01.04.01 Znaczenie: Kiedy w zgromadzeniu uczonych osób mówca otrzymuje gratulacje ze strony publiczności albo wygłasza się przemowy na jego cześć, osoba zwracająca się do mówcy musi mieć następujące kwalifikacje: musi ona być głową domu i musi być człowiekiem starszym, jak również musi być osobą wszechstronnie wykształconą. Śaunaka Rsi spełniał wszystkie te kwalifikacje. Powstał on więc teraz ze swojego miejsca, aby wygłosić pochwałę na część Śri Suty Gosvamiego, który przed chwilą wyraził swoje pragnienie przedstawienia Bhagavatam dokładnie takim, jakim go usłyszał i osobiście zrealizował. Osobista realizacja nie oznacza jednak wcale zarozumiałej próby prześcignięcia poprzedniego acaryi, ale zasadza się na pełnym do niego zaufaniu, przy czym temat powinien być zrozumiany i zrealizowany w taki sposób, żeby można go było prezentować w sposób właściwy dla określonych warunków. Przekaz oryginalnego tekstu musi pozostać niezmieniony. Nie siląc się na wydobycie z tekstu jakichś niejasnych znaczeń, należy przedstawić go w interesujący sposób, tak aby przyciągnąć uwagę publiczności i ułatwić jej zrozumienie prezentowanego tematu. To właśnie nazywa się realizacją. Śaunaka, przywódca zgromadzonych tutaj mędrców, mógł natychmiast i bez wahania ocenić walory mówcy, Śri Suty Gosvamiego, po prostu słysząc tylko te dwa wypowiedziane przez niego słowa: yathadhitam i yatha-mati. I właśnie dlatego powstał ze swojego miejsca, aby w ekstazie mu pogratulować. Żaden rozsądny człowiek nie będzie słuchał kogoś, kto nie reprezentuje autentycznego acaryi. Ale tutaj, w lesie Naimisaranya, mówca był autentyczny, bona fide, a publiczność szczera. Taki powinien być standard dla recytacji Bhagavatam, tak aby bez trudu mógł być przedstawiony rzeczywisty cel dzieła. I dopóki nie stworzy się takiej sytuacji, recytacja Bhagavatam dla jakichś innych celów będzie zawsze bezużyteczna, tak dla mówcy, jak i dla publiczności.
01.04.02 Znaczenie: To, że Śaunaka Gosvami powtórzył
tutaj dwukrotnie imię Suty Gosvamiego z tak wielką radością, nie jest
bynajmniej bez znaczenia. Zarówno on, jak i pozostali zgromadzeni mędrcy byli
pełni entuzjazmu co do słuchania
Bhagavatam, które po raz pierwszy zostało wypowiedziane przez Śukadevę
Gosvamiego. Nie byli oni zainteresowani słuchaniem tekstu od jakiejś
nieautoryzowanej fałszywej osoby, która mogłaby zinterpretować go na swój
własny sposób, tak aby dogodzić swoim własnym celom. Ogólnie rzecz biorąc, tak
zwani recytatorzy Bhagavatam są albo
zawodowymi "czytaczami", albo tak zwanymi uczonymi impersonalistami,
którzy nie mogą zrozumieć transcendentalnych osobowych czynów Najwyższej Osoby.
Tacy impersonaliści przekręcają pewne znaczenia z Bhagavatam na korzyść swojego impersonalistycznego punktu
widzenia, zaś zawodowi recytatorzy pędzą od razu do Dziesiątego Canto, aby
błędnie wyjaśnić najbardziej poufną część rozrywek Pana. Żadna z takich osób
nie jest odpowiednia do prezentowania Bhagavatam.
Tylko ten, kto jest przygotowany, aby zaprezentować Bhagavatam w świetle nauk Śukadevy Gosvamiego, i tylko ci, którzy
są przygotowani, aby słuchać Śukadevy Gosvamiego i jego reprezentantów, mogą
być uznani za bona fide uczestników transcendentalnych dyskusji Śrimad-Bhagavatam.
01.04.03 Znaczenie: Niech nas nie dziwi, że uczony Śaunaka Muni postawił tutaj tak wiele pytań odnośnie Śrimad-Bhagavatam, albowiem zajmuje ono wyjątkową pozycję w dziele Śrila Vyasadevy. Mędrcy wiedzieli, że Śrila Vyasadeva wyjaśnił już na wiele sposobów tekst Ved, czego owocem jest chociażby Mahabharata przeznaczona dla mniej inteligentnych kobiet, śudrów i upadłych członków rodzin podwójnie urodzonych. Śrimad-Bhagavatam jednak przewyższa wszystkie te wyjaśnienia, jako że nie ma ono nic wspólnego z tym materialnym światem. Tak więc postawione przez Śaunakę pytania są zarówno inteligentne, jak i stosowne.
