01.14.01 Znaczenie: Jak to zostało oznajmione w Bhagavad-gicie, Pan zstępuje na Ziemię, aby chronić wiernych i unicestwić bezbożnych; tak więc po bitwie na Polu Kuruksetra i osadzeniu na tronie Maharajy Yudhisthiry, misja Pana została zakończona. Pandavowie, specjalnie zaś Arjuna, byli wiecznymi towarzyszami Pana, i dlatego Arjuna udał się do Dvaraki, aby usłyszeć od Pana o Jego planach na przyszłość.
01.14.02 Znaczenie: Pan, Śri Krsna jest ad infinitum,{łac.-do nieskończoności -moja uwaga} bardziej potężny niż najbardziej potężne słońce znane naszemu doświadczeniu. On tworzy i unicestwia miliony i biliony słońc w przeciągu jednego Swojego oddechu. W świecie materialnym słońce jest uważane za źródło wszelkiej produktywności i materialnej energii, i tylko dzięki słońcu możemy mieć rzeczy niezbędne do życia. Zatem, w czasie obecności Pana na Ziemi, wszystkie parafernalia dla naszego pokoju i pomyślności, szczególnie religia i wiedza, zostały w pełni zamanifestowane z powodu obecności Pana, tak właśnie jak istnieje pełny potop światła w obecności promiennego słońca. Maharaja Yudhisthira obserwował pewne rozbieżności w swoim królestwie, i dlatego zaczął niepokoić się o Arjunę, który był tak długo nieobecny, i również nie było żadnych wieści o stanie rzeczy w Dvarace. Podejrzewał on odejście Pana Krsny, inaczej nie pojawiłyby się niepokojące znaki.
01.14.03 Znaczenie: Kiedy cywilizacja jest odłączona od miłosnego związku z Najwyższą Osobą Boga, szerzą się takie symptomy jak zmiany sezonowych prawidłowości, przyjmowanie przez ludzi nieczystych środków utrzymania, zachłanność, złość i oszukańczy charakter. Zmiany sezonowych prawidłowości odnoszą się do tego, że atmosfera jednej pory roku manifestuje się w drugiej porze – dla przykładu: pora deszczowa przesuwa się na jesień, i zmienia się również czas owocowania kwiatów i owoców. Bezbożny człowiek jest niezmiennie chciwy, zły i oszukańczy. Taki człowiek może zarabiać na swoje utrzymanie wszelkimi środkami, uczciwymi czy nieuczciwymi. W czasie rządów Maharajy Yudhisthiry wszystkie powyżej wymienione symptomy świeciły nieobecnością. Ale Maharaja Yudhisthira był zdziwiony, kiedy przyszło mu doświadczyć zaledwie śladu zmiany w pobożnej atmosferze swojego królestwa, i od razu zaczął on podejrzewać odejście Pana. Nieczyste, nieprzepisowe źródła utrzymania oznaczają odstąpienie od zawodowych obowiązków. Pisma święte przepisują obowiązki dla każdego, dla braminów, ksatriyów, vaiśyów i śudrów, ale każdy, kto zbacza ze swojego przepisanego obowiązku i oznajmia, że obowiązki kogoś innego są jego obowiązkiem, pełni niewłaściwy, nieprzepisowy obowiązek. Człowiek staje się zbyt chciwy bogactwa i siły, kiedy nie ma on wyższego celu w życiu i kiedy myśli on, że jego ziemskie, trwające kilka lat życie jest wszystkim. Przyczyną wszystkich tych nieprawidłowości w ludzkim społeczeństwie jest ignorancja. Aby usunąć tę ignorancję, specjalnie zaś w tym wieku degradacji, istnieje potężne słońce w postaci Śrimad-Bhagavatam, które rozdziela światło.
01.14.04 Znaczenie: Uwarunkowana żywa istota posiada cztery zasadnicze ułomności, mianowicie:
popełnia błędy,
ulega złudzeniu,
ma skłonność do oszukiwania innych i
cechuje ją również niezdolność:
Są to cztery oznaki niedoskonałości, i spośród tych czterech skłonność do oszukiwania innych jest najbardziej dominująca. A ten zwyczaj oszukiwania istnieje w uwarunkowanych duszach dlatego, że przede wszystkim są one w tym materialnym świecie i są przesiąknięte nienaturalnym pragnieniem władania nad materialnym światem. Żywa istota w jej czystym stanie nie jest uwarunkowana przez te prawa, ponieważ w czystym stanie jest ona świadoma, że żywa istota jest wiecznym sługą Najwyższej Istoty, i tym sposobem jest zawsze dobrze dla niej pełnić służbę, zamiast w sztuczny sposób usiłować panować nad własnością Najwyższego Pana. W stanie uwarunkowanym żywa istota nie jest usatysfakcjonowana, nawet jeśli rzeczywiście staje się panem wszystkiego, co znajduje się w zasięgu jej wzroku, czego jednak nigdy nie osiąga, i dlatego staje się ona ofiarą wszelkiego rodzaju oszustwa, nawet w swoich najbliższych i najbardziej intymnych związkach. W takim niezadowalającym stanie spraw nie ma żadnej harmonii, nawet pomiędzy ojcem i synami, czy pomiędzy żoną i mężem. Ale wszystkie te sprzeczne kłopoty mogą być uśmierzone przez jeden proces, a tym procesem jest służba oddania dla Pana. Świat hipokryzji może być zahamowany tylko przez służbę oddania dla Pana i nic więcej. Maharaja Yudhisthira, zaobserwowawszy te niewspółmierności, snuł domysły o odejściu Pana z Ziemi.
