Jest to końcowy rozdział Śrimad-Bhagavatam, który przetłumaczył Śri Śrimad A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada, założyciel-acarya Międzynarodowego Towarzystwa Świadomości Krsny. Rozdział ten kończy się w miejscu, w którym sławny autor zaprzestał tłumaczenia – tuż przed swoim odejściem z tego śmiertelnego świata, 14 listopada 1977, w Krsna-Balarama Mandira we Vrndavanie, w Indii.
Pierwsza część tego rozdziału została napisana w normalny sposób. Śrila Prabhupada siedział i cicho czytał tekst sanskrycki, następnie nagrywał tłumaczenie i komentarze. Później, kiedy zachorował, musieli pomagać mu uczniowie.
W tych ostatnich dniach Śrila Prabhupada był poważnie chory. Podupadł na zdrowiu, przez wiele tygodni nie mógł jeść i powodowało to niesamowity ból nawet przy najmniejszym ruchu.
Gdy leżał, bhakta cicho czytał mu sanskryt. Inny uczeń, siedząc na jego łóżku, trzymał mikrofon, prawie dotykając jego ust. I wtedy Śrila Prabhupada mówił, czasami ledwo dosłyszalnym głosem.
Te nagrania – dokonane w jego pokoju w budynku świątynnym – składają się na ten rozdział.
W tych ostatnich dniach doktor, który odwiedzał Śrila
Prabhupadę, stwierdził, że normalny człowiek, będąc w tak krytycznym stanie,
krzyczałby z powodu intensywnego bólu. Uczniowie Śrila Prabhupady byli
przerażeni patrząc na swojego mistrza duchowego, który cicho, bez niepokoju
pracował. W ostatniej części tego rozdziału widzimy zwykłą jasność myśli Śrila
Prabhupada, ciągłe powoływanie się na pisma święte, skrupulatne zwracanie uwagi
na szczegóły i ostrość czystych opisów filozoficznych, takich jakie były we
wszystkich poprzednich tomach Śrimad-Bhagavatam.
Ostatnie dni Śrila Prabhupady i to tłumaczenie pozostaną inspirującą pamiątką tego, że nawet najcięższe warunki materialne nie mogą zahamować czynności czystego bhakty Najwyższej Osoby Boga.
Wydawcy
Rozdział ten opisuje, jak Pan Brahma usiłował ukraść cielęta i chłopców pasterzy oraz opisuje jego oszołomienie i ostatecznie rozproszenie jego złudzenia.
Chociaż incydent z Aghasurą miał miejsce rok wcześniej, kiedy chłopcy pasterze mieli pięć lat, to gdy skończyli sześć, powiedzieli, "To zdarzyło się dzisiaj." A oto co się wydarzyło. Po zabiciu Aghasury, Krsna razem ze Swoimi towarzyszami, chłopcami pasterzami, udał się na piknik do lasu. Cielęta, zwabione zieloną trawą, stopniowo oddaliły się i dlatego towarzysze Krsny byli nieco poruszeni i pragnęli przyprowadzić je z powrotem. Krsna jednakże zachęcił chłopców mówiąc, "Jedzcie swój posiłek i nie niepokójcie się. Ja pójdę odnaleźć cielęta." I tak Pan odszedł. Następnie, aby zbadać moc Krsny, Pan Brahma zabrał wszystkie cielęta i chłopców pasterzy i trzymał ich w odosobnionym miejscu.
Kiedy Krsna nie mógł odnaleźć cieląt i chłopców, domyślił się, iż był to podstęp Pana Brahmy. Wówczas Najwyższa Osoba Boga, przyczyna wszystkich przyczyn, aby zadowolić Pana Brahmę, jak również Swych własnych towarzyszy i ich matki, rozprzestrzenił się stając się cielętami i chłopcami, dokładnie takimi, jakimi byli oni przedtem. W ten sposób odkrył nową rozrywkę. Szczególną cechą tej rozrywki było to, że matki chłopców pasterzy jeszcze bardziej przywiązały się do swoich synów, a krowy jeszcze bardziej przywiązały się do swych cieląt. Po blisko roku Baladeva zauważył, że wszyscy chłopcy pasterze i cielęta byli ekspansjami Krsny. Toteż zapytał o to Krsnę i został poinformowany o tym, co się wydarzyło.
Po upływie całego roku Brahma powrócił i ujrzał, że Krsna był nadal zajęty jak zwykle ze Swymi przyjaciółmi, cielętami i krowami. Następnie Krsna ukazał wszystkie cielęta i chłopców pasterzy jako czterorękie formy Narayana. Wówczas Brahma zrozumiał moc Krsny i był zaskoczony rozrywkami Krsny, swego wielbionego Pana. Krsna jednakże obdarzył Brahmę Swym bezprzyczynowym miłosierdziem i uwolnił go od złudzenia. Tak więc Brahma zaczął ofiarowywać modlitwy, aby wysławiać Najwyższą Osobę Boga.
10.13.01 Znaczenie: Jeśli nie jest się bardzo zaawansowanym w świadomości Krsny, nie można słuchać bezustannie o rozrywkach Pana. Nityam nava-navaya-manam: mimo iż zaawansowani bhaktowie bezustannie przez lata słuchają o Panu, to nadal mają uczucie, że tematy te są dla nich coraz nowsze i świeższe. Dlatego tacy bhaktowie nie mogą porzucić słuchania o rozrywkach Pana Krsny. Premanjana-cchurita-bhakti-vilocanena santah sadaiva hrdayesu vilokayanti. Słowo santah zostało użyte tutaj w odniesieniu do osób, które rozwinęły miłość do Krsny. Yam śyamasundaram acintya-guna-svarupam govindam adi-purusam tam aham bhajami (Brahma-samhita 5.38). Dlatego też Maharaja Pariksit został nazwany tutaj bhagavatottama, najlepszym z bhaktów, ponieważ dopóki nie jest się bardzo zaawansowanym w służbie oddania, nie można doznawać ekstazy, słuchając coraz więcej ani nie można docenić tych tematów jako coraz świeższych i nowszych.
10.13.02 Znaczenie: Słowo sara-bhrtam oznacza paramahamsowie. Hamsa, czyli łabędź, wypija mleko z mieszaniny mleka i wody, i odrzuca wodę. Podobnie, naturą osób, które przyjęły życie duchowe i świadomość Krsny – rozumiejąc, że Krsna jest życiem i duszą każdego – jest to, że w żadnym momencie nie są w stanie porzucić krsna-katha, czyli tematów o Krsnie. Tacy paramahamsowie zawsze oglądają Krsnę w głębi swych serc (santah sadaiva hrdayesu vilokayanti). W świecie materialnym zawsze obecne są kama (pragnienia), krodha (gniew) i bhaya (strach), ale w świecie duchowym, czyli transcendentalnym, można wykorzystać je dla Krsny. Kamam krsna-karmarpane. Zatem paramahamsowie pragną zawsze działać dla Krsny. Krodham bhakta-dvesi jane. Gniewu używają przeciwko niewielbicielom, a bhaya, czyli strach, przekształcają w strach przed odstąpieniem od świadomości Krsny. W ten sposób życie bhakty paramahamsy jest całkowicie poświęcone Krsnie, tak jak życie osoby przywiązanej do świata materialnego jest oddane po prostu kobietom i pieniądzom. To, co jest dniem dla osoby materialistycznej, jest nocą dla osoby uduchowionej. Co jest bardzo słodkie dla materialisty – mianowicie kobiety i pieniądze – osoba uduchowiona uważa za truciznę.
sandarśanam visayinam
atha yositam ca
ha hanta hanta
visa-bhaksanato 'py asadhu
Jest to instrukcja Caitanyi Mahaprabhu. Dla paramahamsy Krsna jest wszystkim, lecz dla materialisty wszystkim są kobiety i pieniądze.
10.13.05 Znaczenie: Podany tutaj opis lasu Vrndavany
przedstawił Krsna pięć tysięcy lat temu, i tak samo las ten wyglądał w czasach
Vaisnava acaryów trzysta czy
czterysta lat temu. Kujat-kokila-hamsa-sarasa-ganakirne
mayurakule. Las Vrndavany zawsze rozbrzmiewa ćwierkaniem i gruchaniem
ptaków takich jak kukułki (kokila), kaczki (hamsa) i żurawie (sarasa). Jest on również pełen pawi (mayurakule). Te same dźwięki i atmosfera nadal
obecne są na terenie, gdzie usytuowana jest świątynia Krsna Balarama. Każdy
odwiedzający tę świątynię z przyjemnością słucha ćwierkania ptaków, jak to
zostało opisane tutaj (kujat-kokila-hamsa-sarasa).
10.13.08 Znaczenie: Dla czystego bhakty Krsna jest zawsze widocznym, jak oznajmia Brahma-samhita (santah sadaiva hrdayesu vilokayanti) i jak Sam Krsna oznajmia w Bhagavad-gicie (sarvatah panipadam tat sarvato 'ksi-śiro-mukham). Gdy poprzez nagromadzenie pobożnych czynności (krta-punya-punjah) ktoś wznosi się do platformy czystej służby oddania, wówczas Krsna jest zawsze widoczny w głębi jego serca. Osoba, która osiągnęła taką doskonałość, jest wszechpiękna w transcendentalnym szczęściu. Obecny ruch świadomości Krsny jest próbą utrzymania Krsny w centrum, gdyż jeśli to zostanie osiągnięte, wszystkie czynności automatycznie staną się piękne i szczęśliwe.
10.13.10 Znaczenie: Czasami jeden przyjaciel mówił: "Krsno, zobacz tylko, jak smaczne jest moje jedzenie," i Krsna brał trochę i śmiał się. Podobnie, Balarama, Sudama i inni przyjaciele wzajemnie próbowali swojego pożywienia i śmiali się. W ten sposób przyjaciele zaczęli radośnie spożywać swoje przyniesione z domu posiłki.
10.13.11 Znaczenie: Kiedy Krsna jadł razem ze Swymi przyjaciółmi pasterzami, przyleciał tam pewien trzmiel, aby przyłączyć się do jedzenia. Wówczas Krsna żartował: "Dlaczego przybyłeś tutaj, by niepokoić Mojego przyjaciela bramina Madhumangalę? Chcesz zabić bramina. Niedobrze." Wszyscy chłopcy śmiali się i radowali, żartując podczas jedzenia. Tak więc mieszkańcy wyższych planet dziwili się, że Najwyższa Osoba Boga, który je jedynie wówczas, kiedy ofiarowana jest yajna, teraz posila się ze Swymi przyjaciółmi w lesie niczym zwykłe dziecko.
10.13.13 Znaczenie: Mając przyjaźń Krsny, bhakta nie może się niczego obawiać. Krsna jest najwyższym kontrolerem, kontrolerem nawet śmierci, która uważana jest za ostateczny strach w tym materialnym świecie. Bhayam dvitiyabhiniveśatah syat (Bhag. 11.2.37). Strach ten powstaje z powodu braku świadomości Krsny; w przeciwnym razie nie ma żadnego strachu. Dla osoby, która przyjęła schronienie lotosowych stóp Krsny, ten materialny świat strachu przestaje być niebezpieczny.
bhavambudhir vatsa-padam param padam
padam padam yad vipadam na tesam
Bhavambudhih, materialny ocean strachu, można z łatwością pokonać dzięki łasce najwyższego kontrolera. Ten materialny świat, w którym na każdym kroku istnieje strach i niebezpieczeństwo (padam padam yad vipadam), nie jest przeznaczony dla tych, którzy przyjęli schronienie u lotosowych stóp Krsny. Takie osoby są wyzwolone z tego przepełnionego strachem świata.
samaśrita ye pada-pallava-plavam
mahat-padam punya-yaśo murareh
bhavambudhir vatsa-padam param padam
padam padam yad vipadam na tesam
(Bhag. 10.14.58)
Dlatego każdy powinien przyjąć schronienie Najwyższej Osoby, który jest źródłem nieustraszoności, i w ten sposób być bezpiecznym.
