni zaangażował swe zdolności militarne w służbę, i dzięki temu stał się doskonałym. Podobnie, artysta może osiągnąć doskonałość, gdy zgodnie ze wskazówkami mistrza duchowego będzie wykonywał prace artystyczne. A jeśli ktoś jest literatem, może pod kierunkiem mistrza duchowego pisać artykuły i poezję w służbie dla Pana. Informacje dotyczące tego, jak mamy działać, zgodnie z naszymi zdolnościami, musimy przyjmować od mistrza duchowego, ponieważ jest on ekspertem w dawaniu takich instrukcji.
Instrukcje mistrza duchowego, połączone z ich sumiennym wypełnianiem przez ucznia; sprawią, że cały proces będzie doskonały. Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura mówi w swym objaśnieniu do wersetu Bhagavad-gity, vyavasayatmika buddhih, że ten, kto chce być pewien duchowego sukcesu, musi przyjąć od mistrza duchowego instrukcje dotyczące jego szczególnego obowiązku. Musi się starać sumiennie je wypełniać i poświęcić temu całe swoje życie. Wierne wypełnianie instrukcji; jakich udziela mistrz duchowy, jest jedynym obowiązkiem ucznia i przyniesie mu doskonałość. Instrukcje mistrza duchowego powinniśmy przyjmować bardzo uważnie drogą percepcji słuchowej i wiernie je wypełniać. To zapewni nam sukces w życiu.
03.22.08 Znaczenie: Gdy uczeń działa w doskonałej harmonii z mistrzem duchowym, otrzymując od niego instrukcje oraz doskonale i szczerze je wypełniając, ma wówczas prawo prosić go o jakiś szczególny rodzaj łaski. Na ogół czysty bhakta Pana, czyli czysty uczeń bona fide mistrza duchowego, nigdy nie prosi Pana ani mistrza duchowego o żadne względy. A gdy nawet pojawia się potrzeba poproszenia mistrza duchowego o łaskę, nie możemy tego uczynić, jeśli go w pełni nie zadowoliliśmy. Svayambhuva Manu pragnął wyjawić, jakie działanie zamierzał podjąć z powodu przywiązania do swej córki.
03.22.09 Znaczenie: Dorosła córka Svayambhuvy Manu, Devahuti, była kwalifikowana i obdarzona dobrym charakterem, i dlatego szukała odpowiedniego męża, który odpowiadałby jej wiekiem, cechami oraz charakterem. Manu chciał przekonać mędrca że jego córka pochodzi z wielkiej rodziny, zatem przedstawił ją jako siostrę dwóch wielkich królów, Priyavraty i Uttanapady. Była ona jego córką, a jednocześnie siostrą ksatriyów, Nie pochodziła z rodziny należącej do niższej grupy społecznej. Dlatego też Manu ofiarował ją Kardamie, była bowiem ona odpowiednią dla niego osobą. Z tego wyraźnie wynika, że choć córka była już dojrzała pod względem wieku i cech, nie szukała swego męża niezależnie. Wyraziła pragnienie, że chce mieć męża, który będzie dla niej odpowiedni pod względem charakteru, wieku oraz cech, i znalezieniem takiego męża zajął się sam ojciec, z powody uczucia jakie do niej żywił.
03.22.10 Znaczenie: Devahuti nie widziała osobiście Kardamy, ani nie doświadczyła jego charakteru i cech, ponieważ istniejące stosunki społeczne nie pozwalały jej na zdobycie tego rodzaju doświadczeń. Lecz słyszała o Kardamie od autorytetu, jakim jest Narada Muni. Słuchanie od autorytetu jest lepszym sposobem uzyskiwania doświadczeń niż ich osobiste zdobywanie. Narada Muni powiedział jej, że odpowiednim mężem będzie dla niej Kardama Muni, a więc w swym sercu postanowiła, że jego poślubi, a pragnienie to wyjawiła ojcu, który dlatego przyprowadził ją przed oblicze mędrca.
03.22.11 Znaczenie: Słowa grhamedhisu karmasu oznaczają "w domowych obowiązkach". Powyższy werset używa również innego słowa: sarvatmananurupam. Oznacza to, że żona powinna być równa mężowi nie tylko pod względem wieku, charakteru i cech, lecz musi również być mu pomocą w obowiązkach domowych. Rodzinny obowiązek człowieka nie polega na zadowalaniu zmysłów, a raczej na pozostawaniu z żoną i dziećmi i jednoczesnym uczynieniu postępu w życiu duchowym: Kto nie postępuje w ten sposób, nie jest grhasthą, lecz grhamedhim. Literatura sanskrycka używa dwóch słów; jednym jest grhastha, a drugim grhamedhi. Różnica między grhasthą a grhamedhim polega na tym, że choć obaj należą do tego samego aśramu, czyli porządku duchowego, grhamedhi jest zainteresowany jedynie zadowalaniem swych zmysłów. Dla grhamedhiego przyjęcie żony oznacza sprawienie przyjemności zmysłom, lecz dla grhasthy kwalifikowana żona jest pod każdym względem towarzyszem w czynieniu postępu w czynnościach duchowych. Żona powinna zająć się sprawami rodziny i nie powinna współzawodniczyć z mężem. Przeznaczeniem żony jest pomoc, lecz nie pomoże ona swemu mężowi, jeśli ten nie jest całkowicie jej równy pod względem wieku, charakteru i cech.
03.22.12 Znaczenie: W życiu materialnym każdy pragnie zadowalania zmysłów, dlatego osoba, która bez czynienia żadnego wysiłku otrzymała jakiś obiekt stosowny do zadowalania zmysłów, nie powinna go odrzucać. Przeznaczeniem Kardamy Muniego nie było zadowalanie zmysłów, a jednak chciał on ożenić się i modlił się do Pana o stosowną żonę. Svayambhuva Manu wiedział o tym. Więc w niebezpośredni sposób przekonał Kardamę Muniego: "Pragniesz stosownej żony, takiej jak moja córka, a więc stoi przed tobą. Nie możesz odrzucać spełnienia swych modlitw; powinieneś zatem ją przyjąć."