01.14.05 Znaczenie: Taki pobożny Król jak Maharaja Yudhisthira od razu się zaniepokoił, kiedy pojawiły się takie nieludzkie symptomy jak zachłanność, złość, niereligijność i hipokryzja. Z tego stwierdzenia wynika, że wszystkie te symptomy zdegenerowanego społeczeństwa były nieznane ludziom tamtych czasów, i było to zdumiewające dla nich doświadczenie, kiedy pojawiły się one wraz z nadejściem Kali-yugi, czyli wieku kłótni.
01.14.08 Znaczenie: Jak to już przedyskutowaliśmy
wielokrotnie, Najwyższa Osoba Boga, Pan Śri Krsna, ma wiele pełnych ekspansji,
i każda z nich, chociaż jednakowo potężna, spełnia różne funkcje. W Bhagavad-gicie są różne stwierdzenia
Pana, i każde z tych stwierdzeń odnosi się do różnych pełnych części czy części
pełnych części. Na przykład, Śri Krsna, Pan, mówi w Bhagavad-gicie:
"Zawsze, kiedy tylko i gdzie tylko zamierają praktyki religijne, O potomku Bharaty, i zaczyna szerzyć się bezbożność, wtedy Ja osobiście zstępuję." (Bg. 4.7)
"Po to; aby wyzwolić pobożnych i unicestwić niegodziwców, jak również dla odnowienia zasad religii, Ja Sam przychodzę w każdym milenium." (Bg. 4.8)
"I gdybym Ja zaprzestał działania, wszystkie te światy obróciłyby się w ruinę. Byłbym również przyczyną powstania niepożądanej populacji, i w ten sposób zakłóciłbym pokój wszystkim żywym istotom." (Bg. 3.24)
"Cokolwiek by nie uczynił wielki człowiek, zwykli ludzie podążą w jego ślady. Albowiem jego przykład naśladuje cały świat" (Bg. 3.21)
Wszystkie powyższe oznajmienia Pana odnoszą się do różnych
pełnych porcji Pana, mianowicie Jego ekspansji takich jak Sankarsana, Vasudeva; Pradyumna, Aniruddha i Narayana. Wszystkie one są Nim Samym w Jego różnych transcendentalnych ekspansjach, a pomimo to Pan jako Śri Krsna funkcjonuje w różnych sferach transcendentalnej wymiany z bhaktami na różnych poziomach. I nawet pomimo tego, Pan Krsna pojawia się osobiście raz podczas dwudziestu czterech godzin według czasu Brahmy (czyli po upływie 8 640 000 000 lat świetlnych) w każdym z wszechświatów, i wszystkie Jego transcendentalne rozrywki są manifestowane w każdym ze wszechświatów w ustalonym cyklu. Ale w tym ustalonym cyklu działania Pana Krsny, Pana Vasudevy, itd., są złożonym problemem dla laika. Nie ma różnicy pomiędzy jaźnią Pana i transcendentalnym ciałem Pana. Ekspansje te spełniają różne czynności. Jednakże, kiedy Pan pojawia się w Swojej Osobie jako Pan Śri Krsna, Jego inne pełne części również dołączają się do Niego przez Jego niepojętą energię zwaną yogamaya, i tym sposobem Pan Śri Krsna z Vrndavany jest różny od Pana Krsny z Mathury czy Pana Krsny z Dvaraki. Forma virat-rupa Pana Krsny jest również różna od Niego, przez Jego niepojętą moc. Virat-rupa objawiona na Polu Kuruksetra jest materialną koncepcją Jego formy. Zatem, powinno się zrozumieć, że kiedy Pan Krsna został na pozór śmiertelnie ugodzony strzałą myśliwego, Pan opuścił Swoje tak zwane materialne ciało w tym materialnym świecie. Pan jest kaivalya, i dla Niego nie ma żadnej różnicy pomiędzy materią i duchem, ponieważ wszystko jest stworzone przez Niego. Zatem, Jego opuszczenie jednego rodzaju ciała albo przyjęcie innego ciała nie znaczy wcale, że jest On jak zwykła żywa istota. Wszystkie takie czynności są równoczesną jednością i odmiennością, dzięki Jego niepojętej mocy. Kiedy Maharaja Yudhisthira rozpaczał z powodu możliwości Jego odejścia, było to zgodne ze zwyczajem rozpaczania po odejściu wielkiego przyjaciela, ale w rzeczywistości Pan nigdy nie opuścił Swojego transcendentalnego ciała, tak jak jest to błędnie rozumiane przez mniej inteligentne osoby. Takie mniej inteligentne osoby zostały potępione przez Samego Pana w Bhagavad-gicie, i są one znane jako mudha. To, że Pan opuścił Swoje ciało oznacza, że opuścił On ponownie Swoje pełne części w odpowiednich dhamach (transcendentalnych siedzibach), tak jak opuścił On Swoją virat-rupę w tym materialnym świecie:
01.14.09 Znaczenie: Na materialną pomyślność składa się
dobra żona,
dobry dom,
wystarczająca ilość ziemi,
dobre dzieci,
arystokratyczne związki rodzinne,
zwycięstwo nad rywalami i
osiągnięcie miejsca na wyższych planetach niebiańskich poprzez dobrą pracę, dla lepszych możliwości materialnych rozkoszy.
