Rozdział 26

Nie zabijaj

W ośrodku Hare Kryszna w Paryżu, Śrila Prabhupad rozmawia z kardynałem Jean Danielou. "Biblia nie mówi jedynie 'Nie zabijaj ludzkich istot', mówi ogólnie: 'Nie zabijaj'. Dlaczego interpretujesz to tak, jak ci wygodnie?...Kiedy nie ma żadnego innego pożywienia, można jeść mięso, aby uchronić się od głodu. To inna sprawa. Ale regularne utrzymywanie rzeźni po to, aby zadowolić swoje podniebienie, jest największym grzechem".

Śrila Prabhupad: Jezus Chrystus powiedział: "Nie zabijaj". Dlaczego więc chrześcijanie zabijają zwierzęta?

Kardynał Danielou: Z pewnością zabijanie jest zakazane w chrześcijaństwie, ale wierzymy, że jest różnica między życiem ludzkim a zwierzęcym. Życie istot ludzkich jest święte, ponieważ człowiek został stworzony na podobieństwo Boga; dlatego zabijanie istot ludzkich jest zakazane.

Śrila Prabhupad: Ale Biblia nie mówi jedynie: "Nie zabijaj istot ludzkich", mówi ogólnie: "Nie zabijaj".

Kardynał Danielou: Wierzymy, że jedynie istota ludzka jest święta.

Śrila Prabhupad: To jest twoja interpretacja. Przykazanie mówi: "Nie zabijaj".

Kardynał Danielou: Człowiek musi zabijać zwierzęta, aby mieć co jeść.

Śrila Prabhupad: Nie. Człowiek może jeść ziarno, owoce, warzywa i mleko.

Kardynał Danielou: Żadnego mięsa?

Śrila Prabhupad: Nie. Istoty ludzkie powinny jeść pokarm wegetariański. Tygrys nie je naszych owoców. Jego pożywieniem jest mięso zwierzęce. Ale pożywieniem człowieka są warzywa, owoce, ziarno i produkty mleczne. Więc jak możesz powiedzieć, że zabijanie zwierząt nie jest grzechem?

Kardynał Danielou: Wierzymy, że jest to kwestia motywacji. Kiedy zwierzę jest zabijane po to, aby dostarczyć pożywienia głodnemu, wówczas jest to usprawiedliwione.

Śrila Prabhupad: Ale weź pod uwagę krowę: pijemy jej mleko; zatem jest ona naszą matką. Czy zgadzasz się?

Kardynał Danielou: Tak. Z pewnością.

Śrila Prabhupad: Jeśli więc krowa jest twoją matką, to jak możesz popierać zabijanie jej? Bierzesz od niej mleko, a kiedy jest stara i nie może dawać więcej mleka, podrzynasz jej gardło. Czy jest to humanitarne? Tym, którzy jedzą mięso w Indiach, radzi się, aby zabijali jakieś niższe zwierzęta, takie jak kozy, świnie czy nawet bawoły. Ale zabijanie krów jest największym grzechem. Propagując świadomość Kryszny, prosimy ludzi, aby nie jedli żadnego rodzaju mięsa i moi uczniowie ściśle przestrzegają tej zasady. Ale jeśli niektórzy w pewnych warunkach są zmuszeni, by jeść mięso, to powinno to być mięso jakichś niższych zwierząt. Nie zabijajcie krów. Jest to największym grzechem, a dopóki człowiek jest grzeszny, nie może zrozumieć Boga. Głównym zadaniem człowieka jest zrozumienie Boga i pokochanie Go. Ale jeśli ktoś kontynuuje grzeszne życie, nigdy nie będzie w stanie zrozumieć Boga – nie mówiąc już o kochaniu Go.

Kardynał Danielou: Myślę, że może nie to jest najważniejsze. Ważną rzeczą jest miłość do Boga. Praktyczne przykazania mogą różnić się w poszczególnych religiach.

Śrila Prabhupad: Jednak praktycznym bożym przykazaniem w Biblii jest, by nie zabijać; zatem zabijanie krów jest również dla ciebie grzechem.

