CZĘŚĆ 3

Rozdział 35

Neutralna miłość Boga

Śrila Rupa Gosvami ofiarowuje swoje pełne szacunku modlitwy wiecznej Najwyższej Osobie Boga, który jest zawsze urzekająco piękny, i dla którego czyści bhaktowie zawsze pełnią transcendentalną służbę miłości. Ta trzecia część Bhakti-rasamrta-sindhu opisuje pięć podstawowych rodzajów służby oddania, mianowicie-neutralność, służenie, przyjaźń, rodzicielstwo i miłość małżeńską. Tutaj podamy dokładne wyjaśnienie tych pięciu punktów, które zostały symbolicznie opisane jako pięć fal po zachodniej stronie tego oceanu nektaru oddania.

Kiedy ktoś znajduje się na etapie, kiedy rzeczywiście jest w stanie utrzymać swoją transcendentalną pozycję, to jego stan jest nazywany neutralnością w służbie oddania. Niektórzy wielcy mędrcy osiągnęli tę neutralną pozycję poprzez praktykowanie wyrzeczenia, pokut i medytacji w celu kontroli zmysłów. Tacy mędrcy są ogólnie zwani yoginami-mistykami, i w większości wypadków są oni skłonni do doceniania duchowej przyjemności bezosobowej cechy Absolutnej Prawdy. Praktycznie są oni nieświadomi transcendentalnej przyjemności czerpanej z osobowego kontaktu z Najwyższym Bogiem.

W rzeczywistości, transcendentalna przyjemność czerpana z obcowania z Najwyższą Osobą jest o wiele większa niż przyjemność czerpana z realizacji bezosobowego Brahmana, dzięki bezpośredniemu spotkaniu z wieczną formą Pana. Impersonaliści nie czerpią bezpośredniej transcendentalnej przyjemności z obcowania z Panem poprzez słuchanie o Jego rozrywkach. Wskutek tego impersonaliści nie mogą czerpać żadnej transcendentalnej przyjemności z tematów Bhagavad-gity, w których Pan osobiście rozmawia z Arjuną. Podstawowa zasada ich bezosobowej postawy nie przyzwala im na tę transcendentalną przyjemność, którą rozkoszują się bhaktowie, dzięki temu, że ich podstawową zasadą zrozumienia jest Najwyższa Osoba. Dlatego impersonalistyczny komentarz do Bhagavad-gity jest zgubny, ponieważ impersonaliści chcą interpretować ją w swój własny sposób, nie posiadając zrozumienia transcendentalnej przyjemności w niej zawartej. Jeśli jednakże impersonalista wejdzie w kontakt z czystym bhaktą, to jego transcendentalna pozycja może ulec zmianie, i może on wznieść się na wyższy poziom. Dlatego wielcy mędrcy otrzymują radę, aby czcili formę Pana, a w ten sposób osiągną najwyższą transcendentalną przyjemność.

Bez czczenia arca-vigraha, formy Bóstwa Pana, nie można zrozumieć takiej literatury jak Bhagavad-gita i Śrimad-Bhagavatam. Dla tych wielkich mędrców usytuowanych w pozycji transcendentalnej neutralności, początkiem powinno być przyjęcie schronienia Pana Visnu, czterorękiej, wiecznej formy Najwyższej Osoby Boga: Dlatego yoginom mistykom radzi się, aby medytowali o formie Pana Visnu, tak jak to zostało polecone przez Kapila Muniego w systemie sankhya-yogi. Na nieszczęście, wielu yoginów mistyków usiłuje medytować o jakiejś próżni, i jak to zostało oznajmione w Gicie, rezultat tego jest taki, że jedynie doświadczają oni wielu kłopotów i nie osiągają żadnego rzeczywistego rezultatu.