Te udogodnienia są zdobywane nie tylko przez ciężką pracę ręczną, czy za pomocą nieczystych środków, ale przez łaskę Najwyższego Pana. Pomyślność zdobyta przez osobisty wysiłek również zależy od łaski Pana. Oprócz włożonej pracy musi być również błogosławieństwo Pana, i bez błogosławieństwa Pana nikt nie jest szczęśliwy tylko przez własną pracę. Nowoczesny człowiek Kali-yugi wierzy w osobisty wysiłek i zaprzecza błogosławieństwu Najwyższego Pana. Nawet wielki sannyasin z Indii wygłosił przemowę w Chicago, protestując przeciwko błogosławieństwom Najwyższego Pana. Ale co się tyczy wedyjskich śastr, co również znajdujemy na stronach Śrimad-Bhagavatam, ostateczna sankcja wszelkiego sukcesu spoczywa w rękach Najwyższego Pana. Maharaja Yudhisthira uznaje tę prawdę w swoim osobistym sukcesie, a należy podążać śladami wielkiego króla i bhakty i uczynić życie pełnią sukcesu. Jeśli ktoś mógłby osiągnąć sukces bez sankcji Pana, wtedy żaden lekarz nie ponosiłby porażki w leczeniu pacjenta. Pomimo najbardziej zaawansowanego leczenia cierpiącego pacjenta przez najbardziej nowoczesnych lekarzy, ma miejsce śmierć, a nawet w najbardziej beznadziejnym wypadku, pacjent zdrowieje w zadziwiający sposób bez medycznego leczenia. Zatem, konkluzja jest taka, że sankcja Boga jest bezpośrednią przyczyną dla wszystkich zdarzeń, dobrych czy złych. Każdy odnoszący sukces człowiek powinien czuć wdzięczność dla Pana za wszystko to, co osiągnął.
01.14.10 Znaczenie: Materialny potęp cywilizacji znaczy postęp reakcji trojakiego rodzaju niedoli powodowanych przez wpływ astralny, ziemskie reakcje oraz cielesne i mentalne bóle. Przez niebiański wpływ gwiazd ma miejsce wiele nieszczęść, jak nadmierny upał, zimno, deszcz albo brak deszczu, a następstwami są głód, choroba i epidemia. Sumarycznym rezultatem jest agonia ciała i umysłu. Ludzka materialna nauka nie jest w stanie nic zrobić, by przeciwdziałać tym trojakim niedolom. Wszystkie one są karą od wyższej energii mayi pod kierunkiem Najwyższego Pana. Dlatego też nasz bezustanny kontakt z Panem przez służbę oddania może przynieść nam ulgę i wolność od niepokojów w wypełnianiu naszych ludzkich obowiązków. Jednakże asury, którzy nie wierzą w egzystencję Boga, robią swoje własne plany, by przeciwdziałać tym wszystkim trojakiego rodzaju niedolom, i tak oto za każdym razem spotykają się z porażką. Bhagavad-gita (7.14) wyraźnie oznajmia, że reakcja energii materialnej nie jest nigdy możliwa do pokonania, z powodu wiążących skutków trzech gun. Mogą one być przezwyciężone jedynie przez tego, kto w pełni i w oddaniu podporządkował się lotosowym stopom Pana.
01.14.11 Znaczenie: Materialna egzystencja jest pełna niepożądanych elementów. Rzeczy, których nie chcemy, są nam narzucane siłą przez pewną wyższą energię, a my nie widzimy, że te niepożądane rzeczy są w mocy trzech sił natury materialnej. Kiedy czyjeś oczy, ramiona i uda drżą bezustannie, to jest to znak, że zdarzy się coś niepożądanego. Te niepożądane elementy są porównywane do ognia w lesie. Nikt nie podkłada ognia w lesie, lecz ma on miejsce automatycznie, będąc niepojętą klęską dla żywych istot w lesie. Taki ogień nie może być ugaszony żadnymi ludzkimi wysiłkami. Może być on ugaszony tylko przez łaskę Pana, który zsyła deszcz dla polania wodą lasu. Podobnie, niepożądane zdarzenia w życiu nie mogą być zahamowane przez żadną liczbę planów. Takie niedole mogą być usunięte tylko przez łaskę Pana, który przysyła bona fide reprezentanta, aby oświecić ludzkie istoty i tym sposobem ocalić je od wszelkich nieszczęść.
