ROZDZIAŁ XVI .

Rozrywki Pana w dzieciństwie i młodości

Rozdział ten w pełni opisuje kaiśora-lila Pana Caitanyi, czyli czynności, które spełniał tuż przed osiągnięciem młodości. Podczas tego okresu Pan żarliwie studiował i odniósł zwycięstwo nad wielkimi uczonymi. Podczas Swej kaiśora-lila Pan również oddawał się zabawom w wodzie. Udał się do Wschodniego Bengalu, by otrzymać pomoc finansową, kultywować wiedzę i wprowadzić ruch sankirtanu i tam spotkał Tapana Miśrę, którego poinstruował o duchowym postępie i polecił mu, aby udał się do Varanasi. Kiedy Pan Caitanya Mahaprabhu podróżował po Wschodnim Bengalu, Jego żonę Laksmidevi ukąsiła żmija, albo żmija rozdzielenia, i w ten sposób opuściła ten świat Kiedy Pan powrócił do domu, zobaczył, że Jego matka pogrążona jest w żałobie z powodu śmierci Laksmidevi. Dlatego na jej prośbę później poślubił drugą żonę, Visnupriya-devi. Rozdział ten opisuje również spór Pana z Keśava Kaśmiri, sławnym uczonym, kiedy Pan skrytykował jego modlitwę gloryfikującą matkę Ganges. W modlitwie tej Pan znalazł pięć rodzajów ornamentów literackich i pięć rodzajów literackich błędów, w ten sposób pokonując panditę. Później Kaśmiri Pandita, który był znany z tego, że odnosił zwycięstwo w całym kraju, podporządkował się bogini nauki i na jej polecenie następnego ranka spotkał Pana Caitanyę Mahaprabhu i podporządkował się Mu.

Adi 16.01 Wielbię Pana Śri Caitanyę Mahaprabhu, którego nektariańskie miłosierdzie płynie niczym wielka rzeka, zatapiając cały wszechświat. Tak jak rzeka płynie w dół, tak Pan Caitanya szczególnie oddaje się upadłym.

Adi 16.01 Znaczenie: Narottama dasa Thakura śpiewał: śri-krsna-caitanya prabhu daya kara more. Modli się o miłosierdzie Pana Caitanyi, ponieważ jest On inkarnacją miłosierdzia, jako że pojawił się szczególnie po to, by przywołać do Siebie upadłe dusze. Im bardziej ktoś jest upadły, tym większe ma prawo do łaski Pana Caitanyi Mahaprabhu. Trzeba być jedynie poważnym i szczerym. Jeśli ktoś, pomimo wszelkich złych cech Kali-yugi, podporządkuje się lotosowym stopom Śri Caitanyi Mahaprabhu, Pan z pewnością go wyzwoli. Najlepszym przykładem jest Jagai i Madhai. W tym wieku Kali praktycznie każdy jest niczym Jagai i Madhai, lecz ruch sankirtanu zainaugurowany przez Pana Caitanyę Mahaprabhu, nadal płynie niczym wielka rzeka, zatapiając cały świat i w ten sposób Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Krsny z powodzeniem przywołuje wszystkie upadłe dusze, by uwolnić je od zanieczyszczenia.

Adi 16.02 Wszelka chwała Panu Śri Caitanyi Mahaprabhu! Wszelka chwała Panu Nityanandzie! Wszelka chwała Advaitacandrze! I wszelka chwała wszystkim bhaktom Pana!

Adi 16.03 Oby Pan Caitanya Mahaprabhu żył długo w Swym wieku kaiśora! Wielbi Go zarówno bogini szczęścia, jak i bogini nauki. Bogini nauki, Sarasvati, wielbiła Go w Jego zwycięstwie nad uczonym, który pokonał cały świat, a bogini szczęścia, Laksmidevi, wielbiła Go w domu. Ponieważ jest On mężem czy Panem obu bogiń, ofiarowuję Mu pełne szacunku pokłony.

Adi 16.04 W wieku lat jedenastu Śri Caitanya Mahaprabhu zaczął nauczać studentów. Wyznacza to początek Jego wieku kaiśora.

Adi 16.05 Kiedy tylko Pan został nauczycielem, przybyło do Niego wielu studentów i każdy był zdumiony, słuchając Jego sposobu wyjaśniania.

Adi 16.06 Pan pokonywał wszelkiego rodzaju uczonych w dyskusjach nad wszystkimi pismami świętymi, jednakże z powodu Jego łagodnego zachowania żaden z nich nie był nieszczęśliwy.

Adi 16.07 Jako nauczyciel, Pan płatał różnego rodzaju figle w Swych zabawach w wodzie Gangesu.

Adi 16.08 Po kilku dniach Pan udał się do Wschodniego Bengalu i gdziekolwiek przybywał, tam wprowadzał ruch sankirtanu.

Adi 16.08 Znaczenie: Chociaż Pan Śri Caitanya Mahaprabhu i Jego bhaktowie w sukcesji uczniów mogą pokonać w sporach wszelkiego rodzaju uczonych, naukowców i filozofów, w ten sposób ustanawiając supremację Osoby Boga, to ich głównym interesem jako nauczających jest wprowadzenie wszędzie sankirtanu. Samo pokonywanie uczonych i filozofów nie jest zajęciem nauczającego. Nauczający musi jednocześnie wprowadzać ruch sankirtanu, gdyż to jest misją kultu Caitanyi.

Adi 16.09 Podziwiając wpływ intelektualnej siły Pana Caitanyi Mahaprabhu, przybyło do Niego wiele setek studentów, którzy rozpoczęli studia pod Jego kierunkiem.

Adi 16.10 We Wschodnim Bengalu mieszkał bramin Tapana Miśra, który nie był w stanie stwierdzić celu życia, ani też nie wiedział, jak go osiągnąć.

Adi 16.10 Znaczenie: Najpierw należy stwierdzić, co jest celem życia, a następnie zrozumieć, jak go osiągnąć. Ruch świadomości Krsny wskazuje każdemu, że celem życia jest zrozumienie Krsny, a aby osiągnąć ten cel życia, należy praktykować świadomość Krsny, stosując się do metod polecanych przez Gosvamich, z odniesieniem do autorytatywnych śastr i Ved.

Adi 16.11 Jeśli ktoś staje się molem książkowym, czytając wiele książek i pism świętych i słuchając wielu komentarzy oraz instrukcji wielu ludzi, wzbudzi to wątpliwość w jego sercu. W ten sposób nie będzie mógł stwierdzić prawdziwego celu życia.

