ROZDZIAŁ   X .

Główny pień drzewa Caitanyi, jego gałęzie i podgałęzie

Rozdział ten opisuje gałęzie drzewa nazywanego Śri Caitanya Mahaprabhu.

Adi 10.01    Pragnę bezustannie ofiarowywać pełne szacunku pokłony podobnym pszczołom bhaktom, którzy zawsze rozkoszują się miodem lotosowych stóp Pana Caitanyi Mahaprabhu. Jeśli schronienie takich bhaktów przyjmą podobni psom niewielbiciele, to nawet oni mogą rozkoszować się aromatem kwiatu lotosu.

Adi 10.01  Znaczenie: W związku z tym bardzo istotny jest przykład psa. Oczywiście pies nigdy nie staje się bhaktą, lecz czasami zdarza się, że pies bhakty stopniowo również staje się wielbicielem. Widzimy, że pies nie ma szacunku nawet dla rośliny tulasi. W istocie, ma szczególną skłonność, by siusiać na roślinkę tulasi'. Dlatego pies jest niewielbicielem numer jeden. Lecz ruch sankirtanu Śri Caitanyi Mahaprabhu ma tak wielką moc, że nawet podobny psu niewielbiciel może stopniowo stać się bhaktą dzięki obcowaniu z bhaktą Pana Caitanyi. Gdy Śrila Śivananda Sena, wielki bhakta grhastha Pana Caitanyi Mahaprabhu, szedł do Jagannatha Puri, przywiązał się do niego pies uliczny, który zaczął podążać za nim i ostatecznie poszedł zobaczyć Caitanyę Mahaprabhu i osiągnął wyzwolenie. Podobnie, również koty i psy w gospodarstwie Śrivasa Thakury zostały wyzwolone. Po kotach i psach oraz innych zwierzętach nie spodziewamy się, że zostaną bhaktami, lecz w towarzystwie czystego bhakty również osiągają wyzwolenie.

Adi 10.02    Wszelka chwała Panu Caitanyi Mahaprabhu i Panu Nityanandzie! Wszelka chwała Advaicie Prabhu i wszelka chwała bhaktom Pana Caitanyi, na czele ze Śrivasą!
Adi 10.03    Opis Pana Caitanyi jako ogrodnika i drzewa jest niepojęty. Teraz uważnie posłuchajcie o gałęziach tego drzewa.
Adi 10.04    Było wielu towarzyszy Śri Caitanyi Mahaprabhu, lecz żaden z nich nie powinien być uważany za niższego czy wyższego. Rzeczy takiej nie można stwierdzić.
Adi 10.05    Wszystkie wielkie osobistości w linii Pana Caitanyi Mahaprabhu podały listę tych bhaktów, lecz nie były w stanie rozróżnić pomiędzy większymi i mniejszymi.
Adi 10.06    Na znak szacunku ofiarowuję im pokłony. Proszę ich, aby nie zważali na moje obrazy.
Adi 10.07    Ofiarowuję me pokłony wszystkim drogim bhaktom Śri Caitanyi Mahaprabhu, wiecznego drzewa miłości do Boga. Ofiarowuję me pokłony wszystkim gałęziom tego drzewa, bhaktom Pana, którzy rozdzielają owoc miłości do Krsny.

Adi 10.07  Znaczenie: Śri Krsnadasa Kaviraja Gosvami daje przykład ofiarowywania pokłonów wszystkim nauczającym bhaktom Pana Caitanyi, nie czyniąc rozróżnienia na wyższych czy niższych. Na nieszczęście obecnie jest wielu głupich tzw. bhaktów Pana Caitanyi, którzy robią takie rozróżnienie. Na przykład, tytuł "Prabhupada" ofiarowywany jest mistrzowi duchowemu, szczególnie wybitnym mistrzom duchowym, takim jak Śrila Rupa Gosvami Prabhupada, Śrila Jiva Gosvami Prabhupada czy Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Gosvami Prabhupada. Kiedy nasi uczniowie podobnie chcieli zwracać się do swego mistrza duchowego jako Prabhupada, niektórzy głupi ludzie stali się zazdrośni. Jedynie z tego powodu, że uczniowie ci nazwali swego mistrza duchowego Prabhupadą, stali się tak zazdrośni, że z innymi podobnie zazdrosnymi osobami uformowali frakcję mającą na celu umniejszenie wartości ruchu świadomości Krsny, nie zważając na pracę propagandową ruchu Hare Krsna. Aby skarcić takich głupców, Krsnadasa Kaviraja Gosvami bardzo szczerze mówi, keha karibare nare jyestha-laghu-krama. Każdy, kto jest bona fide nauczającym kultu Śri Caitanyi Mahaprabhu, musi darzyć szacunkiem prawdziwych bhaktów Pana Caitanyi; nie należy być zazdrosnym, uważając jednego nauczającego za bardzo wielkiego, a innego za bardzo niskiego. Jest to rozróżnienie materialne i nie ma miejsca na platformie czynności duchowych. Dlatego Krsnadasa Kaviraja Gosvami ofiarowuje jednakowy szacunek wszystkim nauczającym kultu Śri Caitanyi Mahaprabhu, którzy zostali porównani do gałęzi drzewa. ISKCON jest jedną z tych gałęzi i dlatego szczerzy bhaktowie Pana Caitanyi Mahaprabhu powinni darzyć go szacunkiem.