01.14.12 Znaczenie: Są to pewne znaki wskazujące na coś niepożądanego w bliskiej przyszłości.
01.14.28-29 Znaczenie: Hastinapura, stolica Pandavów, była usytuowana mniej więcej w pobliżu dzisiejszego New Delhi, a królestwo Ugraseny było usytuowane w Mathurze. Wracając do Delhi z Dvaraki; Arjuna musiał odwiedzić miasto Mathurę, i dlatego pytanie o Króla Mathury jest ważne. Wśród różnych imion krewnych, do imienia Rama, czyli Balarama, starszego brata Pana Krsny, jest dodane słowo "Osoba Boga", ponieważ Pan Balarama jest bezpośrednią ekspansją visnu-tattva jako prakaśa-vigraha Pana Krsny. Najwyższy Pan, chociaż jeden bez wtórego, rozprzestrzenia Się w wiele innych żywych istot. Żywe istoty visnu-tattva są ekspansjami Najwyższego Pana, i wszystkie z nich są jakościowo i ilościowo równe z Panem. Ale ekspansje jiva-śakti, kategoria zwykłych żywych istot, nie są wcale równe Panu. Ktoś, kto uważa, że jiva-śakti i visnu-tattva są na równej płaszczyźnie, jest uważany za duszę potępioną świata. Śri Rama, czyli Balarama, jest obrońcą bhaktów Pana. Baladeva działa jako mistrz duchowy wszystkich bhaktów, i to dzięki Jego bezprzyczynowej łasce wyzwalane są upadłe dusze. Śri Baladeva pojawił się jako Śri Nityananda Prabhu w czasie przyjścia Pana Caitanyi, i wielki Pan Nityananda zamanifestował Swoją bezprzyczynową łaskę przez wyzwolenie pary niezwykle upadłych dusz, mianowicie Jagi i Madhai. Dlatego też jest tutaj szczególnie wspomniane, że Balarama jest obrońcą bhaktów Pana. Przez Jego łaskę można zbliżyć się do Najwyższego Pana Śri Krsny, i tak oto Śri Balarama jest inkarnacją łaski Pana, zamanifestowanej jako mistrz duchowy, zbawiciel czystych bhaktów.
01.14.30 Znaczenie: Pradyumna i Aniruddha są również ekspansjami Osoby Boga, i tym sposobem są oni również visnu-tattva. W Dvarace Pan Vasudeva jest zaangażowany w Swoje transcendentalne rozrywki razem ze Swoimi pełnymi ekspansjami, mianowicie Sankarsaną, Pradyumną i Aniruddhą, i dlatego każdy z nich może być adresowany jako Osoba Boga, tak jak to zostało wspomniane w związku z imieniem Aniruddha.
01.14.31 Znaczenie: Jak już wspomniano, Pan Krsna poślubił 16 108 żon, i każda z nich miała dziesięciu synów. Tak więc, 16 108 x 10 równa się 161 080 synów. Wszyscy z nich dorośli i każdy z nich miał tyle samo synów, co ich ojciec, i w sumie liczba członków rodziny Pana wynosiła około 1 610 800. Pan jest ojcem wszystkich żywych istot, których liczba jest niezliczona; dlatego tylko niektóre z nich zostają przywołane, aby towarzyszyć Panu w Jego transcendentalnych rozrywkach jako Pana Dvaraki na Ziemi. Nie jest to zdumiewające, że Pan utrzymywał tak liczną rodzinę, składającą się z tak wielu członków. Lepiej powstrzymać się od porównywania pozycji Pana do naszej, a będzie to dla nas prostą prawdą, skoro tylko chociaż częściowo potrafimy ocenić transcendentalną pozycję Pana. Król Yudhisthira, pytając o synów i wnuków Pana Dvaraki, wspomniał tylko głównych pomiędzy nimi, albowiem nie był w stanie pamiętać wszystkich imion członków rodziny Pana.
