Rozdział 30

Dalsze cechy ekstatycznej miłości do Krsny

Zmieszanie

   W Hamsaduta znajduje się następujące zdanie: "Pewnego dnia, kiedy Radharani była pogrążona w smutku z powodu Swojej rozłąki z Krsną, udała się nad brzeg Yamuny z niektórymi ze Swoich przyjaciółek. Tam Radharani ujrzała domek, w którym razem z Krsną doznała wielu miłosnych przyjemności, i na wspomnienie tych wydarzeń natychmiast dostała zawrotów głowy. Te zawroty głowy były bardzo widoczne." Jest to przykład zmieszania na skutek rozłąki.

   Podobnie, jest pewne zdanie opisujące zmieszanie wywołane strachem. Te symptomy zostały objawione przez Arjunę; kiedy ujrzał kosmiczną formę Krsny na Polu Bitwy Kuruksetra. To zmieszanie było tak wielkie, te łuk i strzały wypadły mu z ręki, a jego oczy zaszły mgłą.

Śmierć

   Pewnego razu demon Bakasura przyjął postać wielkiej kaczki i otworzył dziób, aby połknąć Krsnę i wszystkich chłopców-pasterzy. Kiedy Krsna wchodził do paszczy demona, Balarama i inni chłopcy prawie zemdleli i zdawało się, że odeszło z nich życie. Bhaktowie nigdy nie zapominają Krsny, nawet jeśli zostają złudzeni przez jakąś okropną scenę albo przez jakieś nagłe wydarzenie. Mogą pamiętać Krsnę nawet w największym niebezpieczeństwie. Taka jest korzyść ze świadomości Krsny. Nawet w czasie śmierci, kiedy zaburzone zostają wszystkie funkcje cielesne, bhakta może pamiętać Krsnę w swojej najgłębszej świadomości, i to ocala go od upadku w materialną egzystencję. W ten sposób świadomość Krsny natychmiast wznosi go z platformy materialnej do świata duchowego.

   W związku z tym pozostaje stwierdzenie o osobach, które zmarły w Mathurze: "Osoby te miały lekki oddech, ich oczy były szeroko otwarte, kolor ich ciał uległ zmianie, i zaczynały wymawiać święte imię Krsny. W tym stanie porzuciły swoje materialne ciała." Są to symptomy poprzedzające śmierć.

Lenistwo

   Jakaś osoba jest nazywana leniwą, kiedy z powodu samozadowolenia czy niechęci do wysiłku nie wykonuje ona swego obowiązku, pomimo ii posiada energię. Takie lenistwo manifestuje się również w ekstatycznej miłości do Krsny. Np., kiedy Nanda Maharaja poprosił niektórych braminów, aby okrążyli Wzgórze Govardhana, odpowiedzieli mu, że są bardziej zainteresowani ofiarowywaniem błogosławieństw, niż okrążaniem Wzgórza Govardhana. Jest to przykład lenistwa na skutek samozadowolenia.

   Pewnego razu, kiedy Krsna razem ze Swoimi przyjaciółmi-pasterzami urządzał walki dla sportu, Subala wykazał symptomy zmęczenia. Krsna natychmiast powiedział Swoim pozostałym przyjaciołom, "Subala odczuwa wielkie zmęczenie po odbyciu ze Mną walki, więc proszę, nie przeszkadzajcie mu i nie zapraszajcie go do walki." Jest to przykład lenistwa spowodowanego przez niechęć do nadmiernego wysiłku.

Bierność

   W Dziesiątym Canto, dwudziestym pierwszym rozdziale, 13 wersecie Śrimad-Bhagavatam, gopi wychwalają bierność krów Vrndavany. Gopi dostrzegły, że krowy słuchały słodkich melodii wygrywanych przez flet Krsny, i zdawały się pić nektar transcendentalnych dźwięków. Cielęta znieruchomiały i zapomniały ssać mleko z wymion swoich matek, a ich napełnione łzami oczy zdawały się obejmować Krsnę. Jest to przykład bierności na skutek usłyszenia transcendentalnych wibracji fletu Krsny.

   Kiedy Laksmana zaniepokoił się po usłyszeniu słów przeciwko Krsnie, zamarł w bezruchu, nie mrugnąwszy nawet swymi powiekami. Jest to inny przykład bezruchu wywołanego przez słuchanie.

   W Dziesiątym Canto, siedemdziesiątym pierwszym rozdziale, 39 wersecie Śrimad-Bhagavatam jest pewna uwaga o oszołomieniu Króla Yudhisthiry, po tym jak z wielkim szacunkiem przywiózł do swego domu Krsnę. Król Yudhisthira był bardzo oszołomiony tym, że miał transcendentalną przyjemność goszczenia Krsny w swoim domu. W rzeczywistości, przyjmując Krsnę, Król Yudhisthira zapomniał o sobie. Jest to przykład inercji wypływającej z ekstazy wskutek ujrzenia Krsny.

