Słownik

 

 

Acarya – mistrz duchowy, który naucza własnym przykładem.

Arca-vigraha – inkarnacja Najwyższego Pana w postaci Bóstwa, które przyjmuje formę zrobioną z elementów materialnych takich jak drewno czy kamień.

Astanga-yoga – system yogi mistycznej opisany przez Patanjalego w Yoga-sutrach.

Asury – ateistyczne demony.

Atma – wieczna duchowa istota, przebywająca wewnątrz tymczasowego, materialnego ciała.

Avatara – "ten, który zstępuje"; inkarnacja Boga, który zstępuje ze świata duchowego do świata materialnego w celu spełnienia określonej misji.

Bhagavad-gita – rozmowa między Najwyższym Panem, Kryszną, a Jego bhaktą Arjuną. Przedstawia służbę oddania jako główną metodę osiągnięcia duchowej doskonałości oraz jako ostateczny cel, do którego powinniśmy dążyć.

Bhakta – wielbiciel Śri Kryszny.

Bhakti – służba oddania pełniona dla Pana Kryszny.

Brahmacarya – życie w celibacie; pierwszy z etapów wedyjskiego życia duchowego.

Brahmajyoti – oślepiający blask emanujący z osobowej postaci Najwyższego Pana. Impersonaliści postrzegają je jako bezforemną, bezgraniczną jasność i błędnie uważają za ostateczną realizację Absolutu.

Brahman – bezosobowy aspekt Prawdy Absolutnej.

Bramin – osoba obeznana z Vedami, która zna ostateczny cel życia i może nauczać innych; pierwsza z wedyjskich klas społecznych.

Brahmastra – potężna broń nuklearna uaktywniana za pomocą intonowania określonych mantr; stosowana w wedyjskiej sztuce wojennej.

Dharma – wieczna religia; zasady religijne.

Ganja – marihuana.

Goloka (Krysznaloka) – najwyższa z duchowych planet, na której znajdują się siedziby Kryszny: Dvaraka, Mathura i Vrindavana.

Gopas – pasterze.

Gopi – wiejskie dziewczęta, pasterki; najbardziej zaufane służki i przyjaciółki Kryszny. Z powodu swojej czystej miłości do Pana są uosobieniem oddania.

Guru – mistrz duchowy.

Hare Kryszna mantra – patrz: Maha-mantra.

Jnani – osoba, która usiłuje osiągnąć doskonałość duchową za pomocą kultywowania wiedzy na drodze spekulacji filozoficznej.

Kali-yuga (wiek Kali) – obecny wiek, którego charakterystyczną cechą jest kłótliwość; jest on ostatnim w cyklu czterech wieków, a zaczął się pięć tysięcy lat temu.

Karma – działanie z myślą o osiągnięciu korzyści; zawsze pociąga za sobą następstwa – dobre lub złe.

Karmi – osoba usatysfakcjonowana ciężką pracą przynoszącą chwilową przyjemność zmysłom.

Krysznaloka – patrz: Goloka.

Ksatriya – osoba wykonująca obowiązki administracyjne lub obronne; druga z wedyjskich klas społecznych.

Lila – rozrywki, którym Najwyższy Pan oddaje się dla przyjemności własnej i Swoich bhaktów

Mahabharata – epopeja przedstawiająca historię wojny między Pandavami a Kauravami zakończonej wielką bitwą na polu Kuruksetra; skompilowana przez Vyasadevę.

Maha-mantra – wielka mantra:

Hare Kryszna, Hare Kryszna, Kryszna Kryszna, Hare Hare

Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare.

Mahatma – wielka dusza.

Mantra – dźwięk, który wyzwala umysł ze złudzenia.

Maya – złudzenie; zapomnienie o swoim związku z Kryszną; także: iluzoryczna energia Najwyższego Pana.

Mayavadi – filozofowie impersonaliści, którzy twierdzą, że Pan nie może mieć transcendentalnego ciała.

Muni – mędrcy.

Paramahamsa – "najlepszy z łabędzi"; osoba, która doskonale odróżnia ducha od materii.

Paramatma – Naddusza; Pan Visnu, który przebywa w sercu każdej żywej istoty.

Patalaloka – niższy system planetarny, na którym żyją demony.

Prakrti – materialna natura. Kontroluje wszystkie zjawiska zachodzące w tym świecie, jak również wszystkie uwarunkowane żywe istoty; sama jednak znajduje się pod bezpośrednią kontrolą Pana.

Prasada – pożywienie wegetariańskie uduchowione dzięki ofiarowaniu go Najwyższemu Panu.

Purany – pisma stanowiące uzupełnienie oryginalnych Ved. Opisują historię wszechświata od chwili stworzenia oraz różne inkarnacje Pana.

Risi – mędrcy

Sannyasa – życie w wyrzeczeniu; czwarty z etapów wedyjskiego życia duchowego.

Sari – tradycyjny strój noszony przez kobiety w Indiach.

Śastry – pisma objawione.

Śrimad Bhagavatam – "nieskazitelna Purana" objaśniająca czystą służbę oddania dla Najwyższego Pana.

Śruti – cztery oryginalne Vedy wraz z Upanisadami.

Śudra – robotnik; czwarta z wedyjskich klas społecznych.

Surabhi – transcendentalne krowy ze świata duchowego, spełniające wszelkie pragnienia.

Svayamvara – ceremonia, podczas której córka króla może wybrać sobie męża.

Tilaka – pomyślne znaki, które bhakta maluje na swoim ciele specjalną glinką. Sygnalizują, że ciało bhakty jest świątynią Visnu.

Tulasi – uświęcona roślina czczona przez bhaktów Visnu.

Upanisady – dział Ved opisujący Prawdę Absolutną.

Vaikuntha – świat duchowy.

Vaisnava – bhakta Pana Visnu, Kryszny.

Vanaprastha – osoba, która porzuciła życie rodzinne; trzeci z etapów wedyjskiego życia duchowego.

Vedanta-sutra – podsumowanie pism wedyjskich w formie krótkich aforyzmów mówiących o naturze Prawdy Absolutnej; jej autorem jest Śri Vyasadeva.

Vedy – oryginalne pisma obejmujące wszelkie gałęzie filozofii, nauki, sztuki i wiedzy duchowej. Po raz pierwszy wypowiedziane przez Samego Pana Visnu do stwórcy wszechświata – Brahmy; spisane około pięciu tysięcy lat temu przez Śri Vyasadevę, literacką inkarnację Kryszny.

Vrindavana – osobista, transcendentalna siedziba Kryszny, gdzie w pełni przejawia się Jego słodycz.

Yogi – transcendentalista, który dąży do odnowienia związku z Najwyższym.

Zamindar – właściciel ziemski.