01.14.32-33 Znaczenie: Stali towarzysze Pana Krsny, tacy jak Uddhava, wszyscy są duszami wyzwolonymi, i zstąpili oni razem z Panem Krsną do tego materialnego świata, aby wypełnić misję Pana. Pandavowie są również duszami wyzwolonymi, które zstąpiły razem z Panem Krsną, aby służyć Mu w Jego transcendentalnych rozrywkach na tej Ziemi. Jak oznajmiono w Bhagavad-gicie (4.8), Pan i Jego wieczni towarzysze, którzy są również duszami wyzwolonymi tak jak Pan, schodzą na tę Ziemię w pewnych odstępach czasu. Pan pamięta te wszystkie ich przyjścia, ale Jego towarzysze, chociaż dusze wyzwolone, zapominają, jako że są one tatastha śakti, czyli marginalną energią Pana. Taka jest różnica pomiędzy visnu-tattva i jiva-tattva. Jiva-tattvy są nieskończenie małymi cząstkami mocy Pana, i dlatego nieustannie wymagają ochrony Pana. Swoim wiecznym sługom Pan z przyjemnością bezustannie daje wszelką ochronę. Zatem, dusze wyzwolone nigdy nie myślą o sobie jako wolnych tak jak Pan, czy równie potężnych jak Pan, ale zawsze szukają ochrony Pana we wszelkich okolicznościach, zarówno w świecie materialnym, jak i duchowym. Ta zależność wyzwolonych dusz jest konstytucjonalna, albowiem dusze wyzwolone są jak iskry ognia, które są zdolne do zamanifestowania blasku ognia razem z ogniem, a nie niezależnie. W odłączeniu od ognia, blask iskier gaśnie, chociaż mają one cechę ognia czy światła. Tak więc, ci, którzy porzucają ochronę Pana i stają się tak zwanymi panami samych siebie, z powodu duchowej ignorancji powracają z powrotem do tego materialnego świata, nawet po długotrwałej tapasyi najsurowszego typu. Taki jest werdykt całej literatury wedyjskiej.
01.14.34 Znaczenie: Tutaj, w tym szczególnym wersie, Pan jest opisany jako bhagavan, govinda, brahmanya i bhakta-vatsala. On jest bhagavan svayam, czyli oryginalną, Najwyższą Osobą Boga, pełną wszelkiego bogactwa, wszelkiej mocy, wszelkiej wiedzy, wszelkiego piękna; wszelkiej sławy i wszelkiego wyrzeczenia. Nikt nie jest Mu równy, ani też większy od Niego. On jest Govindą, ponieważ jest On przyjemnością krów i zmysłów. Ci, którzy oczyścili swoje zmysły przez służbę oddania dla Pana, mogą pełnić dla Niego rzeczywistą służbę i tym sposobem czerpać transcendentalną przyjemność z takich oczyszczonych zmysłów. Tylko nieczyste uwarunkowane dusze nie mogą czerpać żadnej przyjemności ze zmysłów, ale będąc złudzonymi przez fałszywą przyjemność zmysłów, stają się one sługami zmysłów. Dlatego też my potrzebujemy Jego ochrony dla naszego dobra. Pan jest obrońcą krów i kultury braminicznej. Społeczeństwo pozbawione ochrony krów i kultury braminicznej nie jest pod bezpośrednią opieką Pana, tak właśnie jak więźniowie w celi nie są pod ochroną Króla, ale pod nadzorem surowych przedstawicieli króla. Bez ochrony krów i kultywacji braminicznych cech w ludzkim społeczeństwie, przynajmniej w sekcji członków społeczeństwa, żadna cywilizacja nie może długo prosperować. Przez kulturę braminiczną, rozwój uśpionych cech dobroci, mianowicie
prawdomówności,
spokoju umysłu,
kontroli zmysłów,
wyrozumiałości,
prostoty,
ogólnej wiedzy,
wiedzy transcendentalnej i
mocnej wiary w mądrość wedyjską,
można zostać braminem i w ten sposób widzieć Pana takim jakim On jest A po przekroczeniu bramińskiej doskonałości można stać się bhaktą Pana i osiągnąć w sposób transcendentalny Jego miłość, jako swojego pana, przyjaciela, syna czy kochanka. Stan bhakty, który przyciąga transcendentalne uczucie Pana, nie rozwija się; dopóki ktoś nie osiągnął cech bramina, o których wspomniano powyżej. Pan jest przyciągany poprzez cechy bramina, a nie fałszywy prestiż. Ci, którzy są mniej niż brahmana (bramin), jeśli chodzi o ich kwalifikacje, nie mogą ustanowić żadnej więzi z Panem, tak jak ogień nie może być rozniecony ze świeżej ziemi, dopóki nie ma drewna, chociaż jest związek pomiędzy ziemią i drewnem. Jako że Pan jest wszechdoskonały w Sobie, nie może być żadnej kwestii co do Jego bogactwa, i Maharaja Yudhisthira powstrzymał się od zadania takiego pytania. Zapytał jedynie o miejsce Jego rezydowania, Dvaraka Puri, gdzie zebrali się pobożni ludzie. Pan zatrzymuje się tylko tam, gdzie zbierają się pobożni ludzie i czerpie przyjemność z ich gloryfikacji Najwyższej Prawdy. Maharaja Yudhisthira pytał niecierpliwie o tych pobożnych ludzi i ich pobożne czyny w mieście Dvarace.
