C-3 - Rozdział  I

 

 

Pytania Vidury

 

 

03.01.01   Śukadeva Gosvami rzekł: Po porzuceniu swojego pomyślnego domu i po udaniu się do lasu, król Vidura, wielki bhakta, zapytał w ten sposób Jego łaskę Maitreyę Rsiego.

 

03.01.02   Cóż więcej można powiedzieć o rezydencji Pandavów? Pan wszystkiego, Śri Krsna, działał jako wasz minister. Zwykł przychodzić do waszego domu, tak jak gdyby to był Jego własny, i nie dbał w ogóle o dom Duryodhany.

 

03.01.02   Znaczenie:      Według filozofii Gaudya acintya-bhedabheda-tattva, wszystko, co zadowala zmysły Najwyższego Pana, Śri Krsny, jest również Śri Krsną. Na przykład Śri Vrndavana-dhama nie jest różna od Śri Krsny (tad-dhama vrndavanam), ponieważ we Vrndavanie Pan raduje się transcendentalnym szczęściem Swojej wewnętrznej mocy. Podobnie również dom Pandavów był źródłem transcendentalnego szczęścia Pana. Wspomniano tutaj, że Pan utożsamiał ten dom ze Sobą, wobec tego był on tak dobry jak Vrndavana i Vidura nie powinien porzucać tego miejsca transcendentalnego szczęścia. Zatem powodem, dla którego opuścił ten dom, nie było właściwie rodzinne nieporozumienie. Vidura raczej skorzystał z okazji, aby spotkać Maitreyę Rsiego i dyskutować z nim o transcendentalnej wiedzy. Dla tak świętej osoby jak Vidura nie mają znaczenia żadne zakłócenia spowodowane sprawami światowymi. Takie zakłócenia jednakże czasami sprzyjają wyższej realizacji i dlatego Vidura wykorzystał to rodzinne nieporozumienie, by spotkać Maitreyę Rsiego.

 

03.01.03   Król zapytał Śukadevę Gosvamiego: Gdzie i kiedy nastąpiło to spotkanie i dyskusja pomiędzy mędrcem Vidurą i Jego łaską Maitreyą Munim? Łaskawie opisz nam to panie.

 

03.01.03   Znaczenie:      Tak jak Śaunaka Rsi zapytał Sutę Gosvamiego i Suta Gosvami odpowiedział, tak podobnie Śrila Śukadeva Gosvami odpowiedział na pytania króla Pariksita. Król bardzo pragnął zrozumieć doniosłą dyskusję, którą prowadziły te dwie wielkie dusze.

 

03.01.04   Mędrzec Vidura był wielkim i czystym bhaktą Pana, dlatego pytania, które zadał Jego Łasce Maitreyi Rsiemu, musiały być wielce znaczące. W istocie, jak potwierdziły to kręgi uczonych, pytania te stały na najwyższym poziomie.

 

03.01.04   Znaczenie:      Pytania i odpowiedzi pomiędzy różnymi klasami ludzi mają różną wartość. Pytania, które zadają kupcy podczas wymiany handlowej, nie mogą być przyjęte za wysoce znaczące, jeśli za kryterium przyjmiemy wartość duchową. Pytania i odpowiedzi pomiędzy różnymi klasami ludzi można osądzić według jakości osób odpowiadających i zadających te pytania. W Bhagavad-gicie dyskusja prowadzona była pomiędzy Panem Śri Krsną i Arjuną, Najwyższą Osobą i najbardziej wzniosłym bhaktą Pana. Pan przyznał, że Arjuna jest Jego bhaktą i przyjacielem (Bg. 4.3) i dlatego każdy rozsądny człowiek może się domyślić, że tematem tej dyskusji był system bhakti-yogi. W rzeczywistości cała Bhagavad-gita oparta jest na zasadzie bhakti-yogi. Istnieje różnica pomiędzy karmą i karma-yogą. Karma jest uregulowanym działaniem, którego wykonawca ma na celu cieszenie się owocami swojej pracy. Natomiast karma-yoga jest działaniem wykonywanym przez bhaktę dla zadowolenia Pana. Karma-yoga jest oparta na bhakti, czyli zadowalaniu Pana, podczas gdy karma oparta jest na zadowalaniu zmysłów wykonującego daną pracę. Według Śrimad-Bhagavatam, do bona fide mistrza duchowego należy zbliżyć się wówczas, kiedy jest się rzeczywiście skłonnym zadawać pytania z wyższego poziomu duchowego zrozumienia. Pospolity człowiek, którego nie interesują wartości duchowe, nie powinien przyjmować mistrza duchowego tylko dlatego, że jest to w modzie.

    Jako student, Maharaja Pariksit bardzo poważnie pragnął poznać naukę o Bogu, a Śukadeva Gosvami był bona fide mistrzem duchowym w transcendentalnej nauce. Obaj wiedzieli, że tematy dyskutowane przez Vidurę i Maitreyę Rsiego były wzniosłe i wskutek tego Maharaja Pariksit szczerze pragnął poznać je od bona fide mistrza duchowego.

 

03.01.05   Śri Suta Gosvami rzekł: Wielki mędrzec Śukadeva Gosvami posiadał bogate doświadczenie. Był bardzo zadowolony z Króla i w ten sposób odpowiedział na jego pytania: ”Proszę, słuchaj uważnie tych tematów.”

 

03.01.06   Śri Śukadeva Gosvami rzekł: Król Dhrtarastra oślepł pod wpływem niecnych pragnień dogodzenia swoim nieuczciwym synom. I tak podpalił wzniesiony z szelaku dom Pandavów, mając nadzieję, że ogień pochłonie jego osieroconych bratanków.

 

03.01.06   Znaczenie:      Dhrtarastra był ślepcem od urodzenia, ale jego ślepota w popełnianiu niepobożnych czynów, by dogodzić swoim nieuczciwym synom, była większym kalectwem niż jego fizyczna ułomność. Fizyczna ślepota nie przeszkadza na ścieżce duchowego postępu. Lecz gdy ktoś jest ślepy duchowo, to nawet jeśli jest w pełni sprawny fizycznie, ta ślepota jest niebezpieczną przeszkodą na ścieżce postępu ludzkiego życia.

 

03.01.07   Król nie powstrzymał swojego syna Duhśasany, kiedy ten nikczemnik złapał za włosy Draupadi, żony pobożnego Króla Yudhisthiry, mimo iż ta swoimi łzami zmyła czerwony puder pokrywający jej piersi.

 

03.01.08   Yudhisthira, który od urodzenia nie miał żadnego wroga, został w podstępny sposób pokonany w grze hazardowej. Ale ponieważ ślubował prawdomówność, udał się do lasu. Kiedy jednak wrócił w odpowiednim czasie i poprosił o zwrot swojego prawowitego królestwa, spotkał się z odmową Dhrtarastry, który pogrążony był w złudzeniu.

 

03.01.08   Znaczenie:      Maharaja Yudhisthira był prawowitym dziedzicem królestwa swego ojca. Jednakże jego wuj, Dhrtarastra, pragnąc dogodzić swoim własnym synom, na czele z Duryodhaną, uciekł się do różnych nieuczciwych środków, aby pozbawić swoich bratanków królestwa, którego byli prawowitymi spadkobiercami. W końcu Pandavowie zażądali jedynie pięciu wiosek, po jednej dla każdego z pięciu braci, ale uzurpatorzy odmówili i tej prośbie. Incydent ten stał się przyczyną wojny pod Kuruksetrą. Zatem to Kauravowie, a nie Pandavowie, wywołali Bitwę pod Kuruksetrą.

    Jedynym właściwym sposobem utrzymania się przy życiu było dla Pandavów – jako ksatriyów – zarządzanie królestwem. Wskutek tego nie mogli przyjąć innego zajęcia. Bramin, ksatriya czy vaiśya, w żadnej okoliczności nie przyjmuje innego zawodu, aby zarobić na swoje utrzymanie.

 

03.01.09   Arjuna posłał na to zgromadzenie Pana Krsnę, mistrza duchowego całego wszechświata, ale chociaż niektórzy [jak Bhisma] przyjęli Jego słowa za czysty nektar, nie było tak w przypadku innych, którzy byli całkowicie wyzbyci jakichkolwiek rezultatów przeszłych pobożnych prac. Król [Dhrtarastra albo Duryodhana] nie potraktowali słów Pana Krsny bardzo poważnie.

 

03.01.09   Znaczenie:      Pan Krsna, który jest mistrzem duchowym całego wszechświata, przyjął na Siebie zadanie wysłannika i wyznaczony przez Arjunę, udał się z pokojową misją na zgromadzenie Króla Dhrtarastry. Krsna jest Panem każdego, ale ponieważ był On transcendentalnym przyjacielem Arjuny, z zadowoleniem przyjął rolę wysłannika, tak jak zwykły przyjaciel. Na tym polega urok zachowania Pana wobec Jego czystych bhaktów. Przybył On na zgromadzenie i wygłosił mowę o pokoju i przekaz ten, jako że wygłoszony przez Samego Pana, był jak nektar dla Bhismy i innych wielkich przywódców. Ale Duryodhana oraz jego ojciec, Dhrtarastra, nie potraktowali tego przekazu bardzo poważnie, jako że rezultaty ich pobożnych, przeszłych czynów całkowicie się wyczerpały. Jest to normalne w przypadku osób, które nie mają na swoim koncie żadnych pobożnych czynów. Dzięki pobożnym czynom można zostać królem państwa, ale ponieważ rezultaty pobożnych czynów Duryodhany i jego kompanów były już prawie całkowicie wyczerpane, ich działanie było oczywistym dowodem na to, że wkrótce utracą królestwo na rzecz Pandavów. Przekaz Pana jest zawsze nektarem dla bhaktów, ale dla abhaktów jest on jak trucizna. Cukier kandy jest słodki dla zdrowego człowieka, ale jego smak jest bardzo gorzki dla osoby cierpiącej na żółtaczkę.