01.04.04 Znaczenie: Śrila Śukadeva Gosvami był duszą wyzwoloną i jako taki pozostawał on zawsze czujny, aby nie paść ofiarą złudnej energii materialnej. Ta czujność jest bardzo klarownie wyjaśniona w Bhagavad-gicie. To, co różni duszę wyzwoloną od duszy uwarunkowanej, to jej zajęcia. Dusza wyzwolona czyni nieustanny wysiłek na ścieżce duchowego poznania, co dla duszy uwarunkowanej będzie niczym sen. Dusza uwarunkowana nie może wyobrazić sobie rzeczywistych zajęć duszy wyzwolonej. Gdy dusza uwarunkowana zaledwie śni o duchowych czynnościach, dusza wyzwolona jest rozbudzona. Podobnie, zajęcia duszy uwarunkowanej wydają się więc być niczym sen dla duszy wyzwolonej. Może wydawać się, że dusza uwarunkowana i dusza wyzwolona znajdują się na tej samej platformie, ale w rzeczywistości są one zaangażowane w różny sposób, jak również ich uwaga, czujność, pozostaje skupiona na różnych obiektach. Dusza uwarunkowana szuka zawsze okazji do zadowalania zmysłów, natomiast dusza wyzwolona jest czujna w sprawach samorealizacji. Dusza uwarunkowana jest pochłonięta materią, podczas gdy dusza wyzwolona pozostaje wobec niej całkowicie obojętna. Ta obojętność została wyjaśniona w następujący sposób.
01.04.05 Znaczenie: W Bhagavad-gicie (5.18) jest powiedziane, że uczony mędrzec widzi jednakowo uczonego i łagodnego bramina, candala (zjadacza psów), psa czy krowę, i Śrila Śukadeva Gosvami osiągnął taką duchową wizję. Tym sposobem widział on nie tyle mężczyznę czy kobietę, co żywe istoty w różnych ubraniach. Kąpiące się kobiety mogły zrozumieć umysł człowieka, studiując po prostu jego zachowanie, tak jak spoglądając na dziecko, można zrozumieć jego niewinność. Śukadeva Gosvami był młodym szesnastoletnim chłopcem i wszystkie części jego ciała były już rozwinięte. Ale ponieważ był on transcendentalny wobec spraw seksu, wydawał się być bardzo niewinnym. Kobiety na mocy swoich specjalnych kwalifikacji mogły wyczuć to od razu i dlatego nie zwróciły na niego specjalnej uwagi. Ale kiedy przechodził jego ojciec, te same kobiety szybko zakryły swoje ciała. Mogły one być jego dziećmi albo wnuczkami, jednak pomimo to zareagowały na obecność Vyasadevy zgodnie z przyjętym zwyczajem, jako że Śrila Vyasadeva przyjął rolę grhasthy (głowy rodziny). Grhastha musi robić rozróżnienie pomiędzy mężczyzną i kobietą, inaczej bowiem nie mógłby być grhasthą. Należy zatem spróbować poznać różnicę pomiędzy istotą duchową a ciałem materialnym, nie przywiązując się do zewnętrznej koncepcji mężczyzny i kobiety. Tak długo dopóki ktoś czyni takie rozróżnienie, nie powinien próbować zostać sannyasinem, jak Śukadeva Gosvami. Przynajmniej teoretycznie powinno się być przekonanym, że żywa istota nie jest ani mężczyzną, ani kobietą. Ten zewnętrzny strój jest materialnym tworem materialnej natury, aby przyciągnąć płeć przeciwną i w ten sposób uwikłać nas w materialną egzystencję. Dusza wyzwolona jest ponad takim wypaczonym rozróżnieniem. W rzeczywistości nie robi ona nawet rozróżnienia pomiędzy jedną żywą istotą a drugą, albowiem dla niej wszyscy jesteśmy jednym i tym samym duchem. Doskonałość takiej wizji jest stanem wyzwolenia i Śukadeva Gosvami osiągnął taki stan. Śrila Vyasadeva był również osobą wyzwoloną, ale ponieważ należał on do grhastha-aśrama, nie chciał on uchodzić za duszę wyzwoloną, zgodnie z przyjętym zwyczajem.
