03.11.01 Znaczenie: Atomowy opis zawarty w Śrimad-Bhagavatam jest prawie identyczny z koncepcją współczesnej atomistyki. Jest to szerzej wyjaśnione w Paramanu-vada Kanady. Współczesna nauka również przyjmuje, że atom jest ostateczną niepodzielną cząstką, z której zbudowany jest wszechświat. Pełen tekst Śrimad-Bhagavatam zawiera wszelkie opisy wiedzy, łącznie z teorią atomistyczną. Atom jest maleńką subtelną formą wiecznego czasu.
03.11.04 Znaczenie: Czas i przestrzeń są terminami
współzależnymi. Czas jest mierzony w kategoriach odpowiedniej przestrzeni
atomów, którą pokrywa. Standardowy czas jest mierzony w kategoriach ruchu
słońca. Czas pokrywany przez słońce podczas przesuwania się nad jednym atomem
jest określany jako czas atomowy. Czas największy spośród wszystkich pokrywa
całą egzystencję niedualnej manifestacji. Wszystkie planety dokonują ruchu
obrotowego i przemierzają przestrzeń, a przestrzeń jest obliczana w kategorii
atomów. Każda planeta ma swoją określoną orbitę ruchu, z której nie zbacza, i
również słońce ma swoją orbitę. Całkowita rachuba czasu stworzenia, utrzymania
i rozwiązania, mierzona według obiegowego ruchu wszystkich systemów planetarnych
aż do końca stworzenia, jest znana jako najwyższy kala.
03.11.05 Znaczenie: Atom został opisany jako cząsteczka niewidoczna, ale kiedy sześć takich atomów zostaje połączonych razem, nazywa się to trasarenu i jest ono widoczne w blasku słonecznym przenikającym przez otwory siatki okiennej.
03.11.06 Znaczenie: Zostało obliczone, że jeśli sekunda zostanie podzielona na 1687,5 części, każda z tych części jest długością truti, która jest czasem, w jakim odbywa się integracja osiemnastu cząstek atomowych. Ta kombinacja atomów w różne ciała tworzy rachubę materialnego czasu. Centralnym punktem dla obliczania różnych okresów czasu jest słońce.
03.11.07 Znaczenie: Z obliczeń wiadomo, że jedna laghu, równa się dwóm minutom. Atomowa rachuba czasu według mądrości wedyjskiej może zostać, zamieniona, zgodnie z tą wiedzą; na czas obecny.
03.11.09 Znaczenie: Zaleca się tutaj, aby otwór w miedzianym naczyniu pomiarowym zrobiony był sondą ważącą nie więcej niż cztery masa i mającą długość nie większą niż na cztery palce. To ustala średnicę otworu. Naczynie to zanurza się w wodzie, a czas zatopienia go jest nazywany dandą. Jest to inny sposób mierzenia długości trwania dandy, podobnie jak mierzy się czas piaskiem w szklanym naczyniu. Zatem w czasach cywilizacji wedyjskiej nie brakowało wiedzy z dziedziny fizyki, chemii czy wyższej matematyki. Sposoby pomiarów były wówczas inne, i były one niesłychanie proste.
03.11.13 Znaczenie: W
Brahma-samhicie jest powiedziane, że słońce jest okiem Najwyższego i
że-wykonuje ono swój ruch obrotowy w określonej orbicie czasu. Podobnie,
począwszy od słońca aż do atomu, wszystkie ciała są pod wpływem kala-cakry, czyli orbity wiecznego
czasu, i planowy czas orbitalny ich wszystkich wynosi jedną samvatsarę.