03.22.13 Znaczenie: Powszechnie przyjęty sposób postępowania przy zawieraniu małżeństwa wedyjskiego polega na tym, że ojciec oddaje swą córką właściwemu chłopcu. Takie małżeństwo budzi niezmierny szacunek. Chłopiec nie powinien udawać się do ojca dziewczyny, by prosić go o rękę jego córki. Takie postępowanie jest uważane za poniżające czyjąś szanowaną pozycję. Svayambhuva Manu pragnął przekonać Kardamę Muniego, wiedział bowiem, że mędrzec pragnie poślubić stosowną dziewczynę: "Daję ci taką stosowną żonę. Potrzebujesz żony, więc nie odrzucaj tej propozycji, w przeciwnym razie będziesz o nią prosił kogoś innego, kto może nie być dla ciebie tak łaskawy. I w ten sposób poniżysz się tylko."
Inną charakterystyczną cechą tego wydarzenia jest fakt, że Svayambhuva Manu był cesarzem, lecz ofiarowywał swą kwalifikowaną córkę ubogiemu braminowi. Kardama Muni nie miał żadnych materialnych posiadłości – był pustelnikiem żyjącym w lesie – lecz był niezwykle zaawansowany kulturowo. Gdy zatem córka ma zostać komuś poślubioną, rzeczą która najbardziej się liczy u jej przyszłego męża, jest jego kultura i cechy, a nie bogactwo czy jakieś inne materialne względy.
03.22.14 Znaczenie: Zasadą brahmacaryi jest celibat. Istnieją dwa rodzaje brahmacarinów. Jedni są określani mianem naisthika-brahmacarini; co oznacza, że na całe życie złożyli przyrzeczenie celibatu, podczas gdy inni, upakurvana-brahmacarini, są brahmacarinami; którzy przyrzekli przestrzegać zasad celibatu do pewnego wieku. Mogą, na przykład, złożyć ślub pozostania w celibacie do dwudziestego piątego roku życia, a następnie za zgodą mistrza duchowego wkroczyć w życie małżeńskie. Brahmacarya jest życiem studenckim, początkiem życia w porządku duchowym, a jej podstawową zasadą jest celibat Tylko człowiek, który ma rodzinę, może pozwalać sobie na zadowalanie zmysłów, czyli życie seksualne, lecz nie brahmacarin. Svayambhuva Manu poprosił Kardamę Muniego, aby przyjął jego córkę, gdyż ów nie złożył ślubu naisthika-brahmacaryi. Pragnął się ożenić i zaoferowano mu stosowną córkę wysokiej rodziny królewskiej.
03.22.15 Znaczenie: Kardama Muni rozważył wiele rzeczy, zanim przyjął córkę Svayambhuvy Manu za żonę. Rzeczą najważniejszą jest, że przede wszystkim Devahuti myślała jedynie o poślubieniu jego. Nie wybrała na męża nikogo innego. Ma to wielkie znaczenie, ponieważ gdy kobieta po raz pierwszy ofiaruje swe serce jakiemuś mężczyźnie, wówczas jest jej bardzo trudno je odzyskać. Tak nakazuje jej kobieca psychika. Devahuti nie była też wcześniej nikomu poślubioną; była dziewicą. Wszystkie te względy przemawiały za tym, by Kardama przyjął ją za żonę. Dlatego rzekł "Tak. Przyjmę twą córkę za żonę zgodnie z religijnymi zasadami małżeństwa". Są różne sposoby zawierania małżeństw, a najlepszym z nich jest ten, w którym stosowny pan młody jest zapraszany do domu i otrzymuje w darze wspaniale ubraną i przyozdobioną córkę, razem z posagiem na jaki stać jej ojca. Są jeszcze inne rodzaje małżeństw, jak małżeństwo gandharva i małżeństwo z miłości, które są również przyjmowane za małżeństwa. Nawet jeśli jakaś kobieta zostanie porwana przemocą, a później będzie przyjęta za żonę, to także jest akceptowane. Lecz Kardama Muni wybrał najlepszy sposób przyjęcia żony, gdyż ojciec był przychylny, a córka kwalifikowana. Devahuti nigdy nie ofiarowała swego serca nikomu innemu. I wszystkie te względy sprawiły. że Kardama Muni zgodził się przyjąć córkę Svayambhuvy Manu za swą żonę.
