Rozdział 31

Dodatkowe symptomy

Wszystkie z poprzednio wymienionych trzydziestu trzech symptomów ekstatycznej miłości są nazywane vyabhicari, czyli zakłócającymi. Wszystkie te symptomy odnoszą się do pozornego stanu niepokoju, ale nawet w takim stanie zaburzenia występuje czuła miłość do Krsny. Te symptomy można jednakże podzielić na trzy grupy. klasę pierwszą, drugą i trzecią. Jest wiele takich zakłócających symptomów ekstatycznej miłości, takich jak zawiść, niepokój, duma, zazdrość, wnioskowanie, tchórzostwo, przebaczenie, niecierpliwość, tęsknoty, żal, wątpliwość i zuchwałość. Te następujące symptomy są włączone w trzydzieści trzy stany ekstatycznej miłości. Śrila Rupa Gosvami w doskonały sposób zanalizował różne typy tych zakłócających symptomów, i chociaż bardzo trudno jest znaleźć dokładne angielskie (jak również polskie) równoważniki dla wielu sanskryckich słów użytych tutaj, to przedstawimy teraz te jego analizy.

Kiedy ktoś staje się złośliwy, widząc postęp życia innych, to stan jego umysłu jest ogólnie nazywany zawiścią. Kiedy ktoś przepełnia się strachem na widok błyskawicy na niebie, to strach ten przynosi niepokój. Dlatego strach i niepokój mogą być przyjęte jako jedno. Pragnienie ukrycia swojej prawdziwej mentalności jest nazywane avahittha, czyli zatajeniem, a pragnienie okazania swojej wyższości jest nazywane dumą. Obie te rzeczy mogą być sklasyfikowane pod pretensjami czy aspiracjami. W takim pretensjonalnym charakterze występują zarówno avahittha, jak i duma. Niezdolność tolerowania obraz popełnionych przez innych jest nazywana amarsa, a niemożność tolerowania bogactwa innych jest nazywana zazdrością. Zazdrość i amarsa są obie powodowane przez nietolerancję. Zdolność do właściwego rozumienia znaczenia słów może być nazywana wnioskowaniem. A przed takim wnioskowaniem o znaczeniu słów musi mieć miejsce pewne zastanowienie czy rozważanie. Zatem wnioskowaniu musi towarzyszyć rozwaga. Kiedy ktoś podaje się za ignoranta, jego postawa jest nazywana pokorą, a jeśli ma miejsce brak entuzjazmu, to jest to nazywane tchórzostwem. Dlatego w pokorze jest także czasami tchórzostwo. Kiedy umysł jest nieugięty, jest on nazywany wytrwałym. Wytrwałością jest również nazywana zdolność do tolerowania obraz uznane za synonimiczne. Niepokój z powodu wleczenia się czasu jest nazywany niecierpliwością, a jeśli ktoś widzi coś cudownego, to jest on wprawiony w zdumienie. Przyczyną niecierpliwości może być zdumienie, więc niecierpliwość i zaskoczenie mogą być synonimiczne. Kiedy pragnienie jest w stanie uśpienia, jest ono nazywane tęsknotą. Dlatego pragnienie i tęsknota mogą być również uznane za synonimy. Jeśli ktoś zaczyna żałować swoich obraz, to jego uczucia są nazywane wstydem. Zatem wstyd i skrucha mogą być uznane za synonimiczne. Wątpliwość jest jednym z aspektów argumentowania. Po przejawieniu zuchwałości, dana osoba zwykle ożywia się. Zatem ożywienie i zuchwałość mogą być uznane za synonimiczne.

Kiedy wszystkie takie symptomy występują w ekstatycznej miłości, są one nazywane sancari, czyli trwałymi symptomami ekstazy. Wszystkie z tych symptomów są transcendentalne i przejawiają się w różny sposób, działając i oddziaływując na siebie w różnych warunkach. Są one jak wymiana miłości pomiędzy kochankiem i ukochaną.

Kiedy ktoś ulega zazdrości albo zostaje zniesławiony, to może wystąpić zmiana koloru ciała. To może zostać sklasyfikowane jako vibhava, czy podekstaza. Czasami za vibhavę uważa się również złudzenie, zapaść albo mocny niepokój. Kiedy występuje wiele takich symptomów, mogą one po prostu zostać zgrupowane razem pod ekstatyczną miłością.

Śrila Rupa Gosvami mówi, że strach, sen, zmęczenie, lenistwo i szaleństwo odurzenia są czasami grupowane pod trwałymi symptomami ekstatycznej miłości, i występują one na skutek mocnej atrakcji.