10.13.14 Znaczenie: Vedy (Śvetaśvatara Up. 6.8) stwierdzają, że Najwyższa Osoba Boga osobiście nie ma nic do zrobienia (na tasya karyam karanam ca vidyate), ponieważ wszystkiego dokonuje poprzez Swoje energie i moce (parasya śaktir vividhaiva śruyate). Niemniej jednak, tutaj widzimy, że osobiście zatroszczył się o odnalezienie cieląt Swoich przyjaciół. Było to bezprzyczynowe miłosierdzie Krsny. Mayadhyaksena prakrtih suyate sa-caracaram: wszystkie sprawy całego świata i całej manifestacji kosmicznej odbywają się pod Jego nadzorem, poprzez Jego różne energie. Niemniej jednak, kiedy istnieje potrzeba, aby zatroszczyć się o Swoich przyjaciół, robi to osobiście. Krsna zapewnił Swych przyjaciół: "Nie bójcie się. Osobiście poszukam waszych cieląt." Było to bezprzyczynową łaską Krsny.
10.13.15 Znaczenie: Gdy Krsna, otoczony przez Swych przyjaciół, zabijał Aghasurę, Brahma był zdumiony, lecz gdy ujrzał, że Krsna niezwykle cieszył się Swą rozrywką posilania się, był jeszcze bardziej zdumiony i zapragnął sprawdzić, czy Krsna rzeczywiście tam był. W ten sposób uwikłał się w mayę Krsny. Przecież Brahma urodził się w materialny sposób. Jak wspomniano tutaj, ambhojanma-janih, narodził się z ambhoja, kwiatu lotosu. Nie ma znaczenia, że narodził się z lotosu, a nie z jakiegoś człowieka, zwierzęcia czy materialnego ojca. Lotos jest również materialny i każdy, kto rodzi się poprzez materialną energię, musi podlegać czterem materialnym niedoskonałościom:
bhramie (tendencji do popełniania błędów),
pramadzie (tendencji do podlegania złudzeniu),
vipralipsie (tendencji do oszukiwania) i
karanapatavie (niedoskonałym zmysłom).
Tak więc Brahma również się uwikłał.
Używając swej mayi Brahma pragnął sprawdzić, czy Krsna rzeczywiście był tam obecny. Ci chłopcy pasterze byli jedynie ekspansjami Samego Krsny (ananda-cinmaya-rasa-pratibhavitabhih). Później Krsna ukaże Brahmie, w jaki sposób rozprzestrzenia się we wszystko poprzez Swą hladini śakti, ananda-cinmaya-rasa. Hladini śaktir asmat: Krsna posiada transcendentalną moc zwaną hladini śakti. Nie cieszy się niczym, co jest produktem energii materialnej. Toteż Brahma ujrzy, jak Pan Krsna rozszerza Swą energię.
Brahma chciał zabrać towarzyszy Krsny, lecz zamiast nich zabrał jakichś innych chłopców i cielęta. Ravana chciał zabrać Sitę, lecz to nie było możliwe i zamiast niej zabrał maya Sitę. Podobnie, Brahma zabrał mayarbhakah: chłopców zamanifestowanych przez mayę Krsny. Brahma mógł ukazać niezwykłe bogactwo mayarbhakom; lecz nie mógł ukazać żadnej niezwykłej mocy towarzyszom Krsny. Przekona się o tym w bliskiej przyszłości. Mayarbhakasya iśituh. Przyczyną tej mayi, oszołomienia, był najwyższy kontroler, prabhavatah – wszechpotężna Najwyższa Osoba, Krsna – i zobaczymy, jaki był tego rezultat. Każda materialnie narodzona osoba podlega oszołomieniu. Dlatego rozrywka ta zwana jest brahma-vimohana-lila, rozrywką oszołomienia Brahmy. Mohitam nabhijanati mam ebhyah param avyayam (Bg. 7.13). Osoby narodzone materialnie nie mogą w pełni zrozumieć Krsny. Nie mogą Go zrozumieć nawet półbogowie (muhyanti yat surayah). Tene brahma hrda ya adi-kavaye (Bhag. 1.1.1). Każdy, począwszy od Brahmy aż do małego insekta, musi przyjmować nauki od Krsny.
10.13.16 Znaczenie: Krsna natychmiast zrozumiał, że Brahma zabrał zarówno cielęta, jak i chłopców, ale niczym niewinny chłopiec poszukiwał ich wszędzie, tak aby Brahma nie mógł zrozumieć mayi Krsny. Było to przedstawienie teatralne. Aktor wie o wszystkim, lecz mimo to gra na scenie w taki sposób, że inni nie mogą go zrozumieć.
10.13.17 Znaczenie: Chociaż Krsna jest viśva-vit, znawcą wszystkiego, co dzieje się w całej manifestacji kosmicznej, to jednak niczym niewinne dziecko okazał ignorancję wobec działania Brahmy, chociaż zrozumiał, że wszystko to było jego sprawką. Rozrywka ta nazywana jest brahma-vimohana, oszołomieniem Brahmy. Brahma już był oszołomiony czynnościami Krsny jako niewinnego dziecka, a teraz zostanie oszołomiony jeszcze bardziej.
10.13.18 Znaczenie: Chociaż Brahma był już uwikłany w swym oszołomieniu, chciał okazać swą moc chłopcom pasterzom; lecz gdy zabrał chłopców i ich cielęta i powrócił do swej siedziby, Krsna jeszcze bardziej zdumiał Brahmę oraz matki chłopców, ponownie przejawiając w lesie rozrywki jedzenia drugiego śniadania i zastępując wszystkie cielęta i chłopców, tak jak wyglądali przedtem. Według Ved: ekam bahu syam, Osoba Boga może stać się wieloma, wieloma milionami cieląt i chłopców pasterzy, tak jak uczynił to, aby jeszcze bardziej oszołomić Brahmę.
10.13.19 Znaczenie: Jak oznajmia Brahma-samhita (5.33):
advaitam acyutam anadim ananta-rupam
adyam purana-purusam nava-yauvanam ca
Krsna, param brahma, Najwyższa Osoba Boga, jest adyam, początkiem wszystkiego; jest On adi-purusam, wiecznie młodą oryginalną osobą. Może On rozszerzyć
się w więcej form nie można to sobie wyobrazić, jednakże nie upada ze Swojej
oryginalnej formy Krsny; dlatego jest nazywany Acyuta. To jest Najwyższa Osoba
Boga. Sarvam visnumayam jagat. Sarvam khalv idam brahma. W ten sposób
Krsna dowiódł, że jest wszystkim, że może stać się wszystkim, jednakże mimo to
Sam jest różny od wszystkiego (mat-sthani
sarva-bhutani na caham tesv avasthitah).
To jest Krsna, który rozumiany jest przez filozofię acintya-bhedabheda-tattva. Purnasya purnam adaya purnam evavaśisyate: Krsna
jest zawsze kompletny i chociaż może stwarzać miliony wszechświatów – a
wszystkie z nich kompletne we wszelkich bogactwach – pozostaje On tak bogaty,
jak zawsze, nie ulegając żadnej zmianie (advaitam). Zostało to wyjaśnione przez różnych
Vaisnava acaryów poprzez filozofie
takie jak viśuddhadvaita, viśistadvaita i dvaitadvaita. Zatem o Krsnie należy
uczyć się od acaryów. Acaryavan puruso
veda: kto podąża ścieżką acaryów, zna
prawdziwą postać rzeczy. Taka osoba może znać Krsnę, takim jakim On jest,
przynajmniej do pewnego stopnia, a skoro tylko ktoś rozumie Krsnę (janma karma ca me divyam evam yo vetti
tattvatah), zostaje wyzwolony z
materialnej niewoli (tyaktva deham punar
janma naiti mam eti so 'rjuna).
10.13.20 Znaczenie: Krsna zazwyczaj pozostawał w lesie
i na pastwiskach razem ze Swoimi towarzyszami, chłopcami pasterzami, opiekując
się cielętami i krowami. Teraz; kiedy Brahma zabrał tę oryginalną grupę, Krsna
Sam – bez niczyjej wiedzy, nawet bez wiedzy Baladevy – przyjął formę każdego
członka tej grupy i robił to, co zwykł robić każdego dnia. Instruował Swych
przyjaciół, by robili to i tamto, kontrolował cielęta oraz udawał się do lasu,
aby szukać ich, kiedy zabłądziły, skuszone nową trawą, lecz te cielęta i
chłopcy byli Nim Samym. Była to niepojęta moc Krsny. Jak wyjaśnił Śrila Jiva
Gosvami: radha krsna-pranaya-vikrtir
hladini śaktir asmat. Radha i Krsna są tym samym. Krsna – poprzez
rozprzestrzenienie Swej energii przyjemności staje się Radharani. Krsna
rozprzestrzenił tę samą energię przyjemności (ananda-cinmaya-rasa), gdy
Sam stał się wszystkimi cielętami i chłopcami i cieszył się transcendentalnym
szczęściem we Vrajabhumi. Dokonała tego moc yogamaya
i było to niepojęte dla osób znajdujących się pod wpływem mocy mahamayi.
10.13.21 Znaczenie: Krsna miał bardzo wielu przyjaciół, spośród których głównymi byli Śridama, Sudama i Subala. Zatem Krsna Sam stał się Śridamą, Sudamą i Subalą i wszedł do ich odpowiednich domów z ich odpowiednimi cielętami.
10.13.22 Znaczenie: Chociaż wszystkie starsze gopi wiedziały, że Krsna był synem matki Yaśody, mimo to pragnęły: "Gdyby Krsna został mym synem, opiekowałabym się Nim tak samo, jak matka Yaśoda." Takie było ich najskrytsze pragnienie. Teraz, aby je zadowolić, Krsna osobiście przyjął rolę ich synów i spełnił ich pragnienie. Zwiększyły one swą szczególną miłość do Krsny poprzez obejmowanie i karmienie Go, a Krsna smakował mleko z ich piersi, tak jak gdyby był to nektar. W ten sposób oszałamiając Brahmę, doznawał szczególnej transcendentalnej przyjemności stworzonej przez yogamayę pomiędzy wszystkimi innymi matkami a Sobą.
10.13.24 Znaczenie: Wszystko, co działo się pomiędzy cielętami i ich matkami opiekującymi się nimi, było zaaranżowane przez Samego Krsnę.
10.13.25 Znaczenie: Czynienie różnicy pomiędzy własnym synem a synem kogoś innego nie jest rzeczą nienaturalną. Wiele starszych kobiet ma matczyne uczucie do cudzych synów, jednakże czynią różnicę pomiędzy synami innych a swymi własnymi. Lecz teraz starsze gopi nie były w stanie czynić różnicy pomiędzy własnymi synami a Krsną, ponieważ gdy Brahma zabrał ich własnych synów, Krsna rozprzestrzenił się w nich. Tak więc ich zwiększone uczucie do własnych synów, którymi teraz był Sam Krsna, było spowodowane oszołomieniem przypominającym oszołomienie Brahmy. Poprzednio matki Śridamy, Sudamy, Subali i innych przyjaciół Krsny nie darzyły tym samym uczuciem synów innych matek, lecz teraz gopi traktowały wszystkich chłopców jak swych własnych. Dlatego Śukadeva Gosvami pragnął wyjaśnić to wzmożenie się uczucia w odniesieniu do oszołomienia przez Krsnę Brahmy, gopi, krów i wszystkich innych.