 

03.01.10   Kiedy starszy brat Vidury [Dhrtarastra] zaprosił go na konsultacje, Vidura udał się do domu zgromadzeń i udzielił instrukcji, które były jak najbardziej odpowiednie. Rada Vidury jest dobrze znana, a jego instrukcje pochwalili doświadczeni ministrowie państwa.

 

03.01.10   Znaczenie:      Polityczne propozycje Vidury są uważane za mistrzowskie, tak jak we współczesnych czasach Pandita Canakya jest uważany za autorytet zarówno w dobrych politycznych radach, jak i moralnych instrukcjach.

 

03.01.11   [Vidura powiedział:] Musisz teraz zwrócić prawowitą własność Yudhisthirze, który nie ma wrogów i który z powodu twoich obraz znosił nieopisane cierpienia. Czeka on ze swoimi młodszymi braćmi, pomiędzy którymi jest mściwy Bhima, oddychający ciężko jak żmija. Jego z pewnością się obawiasz.

 

03.01.12   Pan Krsna, Osoba Boga, przyjął synów Prthy za Swoich krewnych, a po Jego stronie są wszyscy królowie świata. Teraz przebywa w Swoim domu, w otoczeniu wszystkich członków Swojej rodziny, królów i książąt dynastii Yadu, którzy pokonali nieograniczoną liczbę władców, a On jest ich Panem.

 

03.01.12   Znaczenie:      Vidura dał Dhrtarastrze bardzo dobrą radę co do politycznego przymierza z synami Prthy – Pandavami. Najpierw powiedział, że Pan Krsna jest blisko spokrewniony z nimi jako ich kuzyn. Ponieważ Pan Krsna jest Najwyższą Osobą Boga, wielbią Go wszyscy bramini i półbogowie, którzy są kontrolerami spraw wszechświata. Poza tym Pan Krsna i członkowie Jego rodziny, porządek królewski dynastii Yadu, pokonali wszystkich władców świata.

    Ksatriyowie mieli zwyczaj podejmowania wojen z królami różnych ziem, a po pokonaniu ich porywali ich piękne córki-księżniczki. W systemie tym nie było nic złego, ponieważ główną zasadą zawierania małżeństw pomiędzy ksatriyami i księżniczkami była rycerskość zwycięskiego ksatriyi. Wszyscy młodzi książęta dynastii Yadu poślubili córki innych królów w ten właśnie sposób – stosując rycerską przemoc. Tak właśnie pokonali wszystkich królów świata. Vidura usiłował przekonać swojego starszego brata, że walka z Pandavami była najeżona wieloma niebezpieczeństwami. Wspierał ich przecież Pan Krsna, który nawet w Swoim dzieciństwie pokonał demony, takie jak Kamsa i Jarasandha i półbogów, jak Brahma i Indra. Zatem wszelka siła stała po stronie Pandavów.

 

03.01.13   Duryodhana, którego ty uważasz za swego niezawodnego syna, jest uosobieniem grzechu. I ponieważ utrzymujesz tego niewielbiciela Krsny, który jest zazdrosny o Pana, opuściły cię wszelkie pomyślne cechy. Przysłuż się swojej rodzinie i pozbądź się tego nieszczęścia tak szybko, jak to tylko możliwe.

 

03.01.13   Znaczenie:      Dobry syn nazywany jest apatya, ten który nie pozwala upaść swojemu ojcu. Syn może chronić duszę zmarłego ojca poprzez spełnianie ofiar dla zadowolenia Najwyższego Pana, Visnu. System ten nadal panuje w Indiach. Po śmierci ojca syn udaje się do Gayi, aby spełnić ofiarę u lotosowych stóp Visnu i w ten sposób wyzwolić duszę ojca, jeśli jest on upadły. Ale jeśli syn już jest wrogiem Visnu, to jak w takim wrogim nastroju może on spełnić ofiarę dla lotosowych stóp Pana Visnu? Pan Krsna jest bezpośrednio Osobą Boga, Visnu, a Duryodhana był Mu wrogi. Dlatego nie był w stanie chronić swojego ojca, Dhrtarastry, po jego śmierci. Jego samego czekał upadek ze względu na brak wiary w Visnu. Jak więc mógłby chronić ojca? Vidura poradził więc Dhrtarastrze, aby, jeśli tylko pragnął dobra swojej rodziny, niezwłocznie pozbył się tego bezwartościowego syna, jakim był Duryodhana.

    Canakya Pandita pisze w swoich moralnych instrukcjach: "Jaki jest pożytek z syna, który nie jest ani uczony, ani nie jest wielbicielem Pana?" Jeśli syn nie jest bhaktą Najwyższego Pana, jest on jedynie – niczym ślepe oczy – źródłem kłopotów. Lekarz może czasami poradzić usunięcie takich bezużytecznych oczu z oczodołów, by w ten sposób uwolnić pacjenta od bezustannych kłopotów. Duryodhana był dokładnie jak ślepe, sprawiające cierpienia oczy. Zgodnie z przepowiednią Vidury, stanie się on źródłem wielkich kłopotów dla rodziny Dhrtarastry. Zatem Vidura dał dobrą radę swojemu starszemu bratu, aby pozbył się tego źródła udręki. Dhrtarastra utrzymywał to uosobienie grzechu, ulegając fałszywemu wrażeniu, że Duryodhana jest dobrym synem i będzie w stanie go wyzwolić.

 

03.01.14   Kiedy Vidura, który za swój charakter był wielce ceniony przez szacowne osoby, wypowiedział te słowa, Duryodhana, spuchnięty ze złości i nie będący w stanie powstrzymać drżenia warg, obrzucił go stekiem obelg. Duryodhana był w towarzystwie Karny, swoich młodszych braci i swojego wujka Śakuni.

 

03.01.14   Znaczenie:      Jest takie powiedzenie, że jeśli udziela się dobrej rady głupcowi, jedynie doprowadza go to do złości, tak jak karmienie mlekiem żmiji jedynie zwiększa moc jej jadu. Święty Vidura był tak czcigodną osobą, że jego charakter podziwiały wszystkie szanowane osoby. Ale Duryodhana był do tego stopnia głupi, że śmiał obrazić Vidurę. Przyczyną tego było jego złe towarzystwo, mianowicie Śakuni, jego wuj, jak również jego przyjaciel, Karna, którzy zawsze popierali go w jego nikczemnych poczynaniach.

 

03.01.15   Kto prosił go, aby przyszedł tutaj, ten syn utrzymanki? Jest on tak zakłamany, że szpieguje w interesie wroga przeciwko tym, którzy go wykarmili. Wyrzućcie go natychmiast z pałacu, nie pozostawiając mu żadnych środków do życia.

 

03.01.15   Znaczenie:      Kiedy królowie ksatriyowie zawierali związki małżeńskie, razem z żoną przyjmowali do pałacu kilka innych młodych dziewcząt. Te młode towarzyszki króla były znane jako dasi, czyli służące. Przez bliski związek z królem dasi te otrzymywały synów, którzy byli nazywani dasi-putrami. Tacy synowie nie mogli rościć sobie prawa do pozycji królewskiej, ale mieli zapewnione utrzymanie i inne udogodnienia, tak samo jak i książęta. Vidura był synem takiej dasi i z tego powodu nie był zaliczany do ksatriyów. Król Dhrtarastra darzył wielkim uczuciem swojego młodszego brata dasi-putrę, Vidurę, a Vidura był wielkim przyjacielem i doradcą filozoficznym Dhrtarastry. Duryodhana wiedział bardzo dobrze, że Vidura był wielką duszą i człowiekiem o życzliwym sercu, ale na nieszczęście użył mocnych słów, aby zranić swojego niewinnego wujka. Duryodhana nie tylko zrobił przytyk do narodzin Vidury, ale również nazwał go nielojalnym, ponieważ zdawał się stać po stronie Yudhisthiry, którego Duryodhana uważał za wroga. Dlatego zapragnął, aby Vidurę natychmiast wyrzucono z pałacu i pozbawiono go wszelkich posiadłości. Jeśli byłoby to możliwe, chciałby go nawet wychłostać i zostawić bez żadnych środków do życia. Oskarżył Vidurę o szpiegostwo na korzyść Pandavów, ponieważ rady, jakie dawał królowi Dhrtarastrze, sprzyjały Pandavom. Takie sytuacje właściwe są życiu pałacowemu i zawiłościom dyplomacji. Nawet osoba o tak bezbłędnym charakterze jak Vidura mogła zostać oskarżona o coś ohydnego i wskutek tego ukarana. Vidura był zaskoczony takim zachowaniem się swego bratanka Duryodhany, i zanim rzeczywiście cokolwiek się wydarzyło, postanowił opuścić pałac na dobre.

