01.02.01 Znaczenie: Mędrcy z Naimisaranya postawili sześć pytań Sucie Gosvamiemu, a teraz on odpowiada na nie po kolei.
01.02.02 Znaczenie: Instytucja varna i aśrama przepisuje wiele regulujących obowiązków, które powinny być przestrzegane przez jej zwolenników. W myśl tych obowiązków, kandydat, który pragnie studiować Vedy, musi udać się do mistrza duchowego i poprosić, aby ten przyjął go na ucznia. Święta nić jest oznaką tych, którzy są kompetentni, aby studiować Vedy pod kierunkiem acaryi, czyli mistrza duchowego. Jednak Śri Śukadeva Gosvami nie przeszedł przez takie ceremonie oczyszczające, był on bowiem duszą wyzwoloną od samych swoich narodzin.
Ogólnie rzecz biorąc, człowiek rodzi się jako zwykła istota, i dopiero poprzez procesy oczyszczające rodzi się on ponownie, po raz wtóry. I kiedy widzi on nowe światło i szuka kierownictwa w duchowym rozwoju, zbliża się do mistrza duchowego, aby otrzymać instrukcje z Ved. Mistrz duchowy przyjmuje na ucznia tylko szczerze zainteresowaną osobę, i takiej osobie daje świętą nić. W ten sposób człowiek staje się podwójnie urodzonym, czyli dvija. Po osiągnięciu kwalifikacji jako dvija, można studiować Vedy, a po osiągnięciu biegłości w Vedach, ktoś staje się vipra. Vipra, czyli wykwalifikowany bramin, realizuje Absolut i czyni dalszy postęp, w końcu osiągając pozycję Vaisnavy. Status Vaisnavy jest doktoranckim statusem bramina. Robiący postęp bramin musi koniecznie stać się Vaisnavą, ponieważ Vaisnava jest samozrealizowanym uczonym braminem.
Śrila Śukadeva Gosvami był Vaisnavą od samego początku, dlatego też nie było dla niego potrzeby poddawania się oczyszczającym procesom instytucji varnaśrama. Ostatecznym celem varnaśrama-dharmy jest przekształcenie surowego, topornego człowieka w czystego wielbiciela Pana, czyli Vaisnavę. Zatem każdy, kto zostaje uczniem pierwszej klasy Vaisnavy, czyli uttama-adhikari Vaisnavy, i staje się Vaisnavą, jest już uważany za bramina, bez względu na jego urodzenie i przeszłe czyny. Śri Caitanya zaakceptował tę zasadę i uznał Śrila Haridasa Thakurę za acaryę świętego imienia, chociaż Śrila Haridasa Thakura pojawił się w rodzinie muzułmańskiej. Konkludując, Śrila Śukadeva Gosvami urodził się jako Vaisnava, a zatem miał już za sobą wszelkie braminiczne obrządki. Nie musiał więc poddawać się żadnym ceremoniom. Każda nisko urodzona osoba – czy to będzie Kirata, Huna, Andhra, Pulinda, Pulkaśa, Abhira, Śumbha, Yavana, Khasa, czy nawet niżej – może zostać, dzięki łasce Vaisnavy, podniesiona do najwyższej transcendentalnej pozycji.
Śrila Śukadeva Gosvami był mistrzem duchowym Śrila Suty Gosvamiego, dlatego ten, zanim zacznie odpowiadać na pytania postawione przez mędrców z lasu Naimisaranya, składa pełne szacunku pokłony Śrila Śukadevie.
01.02.03 Znaczenie: W tej modlitwie, Śrila Suta Gosvami streszcza właściwie całe wprowadzenie do Śrimad-Bhagavatam. Śrimad-Bhagavatam jest naturalnym uzupełniającym komentarzem do Vedanta-sutry. Vedanta-sutra, zwana inaczej Brahma-sutrą, została skompilowana z zamiarem zaprezentowania samej śmietanki wiedzy wedyjskiej. Śrimad-Bhagavatam jest więc naturalnym komentarzem do tej śmietanki. Śrila Śukadeva Gosvami był dogłębnie zrealizowanym mistrzem Vedanta-sutry, zatem zrealizował on osobiście również i komentarz, Śrimad-Bhagavatam. I właśnie, aby okazać swoją bezgraniczną łaskę dla zdezorientowanych, materialistycznie myślących i działających ludzi, próbujących całkowicie przekroczyć niewiedzę, po raz pierwszy wyrecytował tę poufną wiedzę.
Nie ma sensu argumentować, że człowiek materialistyczny może być szczęśliwy. Żadna materialna istota – czy to będąc wielkim Brahmą, czy nic nie znaczącą mrówką – nie może być szczęśliwa. Każdy próbuje robić długotrwałe plany, aby zapewnić sobie szczęście, ale wszyscy zostają pokonani przez prawa natury materialnej. Dlatego też ten materialny świat jest nazywany najciemniejszym obszarem Boskiego stworzenia. Jednak nieszczęśliwi materialiści mogą się z niego wyzwolić, jedynie przez pragnienie takiego wyzwolenia. Na nieszczęście, są oni tak głupi, że nie chcą wyrwać się z tych ciemności. Dlatego porównywani są oni do wielbłąda, który rozkoszuje się ciernistymi gałązkami, jako że lubi on smak gałązek wymieszanych z krwią. Nie uświadamia on sobie tego faktu, że jest to jego własna krew, a ciernie kaleczą jego język. Podobnie, dla materialisty jego własna krew jest tak słodka jak miód, i chociaż jest on zawsze nękany przez swoje materialne wytwory, nie ma on pragnienia, aby stąd uciec. Tacy materialiści są nazywani karmitami. Spośród setek tysięcy takich karmitów, tylko kilku maże odczuć zmęczenie czynnościami materialnymi i zapragnąć uwolnić się z tego labiryntu. Takie inteligentne osoby są nazywane jnani. Vedanta-sutra jest adresowana wyłącznie do takich jnani. Ale Śrila Vyasadeva, będąc inkarnacją Najwyższego Pana, mógł przewidzieć nadużycie Vedanta-sutry przez niegodziwych ludzi, i dlatego osobiście opatrzył ją komentarzem w postaci Śrimad-Bhagavatam. Jest wyraźnie powiedziane, że to Bhagavatam jest oryginalnym komentarzem do Brahma-sutry. Śrila Vyasadeva również udzielił pouczeń co do Bhagavatam swojemu synowi, Śrila Śukadevie Gosvamiemu, który był już w wyzwolonym stadium transcendencji. Śrila Śukadeva Gosvami zrealizował je osobiście, a następnie wyjaśnił. Dzięki łasce Śrila Śukadevy Gosvamiego, ta Bhagavata-Vedanta-sutra jest dostępna dla tych szczerych dusz, które chcą się wydostać z materialnej egzystencji.
Śrimad-Bhagavatam jest jedynym, niezrównanym komentarzem do Vedanta-sutry. Dlatego też Śripada Śankaracarya celowo ominął Śrimad-Bhagavatam, ponieważ wiedział, że naturalny komentarz byłby dla niego trudny do prześcignięcia. Napisał więc swój komentarz, Śariraka-bhasya, a jego tak zwani zwolennicy odmawiają wartości Bhagavatam, nazywając je jakąś "nową" prezentacją. Nikt nie powinien dać się zwieść takiej propagandzie wymierzonej przeciwko Bhagavatam prowadzonej przez szkołę Mayavada. Z tej wstępnej śloki początkujący student powinien dowiedzieć się, że Śrimad-Bhagavatam jest literaturą transcendentalną, przeznaczoną tylko dla tych, którzy są paramahamsami, i tych, którzy są całkowicie wolni od materialnej choroby zwanej zawiścią. Mayavadi są zazdrośni o Osobę Boga, pomimo faktu, że Śripada Śankaracarya przyznał, że poza tym materialnym stworzeniem istnieje Narayana, Osoba Boga. Zazdrośni Mayavadi nie mogą mieć przystępu do Bhagavatam, ale ci, którzy rzeczywiście pragną wydostać się z tej materialnej egzystencji, mogą przyjąć schronienie tego Bhagavatam, ponieważ zostało ono wypowiedziane przez duszę wyzwoloną, Śrila Śukadevę Gosvamiego. Jest ono transcendentalną pochodnią światła, dzięki której można w doskonały sposób ujrzeć transcendentalną Absolutną Prawdę, realizowaną jako Brahman, Paramatma i Bhagavan.
01.02.04 Znaczenie: Cała literatura wedyjska i Purany są przeznaczone do pokonania głębokich ciemności materialnej egzystencji. Żywa istota żyje w zapomnieniu o swojej więzi z Bogiem, co spowodowane jest zbytnim pociągiem do materialnego zadowalania zmysłów od czasów niepamiętnych. Jej walka o egzystencję w świecie materialnym trwa nieprzerwanie, i nie jest możliwe, aby się od niej uwolnić przez robienie planów. Jeśli ktoś w ogóle chce przezwyciężyć ten wieczny bój o egzystencję, musi on na nowo ustanowić swój wieczny związek z Bogiem. I jeśli ktoś chce zastosować ten środek leczniczy, musi on przyjąć schronienie takiej literatury jak Vedy i Purany. Głupi ludzie mówią, że Purany nie mają żadnego związku z Vedami. Faktycznie zaś, Purany są dodatkowym, uzupełniającym wyjaśnieniem Ved, i są one przeznaczone dla różnych kategorii ludzi. Ludzie nie są równi. Niektórzy są prowadzeni przez gunę dobroci, inni są pod wpływem guny pasji, a jeszcze inni są pod wpływem guny ignorancji. Purany zostały tak podzielone, że każda klasa ludzi może wyciągnąć z nich korzyść, i stopniowo odzyskać swoją utraconą pozycję, uwalniając się tym sposobem z twardej walki o egzystencję. W tym wersecie Śrila Suta Gosvami wskazuje sposób intonowania Puran. Mogą tego przestrzegać osoby, które mają aspirację, aby zostać propagatorami literatury wedyjskiej i Puran. Śrimad-Bhagavatam jest nieskazitelną Puraną i jest ono specjalnie przeznaczone dla tych, którzy pragną na zawsze wydobyć się z materialnego uwikłania.
01.02.05 Znaczenie: Oznajmiono tutaj wcześniej, że przez studiowanie Bhagavatam można poznać Absolutną Prawdę. Stąd też pytania mędrców są słuszne i właściwe, jako że odnoszą się do Krsny, który jest Najwyższą Osobą Boga, Prawdą Absolutną. W Bhagavad-gicie (15.15) Osoba Boga mówi, że we wszystkich Vedach nie ma nic innego, jak tylko impuls do poszukiwania Jego, Pana Krsny. Tak więc, pytania, które dotyczą Krsny, są treścią i esencją całego wedyjskiego dociekania.
Cały świat pełen jest pytań i odpowiedzi. Ptaki, zwierzęta i ludzie, wszyscy zajęci są zadawaniem pytań i udzielaniem odpowiedzi. Rankiem ptaki w gnieździe zajęte są pytaniem i odpowiadaniem, a wieczorem te same ptaki wracają do gniazd, i znowu zaczyna się koncert pytań i odpowiedzi. Ludzka istota, dopóki nie zmorzy jej głęboki sen, również jest zajęta pytaniem i odpowiadaniem. Przekupnie na targowiskach, adwokaci w sądzie, studenci w szkołach i uniwersytetach, ustawodawcy w parlamencie i politycy, przedstawiciele prasy, wszyscy są zajęci pytaniem i odpowiadaniem. Chociaż wszyscy oni przez całe swoje życie nie przestają pytać i odpowiadać, nie są oni wcale zadowoleni. Duszę mogą jedynie zadowolić pytania i odpowiedzi z tematów o Krsnie.