10.13.27 Znaczenie: Wszystko było Krsną. Krsną były cielęta, chłopcy pasterze, i Sam ich obrońca i żywiciel. Innymi słowy, Krsna rozprzestrzenił się w rożne cielęta i chłopców pasterzy i nieprzerwanie kontynuował Swe rozrywki przez jeden rok. Jak oznajmia Bhagavad-gita, ekspansja Krsny usytuowana jest w każdym sercu jako Dusza Najwyższa. Podobnie, zamiast rozprzestrzenić się jako Dusza Najwyższa, przez jeden rok rozprzestrzenił się jako część cieląt i chłopców pasterzy.
10.13.28 Znaczenie: Aż do tego czasu nawet Balarama był zniewolony oszołomieniem, które okryło Brahmę. Nawet Balarama nie wiedział, że wszystkie cielęta i chłopcy pasterze byli ekspansjami Krsny, czy że On Sam był również ekspansją Krsny. Zostało Mu to wyjawione zaledwie pięć czy sześć dni przed upływem pełnego roku.
10.13.30 Znaczenie: Na ogół krowy i cielęta pasą się oddzielnie. Starsi mężczyźni opiekują się krowami, a małe dzieci doglądają cieląt. Jednakże tym razem krowy zapomniały o swej pozycji, kiedy tylko ujrzały cielęta poniżej wzgórza Govardhana i gwałtownie biegły, z wyprostowanymi ogonami oraz złączonymi przednimi i tylnymi nogami, dopóki nie dotarły do swych cieląt
10.13.32 Znaczenie: Każdy zwiększał swe uczucie do Krsny. Gdy pasterze, schodząc ze wzgórza, ujrzeli własnych synów, którzy nie byli nikim innym jak Krsną, ich miłość wzrosła.
10.13.33 Znaczenie: Po tym jak Brahma ukradł oryginalnych chłopców pasterzy i cielęta, Krsna rozprzestrzenił się, aby ponownie stać się chłopcami i cielętami. I ponieważ chłopcy byli w rzeczywistości ekspansjami Krsny, pasterze czuli do nich szczególną atrakcję. Początkowo pasterze będący na szczycie wzgórza byli rozgniewani, lecz dzięki Krsnie chłopcy byli niezwykle atrakcyjni i dlatego pasterze zeszli ze wzgórza, przepełnieni szczególnym uczuciem.
10.13.34 Znaczenie: Na początku pasterze byli źli, że krowy czuły atrakcję do cieląt, lecz gdy zeszli ze wzgórza, sami zostali urzeczeni własnymi synami i dlatego objęli ich. Obejmowanie syna i wąchanie jego głowy jest oznaką uczucia.
10.13.35 Znaczenie: Krowy miały już młodsze cielęta, które zaczęły ssać mleko swych matek, a niektóre z krów dopiero co urodziły cielęta, ale teraz, z powodu miłości, krowy entuzjastycznie okazały swe uczucie starszym cielętom, które już nie ssały mleka. Cielęta te były dorosłe, lecz mimo to matki chciały je karmić. Dlatego Balarama był nieco zdumiony i chciał zapytać Krsnę o powód takiego ich zachowania. W rzeczywistości matki bardziej pragnęły karmić cielęta starsze, chociaż młode też były tam obecne, ponieważ starsze cielęta były ekspansjami Krsny. Te zdumiewające wydarzenia miały miejsce na skutek manipulacji yogamayi. Są dwie maye działające pod kierunkiem Krsny – mahamaya, energia świata materialnego, i yogamaya, energia świata duchowego. Te niezwykłe wydarzenia miały miejsce z powodu wpływu yogamayi. Od tego dnia, kiedy Brahma ukradł cielęta i chłopców, yogamaya działała w taki sposób, że mieszkańcy Vrndavany, nawet Pan Balarama, nie byli w stanie zrozumieć działania yogamayi i tego, w jaki sposób sprawia ona, że dzieją się takie niezwykłe rzeczy. Ale po pewnym czasie działania yogamayi, szczególnie Balarama mógł zrozumieć, co miało miejsce, i dlatego zapytał Krsnę.
10.13.36 Znaczenie: Ten wzrost uczucia nie był mayą; raczej, ponieważ Krsna rozprzestrzenił się jako wszystko i ponieważ całe życie każdego we Vrndavanie było przeznaczone dla Krsny; wskutek tego krowy – pełne uczucia do Krsny – darzyły starsze cielęta większym uczuciem niż młodsze i wzrosła miłość mężczyzn do ich synów. Balarama był zdumiony widząc, że wszyscy mieszkańcy Vrndavany są tak czuli dla swych własnych dzieci, dokładnie tak jak byli dla Krsny. Podobnie, krowy zwiększyły swe uczucie do swych cieląt – tak bardzo jak do Krsny. Balarama był zdumiony widząc to działanie yogamayi. Dlatego zapytał Krsnę: "Co się tutaj dzieje? Czym jest to misterium?"
10.13.37 Znaczenie: Balarama był zdumiony. Myślał, że ten niezwykły przejaw uczucia był czymś mistycznym, spełnionym albo przez półbogów albo jakiegoś wspaniałego człowieka. W przeciwnym razie jak mogła zajść taka wspaniała zmiana? "Ta maya może być jakąś raksasi-maya," myślał, "ale jak raksasi-maya mogłaby mieć wpływ na Mnie? Nie jest to możliwe. Zatem musi to być maya Krsny." Zatem doszedł do wniosku, że przyczyną tej mistycznej zmiany musi być Krsna, którego Balarama uważał za Swą uwielbioną Osobę Boga. Myślał On: "To zostało zaaranżowane przez Krsnę i nawet Ja nie mogłem przeniknąć tej siły mistycznej." W ten sposób Balarama zrozumiał, że wszyscy ci chłopcy i cielęta byli jedynie ekspansjami Krsny.
10.13.38 Znaczenie: Każda osoba jest inna. Różnice istnieją nawet pomiędzy bliźniakami. Jednakże gdy Krsna rozprzestrzenił się w chłopców i cielęta, każdy chłopiec i każde cielę pojawiło się w swej oryginalnej postaci, z tym samym indywidualnym sposobem postępowania, tymi samymi tendencjami, tym samym kolorem, tym samym ubraniem itd., gdyż Krsna zamanifestował się z tymi wszystkimi różnicami. Było to bogactwo Krsny.
10.13.39 Znaczenie: Pytając Krsnę o prawdziwą sytuację, Pan Balarama powiedział, "Mój drogi Krsno, na początku myślałem, że wszystkie te krowy, cielęta i chłopcy pasterze są albo wielkimi mędrcami i świętymi osobami, albo półbogami, lecz teraz okazuje się, że w rzeczywistości są to Twoje ekspansje. Wszyscy oni są Tobą; Ty Sam grasz rolę cieląt i krów oraz chłopców. Na czym polega misterium tej sytuacji? Gdzie udali się inni chłopcy, cielęta i krowy? I dlaczego Ty rozprzestrzeniasz się w krowy, cielęta i chłopców? Czy łaskawie powiesz Mi, jaka jest tego przyczyna?" Na prośbę Balaramy, Krsna pokrótce wyjaśnił całą sytuację: w jaki sposób Brahma skradł cielęta i chłopców, i jak Krsna zataił to wydarzenie rozprzestrzeniając się tak, aby ludzie nie domyślili się, że brakowało oryginalnych krów, cieląt i chłopców. Toteż Balarama zrozumiał, że nie była to maya, lecz bogactwo Krsny. Krsna ma wszelkie bogactwa, a to było jedynie Jego innym bogactwem.
Pan Balarama powiedział: "Początkowo myślałem, że ci chłopcy i cielęta byli przejawem mocy wielkich mędrców takich jak Narada, lecz teraz widzę, że wszyscy ci chłopcy i cielęta są Tobą." Po zapytaniu Krsny, Pan Balarama zrozumiał, że to Sam Krsna stał się wieloma. O tym, że Krsna może dokonać takiej rzeczy, mówi Brahma-samhita (5.33). Advaitam acyutam anadim ananta-rupam: mimo iż jest jednym, może rozszerzyć się w tak wiele form. Według wersji wedyjskiej, ekam bahu syam: może rozszerzyć się w wiele tysięcy i milionów, a mimo to nadal pozostać jednym. W tym sensie wszystko jest duchowe, ponieważ wszystko jest ekspansją Krsny; to znaczy, że wszystko jest ekspansją albo Samego Krsny, albo Jego mocy. Ponieważ moc nie jest różna od źródła mocy, moc i źródło mocy są jednym (śakti-śaktimator abhedah). Jednakże Mayavadi mówią, cid-acit-samanvayah: duch i materia są jednym. Jest to błędna koncepcja. Duch (cit) jest różny od materii (acit), jak wyjaśnił Sam Krsna w Bhagavad-gicie (7.4-5):
bhumir apo 'nalo vayuh kham
mano buddhir eva ca
ahankara itiyam me bhinna
prakrtir astadha
apareyam itas tv
anyam prakrtim viddhi me param
jiva-bhutam
maha-baho yayedam dharyate jagat
"Ziemia, woda, ogień, powietrze, eter, umysł, inteligencja i fałszywe ego – wszystkie (w liczbie ośmiu) są Moimi oddzielonymi energiami materialnymi. Oprócz tych energii, o potężny Arjuno, istnieje Moja wyższa energia, którą są wszystkie żywe istoty wykorzystujące zasoby tej niższej, materialnej natury." Duch i materia nie mogą być uczynione jednym, gdyż w rzeczywistości są one wyższą i niższą energią, jednakże Mayavadi, czy Advaita-vadi, usiłują uczynić je jednym. Jest to błędne. Chociaż duch i materia ostatecznie pochodzą z tego samego źródła, nie mogą być uczynione jednym. Na przykład, jest wiele rzeczy, które pochodzą z naszych ciał, ale chociaż pochodzą z lego samego źródła, nie mogą być uczynione jednym. Powinniśmy dobrze zapamiętać, że chociaż źródło jest jedno, emanacje z tego źródła powinny być rozważane oddzielnie jako niższe i wyższe. Różnica pomiędzy filozofią Mayavada a Vaisnava jest taka, że filozofia Vaisnava uznaje ten fakt. Dlatego filozofia Śri Caitanyi Mahaprabhu jest nazywana acintya-bhedabheda - jednoczesną jednością i różnicą. Na przykład, nie można rozdzielić ognia i ciepła, gdyż tam, gdzie jest ogień, istnieje ciepło, a gdzie jest ciepło, tam jest ogień. Niemniej jednak, chociaż nie możemy dotknąć ognia, możemy tolerować ciepło. Toteż chociaż są one jednym, są odmienne.
10.13.40 Znaczenie: Pan Brahma odszedł jedynie na chwilę według swojego czasu, lecz gdy powrócił, w kalkulacji czasu ludzkiego minął rok. Na różnych planetach istnieje różna kalkulacja czasu. Na przykład, satelita zrobiony przez człowieka może okrążyć Ziemię w przeciągu godziny i dwudziestu pięciu minut i w ten sposób dopełnić cały dzień, chociaż dla osób żyjących na Ziemi dzień trwa zwykle dwadzieścia cztery godziny. Więc to, co dla Brahmy było chwilą, było jednym rokiem na Ziemi. Krsna rozprzestrzeniał się w tak wiele form przez jeden rok, ale dzięki aranżacji yogamayi nikt nie był w stanie tego zrozumieć poza Balaramą.