   W Dziesiątym Canto, trzydziestym dziewiątym rozdziale, 36 wersecie Śrimad-Bhagavatam, znajduje się inny przykład. Kiedy Krsna udawał się do Mathury, wszystkie gopi stały za Krsną, a kiedy ujrzały, że powóz odjeżdża, zamarły w bezruchu. Pozostały tam tak długo, dopóki nie zniknęła im z oczu flaga zatknięta na powozie i kurz wzniecany przez jego kota.

   Pewnego razu jeden przyjaciel Krsny zwrócił się do Niego w ten sposób: "Mój drogi Mukundo (Krsno), z powodu rozłąki z Tobą, chłopcy-pasterze stoją tak, jak zaniedbane Bóstwa w domu zawodowego bramina." Istnieje pewna klasa zawodowych braminów, którzy praktykują czczenie Bóstw w celach dochodowych, zarabiając w ten sposób na utrzymanie. Bramini z tej klasy nie są bardzo zainteresowani Bóstwem. Interesują ich jedynie pieniądze, które mogą zarobić uchodząc za świętych. Więc Bóstwa czczone przez takich braminów nie są odpowiednio udekorowane, Ich szaty nie są zmieniane, a Ich ciała nie są kąpane. Wydają się być brudnymi i nie są bardzo atrakcyjne. W rzeczywistości Bóstwa powinny być czczone z wielką uwagą: codziennie powinno się Im zmieniać szaty, i w miarę możliwości powinny być dekorowane ornamentami. Wszystko powinno być tak czyste, aby Bóstwo było atrakcyjne dla wszystkich odwiedzających świątynię. Ten przykład Bóstw w domu zawodowego bramina podany został dlatego, ponieważ Bóstwa takie nie są wcale atrakcyjne. Przyjaciele Krsny podczas Jego nieobecności wyglądali dokładnie tak, jak takie zaniedbane Bóstwa.

Nieśmiałość

   Kiedy Radharani została po raz pierwszy przedstawiona Krsnie, była bardzo nieśmiała. Jedna z Jej przyjaciółek zwróciła się do Niej w ten sposób: "Moja droga przyjaciółko, już zaprzedałaś Siebie i całe Swoje piękno Govindzie. Teraz nie powinnaś się wstydzić czy trwożyć. Proszę, spójrz na Niego radośnie. Ten, kto sprzedał słonia komuś innemu, nie powinien wszczynać kłótni o sprzedanie mu przyrządu do kontrolowania słoni." Ten rodzaj nieśmiałości jest skutkiem zapoznania się z Krsną w ekstatycznej miłości.

   Niebiański Król Indra, odniósłszy porażkę w walce z Krsną o posiadanie kwiatu parijata , bardzo wstydził się swojej przegranej. Stał przed Krsną ze schyloną głową, kiedy Krsna powiedział "W porządku Indro, możesz zabrać ten kwiat parijata. W przeciwnym razie nie będziesz śmiał pokazać się przed swoją żoną Śacidevi." Wstydliwość Indry była spowodowana porażką. Kiedy indziej Krsna zaczął chwalić Uddhavę za jego różne wysokie kwalifikacje. Po usłyszeniu tych pochwał Krsny, Uddhava również wstydliwie spuścił głowę.

   W Hari-vamśa, Satyabhama, czując się bardzo małą w stosunku do pozycji Rukmini, powiedziała, "Mój drogi Krsno, Góra Raivataka jest zawsze pełna wiosennych kwiatów, ale odkąd stałam się dla Ciebie persona non grata, po co miałabym je oglądać?" Jest to przykład wstydliwości będącej rezultatem porażki.

Zatajenie

   Istnieje również symptom ekstatycznej miłości znany jako zatajenie, czyli usiłowanie zatajenia stanu swojego umysłu poprzez zewnętrzne okazanie innego nastawienia. Będąca w tym stanie umysłu osoba stara się ukryć swoje myśli poprzez rozglądanie się w różnych kierunkach, albo niepotrzebnie usiłując zrobić coś, co jest niemożliwe do zrobienia, czy też używając słów, które zakrywają jej prawdziwe myśli. Według acaryów będących ekspertami w studiowaniu czynności psychologicznych, te próby ukrycia swoich prawdziwych uczuć miłosnych są inną częścią ekstatycznego uczucia do Krsny.

   W Dziesiątym Canto, trzydziestym drugim rozdziale, 15 wersecie Śrimad-Bhagavatam, Śukadeva Gosvami oznajmia, "Mój drogi Królu, gopi były zawsze piękne i zawsze dekorowane były tajemniczymi uśmiechami i powabnymi strojami. W swoich ruchach, mających wzbudzić pożądanie, czasami przyciskały rękę Krsny do swojego łona, a czasami trzymały Jego lotosowe stopy na swoich piersiach. Po uczynieniu tego, rozmawiały z Krsną tak, jak gdyby były na Niego rozgniewane."