Krsna jest naszym najbardziej zaufanym panem, przyjacielem, ojcem albo matką, czy też obiektem miłości małżeńskiej. Zapominając o Krsnie, stworzyliśmy tak wiele obiektów, o które możemy pytać czy udzielać odpowiedzi, ale żaden z nich nie jest zdolny dać nam pełnego zadowolenia. Wszystko, co jest poza Krsną, daje tylko tymczasowe zadowolenie. Tak więc, jeśli chcemy odczuwać pełne zadowolenie, musimy przyjąć pytania i odpowiedzi o Krsnie. Nie możemy przeżyć ani chwili nie pytając, czy też nie udzielając komuś odpowiedzi. Ponieważ Śrimad-Bhagavatam zajmuje się pytaniami i odpowiedziami, które są związane z Krsną, możemy czerpać zadowolenie po prostu słuchając tej transcendentalnej literatury. Należy czerpać nauki ze Śrimad-Bhagavatam, i tym sposobem rozwiązać wszelkiego rodzaju problemy związane ze społecznymi, politycznymi, czy religijnymi sprawami. Śrimad-Bhagavatam i Krsna są sumą wszystkich rzeczy.
01.02.06 Znaczenie: To oznajmienie Śri Suty Gosvamiego daje odpowiedź na pierwsze pytanie mędrców z Naimisaranya. Mędrcy poprosili go, aby streścił cały szereg pism objawionych i zaprezentował najbardziej istotną, esencjonalną część, tak aby upadli ludzie, czyli, prawdę mówiąc, ogół ludzi, mógł ją łatwo przyjąć. Vedy przepisują dwa rodzaje zajęć dla ludzkiej istoty. Jedno z nich nazywa się pravrtti-marga, czyli zadowalaniem zmysłów, drugie zaś nazywane jest nivrtti-marga, czyli ścieżką wyrzeczenia. Ścieżka zadowalania zmysłów jest niższa, a ścieżka ofiary na rzecz najwyższej przyczyny jest wyższa. Materialna egzystencja żywej istoty jest chorobliwym stanem prawdziwego życia. Prawdziwym życiem jest egzystencja duchowa, czyli egzystencja brahma-bhuta, gdzie życie jest wieczne, szczęśliwe i pełne wiedzy. Materialna egzystencja jest tymczasowa, złudna, pełna nieszczęść, i cierpienia. Nie ma w niej wcale szczęścia. Ludzie podejmują tylko daremne próby uwolnienia się od cierpienia, a tymczasowa przerwa w cierpieniu jest fałszywie nazywana szczęściem. Stąd też, ścieżka niepohamowanej przyjemności zmysłowej, która jest tymczasowa, pełna cierpienia i złudna, jest ścieżką niższą. Ale służba oddania dla Najwyższego Pana, która kieruje nas ku wiecznemu, szczęśliwemu i w pełni świadomemu życiu, nazywana jest wyższą jakością zajęcia. Jest ona czasami zanieczyszczona i zmieszana z niższą jakością. Na przykład, przyjęcie służby oddania dla materialnego zysku jest na pewno przeszkodą na postępującej ścieżce wyrzeczenia. Wyrzeczenie, czyli wstrzemięźliwość w imię ostatecznego dobra, jest na pewno lepszym zajęciem niż uciechy w chorobliwym stanie życia. Takie przyjemności wzmagają tylko symptomy choroby i powodują jej przedłużanie się. Dlatego też służba oddania musi być czysta w swojej jakości, to znaczy, bez najmniejszego pragnienia materialnej przyjemności. Tak więc, należy przyjąć wyższą jakość zajęcia w formie służby oddania, bez żadnego zabarwiania jej niepotrzebnymi pragnieniami, działaniem dla zysku czy filozoficzną spekulacją. Samo to może przynieść komuś stałe pocieszenie w Jego służbie.
Celowo oddaliśmy tutaj słowo dharma jako "zajęcie", ponieważ etymologicznym znaczeniem tego słowa jest "to, co podtrzymuje czyjąś egzystencję." A żywa istota może znaleźć takie oparcie jedynie w powiązaniu swoich czynności z wiecznym związkiem z Najwyższym Panem Krsną. Krsna jest centralną osią żywych istot i jest On wszechatrakcyjną żywą istotą, czyli wieczną formą wśród innych żywych istot, czyli wiecznych form. Każda żywa istota ma swoją formę w egzystencji duchowej, i Krsna jest wieczną atrakcją dla nich wszystkich. Krsna jest kompletną całością, a wszystko inne to Jego integralne cząstki. Związek pomiędzy nimi polega na tym, że Jego integralne cząstki są sługami, a Krsna jest obsługiwanym. Jest to związek transcendentalny i jest całkowicie różny od naszego doświadczenia w życiu materialnym. Ten związek sługi i pana jest najbardziej poufną formą zażyłości. Można to zrealizować wraz z postępem w służbie oddania. Każdy powinien zaangażować się w transcendentalną służbę miłości dla Pana, nawet w obecnym uwarunkowanym stanie egzystencji materialnej. To stopniowo naprowadzi na ścieżkę rzeczywistego życia i da pełną satysfakcję.
01.02.07 Znaczenie: Ci, którzy uważają służbę oddania
dla Najwyższego Pana Śri Krsny za coś na kształt materialnych sentymentów,
argumentują, że w pismach objawionych są polecane ofiary, dobroczynność,
wyrzeczenie, wiedza, siły mistyczne i inne podobne procesy realizacji
transcendentalnej. Według nich, bhakti, czyli
służba oddania dla Pana, jest przeznaczona dla tych, którzy nie są w stanie
spełniać wysokowartościowych czynności. Ogólnie mówi się, że kult bhakti przeznaczony jest dla śudrów, vaiśyów i mniej inteligentnej
klasy kobiet. Ale nie jest to prawdą. Kult bhakti
jest szczytem wszystkich czynności transcendentalnych, i dlatego jest on
jednocześnie wzniosły i łatwy. Jest wzniosły dla czystych bhaktów, którzy
poważnie myślą o wejściu w kontakt z Najwyższym Panem, Śri Krsną, i łatwy dla
neofitów, którzy są właśnie na progu domu bhakti.
Osiągnięcie kontaktu z Najwyższym Panem jest wielką nauką, i nauka ta jest
otwarta dla wszystkich żywych istot, włączając w to śudrów, vaiśyów, kobiety i nawet tych, którzy są niżej niż nisko
urodzeni śudrowie, a co dopiero mówić
o ludziach wysokiej klasy, jak kwalifikowani bramini i wielcy samozrealizowani
królowie. Inne wysokowartościowe zajęcia, wyszczególnione jako ofiara,
dobroczynność, wyrzeczenie, itd., wszystkie są rezultatem podążania ścieżką
czystego i naukowego kultu bhakti.
Zasada wiedzy i obojętności, braku przywiązań, jest ważnym czynnikiem na ścieżce transcendentalnej realizacji. Cały proces duchowy prowadzi do doskonałej wiedzy o duchu i materii, a rezultatem takiej doskonałej wiedzy jest obojętność wobec materialnych przywiązań i przywiązanie się do czynności duchowych. Stać się obojętnym wobec rzeczy materialnych, nie znaczy stać się całkowicie apatycznym, jak myślą ludzie o ubogim zasobie wiedzy. Naiskarma znaczy niepodejmowanie czynności, które wytwarzają materialne skutki, czy to dobre, czy to złe. Negacja nie oznacza negacji czegoś pozytywnego. Negacja nieistotnego nie oznacza negacji istotnego. Podobnie, obojętność wobec form materialnych nie oznacza anulowania form pozytywnych. Kult bhakti jest przeznaczony do realizacji formy pozytywnej. Kiedy zostaje zrealizowana forma pozytywna, automatycznie wyeliminowane zostają formy negatywne. Dlatego, wraz z rozwojem kultu bhakti, wraz z zastosowaniem pozytywnej służby dla pozytywnej formy, w naturalny sposób stajemy się obojętnymi wobec rzeczy niższych i rozwijamy atrakcję do rzeczy wyższego rzędu. Podobnie, kult bhakti, będąc najdoskonalszym zajęciem żywej istoty, wyprowadza nas z materialnego zadowalania zmysłów. To jest oznaką czystego bhakty. Nie jest on bynajmniej głupcem. Po prostu nie angażuje się on w niższe energie, ani też nie posiada materialnych dóbr. Osiągnięcie takiej pozycji nie jest bynajmniej możliwe poprzez suche rozumowanie. W rzeczywistości, zdarza się to dzięki łasce Wszechmocnego. Konkludując, ktoś, kto jest czystym wielbicielem, ma wszystkie dobre kwalifikacje, mianowicie: wiedzę, brak przywiązań, itd., ale z drugiej strony, ktoś, kto posiada tylko wiedzę i brak przywiązań, niekoniecznie jest dobrze zaznajomiony z zasadami kultu bhakti. Bhakti jest najdoskonalszym, kulminującym zajęciem żywej istoty.
01.02.08 Znaczenie: Istnieje wiele różnych zawodowych czynności, odpowiednio do różnych koncepcji życia. Dla zatwardziałego materialisty, który nie może widzieć niczego poza tym materialnym ciałem, nie ma nic ponad zmysły. Dlatego też jego czynności zawodowe ograniczają się do skoncentrowanego czy też rozszerzonego egoizmu. Ograniczony egoizm skupia się wokół własnego ciała – obserwuje się to na ogół wśród niższych zwierząt Rozszerzony egoizm manifestuje się w ludzkim społeczeństwie i koncentruje się wokół rodziny, wspólnoty, społeczeństwa, narodu i świata, mając na celu wulgarny komfort cielesny. Tego rodzaju zatwardziałymi, wspomnianymi wyżej materialistami są spekulanci umysłowi, unoszący się wysoko w sferach mentalnych, a ich zawodowe zajęcia polegają na tworzeniu poezji i filozofii, albo propagowaniu jakichś -izmów, z tym samym egoistycznym celem, ograniczonym do ciała i umysłu. Ale ponad ciałem i umysłem jest uśpiona teraz dusza, której nieobecność w ciele czyni cały wachlarz tych cielesnych i mentalnych egoizmów całkowitą pustką i zerem. Ale mniej inteligentni ludzie nie mają żadnych informacji o potrzebie duszy.
Ponieważ głupi ludzie nie mają żadnych informacji o duszy, o jej istnieniu poza granicą ciała i umysłu, nie są oni usatysfakcjonowani spełnianiem swoich obowiązków. I tak oto, w tym momencie wyrasta kwestia zadowalania jaźni. Jaźń jest poza wulgarnym ciałem i subtelnym umysłem. Jest ona aktywną zasadą ciała i umysłu. Nie wiedząc nic o potrzebie duszy, nie można być szczęśliwym jedynie po prostu przez dogadzanie ciału i umysłowi. Ciało i umysł są zaledwie zbytecznymi, zewnętrznymi okryciami istoty duchowej. Potrzeby duchowej istoty muszą zostać spełnione. Nikt nie może zadowolić ptaka jedynie przez oczyszczenie jego klatki. Trzeba jeszcze poznać potrzeby samego ptaka.
Potrzebą duchowej istoty jest to, że chce się ona wyzwolić z ograniczonej sfery materialnej niedoli i zrealizować swoje pragnienie całkowitej wolności. Chce się ona wydostać z ograniczających ją ścian wielkiego wszechświata. Chce widzieć wolne światło i ducha. I tą całkowitą wolność osiąga wtedy, gdy spotyka kompletnego ducha, Osobę Boga. W każdym z nas istnieje uśpione uczucie do Boga. Egzystencja duchowa manifestuje się teraz poprzez wulgarne ciało i umysł, w formie wynaturzonego uczucia do ciała i subtelnej materii. Dlatego musimy zaangażować się w takie zajęcie, które rozbudziłoby naszą boską świadomość. Jest to tylko możliwe poprzez słuchanie i intonowanie o boskich czynach Najwyższego Pana, i każde zajęcie, które nie pomaga w osiągnięciu pociągu do słuchania i intonowania transcendentalnego przekazu Boga, zostało tutaj nazwane po prostu stratą czasu. Jest tak dlatego, ponieważ inne zajęcia, bez względu na to, do jakiego -izmu nie należałyby, nie mogą przynieść duszy wyzwolenia. Nawet zajęcia tych, którzy poszukują zbawienia, uważane są za zbyteczne, jako że ostatecznie nie mogą oni znaleźć źródła wszystkich swobód.