01.04.06 Znaczenie: Obecne Delhi było poprzednio znane pod nazwą Hastinapury, od imienia Króla Hasti, który je założył. Opuściwszy rodzinny dom, Śukadeva Gosvami tułał się jak szaleniec, i dlatego mieszkańcom Hastinapury było bardzo trudno rozpoznać jego wzniosłą pozycję. Zatem wzrok może być zawodny, jeśli chodzi o rozpoznanie mędrca. Potrzebne jest słuchanie. Do sadhu albo wielkiego mędrca idzie się nie po to, aby go zobaczyć, ale by go usłyszeć. Jeśli nie będziemy przygotowani, aby słuchać słów sadhu, nie odniesiemy żadnej korzyści. Śukadeva Gosvami był sadhu, który mógł mówić o transcendentalnych czynach Pana. Bynajmniej nie zadowalał on kaprysów zwykłych obywateli ani też nigdy nie próbował jakiejś magicznej żonglerki słownej. Ale kiedy zaczął mówić na tematy Bhagavatam, rozpoznano w nim mędrca. Zewnętrznie zdawał się być osobą opóźnioną w rozwoju, jakimś niemym szaleńcem, ale w rzeczywistości był on wielkim mędrcem i transcendentalistą.
01.04.07 Znaczenie: Śrimad-Bhagavatam zostało tutaj nazwane esencją Ved. Nie jest ono bynajmniej jakąś zmyśloną historią, jak to czasami twierdzą pewni nieautoryzowani osobnicy. Jest ono również Śuka-samhita, czyli hymnem wedyjskim wypowiedzianym przez Śri Śukadevę Gosvamiego, wielkiego wyzwolonego mędrca.
01.04.08 Znaczenie: Śukadeva Gosvami spotkał Cesarza Pariksita i wyjaśnił mu tekst Śrimad-Bhagavatam. Zwykł on zatrzymywać się w zagrodzie gospodarza nie na dłużej niż na pół godziny (na czas dojenia krowy). Przyjmował jałmużnę od szczęśliwego gospodarza i tym sposobem, przez swoją pomyślną obecność, uświęcał jego rezydencję. Śukadeva Gosvami jest przykładem doskonałego nauczyciela usytuowanego na płaszczyźnie transcendentalnej. Daje on przykład tym, którzy przyjęli wyrzeczony porządek życia i poświęcili się misji nauczania przekazu Boga, że nie powinni oni mieć żadnego interesu z grhasthami, poza oświeceniem ich w wiedzy transcendentalnej. Taka prośba o jałmużnę nie powinna mieć żadnego innego celu, jak tylko uświęcenie domu gospodarza. Ktoś, kto przyjął wyrzeczony porządek życia, nie powinien być wabiony przez doczesne posiadłości grhasthy i powinien być ostrożny, by nie stać się służalczym wobec człowieka z tego świata. Dla kogoś, kto jest w wyrzeczonym porządku życia, taka sytuacja jest bardziej niebezpieczna niż picie trucizny czy popełnienie samobójstwa.
01.04.09 Znaczenie: Narodziny Maharajy Pariksita są wspaniałe, ponieważ był on chroniony w łonie swojej matki przez Osobę Boga, Śri Krsnę. Jego czyny również były wspaniałe, albowiem ukarał on Kali, który próbował zabić krowę. Zabijanie krów oznacza koniec ludzkiej cywilizacji. Maharaja Pariksit chciał uchronić krowę przed śmiercią z ręki Kali, wielkiego reprezentanta grzechu. Również jego śmierć była wspaniała, jako że został o niej uprzedzony, co jest rzeczą wspaniałą dla każdej śmiertelnej istoty. Tym sposobem mógł on przygotować się do odejścia z tego świata, siadając na brzegu Gangesu i słuchając o transcendentalnych czynach Pana. Słuchając Bhagavatam nieprzerwanie przez siedem dni i nocy, nie przyjmował on ani pożywienia, ani niczego nie pił. Widzimy więc, że wszystko, co ma z nim związek, jest wspaniale i dlatego jego czyny są warte uważnego słuchania. W tym wersecie Śaunaka wyraził pragnienie słuchania o nim w szczegółach.
01.04.10 Znaczenie: Maharaja Pariksit był Cesarzem świata, wszystkich mórz i oceanów. Nie musiał on zdobywać tego olbrzymiego królestwa na drodze podboju. Odziedziczył je po swoich dziadkach, Maharajy Yudhisthirze i braciach. Poza tym, był on dobrym administratorem i jako taki wart był dobrego imienia swoich przodków. Zatem nic nie plamiło jego bogactw i administracji. Dlaczego zatem porzucił on te korzystne warunki i usiadł na brzegu Gangesu, poszcząc aż do śmierci? Jest to zdumiewające; dlatego też wszyscy pragnęli poznać przyczynę tego.