Używanie fałszywych argumentów, determinacja; wytrwałość, pamiętanie, radość, ignorancja, pokora i utrata przytomności są również różnymi symptomami ekstatycznej miłości. Do ekstatycznej miłości zaliczana jest również zależność, i może ona zostać podzielona na zależność wyższą i niższą. Bezpośrednie różnice pomiędzy tą zależnością wyższą i niższą zostały potwierdzone przez Śrila Rupę Gosvamiego i zostaną zaprezentowane we właściwym czasie.

Jeden bhakta wykrzyknął, "Och, nie mogę zobaczyć okręgu Mathury! Chociaż jedynie na dźwięk samej nazwy Mathura włosy jeżą się na moim ciele, nie mogę zobaczyć tego miejsca, więc jakiż jest pożytek z moich oczu?" To zdanie wyraża mocne pragnienie ujrzenia okręgu Mathury, czego przyczyną jest silne przywiązanie do Krsny. Innym przykładem takiego mocnego przywiązania do Krsny jest Bhima, kiedy zaczął mamrotać, "Moje ramiona są niczym grzmoty błyskawic, ale pomimo posiadania takich ramion nie mogłem zniszczyć Śiśupali, kiedy zniesławiał Krsnę. Jakiż jest zatem pożytek z tych moich silnych ramion?" W tym przypadku Bhima wpadł w gniew, i pod wpływem tego gniewu, jego bezradność stała się przyczyną mocnego przywiązania do Krsny. Ten przykład może zostać opisany jako silne przywiązanie do Krsny w nastroju gniewu.

Kiedy Arjuna obserwował kosmiczną formę Krsny, której płonące zęby praktycznie pochłaniały całą egzystencję tego wszechświata, usta Arjuny wyschły. W tym czasie Arjuna zapomniał siebie i nie mógł zrozumieć, że jest Arjuną, przyjacielem Krsny, chociaż całkowicie polegał na łasce Krsny. Jest to przykład niższej zależności.

Czasami mocną ekstatyczną miłość do Krsny wzmacniają jakieś okropne wydarzenia. Ten stan umysłu jest nazywany ekstatycznym strachem w złudzeniu. W Dziesiątym Canto, dwudziestym trzecim rozdziale, 40 wersecie Śrimad-Bhagavatam, znajduje się pewne zdanie wypowiedziane przez braminów, którzy pełnili ofiary: "Narodziliśmy się w warunkach korzystnych pod trzema względami: pochodzimy z rodzin wysoko postawionych braminów, otrzymaliśmy święte nici poprzez ceremonię, i jesteśmy również właściwie inicjowani przez mistrza duchowego. Ale niestety, pomimo wszystkich tych sprzyjających warunków, jesteśmy potępieni. Nawet potępione jest nasze przestrzeganie brahmacaryi." W ten sposób bramini zaczęli przeklinać swoje własne czynności. Zdali oni sobie sprawę z tego, że pomimo swoich wzniosłych narodzin, wykształcenia i kultury, nadal znajdowali się pod wpływem złudzenia. Przyznali również, że nawet yogini, którzy nie są bhaktami Pana, są okryci wpływem materialnej energii. Ten rodzaj poczucia beznadziejności u braminów, którzy dokonywali rytualistycznych ceremonii, praktycznie nie wykazuje żadnego przywiązania do Krsny. Jest jednakże i inne uczucie beznadziejności, które objawia przywiązanie do Krsny. Kiedy pewien demon w postaci byka zaatakował dziewczęta Vrajy, dziewczęta te zaczęły krzyczeć: "Drogi Krsno, proszę, ocal nas! Jesteśmy stracone!" Jest to uczucie bezradności z przywiązaniem do Krsny.

Kiedy Krsna zgładził demona Keśi, Kamsa stracił wszelką nadzieję. Powiedział on, "Keśi-daitya był tak bardzo mi drogi, jak moje własne tycie, ale został zabity przez jakiegoś tam pasterza, który jest okrutny, niewykształcony i nie posiada znajomości walki. Chociaż bez trudu pokonałem Króla niebios, pomimo to nie znam wartości życia." Ponieważ to uczucie beznadziejności miało maleńki odcień przywiązania do Krsny, jest ono uważane za odbicie ekstatycznej miłości w poczuciu beznadziejności.

Kamsa pewnego razu zganił Akrurę, mówiąc, "Jesteś takim głupcem, że jakiegoś tam pastuszka przyjmujesz za Najwyższą Osobę Boga, jedynie z tego powodu, że pokonał On jakiegoś nieszkodliwego węża wodnego! Chłopiec ten mógł podnieść jeden kamień zwany Wzgórzem Govardhana, ale bardziej zdumiewa mnie to, że uważasz Go za Najwyższą Osobę Boga!" Jest to przykład szkodliwie sprzecznego aspektu, na skutek poczucia beznadziejności w ekstatycznej miłości do Krsny.