   Jest również inny przykład zatajenia uczuć w ekstatycznej miłości. Kiedy Krsna, najwyższy żartowniś, zasadził drzewo parijata na podwórku Satyabhamy, Rukmini, córka Króla Vidarbhy, była bardzo rozgniewana, ale ponieważ z natury była bardzo uprzejma w swoim zachowaniu, nie okazała tego. Nikt nie mógł zrozumieć prawdziwego stanu umysłu Rukmini. Jest to przykład zatajenia swojego umysłu w przypadku współzawodnictwa.

   Jest również inny przykład w Pierwszym Canto, jedenastym rozdziale, 32 wersecie Śrimad-Bhagavatam. Po wejściu do Dvaraki, Krsna został w różny sposób przywitany przez różnych członków Swojej rodziny. Kiedy królowe Dvaraki ujrzały z oddali swego męża, natychmiast objęły Go w swoich umysłach i spojrzały na Niego przeciągle. Kiedy Krsna zbliżył się, wysłały swoich synów, aby Go objęli. Inne, z powodu nieśmiałości, starały się nie ronić łez, ale mimo to nie mogły ich powstrzymać. Jest to przykład zatajenia uczuć z powodu nieśmiałości.

   Innego razu, kiedy Śrimati Radharani myślała, że Krsna jest związany z inną kobietą, zwróciła się do Swojej przyjaciółki w ten sposób: "Moja droga przyjaciółko, skoro tylko pomyślę, że Krsna, ten chłopiec-pasterz, jest przywiązany do jakiejś innej kobiety, natychmiast przepełniam się strachem i włosy jeżą się na Moim ciele. Muszę być bardzo ostrożna, aby Krsna nie ujrzał Mnie w takich chwilach." Jest to przykład zatajenia uczuć z powodu nieśmiałości i dyplomacji.

   Jest powiedziane, "Chociaż Śrimati Radharani rozwinęła głęboką miłość do Krsny, ukrywała te Swoje uczucia w głębi Swego serca, aby inni nie mogli odkryć Jej prawdziwego stanu." Jest to przykład skrywania uczuć z powodu łagodności,

   Pewnego razu, kiedy Krsna i Jego przyjaciele-pasterze ucinali przyjemną rozmowę, Krsna zaczął poufale zwracać się do Swoich towarzyszy. Sługa Krsny, Patri, również czerpał przyjemność z tej rozmowy. Ale następnie, przypomniawszy sobie o swojej pozycji sługi, Patri skłonił się przed swoim panem, i z wielkim szacunkiem i opanowaniem stłumił swój uśmiech. Ten stłumiony uśmiech jest przykładem skrycia stanu swojego umysłu na skutek odczuwanego szacunku.

Pamiętanie

   Jest wiele symptomów ekstatycznej miłości wywołanych przez pamięć o Krsnie. Np., jeden przyjaciel Krsny poinformował Go, "Mój drogi Mukundo, lotosooka Radharani natychmiast przypomniała Sobie Ciebie po prostu po ujrzeniu niebieskawej chmury na niebie. I jedynie przez oglądanie tej chmury, zaczęła pożądać Twojego towarzystwa." Jest to przykład pamiętania Krsny w ekstatycznej miłości na widok przedmiotu, który Go przypomina. Cera Krsny jest bardzo podobna do niebieskawego odcienia chmury, więc Radharani przypomniała Go Sobie jedynie po ujrzeniu niebieskawej chmury.

   Pewien bhakta powiedział, że nawet kiedy nie był bardzo uważny, to czasami, prawdopodobnie z powodu obłędu, pamiętał lotosowe stopy Krsny w swoim sercu. Jest to przykład pamiętania na skutek bezustannej praktyki. Innymi słowy, bhaktowie, którzy są bezustannie pochłonięci myśleniem o lotosowych stopach Krsny, nawet jeśli na moment są nieuważni, ujrzą postać Krsny pojawiającą się wewnątrz ich serc.

Argumentowanie

   Madhumangala był bliskim przyjacielem Krsny pochodzącym z społeczności bramińskiej. Przyjaciółmi Krsny byli na ogół chłopcy-pasterze należący do społeczności vaiśya, ale byli również inni, którzy należeli do społeczności bramińskiej. W rzeczywistości we Vrndavanie przeważa społeczność vaiśyów i braminów. Ten Madhumangala pewnego dnia zwrócił się do Krsny w ten sposób: "Mój drogi przyjacielu, widzę, że nie jesteś świadomy tego, że pawie pióra spadają na ziemię, i jednocześnie nie zważasz na to, że ofiarowuje Ci się girlandę. Myślę, że mogę odgadnąć, jaki jest powód Twojego roztargnienia, kiedy widzę jak dwoje Twoich oczu ulatuje do oczu Śrimati Radharani, niczym czarne trzmiele przylatujące do kwiatów lotosu." Jest to przykład argumentatywnej sugestii w ekstatycznej miłości.