Adi 16.11 Znaczenie: W Śrimad Bhagavatam (7.13.8) jest powiedziane, granthan naivabhyased bahun na vyakhyam upayunjita: "Nie należy czytać wielu książek ani nie powinno się być zawodowym recytatorem wielu książek, szczególnie jeśli jest się bhaktą." Należy porzucić ambicję zostania uczonym i osiągnięcia w ten sposób światowej reputacji i udogodnień finansowych. Jeśli ktoś rozprasza swą uwagę na studiowanie wielu książek, nie może skupić umysłu na służbie oddania, ani też nie może zrozumieć wielu pism, gdyż pełne są one poważnych stwierdzeń i znaczeń. W związku z tym Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura wyraża swą opinię, że osoby przyciągane do studiowania wszelkiego rodzaju literatury dotyczącej różnych tematów, szczególnie czynności karmicznych i filozoficznej spekulacji, z powodu tej rozległej spekulacji pozbawione są czystej służby oddania.

Człowiek wykazuje ogólną skłonność do czynności karmicznych, religijnych ceremonii rytualnych i filozoficznej spekulacji. W ten sposób żywa istota, oszołomiona od czasów niepamiętnych, nie rozumie prawdziwego celu życia i czynności jej życia idą na marne. Tak zwiedzione niewinne osoby pozbawione są czystej krsna-bhakti, służby oddania dla Pana. Tapana Miśra jest żywym przykładem takiej osoby. Był on uczonym, lecz nie był w stanie stwierdzić, co jest celem życia. Dlatego otrzymał szansę słuchania Pana Caitanyi Mahaprabhu, kiedy instruował On Sanatanę Gosvamiego. Instrukcja Pana Caitanyi dla Tapana Miśry jest szczególnie ważna dla osób, które wałęsają się tu i tam zbierając książki, a nie czytając żadnej z nich, i tak będąc oszołomionymi, jeśli chodzi o cel życia.

Adi 16.12 Będąc tak oszołomionym, Tapana Miśra otrzymał we śnie wskazówkę od pewnego bramina, aby udał się do Nimai Pandity [Caitanyi Mahaprabhu].

Adi 16.13 Bramin powiedział mu: "Ponieważ jest On Panem [iśvarą], niewątpliwie może udzielić ci właściwych wskazówek."

Adi 16.14 Po ujrzeniu tego snu, Tapana Miśra udał się do schronienia lotosowych stóp Pana Caitanyi i opisał Mu wszystkie szczegóły snu.

Adi 16.15 Pan, będąc zadowolonym, poinstruował go o celu życia i procesie osiągnięcia go. Pouczył go, że podstawową zasadą sukcesu jest intonowanie świętego imienia Pana [maha-mantry Hare Krsna].

Adi 16.15 Znaczenie: Ruch świadomości Krsny opiera się na instrukcji Pana Caitanyi Mahaprabhu, że należy intonować maha-mantrę Hare Krsna regularnie i zgodnie z przepisanymi zasadami. Po prostu prosimy naszych zachodnich uczniów, aby intonowali przynajmniej szesnaście rund dziennie, lecz czasami przekonujemy się, że nawet to im się nie udaje i zamiast tego przynoszą wiele książek o wyrzeczeniu i metod wielbienia, które na tak wiele sposobów rozpraszają ich uwagę. Kult Śri Caitanyi Mahaprabhu oparty jest na intonowaniu mantry Hare Krsna. Pan Caitanya poradził Tapana Miśrze, aby najpierw skupił umysł na intonowaniu. My, członkowie ruchu świadomości Krsny, musimy ściśle przestrzegać rady Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 16.16 Tapana Miśra pragnął mieszkać z Panem w Navadvipie, lecz Pan poprosił go, aby udał się do Varanasi [Benares].

Adi 16.17 Pan zapewnił Tapana Miśrę, że ponownie spotkają się w Varanasi. Otrzymawszy to polecenie, Tapana Miśra udał się tam.

Adi 16.18 Nie jestem w stanie zrozumieć niepojętych rozrywek Pana Caitanyi Mahaprabhu, gdyż chociaż Tapana Miśra pragnął mieszkać w Navadvipie, Pan poradził mu, aby udał się do Varanasi.

Adi 16.18 Znaczenie: Kiedy Tapana Miśra spotkał Caitanyę Mahaprabhu, Pan Caitanya wiódł życie rodzinne i nie było żadnych oznak tego, że w przyszłości przyjmie porządek sannyasy. Lecz prosząc Tapana Miśrę, by udał się do Varanasi, dał do zrozumienia, że w przyszłości przyjmie sannyasę i kiedy będzie nauczał Sanatanę Gosvamiego, Tapana Miśra skorzysta z tej okazji, by poznać cel życia i prawdziwy proces osiągnięcia go.

Adi 16.19 W ten sposób Śri Caitanya Mahaprabhu przyniósł największą korzyść ludziom Wschodniego Bengalu, inicjując ich w hari-nama, intonowanie maha-mantry Hare Krsna, i poprzez kształcenie czyniąc ich uczonymi.

Adi 16.19 Znaczenie: Podążając śladami Pana Caitanyi Mahaprabhu, ruch świadomości Krsny propaguje maha-mantrę Hare Krsna i nakłania wszystkich ludzi na całym świecie do intonowania. Obdarzamy ludzi niezmiernym skarbem literatury transcendentalnej tłumaczonej na wszystkie ważne języki świata. Dzięki łasce Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu literatura ta sprzedawana jest w ogromnych ilościach i ludzie z zachwytem intonują maha-mantrę Hare Krsna. Na tym polega proces nauczania kultu Caitanyi. Ponieważ Pan pragnął, aby kult ten głoszony był na całym świecie, Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Krsny działa w pokorny sposób, tak by wizja Śri Caitanyi Mahaprabhu spełniła się na całym świecie, szczególnie w krajach zachodnich.

Adi 16.20 Ponieważ Pan na różne sposoby zaangażowany był w misję nauczania we Wschodnim Bengalu, Jego żona, Laksmidevi, była bardzo nieszczęśliwa w domu z powodu rozłąki ze swym mężem.

Adi 16.21 Wąż rozłąki ukąsił Laksmidevi i jego trucizna spowodowała jej śmierć. W ten sposób przeniosła się do następnego świata. Udała się do domu, z powrotem do Boga.

Adi 16.21 Znaczenie: Jak oznajmia Bhagavad-gita (8.6), yam yam vapi smaran bhavam tyajaty ante kalevaram: to, jakiego rodzaju myślenie praktykujemy podczas całego życia, decyduje o jakości myśli w czasie śmierci i w ten sposób w momencie śmierci otrzymuje się odpowiednie ciało. Zgodnie z tą zasadą, Laksmidevi, bogini szczęścia z Vaikunthy, która była pogrążona w myślach o Panu w rozdzieleniu z Nim, z pewnością po śmierci udała się z powrotem do domu na Vaikunthalokę.

Adi 16.22 Pan Caitanya wiedział o odejściu Laksmidevi, jako że jest On samą Duszą Najwyższą. Toteż powrócił do domu, by pocieszyć Swą matkę Śacidevi, która była bardzo nieszczęśliwa z powodu śmierci synowej.

Adi 16.23 Pan powrócił do domu, przynosząc ze Sobą wielkie bogactwo i przyprowadzając wielu zwolenników. Aby uśmierzyć smutek Swej matki Śacidevi, pouczył ją o transcendentalnej wiedzy.