Jeden bhakta usiłował pocieszyć drzewo kadamba, które lamentowało, że Krsna nawet nie dotknął jego cienia. Bhakta ten powiedział, "Moje drogie drzewo kadamba, nie martw się. Zaraz po pokonaniu węża Kaliyi w rzece Yamunie, Krsna przyjdzie i zadowoli twoje pragnienie." Jest to przykład niewłaściwej rozpaczy w ekstatycznej miłości do Krsny.

Orzeł Garuda, nosiciel Visnu, pewnego razu powiedział: "Któż może być bardziej czysty ode mnie? Gdzież jest drugi ptak podobny mnie, tak potężny i kwalifikowany? Krsna może mnie nie lubić, i może On nie pragnąć przyłączyć się do mojego towarzystwa, ale mimo to musi skorzystać z moich skrzydeł!" Jest to przykład poczucia beznadziejności w neutralnym nastroju ekstatycznej miłości.

Symptomy ekstatycznej miłości są czasami grupowane pod czterema działami-mianowicie, tworzenie się, połączenie, skupienie i satysfakcja. Krsna pewnego razu powiedział Radharani, "Moja droga przyjaciółko, kiedy usiłowałaś spotkać się ze Mną sam na sam dzisiejszego ranka, Twoja przyjaciółka Mekhala pozostała głodną z zazdrości. Spójrz tylko na nią!" Kiedy Krsna żartował z Radharani w ten sposób, Radharani zmarszczyła brwi. Śrila Rupa Gosvami modli się, aby każdy został pobłogosławiony tym układem brwi Radharani. Jest to przykład powstawania złości w ekstatycznej miłości do Krsny.

Pewnej nocy po zabiciu demonicy Putany, dziecko Krsna bawiło się na jej piersiach. Ujrzawszy to, matka Yaśoda znieruchomiała na pewien czas. Jest to przykład połączenia różnych symptomów ekstatycznej miłości. Połączenie to może być pomyślne, albo niepomyślne. To, że demonica Putana została zabita, było rzeczą pomyślną, ale to, że Krsna bawił się na jej piersiach w środku nocy, nie mając nikogo, kto mógłby Mu pomóc w razie kłopotu, było niepomyślne. Więc matka Yaśoda była usidlona pomiędzy pomyślnością i niepomyślnością.

Po tym jak Krsna właśnie nauczył się chodzić, bardzo często wchodził i wychodził z domu. Yaśoda bardzo się zdumiała i powiedziała, "To dziecko jest zbyt ruchliwe i nie może być kontrolowane! Bez przerwy wychodzi Ono na zewnątrz, i obszedłszy sąsiedztwo Gokuli (Vrndavany), z powrotem wraca do domu. Widzę, że jest Ono bardzo odważne, ale pomimo tej Jego odwagi, coraz bardziej obawiam się, że wpakuje się w jakieś niebezpieczeństwo." Jest to ponowny przykład połączenia dwóch przeciwnych elementów. dziecko było bardzo odważne, ale jednocześnie Yaśoda obawiała się jakiegoś niebezpieczeństwa. Tutaj niebezpieczeństwo jest przyczyną, a uczucia Yaśody są połączeniem dwóch przeciwstawnych symptomów. Innymi słowy, Yaśoda odczuwała szczęście, a przy tym nękały ją wątpliwości, a nawet strach.

Kiedy Devaki, matka Krsny, ujrzała swego syna w radosnym nastroju w obecności zapaśników na arenie Kamsy, dwa rodzaje łez jednocześnie popłynęły z jej policzków. czasami jej łzy były gorące, a czasami zimne. Jest to przykład połączenia radości i rozpaczy, z powodu różnych przyczyn ekstatycznej miłości.

Pewnego razu, kiedy Śrimati Radharani stała na brzegu Yamuny w lesie Vrndavany, Krsna zaatakował Ją, będąc silniejszym od Niej. Chociaż na zewnątrz okazała Ona niepokój z powodu takiego zachowania Krsny, wewnątrz Siebie uśmiechała się i czuła wielką satysfakcję. Na zewnątrz zmarszczyła brwi i uczyniła ruch odrzucenia Krsny. W tym nastroju Radharani wyglądała nadzwyczaj pięknie, i Śrila Rupa Gosvami sławi Jej piękno. Jest to przykład wyrażenia różnych uczuć w ekstatycznej miłości, chociaż przyczyna jest tylko jedna - Krsna.