Po upływie chwili; według kalkulacji Brahmy, Brahma powrócił, aby przekonać się, co wywołała kradzież chłopców i cieląt. Obawiał się również, że igrał z ogniem. Krsna był jego panem, a on dla zabawy spłatał Mu figla zabierając cielęta i chłopców. Był naprawdę niespokojny, więc wrócił dosyć szybko; po chwili (według swojej kalkulacji). Kiedy Brahma powrócił, ujrzał, że wszyscy chłopcy, cielęta i krowy bawili się z Krsną w ten sam sposób jak wówczas, gdy się do nich zbliżył. Dzięki manifestacji yogamayi Krsny, odbywały się tam – bez żadnej zmiany – te same rozrywki.
Tego dnia, kiedy Pan Brahma przyszedł po raz pierwszy, Baladeva nie mógł pójść z Krsną i chłopcami pasterzami, gdyż były to Jego urodziny i Jego matka zatrzymała Go w domu, aby urządzić odpowiednią ceremonialną kąpiel zwaną śantika-snana. Dlatego Pan Baladeva nie został wtedy zabrany przez Brahmę. Teraz, w rok później, Brahma powrócił, a ponieważ powrócił dokładnie tego samego dnia, Baladeva ponownie został zatrzymany w domu z powodu Swoich urodzin. Dlatego, chociaż werset ten wspomina, że Brahma ujrzał Krsnę i wszystkich chłopców pasterzy, nie ma tu wzmianki o Baladevie. Pięć czy sześć dni wcześniej Baladeva pytał Krsnę o niezwykłe uczucie krów i pasterzy; ale teraz, gdy Brahma powrócił, ujrzał wszystkie cielęta i chłopców, bawiących się z Krsną jako ekspansje Krsny, lecz nie ujrzał Baladevy. Tak jak rok wcześniej, Pan Baladeva nie udał się do lasu w ten dzień, gdy pojawił się tam Pan Brahma.
10.13.41 Znaczenie: Dzięki swej mocy mistycznej Pan Brahma położył cielęta i chłopców w jaskini i trzymał ich tam przez jeden rok. Toteż gdy ujrzał, że Pan Krsna nadal bawi się ze wszystkimi krowami i cielętami, próbował zrozumieć, co się stało. "Co to jest?" myślał. "Może zabrałem te cielęta i chłopców pasterzy, lecz teraz zostali wyprowadzeni z jaskini. Czy właśnie to się wydarzyło? Czy Krsna przyprowadził ich tu z powrotem?" Jednakże później Pan Brahma ujrzał, że cielęta i chłopcy, których zabrał, byli nadal w tej samej mistycznej mayi, której ich poddał. Toteż doszedł do wniosku, że cielęta i chłopcy pasterze bawiący się teraz z Krsną byli różni od tych w jaskini. Zrozumiał, że chociaż oryginalne cielęta i chłopcy byli nadal w jaskini, gdzie ich umieścił, Krsna rozprzestrzenił się i bawiący się z Nim chłopcy i cielęta byli ekspansjami Krsny. Mieli te same cechy, tę samą mentalność i te same intencje, lecz wszyscy byli Krsną.
10.13.42 Znaczenie: Chociaż wyglądali jak cielęta, krowy i chłopcy pasterze, wszyscy byli Visnu. W rzeczywistości byli visnu-tattvą, nie jiva-tattvą. Brahma był zdumiony. Myślał: "Oryginalnie chłopcy pasterze i krowy nadal znajdują się tam, gdzie umieściłem ich zeszłego roku. Któż więc dotrzymuje teraz towarzystwa Krsnie dokładnie jak przedtem? Skąd oni pochodzą?" Brahma był zdumiony, że jego moc mistyczna została zlekceważona. Nie dotykając oryginalnych krów i chłopców pasterzy trzymanych przez Brahmę, Krsna stworzył inną grupę cieląt i chłopców, którzy wszyscy byli ekspansjami visnu-tattvy. Tak więc moc mistyczna Brahmy została usunięta.
10.13.43 Znaczenie: Brahma był zakłopotany. Myślał: "Oryginalni chłopcy i cielęta nadal śpią, tak jak ich zostawiłem, lecz inna grupa chłopców bawi się tutaj z Krsną. Jak się to stało?" Brahma nie mógł pojąć, co się dzieje. Którzy chłopcy byli prawdziwi, a którzy nie? Nie był w stanie dojść do żadnego określonego wniosku. Rozważał tę sprawę przez dłuższą chwilę. "Jak jednocześnie mogą istnieć dwie grupy cieląt i chłopców? Czy ci chłopcy i cielęta zostali stworzeni przez Krsnę, czy Krsna stworzył tych, którzy pozostają w uśpieniu? Czy po prostu obie grupy stworzył Krsna?" Brahma myślał o tym na wiele różnych sposobów. "Czy, gdy idę do jaskini, aby zobaczyć, czy chłopcy i cielęta są tam nadal, to Krsna idzie tam po mnie, aby ich zabrać i umieścić tutaj, tak bym po przyjściu tutaj mógł ich zobaczyć, czy Krsna następnie bierze ich stąd i umieszcza tam?" Brahma nie był w stanie pojąć, jak mogą istnieć dwie grupy dokładnie takich samych cieląt i chłopców pasterzy. Mimo iż ciągle to rozważał, w ogóle nie był w stanie tego zrozumieć.
10.13.44 Znaczenie: Brahma pragnął oszołomić Krsnę,
który oszałamia cały wszechświat. Cały wszechświat znajduje się pod wpływem
mistycznej mocy Krsny (mama maya
duratyaya), lecz Brahma pragnął
zwieść Jego. Rezultat był taki, że Brahma sam został zwiedziony, tak jak gdy
ktoś pragnie zabić drugą osobę, sam może zostać zabity. Innymi słowy, Brahma
został pokonany przez swą własną próbę. W podobnej pozycji znajdują się
naukowcy i filozofowie, którzy pragną przewyższyć mistyczną moc Krsny. Wyzywają
Krsnę, mówiąc: "Czym jest Bóg? Możemy zrobić to i możemy zrobić
tamto." Lecz im bardziej wyzywają Krsnę w ten sposób, tym bardziej
uwikłują się w cierpienia. Morał jest taki, że nie powinniśmy próbować
przewyższyć Krsny. Raczej, zamiast starać się Go przewyższyć, powinniśmy się Mu
podporządkować (sarva-dharman parityajya
mam ekam śaranam vraja).
Zamiast pokonać Krsnę, Brahma sam został pokonany, gdyż nie był w stanie zrozumieć działania Krsny. Skoro Brahma, główna osoba w tym wszechświecie, był tak oszołomiony, to cóż dopiero mówić o tzw. naukowcach i filozofach? Sarva-dharman parityajya mam ekam śaranam vraja. Powinniśmy porzucić wszelkie nasze maleńkie wysiłki przeciwstawienia się aranżacjom Krsny. Zamiast tego powinniśmy przyjąć wszelkie aranżacje, które On proponuje. To jest zawsze lepsze, gdyż to uczyni nas szczęśliwymi. Im bardziej staramy się przeciwstawiać aranżacji Krsny, tym bardziej uwikłujemy się w mayę Krsny (daivi hy esa gunamayi mama maya duratyaya). Lecz ten, kto osiągnął platformę podporządkowania się instrukcjom Krsny (mam eva ye prapadyante), jest wyzwolony, wolny od krsna-mayi (mayam etam taranti te). Moc Krsny jest niczym rząd, którego nie można pokonać. Przede wszystkim istnieją prawa, jest siła policyjna, a poza tym siła militarna. Jaki jest zatem sens przeciwstawiania się sile rządu? Podobnie, jaka może być korzyść z próby wyzwania Krsny?
Z następnego wersetu wyraźnie wynika, że Krsny nie można pokonać żadnym rodzajem mocy mistycznej. Jeśli ktoś zyskuje nawet odrobinę mocy wiedzy naukowej, próbuje przeciwstawić się Bogu, lecz w rzeczywistości nikt nie jest w stanie oszołomić Krsny. Kiedy Brahma, główna osoba w tym wszechświecie, próbował oszołomić Krsnę, sam był oszołomiony i zdumiony. Taka jest pozycja uwarunkowanej duszy. Brahma pragnął oszołomić Krsnę, lecz sam został oszołomiony.
Ważne w tym wersecie jest słowo visnum. Visnu przenika cały materialny świat, podczas gdy Brahma zajmuje jedynie podrzędną pozycję.
yasyaika-niśvasita-kalam athavalambya
jivanti loma-vila-ja jagadanda-nathah
(Brahma-samhita 5.48)
Słowo nathah odnoszące się do Pana Brahmy występuje w liczbie mnogiej, ponieważ są niezliczone wszechświaty i niezliczeni Brahmowie. Brahma jest jedynie maleńką siłą. Zostało to ukazane w Dvarace, gdy Krsna przywołał Brahmę. Pewnego dnia, gdy Brahma przyszedł do Dvaraki zobaczyć Krsnę, na prośbę Krsny odźwierny zapytał go: "Którym Brahmą jesteś?" Później, gdy Brahma zapytał Krsnę, czy to oznaczało, że istnieje więcej niż jeden Brahma, Krsna uśmiechnął się i przywołał wielu Brahmów z wielu wszechświatów. Czterogłowy Brahma z tego wszechświata zobaczył wówczas innych niezliczonych Brahmów odwiedzających Krsnę i ofiarowujących swe wyrazy szacunku. Niektórzy z nich mieli dziesięć głów, niektórzy dwadzieścia, niektórzy sto, a niektórzy milion. Po ujrzeniu tego wspaniałego pokazu, czterogłowy Brahma zdenerwował się i zaczął uważać się za znaczącego nie więcej niż komar pośród wielu słoni. Cóż więc Brahma może zrobić, aby oszołomić Krsnę?
10.13.45 Znaczenie: Gdy ktoś chce przewyższyć wyższą moc, wówczas jego niższa moc staje się śmieszna. Tak jak robaczek świętojański w ciągu dnia i śnieg w nocy nie mają wartości, tak moc mistyczna Brahmy stała się bezwartościowa w obecności Krsny, gdyż większa moc mistyczna niszczy niższą moc mistyczną. Podczas ciemnej nocy ciemność produkowana przez śnieg nie ma znaczenia. Robaczek świętojański zdaje się być bardzo ważny w nocy, lecz w czasie dnia jego blask nie ma żadnej wartości; jakąkolwiek mógł mieć wartość, została stracona. Podobnie, Brahma stał się niczym w obecności siły mistycznej Krsny. Maya Krsny nie straciła na wartości, lecz maya Brahmy została potępiona. Zatem nie należy starać się ukazywać swego nieznacznego bogactwa przed większą mocą.
10.13.46 Znaczenie: W czasie rozmyślania Brahmy, wszystkie cielęta i chłopcy pasterze przemienili się w visnu-murti, mające niebieskawą cerę i noszące żółte szaty. Brahma rozmyślał o własnej mocy i o niezwykłej, nieograniczonej mocy Krsny, ale zanim doszedł do jakiegoś wniosku, ujrzał tę nagłą przemianę.
10.13.47-48 Znaczenie: Wszystkie formy Visnu miały cztery ramiona, z konchą i innymi przedmiotami, ale cechy te posiadają również ci, którzy osiągnęli sarupya-mukti na Vaikuncie i którzy wskutek tego mają formy dokładnie takie jak forma Pana. Jednakże te formy Visnu, które pojawiły się przed Panem Brahmą, posiadały również znak Śrivatsa i klejnot Kaustubha, które są szczególnymi cechami charakterystycznymi Samego Najwyższego Pana. Jest to dowodem na to, że wszyscy ci chłopcy i cielęta byli w rzeczywistości bezpośrednimi ekspansjami Visnu, Osoby Boga, a nie jedynie Jego towarzyszami z Vaikunthy. Sam Visnu jest zawarty w Krsnie. Wszystkie bogactwa Visnu już znajdują się w Krsnie i wskutek tego to zamanifestowanie przez Krsnę tak wielu form Visnu nie było w rzeczywistości niczym zdumiewającym.