 

03.01.16   Kiedy jego uszy zostały w ten sposób przeszyte strzałami, a jego serce zranione do głębi, Vidura umieścił swój łuk na drzwiach i opuścił pałac brata. Nie był jednakże zmartwiony, gdyż uznał wyższość działania energii zewnętrznej.

 

03.01.16   Znaczenie:      Czysty bhakta Pana nigdy nie jest wzburzony, kiedy za sprawą zewnętrznej energii Pana znajdzie się w niefortunnej sytuacji. W Bhagavad-gicie (3.27) zostało powiedziane:

 

prakrteh kriyamanani    gunaih karmani sarvaśah

ahankara-vimudhatma    kartaham iti manyate

 

Pod wpływem różnych gun zewnętrznej energii uwarunkowana dusza jest pogrążona w materialnej egzystencji. Z powodu fałszywego ego uważa ona, że sama jest sprawcą swojego działania. Zewnętrzna energia Pana, materialna natura, jest pod pełną kontrolą Najwyższego Pana, a uwarunkowana dusza znajduje się całkowicie w kleszczach zewnętrznej energii. Zatem uwarunkowana dusza jest pod całkowitą kontrolą praw Pana. Ale tylko z powodu złudzenia uważa się za niezależną w swoim działaniu. Duryodhana działał pod takim wpływem zewnętrznej natury, przez którą w końcu zostanie zniszczony. Nie był w stanie przyjąć rozsądnej rady Vidury, ale wprost przeciwnie, obraził tę wielką duszę, która dobrze życzyła całej jego rodzinie. Vidura był w stanie to zrozumieć, ponieważ był czystym bhaktą Pana. Mimo iż mógł poczuć się bardzo urażonym słowami Duryodhany, rozumiał, że Duryodhana jest pod wpływem mayi, zewnętrznej energii, i zmierza ku swojej ruinie. Dlatego uznał on tutaj wyższość działania zewnętrznej energii, jednak również dostrzegł, że wewnętrzna energia Pana pomogła mu w tej szczególnej sytuacji. Bhakta jest zawsze w naturalny sposób wyrzeczony, ponieważ wie, że światowe atrakcje nigdy nie będą w stanie go zadowolić. Vidura nigdy nie był przywiązany do królewskiego pałacu swojego brata. Był zawsze gotów opuścić to miejsce i całkowicie poświęcić się transcendentalnej służbie miłości dla Pana. Teraz, dzięki łasce Duryodhany, otrzymał tę sposobność, i zamiast martwić się tą mocną zniewagą, właściwie był mu wdzięczny, ponieważ ten dał mu szansę do samotnego życia w świętym miejscu i całkowitego zaangażowania się w służbę oddania dla Pana. Znaczące jest tutaj słowo gata-vyathah (nie będąc zmartwionym), ponieważ Vidura został uwolniony od utrapień, które kłopoczą każdego człowieka uwikłanego w materialne czynności. Uważał, że nie ma potrzeby użycia łuku w obronie brata, ponieważ jego przeznaczeniem i tak była ruina. Dlatego opuścił pałac, zanim Duryodhana przedsięwziął jakiekolwiek kroki. Maya, najwyższa energia Pana, zadziałała tutaj zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie.

 

03.01.17   Dzięki swojej pobożności Vidura osiągnął przewagę nad religijnymi Kauravami. Po opuszczeniu Hastinapury przyjął schronienie wielu miejsc pielgrzymek, które są lotosowymi stopami Pana. Pragnąc osiągnąć wyższy stopień pobożnego życia, podróżował do świętych miejsc, gdzie rezydują tysiące transcendentalnych form Pana.

 

03.01.17   Znaczenie:      Vidura był niewątpliwie wysoce zaawansowaną i pobożną duszą, w przeciwnym razie nie narodziłby się w rodzinie Kauravów. Narodziny w wysoko postawionej rodzinie, posiadanie bogactwa i wysokiego wykształcenia oraz dużego piękna cielesnego są wszystkie oznaką, że dana osoba wiodła pobożne życie w przeszłości. Ale posiadanie takich efektów pobożności nie jest wystarczające dla osiągnięcia łaski Pana i możliwości pełnienia Jego transcendentalnej służby miłości. Vidura uważał siebie za mniej pobożnego, dlatego postanowił podróżować do wszystkich wielkich, świętych miejsc pielgrzymek w świecie, aby stać się jeszcze bardziej pobożnym i bardziej zbliżyć się do Pana. W tym czasie Pan Krsna był osobiście obecny w tym świecie i Vidura mógł od razu bezpośrednio się do Niego zbliżyć, ale nie uczynił tego, ponieważ nie był dostatecznie wolny od grzechu: Dopóki nie jest się całkowicie wolnym od wszelkich efektów grzechu, nie można być w stu procentach oddanym Panu. Vidura był świadomy tego, że na skutek obcowania z dyplomatycznym Dhrtarastrą i Duryodhaną stracił swoją pobożność i dlatego nie był gotów, aby natychmiast obcować z Panem. W Bhagavad-gicie (7.28) potwierdzone jest to w następującym wersecie:

 

yesam tv anta-gatam papam    jananam punya-karmanam

te dvandva-moha-nirmukta    bhajante mam drdha-vratah

 

Osoby, które są grzesznymi asurami, takimi jak Kamsa i Jarasandha, nie są w stanie myśleć o Panu Krsnie jako o Najwyższej Osobie Boga, Absolutnej Prawdzie. Jedynie czyści bhaktowie, ci którzy regulują swe życie religijnymi zasadami, tak jak przepisane one zostały w pismach, są zdolni do zaangażowania się w karma-yogę, następnie w jnana-yogę, a potem, poprzez czystą medytację, są w stanie zrozumieć czystą świadomość. Kiedy dana osoba rozwinie świadomość Boga, może wówczas czerpać korzyść z towarzystwa czystych bhaktów. Syan mahat-sevaya viprah punya-tirtha-nisevanat: z Panem można obcować nawet podczas tego życia.

    Funkcja miejsc pielgrzymek polega na tym, że uwalniają one od grzechów odwiedzających je pielgrzymów. Zostały one rozdzielone w całym wszechświecie, aby ułatwić wszystkim zainteresowanym osiągnięcie czystej egzystencji i realizacji Boga. Nie należy jednakże poprzestawać na odwiedzaniu miejsc pielgrzymek i spełnianiu swoich przepisanych obowiązków. Naszym dążeniem powinno być spotkanie wielkich dusz, które zamieszkują te miejsca i pełnią tam służbę dla Pana. Pan jest obecny w Swoich różnych transcendentalnych formach w każdym miejscu pielgrzymek.

    Formy te nazywane są arca-murti. Są to formy Pana, które może bez trudu zrozumieć nawet zwykły człowiek. Pan jest transcendentalny w stosunku do naszych materialnych zmysłów. Nie ujrzymy Go naszymi obecnymi oczyma ani też nie usłyszymy Go naszymi obecnymi uszami. Pana możemy postrzegać w takim stopniu, w jakim podjęliśmy Jego służbę oddania, albo proporcjonalnie do uwolnienia się od grzechów. Ale chociaż nie jesteśmy wolni od grzechów, Pan jest na tyle łaskawy, że umożliwia nam oglądanie Siebie w Swojej formie arca-murti w świątyni. Pan jest wszechpotężny i dlatego może przyjmować naszą służbę poprzez Swoją reprezentację w formie arca. Dlatego też nikt nie powinien w głupi sposób uważać arca w świątyni za idola. To arca-murti nie jest idolem, bałwanem – jest Samym Panem. A znaczenie tego arca-murti jesteśmy w stanie poznać proporcjonalnie do stopnia, w jakim uwolniliśmy się od grzechów. Dlatego zawsze konieczne jest przewodnictwo czystego bhakty.

    Na ziemi Bharatavarsa jest wiele setek i tysięcy miejsc pielgrzymek rozrzuconych po całym kraju. I jest to tradycją, że zwykły człowiek odwiedza te święte miejsca pielgrzymek podczas wszystkich pór roku. Tutaj zostały wymienione niektóre z takich arca reprezentacji Pana usytuowane w różnych miejscach pielgrzymek. W Mathurze (miejscu narodzin Pana Krsny) Pan obecny jest jako Adi-keśava; w Puri (Orissie) Pan jest obecny jako Pan Jagannatha (również znany jako Purusottama); w Allahabad (Prayaga) obecny jest On jako Bindu-madhava; na Wzgórzu Mandara obecny jest On jako Madhusudana. W Anandaranya jest On znany jako Vasudeva, Padmanabha i Janardana; w Visnukanci jest On znany jako Visnu; a w Mayapur znany jest jako Hari. W całym wszechświecie istnieją miliony i biliony takich form arca Pana. Wszystkie te arca-murti zostały podsumowane w Caitanya-caritamrta następującymi słowami:

 

sarvatra prakaśa tanra – bhakte sukha dite

jagatera adharma naśi' dharma sthapite

 

   "W ten sposób Pan rozdzielił Siebie w całym wszechświecie, aby dostarczyć przyjemności bhaktom, zwykłemu człowiekowi dać sposobność uwolnienia się od grzechów i aby ustanowić religijne zasady dla świata."