01.04.11 Znaczenie: W życiu Maharajy Pariksita nie było niczego niepożądanego. Był on w młodym wieku i mógł cieszyć się życiem, posiadając siłę i bogactwo. Tak więc nie było powodów do wycofania się z czynnego życia. Nie było też problemów ze ściąganiem podatków. Był on bowiem tak potężny i rycerski, że nawet jego wrogowie przybywali do niego, by paść mu do stóp i oddać mu wszelkie swoje bogactwo, dla swojego własnego dobra. Maharaja Pariksit był pobożnym królem. Pokonał on swoich wrogów i wskutek tego jego królestwo opływało w dostatki. Było dosyć mleka, zboża i metali, a wszystkie rzeki i góry dostarczały w obfitości naturalnych bogactw. Tak więc, pod względem materialnym wszystko było zadowalające. Dlatego też nie było powodów do przedwczesnego porzucania królestwa i życia. Mędrcy bardzo chcieli dowiedzieć się o tym wszystkim.
01.04.12 Znaczenie: Maharaja Pariksit był idealnym królem i idealną głową rodziny, jako że był on wielbicielem Osoby Boga. Wielbiciel (bhakta) Pana posiada automatycznie wszystkie dobre kwalifikacje. Cesarz był typowym tego przykładem. Osobiście nie miał on żadnego przywiązania do wszelkich doczesnych bogactw znajdujących się w jego posiadaniu. Ale, jako że był królem, dbał on o powszechną pomyślność swoich obywateli, nie tylko w tym życiu, ale i w następnym. Nie pozwalał on na zakładanie rzeźni i zabijanie krów. Nie był on jakimś tam głupim i stronniczym administratorem, który troszczy się o ochronę jednych żywych istot, pozwalając na zabijanie innych. Ponieważ był on bhaktą Pana, wiedział on doskonale jak pokierować administracją, tak aby zapewnić szczęście wszystkim-ludziom, zwierzętom, drzewom i wszystkim innym żywym stworzeniom. Nie kierował się on jakimś egoistycznym interesem. Egoizm może być skupiony na sobie samym, jak i rozszerzony na innych. Pariksit Maharaja nie miał nic wspólnego ani z jednym, ani z drugim. Jego jedynym interesem było zadowolić Najwyższą Prawdę, Osobę Boga. Król jest reprezentantem Najwyższego Pana i dlatego interes Króla musi być identyczny z interesem Najwyższego Pana. Najwyższy Pan chce, aby wszystkie żywe istoty były Mu posłuszne i przez to stały się szczęśliwe. Zatem interesem króla jest prowadzić swoich poddanych z powrotem do królestwa Boga. Stąd też wszystkie zajęcia obywateli powinny być skoordynowane w taki sposób, żeby mogli oni w końcu powrócić z powrotem do domu, z powrotem do Boga. Pod rządami króla, który jest reprezentantem Osoby Boga, królestwo pełne jest bogactwa. W rezultacie, ludzkie istoty nie muszą zjadać zwierząt. Istnieje wtedy obfitość zboża, mleka, owoców i warzyw. Tak więc istoty ludzkie jak i zwierzęta mogą jeść okazale, do woli. A kiedy wszystkie żywe istoty są zadowolone z pożywienia i ochrony i przestrzegają ustalonych praw, nie może być wtedy żadnego konfliktu pomiędzy jedną żywą istotą a drugą. Cesarz Pariksit był wartościowym królem, dlatego też pod jego rządami wszyscy byli szczęśliwi.
01.04.13 Znaczenie: Różnica pomiędzy Vedami a Puranami jest taka, jak pomiędzy braminami a parivrajakami. Przeznaczeniem braminów jest spełnianie pewnych interesownych, z materialnego punktu widzenia, ofiar wspomnianych w Vedach, ale zadaniem parivrajakacaryów, czyli uczonych kaznodziejów, jest szerzenie wiedzy transcendentalnej. Jak tacy, parivrajakacaryowie nie zawsze są ekspertami w wymawianiu mantr wedyjskich, które są intonowane z odpowiednim akcentem i w odpowiednim metrum przez braminów, których przeznaczeniem jest właśnie wspomniane już powyżej nadzorowanie rytuałów wedyjskich. Jednakże nie należy wyciągać z tego wniosku, że bramini są w jakimś stopniu bardziej ważni od wędrownych nauczycieli. W pewnym sensie można powiedzieć, że nie ma pomiędzy nimi żadnej różnicy, ponieważ służą oni temu samemu celowi na różne sposoby.