   Pewnego razu, kiedy Krsna był na spacerze, jedna z przyjaciółek Radharani powiedziała Jej, "Moja droga przyjaciółko, czyż myślisz, że ta spacerująca osoba to drzewo tamala?(Drzewo tamala jest zawsze opisywane, jako będące tego samego koloru co Krsna.) Jeśli jest On drzewem tamala, to jak może chodzić i być tak pięknym? Zatem, ta osoba może być chmurą. Ale jeśli jest ona chmurą, to gdzież jest piękny księżyc? Wskutek tego myślę, że możemy być pewne, że tą osobą jest ta sama urocza Osoba Boga, który wibracjami Swojego fletu oczarowuje trzy światy. Musi to być ten sam Mukunda, który stoi przed Wzgórzem Govardhana." Jest to inny przykład argumentacji w ekstatycznej miłości.

Niepokój

   W Dziesiątym Canto, dwudziestym dziewiątym rozdziale, 29 wersecie Śrimad-Bhagavatam, kiedy Krsna poprosił wszystkie gopi, aby powróciły do swoich domów, nie spodobało im się to. Zasmucone tym, wzdychały ciężko, a ich piękne twarze zdawały się wysychać. Pozostawały w tym stanie, nie wydając z siebie żadnego głosu. Palcami swoich stóp zaczęły rysować linie na ziemi, a łzy zmyły z ich oczu czarny kosmetyk, który zaczął skapywać im na piersi, pokryte czerwonym proszkiem kumkum. Jest to przykład niepokoju w ekstatycznej miłości.

   Jeden z przyjaciół Krsny poinformował Go, "Mój drogi zabójco demona Mury, Twoja łaskawa i dobra matka jest bardzo niespokojna, ponieważ nie powróciłeś do domu. Przeżyła ciężki wieczór, cały czas siedząc na balkonie Twojego domu. To zadziwiające, że mogłeś o niej zapomnieć, oddając się gdzieś Swoim zabawom!" Jest to inny przykład głębokiego niepokoju w ekstatycznej miłości.

   Kiedy matka Yaśoda z niepokojem oczekiwała powrotu Krsny z Mathury, Nanda Maharaja pocieszał ją w ten sposób: "Moja droga Yaśodo, proszę, nie martw się. Proszę osusz swoją piękną lotosową twarz. Nie musisz wzdychać tak gorąco. Natychmiast udam się z Akrurą do pałacu Kamsy i przyprowadzę z powrotem twego syna." Jest to przykład niepokoju w ekstatycznej miłości z powodu trudnej sytuacji Krsny.

Rozmyślanie

   W części Padma Purany zwanej Vaiśakha-mahatmya, pewien bhakta oznajmia, że chociaż niektóre z osiemnastu Puran nie wspominają o procesie gloryfikowania Pana Visnu, a zamiast tego wysławiają pewnych półbogów, to taka gloryfikacja musi trwać miliony lat. Ponieważ, gdy ktoś studiuje Purany bardzo dokładnie, może on przekonać się, że ostatecznie Pan Visnu jest Najwyższą Osobą Boga. Jest to przykład ekstatycznej miłości rozwiniętej dzięki rozmyślaniu.

   W Dziesiątym Canto, sześćdziesiątym rozdziale, 39 wersecie Śrimad-Bhagavatam, znajduje się wzmianka o Rukmini piszącej list do Krsny i proszącej Go, by porwał ją, zanim zostanie poślubiona innej osobie. W tym czasie szczególne przywiązanie Rukmini do Krsny zostało wyrażone przez nią w ten sposób: "Mój drogi Panie Krsno, Twoje transcendentalne chwały są intonowane przez wielkich mędrców, którzy są wolni od materialnego zanieczyszczenia. A Ty, będąc bardzo łaskawym, w zamian za to wysławianie oddajesz się takim bhaktom. Tak jak można wznieść się jedynie dzięki Twojej łasce, to tak jedynie przez Twoje zrządzenie można utracić wszelkie łaski, pod wpływem wiecznego czasu. Dlatego Ciebie wybrałam na swojego męża, odrzucając wszelkie inne osobistości, takie jak Brahma i Indra-nie wspominając już o innych." Rukmini pogłębiła swoją miłość do Krsny jedynie poprzez myślenie o Nim. Jest to przykład rozmyślania w ekstatycznej miłości.