03.22.16 Znaczenie: Kardama Muni pragnął poślubić Devahuti w sposób powszechnie przyjęty i opisany przez pisma objawione. Wedyjskie pisma objawione mówią, że najlepszym sposobem zawarcia małżeństwa jest zaproszenie pana młodego do domu pani młodej i danie mu jej ręki wraz z posagiem składającym się z niezbędnych ozdób, złota, mebli i innych przedmiotów domowego użytku. Nawet dziś ten sposób zawierania małżeństwa jest powszechny wśród wyższych klas Hindusów, a śastry oznajmiają, że taki ślub jest wielką zasługą ojca panny młodej. Oddanie córki stosownemu zięciowi jest uważane za jedną z pobożnych czynności, jakie może spełnić głowa rodziny. Objawione pisma Manu-smrti wspominają o ośmiu formach zawierania małżeństwa, lecz obecnie powszechny jest jeden sposób, małżeństwo brahma, czyli rajasika. Pozostałe sposoby zawierania małżeństwa, mianowicie: z miłości, przez zamianę girland czy przez porwanie panny młodej, zostały w tym wieku Kali zakazane. W dawnych czasach ksatriya dla przyjemności porywał księżniczkę innego królewskiego domu, po czym dochodziło do walki między nim i rodziną dziewczyny. A gdy porywacz odniósł zwycięstwo, wówczas otrzymywał dziewczynę za żonę. Nawet Krsna poślubił w ten sposób Rukmini, a także niektórzy z Jego synów i wnuków zdobyli swe żony przez porwanie. Wnuk Krsny porwał córkę Duryodhany, co stało się przyczyną bitwy pomiędzy rodzinami Kuru i Yadu. Później starsi członkowie dynastii Kuru pogodzili obie strony. Takie sposoby zawierania małżeństw były powszechne w minionych wiekach, lecz w chwili obecnej są one niewykonalne, ponieważ ścisłe zasady rządzące życiem ksatriyów zostały praktycznie obalone. Od czasu, gdy Indie uzależniły się od obcych krajów, wpływy poszczególnych porządków społecznych uległy zanikowi. W chwili obecnej, zgodnie z opinią pism objawionych, każdy jest śudrą. Pisma objawione mówią: kalau śudra-sambhavah. W wieku Kali każdy będzie niczym śudra. W obecnym wieku nikt nie przestrzega, tradycyjnych zwyczajów społecznych, choć w minionych czasach ściśle się do nich stosowano.
03.22.17 Znaczenie: Rzeczą wiadomą jest, że drapacze chmur istniały również w dawnych czasach, nie tylko w chwili obecnej. W powyższym wersecie możemy znaleźć słowo harmya-prsthe. Harmya oznacza ''niezwykle duży budynek pałacowy". Svad vimanat oznacza "ze swego samolotu". To sugeruje, że w tamtych czasach powszechne były również prywatne samoloty lub helikoptery. Gandharva Viśvavasu, lecąc w swym samolocie, mógł ujrzeć Devahuti, która bawiła się piłką na dachu pałacu. W owym czasie również były znane zabawy z piłką lecz dziewczęta z arystokracji nie bawiły się w miejscach publicznych. Zabawy z piłką i inne tego rodzaju przyjemności nie były przeznaczone dla zwykłych kobiet i dziewcząt Na takie rozrywki mogły pozwolić sobie tylko księżniczki, takie jak Devahuti. Powyższy werset mówi, że Gandharva ujrzał Devahuti z lecącego samolotu. Z tego wynika, że pałac był niezwykle wysoki, w przeciwnym razie bowiem jak mógłby zobaczyć ją z samolotu? T widok ten był tak wyraźny, że Gandharvę Viśvavasu oszołomiło jej piękno i spadł ze swego samolotu, urzeczony tym pięknem i dźwiękiem, który wydawały bransolety u jej kostek. Kardama Muni opisał to wydarzenie tak, jak je kiedyś usłyszał.
03.22.18 Znaczenie: Kardama Muni różnymi sposobami wychwalał piękno i cechy Devahuti. Devahuti była rzeczywiście ozdobą wszystkich przyozdobionych, pięknych dziewcząt Gdy dziewczyna przystroi swe ciało ozdobami, staje się wówczas piękna, lecz Devahuti była piękniejsza niż ozdoby; była ona uważana za ozdobę przystrojonych, pięknych dziewcząt. Jej piękno przyciągało półbogów i Gandharvów. Choć Kardama Muni był wielkim mędrcem, nie był mieszkańcem planet niebiańskich, ale poprzedni werset wspomina, że Viśvavasu, który z tych planet pochodził, również był zauroczony pięknem Devahuti. A poza tym, że była piękną, była jeszcze córką cesarza Svayambhuvy i siostrą króla Uttanapady. Któż zatem mógłby odrzucić rękę takiej dziewczyny?
03.22.19 Znaczenie: Kardama Muni wyjawił cesarzowi Svayambhuvie, że pragnie mieć niezwykle piękną żonę i przyjął rękę córki cesarza. Mędrzec przebywał w pustelni, gdzie jako brahmacarin praktykował całkowity celibat, i choć pragnął mieć żonę, to jednak nie chciał być związany rodziną, przez całe swe życie, jako że dobrze znał wedyjskie zasady kierujące życiem ludzkim. Zgodnie z zasadami wedyjskimi, przez pierwszą część życia należy być brahmacarinem i należy wykorzystać ten okres na rozwinięcie charakteru i duchowych cech. Później można przyjąć żonę i płodzić dzieci, lecz nie powinno się tego robić jak koty i psy.