Nie ma różnicy pomiędzy mantrami wedyjskimi a tematami wyjaśnionymi w Puranach i Itihasach. Według Śrila Jivy Gosvamiego, wszystkie Vedy, mianowicie Sama, Atharva, Rg, Yajur, Purany, Itihasy, Upanisady, itd., są emanacjami z oddechu Najwyższej Istoty. Jedyną różnicą jest to, że wedyjskie mantry zaczynają się w większości od dźwięku pranava omkara, a to wymaga pewnego treningu w metrycznym intonowaniu wedyjskich mantr. Ale nie oznacza to bynajmniej, że Śrimad-Bhagavatam jest mniej ważne od mantr wedyjskich. Wręcz przeciwnie, jest ono dojrzałym owocem wszystkich Ved, co już oznajmiono wcześniej. Poza tym, najbardziej doskonale wyzwolona dusza, Śrila Śukadeva Gosvami, jest pochłonięty studiowaniem Bhagavatam, chociaż jest on już osobą wyzwoloną. Śrila Suta Gosvami podąża w jego ślady i dlatego nie należy wyciągać wniosku, że jego pozycja jest mniej ważna, ponieważ nie był on ekspertem w metrycznym intonowaniu wedyjskich mantr; taka sztuka jest bardziej sprawą praktyki niż realizacji. Realizacja jest ważniejsza od podobnego papudze intonowania.
01.04.14 Znaczenie: Cztery yugi następują po sobie w określonym porządku: Satya, Treta, Dvapara i Kali. Ale czasami zdarza się, że jedno milenium zachodzi na drugie. W czasie panowania Vaivasvata Manu zdarzyło się tak, że w dwudziestu ośmiu cyklach czteromilenijnych wydawało się, że trzecie milenium pojawiło się przed drugim. W tym poszczególnym milenium, o którym wspomniał tutaj Suta Gosvami, pojawił się również Pan Śri Krsna, i właśnie dlatego nastąpiła pewna szczególna zmiana w zwykłym przebiegu czasu. Matką wielkiego mędrca była Satyavati, córka Vasu (rybaka), ojcem jego zaś był wielki Paraśara Muni. Tak oto przedstawia się historia narodzin Vyasadevy. Każde milenium dzieli się na trzy okresy i każdy z tych okresów nazywany jest sandhya. Vyasadeva pojawił się w trzeciej sandhya swojego milenium.
01.04.15 Znaczenie: Rzeka Sarasvati przepływa przez okręg Himalajów zwany Badarikaśrama, w którym zamieszkuje Śri Vyasadeva. Wspomniane w tym wersie miejsce znajduje się na terenie Badarikaśramy i zwie się ono Śamyaprasa.
01.04.16 Znaczenie: Tacy wielcy mędrcy jak Vyasadeva są duszami wyzwolonymi i dlatego mogą oni widzieć wyraźnie zarówno przeszłość, jak i przyszłość. Vyasadeva mógł zobaczyć nieprawidłowości, które zdarzą się w nadchodzącym wieku Kali, dlatego też przygotował on niezbędne środki zaradcze, aby dzięki nim ogół ludzi tego ciemnego wieku mógł stopniowo osiągnąć doskonałość życia. Ludzie wieku Kali są zbyt zainteresowani materią, która jest czymś tymczasowym, i z powodu tej ignorancji nie są oni zdolni docenić wartości ludzkiego życia ani też oświecenia płynącego z wiedzy duchowej.
01.04.17-18 Znaczenie: Niezamanifestowane siły czasu są tak potężne, że w odpowiednim momencie obracają one w niepamięć wszystko co materialne. W Kali-yudze, ostatnim spośród czterech mileniów, siła wszelkich materialnych obiektów ulega pod wpływem czasu szybkiej degeneracji. W tym wieku czas trwania materialnego ciała ogółu ludzi jest bardzo zredukowany, to samo jest z pamięcią. Również działanie samej materii nie jest tak aktywne, jak w poprzednich yugach. Ziemia nie produkuje już takiej ilości zboża, jak to robiła w poprzednich wiekach. Krowy nie dają już takiej ilości mleka, jak zwykły dawać uprzednio. Również produkcja warzyw i owoców jest mniejsza niż poprzednio. W związku z tym zarówno ludziom, jak i zwierzętom, brakuje pożywnego pokarmu. Naturalnie skutkiem takiego braku artykułów pierwszej potrzeby jest to, że długość życia uległa skróceniu, pamięć jest krótka, inteligencja jest słabsza, stosunki wzajemne pełne są obłudy i nieszczerości, itd.
Wielki mędrzec Vyasadeva mógł zobaczyć to wszystko w swojej transcendentalnej wizji. Tak jak astrolog może przewidzieć przyszłe losy człowieka czy astronom może przepowiedzieć zaćmienie słońca i księżyca, podobnie dusze wyzwolone, które mogą widzieć poprzez święte pisma, są w stanie przepowiedzieć przyszłość całej ludzkości. Mogą oni to zobaczyć, jako że mają oni ostrą wizję duchową.