Wytrwałość

   Kiedy ktoś jest w pełni zadowolony dzięki zdobyciu wiedzy, pokonaniu wszelkich nieszczęść czy osiągnięciu upragnionego celu życia w transcendentalnej służbie miłości do Boga, to ten stan wytrwałości czy równowagi umysłowej jest nazywany dhrti. W tym stanie nie jest się zaniepokojonym żadnym rodzajem straty, i ma się poczucie spełnienia wszystkich pragnień.

   Według opinii Bhartrhari, pewnego uczonego, kiedy ktoś osiąga ten stan równowagi, myśli on w ten sposób: "Nie pragnę żadnej wysokiej pozycji w służbie państwowej. Wolę raczej pozostać nagi, bez właściwego odzienia. Wolę leżeć na ziemi bez jakiegokolwiek materaca. Pomimo tych wszystkich niewygód, nie będę służył nikomu, nawet rządowi." Innymi słowy, kiedy ktoś jest pogrążony w ekstatycznej miłości do Osoby Boga, może on znosić wszelkie niewygody z punktu widzenia materialnej koncepcji życia.

   Nanda Maharaja, ojciec Krsny, zwykł myśleć, "Na moich pastwiskach osobiście jest obecna bogini fortuny, i posiadam więcej niż milion krów, które wałęsają się tu i tam. I ponadto mam syna takiego jak Krsna, który jest tak potężnym i wspaniałym pracownikiem. Dlatego, chociaż jestem gospodarzem wiodącym życie rodzinne, czuję się tak niezmiernie usatysfakcjonowany!" Jest to przykład równowagi umysłowej dzięki nieobecności jakiegokolwiek niepokoju.

   Gdzie indziej bhakta mówi: "Zawsze pływam w nektariańskim oceanie rozrywek Osoby Boga, i wskutek tego nie mam dłużej pociągu do religijnych rytuałów, rozwoju ekonomicznego, zadowalania zmysłów, czy nawet ostatecznego wyzwolenia, polegającego na połączeniu się z egzystencją Brahmana." Jest to przykład równowagi umysłowej dzięki osiągnięciu najlepszej rzeczy w świecie. Tą najlepszą rzeczą w świecie jest pogrążenie się w świadomości Krsny.

Szczęście

   W Visnu Puranie jest powiedziane, że kiedy Akrura przybył, aby zabrać Krsnę i Balaramę do Mathury, jedynie na widok Ich twarzy ogarnęła go taka radość, że na całym jego ciele widoczne były symptomy ekstatycznej miłości. Ten stan jest nazywany szczęściem.

   W Dziesiątym Canto, trzydziestym trzecim rozdziale, 11 wersecie Śrimad-Bhagavatam, jest powiedziane, "Zobaczywszy, że ręka Krsny spoczywa na jej ramieniu, jedna z gopi zaangażowana w taniec rasa pogrążyła się w takim ekstatycznym szczęściu, że pocałowała Krsnę w policzek." Jest to przykład uczucia szczęścia wskutek osiągnięcia pożądanego celu.

Zapał, entuzjazm

   W Dziesiątym Canto, siedemdziesiątym pierwszym rozdziale, 33 wersecie Śrimad-Bhagavatam, jest powiedziane, "Kiedy Krsna po raz pierwszy przybył do Indraprasthy (obecne Delhi) ze Swojego królestwa w Dvarace, młode kobiety z tego miasta tak bardzo pragnęły Go zobaczyć, że nawet w nocy, leżąc u boku swoich mężów, nie mogły stłumić swojego zapału. Chociaż nie były odpowiednio ubrane, i chociaż ich włosy były rozpuszczone, i miały wiele obowiązków do spełnienia, natychmiast porzuciły wszystko i wyszły na ulicę, aby ujrzeć Krsnę: ' Jest to przykład zapału w ekstatycznej miłości.

   W swojej książce Stavavali, Śri Raghunatha dasa Gosvami modlił się o łaskę Radharani, która została tak bardzo zauroczona wibracjami fletu Krsny, że natychmiast zapytała mieszkańców lasu Vrndavany, gdzie może Go znaleźć. Ujrzawszy Krsnę, napełniła się taką ekstatyczną miłością i doznała takiej przyjemności, że zaczęła pocierać Swoje uszy. Dziewczęta Vrajy i Radharani były bardzo przebiegłe w swoich rozmowach, i skoro tylko Krsna pojawiał się przed ich oczyma, natychmiast zaczynały rozmawiać . A Krsna, udając, że idzie zbierać dla nich kwiaty, natychmiast znikał z tego miejsca i wchodził do jaskini górskiej. Jest to inny przykład gorliwej wymiany miłości ze strony Krsny i gopi.