03.11.14 Znaczenie: Zagadnienia fizyki, chemii, matematyki, astronomii, czasu i przestrzeni, których dotyczą powyższe wersety Śrimad-Bhagavatam, są z pewnością bardzo interesujące dla studentów poszczególnych przedmiotów, ale jeśli chodzi o nas, nie możemy wytłumaczyć ich dokładnie w terminach fachowej wiedzy. Temat ten został podsumowany oznajmieniem, że ponad tymi wszystkimi gałęziami wiedzy istnieje najwyższa kontrola kala, pełnej reprezentacji Najwyższej Osoby Boga. Nic nie istnieje bez Niego i dlatego wszystko – jakkolwiek wspaniałe by to było dla nas, posiadających skromną wiedzę – jest jedynie działaniem czarodziejskiej różdżki Najwyższego Pana. Jeśli chodzi o czas, to pozwolimy sobie tutaj załączyć tabelę czasu według współczesnego zegara:
jeden truti – 8/13 500 sekundy
jedna vedha -.8/135 sekundy
jedna lava – 8/45 sekundy
jedna nimesa – 8/15 sekundy
jedna ksana – 8/5 sekundy
jedna kastha - 8 sekund
jedna laghu - 2 minuty
jedna danda - 30 minut
jedna prahara - 3 godziny
jeden dzień - 12 godzin
jedna noc - 12 godzin
jedna paksa - 15 dni
2 pakse tworzą jeden miesiąc,
12 miesięcy składa się na kalendarzowy rok, czyli jedni pełną: orbitę słoneczną.
Długość życia ludzkiego wynosi mniej więcej sto lat Na tym polega sposób regulowania miary wiecznego czasu.
Brahma-samhita (5.52) potwierdza tę kontrolę w następujący sposób:
yac-caksur esa savita sakala-grahanam
raja samasta-sura-murtir aśesa-tejah
yasyajnaya bhramati sambhrta-kala-cakro
govindam adi-purusam tam aham bhajami
"Wielbię Govindę, pierwotnego Pana, Najwyższą Osobę Boga, pod którego kontrolą nawet słońce, które jest uważane za oko Pana, wiruje w określonej orbicie wiecznego czasu. Słońce jest królem wszystkich systemów planetarnych i posiada nieograniczoną moc ciepła i światła."
03.11.16 Znaczenie: Częściowe rozwiązanie wszechświata, które następuje pod koniec dnia Brahmy, nie dotyczy wszystkich systemów planetarnych. Takie unicestwienia zachodzące w każdym milenium nie dotyczą planet wysoce uczonych żywych istot, takich jak mędrcy Sanaka i Bhrgu. Każda planeta jest inna od pozostałych i każda, jest kontrolowana przez inną kala-cakrę, czyli plan wiecznego czasu. Na innych, bardziej wzniosłych planetach miara czasu jest inna niż na Ziemi. Dlatego Vidura zapytuje tutaj o długość życia na innych planetach.
03.11.17 Znaczenie: Osoby, które osiągnęły najwyższy stan doskonałości w siłach mistycznych i mogą widzieć wszystko w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, są zwane tri-kala-jna. Podobnie, bhakta Pana może widzieć wyraźnie wszystko, co zostało zanotowane w pismach objawionych. Bhaktowie Pana Śri Krsny mogą bez trudu zrozumieć naukę Krsny, jak też bez trudu mogą zrozumieć sytuację stworzenia materialnego i duchowego. Bhaktowie nie muszą starać się o żadne yoga-siddhi, czyli doskonałości w siłach mistycznych. Mogą zrozumieć wszystko dzięki łasce Pana; który przebywa wewnątrz ich serc.
03.11.18 Znaczenie: Jeden rok półbogów równa się 360 latom według kalkulacji człowieka. Jak zostanie to wyjaśnione w kolejnych wersetach, 12 000 lat w obliczeniu półbogów, łącznie z przejściowymi okresami, które są zwane yuga-sandhya, daje sumę wspomnianych wcześniej czterech mileniów. Zatem suma tych czterech mileniów wynosi 4 320 000 lat.
03.11.19 Znaczenie: Jak wspomniano wyżej, jeden rok półbogów równa się 360 latom istot ludzkich. Zatem długość Satya yugi wynosi 4 800x
360, czyli 1 728 000 lat. Długość Treta-yugi wynosi 3 600x360; czyli 1 296 000 lat. Długość Dvapara-yugi wynosi 2 400x360, czyli 864 000 lat I w końcu Kali-yuga trwa l 200x360, czyli 432 000 lat.
03.11.21 Znaczenie: Milenium Satya cechowało całkowite spełnianie zasad religijnych. Stopniowo jednak zasady religii zmniejszały się o jedną część w każdym z kolejnych mileniów. Innymi słowy, obecnie jedna część to religia, a trzy części to bezbożność. Dlatego ludzie w tym wieku nie są zbyt szczęśliwi.