Kardama Muni pragnął dać życie dziecku, które byłoby promieniem Najwyższej Osoby Boga. Człowiek powinien wydawać na świat dzieci, które mogłyby wypełniać obowiązki Visnu. W przeciwnym razie nie istnieje potrzeba płodzenia dzieci. Istnieją dwa rodzaje dzieci, które rodzą się z dobrych ojców: jedne są wykształcone w świadomości Krsny i już w tym życiu mogą uwolnić się ze szponów mayi, a drugie są promieniami Najwyższej Osoby Boga i uczą świat ostatecznego celu życia. Jak opiszą to następne rozdziały, Kardama Muni spłodził takie dziecko. Był nim Kapila – inkarnacja Osoby Boga, który głosił filozofię Sankhya. Wielkie osoby, które są głowami rodzin, modlą się do Boga, by zesłał Swego reprezentanta i w ten sposób stworzył pomyślny czas dla ludzkiego społeczeństwa. Taka jest jedna przyczyna płodzenia dzieci. Inny powód jest taki, że wysoce światli rodzice potrafią wykształcić dziecko w świadomości Krsny i dzięki temu nie powraca ono więcej do tego, pełnego nieszczęść świata. Rodzice powinni dopilnować, by dziecko, które się z nich zrodziło, nie weszło więcej do łona jakiejś matki. Jeśli nie potrafimy tak wykształcić dziecka, by już w tym życiu osiągnęło wyzwolenie, to nie powinniśmy wchodzić w związek małżeński, czy płodzić dzieci. Jeśli społeczeństwo ludzkie płodzi dzieci jak koty i psy, by zakłócić porządek społeczny, wówczas świat staje się piekłem, tak jak w tym wieku Kali. W obecnym wieku ani rodzice ani dzieci nie są odpowiednio wykształceni. Zarówno rodzice, jak i dzieci zupełnie przypominają zwierzęta, gdyż jedynie jedzą, śpią, łączą się w pary, bronią się i zadowalają swe zmysły. Taki nieład w życiu społecznym nie może przynieść pokoju ludzkiemu społeczeństwu. Kardama Muni mówi od razu, że nie będzie z Devahuti przez całe swe życie. Będzie przebywał w jej towarzystwie, dopóki nie pojawi się dziecko. Innymi słowy, życie seksualne powinniśmy wykorzystywać jedynie do tego, by płodzić dobre dzieci, i do żadnego innego celu. Szczególnym przeznaczeniem życia ludzkiego jest całkowite poświęcenie się służbie dla Pana. Taka jest filozofia Pana Caitanyi.
Gdy mężczyzna spełni już obowiązek spłodzenia dobrego dziecka, wówczas powinien przyjąć sannyasę i zaangażować się w działanie na doskonałym etapie paramahamsa. Paramahamsa odnosi się do najbardziej wzniosłego etapu doskonałego życia. W życiu sannyasa wyróżniane są cztery etapy, a paramahamsa jest porządkiem najwyższym. Śrimad-Bhagavatam jest nazywane paramahamsa-samhitą, rozprawą dla wyższych grup społeczeństwa ludzkiego. Paramahamsa jest wolny od zazdrości. We wszystkich pozostałych etapach, nawet na rodzinnym etapie życia, istnieje współzawodnictwo i zazdrość. Lecz działania istot ludzkich na platformie paramahamsa są całkowicie pogrążone w świadomości Krsny, czyli służbie oddania, zatem nie ma sposobności, by rozwinęła się tam zazdrość. Około stu lat temu Thakura Bhaktivinoda, podobnie jak Kardama Muni, również pragnął dać życie dziecku, które mogłoby w pełnym wymiarze uczyć filozofii i przekazywać nauki Pana Caitanyi. I dzięki swym modlitwom otrzymał jako syna Bhaktisiddhantę Sarasvati Gosvamiego Maharaję, który obecnie na całym świecie uczy filozofii Pana Caitanyi za pośrednictwem swych bona fide uczniów.
03.22.20 Znaczenie: Ojciec Kardamy Muniego, który był Prajapatim, polecił mu, by zajął się płodzeniem dzieci. Na początku stworzenia zadaniem Prajapatich było spłodzenie ogromnej populacji, która zaludniłaby planety gigantycznego wszechświata. Lecz Kardama Muni rzekł, że choć jego ojcem był Prajapati, który pragnął, by zajął się on wydawaniem na świat dzieci, jego prawdziwym źródłem był Najwyższa Osoba Boga, Visnu, ponieważ Visnu jest źródłem wszystkiego. On jest prawdziwym stwórcą wszechświata, On jest prawdziwym obrońcą i żywicielem, a kiedy wszystko jest unicestwiane, jedynie w Nim spoczywa. Taka jest konkluzja Śrimad-Bhagavatam. Trzy Bóstwa: Brahma, Visnu i Maheśvara (Śiva) zajmują się stwarzaniem, utrzymywaniem i unicestwianiem, lecz Brahma i Maheśvara są jakościowymi ekspansjami Visnu. Visnu jest postacią centralną, dlatego sprawuje nadzór nad utrzymywaniem. Nikt, prócz Niego, nie może utrzymać całego stworzenia. Istnieje nieograniczona liczba istot, które mają niezliczone żądania, i nikt, prócz Visnu, nie może spełnić tych niezliczonych żądań nieograniczonej ilości żywych istot. Brahma otrzymał polecenie, by stwarzać, a Śiva, otrzymał polecenie, by unicestwiać. Czynność środkową, utrzymywanie, wziął pod Swą opiekę Visnu. Kardama Muni, dzięki mocy pochodzącej z postępu w życiu duchowym, bardzo dobrze wiedział, że Visnu, Osoba Boga, jest jego wielbionym Bóstwem. Jego obowiązkiem było to, czego pragnął Visnu, i nic więcej. Nie był przygotowany do tego, by spłodzić mnóstwo dzieci, i począł tylko jedno dziecko, które pomogło szerzyć misję Visnu. Bhagavad-gita oznajmia, że kiedykolwiek pojawiają, się odstępstwa w spełnianiu religijnych zasad, wówczas Pan zstępuje na powierzchnię Ziemi, by chronić zasady religijne i unicestwiać niegodziwców.
Małżeństwo i płodzenie dzieci jest uważane za spłacenie długów rodzinie, w której przyszyliśmy na świat. Jest wiele długów, które są nakładane na dziecko tuż po jego narodzinach. Są, to długi w stosunku do rodziny, w której się pojawiliśmy, długi względem półbogów, długi względem Pitów, rsich itd. Lecz jeśli podejmujemy służbę dla Najwyższego Pana, Osoby Boga, który jest rzeczywiście godny czci, wówczas uwalniamy się od wszelkich zobowiązań, nawet bez spłacenia pozostałych długów. Kardama Muni wolał poświecić swe życie w służbie Pana, będąc usytuowanym w wiedzy paramahamsa, i dać życie dziecku tylko w tym celu, a nie płodzić niezliczoną ich ilość, by zapełnić puste miejsca we wszechświecie.