Wulgarni materialiści mogą praktycznie zobaczyć, że materialne zdobycze są ograniczone tylko do czasu i przestrzeni, czy to w tym świecie, czy w następnym. Nawet jeśli ktoś osiągnie Svargalokę, nie znajdzie on tam stałego miejsca dla swojej pełnej tęsknot duszy. Tęskniąca dusza musi zostać usatysfakcjonowana przez naukowy, doskonały proces służby oddania.
01.02.09 Znaczenie: To, że czystej służbie oddania automatycznie towarzyszy wiedza i brak przywiązania do materialnej egzystencji, zostało już przedyskutowane. Ale są inni, którzy uważają, że wszelkiego rodzaju zajęcia zawodowe, łącznie z religią, są przeznaczone dla osiągnięcia materialnych zdobyczy. Powszechnym dążeniem zwykłego człowieka, w obojętnie jakiej części świata, jest osiągnięcie jakiejś korzyści z uprawiania religijnej, czy jakiejś innej zawodowej służby. Nawet w literaturze wedyjskiej jest oferowany, pośród wszelkiego rodzaju religijnych czynności, powab materialnego zysku, i większość ludzi zostaje przyciągnięta przez takie powaby i błogosławieństwa religijności. Dlaczego materialne zdobycze tak nęcą tych tak zwanych religijnych ludzi?
Ponieważ materialne zdobycze mogą umożliwić im zaspokojenie
pragnień, co z kolei satysfakcjonuje potrzebę zadowalania zmysłów. Cykl
materialnych zajęć zawiera w sobie tak zwaną religijność, której towarzyszy materialny
zysk, a za materialnym zyskiem podąża spełnienie pragnień. Zadowalanie zmysłów
jest powszechnym sposobem życia dla wszelkiego rodzaju w pełni zajętych ludzi.
Ale jest to unieważnione zarówno przez powyższe oznajmienie Suty Gosvamiego,
jak i werdykt Śrimad-Bhagavatam.
Nie należy się angażować w żaden rodzaj zawodowej służby jedynie dla zadowalania zmysłów. Ani też materialne zdobycze nie powinny być używane dla zadowalania zmysłów. To, jak powinny być one spożytkowane, zostało opisane w następujące sposób.
01.02.10 Znaczenie: Całkowicie zdezorientowana cywilizacja materialna jest błędnie nakierowana na spełnianie pragnień zadowalania zmysłów. W takiej cywilizacji, we wszystkich sferach życia, ostatecznym celem jest zadowalanie zmysłów. W polityce, w służbie społecznej, altruizmie, filantropii, i ostatecznie w religii, czy nawet na ścieżce zbawienia, zawsze dominujący jest ten sam ślad zadowalania zmysłów, wykazując stałą tendencję do wzrostu. Na polu polityki przywódcy społeczni walczą ze sobą wzajemnie, pragnąc zadowolić swoje własne zmysły. Wyborcy adorują tak zwanych przywódców tylko wtedy, gdy ci obiecują zadowalanie zmysłów. A skoro tylko są nieusatysfakcjonowani w swoim zadowalaniu zmysłów, detronizują tych swoich przywódców. Przywódcy prawie zawsze rozczarowują swoich wyborców przez niewypełnienie swoich obietnic co do zadowalania zmysłów. To samo odnosi się do wszystkich innych sfer życia. Nikt nie jest poważny, jeśli chodzi o problemy życia. Nawet ci, którzy są na ścieżce zbawienia, pragną stać się jednym z Absolutną Prawdą, i tym samym pragną oni popełnić duchowe samobójstwo na rzecz zadowolenia swoich zmysłów. Ale Bhagavatam mówi, że życie nie jest przeznaczone dla zadowalania zmysłów. Należy zaspokajać zmysły tylko w takim stopniu, jak tego wymaga podtrzymanie egzystencji, utrzymanie ciała i duszy razem. Ponieważ ciało jest zrobione ze zmysłów, które również wymagają pewnego zadowolenia, istnieją regulujące wskazówki dla zadowolenia takich zmysłów. Ale przeznaczeniem zmysłów nie są nieograniczone uciechy. Na przykład, małżeństwo, czyli związek mężczyzny i kobiety, jest konieczne dla wydania potomstwa, ale nie jest ono przeznaczone dla radości zmysłowych. Pod nieobecność dobrowolnego ograniczenia, robi się propagandę na rzecz planowania rodzin, ale głupi ludzie nie wiedzą, że planowanie rodziny ma automatycznie miejsce, skoro tylko zaczyna się poszukiwać Prawdy Absolutnej. Poważni poszukiwacze Prawdy Absolutnej nigdy nie są wabieni przez niepotrzebne czynności zadowalania zmysłów, jako że są oni zawsze pochłonięci pracą na rzecz poszukiwania tejże Prawdy. Zatem, w każdej sferze życia ostatecznym celem musi być poszukiwanie Absolutnej Prawdy. Taki rodzaj zajęcia uczyni nas szczęśliwymi; ponieważ tym sposobem w naturalny sposób ograniczymy różne czynności zadowalania zmysłów. A co jest tą Absolutną Prawdą, zostało wyjaśnione w następujący sposób.
01.02.11 Znaczenie: Absolutna Prawda jest zarówno podmiotem, jak i przedmiotem, i nie ma tutaj żadnej różnicy jakościowej. Zatem, Brahman, Paramatma i Bhagavan są jakościowo jednym i tym samym. Ta sama substancja jest realizowana jako bezosobowy Brahman przez studentów Upanisadów, jako Paramatma przez Hiranyagarbhów, czyli yoginów, i jako Bhagavan przez bhaktów. Innymi słowy, Bhagavan, czyli Osoba Boga, jest ostatnim słowem Absolutnej Prawdy. Paramatma jest częściową reprezentacją Osoby Boga, a bezosobowy Brahman jest promiennym blaskiem Osoby Boga, tak jak promienie słoneczne są blaskiem boga Słońca. Mniej inteligentni studenci obu powyższych szkół czasami argumentują na korzyść swoich własnych realizacji, ale ci, którzy są doskonałymi prorokami Absolutnej Prawdy, dobrze wiedzą, że te trzy postacie jednej Absolutnej Prawdy są różnymi perspektywicznymi spojrzeniami na tę absolutną substancję, spojrzeniami z różnych punktów widzenia.
Jak to zostało wyjaśnione w pierwszej śloce pierwszego rozdziału Bhagavatam, Najwyższa Prawda jest samowystarczalny, świadomy i wolny od złudzenia względności. W tym świecie względnych wartości poznający jest czymś różnym od poznawanego, ale w Absolutnej Prawdzie zarówno poznający, jak i poznawane, są jednym i tym samym. W tym relatywnym świecie poznającym jest żywy duch, czyli energia wyższa, podczas gdy poznawane jest martwą materią, czyli energią niższą. Zatem, istnieje tutaj dualizm wyższej i niższej energii, podczas gdy w absolutnym królestwie zarówno poznający, jak i poznawane, są tej samej wyższej energii. Istnieją trzy rodzaje energii emanujące z najwyższego źródła energii. Nie ma różnicy pomiędzy energią i źródłem energii, ale istnieje różnica co do jakości energii. Absolutne królestwo i żywe istoty są z tej samej wyższej energii, ale materialny świat jest energią niższą. Żywa istota w kontakcie z energią niższą wpada w sidła złudzenia, myśląc, że przynależy do energii niższej. Stąd bierze się poczucie względności w świecie materialnym. W Absolucie nie ma takiego poczucia odrębności pomiędzy poznającym i poznawanym, i dlatego wszystko tam jest absolutne.
01.02.12 Znaczenie: Absolutna Prawda jest realizowana w pełni przez proces służby oddania dla Pana, Vasudevy, czyli Osoby Boga, który jest w pełni dojrzałą Absolutną Prawdą. Brahman jest transcendentalnym blaskiem emanującym z Jego ciała, a Paramatma jest Jego częściową reprezentacją. Tak więc, realizacja Absolutnej Prawdy jako Brahmana czy Paramatmy jest zaledwie częściową realizacją. Istnieją cztery różne typy istot ludzkich – karmici, jnanis, yogini i bhaktowie (wielbiciele Pana). Karmici są materialistyczni, podczas gdy pozostałe trzy typy są transcendentalne. Pierwszej klasy transcendentalistami są bhaktowie, którzy zrealizowali Najwyższą Osobę. Drugiej klasy transcendentalistami są ci, którzy częściowo zrealizowali pełną część absolutnej osoby, Paramatmę. Zaś trzeciej klasy transcendentaliści to ci, którzy zaledwie zrealizowali Brahmana, ognisko absolutnej osoby. Jak oznajmiono w Bhagavad-gicie i innej literaturze wedyjskiej, Najwyższa Osoba jest realizowany poprzez służbę oddania, która jest wzmacniana przez pełną wiedzę i brak przywiązania do związków z materią.
To, że służbie oddania towarzyszy wiedza i brak przywiązania do materialnej egzystencji, zostało już przedyskutowane wcześniej. Jako że realizacja Prawdy Absolutnej jako Brahmana i Paramatmy są realizacjami niedoskonałymi, siłą rzeczy środki realizacji Brahmana i Paramatmy, to znaczy ścieżki jnana i yoga, są również niedoskonałymi środkami realizacji Absolutu. Służba oddania, która jest oparta na bazie pełnej wiedzy powiązanej z brakiem przywiązania do materialnych związków, i która jest skoncentrowana na słuchowej recepcji Vedanta-śruti, jest jedyną doskonałą metodą, dzięki której poważnie dociekliwy student może zrealizować Prawdę Absolutną. Służba oddania nie jest zatem przeznaczona dla mniej inteligentnych klas transcendentalistów. Istnieją trzy klasy wielbicieli (bhaktów). Bhaktowie trzeciej klasy, czyli neofici, są nazywani wielbicielami materialistycznymi. Nie mają oni żadnej wiedzy, i są przywiązani do materialnych związków, ale pociąga ich po prostu początkowy proces czczenia Bóstwa w świątyni. Materialistyczni wielbiciele są bardziej przywiązani do korzyści materialnej niż transcendentalnej. Dlatego też należy zrobić definitywny postęp, i z pozycji materialnej służby oddania wznieść się do pozycji wielbiciela drugiej klasy. W tej pozycji, wielbiciel może widzieć cztery zasady w dziedzinie służby oddania, mianowicie: Osobę Boga, Jego wielbicieli, ignorantów i zazdrosnych. Należy wznieść się przynajmniej do pozycji bhakty drugiej klasy, i w ten sposób stać się zdolnym do poznania Prawdy Absolutnej.
Tak więc, bhakta trzeciej klasy musi otrzymać instrukcje o służbie oddania z autorytatywnych źródeł Bhagavata. Pierwszym Bhagavata jest bona fide wielbiciel, zaś drugim Bhagavata jest przekaz Boga. Wielbiciel trzeciej klasy musi udać się do takiego Bhagavata wielbiciela, aby nauczyć się instrukcji służby oddania. Takiej osoby nie należy jednak mylić z profesjonalistami, którzy zarabiają na utrzymanie robiąc biznes na Bhagavatam. Taki bhakta musi być reprezentantem Śukadevy Gosvamiego, jak Suta Gosvami, i musi on głosić kult służby oddania dla powszechnej korzyści wszystkich ludzi. Wielbiciel neofita ma bardzo mały smak do słuchania od autorytetów. Woli on robić pokaz słuchania od profesjonalisty, dla zadowolenia własnych zmysłów. Jednak ten rodzaj słuchania i intonowania niszczy całą rzecz. Należy być zatem bardzo ostrożnym wobec takiego fałszywego procesu. Święte przekazy Boga, jak te zawarte w Bhagavad-gicie czy Śrimad-Bhagavatam, są niewątpliwie tematami transcendentalnymi, ale pomimo to, takie transcendentalne sprawy nie powinny być otrzymywane od profesjonalisty, który niszczy je tak samo, jak wąż niszczy mleko, po prostu dotykając je językiem.
