03.10.02 Znaczenie Vidura zadał Maitreyi wszystkie istotne pytania, ponieważ wiedział dobrze, że Maitreya był właściwą osobą, aby odpowiedzieć na wszystkie szczegóły jego dociekań. Należy mieć pewność co do kwalifikacji swojego nauczyciela. Jeśli chcemy uzyskać odpowiedź na określone pytania duchowe, nie powinniśmy udawać się z nimi do laika. Kiedy nauczyciel udziela nam zmyślonych odpowiedzi na nasze pytania, to takie dociekania są jedynie stratą czasu.
03.10.03 Znaczenie Wyrażenie suta uvaca ("Suta Gosvami powiedział") zdaje się wskazywać, na przerwę w rozmowie pomiędzy Maharają Pariksitem i Śukadevą Gosvamim: Kiedy Śukadeva Gosvami przemawiał do Maharajy Pariksita, Suta Gosvami był jedynie jednym z członków ogromnej publiczności. Ale Suta Gosvami przemawiał do mędrców Naimisaranya, na czele z mędrcem Śaunaką, potomkiem Śukadevy Gosvamiego. Nie czyni to jednakże żadnej zasadniczej różnicy, jeśli chodzi o dyskutowane tematy.
03.10.04 Znaczenie To, że Brahma zaangażował się dla Osoby Boga, Narayana, oznacza, iż podjął służbę dla Pana; jest to najwyższa pokuta, którą można spełniać przez dowolną ilość lat W służbie takiej nie ma spoczynku, jest ona wieczna i zawsze inspirująca.
03.10.05 Znaczenie Świat materialny jest nazywany złudnym, ponieważ jest on miejscem zapomnienia o transcendentalnej służbie dla Pana. Wskutek tego osoba zaangażowana w służbę oddania dla Pana w tym materialnym świecie może czasami być bardzo niepokojona przez niesprzyjające okoliczności. Obie strony – złudna energia i bhakta – wypowiedzieli sobie wojnę, i czasami słaby wielbiciel pada ofiarą ataku tej potężnej złudnej energii. Pan Brahma jednakże, dzięki bezprzyczynowej łasce Pana, był na tyle silny, że energia materialna nie mogła go pokonać, mimo iż przyprawiła go o niepokój, kiedy udało jej się zagrozić jego pozycji.
03.10.06 Znaczenie Walka Pana Brahmy o istnienie jest osobowym przykładem bezustannej walki, jaka toczy się pomiędzy żywą istotą w tym materialnym świecie a złudną energią zwaną mayą. Począwszy od Brahmy aż do obecnego wieku, żywe istoty walczą z siłami materialnej natury. Materialną naturę, która działa przeciwko naszym wysiłkom, można usiłować kontrolować poprzez zaawansowaną wiedzę w nauce i transcendentalną realizację, i w obecnym wieku zaawansowana materialna wiedza naukowa i pokuty odegrały wspaniałą rolę w kontrolowaniu sił materialnej energii. Jednakże, największy sukces w kontroli energii materialnej może odnieść ten, kto jest duszą podporządkowaną Najwyższej Osobie Boga i spełnia Jego polecenia w duchu miłosnej transcendentalnej służby.
03.10.07 Znaczenie
Nasiona wszystkich planet w tym wszechświecie zostały
zaszczepione w lotos, na którym siedział Brahma. Wszystkie te planety zostały
już stworzone przez Pana i wszystkie
żywe istoty również były już zrodzone w Brahmie. Najwyższa Osoba Boga stworzył
już ten materialny świat i żywe istoty w formie nasion, a zadaniem Brahmy było
rozsianie tych nasion po całym
wszechświecie. Prawdziwe stworzenie jest dlatego zwane sarga, a późniejsza manifestacja Brahmy jest zwana visarga.
03.10.09 Znaczenie Najwyższy Pan jest źródłem wszelkich cech żywych istot. Uwarunkowane dusze w tym materialnym świecie odzwierciedlają jedynie część tych cech, i dlatego są one czasami zwane pratibimba. Te żywe istoty pratibimba - jako integralne cząstki Najwyższe Pana – w różnych proporcjach odziedziczyły Jego oryginalne cechy, i odpowiednio do tego swojego dziedzictwa w zakresie cech, pojawiają się one jako różne gatunki życia i zostają umieszczone na różnych planetach, odpowiednio do planów Brahmy. Brahma jest stwórcą trzech światów, mianowicie planet niższych, zwanych Patalalokami, planet środkowych, zwanych Bhurlokami, i planet wyższych, zwanych Svarlokami. Jednakże planety wyższe, takie jak Maharloka, Tapoloka, Satyaloka i Brahmaloka nie zostają rozwiązane w wodzie zniszczenia. Dzieje się tak dzięki bezprzyczynowej służbie oddania pełnionej dla Pana przez ich mieszkańców; którzy żyją aż do końca okresu dviparardha, kiedy na ogół zostają wyzwoleni z łańcucha narodzin i śmierci w tym materialnym świecie.