03.11.22 Znaczenie: Kiedy Brahma udaje się do snu w czasie swojej nocy, trzy systemy planetarne poniżej Brahmaloki zostają pogrążone w wodach zniszczenia. Śpiąc, Brahma śni o Garbhodakaśayi Visnu i przyjmuje instrukcje Pana dla odnowienia zniszczonego obszaru.
03.11.23 Znaczenie: Pod koniec życia każdego Manu ma miejsce również krótsze zniszczenie.
03.11.24 Znaczenie: Visnu Purana opisuje, że długość życia Manu wynosi tyle, ile trwają siedemdziesiąt jeden cykle czterech mileniów. Zatem długość życia jednego Manu wynosi około 852 000 lat w kalkulacji półbogów, czyli 306 720 000 lat w kalkulacji istot ludzkich.
03.11.25 Znaczenie: W czasie jednego dnia Brahmy jest czternastu Manu i każdy z nich ma różnych potomków.
03.11.28 Znaczenie: Werset ten wyjaśnia noc Brahmy, która jest efektem wpływu czasu w zetknięciu z nieznaczną częścią siły ciemności materialnej natury. Rozwiązanie trzech światów uskuteczniane jest przez inkarnację ciemności, Rudrę, reprezentowanego przez ogień wiecznego czasu, który pochłania trzy światy. Te trzy światy znane są jako Bhuh, Bhuvah i Svah (Patala, Martya i Svarga). W to rozwiązanie wtapiają się niezliczone żywe istoty. Rozwiązanie to jest niczym zapadnięcie kurtyny na scenie energii Najwyższego Pana, i wszędzie nastaje cisza.
03.11.29 Znaczenie: Wynika z tego, że blask słońca i księżyca znika ze strefy trzech światów, ale samo słońce i księżyc nie zostają unicestwione. Ukazują się one w pozostałej części wszechświata, która jest poza strefą tych trzech światów. Część podlegająca dewastacji pozostaje bez promieni słonecznych czy blasku księżyca. Jest ona ciemna i pełna wody, i wieją tam nieustanne wiatry, jak zostanie to wyjaśnione w następnych wersetach.
03.11.31 Znaczenie: Jest powiedziane, że płonący ogień wydobywający się z ust Sankarsany szaleje przez sto lat według kalkulacji półbogów; czyli przez 36 000 lat istot ludzkich. Następnie, przez kolejne 36 000 lat, występują potoki deszczu, którym towarzyszą gwałtowne wiatry i fale, i wówczas morza i oceany występują z brzegów: Następstwa tych 72 000 lat są początkiem częściowej dewastacji trzech światów. Ludzie zapominają o wszystkich tych dewastacjach światów i uważają się za szczęśliwych w materialnym postępie cywilizacji. To jest nazywane mayą, czyli "tym, czego nie ma."
03.11.32 Znaczenie: Nie powinniśmy sądzić, że stan uśpienia Pana podobny jest do naszego snu Specjalnie zostało wymienione tutaj słowo yoga-nidra, które wskazuje na to, że sen Pana jest również manifestacją Jego wewnętrznej mocy. Kiedykolwiek używane jest słowo yoga, należy rozumieć, że odnosi się ono do czegoś, co jest transcendentalne. Na etapie transcendentalnym zawsze obecne są wszelkie czynności, które chwalą swoimi modlitwami wielcy mędrcy, tacy jak Bhrgu.
03.11.33 Znaczenie: Według czasu obowiązującego różne istoty na różnych planetach, każda żywa istota żyje sto lat. Te sto lat życia nie są równe w każdym przypadku. Najdłuższy okres stu lat należy do Brahmy, ale chociaż życie Brahmy jest bardzo długie, kończy się ono w odpowiednim czasie. Brahma również obawia się śmierci, i dlatego – pragnąc wyzwolić się z sideł złudnej energii – pełni służbę oddania dla Pana. Zwierzęta; oczywiście, nie mają poczucia odpowiedzialności, ale nawet istoty ludzkie, które mają rozwinięte poczucie odpowiedzialności, trwonią swój wartościowy czas, nie angażując się w służbę oddania dla Pana. Żyją sobie beztrosko, nie obawiając się nadchodzącej śmierci. Na tym polega szaleństwo ludzkiego społeczeństwa. Szalony człowiek nie ma żadnej odpowiedzialności w życiu. Podobnie, istota ludzka, która nie rozwinie poczucia odpowiedzialności zanim umrze, nie jest lepsza od szaleńca, który beztrosko usiłuje korzystać z radości materialnego życia, nie dbając o przyszłość. Jest rzeczą konieczną, aby każda ludzka istota była odpowiedzialna za przygotowanie się do następnego życia, nawet gdyby miała żyć tak długo jak Brahma, największa spośród wszystkich żywych istot we wszechświecie.