01.14.35-36 Znaczenie: Jak to już dyskutowaliśmy wielokrotnie, Osoba Boga, Visnu, rezyduje w każdym z wszechświatów w dwojakim charakterze, mianowicie jako Garbhodakaśayi Visnu i Ksirodakaśayi Visnu. Ksirodakaśayi Visnu ma Swoją własną planetę w północnym wierzchołku wszechświata, i jest tam wielki ocean mleka, gdzie Pan rezyduje na łożu inkarnacji Baladevy, zwanej Ananta. Tak oto Maharaja Yudhisthira porównał dynastię Yadu do oceanu mleka, a Śri Balaramę do Ananty, gdzie Pan Krsna rezyduje. Mieszkańców Dvaraki porównał on do wyzwolonych mieszkańców na Vaikunthalokach. Poza materialnym niebem, dalej niż sięga nasz wzrok, i poza siedmiowarstwowym okryciem wszechświata, istnieje Ocean Przyczyn, w którym unoszą się wszystkie wszechświaty niczym piłki nożne, a poza Oceanem Przyczyn jest nieograniczona przestrzeń nieba duchowego, znana jako jasność Brahmana. Wewnątrz tego światła istnieje nieograniczona ilość planet duchowych, które są nazywane planetami Vaikuntha. Każda z planet Vaikuntha jest wiele, wiele razy większa od największego z wszechświatów wewnątrz materialnego świata, i każda z nich zamieszkiwana jest przez niezliczoną ilość mieszkańców, którzy wyglądają dokładnie tak samo jak Pan Visnu. Ci mieszkańcy znani są jako Maha-paurusikowie, czyli osoby, które są bezpośrednio zaangażowane w służbę dla Pana. Są oni szczęśliwi na tych planetach i wolni są od wszelkiego rodzaju niedoli, żyją wiecznie w pełnej młodości, ciesząc się życiem w pełnej rozkoszy i wiedzy, bez lęku narodzin, śmierci, starości i choroby, i bez wpływu kala, wiecznego czasu. Maharaja Yudhisthira porównał mieszkańców Dvaraki do Maha-paurusików z Vaikunthalok, jako że byli oni równie szczęśliwi z Panem. W Bhagavad-gicie istnieje wiele odniesień do planet Vaikuntha, i są one wspomniane tam jako mad-dhama, czyli królestwo Pana.
01.14.37 Znaczenie: Satyabhama: Jedna z głównych królewien Pana Krsny w Dvarace. Po zabiciu Narakasury, Pan Krsna odwiedził pałac tego demona w towarzystwie Satyabhamy. Na Indralokę również udał się On z Satyabhamą. Tam Satyabhama została przyjęta przez Sacidevi, która przedstawiła ją matce półbogów, Aditi. Aditi była bardzo zadowolona z Satyabhamy i pobłogosławiła ją darem wiecznej młodości, tak długo jak Krsna będzie pozostawał na Ziemi. Aditi również wzięła ją ze sobą, aby pokazać jej specjalne przywileje półbogów na planetach niebiańskich. Kiedy Satyabhama ujrzała kwiat parijata, zapragnęła go mieć w swoim pałacu w Dvarace. Kiedy więc powróciła do Dvaraki ze swoim mężem, wyraziła to swoje pragnienie przed Nim. Pałac Satyabhamy był specjalnie zdobiony wartościowymi klejnotami, i nawet w najgorętszym sezonie lata wewnątrz pałacu było chłodno, jak gdyby miał klimatyzację. Ozdobiła ona swój pałac różnymi flagami, obwieszczającymi tam obecność jej wielkiego męża. Pewnego razu razem ze swym mężem spotkała Draupadi. Pragnęła ona, aby Draupadi poinstruowała ją o sposobach i środkach, którymi można zadowolić męża. Draupadi była doświadczona w tych sprawach, ponieważ posiadała ona pięciu mężów, Pandavów, i wszyscy byli z niej bardzo zadowoleni. Po otrzymaniu instrukcji od Draupadi, była ona bardzo zadowolona, i ofiarowawszy jej dobre życzenia, powróciła do Dvaraki. Była ona córką Satrajita. Po odejściu Pana Krsny, kiedy Arjuna odwiedził Dvarakę, wszystkie królowe, łącznie z Satyabhamą i Rukmini, rozpaczały po Panu z wielkim uczuciem. W ostatnim okresie swojego życia udała się do lasu i poddała się surowym pokutom.