Czasami w domu Nandy Maharaja odbywały się wielkie festiwale, i na tych festiwalach gromadzili się wszyscy mieszkańcy Vrndavany. Podczas jednego takiego festiwalu Śrimati Radharani była widziana w naszyjniku podarowanym Jej przez Krsnę. Matka Yaśoda, jak i matka Radharani, natychmiast odkryły to, gdyż naszyjnik na szyi Radharani był zbyt długi dla Niej. Równocześnie Radharani mogła zobaczyć w pobliżu Siebie Krsnę, jak i Swojego męża Abhimanyu. Wszystko to sprawiło, iż Radharani bardzo się zawstydziła, i Jej zmarszczona twarz przydała Jej wiele uroku. W tym przypadku było to połączenie wstydu, złości, radości i rozpaczy. Jest to przykład skupionych symptomów ekstatycznej miłości.

Kamsa pewnego razu powiedział, "Jakąż szkodę może mi wyrządzić ten chłopiec? Nie ma On żadnej siły." W następnym momencie Kamsa otrzymał informację, że ten chłopiec zabił wszystkich jego przyjaciół. Wówczas zaczął myśleć zmieszany, "Czy powinienem iść i natychmiast się Mu podporządkować? Ale jak ja, wielki wojownik, mógłbym uczynić coś takiego?" W następnym momencie pomyślał, "Dlaczego ja miałbym obawiać się Jego? Nadal jest tak wielu zapaśników, w których mogę znaleźć oparcie. "Jednakże za chwilę zaczął się zastanawiać, "Ten chłopiec z pewnością nie jest zwykłym chłopcem, ponieważ Swoją lewą ręką podniósł Wzgórze Govardhana. Więc co powinienem zrobić w takiej sytuacji? Udam się do Vrndavany, i zadam ból wszystkim tamtejszym mieszkańcom. Jednakże nie mogę nawet wyjść z pałacu, ponieważ moje serce drży ze strachu przed tym chłopcem!" Ten stan umysłu Kamsy wyjawia przykład dumy, rozpaczy, pokory, determinacji, pamiętania, zwątpienia, złości i strachu. W rzeczywistości na stan umysłowy Kamsy składa się osiem różnych symptomów. Jest to inny przykład kombinacji symptomów w beznadziejnej ekstatycznej miłości.

Jeden bhakta będący grhasthą pewnego razu powiedział, "Mój Panie, jestem tak nieszczęśliwy, że te dwoje oczu nigdy nie pragną ujrzeć chwalebnego miasta Mathura. Dlatego oczy te są w rzeczywistości potępione. Posiadam dobre wykształcenie, ale moje wykształcenie zostało użyte jedynie w służbie rządowej. Nie brałem pod uwagę nieuchronnego czasu, potężniejszego niż wszystko inne, który stwarza i niszczy wszystko. Komu mam zostawić całe moje bogactwo i fortunę Starzeję się coraz bardziej. Cóż powinienem uczynić? Czy mam pełnić służbę oddania tutaj w domu? Tego nie mogę zrobić, gdyż umysł mój jest przyciągany do transcendentalnej ziemi Vrndavany."

Jest to przykład poczucia beznadziejności, dumy, wątpliwości, cierpliwości, rozpaczy, determinacji i zapału-kombinacja siedmiu różnych symptomów ekstatycznej miłości do Krsny.

Jest pewne przysłowie sanskryckie, które mówi, "Rozczarowanie pobudza największą satysfakcję." Innymi słowy, kiedy czyjeś sentymenty albo ambicje stają się zbyt wielkie i zostają spełnione dopiero po wielkich, pozornie beznadziejnych utrapieniach, to jest to przyjmowane za największą satysfakcję. Pewnego razu pasterze Vrndavany przez dłuższy czas bezskutecznie poszukiwali Krsny, i z tego powodu ich twarze poczerniały, a cera zwiędła. Lecz wkrótce potem usłyszeli słabe, niewyraźne wibracje fletu Krsny, dobiegające ze wzgórza. Wówczas wszyscy natychmiast przepełnili się radością. Jest to przykład satysfakcji pośrodku rozczarowania.