 

03.01.18   Zaczął podróżować samotnie poprzez różne święte miejsca, takie jak Ayodhya, Dvaraka i Mathura, myśląc jedynie o Krsnie. Podróżował on tam, gdzie powietrze, wzgórza, sady, rzeki i jeziora są czyste i bez grzechu, i gdzie świątynie dekorują formy Nieograniczonego. W ten sposób odbywał pielgrzymki.

 

03.01.18   Znaczenie:      Ateiści mogą uważać te arca formy Pana za idole, ale to nie ma znaczenia dla takich osób jak Vidura czy wielu innych sług Pana. Formy Pana zostały określone tutaj jako ananta-linga. Takie formy mają nieograniczoną moc, równą mocy Samego Pana. Właściwie nie ma różnicy pomiędzy mocami arca, a mocami osobowej formy Pana. Można tutaj podać przykład skrzynki pocztowej i poczty. Małe skrzynki pocztowe znajdujące się w całym mieście mają taką samą moc, jak ogólny system pocztowy. Obowiązkiem poczty jest dostarczanie listów z jednego miejsca w inne. Jeśli ktoś wrzuca listy w skrzynkę pocztową autoryzowaną przez główny urząd pocztowy, to jego list bez wątpienia dotrze do adresata. Podobnie, arca-murti może wyzwolić taką samą nieograniczoną potencję Pana, jak On Sam, kiedy jest osobiście obecny. Zatem Vidura nie widział niczego innego poza Krsną w Jego różnych formach arca, i w rezultacie był on w stanie zrealizować jedynie Krsnę i nic poza tym.

 

03.01.19   W ten sposób przemierzając Ziemię, spełniał jedynie obowiązki ku zadowoleniu Najwyższego Pana Hari. Jego zajęcie było czyste i niezależne. Bezustannie uświęcał się przez kąpiele w świętych miejscach, chociaż był w ubraniu żebraka, był nieuczesany i nie miał łóżka, na którym mógłby się położyć. W ten sposób jego krewni nigdy nie mieli sposobności, aby go zobaczyć.

 

03.01.19   Znaczenie:      Pierwszym i najważniejszym obowiązkiem pielgrzyma jest zadowolenie Najwyższego Pana Hari. Osoba podróżująca jako pielgrzym nie powinna troszczyć się o zadowolenie społeczeństwa. Nie należy być uwarunkowanym społecznymi formalnościami, zajęciami czy ubraniem. Należy zawsze oddawać się temu, co zadowala Pana. Będąc w ten sposób uświęconym przez myśli i działanie, poprzez proces takiej pielgrzymki można zrealizować Najwyższego Pana.

 

03.01.20   Kiedy tak podróżował po Bharatavarsie, odwiedzając wszystkie miejsca pielgrzymek, odwiedził również Prabhasaksetrę. W tym czasie władcą był Maharaja Yudhisthira, który trzymał świat pod jedną siłą militarną i jedną flagą.

 

03.01.20   Znaczenie:      Więcej niż pięć tysięcy lat temu, kiedy święty Vidura przemierzał Ziemię jako pielgrzym, Indie były znane jako Bharatavarsa – i nawet dzisiaj są one znane pod tą nazwą. Historia świata nie może dać nam żadnych systematycznych relacji sprzed więcej niż trzech tysięcy lat, ale wcześniej cały świat był pod flagą i militarną siłą Maharajy Yudhisthiry, który był władcą świata. Obecnie setki i tysiące flag powiewa przy budynku Narodów Zjednoczonych, ale w czasach Vidury była, dzięki łasce Ajita, Pana Krsny, tylko jedna flaga. Pragnieniem narodów świata jest ponowne zgromadzenie się pod jedną flagą i w jednym państwie, ale aby to osiągnąć, muszą szukać łaski Pana Krsny, gdyż tylko On jest w stanie pomóc nam stać się jedną, obejmującą cały świat, nacją.

 

03.01.21   W Prabhasie, miejscu pielgrzymek, doszły go wieści, że gwałtowna pasja zniszczyła wszystkich jego krewnych, tak jak ogień zrodzony z ocierających się bambusów trawi cały las. Następnie udał się na zachód, gdzie płynie Rzeka Sarasvati.

 

03.01.21   Znaczenie:      Zarówno Kauravowie, jak i Yadavowie byli krewnymi Vidury i Vidura usłyszał o ich wyniszczeniu na skutek wojny bratobójczej. Bardzo właściwe jest tutaj porównanie pełnych pasji społeczeństw ludzkich do ocierających się bambusów w lesie. Cały świat można porównać do lasu, który w każdej chwili może zapłonąć. Nikt nie podpala lasu, jednak jedynie na skutek ocierania się bambusów wybucha ogień i trawi cały las. Podobnie, z powodu gwałtownej pasji uwarunkowanych dusz złudzonych przez zewnętrzną energię, w takim większym lesie światowych interesów dochodzi do ognia wojny. Taki światowy ogień może zostać ugaszony jedynie wodą z miłosiernych chmur mędrców, tak jak pożar leśny może ugasić jedynie deszcz.

 

03.01.22   Na brzegu Rzeki Sarasvati było jedenaście miejsc pielgrzymek: (l) Trita, (2) Uśana, (3) Manu, (4) Prthu, (5) Agni, (6) Asita, (7) Vayu, (8) Sudasa, (9) Go, (10) Guha i (11) Śraddhadeva. Vidura odwiedził je wszystkie i spełnił odpowiednie rytuały.

 

03.01.23   Było tam również wiele innych świątyń różnych form Najwyższej Osoby Boga Visnu, które wznieśli wielcy mędrcy i półbogowie. Świątynie te były oznakowane głównymi emblematami Pana i zawsze przypominały o oryginalnej Osobie Boga, Panu Krsnie.

 

03.01.23   Znaczenie:      Społeczeństwo ludzkie dzieli się na cztery społeczne porządki życia oraz cztery kategorie duchowe, w których każdy może znaleźć swoje miejsce. System ten, nazywany varnaśrama-dharmą, został już przedyskutowany w wielu miejscach tej wielkiej literatury. Mędrcy, czyli osoby, które całkowicie poświęciły się duchowemu wzniesieniu całego społeczeństwa, są znane jako dvija-deva, czyli najlepsi pomiędzy podwójnie narodzonymi. Mieszkańcy wyższych planet, począwszy od księżyca i wzwyż, byli znani jako devy. Zarówno dvija-devy, jak i devy zawsze zakładają różne świątynie Pana Visnu, gdzie wielbią Go w Jego różnych formach, takich jak Govinda, Madhusudana, Nrsimha, Madhava, Keśava, Narayana, Padmanabha, Parthasarathi i wiele innych. Pan rozwija Siebie w niezliczoną ilość form, które nie różnią się między sobą. Pan Visnu ma cztery ręce i w każdej z nich trzyma określony przedmiot – konchę, cakrę, buławę albo kwiat lotosu. Spośród tych czterech emblematów głównym jest koło, czyli cakra. Pan Krsna, będąc oryginalną formą Visnu, ma tylko jeden emblemat, mianowicie koło, i dlatego nazywany jest czasami Cakri. Cakra Pana jest symbolem Jego mocy, poprzez którą kontroluje całą manifestację. Symbolem tym oznakowane są wierzchołki świątyń Visnu. W ten sposób ludzie mogą dojrzeć je nawet z bardzo dużej odległości i natychmiast przypomnieć sobie Pana Krsnę. Taki jest cel wznoszenia wysokich świątyń. W Indiach przestrzega się tego systemu nawet do dnia dzisiejszego, gdziekolwiek konstruuje się nową świątynię. Wygląda na to, że jest to bardzo dawny zwyczaj, sięgający jeszcze czasów nie notowanych historią. Werset ten obala głupią teorię rozgłaszaną przez ateistów i mówiącą, że świątynie zaczęto wznosić dopiero w okresie późniejszym. Vidura odwiedził je co najmniej pięć tysięcy lat temu, a istniały one dużo wcześniej, zanim do nich zawitał. Wielcy mędrcy i półbogowie nigdy nie wznosili pomników ludzi czy półbogów, lecz konstruowali świątynie Visnu dla korzyści zwykłych ludzi, by wznieść ich do platformy świadomości Boga.

 

03.01.24   Następnie wędrował przez zamożne prowincje, takie jak Surat, Sauvira i Matsya, i przemierzył Indie Zachodnie, znane jako Kurujangala. W końcu dotarł na brzeg Yamuny, gdzie spotkał Uddhavę, wielkiego bhaktę Pana Krsny.