Adi 16.23 Znaczenie: Bhagavad-gita oznajmia:

dehino 'smin yatha dehe kaumaram yauvanam jara

tatha dehantara-praptir dhiras tatra na muhyati

"Tak jak wcielona dusza bezustannie wędruje w tym ciele, od wieku chłopięcego, przez młodość aż do starości, podobnie przechodzi ona w inne ciało po śmierci. Zmiany takie nie zwodzą osoby zrównoważonej." (Bg. 2.13) Takie wersety z Bhagavad-gity czy innej literatury wedyjskiej udzielają wartościowych instrukcji dotyczących momentu śmierci. Dyskutując o takich instrukcjach z Bhagavad-gity czy Śrimad-Bhagavatam, rozsądny człowiek z pewnością rozumie, że dusza nigdy nie umiera; przechodzi z jednego ciała do następnego. To nazywane jest transmigracją duszy. Dusza przychodzi do tego świata materialnego i stwarza cielesne związki z ojcem, matką, siostrami, braćmi, żoną i dziećmi, lecz wszystkie te związki odnoszą się do ciała, nie duszy. Dlatego, jak opisuje Bhagavad-gita, dhiras tatra na muhyati: rozsądnej osoby nie niepokoją takie zjawiskowe zmiany w tym świecie materialnym. Instrukcje takie zwane są tattva-katha, czyli rzeczywistą prawdą.

Adi 16.24 Po powrocie ze Wschodniego Bengalu Śri Caitanya Mahaprabhu ponownie zaczął kształcić innych. Każdego pokonywał mocą Swej edukacji i wskutek tego był bardzo dumny.

Adi 16.25 Następnie Pan Caitanya poślubił Visnupriyę, boginię szczęścia, a potem pokonał mistrza nauki zwanego Keśava Kaśmiri.

Adi 16.25 Znaczenie: Tak jak w czasach obecnych jest wielu mistrzów w sporcie, tak w dawnych czasach w Indiach było wielu uczonych, którzy byli mistrzami w nauce. Jedną taką osobą był Keśava Kaśmiri, który pochodził ze stanu Kaszmir. Podróżował po całych Indiach i w końcu przybył do Navadvipy, aby wyzwać tamtejszych uczonych. Na nieszczęście nie udało mu się to, gdyż został pokonany przez uczonego chłopca Caitanyę Mahaprabhu. Później zrozumiał, że Caitanya Mahaprabhu nie jest nikim innym, jak tylko Najwyższą Osobą Boga. Toteż podporządkował się Mu i później został czystym Vaisnavą w sampradayi Nimbarki. Napisał on Kaustubha-prabha, komentarz do komentarza Vedanty Nimbarka-sampradayi, który znany jest jako Parijata-bhasya.

Bhakti-ratnakara wspomina o Keśava Kaśmiri i wymienia jego poprzedników w sukcesji uczniów Nimbarka-sampradayi:

(1) Śrinivasa Acarya,

(2) Viśva Acarya,

(3) Purusottama,

(4) Vilasa,

(5) Svarupa,

(6) Madhava,

(7) Balabhadra,

(8) Padma,

(9) Śyama,

(10) Gopala,

(11) Krpa,

(12) Deva Acarya,

(13) Sundara Bhatta,

(14) Padmanabha,

(15) Upendra,

(16) Ramacandra,

(17) Vamana,

(18) Krsna,

(19) Padmakara,

(20) Śravana,

(21) Bhuri,

(22) Madhava,

(23) Śyama,

(24) Gopala,

(25) Balabhadra,

(26) Gopinatha,

(27) Keśava,

(28) Gokula i

(29) Keśava Kaśmiri.

Jak oznajmia Bhakti-ratnakara, Keśava Kaśmiri był ulubionym wielbicielem matki Sarasvati, bogini nauki. Dzięki jej łasce był niezwykle wpływowym uczonym i był największym mistrzem wśród wszystkich uczonych w czterech stronach kraju. Dlatego otrzymał tytuł digvijayi, oznaczający "ten, który pokonał każdego we wszystkich kierunkach." Należał do bardzo szanowanej rodziny bramińskiej z Kaszmiru. Później, z polecenia Śri Caitanyi Mahaprabhu, porzucił profesję wygrywania mistrzostw i został wielkim bhaktą. Przyłączył się do Nimbarka-sampradayi, jednej ze społeczności Vaisnava w kulturze wedyjskiej.

Adi 16.26 Poprzednio szczegółowo opisał to Vrndavana dasa Thakura. Jeśli coś jest jasne, to nie ma potrzeby badania tego w celu wykrycia zalet czy wad.

Adi 16.27 Ofiarowując pokłony Śrila Vrndavana dasa Thakurze, staram się opisać tę część analiz Pana, które sprawiły, że Digvijayi - usłyszawszy to - potępiał samego siebie.

Adi 16.28 Pewnej nocy, kiedy księżyc był w pełni, Pan siedział na brzegu Gangesu razem z wieloma Swymi uczniami i dyskutował o tematach literackich.

Adi 16.29 Przypadkowo przybył tam również Keśava Kaśmiri Pandita. Kiedy ofiarowywał swe modlitwy matce Ganges, spotkał Caitanyę Mahaprabhu.

Adi 16.30 Pan przyjął go z czcią, lecz ponieważ Keśava Kaśmiri był bardzo dumny, rozmawiał z Panem bardzo lekceważąco.

Adi 16.31 Powiedział on Panu: "Wiem, że nauczasz gramatyki i masz na imię Nimai Pandita. Ludzie bardzo wysoko cenią Twoje nauki gramatyki dla początkujących.

Adi 16.31 Znaczenie: Poprzednio szkoły sanskryckie bardzo szczegółowo nauczały gramatyki i ten system kontynuowany jest nawet dzisiaj. Uczeń powinien starannie studiować gramatykę przez dwanaście lat na początku swego życia, ponieważ jeśli ktoś jest ekspertem w gramatyce sanskryckiej, wówczas wszystkie śastry stoją przed nim otworem. Śri Caitanya Mahaprabhu słynął z nauczania studentów gramatyki i dlatego Keśava Kaśmiri najpierw nawiązał do Jego pozycji jako nauczyciela gramatyki. Był bardzo dumny ze swej kariery literackiej; był daleko ponad pierwszymi lekcjami z gramatyki, toteż sądził, że pozycja Nimai Pandity nie mogła się równać z jego własną.

Adi 16.32 "Wiem, że nauczasz Kalapa-vyakarana. Słyszałem, że Twoi studenci są ekspertami w żonglowaniu słowami tej gramatyki."