03.22.21 Znaczenie: Powyższy werset ukazuje, że Kardama Muni był w pełni pochłonięty świadomością Krsny, ponieważ gdy tylko zamilkł, natychmiast zaczął myśleć o Panu Visnu. Taka jest droga świadomości Krsny. Czyści bhaktowie są tak pochłonięci myślami o Krsnie, że nie mają oni żadnych innych zajęć. Zawsze myślą o Krsnie, choć może się wydawać, że myślą i działaj wprost przeciwnie. Uśmiech takiej świadomej Krsny osoby jest tak urzekający, że jedynie uśmiechając się pozyskuje sobie tak wielu wielbicieli, uczniów i zwolenników.
03.22.23 Znaczenie: W Indii wciąż powszechny jest zwyczaj wydawania córki za mąż razem z posagiem. Dary, które się wręcza, są stosowne do pozycji, jaką zajmuje ojciec panny młodej. Paribarhan maha-dhanan oznacza posag, który pan młody otrzymuje w dniu ślubu. W powyższym wersecie słowo maha-dhanan oznacza niezwykle wartościowe dary, które są stosowne na wiano cesarzowej. W wersecie tym pojawiają się również słowa bhusa-vasah paricchadan. Bhusa oznacza "ornamenty'', vasah oznacza "oddzielnie", a paricchadan – ''rozmaite przedmioty domowego użytku". Kardama Muni; który do tej pory przestrzegał celibatu jako brahmacarin, został obdarzony wszelkimi rzeczami stosownymi na ceremonię zaślubin córki cesarza. Devahuti, jako panna młoda, była niezwykle bogato ubrana i udekorowana ornamentami.
W ten sposób Kardama Muni w pełnym przepychu poślubił kwalifikowaną żonę oraz został obdarzony przedmiotami niezbędnymi w życiu rodzinnym. Do dnia dzisiejszego w małżeństwie zawieranym zgodnie z kulturą wedyjską ojciec panny młodej obdarza pana młodego takimi darami. Nawet w zubożałej Indii są śluby, przy okazji których wydaje się na posag tysiące rupii. System, dawania posagu nie jest rzeczą nielegalną, jak próbowali tego dowieść niektórzy. Wiano jest darem, który ojciec wręcza córce, okazując tym swą dobrą wolę, i jest ono rzeczą obowiązkową. W rzadkich przypadkach, gdy ojciec zupełnie nie jest w stanie obdarzyć córki posagiem, zaleca się, aby ofiarował przynajmniej owoc i kwiat Bhagavad-gita oznajmia, że również Bogu można sprawić przyjemność, dając Mu kwiat i owoc. Jeśli ktoś nie ma odpowiednich środków finansowych, by dać córce posag, i nie może tego zrobić żadnym innym sposobem, może wówczas dać panu młodemu kwiat i owoc, aby sprawić mu przyjemność.
03.22.24 Znaczenie: Ojciec zawsze jest niespokojny, dopóki nie da ręki swej dorosłej córki jakiemuś odpowiedniemu chłopcu. Ojciec i matka są odpowiedzialni za swe dzieci dopóki nie przekażą ich stosownym małżonkom; gdy ojciec jest w stanie spełnić ten obowiązek, wówczas uwalnia się od swej odpowiedzialności.
03.22.25 Znaczenie: Znaczące jest w powyższym wersecie słowo amba. Ojciec czasami z uczuciem zwraca się do swej córki "matko", a czasami "moja ukochana". Uczucie rozdzielenia pojawia się, ponieważ dziewczyna jest córką ojca, dopóki nie zostanie komuś poślubiona, lecz po ślubie nie jest już dłużej uważana za córkę w rodzinie. Po ślubie musi iść do domu swego męża, ponieważ wtedy jest jego własnością. Zgodnie z Manu-samhitą kobieta nigdy nie jest niezależna. Gdy nie jest zamężna, wówczas pozostaje własnością ojca, a własnością męża jest do chwili, gdy ma już własne, dorosłe dzieci. Na starość – gdy mąż przyjmuje sannyasę i opuszcza dom – staje się własnością synów. Kobieta jest zawsze zależna czy to od ojca, męża, czy starszych synów. Ukaże to również życie Devahuti. Ojciec Devahuti przekazał odpowiedzialność za nią jej mężowi, Kardamie Muniemu. I w ten sam sposób Kardama Muni, gdy opuścił dom, również przekazał odpowiedzialność za nią swemu synowi Kapiladevie. To opowiadanie opisze te wydarzenia jedno po drugim.
03.22.26-27 Znaczenie: Tak jak w obecnym wieku miasta wznoszone są z wielkimi technicznym i architektonicznym kunsztem, tak w minionych czasach były miejsca nazywane rsi-kula; gdzie przebywały wielkie, święte osoby. W Indii wciąż jest wiele wspaniałych miejsc sprzyjających osiągnięciu duchowego zrozumienia. Jest wielu rsich i wiele świętych osób, które żyją w uroczych chatkach na brzegach Gangesu i Yamuny, aby tam poświęcać się duchowemu doskonaleniu. Gdy król wraz ze swą świtą przelatywał nad rsi-kulami; był niezmiernie zadowolony; widząc piękno chatek i pustelni. Powyższy werset mówi, paśyann aśrama-sampadah. Wielcy mędrcy nie mieli drapaczy chmur, lecz ich pustelnie były tak piękne, że widok ten sprawił królowi ogromną radość.