Użycie przemocy

   Kiedy Krsna walczył z wężem Kaliya, tańcząc na jego głowach, Kaliya ukąsał Krsnę w nogę. Wówczas Garuda popadł w furię i zaczął mamrotać, "Krsna jest tak potężny, że jedynie na skutek Jego grzmiącego głosu żony Kaliyi poroniły. Ponieważ ten wąż obraził mojego Pana, pragnę połknąć go natychmiast, ale nie mogę uczynić tego w obecności mojego Pana, ponieważ może się na mnie rozgniewać." Jest to przykład zapału do działania w ekstatycznej miłości w przypadku, kiedy Krsnę spotkał dyshonor.

   Kiedy Śiśupala sprzeciwiał się wielbieniu Krsny na arenie Rajasuya podczas ofiary zorganizowanej przez Maharaja Yudhisthirę, Sahadeva, młodszy brat Arjuny, powiedział, "Osoba, która nie może tolerować kultu Krsny, jest moim wrogiem i posiada demoniczną naturę. Dlatego pragnę kopnąć go w głowę swoją lewą stopą, i w ten sposób wymierzyć mu większą karę, niż buława Yamaraja!" Następnie Baladeva zaczął lamentować w ten sposób: "Och, wszelka pomyślność dla Pana Śri Krsny! To zadziwiające, że ci potępieni potomkowie dynastii Kuru, którzy nieprawnie zajęli tron królestwa tej dynastii, krytykują Krsnę w ten dyplomatyczny sposób. Och, to nie do zniesienia!" Jest to inny przykład ożywienia będącego reakcją na znieważenie Krsny.

Wyniosłość i będące jej skutkiem słowa obrazy

   W Vidagha-madhava, Jatila, teściowa Radharani, zaczęła krytykować Krsnę w ten sposób: "Krsno, stoisz tutaj, a Radharani, która dopiero co została poślubiona mojemu synowi, jest razem z Tobą. Znam Was oboje bardzo dobrze, więc dlaczego nie miałabym pragnąć chronić mojej synowej od Twoich tańczących oczu?" Jest to przykład użycia zniesławiających słów, będących pośrednią krytyką Krsny.

   Podobnie, jedna z gopi pewnego razu zaczęła zwracać się do Krsny tymi pozbawionymi czci słowami: "Mój drogi Krsno, jesteś pierwszej klasy złodziejem. Więc opuść to miejsce natychmiast. Wiemy, że kochasz Candravali bardziej niż nas, ale nie musisz chwalić jej w naszej obecności! Proszę, nie kalaj imienia Radharani w tym miejscu!" Jest to inny przykład słownego zniesławienia Krsny w ekstatycznej miłości.

   W Dziesiątym Canto, trzydziestym pierwszym rozdziale, 16 wersecie Śrimad-Bhagavatam, znajduje się inne zdanie. Kiedy wszystkie gopi opuściły swoje domy, aby spotkać Krsnę w lesie Vrndavany, Krsna odmówił przyjęcia ich i, udzielając im pewnych moralnych wskazówek, poprosił je, aby powróciły do domu. Wówczas gopi odezwały się w ten sposób: "Drogi Krsno, bycie z dala od Ciebie jest wielkim nieszczęściem, a jedynie oglądanie Ciebie jest nadzwyczajnym szczęściem. Dlatego wszystkie opuściłyśmy naszych mężów, krewnych, braci i przyjaciół, i po prostu przyszłyśmy do Ciebie, zauroczone wibracjami Twojego transcendentalnego fletu. O nieomylny, lepiej abyś znał powód naszego przyjścia tutaj. Mówiąc dosadnie, jesteśmy tutaj jedynie dlatego, ponieważ zostałyśmy urzeczone słodkimi dźwiękami Twojego fletu. Wszystkie jesteśmy pięknymi dziewczętami, a Ty jesteś tak głupi, że odrzucasz nasze towarzystwo. Nie znamy nikogo poza Tobą, kto odrzuciłby okazję obcowania z młodymi dziewczętami w środku nocy." Jest to inny przykład pośredniego ubliżania Krsnie w ekstatycznej miłości.

Zawiść

   W Padyavali, jedna z przyjaciółek Radharani pewnego razu zwróciła się do N lej w ten sposób: "Moja droga przyjaciółko, nie nadymaj się tak z tego powodu, że Krsna własnoręcznie udekorował Twoje czoło. Może Krsna jest również zainteresowany jakąś inną piękną dziewczyną? Widzę, że dekoracja na Twoim czole jest wykonana bardzo starannie, więc to wskazuje na to, że Krsna był całkiem spokojny, kiedy ją malował. W przeciwnym razie nie mógłby namalować tak dokładnych linii!" Jest to przykład zazdrości z powodu szczęścia Radharani.