Kardynał Danielou: Do Hindusów Bóg mówi, że zabijanie nie jest dobre, a do Żydów mówi, że...

Śrila Prabhupad: Nie, nie. Jezus Chrystus nauczał: "Nie zabijaj". Dlaczego interpretujesz to tak, jak ci wygodnie?

Kardynał Danielou: Ale Jezus pozwolił na ofiarę baranka paschalnego.

Śrila Prabhupad: Ale nigdy nie popierał rzeźni.

Kardynał Danielou: (Śmieje się) Nie, ale sam jadł mięso.

Śrila Prabhupad: Kiedy nie ma żadnego innego pożywienia, można jeść mięso, aby uchronić się od głodu. To inna rzecz. Ale regularne utrzymywanie rzeźni po to, aby zadowolić swoje podniebienie, jest największym grzechem. Jeśli ta okrutna praktyka utrzymywania rzeźni nie zostanie zatrzymana, wówczas społeczeństwa nie będzie można nawet nazwać ludzkim. Chociaż zabijanie zwierząt może być czasami konieczne, aby przeżyć, to przynajmniej nie powinno się zabijać zwierzęcia-matki, krowy. Jest to po prostu nakaz ludzkiej przyzwoitości. W ruchu świadomości Kryszny nie pozwalamy na zabijanie żadnych zwierząt. Kryszna mówi: patram puspam phalam toyam yo me bhaktya prayacchati – "Należy ofiarować Mi z oddaniem warzywa, owoce, mleko i ziarno". (Bg. 9.26). Przyjmujemy jedynie pozostałości pokarmu ofiarowanego Krysznie (prasada). Drzewa ofiarowują nam tak wiele różnych owoców, ale same drzewa nie są przez to zabijane. Oczywiście, jedna żywa istota jest pożywieniem dla drugiej, ale to nie znaczy, że możesz zabić swoją matkę, aby otrzymać pokarm. Krowy są niewinne; dają nam mleko. Korzystacie z ich mleka, a następnie zabijacie je w rzeźniach. To jest grzech.

Uczeń: Śrila Prabhupad. Zezwolenie na jedzenie mięsa w chrześcijaństwie jest oparte na poglądzie, że niższe gatunki życia nie posiadają duszy tak jak ludzkie istoty.

Śrila Prabhupad: To jest głupota. Przede wszystkim musimy poznać dowody na obecność duszy w ciele. Wówczas będziemy mogli się przekonać, czy ludzka istota ma duszę a krowa nie. Jakie są istotne różnice między krową a człowiekiem? Jeśli znajdziemy różnice w ich cechach, wówczas będziemy mogli powiedzieć, że zwierzęta nie mają duszy. Ale jeśli przekonamy się, że zarówno zwierzęta, jak i istoty ludzkie mają te same cechy charakterystyczne, to jak można wówczas mówić, że zwierzę nie ma duszy Te ogólne porównywalne symptomy są takie, że zwierzę je i ty jesz, zwierzę śpi i ty śpisz, zwierzę łączy się w pary i ty również to robisz, zwierzę się broni i również ty się bronisz. Zatem gdzie jest różnica?

Kardynał Danielou: Przyznajemy, że w zwierzęciu może być ten sam rodzaj jakiejś biologicznej egzystencji, co w człowieku, ale nie ma tam duszy. Wierzymy, że dusza jest ludzką duszą.

Śrila Prabhupad: Nasza Bhagavad-gita mówi: sarva-yonisu – "Dusza istnieje we wszystkich gatunkach życia". Zaś to ciało jest niczym garnitur. Ty masz na sobie czarną sutannę, a ja mam na sobie szaty szafranowe. Ale "wewnątrz" tego ubrania ty jesteś ludzką istotą i ja również jestem ludzką istotą. Podobnie, ciała różnych gatunków są niczym różne rodzaje ubrań. Istnieje 8 400 000 gatunków, czyli ubrań, ale wewnątrz każdego z nich znajduje się dusza, integralna cząstka Boga. Przypuśćmy, że człowiek ma dwóch synów, którzy nie są jednakowo zasłużeni. Jeden może być sędzią Sądu Najwyższego, a drugi może być zwykłym robotnikiem, ale ojciec uważa ich obu za swoich synów. Nie robi rozróżnienia, że syn, który jest sędzią, jest bardzo ważny, a syn, który jest robotnikiem, nie liczy się. Jeśli ten syn, który jest sędzią powie: "Mój drogi ojcze! Twój drugi syn jest bezużyteczny; poderżnę mu gardło i zjem go", czy ojciec pozwoli na to?