Adi 16.32 Znaczenie: W języku sanskryckim jest wiele szkół gramatyki, z których najsłynniejszymi są systemy gramatyczne Paniniego, Kalapy i Kaumudi. Istnieją różne gałęzie wiedzy gramatycznej i studenci gramatyki mieli przestudiować je w ciągu dwunastu lat. Caitanya Mahaprabhu, który słynął jako Nimi Pandita, nauczał Swych studentów gramatyki i stawali się oni ekspertami w żonglowaniu słowami skomplikowanej gramatyki. Prawie każdy ekspert w studiowaniu gramatyki interpretuje śastry na wiele sposobów, zmieniając podstawowe znaczenia ich słów. Student gramatyki może czasami całkowicie zmienić znaczenie zdania poprzez żonglowanie prawami gramatycznymi. Keśava Kaśmiri pośrednio urągał Panu Caitanyi Mahaprabhu implikując, że chociaż był On wielkim nauczycielem gramatyki, taka gramatyczna żonglerka podstawowymi znaczeniami nie wymaga wielkiej ekspertyzy. Było to wyzwanie dla Śri Caitanyi Mahaprabhu. Ponieważ wcześniej zostało zaaranżowane, że Keśava Kaśmiri będzie dyskutował śastry z Nimai Panditą, już na początku chciał on nastraszyć Pana. Toteż Pan odpowiedział w ten sposób.

Adi 16.33 Pan powiedział: "Tak, słynę jako nauczyciel gramatyki, lecz w rzeczywistości nie jestem w stanie wpoić Mym studentom gramatycznej wiedzy, ani też oni nie są w stanie dobrze Mnie zrozumieć.

Adi 16.33 Znaczenie: Ponieważ Keśava Kaśmiri był trochę dumny, Pan zwiększył jego sztuczną dumę, prezentując się jako mu podległy. I tak schlebiał mu, jak następuje.

Adi 16.34 "Mój drogi panie, podczas gdy ty jesteś wielkim uczonym we wszelkiego rodzaju pismach świętych i jesteś bardzo doświadczony w układaniu poezji, Ja jestem zaledwie chłopcem, nowym studentem i nikim więcej.

Adi 16.35 "Dlatego pragnę usłyszeć twój talent w układaniu poezji. Będziemy mogli go poznać; jeśli łaskawie opiszesz chwały matki Ganges."

Adi 16.36 Kiedy bramin Keśava Kaśmiri usłyszał to, jeszcze bardziej wbił się w dumę i w przeciągu godziny ułożył sto wersetów opisujących matkę Ganges.

Adi 16.37 Pan pochwalił go, mówiąc: "Panie, na całym świecie nie ma większego poety od ciebie.

Adi 16.38 "Twa poezja jest tak trudna, że nikt poza tobą i matką Sarasvati, boginią nauki, nie jest w stanie jej zrozumieć.

Adi 16.38 Znaczenie: Odpowiadając sarkastycznie Keśavie Kaśmiri, Pan Caitanya Mahaprabhu pośrednio umniejszył wartość jego poezji mówiąc: "Tak, twe utwory są tak wspaniałe, że nikt poza tobą samym i twą uwielbioną matką, boginią nauki, nie jest w stanie ich zrozumieć." Keśava Kaśmiri był ulubionym wielbicielem matki Sarasvati, bogini nauki, lecz Caitanya Mahaprabhu, jako pan bogini nauki, ma prawo mówić sarkastycznie o jej wielbicielach. Innymi słowy, chociaż Keśava Kaśmiri był dumny, że otrzymał łaskę bogini nauki, nie wiedział, że jest ona kontrolowana przez Samego Caitanyę Mahaprabhu, ponieważ On jest Najwyższą Osobą Boga.

Adi 16.39 "Lecz jeśli wyjaśnisz znaczenie jednego wersetu, wtedy wszyscy będziemy mogli usłyszeć go z twych ust i tak będziemy bardzo szczęśliwi "

Adi 16.40 Digvijayi, Keśava Kaśmiri, zapytał, wyjaśnienia którego wersetu pragnąłby posłuchać. Wówczas Pan zarecytował jeden ze stu wersetów, które ułożył Keśava Kaśmiri.

Adi 16.41 "Matka Ganges zawsze świeci swą wielkością. Jest najszczęśliwsza, ponieważ wyemanowała z lotosowych stóp Śri Visnu, Osoby Boga. Jest drugą boginią szczęścia i dlatego zawsze wielbią ją półbogowie i ludzkość. Obdarzona wszelkimi wspaniałymi cechami, kwitnie na głowie Pana Śivy."

Adi 16.42 Kiedy Pan Caitanya Mahaprabhu poprosił go o wyjaśnienie znaczenia tego wersetu, zdumiony mistrz zapytał Go w ten sposób.

Adi 16.43 "Wszystkie wersety wyrecytowałem niczym wiatr. Jak więc mogłeś nauczyć się na pamięć chociaż jednego z nich?"

Adi 16.44 Pan odpowiedział: "Dzięki łasce Pana ktoś może zostać wielkim poetą i podobnie, dzięki Jego łasce ktoś inny może zostać wielkim śrutidharą, który jest w stanie od razu nauczyć się wszystkiego na pamięć."

Adi 16.44 Znaczenie: Bardzo ważnym słowem w związku z tym jest słowo śrutidhara. Śruti oznacza "słuchanie," a dhara oznacza "ten, kto może pojąć". Zanim rozpoczęła się Kali-yuga, prawie wszyscy, szczególnie pomiędzy inteligentnymi ludźmi, braminami, byli śrutidhara. Skoro tylko student usłyszał jakąś mądrość wedyjską od swego mistrza, zapamiętywał ją na zawsze. Nie było potrzeby zaglądania do książek i dlatego w tych dniach nie było zapisanych książek. Mistrz duchowy przekazywał hymny wedyjskie i wyjaśniał je studentowi, który od tego czasu pamiętał je na zawsze, nie zaglądając do książek.

Zostanie śrutidhara, czyli osobą, która zapamiętuje wszystko po prostu po usłyszeniu, jest wielkim osiągnięciem dla studenta. W Bhagavad-gicie Pan mówi:

yad yad vibhutimat sattvam śrimad urjitam eva va

tat tad evavagaccha tvam mama tejo 'mśa-sambhavam

"Wiedz, że wszystkie te manifestacje, pełne przepychu, piękna i chwały - wypływają zaledwie z iskry Mojego splendoru." (Bg. 10.41 )

Kiedy tylko spotykamy coś niezwykłego, powinniśmy zrozumieć, że takie niezwykłe manifestacje są szczególną laską Najwyższej Osoby Boga. Dlatego Pan Caitanya Mahaprabhu odpowiedział mistrzowi, Keśava Kaśmiri, że tak jak on był bardzo dumny z tego, że jest ulubionym wielbicielem matki Sarasvati, tak ktoś inny, jak On Sam, obdarzony łaską przez Najwyższą Osobę Boga, mógł zostać śrutidhara i w ten sposób zapamiętać wszystko od razu po prostu słysząc to.