Kiedy niektóre wielkie święte osoby, po praktykowaniu pokut i wyrzeczeń, ujrzały czteroręką, transcendentalną formę Visnu, przyznały, "Ta czteroręka forma Pana, przejawiająca się w niebieskawym kolorze, jest rezerwuarem wszelkiej przyjemności i centrum naszej siły życia. W rzeczywistości, kiedy oglądamy tę wieczną formę Visnu, wówczas razem z wieloma innymi paramahamsami natychmiast zostajemy urzeczeni pięknem Pana." Te wyrazy uznania dla Pana Visnu przez święte osoby są przykładem pozycji w śanta-rasa, czyli neutralnego stanu w służbie oddania. Na początku ci; którzy dążą do zbawienia, starają się uwolnić z materialnego uwikłania poprzez praktykę bolesnych wyrzeczeń i pokut, i ostatecznie osiągają bezosobowy status realizacji duchowej. W tym stanie brahma-bhuta, czyli stanie wyzwolenia z materialnego uwikłania, występują następujące symptomy, tak jak to zostało wyjaśnione w Bhagavad-gicie: osoba taka staje się radosną, wolną od pożądania i rozpaczy, i zyskuje ona wizję powszechnej równości wszystkich żywych istot. Kiedy bhakta jest usytuowany w śanta-rasa, czyli neutralnym stanie służby oddania, docenia on formę Visnu Pana.

W rzeczywistości cała kultura wedyjska jest skierowana ku poznaniu Pana Visnu. Jedna mantra z Rg Vedy mówi, że każda zaawansowana święta osoba zawsze dąży do skupienia w medytacji na lotosowych stopach Visnu.

W Śrimad-Bhagavatam jest powiedziane, że głupcy nie wiedzą, że Visnu jest ostatecznym celem życia. Według konkluzji wszelkich autorytatywnych pism wedyjskich, jeśli ktoś osiąga etap, na którym może w pełni zrozumieć i docenić Visnu, to jest to początkiem jego służby oddania. Jeśli dalej kultywuje on służbę oddania pod właściwym przewodnictwem, stopniowo zamanifestują się w nim również inne cechy służby oddania. W tym stanie śanta-rasa można oglądać Pana Visnu, Najwyższą Osobę Boga, wyzwoliciela nawet demonów. Taki potencjalny bhakta docenia Pana jako wieczną transcendentalną formę, wodza wszystkich samozrealizowanych dusz, Duszę Najwyższą i Najwyższego Brahmana. Pan jest również doceniany jako całkowicie spokojny, całkowicie opanowany i czysty, łaskawy dla bhaktów i wolny od wszelkich materialnych uwarunkowań. To docenienie Pana Visnu przez święte osoby w czci i bojaźni jest oznaką, że są one usytuowane w śanta-rasa, czyli neutralnym stanie służby oddania.

Ten stan śanta-rasa może zostać osiągnięty przez impersonalistów jedynie wtedy, kiedy obcują oni z czystymi bhaktami. W przeciwnym razie nie jest to możliwe. Kiedy jakaś wyzwolona dusza, która osiągnęła realizację Brahmana, wchodzi w kontakt z czystym bhaktą Pana Krsny i pokornie przyjmuje nauki Pana bez błędnej interpretacji, wówczas zostaje usytuowana w tym neutralnym stanie służby oddania. Najlepszym przykładem świętych osób usytuowanych w tej śanta-rasa są Sanaka, Sanatana, Sananda i Sanat-kumara, bracia Kumarowie. Te cztery święte osoby (znane jako Catuh-sana) są synami Pana Brahmy. Po swoich narodzinach, kiedy otrzymali od swojego ojca polecenie, aby założyli rodziny i zwiększyli populację ludzkiego społeczeństwa, odmówili wykonania tego rozkazu. Powiedzieli, że już postanowili, że nie uwikłają się w życie rodzinne. Będą raczej żyli jako święci brahmacarini, dla osiągnięcia własnej doskonałości. Więc ci święci mędrcy żyją już miliony lat, lecz mimo to wyglądają jak cztero- czy pięcioletni chłopcy. Ich cera jest bardzo jasna, ich ciała promienieją, i zawsze podróżują nago. Te cztery święte osoby prawie zawsze pozostają razem.

W jednej modlitwie tych braci Kumarów znajduje się następujące postanowienie: "Panie Mukundo (Krsna, ofiarodawca wyzwolenia), jedynie dotąd, dopóki ktoś nie zobaczy Twojej wiecznej formy szczęścia i wiedzy, podobnej nowo wyrosłemu drzewu tamala o niebieskawym odcieniu - tylko wówczas bezosobowa cecha Absolutnej Prawdy, znana jako Brahman, może być zadowalająca dla świętej osoby."