   W Dziesiątym Canto, trzydziestym rozdziale, 30 wersecie Śrimad-Bhagavatam, jest następujące zdanie: "Kiedy gopi poszukiwały Krsny i Radharani po tańcu rasa, zaczęły w ten sposób rozmawiać pomiędzy sobą: 'Widzimy ślady stóp Krsny i Radharani na ziemi Vrndavany, i sprawia nam to wielki ból, ponieważ, chociaż Krsna jest dla nas wszystkim, ta przebiegła dziewczyna zabrała Go nam i sama rozkoszuje się Jego pocałunkami, nie dzieląc się Nim z nami! "' Jest to inny przykład zazdrości z powodu szczęścia Śrimati Radharani.

   Czasami, kiedy chłopcy-pasterze zwykli bawić się w lesie Vrndavany, Krsna był po jednej stronie, a Balarama po drugiej. Między tymi stronami miały miejsce zawody i walki sportowe, i kiedy strona Krsny została pokonana przez Balaramę, chłopcy mówili, "Jeśli strona Balaramy pozostanie zwycięską, to któż na całym świecie może być słabszy od nas?" Jest to inny przykład zazdrości w ekstatycznej miłości.

Zuchwałość

   W Dziesiątym Canto, pięćdziesiątym drugim rozdziale, 41 wersecie Śrimad-Bhagavatam, Rukmini pisze następujący list do Krsny: "Mój drogi niepokonany Krsno, dzień mojego ślubu został wyznaczony na jutro. Proszę Cię, abyś przybył do miasta Vidarbhy nie obwieszczając o tym nikomu. A potem zgromadź Swoich żołnierzy i dowódców i pokonaj siłę Króla Magadhy, i w ten sposób, przyjmując metody demonów, porwij mnie i poślub."

   Według systemu wedyjskiego, jest osiem rodzajów małżeństw, spośród których jeden rodzaj jest nazywany raksasa-vivaha. Raksasa-vivaha polega na porwaniu dziewczyny i poślubieniu jej siłą. Jest to uważane za metodę demoniczną. Kiedy Rukmini miała być poślubiona Śiśupali, zgodnie z pragnieniem jej starszego brata, napisała powyższy list do Krsny, prosząc Go, aby ją porwał. Jest to przykład zuchwałości w ekstatycznej miłości do Krsny.

Jedna gopi powiedziała, "Oby słodki flet Krsny został zmyty falami Yamuny i wpadł do oceanu! Słodki dźwięk tego fletu jest tak zuchwały, że tracimy opanowanie w obecności naszych opiekunów i krewnych."

Zawroty głowy

   Każdego wieczoru o zachodzie słońca Krsna powracał z pastwiska, gdzie pasł Swoje krowy. Czasami, kiedy matka Yaśoda nie mogła dosłyszeć słodkich wibracji Jego fletu, zaczynała się niepokoić, i z tego powodu dostawała zawrotów głowy. Zatem w ekstatycznej miłości do Krsny mogą wystąpić również zawroty głowy z powodu niepokoju.

   Kiedy Yaśoda pewnego razu związała Krsnę, zaczęła myśleć: "Krsna jest tak miękki i delikatny, jak mogłam Go związać tym sznurem?" Myśl ta wprawiła ją w zakłopotanie i przyprawiła ją o zawroty głowy.

   Opiekunowie gopi poradzili im, aby ryglowały drzwi na noc, ale one były tak beztroskie, że nie wypełniały tego polecenia bardzo ściśle. Czasami, myśląc o Krsnie, nabierały takiej pewności, że są poza wszelkim niebezpieczeństwem, że zwykły kłaść się na podwórkach swoich domów. Jest to przykład zawrotów głowy w ekstatycznej miłości z powodu naturalnego uczucia do Krsny.

   Można by zapytać, dlaczego bhaktowie Krsny mieliby doznawać zawrotów głowy, co zwykle jest uważane za oznakę guny ignorancji. Odpowiadając na to pytanie, Śri Jiva Gosvami stwierdził, że bhaktowie są zawsze transcendentalni do wszelkich sił natury materialnej. Kiedy czują zawroty głowy, albo zasypiają, sen ten nie jest w gunach natury, ale jest on uważany za trans w służbie oddania. W Garuda Puranie znajduje się autorytatywne zdanie o yoginach mistykach, którzy znajdują się pod bezpośrednią ochroną Najwyższej Osoby Boga: "We wszystkich trzech stanach ich świadomości-mianowicie, na jawie, podczas drzemki i w głębokim śnie-bhaktowie są zaabsorbowani myślami o Najwyższej Osobie Boga. Zatem, będąc całkowicie pogrążonymi w myślach o Krsnie, właściwie nie śpią oni."

Senność

   Pewnego razu Pan Baladeva zaczął w ten sposób przemawiać w Swoim śnie: "O lotosooki Krsno, Twoje dziecięce przygody manifestują się zgodnie z Twoją wolą. Dlatego proszę, rozpraw się natychmiast z upartą dumą tego węża Kaliyi."