Adi 16.45 Zadowolony z wypowiedzi Pana Caitanyi Mahaprabhu, bramin [Keśava Kaśmiri] wyjaśnił zacytowany werset. Następnie Pan powiedział: "Teraz łaskawie wyjaśnij szczególne zalety i wady tego wersetu."

Adi 16.45 Znaczenie: Śri Caitanya Mahaprabhu nie tylko wybrał ten jeden spośród stu wersetów i zapamiętał go, chociaż bramin recytował jak wiejący wiatr, lecz również zanalizował jego zalety i błędy. Nie tylko usłyszał ten werset, lecz również przestudiował go krytycznie.

Adi 16.46 Bramin odpowiedział: "W wersecie tym nie ma ani śladu błędu. Cechują go raczej dobre porównania i aliteracja."

Adi 16.46 Znaczenie: W ostatniej linijce wersetu zacytowanego przez Śri Caitanyę Mahaprabhu, litera bha powtórzona jest wielokrotnie, jak w słowach bhavani, bhartur, vibhavati i adbhuta. Takie powtórzenie nazywane jest anuprasa, czyli aliteracją. Słowa laksmir iva i visnoś carana-kamalotpatti są przykładami upama-alankara, gdyż przejawiają metaforyczne piękno. Ganges jest wodą, a Laksmi jest boginią szczęścia. Ponieważ w rzeczywistości nie ma porównania pomiędzy wodą i osobą, porównanie jest metaforyczne.

Adi 16.47 Pan powiedział: "Mój drogi panie, mogę ci coś powiedzieć, jeśli się nie rozgniewasz. Czy możesz wyjaśnić błędy tego wersetu?

Adi 16.48 "Nie ma wątpliwości co do tego, że twa poezja jest pełna pomysłowości i z pewnością zadowoliła Najwyższego Pana. Jeśli jednak szczegółowo ją przebadamy, zauważymy, że ma zarówno zalety jak i błędy."

Adi 16.49 Pan doszedł do wniosku: "Zatem przebadajmy starannie ten werset " Poeta odpowiedział: "Tak, werset, który zarecytowałeś, jest całkowicie poprawny.

Adi 16.50 "Jesteś zwykłym studentem gramatyki. Cóż wiesz o upiększaniu literackim? Nie możesz recenzować tej poezji, ponieważ nic o niej nie wiesz."

Adi 16.50 Znaczenie: Keśava Kaśmiri chciał nastraszyć Śri Caitanyę Mahaprabhu mówiąc, że ponieważ nie był On studentem zaawansowanym w literackim stylu, nie mógł recenzować wersetu pełnego metafor i literackich ozdobników. Argument ten ma pewne rzeczywiste podstawy. Jeśli ktoś nie jest lekarzem, nie może krytykować lekarza, jeśli ktoś nie jest prawnikiem, nie może krytykować prawnika. Dlatego Keśava Kaśmiri najpierw umniejszył pozycję Pana. Ponieważ dla mistrza Śri Caitanya Mahaprabhu był studentem gramatyki, jak śmiał krytykować tak wielkiego poetę jak on? Dlatego Pan Caitanya skrytykował poetę w inny sposób. Powiedział, że chociaż z pewnością nie był zaawansowany w karierze literackiej, słyszał od innych, w jaki sposób krytykować taką poezję i jako śrutidhara, posiadający doskonałą pamięć, był w stanie zrozumieć proces takiego recenzowania.

Adi 16.51 Przyjmując pokorną pozycję, Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział: "Ponieważ nie jestem na twym poziomie, poprosiłem cię, byś pouczył Mnie poprzez wyjaśnienie błędów i zalet swej poezji.

Adi 16.52 "Z pewnością nie studiowałem sztuki literackiego upiększania. Lecz słyszałem o niej z wyższych kręgów i dzięki temu mogę zrecenzować ten werset i znaleźć w nim wiele błędów jak również wiele zalet "

Adi 16.52 Znaczenie: Oznajmienie kariyachi śravana ("słyszałem to") jest bardzo ważne w tym sensie, że słuchanie jest ważniejsze od bezpośredniego studiowania czy postrzegania. Jeśli ktoś jest doskonałym słuchaczem i słucha z właściwego źródła, jego wiedza jest automatycznie doskonała. Proces ten nazywany jest śrauta-pantha, czyli zdobywaniem wiedzy poprzez słuchanie od autorytetów. Cała wiedza wedyjska oparta jest na zasadzie, że należy zbliżyć się do bona fide mistrza duchowego i słuchać autorytatywnych stwierdzeń Ved. Aby otrzymać wiedzę, nie jest konieczne, by być nienagannym literatem; aby otrzymać doskonałą wiedzę od doskonałej osoby, trzeba być ekspertem w słuchaniu. To nazywane jest zstępującym procesem wiedzy dedukcyjnej, czyli avaroha-pantha.

Adi 16.53 Poeta powiedział: "W porządku, pokaż mi, jakie zalety i błędy znalazłeś." Pan odpowiedział: "Pozwól Mi mówić i proszę, słuchaj Mnie nie wpadając w gniew.

Adi 16.54 "Mój drogi panie, w wersecie tym jest pięć błędów i pięć literackich ozdobników. Wymienię je po kolei. Łaskawie wysłuchaj Mnie, a potem osądź sam.

Adi 16.54 Znaczenie: W wersecie rozpoczynającym się od mahattvam gangayah jest pięć literackich ozdobników i pięć przykładów błędnej kompozycji. Są dwa przykłady błędów zwanych avimrsta-vidheyamśa i po jednym przykładzie błędów zwanych viruddha-mati, punar-ukti i bhagna-krama.

Vimrsta oznacza "czysty", a vidheyamśa oznacza "orzeczeniowy". Ogólną zasadą kompozycji jest najpierw ustanowienie podmiotu, a następnie danie jego orzeczenia. Na przykład, według gramatyk sanskryckiej kompozycja jest w porządku, jeśli mówimy: "Ten człowiek jest uczony." Lecz jeśli ktoś mówi: "Uczony jest ten człowiek", tu kompozycja ta nie jest w porządku. Taki błąd zwany jest avimrsta-vidheyamśa-dosa, czyli wadą nieczystej kompozycji. Przedmiotem poznania w tym wersecie jest sławienie Gangesu i dlatego słowo idam ("to") czyli to, co znamy, powinno zostać umieszczone przed, a nie po gloryfikacji. Przedmiot już znany powinien zostać umieszczony przed nieznanym, tak aby jego znaczenie nie zostało błędnie przetłumaczone.

Drugi przykład avimrsta-vidheyamśa-dosa pojawia się w słowie dvitiya-śrilaksmir iva. W utworze tym słowo dvitiya ("druga") jest vidheya, czyli nieznane. Umieszczenie najpierw słowa nieznanego, by stworzyć słowo podwójne dvitiya-śrilaksmir jest innym błędem. Słowa dvitiya-śrilaksmir iva miały porównać Ganges do bogini szczęścia, lecz z powodu tego błędu znaczenie słowa podwójnego jest oszałamiające.