Adi 10.08    Dwaj bracia Śrivasa Pandita i Śri Rama Pandita zapoczątkowali dwie gałęzie, które są dobrze znane na świecie.

Adi 10.08  Znaczenie: W Gaura-ganoddeśa-dipice, wersecie 90, Śrivasa Pandita został opisany jako inkarnacja Narady Muniego, a Śri Rama Pandita, jego młodszy brat, uważany jest za inkarnację Parvaty Muniego, wielkiego przyjaciela Narady. Żona Śrivasa Pandity, Malini, sławiona jest jako inkarnacja niańki Ambiki, która karmiła Pana Krsnę mlekiem ze swej piersi. Jak to już zostało wspomniane, jego bratanica Narayani, matka Vrndavana dasa Thakury, autora Caitanya-bhagavata, była siostrą Ambiki w krsna-lila. Z opisu Caitanya-bhagavata dowiadujemy się również, że po przyjęciu porządku sannyasy przez Pana Caitanyę Mahaprabhu, Śrivasa Pandita opuścił Navadvipę, prawdopodobnie z powodu uczucia rozłąki, i osiedlił się w Kumarahatta.

Adi 10.09    Ich dwaj bracia nazywali się Śripati i Śrinidhi. Ci czterej bracia i ich słudzy i służące uważani są za jedną wielką gałąź.
Adi 10.10    Nie można zliczyć podgałęzi tych dwóch gałęzi. Śri Caitanya Mahaprabhu codziennie urządzał zbiorowe intonowanie w domu Śrivasa Pandity.
Adi 10.11    Ci czterej bracia i członkowie ich rodzin w pełni zaangażowali się w służbę dla Pana Caitanyi. Nie znali żadnego innego boga czy bogini.

Adi 10.11  Znaczenie: Śrila Narottama dasa Thakura powiedział, anya-devaśraya nai, tomare kahinu bhai, ei bhakti parama-karana: jeśli ktoś chce być czystym, mocnym bhaktą, nie powinien przyjmować schronienia żadnego półboga czy bogini. Głupi Mayavadi mówią, że wielbienie półbogów jest tak dobre jak wielbienie Najwyższej Osoby Boga, lecz nie jest to prawdą. Filozofia ta zwodzi ludzi w kierunku ateizmu. Osoba nie mająca prawdziwego pojęcia o tym, czym w rzeczywistości Bóg jest, myśli, że Bogiem może być jakakolwiek forma, którą sobie wyobrazi, czy każdy łotr, którego przyjmie. Takie przyjmowanie tanich Bogów czy inkarnacji Boga jest w rzeczywistości ateizmem. Zatem należy wyciągnąć z tego wniosek, że osoby wielbiące półbogów czy samozwańcze inkarnacje Boga są ateistami. Straciły one swą wiedzę, jak potwierdza to Bhagavad-gita. Kamais tais tair hrtajnanah prapadyante 'nya-devatah: "Osoby, których umysły zostały zniekształcone przez materialne pragnienia, podporządkowują się półbogom." (Bg. 7.20) Na nieszczęście ci, którzy nie kultywują świadomości Krsny i nie rozumieją właściwie wiedzy wedyjskiej, przyjmują każdego drania za inkarnację Boga i są zdania, że można zostać inkarnacją jedynie poprzez wielbienie półboga. Ta mieszanka filozoficzna egzystuje pod nazwą religii hinduskiej, lecz ruch świadomości Krsny nie zatwierdza jej. W istocie mocno ją potępiamy. Takie wielbienie półbogów i tak zwanych inkarnacji Boga nigdy nie powinno być mylone z czystym ruchem świadomości Krsny.

Adi 10.12    Inną wielką gałęzią był Acaryaratna, a jego towarzysze byli podgałęziami.
Adi 10.13    Acaryaratna nazywany był również Śri Candraśekhara Acaryą. W dramacie wystawianym w jego domu, Pan Caitanya grał rolę bogini szczęścia.

Adi 10.13  Znaczenie: Sztuki dramatyczne wystawiono również w obecności Śri Caitanyi Mahaprabhu, lecz aktorzy biorący udział w takich dramatach byli wszyscy czystymi bhaktami; nie dopuszczano do nich żadnych ludzi z zewnątrz. Członkowie ISKCON-u powinni brać z tego przykład. Kiedykolwiek wystawiają sztukę o życiu Śri Caitanyi Mahaprabhu czy Pana Krsny, aktorzy muszą być czystymi bhaktami. Zawodowi aktorzy nie mają świadomości służby oddania i dlatego, chociaż mogą grać w sposób bardzo artystyczny, w przedstawieniach takich nie ma życia. Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura zwykł nazywać takich aktorów yatra-dale narada, co oznacza "farsowy Narada". Czasami aktor gra w sztuce rolę Narady Muniego, chociaż w życiu prywatnym wcale nie jest podobny Naradzie Muniemu, ponieważ nie jest bhaktą. Nie potrzebujemy takich aktorów w sztukach o życiu Pana Caitanyi i Pana Krsny.