Śrila Rupa Gosvami mówi, że chociaż nie posiada doskonałej wiedzy o dźwiękach, znaczeniach i smakach symptomów ekstatycznej miłości, to stara się on dać pewne przykłady różnych wariacji miłości do Krsny. Dalej oznajmia on, że trzydzieści trzy zakłócające symptomy ekstatycznej miłości, plus osiem innych symptomów, wszystkie razem dają czterdzieści jeden początkowych symptomów ekstatycznej miłości. Te symptomy powodują zmiany czynności cielesnych, jak również pobudzają czynności zmysłów. Wszystkie z nich mogą zostać przyjęte za rożne uczucia serca. Czasami niektóre z tych uczuć są całkiem naturalne, a czasami niektóre z nich pojawiają się tylko na chwilę. Te symptomy, które są bardzo naturalne, zawsze manifestują się u bhakty, zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie.

Tak jak ktoś może odgadnąć kolor farby, w której został zamoczony materiał, po prostu patrząc na ten materiał, tak, podobnie, poprzez zrozumienie różnych oznak tych symptomów, można zrozumieć rzeczywistą sytuację. Innymi słowy, przywiązanie do Krsny jest jedno, ale ponieważ istnieją różnego rodzaju bhaktowie, takie przywiązanie manifestuje się na wiele różnych sposobów. Tak jak materiał zanurzony w czerwonej farbie jest czerwonego koloru, tak tymczasowe pojawienie się pewnego typu uczuć można odkryć czy zaobserwować na podstawie widocznych . specyficznych symptomów ekstazy. W rzeczywistości wszystkie różne nastroje i upodobania (smaki) bhaktów produkują różne uczucia w umyśle. Odpowiednio do tych różnic, symptomy ekstatycznej miłości pojawiają się w różnych formach i w różnym natężeniu. Jeśli ktoś posiada bardzo wzniosłe, poważne i wspaniałomyślne serce, albo jeśli jego serce jest szorstkie i surowe, to odpowiednio do stanu serca pojawią się różne symptomy ekstatycznej miłości. W rzeczywistości ludzie na ogół nie mogą zrozumieć takich różnych cech mentalności, ale jeśli ktoś posiada miękkie i łagodne serce, to symptomy te są bardzo łatwo dostrzegalne i można bez trudu je rozumieć. Serce osoby bardzo zaawansowanej i poważnej jest porównywane do złota. A jeśli ktoś posiada miękkie i dobre serce, to jest ono porównywane do kłębka bawełny. Kiedy w umyśle pojawiają się jakieś ekstatyczne uczucia czy wrażenie, to serce złote, czyli poważne, pozostaje niewzruszone, podczas gdy miękkie serce natychmiast ulega wzruszeniu.

Inny przykład: poważne, wspaniałomyślne serce jest porównywane do wielkiego miasta, a miękkie serce jest porównywane do nieznacznej wioski. W wielkim mieście może być wiele świateł czy nawet wielkie słonie, ale nikt nie będzie zwracał na nie szczególnej uwagi. Ale kiedy takie światła albo słonie widziane są w pobliżu małej wioski, każdy może je zauważyć.

Twarde serce jest porównywane do pioruna, złota i szelaku. Piorun jest bardzo mocny i nigdy nie staje się miękkim. Podobnie, serca tych, którzy praktykują surowe wyrzeczenia i pokuty, nie miękną tak łatwo. Złote serca topnieją w wysokiej temperaturze, takiej jak ekstatyczna miłość. Serca z szelaku łatwo topnieją nawet w nieznacznej temperaturze.

Miękkie serce jest porównywane do miodu, do masła i do nektaru. A stan umysłu jest porównywany do blasku słonecznego. Tak jak miód i masło topnieją nawet pod wpływem nieznacznych promieni słonecznych, tak też bardzo łatwo topnieją osoby o miękkich sercach. Nektar jednakże jest zawsze płynny z natury. I serca tych, którzy są w czystej ekstatycznej miłości do Krsny, są z natury zawsze płynne, niczym nektar.

Czysty bhakta Krsny zawsze jest wyposażony w szczególne, nektariańskie cechy, a czasami cechy masła i miodu. Mówiąc ogólnie, każde serce, w jakimkolwiek ze stanów wspomnianych powyżej, może stopnieć w pewnych warunkach, tak jak pod wpływem pewnych związków chemicznych topnieje nawet twardy diament. W Dana-keli-kaumudi jest powiedziane, "Kiedy w sercu bhakty rozwija się miłość, to nie może on zatrzymać przemiany swoich uczuć. Jego serce jest niczym ocean w czasie wschodu księżyca, kiedy nie można powstrzymać przypływu: natychmiast wzniecone zostają wielkie fale." Chociaż w swoim naturalnym stanie ocean jest zawsze poważny i niezgłębiony; kiedy wschodzi księżyc, nic nie może powstrzymać poruszenia oceanu. Podobnie, ci, którzy są czystymi bhaktami, w żadnym przypadku nie mogą powstrzymać swoich wewnętrznych wzruszeń.