Satyabhama namówiła swojego męża, aby Ten zdobył kwiat parijata z planet niebiańskich, i Pan zdobył go siłą od półbogów, tak jak zwykły mąż zdobywa rzeczy, aby zadowolić żonę. Jak to już objaśniliśmy, nie leżało to w interesie Pana, aby spełniać rozkazy tak wielu żon, niczym zwykły człowiek. Ale ponieważ królowe przyjęły wyższą jakość służby oddania, mianowicie zapewnianie wszelkich wygód Panu, Pan odgrywał rolę wiernego i doskonałego męża. Żadna ziemska istota nie może się spodziewać rzeczy z królestwa niebiańskiego, specjalnie zaś kwiatu parijata, który jest jedynie do użytku półbogów. Ale jako że królowe stały się wiernymi żonami Pana, wszystkie z nich radowały się specjalnymi przywilejami wielkich żon mieszkańców nieba. Innymi słowy, jako że Pan jest właścicielem wszystkiego w Swoim stworzeniu, nie było w tym nic niezwykłego, że królowe Dvaraki miały rzadkie rzeczy z jakiejkolwiek części wszechświata.
01.14.38 Znaczenie: Ci, którzy są bezpośrednio sługami Pana, są chronieni przez Pana od wszelkiego lęku, i również cieszą się najlepszymi spośród rzeczy, nawet jeśli są one zdobyte siłą. Pan jest jednakowy w zachowaniu w stosunku do wszystkich żywych istot, ale jest On stronniczy dla Swoich czystych bhaktów, darząc ich wielką miłością. Miasto Dvaraka było kwitnące, będąc zasobnym w najlepsze spośród rzeczy w świecie materialnym. Państwowy dom zgromadzeń jest konstruowany według rangi poszczególnego państwa. Na planetach niebiańskich państwowy dom zgromadzeń zwany Sudharma zasługiwał na podziw najlepszych spośród półbogów. Taki dom zgromadzeń nigdy nie jest przeznaczony dla żadnego państwa na globie, ponieważ istota ludzka zamieszkująca Ziemię nie jest zdolna skonstruować takiego domu, bez względu na to, jak poszczególne państwo może być materialnie zaawansowane. Ale w czasie obecności na Ziemi Pana Krsny, członkowie dynastii Yadu siłą porwali niebiański pałac zgromadzeń na Ziemię, i umieścili go w Dvarace. Byli oni zdolni do użycia takiej siły, ponieważ byli oni pewni pobłażania i ochrony Najwyższego Pana Krsny. Innymi słowy, czyści bhaktowie Pana dostarczają Panu najlepszych rzeczy z całego wszechświata. Pan miał zapewnione wszelkiego rodzaju komforty i udogodnienia możliwe do osiągnięcia w tym wszechświecie przez członków dynastii Yadu, którzy w zamian za swoją służbę dla Pana byli doskonale chronieni i dlatego nieustraszeni.
Zapominalska, uwarunkowana dusza jest pełna lęku. Ale dusza wyzwolona nie zna nigdy lęku, tak jak małe dziecko całkowicie zależne od łaski swojego ojca nie boi się nikogo. Lęk jest rodzajem złudzenia dla żywej istoty, kiedy jest ona we śnie i zapomnieniu swojej wiecznej więzi z Panem. Jako że żywa istota nie ma nigdy umrzeć na mocy swojej konstytucji, jak to jest oznajmione w Bhagavad-gicie (2.20), co zatem jest przyczyną lęku? Ktoś może się bać tygrysa we śnie, ale druga osoba będąca tuż przy nim, która nie śpi, nie widzi tygrysa. Tygrys jest mitem dla obydwu stron, mianowicie dla osoby śpiącej, jak i dla przebudzonego, ponieważ w rzeczywistości nie ma tam tygrysa; ale człowiek, który zapomniał o swoim życiu na jawie, jest pełen lęku, podczas gdy człowiek który nie zapomniał swojej pozycji, w ogóle się nie boi. Tak oto członkowie dynastii Yadu byli w pełni obudzeni w swojej służbie dla Pana, i dlatego nie było dla nich żadnego tygrysa, którego by się kiedykolwiek bali. A nawet jeśli rzeczywiście byłby tam tygrys, Pan był tam, aby ich chronić.
01.14.39 Znaczenie: Maharaja Yudhisthira pytał Arjunę o pomyślność Dvaraki ze wszystkich punktów widzenia, ale w końcu doszedł on do wniosku, że dopóki był tam Pan Krsna, nic złowróżbnego nie mogło się zdarzyć. Ale równocześnie Arjuna wydawał się być pozbawionym swojego cielesnego blasku, tak więc król zapytał o jego osobistą pomyślność i zadał wiele życiowych pytań.
01.14.40 Znaczenie: Ksatriya albo bogaty człowiek jest czasami odwiedzany przez osoby, które potrzebują pieniędzy. Kiedy proszą oni o zapomogę, obowiązkiem bogacza jest wspomóc ich, biorąc pod uwagę osobę, miejsce i czas. Jeśli ksatriya albo bogaty człowiek zlekceważy spełnienie tego obowiązku, musi bardzo żałować za to niedopatrzenie. Podobnie, należy również zawsze dotrzymywać swojej obietnicy dania jałmużny. Takie niedopatrzenia są czasami przyczyną przygnębienia. Kto nie dotrzymuje swoich obietnic, podlega krytyce, i to również mogło być przyczyną stanu Arjuny.