03.22.28 Znaczenie: Zwyczajem mieszkańców stolicy królestwa jest witanie króla, który powraca z podróży. Podobnie wyglądał powrót Krsny do Dvaraki po bitwie na Polu Kuruksetra. W owym czasie wszystkie klasy obywateli witały Krsnę u bram miasta. Dawniej stolice otoczone były murami, w których znajdowały się różne bramy powszechnego użytku. Nawet dzisiaj można zobaczyć w Delhi i niektórych innych starych miastach takie wiekowe bramy, przy których mieszańcy gromadzili się, by powitać króla. Tutaj również mieszkańcy Barhismati, stolicy królestwa Svayambhuvy, Brahmavarty, przybyli pięknie ubrani, aby powitać cesarza ozdobami i instrumentami muzycznymi.
03.22.29-30 Znaczenie: Każde miejsce, które jest bezpośrednio związane z Panem, jest określane mianem pithasthana. Stolica Svayambhuvy Manu, Barhismati, była chwalebna nie z tego względu, że obfitowała we wszelkie bogactwa, lecz dlatego, iż w tym właśnie miejscu upadły włosy Pana Varahy. Te włosy Pana wyrosły później jako zielona trawa, którą mędrcy zwykli wielbić Pana od czasu, gdy zabił On demona Hiranyaksę. Yajna oznacza Visnu, Najwyższą Osobę Boga. Bhagavad-gita opisuje karmę jako yajnartha. Yajnartha-karma oznacza "praca wykonywana jedynie dla zadowolenia Visnu''. Jeśli robimy coś dla zadowolenia zmysłów lub w jakimś innym celu, wówczas ta praca związuje nas. Gdy chcemy uwolnić się od reakcji pracy, którą wykonujemy, musimy robić wszystko dla zadowolenia Visnu, czyli Yajni. W Barhismati, stolicy Svayambhuvy Manu, te szczególne czynności spełniane były przez wielkich mędrców i osoby święte.
03.22.31 Znaczenie: Manu jest ojcem ludzkości, i dlatego od Manu pochodzi słowo człowiek, czyli w sanskrycie manusya. Ci, którzy są wystarczająco zamożni i przez to zajmują lepszą pozycję w świecie, powinni wziąć przykład z Manu, który przyznał, że jego królestwo i wszelkie bogactwo są darem Najwyższej Osoby Boga i dlatego zawsze był zaangażowany w służbę oddania. Podobnie, potomkowie Manu, czyli istoty ludzkie – szczególnie zaś te, które są dobrze sytuowane – muszą wziąć pod uwagę, że wszelkie bogactwo, jakie posiadają, jest darem Najwyższej Osoby Boga. Zatem powinno ono zostać wykorzystane w służbie dla Pana, przez spełnianie ofiar, które sprawią Mu przyjemność. Na tym polega wykorzystanie bogactwa. Nikt, bez łaski Najwyższego Pana, nie może zdobyć bogactw, dobrych narodzin, pięknego ciała czy dobrego wykształcenia. Dlatego ci, którzy mają takie dogodne warunki, muszą okazać Panu swą wdzięczność, wielbiąc Go i ofiarowując to, co od Niego otrzymali. Jeśli rodzina, naród czy społeczeństwo daje w ten sposób wyraz swej wdzięczności, wówczas ich siedziba staje się niczym Vaikuntha i uwalnia się od działania trojakiego rodzaju nieszczęść tego materialnego świata. W obecnym wieku misją świadomości Krsny jest, by każdy uznał zwierzchnictwo Pana Krsny; cokolwiek posiadamy, musimy uważać za dar, który otrzymaliśmy dzięki łasce Pana. Dlatego każdy powinien zaangażować się w służbę oddania przez świadomość Krsny. Jeśli chcemy być spokojni i szczęśliwi na pozycjach, które zajmujemy, czy to jako głowa rodziny, czy jako obywatel, czy członek społeczeństwa ludzkiego, musimy poświęcić wszystko służbie oddania dla przyjemności Pana.
03.22.32 Znaczenie: Świat materialny, czyli materialny byt, jest wypełniony trojakimi nieszczęściami. Są nimi cierpienia odnoszące się do ciała i umysłu; cierpienia spowodowane naturalnymi zakłóceniami i cierpienia zadawane przez inne żywe istoty. Przeznaczeniem społeczeństwa ludzkiego jest stworzenie duchowej atmosfery przez szerzenie ducha świadomości Krsny. Niedole materialnej egzystencji nie mają wpływu na stan świadomości Krsny. Nie oznacza to, że nieszczęścia materialnego świata całkowicie znikną, gdy podejmiemy proces świadomości Krsny. Jest raczej tak, że nieszczęścia te nie mają wpływ na osobę świadomą Krsny. Nie możemy położyć kresu nieszczęściom materialnej atmosfery, lecz świadomość Krsny jest antyseptyczną metodą, która chroni nas od oddziaływań niedoli materialnej egzystencji. Osoba świadoma Krsny nie dba o to, czy żyje w niebie czy w piekle. Poniższe wersety wyjaśniają, jak Svayambhuva Manu stworzył atmosferę, w której nie podlegał materialnym niedolom.
03.22.33 Znaczenie: Prawdziwym przeznaczeniem społeczeństwa ludzkiego jest zrealizowanie doskonałości w świadomości Krsny. Nie istnieją żadne ograniczenia dotyczące życia z żoną i dziećmi, z tym, że tak powinniśmy pokierować swym życiem, byśmy nie występowali przeciw zasadom religijnym, postępowi ekonomicznemu, uregulowanej przyjemności zmysłowej i, ostatecznie, wyzwoleniu z materialnej egzystencji. Wedyjskie zasady zostały tak ustanowione, by uwarunkowane dusze, które przychodzą do tej materialnej egzystencji, mogły być kierowane w zaspokajaniu swych materialnych pragnień i by jednocześnie osiągnęły wyzwolenie i powróciły do Boga, do domu.