    W domu Candraśekhary Śri Caitanya Mahaprabhu zwykł wystawiać sztuki z Advaitą Prabhu, Śrivasa Thakurą i innymi bhaktami. Miejsce, gdzie znajdował się dom Candraśekhary, znane jest teraz jako Vrajapattana. W miejscu tym Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura założył gałąź swej Śri Caitanya Mathy. Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu postanowił przyjąć wyrzeczony porządek życia, Śri Nityananda Prabhu poinformował o tym Candraśekhara Acaryę, który dlatego również był obecny, kiedy Pan Caitanya przyjmował sannyasę od Keśava Bharati w Katwie. To właśnie on pierwszy rozgłosił w Navadvipie wieść o tym, że Pan Caitanya przyjmuje sannyasę. Śri Candraśekhara Acarya był obecny podczas wielu ważnych wydarzeń w rozrywkach Pana Caitanyi Mahaprabhu. Dlatego formuje on drugą gałąź drzewa Pana Caitanyi.

Adi 10.14    Pundarika Vidyanidhi, trzecia wielka gałąź, był tak drogi Panu Caitanyi Mahaprabhu, że podczas jego nieobecności Pan Caitanya czasami płakał.

Adi 10.14  Znaczenie: W Gaura-ganoddeśa-dipice Śrila Pundarika Vidyanidhi opisany jest jako ojciec Śrimati Radharani w krsna-lili. Dlatego Caitanya Mahaprabhu traktował go jak Swego ojca. Ojciec Pundarika Vidyanidhiego był znany jako Baneśvara albo, zgodnie z inną opinią, Śuklambara Brahmacari, a jego matka miała na imię Gangadevi. Według jednej opinii Baneśvara był potomkiem Śri Śivaramy Gangopadhyayi. Pierwotny dom Pundarika Vidyanidhiego znajdował się we Wschodnim Bengalu w wiosce w pobliżu Dacca nazywanej Baghiya, która należała do grupy rodzin bramińskich zwanej Varendra. Czasami ci bramini Varendra wiedli spory z inną grupą znaną jako bramini Radhiya i z tego względu rodzina Pundarika Vidyanidhiego została skazana na wygnanie i nie cieszyła się szacunkiem. Bhaktisiddhanta Sarasvati informuje nas, że jeden z członków tej rodziny mieszka we Vrndavanie i nazywa się Sarojananda Gosvami. Szczególną cechą charakterystyczną tej rodziny było to, że każdy z jej członków miał tylko jednego syna albo w ogóle nie miał synów i dlatego rodzina ta nie była zbyt liczna. W okręgu Cattagrama we Wschodnim Bengalu znajduje się miejsce, które znane jest jako Hatahajari, a niedaleko tego miejsca jest wioska znana jako Mekhala-grama, w której żyli przodkowie Pundarika Vidyanidhiego. Z Cattagramy do Mekhala-gramy można dostać się konno albo wozem zaprzężonym w woły, albo parowcem. Stacja parowców znana jest jako Annapurnara-ghata. Miejsce narodzin Pundarika Vidyanidhiego znajduje się około dwóch mil na południowy zachód od Annapurnara-ghaty. Świątynia wzniesiona tam przez Pundarika Vidyanidhiego jest teraz bardzo stara i wymaga naprawy. Jeśli nie zostanie odrestaurowana, może wkrótce się rozlecieć. Na cegłach tej świątyni znajdują się dwa napisy, lecz są tak stare, że nikt nie może ich odczytać. Jednakże około dwustu jardów na południe od tej świątyni znajduje się inna świątynia i niektórzy ludzie mówią, że właśnie ta świątynia jest starą świątynią wzniesioną przez Pundarika Vidyanidhiego.

    Śri Caitanya Mahaprabhu nazywał Pundarika Vidyanidhiego "ojcem" i nadał mu tytuł Premanidhi. Pundarika Vidyanidhi został później mistrzem duchowym Gadadhara Pandity i bliskim przyjacielem Svarupy Damodary. Gadadhara Pandita najpierw błędnie uznał Pundarika Vidyanidhiego za zwykłego liczygrosza, lecz później, kiedy został skorygowany przez Śri Caitanyę Mahaprabhu, został jego uczniem. Inny incydent z życia Pundarika Vidyanidhiego dotyczy tego, jak skrytykował on kapłana świątyni Jagannatha, za co Jagannatha Prabhu osobiście go skarcił uderzając go w policzki. Opisane jest to w Caitanya-bhagavata, w Siódmym Rozdziale Antya-lili. Śri Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura informuje nas, że nadal żyją dwaj potomkowie rodziny Pundarika Vidyanidhiego, o imionach Śri Harakumara Smrtitirtha i Śri Krsnakinkara Vidyalankara. Po dokładniejsze informacje należy sięgnąć do słownika zatytułowanego Vaisnava-manjusa.

Adi 10.15    Gadadhara Pandita, gałąź czwarta, opisany jest jako inkarnacja mocy przyjemności Śri Krsny. Zatem nikt nie jest mu równy.