Szczery wielbiciel musi być zatem przygotowany, aby dla swojego
postępu słuchać literatury wedyjskiej, takiej jak Upanisady, Vedanta i literatura pozostawiona przez poprzednie
autorytety albo Gosvamich. Bez słuchania takiej literatury nie można zrobić
rzeczywistego postępu. A bez słuchania i wypełniania instrukcji, pokaz służby
oddania staje się bezwartościowy i dlatego jest on pewnego rodzaju zakłóceniem
na ścieżce służby oddania. Zatem, dopóki służba oddania nie jest ustanowiona na
zasadach autorytetu śruti, smrti, purana albo
pancaratra, taka służba oddania na
pokaz powinna być od razu odrzucona. Nieautoryzowany wielbiciel nigdy nie
powinien być uważany za czystego wielbiciela. Przez przyswojenie sobie takich
przekazów z literatury wedyjskiej można widzieć nieustannie wszechprzenikający
zlokalizowany aspekt Osoby Boga wewnątrz swojej własnej jaźni. Nazywa się to samadhi.
01.02.13 Znaczenie: Ludzkie społeczeństwo w ogólności, nie tylko w Indiach, dzieli się na cztery kasty i cztery porządki życia. Cztery kasty tworzą: kasta inteligencji, kasta wojskowa, kasta produkcyjna i kasta robotników. Kasty są klasyfikowane odpowiednio do czyjejś pracy i kwalifikacji, a nie według urodzenia. Następnie zaś istnieją cztery porządki życia, mianowicie: życie studenckie, życie w małżeństwie, życie wyrzeczone (pustelnicze) i życie w służbie oddania. Utrzymanie takich podziałów leży w najlepszym interesie ludzkiego społeczeństwa, bowiem w przeciwnym razie żadna instytucja społeczna nie będzie wzrastać w zdrowym stanie. I w każdym z wyżej wymienionych podziałów celem być musi zadowolenie najwyższego autorytetu Osoby Boga. Takie instytucjonalne funkcjonowanie ludzkiego społeczeństwa znane jest jako system varnaśrama-dharma, który jest czymś naturalnym dla cywilizowanego życia. Instytucja varnaśrama została stworzona dla umożliwienia nam realizacji Prawdy Absolutnej. Celem jej nie jest bynajmniej sztuczna dominacja jednego podziału nad drugim. Kiedy cel życia, to jest realizacja Absolutnej Prawdy, zostaje pominięty na rzecz zbyt dużego przywiązania do indriya-priti, czyli zadowalania zmysłów, jak to już było dyskutowane wcześniej, instytucja varnaśrama zostaje użyta przez egoistycznych ludzi do ustanowienia sztucznej dominacji nad słabszymi sekcjami społeczeństwa. W Kali-yudze, czyli wieku kłótni i niezgody, ta sztuczna dominacja stała się faktem, ale zdrowsze sekcje ludzkiego społeczeństwa wiedzą o tym dobrze, że celem podziałów kastowych i porządków życia jest zapewnienie sprawnego przebiegu stosunków społecznych, a ostatecznie samorealizacja, a nie żadne inne cele.
Niniejsze oznajmienie Bhagavatam wskazuje, że najwyższym celem tycia czy też najwyższą doskonałością instytucji varnaśrama-dharma jest kooperacja dla zadowolenia Najwyższego Pana. To samo zostało stwierdzone również w Bhagavad-gicie (4.13).
01.02.14 Znaczenie: Jako że realizacja Absolutnej Prawdy jest ostatecznym celem życia, musi ona zostać osiągnięta za pomocą wszelkich środków. W każdej z wyżej wymienionych kast i porządków życia, cztery procesy, mianowicie:
wysławianie,
słuchanie,
pamiętanie i
czczenie,
są głównymi zajęciami. Bez tych czterech zasad, życie jest właściwie niemożliwe. Zajęcia żywej istoty pociągają za sobą zaangażowanie się w te cztery zasady życia. Specjalnie zaś we współczesnym społeczeństwie wszelkie czynności są mniej lub bardziej zależne od słuchania i wysławiania. Właściwie każdy człowiek, obojętnie jakiego statusu społecznego, może stać się w bardzo krótkim czasie powszechnie znaną osobistością w społeczeństwie ludzkim, jeśli jest tylko wysławiany (słusznie czy niesłusznie) przez gazety codzienne. Czasami przywódcy polityczni uciekają się do takiej gazetowej reklamy, i tym sposobem, przez takie metody gloryfikacji, nic nie znaczący człowiek staje się w bardzo krótkim czasie ważną osobistością. Ale taka propaganda fałszywie gloryfikująca niewykwalifikowanego człowieka nie może przynieść nic dobrego, tak wysławianemu, jak i społeczeństwu w ogólności. Oczywiście, skutki takiej propagandy będą trwały przez jakiś czas, ale nie przyniosą one żadnych trwałych efektów. Dlatego więc, czynności takie są po prostu stratą czasu. Rzeczywistym obiektem gloryfikacji jest Najwyższa Osoba Boga, stwórca wszystkiego, co zamanifestowane. Fakt ten omówiliśmy szeroko, poczynając od pierwszej śloki tego Bhagavatam, "janmady asya". Tendencja do wysławiania innych, czy też słuchania innych, musi zostać zwrócona ku rzeczywistemu obiektowi gloryfikacji – ku Najwyższej Istocie. I to przyniesie szczęście.
01.02.15 Znaczenie: Kontakt iskry duchowej z elementami materialnymi stwarza węzeł, który musi być rozcięty, jeśli ktoś chce zostać wyzwolony z działania i skutków pracy dla korzyści (karmy). Wyzwolenie oznacza uwolnienie się z cyklu działania karmicznego. Takie wyzwolenie automatycznie podąża za kimś, kto bezustannie pamięta transcendentalne rozrywki Osoby Boga. Dzieje się tak dlatego, że wszystkie czyny Najwyższego Pana (Jego lila) są transcendentalne wobec sił natury materialnej. Są one wszechatrakcyjnymi, duchowymi czynnościami, i dlatego ciągłe obcowanie z duchowymi czynami Najwyższego Pana stopniowo uduchawia uwarunkowaną duszę i ostatecznie odcina węzeł materialnej niewoli.
Wyzwolenie z materialnej niewoli jest zatem produktem ubocznym służby oddania. Osiągnięcie wiedzy duchowej nie jest wystarczające dla zapewnienia sobie wyzwolenia. Taka wiedza musi być powiązana ze służbą oddania, tak aby ostatecznie elementem dominującym stała się sama służba oddania. Wtedy możliwe jest wyzwolenie. Nawet praca ze skutkami wykonywana dla korzyści może doprowadzić kogoś do wyzwolenia, kiedy jest ona nasycona elementami służby oddania. Karma powiązana ze służbą oddania jest nazywana karma-yogą. Podobnie, wiedza empiryczna z elementami służby oddania jest nazywana jnana-yogą. Ale czysta bhakti-yoga jest niezależna od takiej karmy i jnany, albowiem ona sama może obdarzyć kogoś wyzwoleniem z uwarunkowanego życia, jak również nagrodzić transcendentalną służbą miłości dla Pana.
Zatem każdy rozsądny człowiek, który jest ponad przeciętną człowieka z ubogim zasobem wiedzy, musi bezustannie pamiętać Osobę Boga, przez słuchanie o Nim, przez gloryfikowanie Go, przez pamiętanie Go i wielbienie. Tak się przedstawia doskonała droga służby oddania. Gosvami z Vrndavany, którzy byli autoryzowani przez Pana Śri Caitanyę Mahaprabhu, aby głosić kult bhakti, surowo przestrzegali tej zasady, i sporządzili obszerną literaturę o nauce transcendentalnej, a wszystko to dla naszego dobra. Nakreślili oni plan dla wszystkich klas ludzi, w kategoriach przynależności do różnych kast i porządków życia, zgodnie z naukami Śrimad-Bhagavatam i innych, podobnych autorytatywnych pism świętych.
01.02.16 Znaczenie: Uwarunkowane życie żywej istoty jest spowodowane jej buntem przeciwko Panu. Są dwie klasy ludzi: jedni są nazywani devami, czyli istotami pobożnymi, drudzy zaś zwani są asurami, czyli demonami, którzy są przeciwko autorytetowi Najwyższego Pana. Wyrazisty opis asurów znajdujemy w szesnastym rozdziale Bhagavad-gity. Jest tam powiedziane, że takie asury są ciskane w coraz niższe stany ignorancji, życie po życiu, i w ten sposób schodzą oni do form zwierzęcych, nie mając żadnych informacji o Prawdzie Absolutnej, Osobie Boga. Jednakże i te asury są stopniowo kierowane ku Boskiej świadomości, dzięki łasce wyzwolonych sług Pana w różnych krajach, zgodnie z najwyższą wolą. Tacy wielbiciele Boga są bardzo zaufanymi sługami Pana, a kiedy przychodzą oni, aby ocalić ludzkie społeczeństwo od niebezpieczeństwa bezbożności, są oni znani jako potężne inkarnacje Boga, jako synowie Boga, jako sługi Pana czy też jako towarzysze Pana. Ale żaden z nich nie ogłasza siebie fałszywie Bogiem. Takie bluźnierstwa wygłaszane są przez asury, a demoniczni zwolennicy takich asurów przyjmują oszustów za Boga albo Jego inkarnacje. W pismach objawionych znajdujemy wyraźne informacje o inkarnacjach Boga. Nikt nie powinien być zatem przyjmowany za Boga czy inkarnację Boga, jeśli nie jest to potwierdzone przez pisma objawione.
Bhaktowie, którzy rzeczywiście chcą powrócić do Boga, powinni respektować sługi Boga na równi z Bogiem. Tacy słudzy Boga są nazywani mahatmami albo tirthami, i głoszą oni przekazy Boga odpowiednio do czasu i miejsca. Słudzy Boga nakłaniają ludzi, aby ci zostali bhaktami Pana. Sami zaś nigdy nie tolerują, aby nazywano ich Bogiem. Śri Caitanya Mahaprabhu był Samym Bogiem, zgodnie ze wskazaniami pism objawionych, ale grał On rolę bhakty. Ludzie, którzy znali Jego pozycję, zwracali się do Niego jako do Boga, ale On zwykł zatykać Swoje uszy rękoma i intonował imię Pana Visnu. Stanowczo protestował On przeciwko nazywaniu Go Bogiem, chociaż niewątpliwie był On Samym Bogiem. Pan zachowuje się w ten sposób, aby ostrzec nas przed niegodziwymi ludźmi, którzy czerpią przyjemność z tego, kiedy nazywa się ich Bogiem.
Słudzy Boga przychodzą, aby propagować Boską świadomość, i inteligentni ludzie powinni współpracować z nimi pod każdym względem. Służąc sługom Boga, można zadowolić Boga bardziej niż przez bezpośrednie służenie Panu. Pan jest bardziej zadowolony, kiedy widzi, że Jego słudzy są właściwie respektowani, jako że tacy słudzy ryzykują wszystkim dla służby Pana i są oni bardzo drodzy Panu. Pan oznajmia w Bhagavad-gicie (18.69), że nikt nie jest Mu droższy ponad tego, który ryzykuje wszystkim dla głoszenia Jego sławy. Służąc sługom Pana, stopniowo nabiera się cechy tychże sług, i tym sposobem osiąga się kwalifikacje, aby słuchać chwał Pana. Gorące pragnienie, aby słuchać o Bogu, jest pierwszą kwalifikacją bhakty zdolnego do wejścia w królestwo Boga.