Zrozumiałą rzeczą jest, że cesarz Svayambhuva Manu cieszył się życiem rodzinnym dzięki stosowaniu się do tych zasad. Powyższy werset opisuje, że muzycy zwykli wczesnym rankiem opiewać chwały Pana przy akompaniamencie instrumentów muzycznych, a cesarz ze swą rodziną zwykł osobiście słuchać o rozrywkach Najwyższej Osoby. W Indii ten zwyczaj jest wciąż powszechny w niektórych rodzinach królewskich i świątyniach. Profesjonalni muzycy śpiewaj przy akompaniamencie śahnai, a śpiący domownicy w przyjemnej atmosferze powoli wstają z łóżek. Śpiewacy śpiewają pieśni związane z rozrywkami Pana również w porze snu – używając śahnai – a członkowie rodziny; pamiętając o chwałach Pana, stopniowo zapadają w sen. Ponadto w każdym domu oprócz śpiewania są wieczorne wykłady z Bhagavatam; członkowie rodziny siadają, uczestniczą w kirtanie Hare Krsna, słuchają opowiadań ze Śrimad-Bhagavatam i Bhagavad-gity i radują się muzyką, zanim pójdą spać. Nastrój stworzony przez ruch sankirtana żyje w ich sercach, i w czasie snu również śnią o opiewaniu i gloryfikowaniu Pana. W taki oto sposób można osiągnąć doskonałość świadomości Krsny. Jak dowiadujemy się z tego wersetu Śrimad-Bhagavatam, praktyka ta jest bardzo stara; miliony lat temu Svayambhuva Manu zwykł korzystać z tej dogodnej sposobności, aby wieść życie rodzinne w pokoju i pomyślności atmosfery świadomości Krsny.
Jeśli chodzi o świątynie, to w każdym pałacu, królewskim lub domu bogatego człowieka na pewno jest jakaś piękna świątynia i członkowie rodziny wstają wczesnym rankiem, by do niej się udać i uczestniczyć w ceremonii mangalaratrika. Ceremonia mangalaratrika jest pierwszym porannym kultem. W czasie ceremonii aratrika, wykonując ręką koliste ruchy, ofiarowujemy Bóstwu ogień, jak też konchę, kwiat i wachlarz. Pan wstaje wczesnym rankiem, przyjmuje lekki posiłek i ukazuje się bhaktom. Później bhaktowie wracają do domów albo zostają w świątyni i śpiewaj chwały Pana. Ta poranna ceremonia do dziś odbywa się w świątyniach i pałacach Indii. Świątynie przeznaczone są do tego, by gromadził się w nich ogół ludzi. Świątynie w pałacach są przeznaczone szczególnie dla rodzin królewskich, lecz do wielu z nich mają też dostęp zwykli ludzie. Świątynia króla Jaipur znajduje się w pałacu, lecz zwykli ludzie też mogą do niej przychodzić. Jeśli ktoś uda się tam, zobaczy, że jest ona zawsze zapełniona przynajmniej pięcioma setkami wielbicieli, którzy po ceremonii mangalaratrika siadają razem i przy akompaniamencie instrumentów muzycznych śpiewają chwały Pana, w ten sposób ciesząc się życiem. O kulcie świątynnym spełnianym przez rodzinę królewską wspomina również Bhagavad-gita. Bhagavad-gita oznajmia, że ci, którzy w ciągu jednego życia nie osiągnęli sukcesu w wypełnianiu zasad bhakti-yogi, otrzymują szansę przyjścia na świat w rodzinie bogatego człowieka lub w rodzinie królewskiej, czy też w rodzinie uczonego bramina, albo bhakty. Jeśli ktoś otrzymał szansę pojawienia się w którejś z tych rodzin, wówczas bez trudu może ciągnąć dobre warunki, jakie stwarza świadoma Krsny atmosfera. Dziecko, które narodzi się w takiej atmosferze, z pewnością rozwinie świadomość Krsny. Doskonałość; której dana osoba nie osiągnęła w swym poprzednim życiu, jest jej ponownie oferowana i teraz osoba ta może bez wątpienie stać się doskonałą.
03.22.34 Znaczenie: Królewskie szczęście przyjemności materialnej na ogół ściąga na najniższy poziom życia, zniża mianowicie do życia zwierzęcego, co jest spowodowane przez nieograniczone czerpanie zmysłowych przyjemności. Lecz Svayambhuva Manu był uważany za tak dobrego jak święty mędrzec ponieważ atmosfera, jaka panowała w jego królestwie i domu, była całkowicie świadoma Krsny. Przypadek ten można odnieść do sytuacji ogółu uwarunkowanych dusz, które przyszły do tego materialnego życia po zadowalanie zmysłów. Lecz jeśli istoty te są w stanie stworzyć świadomą Krsny atmosferę przez spełnianie kultu świątynnego i rodzinne wielbienie Bóstwa, tak jak zostało tutaj opisane lub jak zalecaj pisma objawione, wówczas pomimo tego, że czerpią materialną przyjemność, mogą bez wątpienia uczynić postęp w czystej świadomości Krsny. W chwili obecnej współczesna cywilizacja jest zbyt przywiązana do materialnego sposobu życia, czyli do zadowalania zmysłów. Zatem ruch świadomości Krsny może dać ogółowi ludzi najlepszą możliwość wykorzystania ich ludzkiego życia, jakie wiodą pośrodku materialnej przyjemności. Świadomość Krsny nie powstrzymuje nikogo w skłonnościach do czerpania materialnej przyjemności, lecz jedynie reguluje zwyczaje człowieka w życiu materialnej radości. I pomimo tego, że ludzie cieszą się materialnymi korzyściami, już w tym życiu mogą osiągnąć wyzwolenie, dzięki praktykowaniu świadomości Krsny prostą metodą intonowania świętego imienia Pana – Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare.