Adi 10.15  Znaczenie: W Gaura-ganoddeśa-dipice, wersetach od 137 do 153, powiedziane jest "Moc przyjemności Śri Krsny, poprzednio znana jako Vrndavaneśvari, teraz przyjęła formę Śri Gadadhara Pandity w rozrywkach Pana Caitanyi Mahaprabhu. Śri Svarupa Damodara Gosvami wykazał, że w postaci Laksmi, mocy przyjemności Krsny, była poprzednio bardzo droga Panu jako Śyamasundara-vallabha. Ta sama Śyamasundara-vallabha obecna jest teraz jako Gadadhara Pandita. Poprzednio, jako Lalita-sakhi, zawsze była oddana Śrimati Radharani. W Dwunastym Rozdziale tej części Caitanya-caritamrty znajduje się opis potomków sukcesji uczniów Gadadhara Pandity.

Adi 10.16    Jego podgałęziami są jego uczniowie i uczniowie wnukowie. Opisanie ich wszystkich byłoby rzeczą trudną.
Adi 10.17    Vakreśvara Pandita, piąta gałąź drzewa, był bardzo drogim sługą Pana Caitanyi. Mógł tańczyć w bezustannej ekstazie przez siedemdziesiąt dwie godziny.

Adi 10.17  Znaczenie: W 71 wersecie Gaura-ganoddeśa-dipiki znajduje się stwierdzenie, że Vakreśvara Pandita był inkarnacją Aniruddhy, jednej z poczwórnych ekspansji Visnu (Vasudeva, Sankarsana, Aniruddha i Pradyumna). Mógł wspaniale tańczyć bezustannie przez siedemdziesiąt dwie godziny. Kiedy Pan Caitanya Mahaprabhu grał rolę w sztukach wystawianych w domu Śrivasa Pandity, Vakreśvara Pandita był jednym z głównych tancerzy i tańczył bezustannie przez tak długi czas. Życie Vakreśvara Pandity opisał w swej książce Gaura-krsnodaya jeden z bhaktów oryjskich Pana Caitanyi Mahaprabhu, Śri Govinda dasa. W Orissie jest wielu uczniów Vakreśvary Pandity i są oni znani jako Gaudiya Vaisnavowie, chociaż są Oryjczykami. Pomiędzy uczniami tymi jest Śri Gopalaguru i jego uczeń Śri Dhyanacandra Gosvami.

Adi 10.18    Śri Caitanya Mahaprabhu osobiście śpiewał, kiedy Vakreśvara Pandita tańczył i tak Vakreśvara Pandita upadł do lotosowych stóp Pana i przemówił w ten sposób.
Adi 10.19    "O Candramukho! Proszę, daj mi 10 000 Gandharvów. Niech śpiewają, kiedy tańczę, a wówczas będę wielce szczęśliwy."

Adi 10.19  Znaczenie: Gandharvowie, mieszkańcy Gandharvaloki, słyną jako pieśniarze niebiańscy. Kiedykolwiek na planetach niebiańskich potrzebny jest śpiew, wtedy zapraszani są Gandharvowie. Gandharvowie mogą śpiewać bezustannie całymi dniami i dlatego Vakreśvara Pandita pragnął tańczyć podczas ich śpiewu.

Adi 10.20    Pan Caitanya odpowiedział: "Mam tylko jedno takie skrzydło jak ty, lecz gdybym miał drugie, z pewnością mógłbym fruwać po niebie!"
Adi 10.21    Pandita Jagadananda, szósta gałąź drzewa Caitanyi, był sławiony jako życie i dusza Pana. Jest on znany jako inkarnacja Satyabhamy [jednej z głównych królowych Pana Krsny].

Adi 10.21  Znaczenie: Było wiele sytuacji, w których Jagadananda Pandita miał do czynienia z Panem Śri Caitanyą Mahaprabhu. Co najważniejsze, był on bezustannym towarzyszem Pana i szczególnie brał udział we wszystkich rozrywkach Pana w domach Śrivasa Pandity i Candraśekhary Acaryi.

Adi 10.22    Jagadananda Pandita [jako inkarnacja Satyabhamy] zawsze pragnął dbać o komfort Pana Caitanyi, lecz ponieważ Pan był sannyasinem, nie przyjmował luksusów, które ofiarowywał Mu Jagadananda Pandita.
Adi 10.23    Czasami wydawało się, że walczą o drobnostki, lecz kłótnie te oparte były na ich uczuciu, o czym opowiem później.
Adi 10.24    Raghava Pandita, oryginalny zwolennik Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu, przyjmowany jest za siódmą gałąź. Od niego pochodzi inna podgałąź na czele z Makaradhvaja Karą.

Adi 10.24  Znaczenie: Kara było nazwiskiem Makaradhvajy. Obecnie nazwisko to spotykane jest głównie w społeczności Kayastha. Gaura-ganoddeśa-dipika, werset 166, oznajmia:

 

dhanistha bhaksya-samagrim krsnayadad vraje 'mitam

saiva sampratam gauranga-priyo raghava-panditah

 

Raghava Pandita był poprzednio zaufaną gopi we Vrajy podczas rozrywek Pana Krsny i jego imię było wówczas Dhanistha. Gopi ta zawsze przygotowywała pokarm dla Krsny.