Trzeci błąd zwany viruddha-mati, czyli sprzeczną koncepcją, występuje w słowach bhavani-bhartuh. Słowo bhavani odnosi się do żony Bhavy, Pana Śivy. Ale ponieważ Bhavani jest już znana jako żona Pana Śivy, to dodanie słowa bharta, "mąż", i w ten sposób uformowanie podwójnego znaczenia "mąż żony Pana Śivy" jest sprzecznością, gdyż z tego wynika, jak gdyby żona Pana Śivy miała innego męża.

Czwartym błędem jest punar-ukti, czyli rozwlekłość stylu, która pojawia się, gdy czasownik vibhavati ("kwitnie"), który powinien zakończyć kompozycję, jest dalej określony niepotrzebnym przymiotnikiem adbhuta-guna ("obdarzony wspaniałymi cechami"). Piątym błędem jest bhagna-krama, co oznacza "zakłócony porządek". W pierwszej, trzeciej i czwartej linijce występuje anuprasa, czyli aliteracja, stworzona przez dźwięki ta, ra i bha, lecz w drugiej linijce nie ma takiej anuprasa i dlatego porządek jest zakłócony.

Adi 16.55 "W wersecie tym dwukrotnie pojawił się błąd avimrsta-vidheyamśa, są tam także pojedyncze błędy viruddha-mati, bhagna-krama i punar-atta.

Adi 16.56 "Sławienie Gangesu [mahattvam gangayah] jest głównym nieznanym tematem tego wersetu, a temat znany został wskazany przez słowo idam, które zostało umieszczone po nieznanym.

Adi 16.57 "Ponieważ umieściłeś znany podmiot na końcu, a nieznany na początku, kompozycja jest wadliwa i znaczenie słów stało się wątpliwe.

Adi 16.58 "Bez wspomnienia najpierw rzeczy znanych, nie można wprowadzać nieznanych, nigdzie nie można ustanowić tego, co nie ma solidnych podstaw.

Adi 16.59 "W słowie dvitiya-śrilaksmir [druga wszechbogata bogini szczęścia], nieznana jest cecha bycia drugą Laksmi. Przy tworzeniu tego słowa złożonego jego znaczenie stało się wtórne, a oryginalnie zamierzone znaczenie zostało zatracone.

Adi 16.60 "Ponieważ słowo dvitiya [druga] jest nieznane, to w jego połączeniu w słowie złożonym utracone zostało zamierzone znaczenie równości z Laksmi.

Adi 16.61 "Nie tylko występuje tam błąd avimrsta-vidheyamśa, lecz również inny, który ci wskażę. Proszę, słuchaj Mnie z uwagą.

Adi 16.62 "Oto inny wielki błąd. Z wielkim zadowoleniem ułożyłeś słowo bhavani-bhartr, lecz zdradza ono błąd sprzeczności.

Adi 16.63 "Słowo bhavani oznacza 'żona Pana Śivy'. Lecz kiedy wspominamy jej męża, można by wyciągnąć z tego wniosek, że ma ona innego męża.

Adi 16.64 "Sprzecznością jest stwierdzenie, że żona Pana Śivy ma innego męża. Użycie takich słów w literaturze jest błędem zwanym viruddha-mati-krt.

Adi 16.65 "Jeśli ktoś mówi: 'Daj tę jałmużnę do ręki męża żony bramina', to gdy słyszymy te sprzeczne słowa, wnioskujemy, że żona bramina ma innego męża.

Adi 16.66 "Stwierdzenie wyrażone słowem vibhavati [kwitnie] jest kompletne. Określenie go przymiotnikiem adbhuta-guna [wspaniałe cechy] powoduje błąd rozciągłości stylu.

Adi 16.67 "W trzech linijkach tego wersetu istnieje niezwykła aliteracja, lecz w jednej linijce nie ma takiej aliteracji. Jest to błąd polegający na odchyleniu.

Adi 16.68 "Chociaż werset ten dekoruje pięć literackich ozdobników, cały werset został zniszczony przez tych pięć najbardziej wadliwych prezentacji.

Adi 16.69 "Jeśli werset posiada dziesięć ozdobników literackich, lecz ma chociaż jedno błędne wyrażenie, cały werset zostaje unieważniony.

Adi 16.70 "Czyjeś piękne ciało może być udekorowane klejnotami, lecz jedna plama białego trądu sprawia, że całe ciało jest odrażające.

Adi 16.70 Znaczenie: Wielki mędrzec Bharata Muni, autorytet w sprawie metafor poetyckich, wypowiedział się na ten temat w ten sposób.

Adi 16.71 " 'Tak jak czyjeś ciało, chociaż wspaniale udekorowane ornamentami, nawet jedna plama białego trądu jest w stanie uczynić nieszczęsnym, tak cały wiersz jest bezużyteczny z powodu błędu, pomimo aliteracji, porównań i metafor.'

Adi 16.72 "Teraz posłuchaj opisu pięciu upiększeń literackich. Są tam dwa ozdobniki dźwiękowe i trzy ozdobniki znaczeniowe.

Adi 16.73 "W trzech liniach występuje dźwiękowy ozdobnik aliteracji. A w kombinacji słów śri i laksmi występuje ozdobnik, jakim jest drobna rozwlekłość.

Adi 16.74 "W układzie pierwszej linijki pięciokrotnie pojawia się litera 'ta', a w układzie trzeciej pięciokrotnie powtórzona jest litera 'ra'.

Adi 16.75 "W linijce czwartej czterokrotnie pojawia się litera 'bha'. Ten układ aliteracji jest przyjemnym ozdobnikowym użyciem dźwięków.

Adi 16.76 "Chociaż słowa śri i laksmi mają takie samo znaczenie i dlatego są prawie zbyteczne, niemniej jednak nie są zbyteczne.

Adi 16.77 "Opisanie Laksmi jako posiadającej śri [bogactwo] daje różnicę w znaczeniu z odrobiną powtórzenia. Jest to drugie ozdobnikowe użycie słów.

Adi 16.78 "Użycie laksmir iva [niczym Lakami] ukazuje ozdobnik znaczeniowy zwany upama [analogią]. Jest tam również inny ozdobnik znaczeniowy zwany virodha-abhasa, czyli sprzeczną wskazówką.

Adi 16.79 "Każdy wie, że kwiaty lotosu rosną w wodzie Gangesu. Lecz powiedzenie, że Ganges rodzi się z kwiatu lotosu, zdaje się być niezwykle sprzecznym.

Adi 16.80 "Istnienie matki Ganges rozpoczyna się od lotosowych stóp Pana. Chociaż to stwierdzenie, że woda pochodzi z kwiatu lotosu, jest sprzecznością, to w związku z Panem Visnu jest wielkim cudem.

Adi 16.81 "Dzięki niepojętej mocy Pana nie ma sprzeczności w tych narodzinach Gangesu, chociaż wydaje się, że ta sprzeczność istnieje.