03.11.34 Znaczenie: Stuletni okres życia Brahmy został już przedyskutowany w wielu miejscach tego dzieła, i jest również opisany w Bhagavad-gicie (8.17). Pięćdziesiąt lat życia Brahmy już przeminęło, i pozostało mu jeszcze następne pięćdziesiąt lat życia. Zatem również Brahmę oczekuje nieunikniona śmierć.
03.11.35 Znaczenie: Według Padma Purany (Prabhasa-khanda), w ciągu trzydziestu dni Brahmy występuje wiele kalp, takich jak Varaha-kalpa i Pitr-kalpa. Trzydzieści dni stanowią jeden miesiąc Brahmy, począwszy od pełni aż do zaniku księżyca. Dwanaście takich miesięcy składa się na jeden rok, a pięćdziesiąt lat stanowi jedną parardhę, czyli połowę życia Brahmy. Pojawienie się Pana jako Śveta-varahha następuje podczas pierwszej rocznicy narodzin Brahmy. Według hinduskich kalkulacji astronomicznych, dzień narodzin Brahmy przypada w miesiącu marcu. Zdanie to zostało przytoczone z objaśnienia Śrila Viśvanathy Cakravartiego Thakury.
03.11.36 Znaczenie: Milenium następujące po Brahma-kalpie jest znane jako Padma-kalpa, ponieważ w tym to milenium wyrósł kosmiczny lotos. W niektórych Puranach Padma-kalpa jest również zwana Pitr-kalpą.
03.11.37 Znaczenie: Różne milenia, znane jako kalpy Brahmy, Padmy i Varahy; stanowią zagadkę dla laika. Niektórzy uczeni uważają, że te kalpy są jednym i tym samym okresem. Według Śrila Viśvanathy Cakravartiego, Brahma-kalpa na początku pierwszej swojej połowy zdaje się być Padma-kalpą. My jednakże możemy po prostu pozostać przy tekście i przyjąć, że obecne milenium przypada na drugą połowę okresu życia Brahmy.
03.11.38 Znaczenie: Wielki mędrzec Maitreya dał tutaj szeroki opis czasu w różnych wymiarach, począwszy od atomu aż do długości życia Brahmy. Teraz usiłuje dać nam pewne pojęcie o czasie nieograniczonego Osoby Boga. Przyjmując za miernik życie Brahmy, daje nam pewne zrozumienie nieograniczonego czasu Pana. Okres pełnego życia Brahmy stanowi mniej niż sekundę czasu Pana, jak to zostało w następujący sposób wyjaśnione w Brahma-samhicie (5.48):
yasyaika-niśvasita-kalam athavalambya
jivanti loma-vilaja jagad-anda-nathah
govindam adi-purusam tam aham bhajami
"Wielbię Govindę, Najwyższą Osobę Boga, przyczynę wszystkich przyczyn, którego pełną częścią jest Maha-Visnu. Wszyscy kontrolerzy niezliczonych wszechświatów (Brahmowie) żyli jedynie przyjmując schronienie czasu Jego oddechu." Impersonaliści nie wierzą w formę Pana, i dlatego trudno byłoby im uwierzyć w sen Pana. Ich poglądy oparte są na ubogim zasobie wiedzy – oceniają wszystko według możliwości człowieka. Myślą, że egzystencja Najwyższego jest przeciwieństwem aktywnego życia ludzkiego; ponieważ istota ludzka ma zmysły, Najwyższy musi być pozbawiony percepcji zmysłowej; ponieważ istota ludzka posiada formę, Najwyższy musi być pozbawiony formy i ponieważ istota ludzka śpi, Najwyższy nie może spać. Śrimad-Bhagavatam jednakże nie zgadza się z takimi impersonalistami. Zostało tutaj wyraźnie oznajmione, że Najwyższy Pan, jak to zostało przedyskutowane wcześniej, odpoczywa w yoga-nidra. I ponieważ śpi On, w naturalny sposób musi oddychać, i Brahma-samhita potwierdza, że w czasie Jego oddechu rodzą się i umieraj niezliczeni Brahmowie.