03.10.10 Znaczenie Kompletny wszechświat jest manifestacją różnorodności istnień, począwszy od atomów aż do samego potężnego wszechświata, i wszystko to znajduje się pod kontrolą Najwyższego Pana w Jego formie kala, czyli wiecznego czasu. Kontrolujący czas ma różne wymiary odpowiednio do określonych wcieleń fizycznych. Istnieje czas rozwiązania atomu i istnieje czas rozwiązania wszechświata. Istnieje czas zniszczenia ciała istoty ludzkiej i istnieje czas zniszczenia ciała kosmicznego. Od czynnika Czasu zależy również wzrost, rozwój i wynikłe działanie. Vidura pragnął poznać szczegółowo różne manifestacje fizyczne i czas ich unicestwienia.
03.10.11 Znaczenie Bezosobowy czynnik czasu, jako instrument Najwyższego Pana, jest tłem materialnej manifestacji. Jest to czynnik pomocniczy, ofiarowany materialnej naturze. Nikt nie wie, gdzie rozpoczął się czas i gdzie się kończy, i to jedynie czas może rejestrować stworzenie, utrzymanie i destrukcję manifestacji materialnej. Ten czynnik czasu stanowi materialną przyczynę stworzenia, jest zatem samoekspansją Osoby Boga. Czas uważany jest za bezosobowy aspekt Pana.
Czynnik czasu jest również rozmaicie tłumaczony przez współczesnych ludzi. Niektórzy przyjmują go prawie w taki sam sposób, jak został on wyjaśniony w Śrimad-Bhagavatam. Na przykład, w literaturze hebrajskiej czas jest przyjmowany w tym samym zrozumieniu – jako reprezentacja Boga. Jest tam powiedziane: "Bóg, który w rozmaitych czasach i w różny sposób przemawiał w przeszłości do ojców za pośrednictwem proroków...'' Metafizycznie wyróżnia się czas absolutny i rzeczywisty. Absolutny czas jest ciągły (stały) i nie wpływa na niego prędkość czy powolność materialnych rzeczy. Astronomicznie i matematycznie czas jest obliczany w zależności od prędkości zmiany i życia określonego obiektu. W rzeczywistości jednakże czas nie ma nic wspólnego ze względnością rzeczy, raczej wszystko jest kształtowane i obliczane odpowiednio do udogodnień oferowanych przez czas. Czas jest podstawową miarą czynności naszych zmysłów, poprzez które oszacowujemy przeszłość, teraźniejszość i przyszłość, ale w rzeczywistych kalkulacjach czas nie ma ani początku, ani końca. Canakya Pandita mówi, że nawet za miliony dolarów nie można odkupić małego ułamka czasu, i dlatego nawet chwilę zmarnowanego czasu należy uważać za największą stratę w życiu. Czas nie podlega żadnej formie psychologii, ani też chwile nie posiadają same w sobie przedmiotowej realności, ale zależą od określonych doświadczeń.
Dlatego Śrila Jiva Gosvami wnioskuje, że czynnik czasu połączony jest z czynnościami – działaniem i skutkami – zewnętrznej energii Pana. Energia zewnętrzna, czyli materialna natura, działa pod nadzorem czynnika czasu, jako Samego Pana, dlatego to wydaje się, iż materialna natura wyprodukowała w manifestacji kosmicznej tak wiele wspaniałych rzeczy. Bhagavad-gita (9.10) potwierdza ten wniosek następująco:
mayadhyaksena prakrtih suyate
sa-caracaram hetunanena kaunteya
jagad viparivartate
03.10.12 Znaczenie Jak poprzednio Narada oznajmił Vyasadevie (1.5.20), idam hi viśvam bhagavan ivetarah: ten niezamanifestowany świat jest tą samą Osobą Boga, ale zdaje się być czymś innym, poza czy ponad Panem. Jest tak dlatego, że został oddzielony od Pana za pośrednictwem kala. Jest to niczym nagrany na taśmie głos jakiejś osoby, który jest teraz oddzielony od tej osoby. Tak jak nagranie magnetofonowe zostało umieszczone na taśmie, tak cała manifestacja jest usytuowana na energii materialnej i zdaje się być oddzieloną poprzez kala. Ta materialna manifestacja jest zatem obiektywną manifestacją Najwyższego Pana i przejawia Jego bezosobową cechę, tak bardzo podziwianą przez filozofów impersonalistów.