03.22.35 Znaczenie: Świeżo przygotowane pożywienie jest bardzo smakowite, lecz po trzech lub czterech godzinach traci smak i staje się nieświeże. Tak samo, materialna przyjemność trwa tak długo, jak długo życie jest pełne świeżości. Na końcu mozolnego życia wszystko traci smak i wydaje się daremne i bolesne. Jednakże życie cesarza Svayambhuvy Manu nie było pozbawione smaku; strzał się on, lecz był nieprzerwanie świadomy Krsny, a więc jego życie było tak świeże jak na początku. Życie ludzkie w świadomości Krsny zawsze jest świeże. Słońce wschodzi rankiem i zachodzi wieczorem, i mówi się, że jego zadaniem jest skracanie naszego życia. Lecz wschody i zachody słońca nie mogą ująć życia temu, kto jest zaangażowany w świadomość Krsny. Życie Svayambhuvy Manu nie traciło swej świeżości wraz z upływem czasu, ponieważ król zawsze angażował się w intonowanie i medytowanie o Panu Visnu. Był największym yoginem, gdyż nigdy nie zmarnował swego czasu. Powyższy werset szczególnie podkreśla visnoh kurvato bruvatah kathah. Gdy cesarz mówił, mówił tylko o Krsnie i Visnu, Osobie Boga; gdy słuchał czegokolwiek, dotyczyło to Krsny; gdy medytował, medytował o Krsnie i Jego dokonaniach.
Jest stwierdzone, że jego życie było niezmiernie długie, trwało siedemdziesiąt jeden yug. Jedna yuga trwa 4 320 000 lat, siedemdziesiąt jeden takich yug składa się na życie Manu, a w jednym dniu Brahmy przychodzi i odchodzi czternastu Manu. Przez całe swe życie – 4 320 000 x 71 lat Manu był zaangażowany, w świadomość Krsny, intonując, słuchając, rozmawiając i medytując o Krsnie. Dlatego jego życie nie było daremne, ani nie straciło swojej świeżości.
03.22.36 Znaczenie: Trzy przeznaczenia są dla osób, które znajdują się pod kontrolą trzech gun natury materialnej. Przeznaczenia te są czasami opisywane jako przebudzenie, marzenie i stan nieświadomości. Bhagavad-gita opisuje je jako przeznaczenia osób znajdujących się w gunie dobroci, pasji i ignorancji. Gita oznajmia, że osoby w gunie dobroci osiągną wyższe planety, gdzie panują lepsze warunki życia. Ci, którzy są w gunie pasji, pozostaną w tym materialnym świecie, na Ziemi lub na planetach niebiańskich. Lecz ci, którzy są w gunie ignorancji, zostaną zdegradowani do życia zwierzęcego, na planety gdzie życie jest gorsze niż ludzkie. Lecz osoba świadoma Krsny znajduje się ponad tymi trzema gunami natury materialnej. Bhagavad-gita oznajmia, że każdy kto angażuje się w służbę oddania dla Pana, automatycznie staje się transcendentalny w stosunku do tych trzech przeznaczeń materialnej natury i znajduje się w brahma-bhuta, na platformie samorealizacji. Choć wyglądało na to, że Svayambhuva Manu, władca tego materialnego świata, pogrążony był w materialnym szczęściu, to jednak nigdy nie był on w gunie dobroci, pasji, czy ignorancji, gdyż znajdował się na platformie transcendentalnej.
Dlatego osoba w pełni zaangażowana w służbę oddania jest zawsze wyzwolona. Bilvamangala Thakura, wielki bhakta Pana, oznajmił: "Jeśli będę miał niezachwiane oddanie dla lotosowych stóp Krsny, wówczas Matka Wyzwolenie zawsze będzie mi służyć. Całkowita doskonałość materialnej przyjemności, religii i rozwoju ekonomicznego są na moje rozkazy." Ludzie pragną osiągnąć dharmę, arthę, kamę i moksę. Zwykle spełniają jakieś religijne czyny, by osiągnąć pewne materialne korzyści, i angażują się w działanie materialne, by osiągnąć zadowalanie zmysłów. A gdy zawiedzie ich materialne zadowalanie zmysłów, wówczas pragną osiągnąć wyzwolenie i stać się jednym z Prawdą Absolutną. Te cztery zasady tworzą transcendentalną ścieżkę, która jest przeznaczona dla osób mniej inteligentnych. Osoby prawdziwie inteligentne angażują się w świadomość Krsny, nie dbając o cztery zasady tamtej transcendentalnej metody, i natychmiast wznoszą się na transcendentalną platformę, która znajduje się pond wyzwoleniem. Wyzwolenie nie jest dla bhakty zbyt wielkim osiągnięciem, nie mówiąc już o rezultatach płynących ze spełniania rytuałów w religii, rozwoju ekonomicznym czy materialistycznym życiu zadowalania zmysłów. Bhaktowie nie dbają o to, jako że zawsze znajdują się na transcendentalnej platformie brahma-bhuta, która jest platformą samorealizacji.
03.22.37 Znaczenie: W tym materialnym świecie każdą żywą istotę zawsze dotyka jakiś rodzaj nieszczęścia, czy to spowodowany przez ciało, umysł, czy naturalne zakłócenia. Żywe istoty przebywające w tym materialnym świecie cierpią zawsze. W zimie cierpią z powodu mrozu, a w lecie z powodu upału. Lecz ten, kto przyjął całkowite schronienie lotosowych stóp Pana w świadomości Krsny, jest na platformie transcendentalnej. Takiej osoby nie niepokoją żadne niedole, czy to spowodowane przez ciało, umysł czy naturalne zakłócenia lata lub zimy. Osoba taka jest transcendentalna w stosunku do tych wszystkich nieszczęść.