Znak Śrivatsa opisany jest w Vaisnava-tosani jako pukiel delikatnych żółtych włosów po prawej stronie górnej części klatki piersiowej Pana Visnu. Ten znak nie jest dla zwykłych bhaktów. Jest to szczególny znak Visnu albo Krsny.
10.13.49 Znaczenie: W wersecie tym ważne jest słowo bhuri-punyavad-arpitaih. Te formy Visnu były wielbione przez osoby, które przez wiele żywotów spełniały pobożne czynności (sukrtibhih) i które bezustannie angażowały się w służbę oddania (śravanam kirtanam visnoh). Bhakti, służba oddania, jest zaangażowaniem tych, którzy spełnili wysoce zaawansowane pobożne czynności. Gromadzenie pobożnych czynów zostało wspomniane w innym miejscu Śrimad-Bhagavatam (10.12.11), gdzie Śukadeva Gosvami mówi:
ittham satam brahma-sukhanubhutya
dasyam gatanam para-daivatena
mayaśritanam nara-darakena
sakam vijahruh krta-punya-punjah
"Osoby zaangażowane w samorealizację, które doceniają blask Brahmana Pana i te zaangażowane w służbę oddania, przyjmujące Najwyższą Osobę Boga za Pana, jak również ci, którzy są w sidłach mayi, uważając Pana za zwykłą osobę, nie są w stanie zrozumieć, że pewne wzniosłe osobistości – po nagromadzeniu ogromu pobożnych czynności – teraz bawią się z Panem w związku przyjaźni, jako chłopcy pasterze."
W naszej świątyni Krsna Balarama we Vrndavanie znajduje się
drzewo tamala, które zajmuje cały róg
dziedzińca. Gdy nie było tam jeszcze świątyni, drzewo to stało tam lekceważone,
ale teraz rozrosło się bujnie, zajmując cały róg dziedzińca. Jest to oznaką bhuri-punya.
10.13.50 Znaczenie: Te formy Visnu błogosławiły bhaktów Swymi czystymi spojrzeniami i uśmiechami, przypominającymi wzmagające się pełne światło księżyca (śreyah-kairava-candrika-vitaranam). Jako obrońcy i żywiciele, spoglądali na Swych bhaktów, obejmując ich i chroniąc Swymi uśmiechami. Ich uśmiechy przypominały siłę dobroci, chroniącą wszelkie pragnienia wielbiciela, a spojrzenia Ich oczu przypominały siłę pasji. W rzeczywistości w wersecie tym słowo rajah oznacza nie "pasję," ale "uczucie". W świecie materialnym rajo-guna jest pasją, ale w świecie duchowym jest to uczucie. W świecie materialnym uczucie zanieczyszczone jest przez rajo-gunę i tamo-gunę, ale w śuddha-sattvie uczucie, które utrzymuje bhaktów, jest transcendentalne.
Słowo svakarthanam odnosi się do wielkich pragnień. Jak wspomniano w tym wersecie, spojrzenie Pana Visnu stwarza pragnienie wielbicieli. Jednakże czysty bhakta nie ma żadnych pragnień. Dlatego Sanatana Gosvami skomentował to w ten sposób, że ponieważ pragnienia bhaktów, których uwaga jest skupiona na Krsnie, już zostały spełnione, ukośne spojrzenia Pana stwarzają różnego rodzaju pragnienia odnoszące się do Krsny i służby oddania. W świecie materialnym pragnienie jest produktem rajo-guny i tamo-guny, ale pragnienie w świecie duchowym pobudza różnorodność wiecznej transcendentalnej służby. Zatem słowo svakarthanam odnosi się do chęci służenia Krsnie.
We Vrndavanie jest miejsce, gdzie nie było żadnej świątyni, ale bhakta zapragnął: "Niech będzie tu świątynia i seva, służba oddania." Dlatego to, co było kiedyś pustym zakątkiem, teraz stało się miejscem pielgrzymek. Takie są pragnienia bhakty.
10.13.51 Znaczenie: Niezliczone żywe istoty
zaangażowane są w różnego rodzaju metody kultu Najwyższego, odpowiednio do
swych możliwości i karmy, ale każdy
jest zaangażowany (jivera 'svarupa' haya
--- krsnera 'nitya-dasa'); nie ma
nikogo, kto by nie służył. Dlatego maha-bhagavata,
najwyższy bhakta, widzi, że każdy jest zaangażowany w służbę dla Krsny;
uważa, że tylko on sam nie jest zaangażowany. Musimy wznieść się z pozycji
niższej na pozycję wyższą, a najwyższą pozycją jest bezpośrednie służenie we
Vrndavanie. Ale każdy jest zaangażowany w służbę. Odmowa służby dla Pana jest mayą.
ekale iśvara krsna, ara saba bhrtya
yare yaiche nacaya, se
taiche kare nrtya
"Tylko Krsna jest Najwyższym Panem, a wszyscy inni są Jego sługami. Każdy tańczy odpowiednio do melodii Krsny, tak jak On tego chce." (Cc. Adi 5.142)
Są dwa rodzaje żywych istot – ruchome i nieruchome. Drzewa na przykład stoją w jednym miejscu, podczas gdy mrówki poruszają się. Brahma ujrzał, że wszystkie żywe istoty, aż do najniższych stworzeń, przyjęły różne formy i były odpowiednio do tego zaangażowane w służbę dla Pana Visnu.
Daną formę otrzymuje się stosownie do sposobu, w jaki wielbi się Pana. W świecie materialnym półbogowie kierują otrzymywanymi przez nas ciałami. Czasami mówi się o tym jako o wpływie gwiazd. Jak stwierdza Bhagavad-gita (3.27) słowami prakrteh kriyamanani, jesteśmy kontrolowani przez półbogów odpowiednio do praw natury.
Wszystkie żywe istoty służą Krsnie na różne sposoby, ale gdy są świadome Krsny, ich służba manifestuje się w pełni. Tak jak pączek kwiatu stopniowo rozwija się i daje pożądany aromat i piękno, tak też piękno i prawdziwa forma żywej istoty rozkwita w pełni, gdy wznosi się ona na platformę świadomości Krsny. Jest to ostateczne piękno i ostateczne spełnienie pragnień.
10.13.52 Znaczenie: W wersecie tym słowo mahimabhih oznacza aiśvaryę, czyli bogactwo. Najwyższa Osoba Boga może robić, cokolwiek Mu się podoba. Jest to Jego aiśvarya. Nikt nie może Mu rozkazywać, ale On może rozkazywać każdemu. Sad-aiśvarya-purnam. Pan jest pełny w sześciu bogactwach. W Panu Visnu obecne są yoga-siddhi, doskonałości yogi, takie jak zdolność stania się mniejszym od najmniejszego (anima-siddhi) czy większym od największego (mahima-siddhi). Sad-aiśvaryaih purno ya iha bhagavan (Cc. Adi 1.3). Słowo aja oznacza maya, czyli moc mistyczna. Wszystko co tajemne, w pełni istnieje w Visnu.
Wymienione dwadzieścia cztery elementy to pięć zmysłów
działania (panca-karmendriya), pięć zmysłów gromadzenia wiedzy (panca-jnanendriya), pięć wulgarnych elementów materialnych (panca-maha-bhuta), pięć
obiektów zmysłów (panca-tanmatra), umysł (manas), fałszywe ego (ahankara), mahat-tattva, i materialna natura (prakrti). Wszystkie te
dwadzieścia cztery elementy zatrudnione są w manifestację tego materialnego
świata. Mahat-tattva dzieli się na
różne subtelne kategorie, lecz oryginalnie jest zwana mahat-tattvą.
10.13.53 Znaczenie: Poza Visnu nikt nie ma żadnej niezależności. Jeśli staniemy się świadomi tego faktu, wówczas będziemy prawdziwie świadomi Krsny. Powinniśmy zawsze pamiętać, że Krsna jest jedynym Najwyższym Panem, a wszyscy inni są Jego sługami (ekale iśvara krsna, ara saba bhrtya). Każdy podlega Krsnie, nawet Narayana czy Pan Śiva (śiva-virinci-nutam). Nawet Baladeva jest podporządkowany Krsnie. Taka jest prawda.
ekale iśvara krsna, ara saba bhrtya
yare yaiche nacaya, se
taiche kare nrtya
(Cc. Adi 5.142)
Należy zrozumieć, że nikt nie jest niezależny, gdyż wszystko jest integralną cząstką Krsny i działa oraz porusza się zgodnie z najwyższym pragnieniem Krsny. To zrozumienie, ta świadomość, jest świadomością Krsny.
yas tu narayanam devam
brahma-rudradi-daivataih
samatvenaiva vikseta sa
pasandi bhaved dhruvam
"Osobę, która uważa, że półbogowie tacy jak Brahma i Śiva są na tym samym poziomie co Narayana, z pewnością trzeba uważać za bluźniercę." Nikt nie może równać się Narayanowi, czyli Krsnie. Krsna jest Narayanem, i Narayana jest również Krsną, gdyż Krsna jest oryginalnym Narayanem. Brahma sam zwraca się do Krsny, narayanas tvam na hi sarva-dehinam: "Ty również jesteś Narayanem. W istocie, jesteś oryginalnym Narayanem." (Bhag. 10.14.14)
Kala, czyli czynnik czasu, ma wielu asystentów, takich jak
sva-bhava,
samskara,
kama,
karma i
guna.
Svabhava, czyli nasza własna natura, formowana jest odpowiednio do obcowania z cechami materialnymi. Karanam guna-sango 'sya sad-asad-yoni-janmasu (Bg. 13.22). Sat i asat-svabhava – nasza wyższa i niższa natura – formowane są poprzez obcowanie z różnymi cechami, mianowicie: sattva-guną, rajo-guną i tamo-guną. Powinniśmy stopniowo wznieść się do sattva-guny, tak abyśmy mogli uniknąć dwóch niższych gun. Można tego dokonać, jeśli regularnie dyskutujemy Śrimad-Bhagavatam i słuchamy o czynnościach Krsny. Nasta-prayesv-abhadresu nityam bhagavata-sevaya (Bhag. 1.2.18). Wszystkie opisane w Śrimad-Bhagavatam czynności Krsny, poczynając nawet od rozrywek związanych z Putaną, są transcendentalne. Toteż poprzez słuchanie i dyskutowanie Śrimad-Bhagavatam pokonywana jest rajo-guna i tamo-guna, tak że pozostaje tylko sattva-guna. Wówczas rajo-guna i tamo-guna nie mogą wyrządzić nam żadnej krzywdy.