03.10.13 Znaczenie Istnieje systematyczny plan dla powtarzającej się manifestacji, utrzymania i zniszczenia materialnego świata, jak to zostano oznajmione w Bhagavad-gicie (9.8): bhuta-gramam imam krtsnam avaśam prakrter vaśat. Tak jak świat materialny został teraz stworzony, i tak jak zostanie później unicestwiony, tak też istniał w przeszłości i ponownie zostanie stworzony, będzie utrzymywany i zniszczony w odpowiednim czasie. Zatem, systematyczne działanie czynnika czasu jest trwałe i wieczne i nie może być nazwane fałszywym. Manifestacja jest tymczasowa i okresowa, ale nie jest ona fałszywa, jak twierdzą filozofowie Mayavadi.
03.10.14 Znaczenie Planowe stwarzanie i zniszczenie odbywaj się zgodnie z najwyższą wolą. Są też inne stworzenia, powstające na skutek interakcji materialnych elementów, i tymi stworzeniami kieruje inteligencja Brahmy. Później zostanie to wyjaśnione bardziej szczegółowo. Tutaj podana jest jedynie wstępna informacja. Te trzy rodzaje zniszczenia następują:
(1) z powodu wyznaczonego czasu zniszczenia całego wszechświata,
(2) na skutek ognia, który emanuje z ust Ananty, i
(3) na skutek naszych jakościowych działań i ich następstw.
03.10.15 Znaczenie Pierwsza emanacja z Najwyższego Pana dla stworzenia materialnego jest zwana mahat-tattvą: Wzajemne oddziaływanie sił materialnej natury jest przyczyną fałszywej identyfikacji, czyli poczucia, że żywa istota jest zbudowana z elementów materialnych. To fałszywe ego jest przyczyną utożsamiania ciała i umysłu z właściwą duszą. Materialne źródła oraz zdolność i wiedza do działania, wszystkie powstają w drugim okresie stworzenia, po stworzeniu mahat-tattvy. Jnana wskazuje na zmysły, które są źródłem wiedzy, i ich kontrolujące bóstwa. Działanie obejmuje organy działania i bóstwa kontrolujące je. Wszystko to zostaje wytworzone podczas drugiego stworzenia.
03.10.17 Znaczenie Półbogowie z wyższych planet są zwani devami, ponieważ są oni wszyscy wielbicielami Pana Visnu. Visnu-bhaktah smrto daiva asuras tad-viparyayah: wszyscy bhaktowie Pana Visnu są devami, czyli półbogami; podczas gdy wszyscy inni są asurami. Na tym polega podział na devy i asury. Devy są usytuowani w gunie dobroci materialnej natury, podczas gdy asury w gunach pasji i ignorancji. Półbogowie, czyli bóstwa kontrolujące, zarządzają różnego rodzaju funkcjami tego materialnego świata. Na przykład, jeden z naszych organów zmysłowych, oko, jest kontrolowane przez światło, światło jest rozdzielane przez promienie słoneczne, a ich kontrolującym bóstwem jest słońce. Podobnie, umysł jest kontrolowany przez księżyc. Również wszystkie inne zmysły, zarówno umysły działające, jak i zmysły zdobywające wiedzę, są kontrolowane przez różnych półbogów: Półbogowie pomagaj Panu w zarządzaniu sprawami materialnymi.
Po stworzeniu półbogów wszystkie istoty zostają przykryte ciemnością ignorancji. Każda poszczególna żywa istota w tym materialnym świecie jest uwarunkowana przez swoją mentalność władania nad źródłami materialnej natury. Chociaż żywa istota jest panem tego materialnego świata, jest ona uwarunkowana przez ignorancję, ulegając fałszywemu wrażeniu, iż jest właścicielem materialnych rzeczy.
Energia Pana zwana avidyą jest czynnikiem, który oszałamia uwarunkowane dusze. Materialna natura jest zwana avidyą czyli ignorancją, ale dla wielbicieli Pana zaangażowanych w czystą służbę oddania, ta energia staje się vidyą, czyli czystą wiedzą. Zostało to potwierdzone w Bhagavad-gicie. Ta energia .Pana przemienia się z mahamayi w yogamayę i ukazuje się czystym wielbicielom w swojej prawdziwej postaci. Zatem materialna natura zdaje się funkcjonować w trzech fazach: jako stwórcza zasada tego materialnego świata, jako ignorancja i jako wiedza. Jak zostało to wyjawione w poprzednim wersecie, podczas czwartego stworzenia również zostaje stworzona moc wiedzy: Uwarunkowane dusze nie są niemądrymi od początku, ale stają się takimi pod wpływem funkcji avidya materialnej natury, i w ten sposób nie są one zdolne do właściwego spożytkowania wiedzy.