01.02.17 Znaczenie: Przekazy Osoby Boga Śri Krsny nie są od Niego różne. Gdziekolwiek zatem ma miejsce wolne od obraz słuchanie i gloryfikowanie Boga, musi to być rozumiane w ten sposób, że Pan Krsna jest tam obecny w formie transcendentalnego dźwięku, który jest równie potężny jak Sam Pan. Śri Caitanya Mahaprabhu wyraźnie oznajmia w Swojej Śiksastakam, że święte imię Pana ma wszystkie moce Pana, i że wyposażył On Swoje niezliczone imiona w tę samą moc. Każdy może intonować święte imię z uwagą i czcią, odpowiednio do swojego przekonania, jako że nie ma jakichś ścisłych reguł, co do czasu i miejsca. Pan jest tak łaskawy, że może On być obecny przed nami w formie transcendentalnego dźwięku, ale na nieszczęście, nie mamy żadnego smaku do słuchania i gloryfikowania imienia i czynów Pana. To, jak rozwinąć smak do słuchania i intonowania świętego dźwięku, zostało już przedyskutowane uprzednio. Smak ten zyskuje się za pośrednictwem służby dla czystego bhakty Pana.
Pan odwzajemnia się Swoim bhaktom, i kiedy widzi On, że bhakta jest całkowicie szczery w swoim dążeniu, aby otrzymać pozwolenie na pełnienie transcendentalnej służby dla Pana i gorąco pragnie, aby słuchać o Panu, wtedy Pan działa z wewnątrz serca wielbiciela w taki sposób, że może on bez trudu powrócić do Boga. Tylko bardzo niewielu pragnie powrócić do Boga. Ale każdemu, kto pragnie do Niego przyjść, Krsna pomaga pod każdym względem.
Nikt nie może przyjść do królestwa Boga, dopóki nie oczyści się całkowicie ze wszystkich grzechów. Materialne grzechy są produktem naszych pragnień, aby panować nad materialną naturą. Bardzo trudno uwolnić się od takich pragnień. Kobiety i bogactwo są bardzo trudnymi problemami dla bhakty robiącego postęp na ścieżce powrotu do Boga. Wielu "stalowych ludzi" w linii służby oddania padło ofiarą takich ponęt, i w ten sposób zeszło ze ścieżki wyzwolenia. Ale kiedy Sam Pan udziela komuś pomocy, cały proces staje się bardzo łatwy, dzięki boskiej łasce Pana.
Bycie niespokojnym w kontakcie z kobietą i bogactwem nie jest niczym zadziwiającym, jako że żywa istota obcowała z tymi rzeczami od czasów praktycznie niepamiętnych. Potrzeba więc trochę czasu, aby wyleczyć się z tej obcej natury. Ale jeśli ktoś jest zaangażowany w słuchanie o chwałach Pana, stopniowo uświadamia on sobie swoją rzeczywistą pozycję. Przez łaskę Boga taki bhakta zyskuje wystarczająco siły, aby obronić się przed stanami niepokoju, i stopniowo wszelkie elementy będące przyczynami niepokoju zostaną wyeliminowane z jego umysłu.
01.02.18 Znaczenie: Zostało tutaj podane lekarstwo na wyeliminowanie z serca wszystkich niepomyślnych rzeczy, które są uważane za przeszkody na ścieżce samorealizacji. Tym lekarstwem jest obcowanie z Bhagavata. Są dwa typy Bhagavata, mianowicie: książka Bhagavata i wielbiciel Bhagavata. Zarówno jedno, jak i drugie jest kompletnym środkiem, i każde z nich może być wystarczająco dobre, aby wyeliminować przeszkody. Wielbiciel Bhagavata jest tak dobry jak książka Bhagavata, ponieważ wielbiciel Bhagavata żyje według zasad książki Bhagavata, a książka Bhagavata jest pełna informacji o Osobie Boga i Jego czystych wielbicielach, którzy są również Bhagavatami. Książka Bhagavata i osoba Bhagavata są identyczne.
Wielbiciele Bhagavata są bezpośrednimi reprezentantami Bhagavana, Osoby Boga. Tak więc przez zadowolenie wielbiciela Bhagavata można otrzymać łaskę książki Bhagavata. Ludzka logika zawodzi tutaj, jeśli chodzi o zrozumienie, jak przez służbę dla wielbiciela Bhagavata czy książki Bhagavata można wznosić się na ścieżce służby oddania. Ale fakt ten został wyjaśniony przez Śrila Naradadevę, który był synem służącej w poprzednim życiu. Służąca ta była zaangażowana w posługi dla mędrców, i tym sposobem również i Narada mógł wejść w kontakt z nimi. I po prostu przez obcowanie z nimi i przyjęcie resztek pożywienia pozostawionego przez mędrców, syn służącej otrzymał szansę stania się wielkim bhaktą i osobistością, znaną pod imieniem Śrila Naradadeva. Takie są oto cudowne skutki obcowania z Bhagavatami. I aby zrozumieć te skutki praktycznie, powinno się wziąć pod uwagę to, że przez takie szczere obcowanie z Bhagavatami bez trudu można otrzymać wiedzę transcendentalną z takim rezultatem, że rozwija się przywiązanie do służby oddania dla Pana. I im większy postęp ktoś uczynił w służbie oddania pod kierunkiem Bhagavatów, tym bardziej przywiązuje się on do transcendentalnej miłosnej służby oddania dla Pana. Zatem, przekazy książki Bhagavata muszą być otrzymywane od wielbicieli Bhagavata, a kombinacja tych dwu pomoże początkującemu bhakcie czynić bezustanny postęp.
01.02.19 Znaczenie: Żywa istota w swej konstytucjonalnej pozycji jest w pełni zadowolona ze swej duchowej rozkoszy. Ten stan istnienia nazywany jest brahma-bhuta albo atma-nandi, czyli stanem samozadowolenia. To samozadowolenie nie jest bynajmniej zadowoleniem biernego głupca. Bezczynny głupiec pozostaje w stanie głupiej ignorancji, podczas gdy zadowolony w sobie atmanandi jest transcendentalny do materialnego stanu egzystencji. To stadium doskonałości jest osiągane z chwilą, gdy ktoś ostatecznie utwierdza się w nieodwołalnej służbie oddania. Służba oddania nie jest biernością, jest ona czystą aktywnością duszy.
Czynności duszy stają się fałszywe w kontakcie z materią. Takie chore czynności duszy manifestują się w formie pożądania, pragnienia, tęsknoty, bezczynności, głupoty i snu. A kompletna eliminacja tych skutków pasji i ignorancji jest manifestacją skutku służby oddania. Bhakta zostaje od razu usytuowany w gunie dobroci i robi on dalszy postęp, aby wznieść się do pozycji Vasudeva, czyli stanu niezmąconej sattva, czyli śuddha-sattva. Tylko w tym stanie śuddha-sattva można zawsze widzieć Krsnę, twarzą w twarz, dzięki czystemu uczuciu dla Pana.
Bhakta jest zawsze w gunie czystej dobroci. Dlatego też nie szkodzi on nikomu. Ale abhakta (niewielbiciel), jakkolwiek wykształcony by nie był, jest zawsze szkodliwy. Bhakta nigdy nie jest głupi czy porywczy. Szkodliwi, głupi i porywczy nie mogą być bhaktami Pana, chociaż mogą oni pozować na bhaktów przez zewnętrzny strój. Bhakta jest zawsze wykwalifikowany we wszystkie dobre cechy Boga. Ilościowo takie kwalifikacje mogą być różne, ale jakościowo zarówno Pan, jak i Jego bhakta, są jednym i tym samym.
01.02.20 Znaczenie: Bhagavad-gita
(7.3) oznajmia, że spośród wielu tysięcy zwykłych ludzi, może jeden
szczęśliwy człowiek dąży do doskonałości w życiu. Większość ludzi jest
prowadzona przez guny pasji i
ignorancji, i tym sposobem ulegają oni żądzy, pragnieniom, tęsknotom i
ospałości. Spośród wielu takich zwierzętom podobnych ludzi, może jeden zdaje
sobie sprawę z odpowiedzialności ludzkiego życia, i wskutek tego próbuje on
uczynić swoje życie doskonałym przez przestrzeganie przepisanych obowiązków. A
spośród wielu tysięcy takich ludzi, którzy w ten sposób osiągnęli sukces w
ludzkim życiu, może jeden posiada naukową wiedzę o Osobie Boga, Śri Krsnie. W
tej samej Bhagavad-gicie (18.55) jest
również powiedziane, że naukowa wiedza o Śri Krsnie jest możliwa do zrozumienia
tylko przez służbę oddania (bhakti-yogę).
To samo zostało powiedziane tutaj, w niniejszym wersecie. Żaden zwykły człowiek, czy nawet ktoś, kto osiągnął sukces w ludzkim życiu, nie może poznać naukowo czy doskonale Osoby Boga. Doskonałość ludzkiego życia jest osiągana z chwilą, gdy rozumiemy, że nie jesteśmy produktem materii, ale w rzeczywistości jesteśmy duchem. I skoro tylko pojawi się to zrozumienie, że nie mamy nic wspólnego z materią, kładzie ono od razu kres materialnym tęsknotom, i tak oto stajemy się ożywieni jako istoty duchowe. Osiągnięcie sukcesu jest możliwe, kiedy ktoś jest usytuowany ponad gunami pasji i ignorancji, czyli innymi słowy, kiedy jest rzeczywiście braminem na mocy kwalifikacji. Brahmana (bramin) jest symbolem sattva-guny, czyli guny dobroci. A inni, którzy nie są w gunie dobroci, są ksatriyami, vaiśyami, śudrami, czy mniej niż śudrami. Stadium braminiczne, z powodu jego dobrych kwalifikacji, jest najwyższym stadium ludzkiego życia. Tak więc, nie można być bhaktą, dopóki nie osiągnie się przynajmniej kwalifikacji bramina. Bhakta jest już braminem przez samo swoje działanie. Ale to nie koniec na tym. Taki bramin musi stać się Vaisnavą, aby rzeczywiście być usytuowanym na platformie transcendentalnej. Czysty Vaisnava jest wyzwoloną duszą i jest on transcendentalny nawet do pozycji bramina. W materialnym stadium nawet bramin jest duszą uwarunkowaną, albowiem chociaż zrealizował on braminiczne stadium Brahmana, czyli transcendencji, to jednak brak mu naukowej wiedzy o Najwyższym Panu. Należy więc przekroczyć stadium bramińskie i osiągnąć stadium Vasudeva, aby tym sposobem zrozumieć Osobę Boga, Krsnę. Nauka o Osobie Boga jest przedmiotem studiów dla "doktorantów" w duchowej dziedzinie. Głupi ludzie, czyli ludzie o ubogim zasobie wiedzy, nie rozumieją Najwyższego Pana i interpretują oni Krsnę odpowiednio do swoich kaprysów. Faktem jest jednak, że nie można zrozumieć nauki o Osobie Boga, dopóki nie jest się wolnym od zanieczyszczenia gunami materialnymi, nawet do stadium bramina. Kiedy wykwalifikowany bramin staje się rzeczywiście Vaisnavą, wtedy, w takim ożywionym stanie wyzwolenia, może on rzeczywiście poznać prawdę o Osobie Boga.