Dlatego też varnaśrama-dharma jest istotna, jako że może doprowadzić ludzi do sattva-guny. Tada rajas-tamo-bhavah kama-lobhadayaś ca ye (Bhag. 1.2.19). Tamo-guna i rajo-guna zwiększają pożądanie i chciwość, które uwikłują żywą istotę w taki sposób, że musi istnieć w tym materialnym świecie w wielu, wielu formach. Jest to bardzo niebezpieczne. Dlatego powinniśmy zostać doprowadzeni do sattva-guny poprzez ustanowienie varnaśrama-dharmy i powinniśmy rozwinąć kwalifikacje bramińskie – mianowicie: czystość, wstawanie wcześnie rano i uczestniczenie w mangala-aratrika itd. W ten sposób powinniśmy pozostawać w sattva-gunie, a wówczas tamo-guna i rajo-guna nie będą miały na nas wpływu.
tada rajas-tamo-bhavah
kama-lobhadayaś ca ye
ceta etair
anaviddham sthitam sattve prasidati
(Bhag. 1.2.19)
Możliwość takiego oczyszczenia jest szczególną cechą ludzkiego życia; w innych żywotach nie jest to możliwe. Takie oczyszczenie można z łatwością osiągnąć poprzez radha-krsna-bhajana, służbę oddania pełnioną dla Radhy i Krsny. Dlatego Narottama dasa Thakura śpiewa, hari hari viphale janama gonainu, stwierdzając, że jeśli ktoś nie służy Radha-Krsnie, jego ludzka forma życia jest zmarnowana. Vesudeve bhagavati bhakti-yogah prayojitah / janayaty aśu vairagyam (Bhag. 1.2.7). Poprzez zaangażowanie się w służbę dla Vasudevy bardzo szybko wyrzekamy się materialnego świata. Członkowie ruchu świadomości Krsny na przykład, zaangażowani w vasudeva-bhakti, bardzo szybko stają się wspaniałymi Vaisnavami, tak że ludzie są zdumieni, że mleccha i yavana mogą osiągnąć ten poziom. Jest to możliwe poprzez vasudeva-bhakti. Ale jeśli nie osiągniemy etapu sattva-guna w tym ludzkim życiu, wówczas, jak śpiewa Narottama dasa Thakura, hari hari viphale janama gonainu – nie będzie żadnej korzyści z tego, że otrzymaliśmy ludzką formę życia.
Śri Viraraghava Acarya komentuje, że każdy ze składników wspomnianych w pierwszej połowie tego wersetu jest przyczyną materialnego uwikłania. Kala, czyli czynnik czasu, pobudza siły materialnej natury, a svabhava jest rezultatem obcowania z tymi siłami. Dlatego Narottama dasa Thakura mówi, bhakta-sane vasa. Jeśli ktoś obcuje z bhaktami, wówczas zmienia się jego svabhava, czyli natura. Celem naszego ruchu świadomości Krsny jest udostępnienie ludziom dobrego towarzystwa, tak aby mogła zajść taka zmiana, i rzeczywiście widzimy, że dzięki tej metodzie ludzie na całym świecie stopniowo stają się bhaktami.
Jeśli chodzi o samskarę, czyli przemianę, to jest ona możliwa poprzez dobre towarzystwo, gdyż dzięki dobremu towarzystwu rozwijają się dobre zwyczaje, a zwyczaj staje się drugą naturą. Dlatego, bhakta-sane vasa: dajmy ludziom szansę życia z bhaktami. Wówczas zmienią się ich zwyczaje. W ludzkiej formie życia ma się tę szansę, ale – jak śpiewa Narottama dasa Thakura – hari hari viphale janama gonainu: jeśli ktoś nie skorzysta z tej sposobności, wówczas jego ludzkie życie zostanie zmarnowane. Dlatego próbujemy ocalić społeczeństwo ludzkie od degradacji i rzeczywiście wznieść ludzi do wyższej natury.
Jeśli chodzi o kamę i karmę – pragnienia i czynności – to jeśli ktoś angażuje się w służbę oddania, rozwija inną naturę, niż gdyby angażował się w czynności zadowalania zmysłów, i oczywiście rezultat również jest inny. Określony typ ciała otrzymuje się odpowiednio do obcowania z różnymi naturami. Karanam guna-sango 'sya sad-asad-yoni-janmasu (Bg. 13.22). Dlatego zawsze powinniśmy poszukiwać dobrego towarzystwa, towarzystwa bhaktów. Wówczas nasze życie będzie sukcesem. Człowieka poznaje się po jego towarzystwie. Jeśli ktoś ma szansę, aby żyć w dobrym towarzystwie bhaktów, może kultywować wiedzę i w naturalny sposób zmieni się jego charakter czy natura dla jego wiecznej korzyści.
10.13.54 Znaczenie: Zwykła śastra-jnana, czyli wiedza zawarta w Vedach, nie pomoże nikomu zrozumieć Najwyższej Osoby Boga. Pana może zrozumieć tylko ten, kto otrzymał Jego łaskę czy przychylność. To wyjaśnione zostało również w Upanisadach (Mundaka Up. 3.2.3):
nayam atma pravacanena labhyo
na medhasa na bahuna śrutena
yam evaisa vrnute tena labhyas
tasyaisa atma vivrnute tanum svam
"Pana nie można osiągnąć poprzez biegłe wyjaśnienia, wielką inteligencję czy nawet przez długie słuchanie. Osiąga Go jedynie ten, kogo On Sam wybiera. Takiej osobie manifestuje On Swą formę."
Jeden z opisów Brahmana brzmi: satyam brahma, ananda-rupam, "Brahman jest Absolutną Prawdą i kompletnym ananda, czyli szczęściem." Formy Visnu, Najwyższego Brahmana, były jednym, lecz zamanifestowały się odmiennie. Jednakże zwolennicy Upanisadów nie są w stanie zrozumieć odmienności manifestowanych przez Brahmana. To dowodzi, że Brahmana i Paramatmę można prawdziwie zrozumieć jedynie przez oddanie, jak potwierdził to Sam Pan w Śrimad-Bhagavatam (bhaktyaham ekaya grahyah, Bhag. 11.14.21). Aby dowieść, że Brahman ma rzeczywiście transcendentalną formę, Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura podaje różne cytaty z śastr. W Śvetaśvatara Upanisad (3.8), Najwyższy opisany jest jako
aditya-varnam tamasah parastat,
"Ten, którego samozamanifestowana forma jest świetlista jak słońce i transcendentalna do ciemności ignorancji."
Ananda-matram ajaram puranam ekam santam bahudha drśyamanam:
"Najwyższy jest pełen szczęścia i nie ma w Nim śladu nieszczęścia. Chociaż jest najstarszy, nigdy się nie starzeje, i chociaż jest jednym, doświadczany jest w różnych formach."
Sarve nityah śaśvataś
ca dehas tasya paratmanah:
"Wszystkie formy tej Najwyższej Osoby są wieczne." (Maha-varaha Purana) Najwyższa Osoba ma formę, z rękami i nogami i innymi cechami osoby, ale Jego ręce i nogi nie są materialne. Bhaktowie wiedzą, że forma Krsny, czyli Brahmana, nie jest materialna. Raczej, Brahman ma formę transcendentalną, i kiedy ktoś jest nią w pełni zaabsorbowany, będąc w pełni rozwiniętym w bhakti, wówczas może Go zrozumieć (premanjana-cchurita-bhakti-vilocanena). Jednakże Mayavadi nie są w stanie zrozumieć tej transcendentalnej formy, gdyż uważają, że jest ona materialna.
Transcendentalne formy Najwyższej Osoby Boga są tak wielkie, że impersonalni zwolennicy Upanisadów nie są w stanie osiągnąć platformy wiedzy, umożliwiającej zrozumienie ich. Transcendentalne formy Pana są szczególnie poza zasięgiem impersonalistów, którzy jedynie mogą zrozumieć – poprzez studia nad Upanisadami – że Prawda Absolutna nie jest materią i że Prawda Absolutna nie jest materialnie ograniczony przez ograniczoną moc.
Jednakże, chociaż nie można zrozumieć Krsny poprzez Upanisady, w niektórych miejscach jest
powiedziane, że Krsna w istocie może być poznany w ten sposób. Aupanisadam purusam: "Jest On
poznawany poprzez Upanisady." Oznacza
to, że kiedy ktoś zostanie oczyszczony przez wiedzę wedyjską, wówczas zostaje
dopuszczony do zrozumienia w oddaniu (mad-bhaktim
labhate param).
tac chraddadhana munayo jnana-vairagya-yuktaya
paśyanty atmani catmanam
bhaktya śruta-grhitaya
"Głęboko dociekliwy student albo mędrzec, bogaty w wiedzę i wolny od przywiązań, realizuje tę Prawdę Absolutną przez pełnienie służby oddania w oparciu o to, co usłyszał z Vedanta-śruti." (Bhag. 1.2.12) Słowo śruta-grhitaya odnosi się do wiedzy Vedanty, a nie do sentymentalizmu. Śruta-grhita jest wiedzą dźwiękową.
W ten sposób Brahma zrozumiał, że Pan Visnu jest zbiornikiem wszelkiej prawdy, wiedzy i szczęścia. Jest kombinacją tych trzech transcendentalnych cech i jest obiektem czci dla zwolenników Upanisadów. Brahma zrozumiał, że wszystkie formy krów, chłopców i cieląt, przemienione w formy Visnu, nie zostały przemienione przez mistycyzm tego pokroju, jaki może przejawić yogin albo półbóg dzięki szczególnym mocom, jakimi został obdarzony. Krowy, cielęta i chłopcy przemienieni w visnu-murti, czyli formy Visnu, nie byli przejawem visnu-mayi, czyli energii Visnu, ale byli Samym Visnu. Cechy Visnu i visnu-mayi są odpowiednio takie jak ognia i gorąca. W gorącu jest cecha ognia, mianowicie ciepło; a jednak gorąco nie jest ogniem. Manifestacja Visnu form chłopców, krów i cieląt nie była podobna gorącu, lecz była raczej niczym ogień – wszyscy oni byli w rzeczywistości Visnu. Kwalifikacją Visnu jest pełna prawda, pełna wiedza i pełne szczęście. Można podać inny przykład z przedmiotami materialnymi, których odbicia mogą przyjmować wiele, wiele form. Na przykład, słońce odbija się w wielu naczyniach z wodą, ale odbicia słońca w wielu naczyniach nie są w rzeczywistości słońcem. Słońce w naczyniu nie wydziela prawdziwego ciepła i światła, chociaż wygląda jak słońce. Ale każda z form, które osiągnął Krsna, była w pełni Visnu.
Powinniśmy codziennie dyskutować o Śrimad-Bhagavatam tak dużo, jak jest to możliwe, a wówczas wszystko stanie się jasne, gdyż Śrimad-Bhagavatam jest esencją całej literatury wedyjskiej (nigama-kalpataror galitam phalam). Zostało ono spisane przed Vyasadevę (mahamuni-krte), kiedy osiągnął on samorealizację. Im więcej czytamy Śrimad-Bhagavatam, tym bardziej jego wiedza staje się jasna. Każdy poszczególny werset jest transcendentalny.
10.13.55 Znaczenie: Dzięki temu wydarzeniu Pan Brahma mógł ujrzeć, w jaki sposób Krsna – na różne sposoby – utrzymuje cały wszechświat. Wszystko widoczne jest dzięki temu, że manifestuje to Krsna.
10.13.56 Znaczenie: Brahma był oszołomiony z powodu transcendentalnego szczęścia (muhyanti yat surayah). W tym stanie zdumienia, wszystkie jego zmysły były oszołomione i nie był w stanie nic powiedzieć ani nic zrobić. Brahma uważał się za absolutnego, sądząc, że jest jedynym potężnym bóstwem, ale teraz jego duma została pokonana i ponownie stał się zaledwie jednym z półbogów – oczywiście ważnym półbogiem, lecz niemniej jednak półbogiem. Zatem Brahmy nie można porównać do Boga – Krsny czy Narayana. Narayana nie wolno porównywać nawet do takich półbogów, jak Brahma i Śiva, nie mówiąc już o innych.
yas tu narayanam devam
brahma-rudradi-daivataih
samatvenaiva vikseta sa
pasandi bhaved dhruvam
"Osobę, która uważa,
że półbogowie tacy jak Brahma i Śiva znajdują się na jednym poziomie z
Narayanem, należy uważać za bluźniercę." Nie powinniśmy zrównywać półbogów
z Narayanem, gdyż zabronił tego nawet Śankaracarya (narayanah paro 'vyaktat). Również,
jak wspominają Vedy, eko narayana asin na
brahma neśanah: "Na początku stworzenia był tylko Najwyższa Osoba,
Narayana, i nie było Brahmy ani Śivy." Dlatego ten, kto pod koniec swego
życia pamięta Narayana, osiąga doskonałość życia (ante narayana-smrtih).