Te kwalifikacje świętej osoby zostały opisane w Bhakti-rasamrta-sindhu w następujący sposób. Osobą świętą jest ten, kto w pełni rozumie, że po prostu przez pełnienie służby oddania może być pewnym wyzwolenia. Zawsze przestrzega on regulaminu życia w oddaniu i jednocześnie dąży do wyzwolenia z materialnego uwikłania.

Święta osoba myśli w ten sposób: "Kiedy będę mógł żyć samotnie w jaskiniach górskich? Kiedy będę nosił na sobie jedynie najskromniejsze odzienie? Kiedy będę usatysfakcjonowany spożywaniem jedynie odrobiny owoców i warzyw? Kiedy będzie możliwe dla mnie bezustanne myślenie o lotosowych stopach Mukundy, który jest źródłem blasku Brahmana? Kiedy, żyjąc takim życiem duchowym, w pełni zrozumiem, że moje dni i noce są nieznacznymi chwilami w wieczności?"

Bhaktowie i osoby samozrealizowane, które są zaangażowane w głoszenie chwał Pana, w głębi swoich serc zawsze pielęgnują ekstatyczną miłość do Pana. W ten sposób zostają błogosławieni przez promienie ekstatycznego księżyca; i są nazywani osobami świętymi.

Pragnieniem świętej osoby jest zaangażowanie się w studia nad Vedami, szczególnie Upanisadami, i bezustanne pozostawanie w miejscach, które nie są niepokojone przez zwykłych ludzi, ciągłe myślenie o wiecznej formie Krsny, bycie gotowym do rozważania i poznania Absolutnej Prawdy, wykazywanie się wiedzą, oglądanie Pana w Jego formie kosmicznej (viśva-rupa), bezustanne obcowanie z uczonymi bhaktami i dyskutowanie konkluzji Ved z podobnie zaawansowanymi osobami. Wszystkie te kwalifikacje świętej-osoby pomagają jej wznieść się do statusu śanta-rasa.

W Bhakti-rasamrta-sindhu jest powiedziane, że wszyscy ci, którzy uczestniczą w pobożnych spotkaniach organizowanych przez Pana Brahmę dla studiowania literatury wedyjskiej takiej jak Upanisady, przepełniają się ekstatyczną miłością do Krsny, wodza dynastii Yadu. W rzeczywistości rezultatem studiów nad Upanisadami jest poznanie Najwyższej Osoby Boga. Negacja egzystencji materialnej jest tylko jednym z tematów Upanisadów. Następny temat dotyczy osiągnięcia bezosobowej realizacji. A następnie, po spenetrowaniu bezosobowego Brahmana, kiedy ktoś dochodzi do platformy obcowania z Najwyższą Osobą Boga, osiąga on ostateczny cel studiowania Upanisadów.

Ci, którzy są usytuowani na platformie śanta-rasa, zostają dalej pobudzeni do postępu w służbie oddania poprzez wąchanie tulasi ofiarowanej lotosowym stopom Pana, poprzez słuchanie dźwięku Jego konchy, poprzez oglądanie uświęconego miejsca na jakiejś górze czy wzgórzu, poprzez obserwowanie lasu takiego jak te we Vrndavanie, poprzez odwiedzanie miejsc pielgrzymek, poprzez udawanie się nad Ganges, poprzez opanowanie nadmiernych wymogów cielesnych (takich jak jedzenie, spanie, łączenie się w pary i obrona), poprzez zrozumienie niszczącej siły wiecznego czasu, poprzez bezustanne obcowanie z bhaktami zaangażowanymi w świadomość Krsny. Wszystkie te różne czynniki sprzyjają wzniesieniu się osób usytuowanych w śanta-rasa do zaawansowanego stanu służby oddania.

W Trzecim Canto, piętnastym rozdziale, 43 wersecie Śrimad-Bhagavatam, znajduje się oznajmienie czterech świętych osób znanych jako Catuh-sana, na czele z Sanaka-kumarą. Udali się oni w odwiedziny do Pana Vaikunthaloki w niebie duchowym, i kiedy skłonili się przed Panem, do nozdrzy ich wszedł aromat tulasi, zmieszanej z szafranem, co natychmiast przyciągnęło ich umysły. Chociaż te cztery święte osoby były zawsze zaabsorbowane myślami o bezosobowym Brahmanie, to poprzez obcowanie z Panem i poprzez wąchanie liści tulasi natychmiast zjeżyły się włosy na ich ciałach. To dowodzi, że nawet osoby usytuowane w realizacji Brahmana, jeśli zaczną obcować z bhaktami będącymi w czystej służbie oddania, natychmiast zostaną przyciągnięte do osobowej cechy Pana.