 

03.01.24   Znaczenie:      Za najważniejsze miejsce pielgrzymek w całych Indiach uważany jest obszar ziemi o powierzchni około stu mil kwadratowych, który rozciąga się od współczesnego Delhi do dystryktu Mathury w Uttar Pradesh i obejmuje część dystryktu Gurgaon w Punjab (Indie Wschodnie). Teren ten wielokrotnie przemierzał Pan Krsna i dlatego ziemia ta jest uważana dzisiaj za świętą. Na początku, tuż po pojawieniu się w tym świecie, Krsna przebywał w domu wuja Kamsy, a następnie wychowywał się u Swojego przybranego ojca Maharajy Nandy we Vrndavanie. W miejscowości tej nadal jest wielu bhaktów, którzy wałęsają się tam w ekstazie, poszukując Krsny i Jego towarzyszek z dzieciństwa, gopi. Nie oznacza to, aby tacy bhaktowie Krsny spotykali Go tam twarzą w twarz, ale kiedy bhakta gorliwie poszukuje Krsny, jest to tak dobre jak oglądanie Go na własne oczy. Nie można wytłumaczyć, w jaki sposób się to dzieje, ale pełną świadomość tego posiadają osoby, które są czystymi bhaktami Pana. Filozoficznie można zrozumieć, że Pan Krsna i pamięć o Nim są na planie absolutnym i że sama idea poszukiwania Go we Vrndavanie, w czystej świadomości Boga, dostarcza bhakcie więcej przyjemności niż oglądanie Go twarzą w twarz. Jak stwierdza Brahma-samhita (5:38), tacy bhaktowie Pana oglądają Go twarzą w twarz w każdym momencie:

 

premanjana-cchurita-bhakti-vilocanena

santah sadaiva hrdayesu vilokayanti

yam śyamasundaram acintya-guna-svarupam

govindam adi-purusam tam aham bhajami

 

   "Osoby pogrążone w ekstazie miłości do Najwyższej Osoby Boga, Pana Śyamasundary (Krsny], zawsze, dzięki miłości i pełnionej dla Pana służby oddania, oglądają Go w swoich sercach." Takim wzniosłym bhaktą był zarówno Vidura, jak i Uddhava. Dlatego obaj przybyli nad brzeg Yamuny, gdzie się spotkali.

 

03.01.25   Wówczas – przepełniony wielką miłością i uczuciem – Vidura objął go [Uddhavę], który był bezustannym towarzyszem Pana Krsny i poprzednio wielkim studentem Brhaspatiego. Następnie zaś zapytał, jakie wieści przynosi o rodzinie Pana Krsny, Osoby Boga.

 

03.01.25   Znaczenie:      Vidura był starszy niż Uddhava, niczym jego ojciec, więc kiedy spotkali się, Uddhava (jako młodszy) skłonił się przed Vidurą, a Vidura go objął. Brat Vidury, Pandu, był wujem Pana Krsny, a Uddhava był kuzynem Pana Krsny. Dlatego – zgodnie ze społecznym zwyczajem – Uddhava powinien oddać mu szacunek, jaki oddaje się ojcu. Uddhava był wielkim uczonym w logice i był znany jako syn albo uczeń Brhaspatiego, wielce uczonego kapłana i mistrza duchowego półbogów. Vidura zapytał Uddhavę o powodzenie jego krewnych, mimo iż wiedział, że tamci opuścili ten świat. Pytanie to zdaje się być dziwnym, ale Śrila Jiva Gosvami oznajmia, że wieści te były tak szokujące dla Vidury, że ponownie zapytywał o nie, nękany ogromną ciekawością. Zatem jego dociekania były psychologiczne, nie praktyczne.

 

03.01.26   [Proszę powiedz mi] czy oryginalne Osoby Boga, które zstąpiły na prośbę Brahmy [narodzonego z lotosu Pana] i które – wznosząc każdego – zwiększyły pomyślność tego świata, czują się dobrze w domu Śuraseny.

 

03.01.26   Znaczenie:      Pan Krsna i Balarama nie są dwoma różnymi Osobami Boga. Bóg jest jednym bez wtórego, ale ekspanduje w wiele form i formy te nie są oddzielone jedna od drugiej. Wszystkie są pełnymi ekspansjami. Bezpośrednią ekspansją Pana Krsny jest Baladeva, a Brahma, zrodzony z kwiatu lotosu z Garbhodakaśayi Visnu, jest ekspansją Baladevy. Wskazuje to na to, że Krsna i Baladeva nie podlegają prawom tego wszechświata; wprost przeciwnie, cały wszechświat jest zależny od Nich. Pojawili się na prośbę Brahmy, aby zmniejszyć ciężar tego świata. I rzeczywiście – dokonując wielu nadludzkich czynów – oswobodzili świat i w ten sposób każdy osiągnął szczęście i pomyślność. Bez łaski Pana nikt nie może osiągnąć szczęścia i pomyślności. Ponieważ szczęście rodziny bhaktów Pana zależy od szczęścia Pana, Vidura przede wszystkim zapytał o pomyślność Pana.

 

03.01.27   [Proszę powiedz mi] czy najlepszy przyjaciel Kurów, nasz szwagier Vasudeva, ma się dobrze. Jest on bardzo łaskawy. Jest niczym ojciec dla swych sióstr, i zawsze jest dobry dla swoich żon.

 

03.01.27   Znaczenie:      Ojciec Pana Krsny, Vasudeva, miał szesnaście żon. Jedna z nich, o imieniu Pauravi czy Rohini, matka Baladevy, była siostrą Vidury. Zatem Vasudeva był mężem siostry Vidury, więc byli szwagrami. Siostra Vasudevy, Kunti, była żoną Pandu, starszego brata Vidury, i również w tym sensie Vasudeva był szwagrem Vidury. Kunti była młodsza od Vasudevy, a obowiązkiem starszego brata było traktowanie młodszych sióstr niczym córki. Kiedykolwiek Kunti potrzebowała czegoś, Vasudeva, powodowany wielką miłością do swojej młodszej siostry, zawsze łaskawie spełniał jej pragnienie. Vasudeva nigdy nie był przyczyną niezadowolenia dla swoich żon, a jednocześnie obdarzał swą siostrę wszystkim, czego ta tylko zapragnęła. Darzył ją szczególną troską, ponieważ Kunti owdowiała wcześnie. Pytając o pomyślność Vasudevy, Vidura przypomniał sobie to wszystko, jak również o ich związku rodzinnym.

 

03.01.28   O Uddhavo, proszę, powiedz mi, jak ma się Pradyumna, wódz Padów, który w swoim poprzednim życiu był Kupidynem? Został on zrodzony z Rukmini i Pana Krsny, poprzez łaskę braminów, których zadowoliła Rukmini.

 

03.01.28   Znaczenie:      Według Śrila Jivy Gosvamiego, Smara (Kupidyn, czyli Kamadeva) jest jednym z wiecznych towarzyszy Pana Krsny. Jiva Gosvami dokładnie wytłumaczył to w swoim traktacie Krsna-sandarbha.

 

03.01.29   O mój przyjacielu, (powiedz mi] czy Ugrasena, Król Satvatów, Vrsnich, Bhojów i Daśarhów ma się dobrze. Wyjechał on daleko poza swoje królestwo, porzucając wszelkie nadzieje na odzyskanie tronu, ale Pan Krsna ponownie go na nim umieścił.

 

03.01.30   O szlachetny, czy Samba ma się dobrze? Dokładnie przypomina on syna Osoby Boga. Poprzednio narodził się on jako Karttikeya w łonie żony Pana Śivy, a teraz przyszedł na świat jako syn Jambavati, najzacniejszej żony Krsny.

 

03.01.30   Znaczenie:      Pan Śiva, jedna z trzech jakościowych inkarnacji Osoby Boga, jest plenarną ekspansją Pana. Zrodzony z niego Karttikeya jest na poziomie Pradyumny, innego syna Pana Krsny. Kiedy Pan Śri Krsna zstępuje w ten materialny świat, razem z Nim pojawiają się wszystkie Jego plenarne cząstki, aby spełnić różne funkcje Pana. Wszystkie funkcje Pana, poza Jego rozrywkami we Vrndavanie, spełniają Jego różne plenarne ekspansje. Vasudeva jest plenarną ekspansją Narayana. Kiedy Pan pojawił się jako Vasudeva przed Devaki i Vasudevą, przejawił Swoją cechę Narayana. Podobnie, wszyscy półbogowie z królestwa niebiańskiego pojawili się jako towarzysze Pana w formach Pradyumny, Samby, Uddhavy itd. Z wersetu tego dowiadujemy się, że Kamadeva pojawił się jako Pradyumna, Karttikeya jako Samba, a jeden z Vasów jako Uddhava. Wszyscy z nich spełniali różne funkcje, aby wzbogacić rozrywki Krsny.

 

03.01.31   O Uddhavo, czy Yuyudhana ma się dobrze? Nauczył się on zawiłości sztuki militarnej od Arjuny i osiągnął transcendentalne przeznaczenie, które z trudem osiągają nawet wielce wyrzeczone osoby.