10.13.57 Znaczenie: Brahma był całkowicie oszołomiony.
Nie był w starcie zrozumieć tego, co widział, a później nie był nawet w stanie
widzieć. Wówczas Pan Krsna, rozumiejąc sytuację Brahmy, usunął to okrycie yogamayi. W wersecie tym Brahma został
nazwany ireśa. Ira znaczy Sarasvati,
bogini nauki, a ireśą jest jej mąż,
Pan Brahma. Zatem Brahma jest najbardziej inteligentny. Ale nawet Brahma, pan
Sarasvati, był oszołomiony w obecności Krsny. Chociaż próbował, nie był w
stanie zrozumieć Pana Krsny. Na początku chłopcy, cielęta i Sam Krsna okryci
byli yogamayą, która później
przejawiła drugą grupę cieląt i chłopców, będących ekspansjami Krsny, które z
kolei przejawiły tak wiele czteroramiennych form. Teraz, widząc oszołomienie
Brahmy, Pan Krsna spowodował zniknięcie tej yogamayi.
Można by myśleć, że maya usunięta
przez Pana Krsnę była mahamayą, lecz
Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura komentuje, że była to yogamaya, moc poprzez którą Krsna czasami jest zamanifestowany; a
czasami nie. Moc, która okrywa prawdziwą rzeczywistość i przejawia coś
nierzeczywistego, jest mahamayą, ale
moc, poprzez którą Prawda Absolutna jest czasami zamanifestowana, a czasami
nie, jest yogamayą. Zatem słowo aja w tym wersecie odnosi się do yogamayi.
Energia Krsny – Jego maya-śakti,
czyli svarupa-śakti – jest jedną,
ale manifestuje się w różnorodnościach. Parasya
śaktir vividhaiva śruyate (Śvetaśvatara
Up. 6.8). Różnica pomiędzy Vaisnavami i Mayavadi jest taka, iż Mayavadi
mówią, że ta maya jest jedną, podczas
gdy Vaisnavowie rozpoznają jej różnorodności. Istnieje jedność w różnorodności.
Na przykład, na jednym drzewie jest różnorodność liści, owoców i kwiatów.
Różnorodność energii jest konieczna do spełniania rozmaitych czynności w
stworzeniu. Aby dać inny przykład, w jakiejś maszynie wszystkie jej części mogą
być żelazne, ale maszyna ta jednocześnie wykonuje różne czynności. Chociaż cała
maszyna jest żelazna, jedna część działa w ten sposób, a inne części działaj na
inne sposoby. Kto nie wie, w jaki sposób działa ta maszyna, może powiedzieć, że
jest cała żelazna; niemniej jednak, pomimo tego, że jest żelazna, ma różne
elementy, z których każdy działa odmiennie, by spełnić cel, dla którego ta
maszyna została wytworzona. Jedno koło obraca się w ten sposób, inne – w inny,
funkcjonując naturalnie w taki sposób, że wykonywana jest praca maszyny.
Wskutek tego dajemy różne nazwy różnym częściom maszyny, mówiąc: "To jest
koło", "To jest śrubka," "To jest oś," "To jest
oliwiarka" itd. Podobnie, jak wyjaśniają Vedy,
parasya śaktir vividhaiva śruyate
svabhaviki jnana-bala-kriya ca
Moc Krsny jest zróżnicowana i wskutek tego ta sama śakti, czyli moc, działa na różne sposoby. Vividha oznacza "różnorodność". Istnieje jedność w różnorodności. Zatem yogamaya i mahamaya są jednymi z różnych indywidualnych części jednej i tej samej mocy i wszystkie z tych indywidualnych mocy działają na swe własne, różne sposoby. Moce: samvit, sandhini i ahladini – moc istnienia Krsny, Jego moc wiedzy i Jego moc przyjemności – są różne od yogamayi. Każda jest mocą indywidualną. Mocą ahladini jest Radharani. Jak wyjaśnił Svarupa Damodara Gosvami, radha krsna-pranaya-vikrtir hladini śaktir asmat (Cc. Adi 1.5). Ahladini-śakti manifestuje się jako Radharani, lecz Krsna i Radharani są tym samym, chociaż jedno jest źródłem mocy, a drugie – mocą.
Brahma był oszołomiony bogactwem Krsny (nija-mahimani), ponieważ bogactwo to było atarkya, czyli niepojęte. Posiadając ograniczone zmysły nie można dyskutować o tym, co jest niepojęte. Dlatego niepojęte jest zwane acintya, tym, co jest poza cintya, naszymi myślami i argumentami. Acintya odnosi się do tego, czego nie możemy poddawać naszym rozważaniom, lecz co musimy przyjąć. Śrila Jiva Gosvami powiedział, że jeśli nie przyjmiemy w Najwyższym acintyi, to nie będziemy w stanie zaakceptować koncepcji Boga. To należy zrozumieć. Dlatego mówimy, że słowa śastr należy przyjmować takimi, jakimi one są, bez zmiany, gdyż nie podlegają one naszym argumentom. Acintyah khalu ye bhava na tams tarkena yojayet: "Tego, co jest acintya, nie można dowieść poprzez argumenty." Ludzie na ogół argumentują, lecz nasz proces nie polega na argumentowaniu, lecz na przyjęciu wiedzy wedyjskiej takiej, jaka jest. Gdy Krsna mówi: "To jest wyższe, a to jest niższe," akceptujemy Jego słowa. Nie spieramy się: "Dlaczego to jest wyższe, a to niższe?" Jeśli ktoś kwestionuje to, wiedza jest dla niego stracona.
Ta ścieżka przyjmowania jest zwana avaroha-pantha. Słowo avaroha
związane jest ze słowem avatara, które
oznacza "to, co zstępuje". Materialiści chcą zrozumieć wszystko
poprzez aroha-pantha – przez
dowodzenie i rozumowanie – lecz spraw transcendentalnych nie można zrozumieć w
ten sposób. Należy raczej przestrzegać avaroha-pantha,
procesu wiedzy zstępującej. Dlatego należy przyjąć system parampara, a najlepszą parampara jest ta, która pochodzi od
Krsny (evam parampara-praptam). Powinniśmy przyjąć to, co mówi Krsna (iman rajarsayo viduh). To jest nazywane avaroha-pantha.
Jednakże Brahma przyjął aroha-pantha. Chciał zrozumieć mistyczną moc Krsny poprzez swą własną ograniczoną, pojętą moc, i dlatego sam uległ oszołomieniu. Każdy pragnie czerpać przyjemność ze swej wiedzy, myśląc: "Ja coś wiem." Ale w obecności Krsny nie można utrzymać tej koncepcji, gdyż nie można poddać Krsny ograniczeniom prakrti. Musimy się poddać, nie ma innego wyjścia. Na tams tarkena yojayet. To poddanie się stanowi różnicę pomiędzy Krsnaitami a Mayavadi.
Wyrażenie atan-nirasana odnosi się do odrzucenia tego, co jest nieistotne. (Atat oznacza "to, co nie jest faktem.") Brahman czasami opisywany jest jako asthulam ananv ahrasvam adirgham, "to, co nie jest ani wielkie ani małe, ani krótkie, ani długie." (Brhad-aranyaka Up. 5.8.8) Neti neti: "Nie jest tym, nie jest tamtym." Ale czym to jest? Opisując ołówek, ktoś może powiedzieć: "Nie jest on tym, nie jest on tamtym", ale to nie mówi nam, czym jest. To nazywane jest definicją poprzez negację. W Bhagavad-gicie Krsna również objaśnia duszę, dając negatywne definicje. Na jayate mriyate va: "Nie rodzi się ona ani nie umiera. Możesz zrozumieć niewiele ponad to." Ale czym ona jest? Jest wieczna. Ajo nityah śaśvato 'yam purano na hanyate hanyamane śarire: "Jest nienarodzona, wieczna, zawsze istniejąca, nie umierająca i pierwotna. Nie zostaje zabita, kiedy zabijane jest ciało." (Bg. 2.20) Na początku duszę jest trudno zrozumieć i dlatego Krsna dał negatywne definicje:
nainam chindanti śastrani
nainam dahati pavakah
na cainam kledayanty apo na
śosayati marutah
"Nigdy i żadną bronią nie można duszy pociąć na kawałki. Ani ogień nie może jej spalić, ani woda zamoczyć, ani też nie może wysuszyć jej wiatr." (Bg. 2.23) Krsna mówi: "Nie może spalić jej ogień." Dlatego trzeba sobie wyobrazić, co jest tym, czego ogień nie może spalić. Jest to definicja negatywna.
10.13.58 Znaczenie: W rzeczywistości nie umieramy. W chwili śmierci jesteśmy po prostu przez pewien czas bierni, jak podczas snu. W nocy śpimy i wszystkie nasze czynności są wstrzymane, ale skoro tylko budzimy się, natychmiast powraca nam pamięć i myślimy: "Och, gdzie jestem? Co muszę zrobić?" To jest nazywane suptotthitanyaya. Przypuśćmy, że umieramy. "Umieramy" oznacza, że stajemy się na pewien czas bierni, lecz później ponownie rozpoczynamy nasze czynności. To ma miejsce narodziny po narodzinach, odpowiednio do naszej karmy, czyli czynności, i svabhavy, naszej natury osiągniętej przez towarzystwo. Jeśli teraz, w tym ludzkim życiu, przygotujemy się poprzez rozpoczęcie czynności naszego życia duchowego, powrócimy do naszego prawdziwego życia i osiągniemy doskonałość. W przeciwnym razie będziemy kontynuować nasze różne żywoty i czynności, jak również nasze narodziny i śmierć – odpowiednio do naszej karmy, svabhavy, prakrti itd. Jak wyjaśnił Bhaktivinoda Thakura, mayara vaśe, yaccha bhese, khaccha habudubu bhai: "Moi drodzy bracia, dlaczego zmywają was fale mayi?" Powinniśmy wznieść się na platformę duchową, a wówczas nasze czynności będą trwałe. Krta-punya-punjah: stan ten osiągany jest wówczas, kiedy ktoś gromadzi rezultaty pobożnych czynności przez wiele, wiele żywotów. Janma-koti-sukrtair na labhyate (Cc. Madhya 8.70). Ruch świadomości Krsny pragnie powstrzymać koti-janma, ponawiające się narodziny i śmierć. Należy naprawić wszystko w jednym życiu i osiągnąć życie wieczne. Na tym polega świadomość Krsny.
10.13.59 Znaczenie: Janajivya-drumakirnam: drzewa i warzywa są niezbędne i dostarczają szczęścia przez cały rok, we wszystkich porach roku. Taka jest sytuacja we Vrndavanie. Nie jest to tak, że w jednej porze roku drzewa dostarczają przyjemności, a w innej porze nie; są raczej jednakowo przyjemne we wszystkich porach roku. Drzewa i warzywa stanowią prawdziwe środki utrzymania polecane dla każdego. Sarva-kama-dugha mahi (Bhag. 1.10.4). Prawdziwych środków do życia dostarczają drzewa i warzywa, a nie przemysł.
10.13.60 Znaczenie: Słowo vana oznacza "las." Boimy się lasu i nie chcemy się tam
udawać, ale we Vrndavanie zwierzęta leśne są tak dobre, jak półbogowie, gdyż
nie ma w nich zazdrości. Nawet w tym materialnym świecie, w lesie zwierzęta
żyją razem i kiedy idą pić wodę, nie atakują nikogo. Zazdrość rozwija się z
powodu zadowalania zmysłów, ale we Vrndavanie nie ma zadowalania zmysłów, gdyż
jedynym celem jest zadowolenie Krsny. Nawet w tym materialnym świecie zwierzęta
Vrndavany nie są zazdrosne o sadhu, którzy
tam mieszkają. Sadhu trzymają krowy i
dostarczają mleka tygrysom, mówiąc: "Chodź i napij się trochę mleka."