I wszyscy tacy transcendentaliści, którzy naturalnie są bhaktami Pana, zawsze skorzy są do pełnienia dobroczynnej służby dla ogółu ludzi, czego nie można powiedzieć o tak zwanych przywódcach społecznych, którzy nie są zdolni przewidzieć nawet tego, co się zdarzy za pięć minut. W tym degenerującym wieku Kali ogół ludzi, jak też ich przywódcy, wszyscy są nieszczęśnikami nie mającymi wiary w wiedzę duchową. Są oni bez przerwy niepokojeni przez różnego rodzaju choroby. Na przykład, w obecnym wieku jest wielu pacjentów chorych na gruźlicę i jest tak wiele szpitali dla nich, ale poprzednio problem taki nie istniał, a to dlatego, że czas nie był tak niekorzystny jak obecnie. Nieszczęśliwi ludzie tego wieku bardzo niechętnie dają posłuch transcendentalistom, którzy są reprezentantami Śrila Vyasadevy i pozbawionymi egoizmu pracownikami zawsze zajętymi planowaniem czegoś, co mogłoby pomóc każdemu we wszystkich statusach i porządkach życia. Na miano największych transcendentalistów zasługują ci, którzy są reprezentantami misji Vyasadevy, Narady, Madhvy, Caitanyi, Rupy; Sarasvatiego, itd. Wszyscy są równie wartościowi. Osobowości mogą być różne, ale cel misji jest jeden i ten sam, mianowicie: poprowadzić upadłe dusze z powrotem do domu, z powrotem do Boga.
01.04.19 Znaczenie: Pierwotnie istniała tylko jedna Veda, zwana Yajur, która opisywała cztery kategorie ofiar. Ale aby ułatwić ich spełnianie i umożliwić członkom czterech varn oczyszczenie charakterystycznych dla nich zajęć, Vyasadeva podzielił oryginalną Vedę na cztery części, odpowiadające czterem kategoriom ofiar. Poza czterema Vedami, mianowicie Rg, Yajur, Sama i Atharva, istnieją jeszcze Purany, Mahabharata, Samhity, itd., które są znane jako piąta Veda. Śrila Vyasadeva i jego wielu uczniów byli postaciami historycznymi i okazali oni wielkie współczucie dla upadłych dusz tego wieku Kali. W Puranach i Mahabharacie zostały zrelacjonowane historyczne fakty, które zarazem wyjaśniają nauki czterech Ved. Nie ma sensu poddawania w wątpliwość autorytetu Puranów i Mahabharaty, albowiem w Chandogya Upanisad (7.l.4), Purany i Mahabharata, znane ogólnie jako historie, zostały wspomniane jako piąta Veda. Według Śrila Jivy Gosvamiego taki jest właśnie sposób stwierdzania autorytetów pism objawionych.
01.04.21 Znaczenie: Różne Vedy zostały powierzone różnym mędrcom dla wyjaśnienia i rozwinięcia ich na różne sposoby.
01.04.22 Znaczenie: Również Śruti-mantry stwierdzają, że Angira Muni, który ściśle przestrzegał
surowych zasad Atharva Vedy, był
przywódcą zwolenników tej Vedy.
01.04.23 Znaczenie: Oryginalnym źródłem wiedzy są Vedy. Nie ma gałęzi wiedzy, zarówno
materialnej, jak i duchowej, która by swoimi korzeniami nie sięgała do
oryginalnego tekstu Ved, przy czym
wszystkie późniejsze podziały nie są niczym innym, jak tylko poszczególnymi
rozwinięciami wiedzy oryginalnej, przekazanej u źródeł przez wielkich, godnych
szacunku mistrzów i erudytów. Innymi słowy, wiedza wedyjska, podzielona na
różne gałęzie przez różne sukcesje uczniów, została rozpowszechniona na całym
świecie. Nikt zatem nie może rościć sobie prawa do wiedzy, która byłaby
niezależna od Ved.