 

03.01.31   Znaczenie:      Transcendentalne przeznaczenie polega na zostaniu osobistym towarzyszem Osoby Boga, znanego jako adhoksaja – Ten, który jest poza zasięgiem zmysłów. Osoby, które wyrzekły się tego świata (sannyasini), porzucają wszelkie światowe związki, mianowicie rodzinę, żonę, dzieci, przyjaciół, dom, bogactwa – wszystko – by osiągnąć transcendentalne szczęście Brahmana. Ale szczęście adhoksaja przewyższa szczęście Brahmana. Filozofowie empirycy czerpią pewnego rodzaju transcendentalne szczęście ze swoich filozoficznych spekulacji o Najwyższej Prawdzie, ale ponad tą przyjemnością jest przyjemność doznawana przez Brahmana w Jego wiecznej formie Osoby Boga. Żywe istoty doznają szczęścia Brahmana, kiedy osiągają wyzwolenie z materialnej niewoli. Ale Parabrahman, Osoba Boga, wiecznie rozkoszuje się szczęściem Swojej własnej mocy, która zwana jest mocą hladini. Filozofowie empirycy, którzy studiują Brahmana przez negację cech zewnętrznych, nie poznali jeszcze cechy mocy hladini Brahmana. Pomiędzy wieloma mocami Wszechmocnego są trzy aspekty Jego mocy wewnętrznej – mianowicie samvit, sandhini i hladini. Tej wewnętrznej mocy Pana nie są w stanie przeniknąć nawet wielcy yogini i jnani, nawet jeśli ściśle przestrzegają zasad yama, niyama, asana, dhyana, dharana i pranayama. Jednakże tę wewnętrzną moc bez trudu realizują bhaktowie Pana, dzięki temu, iż podjęli służbę oddania. Yuyudhana osiągnął ten etap życia, podobnie jak zdobył doskonałą wiedzę w sztuce militarnej, przyswoiwszy ją sobie od Arjuny. Zatem osiągnął on pełnię sukcesu w swoim życiu, tak z materialnego, jak i duchowego punktu widzenia. Oto co dzieje się w służbie oddania dla Pana.

 

03.01.32   Proszę powiedz mi, czy Akrura, syn Śvaphalki, ma się dobrze. Jest on wolny od wad i jest w pełni podporządkowany Osobie Boga. Pewnego razu-doznawszy ekstazy transcendentalnej miłości – stracił równowagę umysłową i upadł w kurz uliczny, który był naznaczony odbiciami stóp Pana Krsny.

 

03.01.32   Znaczenie:      Kiedy Akrura przybył do Vrndavany w poszukiwaniu Krsny, ujrzał odbicia stóp Pana w kurzu Nanda-grama i natychmiast upadł na nie w ekstazie transcendentalnej miłości. Takiej ekstazy może doznać jedynie bhakta, który jest całkowicie i bezustannie pogrążony w myślach o Krsnie. Taki czysty bhakta Pana jest w naturalny sposób wolny od wad, ponieważ zawsze obcuje on z najczystszym Osobą Boga. Bezustanne myślenie o Panu jest antyseptyczną metodą, która chroni nas od skażenia cechami materialnymi. Czysty bhakta Pana może zawsze obcować z Panem poprzez myślenie o Nim. Jednakże, pod wpływem określonego miejsca i czasu transcendentalne emocje zmieniają swój kierunek, i to powoduje zachwianie umysłowej równowagi bhakty. Typowy przykład transcendentalnej ekstazy został przejawiony przez Pana Caitanyę, o czym możemy dowiedzieć się, studiując życie tej inkarnacji Boga.

 

03.01.33   Tak jak Vedy są skarbnicą wszelkich celów ofiarnych, tak córka Króla Devaka-bhoja – podobnie jak matka półbogów – poczęła Najwyższą Osobę Boga w swoim łonie. Czy ona [Devaki] ma się dobrze?

 

03.01.33   Znaczenie:      Vedy są bogactwem wiedzy transcendentalnej i obfitują w wartości duchowe, a zatem Devaki, matka Pana Krsny, poczęła Pana w swoim łonie jako personifikację znaczenia Ved. Nie ma różnicy pomiędzy Vedami a Panem. Celem Ved jest poznanie Pana, a Pan jest uosobieniem Ved. Devaki jest porównywana do pełnych znaczeń Ved, a Pan – do ich uosobionego celu.

 

03.01.34   Czy mogę zapytać, czy Aniruddha ma się dobrze? Spełnia On wszelkie pragnienia wszystkich bhaktów i od dawna był uważany za przyczynę Rg Vedy, stwórcę umysłu i czwartą pełną ekspansją Visnu.

 

03.01.34   Znaczenie:      Adi-caturbhuja, czyli oryginalnymi ekspansjami Baladevy, są: Vasudeva, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha. Wszyscy z Nich są visnu-tattvami, czyli nie różniącymi się między Sobą Osobami Boga. Wszystkie te różne ekspansje pojawiły się w inkarnacji Śri Ramy, by pełnić określone rozrywki. Pan Rama jest oryginalnym Vasudevą, a Jego braćmi byli Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha. Aniruddha jest również przyczyną Maha-Visnu, z którego oddechu pojawiła się Rg Veda. Wszystko to zostało wspaniałe wyjaśnione w Markandeya Puranie. Podczas zstąpienia Pana Krsny, Aniruddha pojawił się jako syn Pana. Pan Krsna w Dvarace jest ekspansją Vasudevy z tej oryginalnej grupy. Oryginalny Pan Krsna nigdy nie opuszcza Goloki Vrndavany. Wszystkie plenarne ekspansje są jedną i tą samą visnu-tattvą, i nie ma różnicy w Ich mocy.

 

03.01.35   O zrównoważony, a jak wiedzie się innym, jak Hrdice, Carudesnie, Gadzie i synowi Satyabhamy, którzy przyjęli Pana Śri Krsnę za duszę własnych dusz i wskutek tego wiernie podążają Jego ścieżką?

 

03.01.36   Czy możesz też powiedzieć mi, czy Maharaja Yudhisthira utrzymuje teraz królestwo zgodnie z religijnymi zasadami i z uszanowaniem ścieżki religii? Poprzednio Duryodhanę spalała zazdrość, ponieważ Yudhisthira chroniony był ramionami Krsny i Arjuny, jak gdyby były to jego własne ramiona.

 

03.01.36   Znaczenie:      Maharaja Yudhisthira był symbolem religii. Kiedy zarządzał królestwem z pomocą Pana Krany i Arjuny, bogactwo jego królestwa przewyższyło wszelkie legendarne bogactwa królestwa niebiańskiego. Jego rzeczywistymi ramionami byli Pan Krsna i Arjuna, i to dzięki temu przewyższył każdego bogactwem. Zazdroszcząc mu tego bogactwa, Duryodhana uknuł wiele intryg, by wpędzić Yudhisthirę w kłopoty, i w końcu doszło do bitwy pod Kuruksetrą. Po bitwie pod Kuruksetrą Maharaja Yudhisthira ponownie objął rządy nad swoim prawowitym królestwem i przywrócił zasady szacunku dla religii. Na tym polega piękno królestwa rządzonego przez pobożnego króla, takiego jak Maharaja Yudhisthira.

 

03.01.37   [Proszę, powiedz mi] czy niezwyciężony, podobny kobrze Bhima dał upust swemu zadawnionemu gniewowi w stosunku do grzeszników? Kiedy pojawił się na ścieżce, pole bitwy nie było nawet w stanie tolerować wspaniałych igraszek jego maczugi.

 

03.01.37   Znaczenie:      Vidura znał siłę Bhimy. Kiedy Bhima pojawił się na polu bitewnym, jego kroki i zręczne manipulowanie maczugą były nie do zniesienia dla wrogów. Potężny Bhima przez dłuższy czas nie przedsięwziął żadnych kroków przeciwko synom Dhttarastry. Vidura zapytał, czy dał on już upust swojemu gniewowi, który był niczym gniew cierpiącej kobry. Kiedy kobra wypuszcza swój jad po dłuższym okresie gniewu, jej ofiara nie ma szans na przeżycie.

 

03.01.38   [Proszę, powiedz mi] jak się miewa Arjuna, który nosi łuk Gandiva i który zasłynął pomiędzy walczącymi na rydwanach jako zwycięzca swoich wrogów? Pewnego razu zadowolił Pana Śivę, pokrywając go strzałami, kiedy ten, niezidentyfikowany, pojawił się przed nim w przebraniu myśliwego.

 

03.01.38   Znaczenie:      Pan Śiva sprawdził siłę Arjuny wszczynając z nim kłótnię nad upolowanym dzikiem. Pojawił się on przed Arjuną w przebraniu myśliwego i Arjuna pokrył go strzałami, w ten sposób zadowalając go swoją walecznością. Wówczas Pan Śiva ofiarował Arjunie broń Paśupati oraz obdarzył go błogosławieństwem. Tutaj Vidura pyta o pomyślność wielkiego wojownika.

 

03.01.39   A jak powodzi się bliźniakom, którzy pozostają pod opieką swoich starszych braci? Tak jak powieki zawsze chronią oczy, tak oni chronieni są przez synów Prthy, którzy odzyskali swoje prawowite królestwo, wyrwawszy je z rąk wrogiego Duryodhany – niczym Garuda, który porwał nektar z ust Indry, nosiciela piorunów.