Tak więc zazdrość i złośliwość są nieznane we Vrndavanie. Taka jest różnica
pomiędzy Vrndavaną a zwykłym światem. Jesteśmy przerażeni, gdy słyszymy nazwę vana, czyli las, ale we Vrndavanie nie
ma takiego strachu. Każdy tam jest szczęśliwy zadowalając Krsnę. Krsnotkirtana-gananar-tana-parau. Zadaniem
każdego czy to gosvamiego, tygrysa
czy innego dzikiego zwierzęcia, jest to samo – zadowolenie Krsny. Nawet tygrysy
są bhaktami. Jest to szczególną cechą Vrndavany. We Vrndavanie każdy jest szczęśliwy.
Szczęśliwe jest cielę, szczęśliwy jest kot, pies, człowiek – każdy. Każdy
pragnie służyć Krsnie w innym charakterze, wskutek tego nie ma tam zazdrości.
Czasami można myśleć, że małpy we Vrndavanie są zazdrosne, ponieważ płatają
figle i kradną pożywienie, ale we Vrndavanie widzimy, że małpy mają pozwolenie,
aby jeść masło, które rozdaje Sam Krsna. Krsna osobiście pokazuje, że każdy ma
prawo do życia. Takie jest życie Vrndavany. Dlaczego ja miałbym żyć, a ty
umrzeć? Nie. To jest życie materialne. Mieszkańcy Vrndavany myślą:
"Podzielmy i zjedzmy jako prasada wszystko,
co daje Krsna." Taka mentalność nie może pojawić się nagle, lecz rozwija
się stopniowo wraz ze świadomością Krsny; do platformy tej można wznieść się
poprzez sadhanę.
W materialnym świecie można gromadzić fundusze na całym świecie, aby za darmo rozdawać pożywienie, jednakże ci, którzy otrzymują pokarm, mogą nawet tego nie doceniać. Jednakże wartość świadomości Krsny stopniowo będzie bardzo doceniana. Na przykład, w artykule o świątyniach ruchu Hare Krsna w Durban, w Południowej Afryce, Durban Post donosi: "Wszyscy bhaktowie są tutaj bardzo aktywni w służbie dla Pana Krsny, a rezultaty są bardzo oczywiste: szczęście, dobre zdrowie, spokój umysłu i rozwój wszelkich dobrych cech." Taka jest natura Vrndavany. Harav abhaktasya kuto mahad-gunah: bez świadomości Krsny szczęście jest niemożliwe; można borykać się, ale nie można być szczęśliwym. Dlatego poprzez świadomość Boga staramy się dać społeczeństwu ludzkiemu sposobność życia w szczęściu, dobrym zdrowiu, spokoju umysłu i ze wszelkimi dobrymi cechami.
10.13.61 Znaczenie: W wersecie tym znaczące jest słowo agadha-bodham, znaczące "pełen nieograniczonej wiedzy". Wiedza Pana jest nieograniczona, dlatego nie można oszacować, gdzie się ona kończy, tak jak nie można zmierzyć oceanu. Jaki jest rozmiar naszej inteligencji w porównaniu z bezmiarem wody w oceanie? Gdy płynąłem do Ameryki, statek był tak nieznaczny, jak pudełko zapałek pośród oceanu. Inteligencja Krsny przypomina ocean, gdyż nie można sobie wyobrazić, jak bardzo jest rozległa. Zatem najlepiej jest podporządkować się Krsnie. Nie próbujcie oszacować Krsny.
Ważne jest również słowo advayam,
znaczące "jeden bez wtórego". Ponieważ Brahma był przesłonięty mayą Krsny, uważał się za Najwyższego. W
świecie materialnym każdy myśli: "Jestem najlepszym człowiekiem w świecie.
Wiem wszystko." Ktoś myśli: "Dlaczego miałbym czytać Bhagavad-gitę? Wiem wszystko. Mam swoje
własne interpretacje." Brahma jednakże był w stanie zrozumieć, że
Najwyższą Osobą jest Krsna. Iśvarah
paramah krsnah. Dlatego jednym z imion Krsny jest parameśvara. Teraz Brahma ujrzał Krsnę, Najwyższą Osobę Boga, który
wyglądał jak pastuszek z Vrndavany; nie demonstrujący Swych bogactw, lecz
stojący tak jak niewinny chłopiec, z odrobiną pożywienia w ręku, wałęsający się
ze Swymi przyjaciółmi pasterzami, cielętami i krowami. Brahma nie widział Krsny
jako catur-bhuja, bogatego Narayana;
raczej ujrzał po prostu niewinnego chłopca. Niemniej jednak mógł zrozumieć, że
chociaż Krsna nie demonstrował Swej mocy, był tą Samą Najwyższą Osobą. Ludzie
na ogół nie doceniają nikogo, dopóki nie ukaże on czegoś wspaniałego, ale
tutaj, chociaż Krsna nie zamanifestował niczego wspaniałego, Brahma mógł
zrozumieć, że ta sama wspaniała osoba była obecna jako zwykłe dziecko, chociaż
była panem całego stworzenia. Dlatego Brahma modlił się, govindam adi-purusam tam aham bhajami: "Ty jesteś oryginalną
osobą, przyczyną wszystkiego. Kłaniam się Tobie." Taka była jego
realizacja. Tam aham bhajami. To
właśnie jest wymagane. Vedesu durlabham: nie
można osiągnąć Krsny jedynie poprzez wiedzę wedyjską: Adurlabham atma-bhaktau: lecz gdy ktoś staje się bhaktą, wówczas
może Go zrealizować. Dlatego Brahma stał się bhaktą. Na początku był dumny, że
jest Brahmą, panem wszechświata, ale teraz zrozumiał: "Oto jest Pan
wszechświata. Ja jestem jedynie nieznacznym pośrednikiem. Govindam adi-purusam tam aham bhajami. "
Krsna grał jak aktor teatralny. Ponieważ Brahma był fałszywie dumny, sądząc, że ma jakąś moc, Krsna ukazał mu jego prawdziwą pozycję. Podobne wydarzenie miało miejsce, gdy Brahma poszedł odwiedzić Krsnę w Dvarace. Gdy odźwierny Krsny poinformował Pana Krsnę, że przybył Brahma, Krsna odpowiedział: "Który Brahma? Zapytaj go, który Brahma." Odźwierny powtórzył to pytanie i Brahma był zdumiony. Myślał: "Czy jest jeszcze jakiś inny Brahma poza mną?" Kiedy odźwierny poinformował Krsnę: "Jest to czterogłowy Brahma," Pan Krsna powiedział: "O, czterogłowy. Zawołaj innych. Pokaż mu." Taka jest pozycja Krsny. Dla Krsny czterogłowy Brahma jest nieznaczny, nie mówiąc już o "czterogłowych naukowcach". Materialistyczni naukowcy myślą, że chociaż planeta Ziemia jest pełna bogactw, wszystkie inne są puste. Ponieważ jedynie spekulują, taki jest ich naukowy wniosek. Ale z Bhagavatam dowiadujemy się, że cały wszechświat jest całkowicie zapełniony żywymi istotami. Jest to więc głupotą naukowców, że mimo iż nic nie wiedzą, zwodzą ludzi prezentując się jako naukowcy, filozofowie i ludzie wiedzy.
10.13.62 Znaczenie: Pan Brahma złożył pokłon niczym kij, a ponieważ jego cera jest złota, wyglądał jak złoty kij leżący przed Panem Krsną. Kiedy ktoś upada przed swym zwierzchnikiem jak kij, takie ofiarowanie pokłonów jest zwane dandavat. Danda znaczy "kij," a vat znaczy "niczym". To nie jest tak, że należy po prostu mówić "dandavat". Trzeba naprawdę upaść. W ten sposób Brahma upadł, dotykając swymi czołami lotosowych stóp Krsny, a jego płacz w ekstazie należy uważać za ceremonię abhiseka, kąpania lotosowych stóp Krsny.
Ten, który pojawił się przed Brahmą jak zwykłe ludzkie dziecko, w rzeczywistości był Absolutną Prawdą, Parabrahmanem (brahmeti paramatmeti bhagavan iti śabdyate). Najwyższy Pan jest narakrti; to jest, przypomina On istotę ludzką. Nie jest czteroramienny (catur-bahu). Narayana jest catur-bahu, ale Najwyższa Osoba przypomina istotę ludzką. Potwierdza to również Biblia, gdzie jest powiedziane, że człowiek został stworzony na podobieństwo Boga.
Pan Brahma ujrzał, że Krsna – w Swojej formie chłopca-pasterza – był Parabrahmanem, podstawową przyczyną wszystkiego, ale teraz wyglądał jak ludzkie dziecko, wałęsając się po Vrndavanie z odrobiną pożywienia w ręku. Przepełniony zdumieniem, Pan Brahma pospiesznie zsiadł ze swego nosiciela łabędzia i pozwolił swemu ciału upaść na ziemię. Na ogół półbogowie nigdy nie dotykają ziemi, ale Pan Brahma, dobrowolnie porzucając swój prestiż półboga, złożył pokłon na ziemi przed Krsną. Chociaż każda z czterech głów Brahmy jest zwrócona w innym kierunku, dobrowolnie skłonił te wszystkie głowy do ziemi i dotknął lotosowych stóp Krsny szczytami swych czterech hełmów. Chociaż jego inteligencja działa w każdym kierunku, podporządkował wszystko chłopcu Krsnie.
Wspomniane jest, że Brahma umył lotosowe stopy Krsny swymi łzami, a tutaj słowo sujalaih wskazuje na to, że jego łzy zostały oczyszczone. Gdy tylko obecna jest bhakti, wszystko zostaje oczyszczone (sarvopadhi-vinirmuktam). Dlatego płacz Brahmy był formą bhakty-anubhava, wymianą transcendentalnej ekstatycznej miłości.
10.13.63 Znaczenie: Jak oznajmia jedna modlitwa:
śrutim apare smrtim itare
bharatam anye bhajantu bhava-bhitah
aham iha nandam vande yasyalinde param brahma
"Niech inni studiują Vedy, smrti i Mahabharatę, obawiając się egzystencji materialnej, ale ja będę wielbił Nandę Maharaję, na którego podwórku raczkuje Najwyższy Brahman. Nanda Maharaja jest tak wielki, że Parabrahman raczkuje na jego podwórku i dlatego będę jego wielbił." (Padyavali 126)
Brahma upadał w ekstazie. Brahma był w naturalny sposób zadziwiony z powodu obecności Najwyższej Osoby Boga, który dokładnie przypominał ludzkie dziecko. Dlatego drżącym głosem ofiarował modlitwy, rozumiejąc, że była tam obecna Najwyższa Osoba.
10.13.64 Znaczenie: Na skutek radości Brahma zaczął ronić łzy i tymi łzami obmył lotosowe stopy Krsny. Raz po raz upadał i powstawał na wspomnienie cudownych dokonań Pana. Po tym, jak przez długi czas ofiarowywał wielokrotne pokłony, Brahma powstał i otarł rękami swe oczy. Śri1a Viśvanatha Cakravarti Thakura komentuje, że słowo locane wskazuje na to, że swymi dwoma rękami ocierał dwoje oczu na każdej ze swych czterech twarzy. Widząc przed sobą Pana, Brahma zaczął ofiarowywać Mu modlitwy z wielką pokorą, szacunkiem i uwagą.