Słownik
Acarya – mistrz
duchowy, który naucza własnym przykładem.
Arca-vigraha – inkarnacja Najwyższego Pana w postaci Bóstwa, które
przyjmuje formę zrobioną z elementów materialnych takich jak drewno czy
kamień.
Astanga-yoga – system yogi mistycznej opisany przez Patanjalego
w Yoga-sutrach.
Asury – ateistyczne demony.
Atma – wieczna duchowa istota, przebywająca wewnątrz tymczasowego, materialnego
ciała.
Avatara – "ten, który zstępuje"; inkarnacja Boga, który zstępuje ze
świata duchowego do świata materialnego w celu spełnienia określonej
misji.
Bhagavad-gita – rozmowa między Najwyższym Panem, Kryszną, a Jego bhaktą
Arjuną. Przedstawia służbę oddania jako główną metodę osiągnięcia duchowej
doskonałości oraz jako ostateczny cel, do którego powinniśmy dążyć.
Bhakta – wielbiciel Śri Kryszny.
Bhakti – służba oddania pełniona dla Pana Kryszny.
Brahmacarya – życie w celibacie; pierwszy z etapów wedyjskiego życia
duchowego.
Brahmajyoti – oślepiający blask emanujący z osobowej postaci Najwyższego
Pana. Impersonaliści postrzegają je jako bezforemną, bezgraniczną jasność
i błędnie uważają za ostateczną realizację Absolutu.
Brahman – bezosobowy aspekt Prawdy Absolutnej.
Bramin – osoba obeznana z Vedami, która zna ostateczny cel życia
i może nauczać innych; pierwsza z wedyjskich klas społecznych.
Brahmastra – potężna broń nuklearna uaktywniana za pomocą intonowania
określonych mantr; stosowana w wedyjskiej sztuce wojennej.
Dharma – wieczna religia; zasady religijne.
Ganja – marihuana.
Goloka (Krysznaloka) – najwyższa z duchowych planet, na której znajdują
się siedziby Kryszny: Dvaraka, Mathura i Vrindavana.
Gopas – pasterze.
Gopi – wiejskie dziewczęta, pasterki; najbardziej zaufane służki
i przyjaciółki Kryszny. Z powodu swojej czystej miłości do Pana są
uosobieniem oddania.
Guru – mistrz duchowy.
Hare Kryszna mantra – patrz: Maha-mantra.
Jnani – osoba, która usiłuje osiągnąć doskonałość duchową za pomocą
kultywowania wiedzy na drodze spekulacji filozoficznej.
Kali-yuga (wiek Kali) – obecny wiek, którego charakterystyczną cechą jest
kłótliwość; jest on ostatnim w cyklu czterech wieków, a zaczął się
pięć tysięcy lat temu.
Karma – działanie z myślą o osiągnięciu korzyści; zawsze pociąga za
sobą następstwa – dobre lub złe.
Karmi – osoba usatysfakcjonowana ciężką pracą przynoszącą chwilową przyjemność
zmysłom.
Krysznaloka – patrz: Goloka.
Ksatriya – osoba wykonująca obowiązki administracyjne lub obronne; druga
z wedyjskich klas społecznych.
Lila – rozrywki, którym Najwyższy Pan oddaje się dla przyjemności własnej
i Swoich bhaktów
Mahabharata – epopeja przedstawiająca historię wojny między Pandavami
a Kauravami zakończonej wielką bitwą na polu Kuruksetra; skompilowana
przez Vyasadevę.
Maha-mantra – wielka mantra:
Hare Kryszna, Hare Kryszna, Kryszna Kryszna, Hare Hare
Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare.
Mahatma – wielka dusza.
Mantra – dźwięk, który wyzwala umysł ze złudzenia.
Maya – złudzenie; zapomnienie o swoim związku z Kryszną; także:
iluzoryczna energia Najwyższego Pana.
Mayavadi – filozofowie impersonaliści, którzy twierdzą, że Pan nie może mieć
transcendentalnego ciała.
Muni – mędrcy.
Paramahamsa – "najlepszy z łabędzi"; osoba, która doskonale
odróżnia ducha od materii.
Paramatma – Naddusza; Pan Visnu, który przebywa w sercu każdej żywej
istoty.
Patalaloka – niższy system planetarny, na którym żyją demony.
Prakrti – materialna natura. Kontroluje wszystkie zjawiska zachodzące
w tym świecie, jak również wszystkie uwarunkowane żywe istoty; sama jednak
znajduje się pod bezpośrednią kontrolą Pana.
Prasada – pożywienie wegetariańskie uduchowione dzięki ofiarowaniu go
Najwyższemu Panu.
Purany – pisma stanowiące uzupełnienie oryginalnych Ved. Opisują historię
wszechświata od chwili stworzenia oraz różne inkarnacje Pana.
Risi – mędrcy
Sannyasa – życie w wyrzeczeniu; czwarty z etapów wedyjskiego życia
duchowego.
Sari – tradycyjny strój noszony przez kobiety w Indiach.
Śastry – pisma objawione.
Śrimad Bhagavatam – "nieskazitelna Purana" objaśniająca czystą służbę
oddania dla Najwyższego Pana.
Śruti – cztery oryginalne Vedy wraz z Upanisadami.
Śudra – robotnik; czwarta z wedyjskich klas społecznych.
Surabhi – transcendentalne krowy ze świata duchowego, spełniające wszelkie
pragnienia.
Svayamvara – ceremonia, podczas której córka króla może wybrać sobie męża.
Tilaka – pomyślne znaki, które bhakta maluje na swoim ciele specjalną glinką.
Sygnalizują, że ciało bhakty jest świątynią Visnu.
Tulasi – uświęcona roślina czczona przez bhaktów Visnu.
Upanisady – dział Ved opisujący Prawdę Absolutną.
Vaikuntha – świat duchowy.
Vaisnava – bhakta Pana Visnu, Kryszny.
Vanaprastha – osoba, która porzuciła życie rodzinne; trzeci z etapów
wedyjskiego życia duchowego.
Vedanta-sutra – podsumowanie pism wedyjskich w formie krótkich aforyzmów
mówiących o naturze Prawdy Absolutnej; jej autorem jest Śri Vyasadeva.
Vedy – oryginalne pisma obejmujące wszelkie gałęzie filozofii, nauki, sztuki
i wiedzy duchowej. Po raz pierwszy wypowiedziane przez Samego Pana Visnu
do stwórcy wszechświata – Brahmy; spisane około pięciu tysięcy lat temu przez
Śri Vyasadevę, literacką inkarnację Kryszny.
Vrindavana – osobista, transcendentalna siedziba Kryszny, gdzie w pełni
przejawia się Jego słodycz.
Yogi – transcendentalista, który dąży do odnowienia związku z Najwyższym.
Zamindar – właściciel ziemski.