01.02.21 Znaczenie: Osiągnięcie wiedzy o Osobie Boga jest równoznaczne z równoczesnym oglądaniem swojej własnej jaźni. Co zaś się tyczy tożsamości żywej istoty jako duchowej jaźni, istnieje na ten temat wiele spekulacji i wątpliwości. Materialiści nie wierzą w istnienie jaźni duchowej, a filozofowie empirycy wierzą w bezosobową postać totalnego ducha, bez indywidualności żywych istot. Ale transcendentaliści twierdzą, że dusza jednostkowa i Dusza Najwyższa są dwiema różnymi tożsamościami. Pod względem jakościowym stanowią one jedno, ale są różne ilościowo. Istnieje wiele innych teorii, ale wszystkie te spekulacje znikają od razu, skoro tylko Krsna zostaje zrealizowany takim jakim jest poprzez proces bhakti-yogi. Śri Krsna jest jak słońce, a materialistyczne spekulacje o Absolutnej Prawdzie i żywych istotach są jak najciemniejsza północ. Skoro tylko w czyimś sercu wschodzi słońce Krsny, natychmiast rozprasza się ciemność materialistycznych spekulacji o Prawdzie Absolutnej i żywych istotach. W obecności słońca nie ma miejsca dla ciemności, i relatywne prawdy, które były ukryte w gęstych ciemnościach ignorancji, zostają wyraźnie zamanifestowane poprzez łaskę Krsny, który rezyduje w każdym sercu jako Dusza Najwyższa.
W Bhagavad-gicie (10.11) Pan mówi, że aby okazać specjalną łaskę Swojemu bhakcie, osobiście rozprasza gęstą ciemność wszelkiego rodzaju obaw, rozświetlając wnętrze serca bhakty światłem czystej wiedzy. Zatem, pewne jest, że bhakta zaangażowany w transcendentalną służbę miłości dla Pana nie może pozostawać w ciemności, albowiem Pan Sam troszczy się o oświecenie serca Swojego bhakty. W ten sposób bhakta wie wszystko o absolutnych i względnych prawdach. Bhakta nie może pozostawać w ciemnościach, a ponieważ jest on oświecony przez Osobę Boga, jego wiedza jest na pewno doskonała. Ale nie jest tak w wypadku tych, którzy spekulują o Absolutnej Prawdzie, posługując się swoją ograniczoną mocą rozumienia. Doskonała wiedza jest nazywana parampara, czyli wiedzą dedukcyjną zstępującą od autorytetu do posłusznego słuchacza, który jest bona fide na mocy swojej służby i podporządkowania. Nie można rzucać wyzwania autorytetowi Najwyższego i jednocześnie próbować Go zrozumieć. Rezerwuje On Sobie prawo nie ujawniania się takiemu wyzywającemu duchowi znikomej iskry Całości, iskry podlegającej kontroli energii iluzorycznej. Bhaktowie są pokorni, ulegli, i dlatego transcendentalna wiedza zstępuje od Osoby Boga do Brahmy, a od Brahmy do jego synów i uczniów w sukcesji. W tym procesie pomaga bhakcie Dusza Najwyższa. Taki jest właśnie doskonały sposób nabywania wiedzy transcendentalnej.
To oświecenie w doskonały sposób umożliwia bhakcie rozróżnić ducha od materii, jako że węzeł ducha i materii zostaje rozwiązany przez Pana. Węzeł ten nazywany jest ahankara, i to właśnie on nakłania żywą istotę do utożsamiania się z materią. Więc skoro tylko ten węzeł zostaje rozwiązany, od razu rozpraszane są też wszystkie chmury wątpliwości. Bhakta ogląda swojego mistrza (jaźń) i w pełni angażuje się w transcendentalną służbę miłości dla Pana, kładąc tym samym kres łańcuchowi działań karmicznych. W materialnej egzystencji żywa istota stwarza swój własny łańcuch karmy i cieszy się dobrymi albo cierpi złe skutki swoich działań, życie po życiu. Ale skoro tylko angażuje się ona w miłosną służbę dla Pana, od razu staje się wolna od łańcucha karmy. Jej działania nie stwarzają już dłużej skutków.
01.02.22 Znaczenie: Werset ten wyraźnie wskazuje na unikalne walory służby oddania dla Osoby Boga, Pana Śri Krany. Pan Śri Krsna jest svayam-rupa Osobą Boga, i wszystkie inne formy Boga, poczynając od Baladevy, Sankarsany, Vasudevy, Aniruddhy, Pradyumny i Narayany, jak również purusa-avatarów, guna-avatarów, lila-avatarów, yuga-avatarów i tysiące innych manifestacji Osoby Boga, wszystkie one są pełnymi i integralnymi częściami Pana Śri Krsny. Żywe istoty są oddzielonymi, integralnymi cząstkami Osoby Boga. Zatem, Pan Śri Krsna jest oryginalną formą Boga i jest On ostatnim słowem w transcendencji. Tym sposobem jest On bardziej atrakcyjny dla wyższej kategorii transcendentalistów, którzy uczestniczą w wiecznych rozrywkach Pana. W formach innych niż Krsna i Baladeva nie ma sposobności do intymnych, osobistych kontaktów, tak jak w transcendentalnych rozrywkach Pana we Vrajabhumi. Rozrywki Pana Śri Krsny nie są bynajmniej świeżo wymyślone, jak argumentują pewne mniej inteligentne osoby. Jego rozrywki są wieczne i zostają zamanifestowane w odpowiednim czasie, raz w ciągu dnia Brahmaji, tak jak słońce pojawia się na wschodnim horyzoncie po każdych dwudziestu czterech godzinach.
01.02.23 Znaczenie: Werset ten potwierdza to, co zostało już wyjaśnione uprzednio, a mianowicie, że należy pełnić służbę oddania dla Pana Krsny, jak również dla Jego pełnych ekspansji. Pan Krsna i Jego pełne części są visnu-tattva, czyli Osobami Boga. Bezpośrednią manifestacją Śri Krsny jest Baladeva. Z Baladevy jest Sankarsana, z Sankarsana jest Narayana, a z Narayana jest drugi Sankarsana, a z tego Sankarsana emanują różni Visnu, czyli purusa-avatary. Visnu, czyli Bóstwo dobroci w świecie materialnym, jest purusa-avatarem znanym jako Ksirodakaśayi Visnu, czyli Paramatmą. Brahma jest bóstwem rajas, pasji, a Śiva jest bóstwem ignorancji. I tak, Brahma, Visnu i Śiva zarządzają trzema jakościami tego materialnego świata. Stworzenie jest możliwe poprzez dobroć Visnu, a kiedy wymagane jest jego zniszczenie, robi to Śiva poprzez tandava-nrtya. Materialistyczne i głupie ludzkie istoty czczą odpowiednio Brahmę i Śivę. Ale czyści transcendentaliści wielbią formę dobroci, Visnu, w Jego różnych formach. Visnu manifestuje się w milionach i bilionach form, zarówno integralnych jak i oddzielonych. Integralne formy są nazywane Osobami Boga, a formy oddzielone są nazywane żywymi istotami, czyli jivami. Zarówno jivy, jak i Osoby Boga mają swoje duchowe formy. Jivy podlegają czasami kontroli energii materialnej, ale formy Visnu są zawsze kontrolerami tej energii. Kiedy Visnu, Osoba Boga, pojawia się w materialnym świecie, przychodzi On, aby uwolnić uwarunkowane żywe istoty, będące pod kontrolą energii materialnej. Takie żywe istoty pojawiają się w tym materialnym świecie z intencjami panowania nad naturą materialną, i tym sposobem zostają one usidlone przez guny natury. Jako takie, żywe istoty muszą zmieniać swoje materialne okrycia, aby doświadczyć różnego rodzaju uwięzienia. Więzienny dom tego materialnego świata został stworzony przez Brahmę, według instrukcji Osoby Boga, a w końcu kalpy całe przejawienie jest niszczone przez Śivę. Ale co się tyczy utrzymania więzienia, to tym zajmuje się Visnu, podobnie jak więzienie państwowe utrzymywane jest przez państwo. Zatem każdy, kto pragnie uwolnić się z tego więzienia materialnej egzystencji, która pełna jest niedoli, takich jak powtarzające się narodziny, choroby, śmierć i starość, musi zadowolić Visnu, aby dostać takie wyzwolenie. Pan Visnu jest wielbiony tylko w służbie oddania, a jeśli ktoś musi kontynuować więzienne życie w tym materialnym świecie, może on prosić o względne udogodnienia różnych półbogów, takich jak Śivę, Brahmę, Indrę i Varunę. Jednak żaden półbóg nie może wyzwolić uwięzionej żywej istoty z uwarunkowanego życia materialnej egzystencji. Tylko Visnu może to uczynić. Zatem, ostateczne dobrodziejstwo można otrzymać tylko od Visnu, Osoby Boga.
01.02.24 Znaczenie: Jak wyjaśniono uprzednio, z
uwarunkowanego życia materialnej egzystencji można wyzwolić się przez służbę
oddania dla Osoby Boga. Ten werset oznajmia, że aby być zdolnym do pełnienia
służby oddania dla Pana, należy wznieść się do platformy guny dobroci (sattva). Ale
dzięki doświadczonemu kierownictwu mistrza duchowego, można pokonać
przeszkody na ścieżce postępu, i nawet z platformy tamas można wznieść się stopniowo do platformy sattva. Szczery kandydat musi zatem udać się do mistrza duchowego,
a doświadczony, bona fide mistrz duchowy jest kompetentny, aby pokierować
uczniem z każdej platformy życia: tamas,
rajas czy sattva.
Zatem błędne jest mniemanie, że wielbienie jakiejkolwiek cechy czy jakiejkolwiek formy Najwyższego Pana jest jednakowo korzystne. Za wyjątkiem Visnu, wszystkie oddzielone formy są manifestowane pod warunkami energii materialnej, i dlatego takie formy energii materialnej nie mogą nikomu pomóc w osiągnięciu platformy sattva, która sama może wyzwolić żywą istotę z materialnej niewoli.
Niecywilizowane stadium życia, czyli życie zwierząt, jest kontrolowane przez tamas. Cywilizowane życie człowieka z pragnieniem rożnego typu materialnych korzyści jest stadium rajas. Stadium rajas daje zaledwie trop ku realizacji Prawdy Absolutnej w formie subtelnych sentymentów w filozofii, sztuce i kulturze z moralnymi zasadami, ale sattva jest wyższym stadium materialnej jakości, które rzeczywiście pomaga zrealizować Absolutną Prawdę. Innymi słowy, istnieje jakościowa różnica pomiędzy różnymi metodami kultu, jak również z wielbienia różnych bóstw, mianowicie: Brahmy, Visnu i Hara, czerpie się różne rezultaty.
01.02.25 Znaczenie: Celem praktyk religijnych nie jest bynajmniej korzyść w postaci materialnych zdobyczy, ani też zdobycie prostej wiedzy odróżniania materii od ducha. Ostatecznym celem aktów religijnych jest wyzwolenie się z materialnej niewoli i odzyskanie wolnego życia w świecie transcendentalnym, gdzie Osoba Boga jest Najwyższą Osobą. Prawa religii są bezpośrednio ustanawiane przez Osobę Boga i poza mahajanami, czyli autoryzowanymi przedstawicielami Pana, nikt nie zna celu religii. Istnieje dwunastu przedstawicieli Pana znających cel religii i wszyscy z nich pełnią transcendentalną służbę dla Niego. Ci, którzy pragną swojego własnego dobra, mogą naśladować tych mahajanów i tym sposobem osiągnąć ostateczną korzyść.
01.02.26 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga, Śri Krsna, który jest oryginalną osobą pomiędzy kategoriami Visnu (visnu-tattvami), rozwija się w dwie różne kategorie, mianowicie: integralne pełne części i oddzielone integralne cząstki. Oddzielone integralne cząstki są sługami, a integralne pełne części visnu tattva są obiektami czci w tej służbie.