Kardynał Danielou: Z pewnością nie, ale trudno nam przyznać, że wszelkie życie jest cząstką życia Boga. Istnieje wielka różnica pomiędzy życiem ludzkim a zwierzęcym.

Śrila Prabhupad: Różnica ta wynika z rozwoju świadomości. Ciało ludzkie posiada świadomość rozwiniętą. Nawet drzewo posiada duszę, tylko świadomość drzewa nie jest zbyt rozwinięta. Jeśli ścinasz drzewo, ono nie protestuje. Tak naprawdę, protestuje, ale w bardzo niewielkim stopniu. Pewien naukowiec, Jagadish Chandra Bose, skonstruował urządzenie wykazujące, że drzewa i rośliny odczuwają ból, kiedy są ścinane. Możemy bardzo wyraźnie zobaczyć, że jeśli ktoś przychodzi zabić zwierzę, ono sprzeciwia się, płacze, wydaje okropne dźwięki. Zatem jest to sprawa rozwoju świadomości. Ale dusza jest obecna we wszystkich żywych istotach.

Kardynał Danielou: Ale metafizycznie, życie człowieka jest święte. Myślenie istoty ludzkiej jest na wyższej platformie niż myślenie zwierzęcia.

Śrila Prabhupad: Co jest tą wyższą platformą? Zwierzę je, aby utrzymać swoje ciało i ty również jesz, aby utrzymać swoje. Krowa je trawę z łąki, a istota ludzka je mięso z ogromnej rzeźni wyposażonej w nowoczesne urządzenia. Ale to, że ty masz ogromne maszyny i upiorne sceny, podczas gdy zwierzę je po prostu trawę, nie oznacza, że jedynie ty jesteś tak zaawansowany, i że wewnątrz twego ciała jest dusza, a nie ma jej w ciele zwierzęcia. To nie jest logiczne. Możemy przekonać się, że te same podstawowe cechy charakteryzują tak zwierzę, jak i istotę ludzką.

Kardynał Danielou: Ale jedynie w istocie ludzkiej napotykamy metafizyczne poszukiwania sensu życia.

Śrila Prabhupad: Tak. Zatem metafizycznie przebadaj, dlaczego wierzysz, że zwierzę nie posiada duszy. To jest metafizyka. Jeśli myślisz metafizycznie, to w porządku. Ale jeśli myślisz jak zwierzę, to jaka jest korzyść z twoich metafizycznych studiów? Metafizyczny oznacza "ponad-fizyczny" albo "duchowy". W Bhagavad-gicie Kryszna mówi: sarva-yonisu kaunteya – "W każdej żywej istocie jest obecna dusza". Na tym polega metafizyczne rozumienie. Zatem albo przyjmiesz za metafizyczne nauki Kryszny, albo będziesz musiał przyjąć za takie opinie trzeciej klasy głupców. Jakie jest twoje stanowisko?

Kardynał Danielou: Ale dlaczego Bóg stwarza pewne zwierzęta, które żywią się innymi zwierzętami? Wygląda na to, że jest jakiś błąd w stworzeniu.

Śrila Prabhupad: To nie jest błąd. Bóg jest bardzo łaskawy. Jeśli chcesz jeść zwierzęta, Bóg stwarza ci do tego wszelkie udogodnienia. W następnym życiu Bóg da ci ciało tygrysa, abyś mógł swobodnie jeść mięso. "Po co masz utrzymywać rzeźnie? Wyposażę cię w kły i pazury. Teraz jedz do woli". Zatem mięsożerców czeka taka kara. W swoim następnym życiu mięsożercy stają się tygrysami, wilkami, kotami i psami – aby mieć więcej udogodnień.