Adi 10.25    Siostra Raghava Pandity, Damayanti, była drogą służką Pana. Zawsze zbierała różnego rodzaju składniki, z których gotowała dla Pana Caitanyi.

Adi 10.25  Znaczenie: W 167 wersecie Gaura-ganoddeśa-dipiki jest wspomniane, gunamala vraje yasid damayanti tu tat-svasa: "Gopi o imieniu Gunamala pojawiła się teraz jako jego siostra Damayanti." Na wschodnio-bengalskiej linii kolejowej rozpoczynającej się od stacji Sealdah w Kalkucie, znajduje się stacja nazywana Sodapura, która położona jest niedaleko Kalkuty. Około milę od tej stacji, w kierunku zachodniej strony Gangesu, znajduje się wioska znana jako Panihati, w której nadal istnieją kwatery mieszkalne Raghava Pandity. Na betonowej platformie na grobowcu Raghava Pandity rośnie pnącze. W pobliskiej zniszczonej świątyni znajduje się również Bóstwo Madana-mohana. Świątynią tą zarządza lokalny Zamindar o imieniu Śri Śivacandra Raya Caudhuri. Mieszkańcem Panihati był również Makaradhvaja Kara.

Adi 10.26    Pożywienie, które gotowała Damayanti dla Pana Caitanyi, kiedy przebywał On w Puri, zanosił Mu w torbie jej brat Raghava, bez wiedzy innych.
Adi 10.27    Pan przyjmował ten pokarm przez cały rok. Torba ta nadal jest znana jako Raghavera jhali ["torba Raghava Pandity"].
Adi 10.28    Zawartość torby Raghava Pandity opiszę w dalszej części tej księgi. Słuchając tego opowiadania bhaktowie na ogół płaczą i łzy płyną im z oczu.

Adi 10.28  Znaczenie: Szeroki opis Raghavera jhali znajdziemy w Dziesiątym Rozdziale Antya-lili Śri Caitanya-caritamrty.

Adi 10.29    Pandita Gangadasa był ósmą drogą gałęzią Śri Caitanyi Mahaprabhu. Kto pamięta o jego dokonaniach, wyzwala się z wszelkiej niewoli.
Adi 10.30    Śri Acarya Purandara, dziewiąta gałąź, był bezustannym towarzyszem Pana Caitanyi. Pan przyjął go za Swego ojca.

Adi 10.30  Znaczenie: Caitanya-bhagavata opisuje, że kiedykolwiek Pan Caitanya Mahaprabhu odwiedzał dom Raghava Pandity, również, po otrzymaniu zaproszenia, odwiedzał Purandarę Acaryę. Purandara Acarya jest uważany za najszczęśliwszego, ponieważ Pan zwykł witać go zwracając się do niego jak do Swego ojca i obejmując go z wielką miłością.

Adi 10.31    Damodara Pandita, dziesiąta gałąź drzewa Caitanyi, był tak zaawansowany w miłości do Pana Caitanyi, że pewnego razu bez wahania skarcił Pana, używając mocnych słów.
Adi 10.32    Wydarzenie to opiszę szczegółowo w późniejszej części Caitanya-caritamrty. Pan, bardzo zadowolony z tej nagany, posłał Damodara Panditę do Navadvipy.

Adi 10.32  Znaczenie: Damodara Pandita, który poprzednio znany był jako Śaibya we Vrajadhamie, zwykł przekazywać Śacimacie wieści od Pana Caitanyi, a podczas festiwalu Rathayatry przynosił wieści od Śacimaty do Pana Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 10.33    Jedenasta gałąź, młodszy brat Damodara Pandity, był znany jako Śankara Pandita. Sławiony był on jako buty Pana.
Adi 10.34    Sadaśiva Pandita, dwunasta gałąź, bardzo pragnął służyć lotosowym stopom Pana. Miał on to szczęście, że kiedy Pan Nityananda przybył do Navadvipy, zamieszkał w jego domu.

Adi 10.34  Znaczenie: Caitanya-bhagavata, Dziewiąty Rozdział Antya-lili wspomina, że Sadaśiva Pandita był czystym bhaktą i Nityananda Prabhu mieszkał w jego domu.

Adi 10.35    Trzynastą gałęzią był Pradyumna Brahmacari. Ponieważ był on czcicielem Pana Nrsimhadevy, Śri Caitanya Mahaprabhu zmienił jego imię na Nrsimhananda Brahmacari.