   Mówiąc to, Pan Baladeva zdumiał zgromadzenie członków dynastii Yadu i doprowadził ich do śmiechu. Następnie, ziewając tak mocno, że aż falował Jego brzuch, Pan Baladeva, nosiciel sochy, ponownie zapadł w głęboki sen. Jest to przykład senności w ekstatycznej miłości.

Ożywienie, czujność, rozbudzenie

   Jeden bhakta pewnego razu powiedział, "Już pokonałem gunę ignorancji i jestem teraz na platformie transcendentalnej wiedzy. Dlatego będę jedynie poszukiwał Najwyższej Osoby Boga." Jest to przykład ożywienia w ekstatycznej miłości. Takie transcendentalne ożywienie jest możliwe wtedy, kiedy całkowicie zostają pokonane wpływy iluzji. W takim stanie, nawet będąc w kontakcie z oddziaływaniem materialnych elementów, takich jak głos, zapach, dotyk albo smak, bhakta realizuje transcendentalną obecność Najwyższej Osoby Boga. W tym stanie widoczne są pewne ekstatyczne symptomy (np. jeżenie się włosów na ciele, przewracanie oczami i budzenie się ze snu).

   Kiedy Śrimati Radharani po raz pierwszy ujrzała Krsnę, nagle uświadomiła Sobie wszelkie transcendentalne szczęście, i funkcje Jej rożnych organów cielesnych uległy zatrzymaniu. Kiedy Lalita, Jej bezustanna towarzyszka, wyszeptała do Jej ucha święte imię Krsny, Radharani natychmiast szeroko otworzyła Swoje oczy. Jest to przykład rozbudzenia na skutek usłyszenia imienia Krsny.

   Pewnego dnia Krsna żartobliwie poinformował Radharani, "Moja droga Radharani, mam zamiar porzucić Twoje towarzystwo." Powiedziawszy to, natychmiast zniknął, a Radharani poczuła się tym tak dotknięta, że zmienił się kolor Jej ciała i natychmiast upadła na ziemię Vrndavany: Praktycznie zatrzymał się Jej oddech, ale kiedy powąchała zapach kwiatów na ziemi, rozbudziła się pod wpływem ekstazy i powstała. Jest to przykład transcendentalnego rozbudzenia pod wpływem zapachu.

   Kiedy Krsna dotykał ciała jednej z gopi, gopi ta w ten sposób zwróciła się do swojego towarzysza: "Mój drogi przyjacielu, czyja to ręka dotyka mojego ciała? Bardzo przestraszyłam się, ujrzawszy ciemny las na brzegu Yamuny, ale dzięki dotknięciu tej ręki nagle zostałam ocalona od ataku histerii." Jest to przykład ożywienia pod wpływem dotyku.

   Jedna z gopi poinformowała Krsnę, "Drogi Krsno, kiedy zniknąłeś ze sceny tańca rasa, nasza najdroższa przyjaciółka Radharani natychmiast upadła na ziemię, utraciwszy przytomność. Ale następnie, kiedy podałam jej kawałek Twojego orzechu betel, natychmiast odzyskała przytomność, i w Jej ciele pojawiły się radosne symptomy." Jest to przykład ożywienia na skutek smaku.

   Pewnej nocy Radharani rozmawiała przez sen. "Mój drogi Krsno, " powiedziała, "proszę, nie igraj więcej ze Mną! Proszę przestań! I proszę, nie dotykaj także Moich szat. W przeciwnym razie powiem o tym starszym, doniosę im jak nieprzyzwoicie się zachowujesz." Kiedy tak mówiła przez sen, nagle obudziła się i ujrzała przed Sobą niektórych ze Swoich opiekunów. Wówczas Radharani zawstydziła się i schyliła głowę. Jest to przykład czujności po obudzeniu się ze snu.

   Jest inny tego przykład. Pewnego razu, kiedy Radharani spała, przyszedł do Niej wysłannik Krsny, i Radharani natychmiast się obudziła. Podobnie, kiedy Krsna zaczynał w nocy grać na Swoim flecie, wszystkie gopi, piękne córki pasterzy, natychmiast budziły się ze snu. W związku z tym jest pewne piękne porównanie: "Kwiat lotosu jest czasami otaczany przez białe łabędzie, a czasami przez czarne osy, które zbierają jego miód. Kiedy w chmurach zaczyna grzmieć, łabędzie odpływają, ale czarne osy pozostają, by rozkoszować się kwiatami lotosu." Stan snu gopi został porównany do białych łabędzi, a dźwięk fletu Krsny do czarnej osy. Kiedy zabrzmiał flet Krsny, białe łabędzie, które reprezentują sen gopi, natychmiast zniknęły, a dźwięk fletu, niczym czarna osa, zaczął radować się lotosowym pięknem gopi.