Są to symptomy pewnych wielkich mędrców, którzy są usytuowani w śanta-rasa służby oddania, i symptomy te objawiają się w następujący sposób. Skupiają oni swój wzrok na czubku nosa, i zachowują się tak jak avadhuta. Avadhuta oznacza wysoce zaawansowanego mistyka, który nie dba o żadne społeczne, religijne czy wedyjskie konwencje. Innym symptomem jest to, że takie osoby są bardzo staranne co do sposobu, w który wygłaszają mowy. Kiedy przemawiają, łączą razem pale c wskazujący i kciuk. (Jest to nazywane pozycją jnana-mudra. ) Nie są oni przeciwni ateistom, ani też nie mają szczególnych skłonności do bhaktów. Takie osoby kładą nacisk na wyzwolenie i porzucenie materialistycznego sposobu życia. Takie osoby są zawsze neutralne, nie mają żadnych upodobań do rzeczy materialnych, ani też nie utożsamiają się z niczym materialnym. Zawsze są poważni, ale w pełni zaabsorbowani myślami o Najwyższej Osobie Boga. Takie niezwykłe cechy rozwijają się w bhaktach, którzy są usytuowani w śanta-rasa.

Jeśli chodzi o skupienie wzroku na czubku nosa, to w Bhakti-rasamrta-sindhu znajduje się pewna wypowiedź bhakty, który obserwował yogina spełniającego ten proces. Zauważył on, "Ten wielki mędrzec skupia swój wzrok na czubku nosa, i z tego wynika, że zrealizował on już wieczną formę Pana w swoim sercu."

Czasami bhakta w śanta-rasa ziewa, wyciąga swoje kończyny, udziela instrukcji o służbie oddania, ofiarowuje wyrazy szacunku formie Pana, ofiarowuje Panu miłe modlitwy i ma pragnienie bezpośredniego służenia swoim ciałem. Są to niektóre z powszechnych symptomów bhakty usytuowanego w neutralności. Jeden bhakta, zaobserwowawszy ziewanie innego bhakty, zwrócił się do niego w ten sposób: "Mój drogi mistyku, myślę, że w twoim sercu jest pewna ekstatyczna miłość oddania, która sprawia, że ziewasz." Czasami zdarza się, że bhakta w śanta-rasa upada na ziemię, włosy zaczynają się jeżyć na jego ciele, i ciało jego drży. W ten sposób tacy bhaktowie automatycznie przejawiają różne symptomy ekstatycznego transu.

W Bhakti-rasamrta-sindhu jest powiedziane, że kiedy Pan Krsna dął w Swoją konchę zwaną Pancajanya, wielu wielkich mędrców, którzy mieszkali w jaskiniach górskich, natychmiast reagowało na ten dźwięk, budząc się z transu medytacji. Natychmiast spostrzegli, że włosy jeżą się na ich ciałach. Czasami bhaktowie w śanta-rasa zamierają w bezruchu, stają się spokojni, radośni, rozważni, popadają w zadumę, przepełniają się niepokojem, stają się zręczni i rzeczowi. Te symptomy wskazują na bezustanną ekstazę, czyli trwałe emocje.

Pewnego razu wielki zrealizowany mędrzec rozpaczał, że Najwyższy Pan Krsna mieszkał w Dvarace, lecz on nie potrafił wyciągnąć żadnej korzyści z oglądania Go. Pomyślawszy w ten sposób, mędrzec natychmiast zamarł w bezruchu. Uważał, że jedynie trwonił swój czas. Innymi słowy, mędrzec lamentował, ponieważ Najwyższa Osoba Boga był osobiście obecny, ale on, będąc pogrążonym w medytacji, nie potrafił z tego skorzystać.

Kiedy mistyk jest transcendentalny do wszelkiego rodzaju tworów umysłowych i jest usytuowany w Brahmanie, jego stan jest nazywany transem, będącym poza wpływem materialnej koncepcji życia. Kiedy będąc w tym stanie słyszy się o transcendentalnych rozrywkach Pana, może wystąpić drżenie ciała.