Istnieje całkowita zgodność pomiędzy Śrimad-Bhagavatam i Brahma-samhitą. Wieczny czas nie znika nawet w chwili śmierci Brahmy. Trwa on nadał, ale nie ma możliwości kontrolowania Najwyższej Osoby Boga, ponieważ Pan jest kontrolerem czasu. W świecie duchowym czas niewątpliwie istnieje, ale nie ma on kontroli nad odbywającymi się tam czynnościami. Czas jest nieograniczony, i świat duchowy jest również nieograniczony, jako że wszystko istnieje tam na planie absolutnym.
03.11.40 Znaczenie: Jak wyjaśniono wcześniej, cały materialny świat jest manifestacją szesnastu różnorodności i ośmiu elementów materialnych. Analityczne studia materialnego świata są przedmiotem filozofii Sankhya. Szesnaście pierwszych odmian to jedenaście zmysłów i pięć przedmiotów zmysłów, a osiem elementów to wulgarna i subtelna materia, mianowicie ziemia, woda, ogień, powietrze, niebo; umysł, inteligencja i ego. Wszystkie one razem są rozmieszczone po całym wszechświecie, którego średnica wynosi cztery miliardy mil. Poza tym wszechświatem, który znamy z naszego doświadczenia, są inne niezliczone wszechświaty. Niektóre z nich są większe niż nasz, a wszystkie z nich są zlepione razem podobnymi elementami materialnymi, jak opisano poniżej.
03.11.41 Znaczenie: Pokrycia wszechświatów również składają się z takich elementów jak ziemia; woda, ogień, powietrze i eter, i każda z tych powłok jest dziesięć razy grubsza od poprzedniej. Pierwsza powłoka wszechświata jest zbudowana z ziemi i jest ona dziesięć razy grubsza od samego wszechświata. Jeśli wszechświat ma średnicę czterech miliardów mil, to rozmiar powłoki ziemnej wszechświata wynosi czterdzieści miliardów mil. Powłoka wodna jest dziesięć razy grubsza od powłoki ziemnej, powłoka z ognia jest dziesięć razy grubsza od powłoki wodnej, powłoka z powietrza jest dziesięć razy grubsza od powłoki ognistej, powłoka z eteru jest dziesięć razy grubsza od powłoki powietrznej itd. Wszechświat wewnątrz tych powłok z materii zdaje się być atomem w porównaniu z tymi powłokami, a liczba wszechświatów nie jest znana nawet tym, którzy są w stanie oszacować powłoki wszechświatów.
03.11.42 Znaczenie: Pan Maha-Visnu, który odpoczywa w yoga-nidra na Oceanie Przyczyn i
stwarza niezliczone wszechświaty podczas Swojego procesu oddychania, pojawia
się w mahat-tattvie jedynie na pewien
czas, dla tymczasowej manifestacji materialnych światów. Jest On pełną częścią
Pana Śri Krsny, i wskutek tego – chociaż nie jest On różny od Pana Krsny – Jego
formalne pojawienie się w materialnym świecie w postaci inkarnacji jest
tymczasowe. Svarupą, czyli prawdziwą
formą, jest oryginalna forma Osoby Boga, który wiecznie rezyduje w świecie
Vaikuntha (Visnuloka). Użyte tutaj słowo mahatmanah
wskazuje na Maha-Visnu, a Jego prawdziwą manifestacją jest Pan Krsna, który
jest zwany parama, jak zostało to
potwierdzone w Brahma-samhicie:
anadir adir govindah
sarva-karana-karanam
''Najwyższym Panem jest Krsna, oryginalna Osoba Boga, znany jako Govinda. Jego forma jest wieczna, pełna szczęścia i wiedzy; i jest On oryginalną przyczyną wszystkich przyczyn."