Adi 16.81 Znaczenie: Centralnym punktem całej filozofii Vaisnava jest przyjęcie niepojętej mocy Pana Visnu. Co czasami wydaje się być sprzeczne z materialnego punktu widzenia, jest zrozumiałe w związku z Najwyższą Osobą Boga, ponieważ dzięki Swej niepojętej mocy, może On spełniać sprzeczne czyny. Współcześni naukowcy są zakłopotani. Nie są nawet w stanie wytłumaczyć, w jaki sposób tak ogromna ilość związków chemicznych wytworzyła atmosferę. Naukowcy tłumaczą, że woda jest połączeniem wodoru i tlenu, lecz zapytani, skąd wzięła się taka ogromna ilość wodoru i tlenu i w jaki sposób połączyły się one, aby stworzyć wielkie oceany i morza, nie są w stanie na to odpowiedzieć, ponieważ są ateistami, którzy nie przyjmują, że wszystko pochodzi z życia. Ich teza głosi, że życie pochodzi z materii.

Skąd pochodzą te wszystkie związki chemiczne? Odpowiedź jest taka, że wyprodukowane zostały przez niepojętą energię Najwyższej Osoby Boga. Żywe istoty są cząstką Najwyższego Boga i z ich ciał pochodzi wiele związków chemicznych. Na przykład, drzewo cytrynowe jest żywą istotą, która produkuje wiele cytryn i w każdej cytrynie jest duża ilość kwasu cytrynowego. Więc jeśli nawet nieznaczna żywa istota, która jest jedynie cząstką Najwyższego Pana, może wyprodukować tak wiele związków chemicznych, to jaką moc musi mieć ciało Najwyższej Osoby Boga.

Naukowcy nie są w stanie doskonale wyjaśnić, gdzie wytwarzane są związki chemiczne świata, lecz doskonale można wytłumaczyć to poprzez przyjęcie niepojętej energii Najwyższego Pana. Nie ma żadnego powodu, by przeczyć temu argumentowi. Skoro żywe istoty będące cząstkami Osoby Boga posiadają moce, to jak wiele mocy musi posiadać Sam Najwyższy Bóg. Jak opisują Vedy, nityo nityanam cetanaś cetananam: "Jest On głównym wiecznym pomiędzy wszystkimi wiecznymi i jest główną żywą istotą pomiędzy wszystkimi żywymi istotami." (Katha Upanisad 2.2.13)

Na nieszczęście nauka ateistyczna nie przyjmuje tego, że materia pochodzi z życia. Naukowcy upierają się przy swej najbardziej nielogicznej i głupiej teorii, że życie pochodzi z materii, chociaż jest to zupełnie niemożliwe. W swych laboratoriach nie są w stanie udowodnić, że materia wytwarza życie, jednak są tysiące przykładów ilustrujących to, że materia pochodzi z życia. Dlatego w Śri Caitanya-caritamrcie Krsnadasa Kaviraja Gosvami mówi, że skoro tylko ktoś przyjmuje niepojętą moc Najwyższej Osoby Boga, to żaden wielki filozof czy naukowiec nie jest w stanie wysunąć żadnej tezy przeczącej mocy Pana. Wyraża to poniższy werset sanskrycki.

Adi 16.82 "Każdy wie, że kwiaty lotosu wyrastają w wodzie, ale woda nigdy nie wyrasta z lotosu. Wszystkie takie sprzeczności jednakże są w cudowny sposób możliwe w Krsnie. Wielka rzeka Ganges wyrosła z Jego lotosowych stóp.

Adi 16.83 "Prawdziwą chwałą matki Ganges jest to, że wyrosła z lotosowych stóp Pana Visnu. Taka hipoteza jest innym ozdobnikiem zwanym anumana.

Adi 16.84 "Przedyskutowałem jedynie pięć jaskrawych błędów i pięć literackich upiększeń tego wersetu, jeśli jednak przebadamy go szczegółowo, znajdziemy nieograniczone błędy.

Adi 16.85 "Swą pomysłowość i wyobraźnię poetycką otrzymałeś dzięki łasce swego uwielbionego półboga. Lecz poezja, której właściwie nie sprawdzono, z pewnością jest przedmiotem krytyki.

Adi 16.86 "Talent poetycki użyty z właściwą rozwagą jest bardzo czysty, a razem z metaforami i analogiami jest olśniewający."

Adi 16.87 Po wysłuchaniu wyjaśnienia Pana Caitanyi Mahaprabhu, zdumiony poeta mistrz nie był w stanie nic powiedzieć, a jego inteligencja była oszołomiona.

Adi 16.88 Chciał coś powiedzieć, lecz żadna odpowiedź nie wychodziła mu z ust. Wówczas w swym umyśle zaczął zastanawiać się nad tą zagadką.

Adi 16.89 "Ten zwykły chłopiec zablokował mą inteligencję. Dlatego wnioskuję, że matka Sarasvati musi się na mnie gniewać.

Adi 16.89 Znaczenie: Bhagavad-gita wyraźnie oznajmia, że wszelka inteligencja pochodzi od Najwyższej Osoby Boga, który jest usytuowany w każdym sercu jako Paramatma. Paramatma udzieliła pandicie inteligencji, dzięki której mógł zrozumieć, że ponieważ był dumny ze swojej uczoności i chciał pokonać nawet Najwyższego Pana, to z woli Pana i za pośrednictwem matki Sarasvati został pokonany. Nie należy być zatem zbyt dumnym ze swej pozycji. Nawet jeśli ktoś jest wielkim uczonym, to jeśli popełnia obrazy u lotosowych stóp Pana, nie będzie w stanie właściwie mówić pomimo swej uczoności. Jesteśmy kontrolowani pod każdym względem. Naszym jedynym obowiązkiem jest zatem podporządkowanie wszystkiego lotosowym stopom Pana bez fałszywej dumy. Matka Sarasvati stworzyła tę sytuację dla korzyści mistrza pandity, tak by mógł podporządkować się Panu Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 16.90 "Wspaniałe wyjaśnienie, które podał chłopiec, nie jest możliwe dla istoty ludzkiej. Zatem matka Sarasvati musiała osobiście przemawiać przez Jego usta."

Adi 16.91 Myśląc w ten sposób, pandita powiedział: "Mój drogi Nimai Pandito, proszę posłuchaj mnie. Twe wyjaśnienia po prostu zdumiały mnie.

Adi 16.92 "Jestem zdumiony. Nie jesteś studentem literatury i nie masz wielkiego doświadczenia w studiowaniu śastr. Jak mogłeś wyjaśnić te wszystkie krytyczne punkty?"

Adi 16.93 Słuchając tego i rozumiejąc serce pandity, Śri Caitanya Mahaprabhu odpowiedział z humorem.

Adi 16.94 "Mój drogi panie, nie wiem, co jest dobrym utworem, a co złym. Lecz należy wnioskować, że cokolwiek powiedziałem, zostało wypowiedziane przez matkę Sarasvati."