Wszyscy półbogowie, którzy są wyposażeni przez Pana w różne moce, są również oddzielonymi, integralnymi cząstkami. Nie należą oni do kategorii visnu-tattva. Visnu-tattvy są żywymi istotami równie potężnymi jak forma Osoby Boga, i manifestują różne kategorie mocy w zależności od czasu i okoliczności. Oddzielone integralne cząstki mają ograniczoną moc. Nie mają one nieograniczonej mocy jak visnu-tattvy. Zatem, nie należy nigdy klasyfikować visnu-tattv, czyli pełnych części Narayana, Osoby Boga, w tej samej kategorii, co cząstki integralne. Jeśli ktoś to czyni, staje się od razu bluźniercą, znanym pod imieniem pasandi. W wieku Kali wielu głupich ludzi popełnia takie bezprawne obrazy i zrównuje te dwie kategorie.
Oddzielone integralne cząstki mają różne pozycje, jeśli chodzi o materialną moc, i niektóre z nich są jak Kala-bhairava, Śmaśana-bhairava, Śani, Mahakali i Candika. Ci półbogowie są czczeni przede wszystkim przez tych, którzy znajdują się w najniższych kategoriach ciemności, czyli ignorancji. Inni półbogowie, jak Brahma, Śiva, Surya, Ganeśa i wiele innych podobnych bóstw jest czczonych przez ludzi w gunie pasji, a bodźcem do oddawania im czci jest pragnienie materialnych uciech. Ale ci, którzy są rzeczywiście usytuowani w gunie dobroci (sattva-guna), wielbią tylko visnu-tattvy. Visnu-tattvy są reprezentowane przez różne imiona i formy, jak Narayana, Damodara, Vamana, Govinda i Adhoksaja.
Wysoko wykwalifikowani bramini czczą visnu-tattvy reprezentowane przez kamienne formy śalagrama-śila. Również ksatriyowie i vaiśyowie na ogół czczą visnu-tattvy.
Wysoko wykwalifikowani bramini usytuowani w gunie dobroci nie żywią urazy wobec praktyk kultowych innych. Wszyscy oni mają pełny szacunek dla innych półbogów, nawet chociaż ci mogą wyglądać upiornie, jak Kala-bhairava czy Mahakali. Wiedzą oni bowiem, że wszystkie te straszne formy Najwyższego Pana są usytuowanymi w różnych warunkach sługami Pana. Jednakże odrzucają oni kult zarówno strasznych, jak i atrakcyjnych postaci półbogów, i koncentrują się tylko na formie Visnu. Są oni bowiem poważnie zainteresowani wyzwoleniem się z materialnych warunków. Półbogowie, nawet o statusie Brahmy, który jest najwyższym spośród wszystkich półbogów, nie mogą nikomu ofiarować wyzwolenia. Hiranyakaśipu poddał się surowym pokutom, aby stać się nieśmiertelnym, ale wielbione przez niego bóstwo, Brahma, nie mógł go zadowolić takim błogosławieństwem. Tylko Visnu, i nikt inny, nazywany jest mukti-pada, czyli Osobą Boga, który może obdarzyć mukti, wyzwoleniem. Półbogowie, przebywając jak inne żywe istoty w materialnych warunkach, również podlegają zagładzie w czasie unicestwienia materialnej struktury. Oni sami nie są zdolni wyzwolić samych siebie, co tu więc mówić o obdarowywaniu wyzwoleniem ich wielbicieli. Półbogowie mogą nagrodzić swoich wielbicieli tylko jakąś tymczasową korzyścią, ale nigdy ostatecznym dobrodziejstwem, wyzwoleniem.
To właśnie dla tych powodów tylko kandydaci do wyzwolenia rozważnie odrzucają kult półbogów, co nie znaczy jednak, że nie darzą ich szacunkiem.
01.02.27 Znaczenie: Ktoś, kto jest poważnie zainteresowany powrotem do Boga, nie musi wcale czcić półbogów, bez względu na to, jakiej kategorii by oni nie byli. W Bhagavad-gicie (7.20, 23) jest wyraźnie powiedziane, że ci, którzy szaleją za materialną przyjemnością, zbliżają się do różnych półbogów w celu otrzymania jakiejś tymczasowej korzyści, co jest przeznaczone dla łudzi o ubogim zasobie wiedzy. Nie powinniśmy jednak nigdy pragnąć pogłębienia materialnej przyjemności. Materialna przyjemność powinna być akceptowana tylko do granic niezbędnych potrzeb życia – nie mniej lub więcej. Przyjęcie większej dawki materialnych uciech oznacza bowiem związanie się mocniej z niedolami materialnej egzystencji. Więcej bogactwa, więcej kobiet i fałszywa arystokracja są niektórymi z żądań materialnie usposobionego człowieka, ponieważ nie ma on żadnych informacji o korzyściach płynących z kultu Visnu. Wielbiąc Visnu, można czerpać korzyści już w tym życiu, jak również w życiu po śmierci. Zapominając o tych zasadach, głupi ludzie, którzy pragną więcej bogactwa, więcej żon i więcej dzieci, czczą rożnych półbogów. A celem życia jest przecież skończyć z niedolami życia, a nie powiększać je.
Nie ma potrzeby udawania się do półbogów dla zapewnienia sobie materialnej przyjemności. Półbogowie są zaledwie sługami Pana. Jako tacy, są oni zobowiązani dostarczyć rzeczy niezbędnych do życia w postaci wody, światła, powietrza, itd. Powinniśmy ciężko pracować i wielbić Najwyższego Pana, ofiarowując Mu owoce naszej pracy. To powinno być mottem życia. Należy zatroszczyć się o to, aby wypełniać swoje zawodowe obowiązki z wiarą w Boga i we właściwy sposób, a to będzie stopniowo posuwać nas na ścieżce powrotu do Boga.
Pan Śri Krsna, kiedy był osobiście obecny we Vrajadhama, zatrzymał kult półboga Indry i poradził mieszkańcom Vrajy, aby pracowali z wiarą w Najwyższego Pana i wielbili Go przez owoce swojej pracy. Kult różnorodnych półbogów dla zapewnienia sobie materialnego zysku jest praktycznie wypaczeniem religii. Taki rodzaj praktyk religijnych został potępiony już na samym początku Bhagavatam jako kaitava-dharma. Jest tylko jedna religia w świecie, która powinna być wyznawana przez wszystkich ludzi bez wyjątku, i jest nią Bhagavata-dharma, czyli religia nauczająca kultu Najwyższej Osoby Boga i nikogo więcej.
01.02.28-29 Znaczenie: Te dwie śloki ostatecznie potwierdzają, że to Śri Krsna, Osoba Boga, jest
jedynym celem kultu. Cała literatura wedyjska dąży do tego samego celu:
ustanowienie naszej więzi z Najwyższą Osobą Boga i ostatecznie ożywienie
utraconej przez nas miłosnej służby dla Niego. To właśnie jest sumą wiedzy
zawartej w Vedach.
W Bhagavad-gicie Pan potwierdza to samo Swoimi własnymi słowami: ostatecznym celem Ved jest poznanie Mnie tylko. Wszystkie pisma objawione zostały sporządzone przez Pana za pośrednictwem Jego inkarnacji w ciele Śrila Vyasadevy, właśnie po to, aby przypomnieć upadłym, uwarunkowanym przez naturę materialną duszom, o Śri Krsnie, Osobie Boga. Żaden półbóg nie może nagrodzić nas wyzwoleniem z materialnej niewoli. Taki jest werdykt całej literatury wedyjskiej. Impersonaliści, którzy nie mają żadnych informacji o Osobie Boga, minimalizują wszechmoc Najwyższego Pana i traktują Go na równi z innymi żywymi istotami, dlatego dostają oni wyzwolenie z materialnej niewoli tylko z wielką trudnością. Tacy impersonaliści mogą podporządkować się Panu tylko po wielu, wielu narodzinach w kulturze wiedzy transcendentalnej.
Ktoś może argumentować, że czynności wedyjskie oparte są na ceremoniach ofiarnych. Jest to niewątpliwie prawdą. Ale wszystkie takie ofiary mają doprowadzić nas do poznania prawdy o Vasudevie. Innym imieniem Vasudevy jest Yajna (ofiara). W Bhagavad-gicie zostało wyraźnie oznajmione, że wszystkie ofiary i wszystkie czynności powinny być spełniane dla zadowolenia Yajny, czyli Visnu, Osoby Boga. To samo odnosi się do systemu yogi. Yoga znaczy wejść w kontakt z Najwyższym Panem. Jednak sam proces zawiera w sobie rożne cielesne praktyki, takie jak asana, dhyana, pranayama i medytacja, i wszystkie z nich są przeznaczone do koncentracji na zlokalizowanym aspekcie Vasudevy, reprezentowanym jako Paramatma. Realizacja Paramatmy jest zaledwie częściową realizacją Vasudevy, ale jeśli ktoś odnosi sukces w tej próbie, z czasem realizuje on Vasudevę w pełni. Jednakże, na swoje nieszczęście, większość takich yoginów utyka na mieliźnie, dając się zwieść siłom mistycznym osiąganym przez praktyki cielesne. Tacy niefortunni yogini otrzymują szansę w życiu następnym, rodząc się w rodzinach dobrych uczonych braminów czy w rodzinach bogatych kupców, tak aby móc dokończyć rozpoczętą realizację Vasudevy. Jeśli tacy szczęśliwi bramini i synowie bogatych ludzi właściwie wykorzystają swoją szansę, mogą oni łatwo zrealizować Vasudevę przez dobre towarzystwo ze świętymi osobami. Na nieszczęście, takie wyniesione osoby są zniewalane ponownie przez materialne bogactwo i honor, i tym sposobem praktycznie zapominają o celu życia.
Również ścieżka kultywowania wiedzy znajduje swój cel w Vasudevie. Zgodnie z Bhagavad-gitą (13.8-12), istnieje osiemnaście czynników sprzyjających kulturze wiedzy. Przez taką kulturę wiedzy można stopniowo uwolnić się od dumy, próżności, można stać się łagodnym, wyrozumiałym, prostym, oddanym mistrzowi duchowemu, i bez trudu można panować nad zmysłami. Przez taką kulturę wiedzy można stać się obojętnym wobec domowego ogniska, i stać się świadomym niedoli powodowanych przez śmierć, narodziny, starość i chorobę. I wszelka taka kultura wiedzy kulminuje w służbie oddania dla Osoby Boga, Vasudevy. Zatem, Vasudeva jest ostatecznym celem w kultywowaniu wszelkiego rodzaju gałęzi wiedzy. Kultura wiedzy wiodąca nas na transcendentalny plan, na spotkanie z Vasudevą, jest prawdziwą wiedzą: Wiedza fizykalna z jej różnymi gałęziami jest potępiana w Bhagavad-gicie jako ajnana, czyli przeciwieństwo prawdziwej wiedzy. Ostatecznym celem wszelkiej wiedzy materialnej jest bowiem zadowalanie zmysłów, co oznacza przedłużenie materialnej egzystencji, i skutkiem tego, kontynuację trojakich nieszczęść. Tak więc, przedłużanie nieszczęśliwego życia materialnej egzystencji jest niewiedzą. Ale ta sama wiedza fizykalna – kiedy prowadzi na drogę duchowego zrozumienia – pomaga nam zakończyć nieszczęśliwe życie materialnej egzystencji i zacząć życie egzystencji duchowej na planie Vasudevy.