Adi 10.35  Znaczenie: Pradyumna Brahmacari opisany jest w Drugim Rozdziale Antya-lili Śri-Caitanya-caritamrty. Był on wielkim bhaktą Pana Caitanyi, który zmienił jego imię na Nrsimhananda. Kiedy Pan Caitanya szedł z domu Raghava Pandity w Panihati do domu Śivanandy, pojawił się On w sercu Nrsimhananda Brahmacari. Na potwierdzenie tego, Nrsimhananda Brahmacari zwykł przyjmować na swój pokarm pożywienie trzech Bóstw, mianowicie: Jagannatha, Nrsimhadevy i Pana Caitanyi Mahaprabhu. Mówi o tym Caitanya-caritamrta, wersety 48-78 Drugiego Rozdziału Antya-lili. Otrzymawszy informację, że Pan Caitanya Mahaprabhu szedł z Kulii w kierunku Vrndavany, Nrsimhananda pogrążył się w medytacji i w umyśle zbudował wspaniałą drogę z Kulii do Vrndavany. Nagle jego medytacja została przerwana i powiedział innym bhaktom, że tym razem Pan Caitanya Mahaprabhu nie uda się do Vrndavany, lecz dotrze jedynie do miejsca znanego jako Kanai Nataśala. Opisane jest to w Madhya-lili, Rozdziale Pierwszym, wersetach 55-62. 74 werset Gaura-ganoddeśa-dipiki mówi, aveśaś ca tatha jneyo miśre pradyumna-samjnake: Śri Caitanya Mahaprabhu zmienił imię Pradyumny Miśry, czyli Pradyumny Brahmacari, na Nrsimhananda Brahmacari, gdyż w jego sercu zamanifestował się Pan Nrsimhadeva. Powiedziane jest, że Pan Nrsimhadeva zwykł rozmawiać z nim bezpośrednio.

Adi 10.36    Narayana Pandita, gałąź czternasta, wielki i liberalny bhakta, nie znał żadnego innego schronienia poza lotosowymi stopami Pana Caitanyi.

Adi 10.36  Znaczenie: Narayana Pandita był jednym z towarzyszy Śrivasa Thakury. Werset 93 Dziewiątego Rozdziału Caitanya-bhagavata wspomina, że razem z bratem Śrivasa Thakury, Śri Rama Panditą, udał się on do Jagannatha Puri, aby zobaczyć Śri Caitanyę Mahaprabhu.

Adi 10.37    Piętnastą gałęzią był Śriman Pandita, który był bezustannym sługą Pana Caitanyi Mahaprabhu. Zwykle niósł on latarnię, kiedy Pan tańczył.

Adi 10.37  Znaczenie: Śriman Pandita był pomiędzy towarzyszami Pana Caitanyi Mahaprabhu, kiedy Pan spełniał sankirtan. Kiedy Pan Caitanya przebrał się za boginię Laksmi i tańczył na ulicach Navadvipy, Śriman Pandita niósł latarnię, aby oświetlić Mu drogę.

Adi 10.38    Szesnasta gałąź, Śuklambara Brahmacari, był bardzo szczęśliwy, jako że Pan Caitanya Mahaprabhu żartem albo poważnie żebrał od niego o pokarm albo czasami zabierał mu go przemocą i zjadał.

Adi 10.38  Znaczenie: Powiedziane jest, że Śuklambara Brahmacari, mieszkający w Navadvipie, był pierwszym towarzyszem Caitanyi Mahaprabhu w ruchu sankirtanu. Kiedy Pan Caitanya powrócił z Gayi po inicjacji, przebywał z Śuklambara Brahmacari, ponieważ pragnął słuchać od tego bhakty o rozrywkach Pana Krsny. Śuklambara Brahmacari żebrał o ryż od mieszkańców Navadvipy, a Śri Caitanya Mahaprabhu znajdował przyjemność w jedzeniu ryżu, który on gotował. Powiedziane jest, że Śuklambara Brahmacari był jedną z żon braminów spełniających yajnę podczas rozrywek Pana Krsny we Vrndavanie. Pan Krsna żebrał o pokarm od żon braminów spełniających yajne, a Pan Caitanya Mahaprabhu spełniał podobną rozrywkę, żebrząc o ryż od Śuklambara Brahmacari.

Adi 10.39    Nandana Acarya, siedemnasta gałąź drzewa Caitanyi, sławiony był w trzech światach z tego względu, że czasami dwaj Prabhu [Pan Caitanya i Nityananda] ukrywali się w jego domu.

Adi 10.39  Znaczenie: Nandana Acarya był innym towarzyszem Pana Caitanyi Mahaprabhu podczas Jego rozrywek kirtanu w Navadvipie. Śrila Nityananda Prabhu, jako Avadhuta, chodził na wiele pielgrzymek i kiedy po raz pierwszy przybył do Śri Navadvipa-dhamy, ukrywał się w domu Nandany Acaryi. To właśnie tam po raz pierwszy spotkał On wszystkich bhaktów Pana Caitanyi Mahaprabhu. Kiedy Caitanya Mahaprabhu przejawił Swą maha-prakaśę, poprosił Ramai Panditę, by przywołał Advaitę Prabhu, który ukrywał się w domu Nandany Acaryi, gdyż Śri Caitanya Mahaprabhu mógł zrozumieć, że się ukrywał. Pan Caitanya również czasami zwykł chować się w domu Nandany Acaryi. W związku z tym można zajrzeć do Caitanya-bhagavata, Rozdziału Szóstego i Siedemnastego Madhya-lili.