 

03.01.39   Znaczenie:      Chociaż niebiański Król Indra nosi piorun w ręce i jest niezwykle silny, Garuda, nosiciel Pana Visnu, mimo to porwał nektar z jego ust. Podobnie, Duryodhana dorównywał siłą królowi niebiańskiemu, a jednak synowie Prthy, Pandavowie, byli w stanie odebrać mu królestwo, które należało do nich. Zarówno Garuda, jak i Parthowie mogli stawić czoła tak mocnym nieprzyjaciołom dzięki temu, iż są ulubionymi bhaktami Pana.

    Vidura pytał o młodszych braci Pandavów, mianowicie Nakulę i Sahadevę. Ci bliźniaczy bracia byli synami Madri, macochy pozostałych Pandavów. I chociaż byli oni braćmi przyrodnimi, Kunti zaopiekowała się nimi, kiedy Madri odeszła z jej mężem, Maharają Pandu. Dlatego Nakula i Sahadeva byli tak dobrzy jak pozostali trzej Pandavowie, Yudhisthira, Bhima i Arjuna. Wszyscy ci bracia, w liczbie pięciu, są znani w świecie jako normalni bracia. Trzej starsi Pandavowie opiekowali się swoimi młodszymi braćmi tak, jak powieka chroni oko. Vidura pragnął dowiedzieć się, czy po odzyskaniu królestwa z rąk Duryodhany, ci młodsi bracia nadal żyli szczęśliwie pod opieką swoich starszych braci.

 

03.01.40   O mój panie, czy Prtha nadal żyje? Zgodziła się pozostać przy życiu jedynie przez wzgląd na swe pozbawione ojca dzieci. W przeciwnym razie życie bez Króla Pandu – największego wodza, który w pojedynkę, jedynie za pomocą łuku, pokonał wszystkie cztery strony świata – byłoby dla niej nie do zniesienia.

 

03.01.40   Znaczenie:      Wierna żona nie może żyć bez swego pana, męża, dlatego wszystkie wdowy zwykły dobrowolnie wchodzić w ogień trawiący zwłoki ich męża. Zwyczaj ten był powszechny w Indiach, ponieważ wszystkie żony były oddane i wierne swoim mężom. Później, wraz z postępem wieku Kali, przywiązanie żony do męża zaczęło stopniowo słabnąć i ten zwyczaj dobrowolnego wstępowania w ogień zaniknął. Nie tak dawno system ten został całkowicie zniesiony, jako że z dobrowolnego przemienił się w przymusowy społeczny zwyczaj.

    Po śmierci Maharajy Pandu, obie jego żony, mianowicie Kunti i Madri, były gotowe wstąpić w ogień, ale Madri poprosiła Kunti, by zgodziła się żyć ze względu na młodsze dzieci, pięcioro Pandavów. Kunti przystała na to po dodatkowej prośbie Vyasadevy. Pomimo wielkiego żalu Kunti postanowiła żyć, nie po to, aby używać życia podczas nieobecności męża, lecz jedynie z tego względu, by zapewnić ochronę dzieciom. Vidurze znane były wszystkie fakty dotyczące jego szwagierki, Kuntidevi, dlatego wspomina tutaj ten incydent. Jak wiadomo, Maharaja Pandu był wielkim wojownikiem i w pojedynkę, jedynie z pomocą łuku i strzały, był w stanie pokonać wszystkie cztery strony świata. Po odejściu takiego męża, życie dla Kunti było prawie niemożliwe, nawet chociaż pozostała wdową. Musiała jednak zgodzić się na to ze względu na pięcioro dzieci.

 

03.01.41   O czcigodny, po prostu rozpaczam nad nim [Dhrtarastrą], który po śmierci swojego brata wystąpił przeciwko niemu. I mimo iż jestem jego szczerym dobroczyńcą, to on wypędził mnie z mego własnego domu, gdyż przyjął linię postępowania swoich własnych synów.

 

03.01.41   Znaczenie:      Vidura nie zapytał o dobrobyt swojego starszego brata, ponieważ nie było szans na jego pomyślność. Wieści o nim mogły mówić jedynie o jego zdążaniu do piekła. Vidura jednakże był życzliwie nastawiony do Dhrtarastry i myślał o nim w zakątku swego serca. Rozpaczał on nad tym, że Dhrtarastra wystąpił przeciwko synom swego zmarłego brata Pandu i że, posłuchawszy swoich zakłamanych synów, wypędził go (Vidurę) z jego własnego domu. Pomimo tych jego postępków, Vidura nigdy nie stał się wrogiem Dhrtarastry, ale pozostał jego dobroczyńcą. W ostatnim okresie życia Dhrtarastry jedynie Vidura okazał się być jego prawdziwym przyjacielem. Jest to zachowanie właściwe Vaisnavie takiemu jak Vidura: pragnie on wszelkiego dobra, nawet dla swoich wrogów.

 

03.01.42   Nie dziwi mnie to, gdyż podróżowałem po świecie, nie będąc widzianym przez innych. Czyny Osoby Boga, które przypominaj czynności człowieka tego materialnego świata, są oszałamiające dla innych, ale ja, dzięki Jego lasce, znam Jego wielkość i dlatego jestem szczęśliwy pod każdym względem.

 

03.01.42   Znaczenie:      Chociaż Vidura był bratem Dhrtarastry, sam był zupełnie inny. Dzięki łasce Pana Krsny nie był on głupcem jak jego brat, i dlatego towarzystwo jego brata nie mogło na niego wpłynąć. Dhrtarastra i jego materialistyczni synowie pragnęli siły i złudnego panowania nad światem. Pan zachęcił ich do tego, i w ten sposób byli oni coraz bardziej zwiedzeni. Ale Vidura pragnął osiągnąć szczerą służbę oddania dla Pana i dlatego całkowicie podporządkował się Absolutnej Osobie Boga. Zrealizował to w trakcie swojej pielgrzymki, i w ten sposób uwolnił się od wszelkich wątpliwości. Nie było mu wcale przykro z tego powodu, że został pozbawiony swojego dziedzictwa i domu, ponieważ teraz doświadczył, iż poleganie na łasce Pana jest większą wolnością niż tzw. wolność w domu. Wyrzeczonego porządku życia nie powinna przyjmować osoba, która nie jest mocno przekonana o tym, iż Pan roztacza nad nią opiekę. Ten etap życia został wyjaśniony w Bhagavad-gicie jako abhayam sattva-samśuddhih: każda żywa istota jest w rzeczywistości całkowicie zależna od łaski Pana, ale w pozycji tej nie można być utwierdzonym dopóty, dopóki nie osiągnie się czystego stanu egzystencji. Ten stan zależności jest zwany sattva-śamśuddhih, czyli oczyszczeniem własnej egzystencji. Przejawieniem takiego oczyszczenia jest nieustraszoność. Bhakta Pana, który jest zwany narayana para, nigdy nie obawia się niczego, gdyż zawsze świadomy jest faktu, że Pan chroni go w każdych okolicznościach. Vidura podróżował samotnie z tym przekonaniem – nie widziany i nie rozpoznany przez żadnego przyjaciela czy wroga. W ten sposób, będąc wolnym od wszelkich światowych zobowiązań, cieszył się wolnością życia.

    Kiedy Pan Śri Krsna był osobiście obecny w tym śmiertelnym świecie w Swojej wiecznej, szczęśliwej formie Śyamasundary, osoby które nie były czystymi bhaktami Pana, nie były w stanie Go rozpoznać czy poznać Jego chwał. Avajananti mam mudha manusim tanum aśritam (Bg. 9.11): Pan zawsze oszałamia niewielbicieli, ale Jego czyści bhaktowie, dzięki czystej służbie oddania, którą dla Niego pełnią, mogą oglądać Go bezustannie.

 

03.01.43   Chociaż jest On [Krsna] Panem i zawsze pragnie rozproszyć smutki cierpiących, powstrzymał się od zabicia Kurów, mimo iż dopuścili się wszelkiego rodzaju grzechów i chociaż widział, jak inni królowie bezustannie agitują Ziemię poprzez przemieszczenia militarnych sił, mające miejsce na skutek trzech rodzajów fałszywej dumy.