Również wszelkiego rodzaju pokuty i wyrzeczenia znajdują swój finał w Vasudevie. Tapasya oznacza dobrowolne zaakceptowanie cielesnego bólu na rzecz wyższego celu życia. Ravana i Hiranyakaśipu poddali się surowym torturom cielesnym, a celem tego było zadowolenie zmysłów. Czasami również współcześni politycy oddają się różnego rodzaju pokutom, aby osiągnąć jakiś polityczny cel. Ale to nie jest w rzeczywistości tapasya. Należy dobrowolnie zaakceptować cielesne niewygody w celu poznania Vasudevy. To jest prawdziwym wyrzeczeniem, pokutą. W innym wypadku, wszystkie formy wyrzeczenia i pokut są klasyfikowane jako będące w gunie pasji i ignorancji. Pasja i ignorancja nie mogą zakończyć niedoli życia. Tylko guna dobroci może uśmierzyć trojakie niedole życia. Również Vasudeva i Devaki, tak zwani ojciec i matka Pana Krsny, oddawali się surowym pokutom, aby otrzymać Vasudevę jako swojego syna. Pan Śri Krsna jest ojcem wszystkich żywych istot (Bg.14.4), oryginalną żywą istotą, z której emanują wszystkie inne żywe istoty. On jest pierwotnym wiecznym podmiotem radości wśród innych radujących się. Dlatego też nikt nie może być Jego ojcem, tak jak może myśleć ignorant. Pan Śri Krsna zgodził się zostać synem Vasudevy i Devaki, jako że zadowoliły Go ich surowe pokuty i wyrzeczenia. Zatem jeśli podejmuje się jakieś pokuty, to powinien im przyświecać jeden cel – osiągnięcie Vasudevy, celu wszelkiej wiedzy.
Vasudeva jest pierwotną, oryginalną Osobą Boga, Śri Krsną. Jak to już zostało wyjaśnione uprzednio, oryginalna Osoba Boga rozwija się w niezliczoną ilość form. Takie ekspansje form są możliwe dzięki Jego rożnym energiom. Jego energie są również wielorakie, przy czym Jego energie wewnętrzne są wyższe, a energie zewnętrzne niższe w jakości. Zostały one objaśnione w Bhagavad-gicie (7.4-6) jako para i apara-prakrti. Tak więc, te ekspansje Jego różnych form, które wchodzą w istnienie za pośrednictwem Jego energii wewnętrznych, są formami wyższymi, podczas gdy te, które są dziełem energii zewnętrznych, są formami niższymi.
Żywe istoty są również ekspansjami Osoby Boga, Śri Krsny. Żywe istoty, które wchodzą w istnienie poprzez Jego moc wewnętrzną, są osobami wiecznie wyzwolonymi, podczas gdy te, które wchodzą w istnienie w kategoriach energii materialnych, są duszami wiecznie uwarunkowanymi.
Zatem wszelka kultura wiedzy, wszelkie pokuty i wyrzeczenia i wszelkie nasze działanie powinno mieć na celu wydostanie się spod wpływu energii materialnych. Obecnie wszyscy jesteśmy kontrolowani przez energię zewnętrzną Pana, i po to właśnie, aby zmienić jakość wpływu, musimy uczynić wysiłek w kultywowaniu duchowej energii. W Bhagavad-gicie (9.13) jest powiedziane, że ci, którzy są mahatmami, czyli ci, których umysły zostały oświecone tak, że zaangażowali się oni w służbę oddania dla Pana Krsny, są pod wpływem mocy wewnętrznej, a skutek tego jest taki, że takie żywe istoty o szerokich poglądach są bezustannie zaangażowane w służbę dla Pana. I to powinno być celem życia. Taki jest werdykt całej literatury wedyjskiej. Nikt zatem nie powinien zawracać sobie głowy czynnościami karmicznymi (przynoszącymi materialny zysk) czy też jałową spekulacją o wiedzy transcendentalnej. Każdy powinien od razu zaangażować się w transcendentalną miłosną służbę dla Pana. Nikt nie powinien czcić półbogów; którzy pracują jako różne ręce Pana w stwarzaniu, utrzymywaniu i unicestwianiu materialnego świata. Istnieje niezliczona ilość potężnych półbogów, którzy sprawują nadzór nad zewnętrznymi funkcjami administracyjnymi tego materialnego świata. Wszyscy oni są pomocnymi rękoma Pana Vasudevy. Nawet Pan Śiva i Pan Brahma są włączani do tej listy półbogów administrujących, ale Pan Visnu, czyli Vasudeva, jest zawsze usytuowany transcendentalnie. Jest On transcendentalny w stosunku do wszelkich sił materialnych, nawet jeśli akceptuje On cechę dobroci tego materialnego świata. Następujący przykład bardziej rozjaśni tę sprawę. W więzieniu znajdują się więźniowie i ci, którzy zarządzają więzieniem. Zarówno więźniowie, jak i zarządcy, są związani przez prawa króla. I nawet chociaż król czasami odwiedza więzienie, to jednak jest on zawsze ponad ograniczającymi prawami więziennymi. Król jest zatem zawsze transcendentalny do praw więzienia, tak jak Pan jest zawsze transcendentalny do praw materialnego świata.
01.02.30 Znaczenie: Pozycja Pana jest zawsze transcendentalna, jako że energie przyczyny i skutku potrzebne do stworzenia materialnego świata były również stworzone przez Niego. Zatem, nie jest On tknięty przez wpływ materialnych jakości. Jego egzystencja, forma, czyny i parafernalia, wszystkie istniały przed materialnym stworzeniem.* Jest On nieskazitelnie duchowy i nie ma nic wspólnego z cechami materialnego świata, które są jakościowo różne od duchowych cech Pana.
* Śripada
Śankaracarya, przywódca szkoły Mayavada, w swoim komentarzu do Bhagavad-gity również zaakceptował tę
transcendentalną pozycję Pana Krsny.
01.02.31 Znaczenie: Żywe istoty są oddzielonymi, integralnymi cząstkami Pana, i te spośród nich, które są uwarunkowane (i jako takie niezdatne do przebywania w duchowym królestwie), są rzucone w ten materialny świat, aby tutaj do woli cieszyć się materią. Pan, jako Paramatma i wieczny przyjaciel żywej istoty, przez jedną ze swoich pełnych ekspansji towarzyszy żywym istotom, aby pokierować nimi w ich materialnych uciechach i być świadkiem wszystkich ich czynności. W czasie, gdy żywe istoty czerpią przyjemność z warunków materialnych, Pan pozostaje w Swojej transcendentalnej pozycji, nie będąc tkniętym przez materialną atmosferę. W literaturze wedyjskiej podany jest przykład z dwoma ptakami na drzewie.* Jeden z nich spożywa owoce drzewa, podczas gdy drugi jest świadkiem. Świadkiem jest Pan, a spożywającym owoc – żywa istota. Spożywający owoc (żywa istota) zapomniał o swojej prawdziwej tożsamości i jest pochłonięty działaniem dla korzyści w warunkach materialnych, ale Pan (Paramatma) jest zawsze pełny w transcendentalnej wiedzy. Taka jest różnica pomiędzy Duszą Najwyższą a duszą uwarunkowaną. Dusza uwarunkowana, żywa istota, jest kontrolowana przez prawa natury, podczas gdy Paramatma, czyli Dusza Najwyższa, jest kontrolerem energii materialnej.
*· dva suparna sayuja sakhaya
samanam vrksam parisasvajate
tayor anyah pippalam svadv atty anaśnann anyo
'bhicakaśiti
(Mundaka Upanisad .3.1.1)
01.02.32 Znaczenie: Pan Vasudeva, Najwyższa Osoba Boga, rozprzestrzenia się w całym materialnym świecie przez jedną ze Swoich pełnych części, i Jego egzystencja może być dostrzeżona nawet w energii atomu. Materia, antymateria, proton, neutron, itd., wszystko to jest różnym skutkiem obecności Paramatmy. Tak jak z drzewa może być zamanifestowany ogień czy też z mleka można ubić masło, tak też i obecność Pana jako Paramatmy może być odczuta przez proces usankcjonowanego słuchania i intonowania tematów transcendentalnych, o których szczególnie traktuje taka literatura wedyjska jak Upanisady i Vedanta. Śrimad-Bhagavatam jest zaś bona fide objaśnieniem tej wedyjskiej literatury. Pan może być zrealizowany poprzez słuchową recepcję transcendentalnego przekazu, i to jest jedyny sposób na doświadczenie transcendentalnego tematu. Tak jak ogień jest rozniecany z drzewa za pośrednictwem innego ognia, podobnie i boska świadomość człowieka może zostać rozpalona przez czyjąś boską łaskę. Jego Boska Miłość mistrz duchowy może rozniecić duchowy ogień w podobnej drzewu żywej istocie przez udzielenie jej właściwego duchowego przekazu, który zostaje przyjęty przez chętne do słuchania i uważne ucho. Dlatego też jest pożądane, aby do mistrza duchowego udawać się tylko z chłonnymi, wrażliwymi uszami, jako że tylko wtedy jest szansa na stopniową realizację boskiej egzystencji. W tym procesie właśnie leży różnica pomiędzy człowieczeństwem a zwierzęcością. Ludzka istota może bowiem słuchać inteligentnie.
01.02.33 Znaczenie: Istnieje 8 400 000 gatunków żywych istot, poczynając od najbardziej inteligentnej żywej istoty, Brahmy, kończąc zaś na znikomej mrówce, i wszystkie z nich czerpią przyjemność z tego materialnego świata, odpowiednio do pragnień subtelnego umysłu i wulgarnego materialnego ciała. Wulgarne materialne ciało odpowiada warunkom subtelnego umysłu, a zmysły są stwarzane odpowiednio do pragnień żywej istoty. Pan jako Paramatma pomaga żywej istocie otrzymać materialną przyjemność, ponieważ żywa istota jest bezradna pod każdym względem w zdobyciu tego, czego pragnie. Człowiek strzela, Pan Bóg kule nosi. Ale żywe istoty są integralnymi cząstkami Pana i jako takie są one jednym z Panem. W Bhagavad-gicie żywe istoty w całej ich cielesnej różnorodności zostały nazwane przez Pana Jego synami. Cierpienia i radości synów są pośrednio cierpieniami i radościami ojca, jednakże ojciec w żaden sposób nie jest bezpośrednio dotknięty przez cierpienia i radości synów. Pan jest tak łaskawy, że ciągle pozostaje On z żywą istotą jako Paramatma i zawsze próbuje ją nawrócić ku prawdziwemu szczęściu.
01.02.34 Znaczenie: Istnieje niezliczona liczba materialnych wszechświatów i każdy z tych wszechświatów posiada niezliczoną liczbę planet zamieszkałych przez rożne kategorie żywych istot w różnych gunach natury. Pan (Visnu) inkarnuje osobiście na każdej z nich i w każdym z typów żywego społeczeństwa. Manifestuje On wśród nich Swoje transcendentalne rozrywki, aby tym sposobem zasiać w nich pragnienie powrotu do Boga. Pan nie zmienia Swojej transcendentalnej pozycji, ale wydaje się, że pojawia się On w różny sposób, odpowiednio do poszczególnego czasu, warunków i społeczeństwa.
Czasami inkarnuje On osobiście albo wyposaża w moc odpowiednią żywą istotę, aby ta działała za Niego, ale w obu przypadkach cel jest ten sam. Pan chce, aby cierpiące żywe istoty powróciły do domu, z powrotem do Boga. Szczęścia, za którym tęsknią żywe istoty, nie można znaleźć w żadnym zakątku niezliczonych w liczbie wszechświatów i materialnych planet. Wieczna szczęśliwość, której pożąda żywa istota, jest osiągalna tylko w królestwie Boga, ale pogrążone w zapomnieniu pod wpływem materialnych sił, żywe istoty nie mają żadnych informacji o królestwie Boga. Dlatego też, Pan przychodzi, aby szerzyć przekaz o królestwie Boga, zarówno osobiście jako inkarnacja, jak i przez Swoich bona fide reprezentantów, dobrych synów Boga. Tacy reprezentanci albo synowie Boga szerzą wieść o powrocie do Boga nie tylko w ludzkim społeczeństwie. Pełnią oni swoją misję we wszystkich typach społeczeństwa, wśród półbogów, jak równie wśród tych, którzy są inni od ludzkich istot.