01.14.41 Znaczenie: Bramini, którzy zawsze zajęci są zdobywaniem wiedzy dla dobra społecznego, zarówno jeśli chodzi o stronę materialną, jak i duchową, wymagają ochrony króla pod każdym względem. Podobnie dzieci państwa, krowy, osoby chore, kobiety i starcy, szczególnie wymagają ochrony państwa albo króla ksatryi. Jeśli takie żywe istoty nie dostaną ochrony od ksatryi albo klasy królewskiej, czy od państwa, jest to niewątpliwie haniebne dla ksatryi czy dla państwa. Jeśli takie rzeczy rzeczywiście przydarzyły się Arjunie, Maharaja Yudhisthira pragnął wiedzieć o tych niedopatrzeniach.
01.14.42 Znaczenie: Z tego wersu wynika, że w czasach Pandavów wolny kontakt pomiędzy kobietą i mężczyzną był dozwolony tylko w pewnych warunkach. Mężczyźni wyższych klas, mianowicie bramini i ksatriyowie, mogli zaakceptować kobietę ze społeczności vaiśya czy śudra, ale mężczyźni z niższych kast nie mogli mieć kontaktu z kobietami z kast wyższych. Nawet ksatriya nie mógł mieć kontaktu z kobietą z kasty bramińskiej. Żona bramina jest uważana za jedną z siedmiu matek (mianowicie,
własna matka,
żona mistrza duchowego,
żona bramina,
żona króla,
krowa,
niańka, i
matka Ziemia).
Taki kontakt pomiędzy mężczyzną i kobietą był znany jako uttama i adhama. Kontakt bramina z kobietą ksatriya jest uttama, ale kontakt ksatryi z kobietą brahmana jest adhama, i dlatego potępiony. Kobiecie, która zapragnęła związku z jakimś mężczyzną, nie powinno się nigdy odmówić, ale równocześnie musi być wzięte pod uwagę powyższe rozróżnienie. Do Bhimy zbliżyła się Hidimbi ze społeczności niższej niż śudra, a Yajati odmówił małżeństwa z córką Śukracaryi, ponieważ Śukracarya był braminem. Vyasadeva, bramin, został przywołany, aby spłodzić Pandu i Dhrtarastrę. Satyavati należała do rodziny rybaka, ale Paraśara, wielki bramin, spłodził z nią Vyasadevę. Tak więc istnieje wiele przykładów styczności z kobietami, ale we wszystkich kontakty te nie były potępione, ani rezultaty takich kontaktów nie były złe. Kontakt pomiędzy mężczyzną i kobietą jest naturalny, ale musi przebiegać według regulujących zasad, tak aby nie została naruszona społeczna konsekracja, ani też aby nie wzrosła niepożądana, bezwartościowa populacja, która przynosi światu tylko niepokój.
Jest to hańba dla ksatryi, jeśli zostaje pokonanym przez kogoś, kto jest niższy od niego w sile, czy też jemu równy. Jeśli ktoś w ogóle zostaje pokonany, to powinien być, pokonany przez kogoś o sile wyższej. Arjuna był pokonany przez Bhismadevę, i Pan Krsna ocalił go od niebezpieczeństwa. Nie było to ujmą dla Arjuny, ponieważ Bhismadeva był daleko wyższy od Arjuny pod wszystkimi względami, mianowicie: wieku, szacunku i siły. Ale Karna był równy Arjunie, i dlatego Arjuna przeżywał kryzys, kiedy walczył z Karną. Arjuna czuł to i dlatego Karna został zabity nawet nieuczciwymi środkami. Takie są zajęcia ksatriyów, i Maharaja Yudhisthira pytał swojego brata, czy coś niepożądanego zdarzyło się na drodze z Dvaraki do domu.
01.14.43 Znaczenie: Obowiązkiem gospodarza jest najpierw nakarmić dzieci, starszych, członków rodziny, braminów i inwalidów. Poza tym, od gospodarza wymaga się, aby przywołał jakichkolwiek nieznanych głodnych ludzi; by przyszli i spożyli posiłek zanim on sam przyjmie jedzenie. Należy wyjść na drogę i trzykrotnie nawoływać takich głodnych ludzi. Zlekceważenie takiego obowiązku gospodarza, szczególnie w odniesieniu do starców i dzieci, jest rzeczą niewybaczalną.
01.14.44 Znaczenie: Maharaja Yudhisthira wypytywał o sytuację świata, ale mógł domyślić się odpowiedzi, mianowicie odejścia Pana Krsny ze sceny tego świata. Przejmujące przygnębienie Arjuny było dowodem na to, gdyż nie mogło być innego powodu tak wielkiego smutku. Tak więc, chociaż miał wątpliwości co do tego, był on zobowiązany pytać otwarcie Arjunę, na bazie wskazówek Śri Narady.