Adi 10.40    Mukunda Datta, szkolny przyjaciel Pana Caitanyi, był inną gałęzią drzewa Caitanyi. Pan Caitanya zwykł tańczyć, kiedy on śpiewał.

Adi 10.40  Znaczenie: Śri Mukunda Datta narodził się w okręgu Cattagrama w wiosce Chanhora, która znajduje się pod zarządem stacji policyjnej nazywanej Patiya. Wioska ta usytuowana jest dziesięć krośa, czyli około dwudziestu mil od domu Pundarika Vidyanidhiego. W Gaura-ganoddeśa-dipice (140) jest powiedziane:

 

vraje sthitau gayakau yau madhukantha-madhuvratau

mukunda-vasudevau tau dattau gauranga-gayakau

 

"We Vrajy jest dwóch wspaniałych śpiewaków: Madhukantha i Madhuvrata. W caitanya-lila pojawili się oni jako Mukunda i Vasudeva Datta, którzy byli śpiewakami w towarzystwie Pana Caitanyi Mahaprabhu." Kiedy Pan Caitanya był studentem, Mukunda Datta był Jego przyjacielem szkolnym i często angażowali się w spory logiczne. Czasami Pan Caitanya Mahaprabhu walczył z Mukunda Dattą, używając trików logiki. Opisane jest to w Caitanya-bhagavata, w Rozdziałach Siódmym i Ósmym Adi-lili. Kiedy Pan Caitanya Mahaprabhu powrócił z Gayi, Mukunda Datta sprawił Mu przyjemność recytując wersety ze Śrimad-Bhagavatam o krsna-lila. To dzięki jego staraniom Gadadhara Pandita Gosvami został uczniem Pundarika Vidyanidhiego, jak oznajmia Madhya-lila, Rozdział Siódmy. Kiedy Mukunda Datta śpiewał na podwórzu Śrivasy Prabhu, Mahaprabhu tańczył do jego śpiewu, a kiedy Pan Caitanya przez dwadzieścia jeden godzin przejawiał ekstatyczną manifestację znaną jako sata-prahariya, Mukunda Datta rozpoczął tę uroczystość śpiewem. Czasami Pan Caitanya Mahaprabhu karcił Mukunda Dattę, nazywając go kharjhatia beta, ponieważ uczęszczał on na wiele ceremonii urządzanych przez różne klasy niewielbicieli. Mówi o tym Caitanya-bhagavata, Dziesiąty Rozdział Madhya-lili. Kiedy Pan Caitanya Mahaprabhu przebrał się za boginię szczęścia i tańczył w domu Candraśekhary, Mukunda Datta rozpoczął pierwszą pieśń.

    Zanim Pan Caitanya wyjawił Swe pragnienie przyjęcia wyrzeczonego porządku życia, najpierw udał się do domu Mukunda Datty, lecz w tym czasie Mukunda Datta poprosił Pana Caitanyę Mahaprabhu, by przed przyjęciem sannyasy prowadził Swój ruch sankirtanu przez kilka dni dłużej. Mówi o tym Caitanya-bhagavata, Rozdział Dwudziesty Piąty Madhya-lili. Informacja o zamiarze Pana Caitanyi, by przyjąć sannyasę, została wyjawiona Gadadhara Pandicie, Candraśekharze Acaryi i Mukunda Dacie przez Nityanandę Prabhu i dlatego wszyscy oni udali się do Katwy i przygotowali kirtan oraz wszystkie parafernalia potrzebne na tę okazję. Kiedy Pan przyjął sannyasę, wszyscy, szczególnie Śri Nityananda Prabhu, Gadadhara Prabhu i Govinda, podążyli za Nim aż do Purusottama-ksetry. W związku z tym należy zajrzeć do Drugiego Rozdziału Antya-lili. W miejscu, znanym jako Jaleśvara, Nityananda Prabhu złamał kij sannyasiński Caitanyi Mahaprabhu. W tym czasie obecny był również Mukunda Datta. Każdego roku udawał się z Bengalu do Jagannatha Puri, aby zobaczyć Pana Caitanyę.

Adi 10.41    Vasudeva Datta, dziewiętnasta gałąź drzewa Śri Caitanyi, był wielką osobistością i najbardziej poufnym bhaktą Pana. Nawet mając tysiące ust nie można opisać jego cech.