Adi 16.95 Kiedy pandita usłyszał zdanie Pana Caitanyi Mahaprabhu, zasmucony zastanawiał się, dlaczego matka Sarasvati chciała pokonać go poprzez małego chłopca.

Adi 16.96 "Mistrz doszedł do wniosku: 'Ofiaruję modlitwy i medytację bogini nauki i zapytam ją, dlaczego tak bardzo znieważyła mnie poprzez tego chłopca."

Adi 16.97 W rzeczywistości Sarasvati sprawiła, że mistrz ułożył ten werset w nieczysty sposób. Ponadto, w czasie dyskusji nad nim zakryła jego inteligencję i w ten sposób inteligencja Pana zwyciężyła.

Adi 16.98 Kiedy mistrz poezji został w ten sposób pokonany, wszyscy obecni tam uczniowie Pana zaczęli się głośno śmiać. Lecz Pan Caitanya Mahaprabhu poprosił ich, aby przestali i zwrócił się do poety w ten sposób.

Adi 16.99 "Jesteś największym uczonym i najwyższym spośród wszystkich poetów, gdyż jak w przeciwnym razie z ust twych mogłaby emanować tak wzniosła poezja?

Adi 16.100 "Twoje zdolności poetyckie są niczym bezustanny strumień wód Gangesu. Nie ma nikogo na świecie, kto mógłby z tobą współzawodniczyć.

Adi 16.101 "Nawet w utworach poetyckich tak wielkich poetów jak Bhavabhuti, Jayadeva i Kalidasa jest wiele przykładów błędów.

Adi 16.102 "Takie błędy powinny być uważane za nieistotne. Należy widzieć jedynie moc poetycką przejawioną przez takich poetów.

Adi 16.102 Znaczenie: Śrimad-Bhagavatam oznajmia:

tad-vag-visargo janatagha-viplavo

yasmin prati-ślokam abaddhavaty api

namany anantasya yaśo 'nkitani yat

śrnvanti gayanti grnanti sadhavah

"Wyjaśniając chwały Pana, niedoświadczeni ludzie mogą komponować poezję z wieloma błędami, lecz ponieważ zawiera ona gloryfikację Pana, czytają ją, słuchają jej i intonują ją wielkie osobistości." (Bhag. 1.5.11 ) Poezję należy studiować pod względem jej treści, nie zważając na małe sprzeczności literackie. Według filozofii Vaisnava pierwszej klasy literaturą jest ta, która sławi Pana, bez względu na to, czy jest napisana właściwie czy nie. Nie należy brać pod uwagę niczego innego. Poetyckie utwory Bhavabhutiego, czyli Śri Kanthy, obejmują: Malatimadhava, Uttara-carita, Vira-carita i wiele innych podobnych dramatów w sanskrycie. Ten wielki poeta narodził się w czasach Bhojarajy jako syn bramina Nilakanthy. Kalidasa działał za czasów Maharajy Vikramadityi i został poetą państwowym. Ułożył około trzydziestu czy czterdziestu dramatów w sanskrycie, łącznie z Kumara-sambhava, Abhijnana-śakuntala i Megha-duta. Szczególnie słynny jest jego dramat Raghu-vamśa. Jayadevę opisaliśmy już w Rozdziale Trzynastym tej Adi-lili.

Adi 16.103 "Nie jestem nawet godny tego, by być twoim uczniem. Dlatego łaskawie nie bierz poważnie dziecięcej zuchwałości, jaką okazałem.

Adi 16.104 "Proszę, wróć do domu, a jutro możemy spotkać się ponownie, tak abym mógł wysłuchać z twych ust dyskusji na temat śastr."

Adi 16.105 W ten sposób zarówno poeta, jak i Caitanya Mahaprabhu udali się do swych domów, a w nocy poeta wielbił matkę Sarasvati.

Adi 16.106 We śnie bogini poinformowała go o pozycji Pana i poeta mistrz zrozumiał, że Pan Caitanya Mahaprabhu jest Samą Najwyższą Osobą Boga.

Adi 16.107 Następnego ranka poeta przyszedł do Pana Caitanyi i podporządkował się Jego lotosowym stopom. Pan obdarzył go Swą łaską i przeciął jego wszystkie więzy materialnych przywiązań.

Adi 16.107 Znaczenie: Ten sam proces, który Pan Śri Krsna głosił w Swych naukach Bhagavad-gity Takiej Jaką Jest - "Podporządkuj się Mi w każdych okolicznościach" - głosił również Pan Caitanya Mahaprabhu. Mistrz podporządkował się Panu, a Pan obdarzył go łaską. Osoba, która otrzymała łaskę Pana, jest wolna od materialnej niewoli, jak oznajmia to Bhagavad-gita (tyaktva deham punar janma naiti mam eti so 'rjuna).

Adi 16.108 Poeta mistrz z pewnością był najbardziej szczęśliwy. Jego życie było sukcesem dzięki jego rozległej uczoności i w ten sposób osiągnął schronienie Pana Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 16.108 Znaczenie: Śrila Narottama dasa Thakura śpiewał, że najlepszą kwalifikacją do przyjęcia schronienia lotosowych stóp Pana Caitanyi jest bycie najbardziej upadłym, ponieważ przybył On szczególnie po to, aby wyzwolić upadłe dusze. W wieku tym jest bardzo niewielu uczonych. Prawie każdy jest upadłym mięsożercą, pijakiem, uwodzicielem kobiet i hazardzistą. Osoby takie nigdy nie są uważane za uczonych, nawet jeśli na takich pozują. Lecz ponieważ ci tzw. uczeni na pozór widzą, że Pan Caitanya Mahaprabhu obcuje z upadłymi duszami, sądzą, że jest On dla ludzi klas niższych, lecz oni sami Go nie potrzebują. Toteż uczeni tacy nie przyjmują ruchu świadomości Krsny. Zatem duma z fałszywej uczoności jest dyskwalifikacją do przyjęcia ruchu świadomości Krsny. Ale tutaj mamy szczególny przykład, gdyż chociaż poeta mistrz był wielkim uczonym, Pan również obdarzył go łaską dzięki jego pokornej uległości.

Adi 16.109 Wszystkie te wydarzenia szczegółowo opisał Śrila Vrndavana dasa Thakura. Ja przedstawiłem jedynie szczególne wydarzenia, których on nie opisał.

Adi 16.110 Nektariańskie krople rozrywek Śri Caitanyi Mahaprabhu mogą zadowolić zmysły każdego, kto ich słucha.

Adi 16.111 Modląc się u lotosowych stóp Śri Rupy i Śri Raghunathy, zawsze pragnąc ich miłosierdzia, ja, Krsnadasa, opowiadam Śri Caitanya-caritamrtę, podążając w ich ślady.

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Szesnastego Rozdziału Adi-lili Śri Caitanya-caritamrty, opisującego rozrywki Pana w dzieciństwie i młodości.