01.04.24 Znaczenie: Veda jest jedna, a powód, dla którego podzielono ją na cztery części, został wyjaśniony wraz z niniejszym wersetem. Nasienie wszelkiej wiedzy, czyli Veda, nie jest bynajmniej tematem, który w łatwy sposób może zrozumieć każdy zwykły człowiek. Istnieje pewne ograniczenie, zgodnie z którym nikt nie powinien próbować studiować Vedy, dopóki nie zostanie wykwalifikowanym braminem. Ta zasada została błędnie zinterpretowana na tak wiele sposobów. Klasa ludzi, która rości sobie pretensje do kwalifikacji bramińskich tylko na podstawie urodzenia się w rodzinie bramińskiej, twierdzi, że studiowanie Ved jest wyłącznie monopolem kasty bramińskiej. Inna grupa ludzi traktuje tę zasadę jako akt niesprawiedliwości wobec tych, którzy nie narodzili się w rodzinie bramińskiej. Ale obie te grupy są w błędzie. Vedy są przekazem, który Najwyższy Pan musiał wyjaśnić nawet samemu Brahmaji, a to jest dowodem na to, że ich treść mogą zrozumieć tylko osoby z nadzwyczajnymi cechami dobroci. Treści Ved nie mogą zrozumieć osoby w gunie pasji i ignorancji. Ostatecznym celem wiedzy wedyjskiej jest Śri Krsna, Osoba Boga, a On jest bardzo rzadko rozumiany przez tych, którzy są pogrążeni w gunie pasji i ignorancji. W wieku Satya każdy był usytuowany w gunie dobroci, ale w przeciągu wieków Treta i Dvapara cecha dobroci stopniowo zanikała i tym sposobem doszło do degradacji rzesz ludzkich. W obecnym wieku guna dobroci jest prawie nieobecna, dlatego też życzliwy masom ludzkim potężny mędrzec Vyasadeva podzielił Vedy na wiele sposobów, tak aby ich zasady mogły być przestrzegane przez mniej inteligentne osoby w gunie pasji i ignorancji. Zostało to wyjaśnione w następnej śloce w następujący sposób.
01.04.25 Znaczenie: Za przyjaciół rodzin podwójnie urodzonych uważa się tych, którzy urodzili się w rodzinach braminów, ksatriyów i vaiśyów, czyli w rodzinach wykształconych duchowo, ale którzy sami nie mają kwalifikacji swoich przodków. Tacy potomkowie nie są uznawani za podwójnie urodzonych z powodu braku oczyszczenia. Czynności oczyszczające zaczynają się już przed narodzinami dziecka, a związany z zapłodnieniem proces oczyszczający zwie się Garbhadhana-samskara. Ktoś, kto nie przeszedł przez taką Garbhadhana-samskarę; czyli duchowe planowanie rodziny, nie jest uważany za podwójnie urodzonego. Garbhadhana-samskarze towarzyszą inne procesy oczyszczające, spośród których jednym jest ceremonia świętej nici. Jest ona spełniana podczas inicjacji duchowej. Właśnie ta szczególna samskara uprawomocnia kogoś do tytułu osoby podwójnie urodzonej. Narodziny liczą się od samskary związanej z momentem poczęcia, a drugie narodziny są liczone z chwilą inicjacji duchowej. Ten, kto przeszedł przez takie ważne samskary, może być nazywany autentycznie podwójnie urodzonym.
Jeśli ojciec i matka nie przedsięwzięli duchowego procesu planowania rodziny i po prostu spłodzili dzieci powodowani jedynie pasją, ich dzieci są nazywane dvija-bandhu. Ci dvija-bandhu niewątpliwie nie są tak inteligentne, jak dzieci pochodzące z tradycyjnych rodzin podwójnie urodzonych. Dvija-bandhu są klasyfikowani na równi z śudrami i klasą kobiet, które to klasy są z natury mniej inteligentne. Śudrowie i kobiety nie muszą poddawać się samskarom, za wyjątkiem ceremonii małżeństwa.
Mniej inteligentne klasy ludzi, mianowicie kobiety, śudrowie i niewykwalifikowani synowie wyższych kast, są pozbawieni kwalifikacji koniecznych do zrozumienia celu transcendentalnych Ved. Dla nich właśnie została sporządzona Mahabharata. Cel Mahabharaty nie jest wcale różny od celu Ved, dlatego też na jej stronach znalazła się Bhagavad-gita, esencja wedyjskiej mądrości. Mniej inteligentni ludzie są bardziej zainteresowani opowieściami i historiami niż samą filozofią, i dlatego Pan Krsna wypowiedział filozofię Ved w formie Bhagavad-gity. Vyasadeva i Pan Krsna usytuowani są na planie duchowym i dlatego współpracowali oni w tym dobroczynnym dziele na rzecz upadłych dusz tego wieku. Bhagavad-gita jest esencją wszelkiej wiedzy wedyjskiej i daje ona podstawową wiedzę na tematy duchowe, podobnie jak Upanisady. Co zaś się tyczy filozofii Vedanty, to jest ona przedmiotem studiów dla duchowych "doktorantów". Tylko podyplomowi studenci tematów duchowych mogą zrozumieć służbę oddania dla Pana. Jest to wielka nauka, a jej profesorem, mistrzem, jest Sam Pan pod postacią Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu. I osoby, które są upełnomocnione przez Niego, mogą inicjować innych w transcendentalną miłosną służbę dla Pana.