 

03.01.43   Znaczenie:      Jak oznajmiono w Bhagavad-gicie, Pan pojawia się w tym materialnym świecie w tym celu, by spełnić Swoją niezwykle potrzebną misję polegającą na zabiciu złoczyńców i ochronie cierpiących wiernych. Mimo iż taka jest właśnie misja Pana Krsny, tolerował On obrazy Kauravów w stosunku do Draupadi i krzywdy wyrządzone Pandavom, jak również obrazy wobec Siebie. Można zadać pytanie: "Dlaczego tolerował On takie niesprawiedliwości i obrazy popełniane w Jego obecności? Dlaczego natychmiast nie ukarał Kauravów?" Kiedy Draupadi została znieważona na zgromadzeniu Kauravów, którzy usiłowali obnażyć ją publicznie, Pan ochronił Draupadi poprzez dostarczenie jej nieskończenie długiego odzienia. Ale nie ukarał natychmiast strony, która dopuściła się obrazy. Milczenie Pana w tym przypadku nie oznacza jednak, że wybaczył On obrazę Kauravom. Było wówczas również wielu innych królów na Ziemi, którzy stali się nadmiernie dumni z powodu posiadania trzech rzeczy – zamożności, wykształcenia i zwolenników – i bezustannie kłopotali Ziemię przez przemieszczanie swoich sił wojskowych. Pan po prostu czekał, aż zgromadzą się wszyscy na polu bitwy pod Kuruksetrą, gdzie będzie mógł unicestwić ich wszystkich od razu – usprawniając w ten sposób Swoją misję zabijania. Kiedy bezbożni królowie czy władcy są zbyt nadęci z powodu materialnego bogactwa, wykształcenia i wzrostu populacji, zawsze szczycą się swoją siłą militarną i kłopoczą niewinnych. Kiedy Pan Krsna był tutaj obecny osobiście, świat przepełniony był takimi władcami. Dlatego zaaranżował On bitwę pod Kuruksetrą. W Swojej manifestacji viśva-rupy Pan w następujący sposób wyraził Swoją misję zabijania: "Dobrowolnie zstąpiłem na Ziemię jako nieubłagany czas, by zmniejszyć niepożądaną populację. Zniszczę wszystkich tu zgromadzonych, za wyjątkiem was, Pandavów. Unicestwienie ich nie zależy od waszego udziału w tej wojnie. To już zostało zaaranżowane: Ja zabiję ich wszystkich osobiście: Jeśli pragniesz zasłynąć jako bohater pola walki i cieszyć się zdobyczą wojenną, wówczas, O Savyasacinie, stań się natychmiastową przyczyną tej masakry i niech zasługa przypadnie tobie. Ja już zabiłem wszystkich tych wielkich wojowników –Bhismę, Dronę, Jayadrathę, Karnę i wielu innych wielkich generałów. Nie martw się, Stocz tę bitwę i zasłyń jako wielki bohater." (Bg. 11.32-34)

    Pan zawsze pragnie, aby bhakta stał się bohaterem wydarzeń, które aranżuje osobiście. Pan pragnął, aby będący Jego bhaktą i przyjacielem Arjuna zasłynął jako bohater bitwy pod Kuruksetrą. Dlatego czekał, aż wszyscy złoczyńcy świata zgromadzą się razem. Taki właśnie, a nie inny był powód Jego czekania.

 

03.01.44   Pan pojawia się, by unicestwić złoczyńców. Jego czyny są transcendentalne i spełnia je po to, abyśmy mogli je kontemplować. Jakiż inny cel miałby Pan przychodząc tu na Ziemię, skoro jest transcendentalny do wszelkich materialnych sił?

 

03.01.44   Znaczenie:      Iśvarah paramah krsnah sac-cid-ananda-vigrahah (Brahma-samhita 5.1): forma Pana jest wieczna, pełna szczęścia i wiedzy. Zatem Jego tzw. narodziny są niczym wschód słońca na horyzoncie. Jego narodziny, w przeciwieństwie do narodzin żywych istot, nie zależą od wpływów sił materialnej natury i nie są przymusową reakcją na Jego przeszłe czyny. Jego dokonania i czynności są niezależnymi rozrywkami i nie podlegają reakcjom materialnej natury. W Bhagavad-gicie (4.14) jest powiedziane:

 

na mam karmani limpanti    na me karma-phale sprha

iti mam yo 'bhijanati    karmabhir na sa badhyate

 

Prawo karmy, które Pan ustanawia dla żywych istot, nie stosuje się do Niego. Panu nie zależy również, aby poprawić Swoją sytuację przez czynności, które spełniają zwykłe żywe istoty. Zwykłe żywe istoty podejmują działanie, by polepszyć swoje uwarunkowane życie. Ale Pan już pełen jest wszelkich bogactw, wszelkiej siły, wszelkiej sławy, wszelkiego piękna, wszelkiej wiedzy i wszelkiego wyrzeczenia. Dlaczego miałby pragnąć jakiegokolwiek ulepszenia? Nikt nie może prześcignąć Go w żadnego rodzaju bogactwie, i dlatego pragnienie postępu jest absolutnie bezcelowe w Jego przypadku. Należy zawsze widzieć różnicę pomiędzy czynnościami Pana a czynnościami zwykłych żywych istot W ten sposób można dojść do właściwego wniosku co do transcendentalnej pozycji Pana. Ten, kto jest w stanie dojść do tej konkluzji, że Pan jest transcendentalny, może zostać bhaktą Pana i w ten sposób od razu uwolnić się od wszelkich reakcji swoich przeszłych czynów. Jest powiedziane, karmani nirdahati kintu ca bhakti-bhajam: Pan zmniejsza lub likwiduje wpływ reakcji przeszłych czynów Swojego bhakty. (Brahma-samhita 5.54)

    Czynności Pana powinny przyjąć i rozkoszować się nimi wszystkie żywe istoty. Pań spełnia je w tym celu, by przyciągnąć do Siebie zwykłe, uwarunkowane dusze. Pan zawsze działa dla korzyści Swoich wielbicieli, i w ten sposób – występując jako ich obrońca – urzeka zwykłych, spełniających czynności karmiczne albo poszukujących wyzwolenia ludzi. Przez służbę oddania mogą osiągnąć swój cel tak osoby działające dla materialnej korzyści, jak również zwolennicy zbawienia. Bhaktowie nie pragną cieszyć się rezultatami swojej pracy, ani też nie pragną żadnego rodzaju zbawienia. Rozkoszują się chwalebnymi, nadludzkimi czynami Pana, takimi jak podniesienie Wzgórza Govardhana czy zabicie w dzieciństwie demonicy Putany. Swoimi czynami Pan pragnie przyciągnąć do Siebie wszelkiego rodzaju ludzi – karmitów, jnanich i bhaktów. Ponieważ jest On transcendentalny do wszelkich praw karmy, nie jest rzeczą możliwą, aby przyjął formę mayi, która narzucana jest zwykłym żywym istotom związanym przez swoje własne działania i ich skutki.

    Drugim celem Jego pojawienia się jest unicestwienie parweniuszy będących asurami i powstrzymanie nonsensownej, ateistycznej propagandy mniej inteligentnych ludzi. Dzięki bezprzyczynowej łasce Pana, asury, które Osoba Boga zabija osobiście, otrzymują zbawienie. Pełne znaczenia pojawienie się Pana jest zawsze odmienne od zwykłych narodzin. Nawet czyści bhaktowie nie mają związku z materialnym ciałem, więc z pewnością Pan, który pojawia się takim jakim jest, w Swojej formie sac-cid-ananda, nie jest ograniczony materialną formą.

 

03.01.45   Zatem, O mój przyjacielu, proszę śpiewaj chwały Pana, który powinien być chwalony w miejscach pielgrzymek. Pomimo iż jest nienarodzony, pojawia się tutaj dzięki Swemu bezprzyczynowemu miłosierdziu dla podporządkowanych władców wszystkich części wszechświata. Jedynie dla ich dobra pojawił się On w rodzinie Swoich czystych bhaktów – Yadów.

 

03.01.45   Znaczenie:      W całym wszechświecie jest niezliczona liczba władców, którzy panują nad różnymi planetami: bóg słońca na planecie słonecznej, bóg księżyca na Księżycu, Indra na planecie niebiańskiej, Vayu, Varuna i inni na planecie Brahmaloka, gdzie żyje Pan Brahma. Wszyscy z nich są posłusznymi sługami Pana. Kiedykolwiek występują jakieś problemy w administrowaniu niezliczonymi planetami w rozmaitych wszechświatach, władcy ich modlą się o pojawienie Pana, i wówczas Pan zstępuje. Bhagavatam (l.3.28) potwierdziło to już następującym wersetem:

 

ete camśa-kalah pumsah    krsnas tu bhagavan svayam

indrari-vyakulam lokam    mrdayanti yuge yuge

 

Pan pojawia się w każdym milenium, kiedy posłuszni Mu władcy znajdują się w kłopocie. Również pojawia się ze względu na czystych, oddanych Sobie bhaktów. Podporządkowani władcy i czyści bhaktowie zawsze znajdują się pod ścisłą kontrolą Pana i zawsze są posłuszni Jego pragnieniom.

    Celem pielgrzymek jest bezustanne pamiętanie o Panu. Dlatego Pan jest znany jako tirtha-kirti. Celem udawania się do miejsca pielgrzymek jest otrzymanie szansy sławienia Pana. Nawet dzisiaj, mimo iż czasy się zmieniły, w Indiach nadal znajdują się miejsca pielgrzymek. Na przykład, w Mathurze i Vrndavanie, gdzie mieliśmy okazję przebywać, ludzie są aktywni od czwartej rano aż do nocy i bezustannie, w taki czy inny sposób, intonują święte chwały Pana. Piękno takich miejsc pielgrzymek polega na tym, że automatycznie przywodzą na pamięć chwały Pana. Imię Pana, Jego słowa, cechy, forma, rozrywki i otoczenie są wszystkie identyczne z Panem, i dlatego intonowanie chwał Pana przywołuje Jego osobistą obecność. Pan bez wątpienia obecny jest wszędzie, gdzie gromadzą się Jego czyści bhaktowie i intonują Jego chwały. Pan Sam stwierdził, że zawsze przebywa v tych miejscach, gdzie Jego czyści bhaktowie intonują Jego chwały.

 

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do 1-go Rozdziału 3-go Canto Śrimad-Bhagavatam, zatytułowanego

"Pytania Vidury."