Pod wpływem ciemności uwarunkowana dusza zapomina o swoim związku z Najwyższym Panem i w ten sposób opanowują ją: przywiązanie, nienawiść, duma, ignorancja i fałszywa identyfikacja – pięć rodzajów złudzenia, które są przyczyną materialnej niewoli.
03.10.21 Znaczenie Vedy w następujący sposób opisują symptomy niższych zwierząt: athetaresam paśunah aśanapipase evabhivijnanam na vijnatam vadanti na vijnatam paśyanti na viduh śvastanam na lokalokav iti; yad va bhuri-tamaso bahu-rusah ghranenaiva jananti hrdyam prati svapriyam vastv eva vindanti bhojana-śayanady-artham grhnanti. "Nisze zwierzęta posiadają jedynie wiedzę o swoim głodzie i pragnieniu. Poza tym nie mają żadnej wiedzy ani wyobraźni. W swoim zachowaniu nie kierują się żadną etykietą. Będąc zupełnymi ignorantami, mogą poznawać pożądane rzeczy jedynie po zapachu, i jedynie dzięki takiej inteligencji mogą rozpoznać, co jest korzystne, a co niekorzystne. Ich wiedza dotyczy jedynie jedzenia i spania." Dlatego nawet najbardziej groźne niższe zwierzęta, takie jak tygrysy, mogą zostać poskromione poprzez regularne dostarczanie im pożywienia i zapewnienie im miejsca do spania. Takie aranżacje nie są w stanie poskromić jedynie żmiji.
03.10.26 Znaczenie Istota ludzka jest w większej pasji niż zwierzęta, i wskutek tego jej życie seksualne jest bardziej nieregularne. Zwierzęta odbywaj swoje stosunki seksualne w określonym czasie, ale istota ludzka nie ma ustalonego czasu dla takich czynności. Istota ludzka jest obdarzona wyższym, zaawansowanym stanem świadomości dla uwolnienia się od egzystencji materialnych niedoli, ale z powodu swojej ignorancji myśli, że jej wyższa świadomość powinna zostać wykorzystana dla postępu w zakresie materialnych komfortów życia. Wskutek tego robi z niej zły użytek, angażując ją w skłonności zwierzęce – jedzenie; spanie, obronę i prokreację – zamiast w realizację duchową. Poprzez rozwój wygód materialnych istota ludzka pakuje się w jeszcze gorsze warunki, ale – złudzona przez energię materialną – zawsze uważa się za szczęśliwą nawet pośrodku niedoli. Taka niedola ludzkiego życia jest odmienna od naturalnego, wygodnego życia, którym cieszą się nawet zwierzęta.
(1) półbogowie,
(2) przodkowie,
(3) asury, czyli demony,
(4) Gandharvowie i Apsary, czyli anioły,
(5) Yaksasowie i Raksowie,
(6) Siddhowie; Caranowie i Vidyadharowie
(7) Bhutowie, Pretowie i Piśacowie, i
(8) istoty nadludzkie, śpiewacy niebiańscy itd.
03.10.28-29 Znaczenie Jak wyjaśniono w Drugim Canto Śrimad-Bhagavatam, Siddhowie są mieszkańcami Siddhaloki, której rezydenci mogą podróżować w przestrzeni bez używania pojazdów. Bez trudu mogą przenosić się z jednej planety na drugi jedynie dzięki swojej woli. Dlatego mieszkańcy wyższych planet daleko przewyższają mieszkańców tej planety we wszelkiego rodzaju sztukach, kulturze i nauce, jako że posiadaj mózgi wyższe od mózgów istot ludzkich. Duchy i dżiny wspomniani tutaj również są zaliczani do półbogów, ponieważ posiadają zdolność dokonywania niezwykłych wyczynów; które są niemożliwe do spełnienia dla człowieka
03.10.30 Znaczenie Manifestacja kosmiczni jest ekspansją jednej z wielu energii Najwyższej Osoby Boga; jak to zostało oznajmione na początku Bhagavatam: janmady asya yatah, zarówno stwórca, jak i stworzenie są emanacjami tej samej Najwyższej Prawdy.