01.04.26 Znaczenie: Chociaż Śri Vyasadeva, mając na uwadze powszechne dobro mas ludzkich, sporządził obszerną literaturę o wartości wedyjskiej, ciągle jednak nie był z siebie zadowolony. Można było się spodziewać, że dzieło to da mu zadowolenie, ale ostatecznie stało się ono jedynie przyczyną przygnębienia.
01.04.27 Znaczenie: Mędrzec zaczął szukać przyczyny będącej źródłem jego niezadowolenia w sercu. Nie można mówić o osiągnięciu doskonałości, dopóki nie jest się zadowolonym w sercu i to zadowolenie serca musi być odnalezione poza sferą materialną.
01.04.28-29 Znaczenie: Nikt nie może zrozumieć doniosłości
Ved nie przyjąwszy uprzednio surowego
ślubu dyscypliny i sukcesji uczniów. Aspirujący kandydat musi czcić Vedy, mistrza duchowego i ogień ofiarny.
Wszystkie te zawiłości wiedzy wedyjskiej są prezentowane systematycznie w Mahabharacie, tak aby mogły je
zrozumieć kobiety, robotnicy i niewykwalifikowani członkowie rodzin braminów, ksatriyów czy vaiśyów. W tym wieku
Mahabharata zajmuje ważniejszą pozycję niż oryginalne Vedy.
01.04.30 Znaczenie: Nie ma wątpliwości co do tego, że Śrila Vyasadeva osiągnął wszystkie przedstawione w Vedach doskonałości, wraz ze wszystkimi ich detalami. Żywa istota zanurzona w materii może się oczyścić poprzez przestrzeganie czynności przepisanych w Vedach, ale takie oczyszczenie nie jest ostatecznym osiągnięciem, nie jest ostateczną doskonałością. Ostateczna doskonałość jest czymś innym i dopóki nie jest ona osiągnięta, żywa istota, nawet chociaż pełna w innych osiągnięciach, nie może osiągnąć naturalnej dla niej płaszczyzny transcendentalnej. Wydaje się więc, że Śrila Vyasadeva stracił gdzieś właściwy trop i stąd też to jego niezadowolenie.
01.04.31 Znaczenie: Śrila Vyasadeva wyraził tutaj własnymi słowy przyczynę swojego niezadowolenia. Po prostu nie zwrócił on uwagi na służbę oddania dla Pana, która jest naturalnym stanem żywej istoty. I dopóki nie znajdziemy się w tym naturalnym dla nas stanie, dopóty ani Pan, ani my sami nie będziemy w pełni zadowoleni. I kiedy Vyasadeva uświadomił sobie ten brak, pojawił się przed nim Narada Muni, jego mistrz duchowy. Zostało to opisane w następujący sposób.
01.04.32 Znaczenie: Vyasadeva odczuwał teraz pustkę i nie było to bynajmniej spowodowane brakiem wiedzy. Bhagavata-dharma jest czystą służbą oddania dla Pana, do której moniści nie mają dostępu. Monistów nie zalicza się do paramahamsów, czyli najbardziej doskonałych w wyrzeczonym porządku życia. Chociaż sam Vyasadeva był upełnomocnioną inkarnacją Boga, to jednak ciągle odczuwał niezadowolenie, a to dlatego, że w żadnym ze swoich dzieł nie wyjaśnił we właściwy sposób transcendentalnych czynów Pana. Uczynił to dopiero później w Śrimad-Bhagavatam, które jest pełne opowieści o czynach Osoby Boga. Śri Krsna bezpośrednio natchnął w sercu Vyasadevę do uświadomienia sobie tego faktu, i tak oto mędrzec poczuł pustkę, co już zostało wyjaśnione powyżej. Bez transcendentalnej służby miłości dla Pana wszystko jest pustką i prawda ta została tutaj wyraźnie wyłożona. Ale z drugiej strony, w transcendentalnej służbie miłości dla Pana wszystko jest pełnią i nie ma już wtedy potrzeby podejmowania jakiegoś innego, niezależnego od niej, wysiłku w dziedzinie działania interesownego czy też empiryczno-filozoficznej spekulacji.
01.04.33 Znaczenie: Vidhi znaczy Brahma, pierwsza żywa istota. On jest pierwszym, oryginalnym studentem i profesorem Ved. Nauczył się ich od Śri Krsny, a jego pierwszym uczniem był Narada. Tak więc Narada jest drugim acaryą w linii duchowej sukcesji uczniów. Jest on reprezentantem Brahmy, dlatego też oddaje się mu cześć równą tej, którą ofiarowuje się Brahmie, ojcu wszystkich vidhis (reguł i zasad). Podobnie, wszyscy inni uczniowie w łańcuchu sukcesji uczniów otrzymują taki sam szacunek i cześć jak reprezentanci pierwotnego mistrza duchowego.