Kiedy zrealizowany w Brahmanie bhakta, który osiągnął stan stałego transu, wszedł w kontakt z wieczną formą Krsny, Jego transcendentalna przyjemność zwiększyła się miliony razy. Jeden wielki mędrzec zapytał kiedyś innego mędrca, "Mój drogi przyjacielu, czy myślisz, że po tym, jak osiągnę doskonałość w praktyce ośmiostopniowej yogi, to będę mógł ujrzeć Najwyższą Osobę Boga?" To zapytanie mędrca jest przykładem ciekawości bhakty usytuowanego w neutralnym stanie służby oddania.

Kiedy Pan Krsna, razem ze Swoim starszym bratem Balaramą i siostrą Subhadrą, przybył powozem na Kuruksetra z okazji zaćmienia słonecznego, przybyło tam również wielu yoginów-mistyków. Kiedy ci yogini-mistycy ujrzeli Pana Krsnę i Balaramę, wykrzyknęli, że teraz, skoro ujrzeli wspaniały blask cielesny Pana, prawie zapomnieli o przyjemności czerpanej z bezosobowej realizacji Brahmana. W związku z tym jeden z mistyków zbliżył się do Krsny i powiedział, "Mój drogi Panie, jesteś zawsze pełen transcendentalnego szczęścia, przewyższającego wszelkie inne pozycje duchowe. I wskutek tego, jedynie poprzez ujrzenie z odległego miejsca Twojej formy, doszedłem do wniosku, że nie ma potrzeby, abym pozostał w transcendentalnym szczęściu bezosobowego Brahmana."

Kiedy pewien wielki mistyk rozbudził się kiedyś z transu medytacji na skutek usłyszenia wibracji konchy Krsny zwanej Pancajanya, mistyk ten przepełnił się taką radością, że zaczął bić głową o ziemię, i z oczami pełnymi ekstatycznej miłości, złamał wszelkie zasady swojej praktyki yogi . W ten sposób natychmiast zlekceważył proces realizacji Brahmana.

W swojej książce Krsna-karnamrta, Bilvamangala Thakura mówi, "Niech impersonaliści będą zaangażowani w proces transcendentalnej realizacji poprzez czczenie bezosobowego Brahmana. Chociaż ja również zostałem inicjowany na ścieżce tej bezosobowej realizacji, zostałem teraz zwiedziony przez pewnego psotliwego chłopca-tego spryciarza, który jest bardzo przywiązany do gopi i który uczynił mnie Swoim sługą. Więc zapomniałem teraz o procesie realizacji Brahmana."

Bilvamangala Thakura przyjął najpierw duchową inicjację dla bezosobowej realizacji Prawdy Absolutnej, ale później, dzięki obcowaniu z Krsną we Vrndavanie, został doświadczonym bhaktą. Ta sama rzecz przydarzyła się Śukadevie Gosvamiemu, który również zmienił się dzięki łasce Pana i przyjął ścieżkę służby oddania, porzucając drogę realizacji bezosobowej.

Śukadeva Gosvami i Bilvamangala Thakura, którzy porzucili bezosobową koncepcję Absolutnej Prawdy, by przyjąć służbę oddania, są najlepszymi przykładami bhaktów usytuowanych wstanie neutralnym. Według pewnych autorytetów, stan ten nie może być przyjęty za jeden z transcendentalnych nastrojów, czyli ras, ale Śrila Rupa Gosvami mówi, że nawet jeśli ktoś nie przyjmuje tego za transcendentalny nastrój, to mimo to należy przyjąć to za początkową pozycję w służbie oddania. Jednakże, jeśli ktoś nie wznosi się dalej do platformy rzeczywistej służby dla Pana, to nie uważa się, aby osiągnął on platformę transcendentalnego smaku ekstazy duchowej. W związku z tym, w Jedenastym Canto Śrimad-Bhagavatam, Pan Krsna osobiście instruuje Uddhavę w ten sposób: "Stan skupienia na Mojej osobowej formie jest nazywany śanta-rasa, i bez osiągnięcia tej pozycji nikt nie może awansować do rzeczywistej, czystej służby oddania." Innymi słowy, nikt nie może być skupiony na osobowym aspekcie Najwyższej Osoby Boga, jeśli nie znajduje się przynajmniej w pozycji śanta-rasa.