Adi 10.41  Znaczenie: Vasudeva Datta, brat Mukunda Datty, był również mieszkańcem Cattagramy. Caitanya-bhagavata mówi, yanra sthane krsna haya apane vikraya: Vasudeva Datta był tak potężnym bhaktą, że Krsna stał się jego własnością. Vasudeva Datta przebywał w domu Śrivasa Pandity i Caitanya-bhagavata opisuje, że Pan Caitanya Mahaprabhu był tak zadowolony z Vasudeva Datty i miał do niego tak wielkie uczucie, że zwykł mówić: "Jestem jedynie człowiekiem Vasudeva Datty. Przeznaczeniem Mojego ciała jest jedynie zadowolenie Vasudeva Datty i może on sprzedać Mnie wszędzie." Trzykrotnie zarzekał się, że było to faktem i że nikt nie powinien w to wątpić. Powiedział On: "Moi drodzy bhaktowie, mówię wam prawdę. Moje ciało jest szczególnie przeznaczone dla Vasudeva Datty." Vasudeva Datta inicjował Śri Yadunandanę Acaryę, mistrza duchowego Raghunathy dasa, który później został Raghunatha dasa Gosvamim. Dowiemy się o tym z 161 wersetu Szóstego Rozdziału Antya-lili. Vasudeva Datta wydawał pieniądze lekką ręką, dlatego Pan Caitanya Mahaprabhu poprosił Śivananda Sena, aby został jego sarakhela, czyli sekretarzem, i kontrolował jego nieumiarkowane wydatki. Vasudeva Datta był tak łaskawy dla żywych istot, że chciał przyjąć wszystkie ich grzeszne reakcje, by mogły one zostać wyzwolone przez Śri Caitanyę Mahaprabhu. Opisuje to Piętnasty Rozdział Adi-lili, w wersetach 159-180.

    W pobliżu stacji kolejowej Navadvipy znajduje się stacja zwana Purvasthali, i w odległości około jednej mili od tej stacji, w wiosce znanej jako Mamagachi, będącej miejscem narodzin Vrndavana dasa Thakury, znajduje się obecnie świątynia Madana-gopala, która została założona przez Vasudeva Dattę. Świątynią tą zaopiekowali się teraz bhaktowie Gaudiya Matha i wspaniale spełniają tam seva-puję. Każdego roku wszyscy pielgrzymi navadvipa-parikrama odwiedzają Mamagachi. Odkąd Śri Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura zainaugurował uroczystość navadvipa-parikrama, świątynia ta jest bardzo dobrze zarządzana.

Adi 10.42    Śrila Vasudeva Datta Thakura pragnął cierpieć za grzeszne czyny wszystkich ludzi świata, tak by Pan Caitanya Mahaprabhu ich wyzwolił.
Adi 10.43    Dwudziestą gałęzią drzewa Caitanyi był Haridasa Thakura. Jego charakter był cudowny. Dziennie zwykł on niezawodnie intonować 300 000 świętych imion Krsny.

Adi 10.43  Znaczenie: Z pewnością intonowanie 300 000 imion Pana jest rzeczą cudowną. Żadna zwykła osoba nie może intonować tak wielu imion ani też nie powinna sztucznie imitować zachowania Haridasa Thakury. Jednakże zasadniczą rzeczą jest, aby każdy dotrzymywał określonego ślubu intonowania mantry Hare Krsna. Dlatego w naszym Towarzystwie polecamy, aby wszyscy nasi studenci intonowali przynajmniej szesnaście rund dziennie. Aby takie intonowanie było wysokiej jakości, musi być pozbawione obraz. Mechaniczne intonowanie nie ma tak wielkiej mocy, jak intonowanie świętego imienia bez popełniania obraz. W Caitanya-bhagavata, Drugim Rozdziale Adi-lili powiedziane jest, że Haridasa Thakura narodził się w wiosce znanej jako Budhana, lecz po pewnym czasie zamieszkał na brzegu Gangesu w Fulia w pobliżu Śantipur. Z opisu zamieszczonego w Jedenastym Rozdziale Adi-lili Caitanya-bhagavata, jak został on ukarany przez sędziego muzułmańskiego, możemy zrozumieć, jak bardzo pokorny i łagodny był Haridasa Thakura i w jaki sposób osiągnął bezprzyczynową łaskę Pana. W sztukach wystawianych przez Pana Caitanyę Mahaprabhu, Haridasa Thakura grał rolę szefa policji. Kiedy intonował maha-mantrę Hare Krsna w Benapola, był poddany próbie przez samą Mayadevi. Odejście Haridasa Thakury opisane jest w Antya-lili Caitanya-caritamrty, w Rozdziale Jedenastym. Nie jest rzeczą absolutnie pewną, czy Śri Haridasa Thakura pojawił się w wiosce o nazwie Budhana, która znajduje się w okręgu Khulana. Poprzednio wioska ta znajdowała się w okręgu dwudziestu czterech parganów w części Sataksira.

Adi 10.44    Nie ma końca transcendentalnym cechom Haridasa Thakury. Tutaj wymieniam jedynie część jego cech. Był osobą tak wzniosłą, że kiedy Advaita Gosvami spełniał ceremonię śraddha dla swego ojca, ofiarował mu pierwszy talerz.
Adi 10.45    Fale jego dobrych cech były dokładnie takie jak Prahlady Maharajy. Kiedy był prześladowany przez muzułmańskiego władcę, nawet nieznacznie nie podniósł swej brwi.
Adi 10.46    Po odejściu Haridasa Thakury, Pan osobiście wziął jego ciało na ręce i tańczył z nim w wielkiej ekstazie.
Adi 10.47    Śrila Vrndavana dasa Thakura żywo opisał rozrywki Haridasa Thakury w swej Caitanya-bhagavata. Cokolwiek pozostało nieopisane, postaram się wyjaśnić w dalszej części tej książki.
Adi 10.48    Jedna podgałąź Haridasa Thakury składała się z mieszkańców Kulina-gramy. Najważniejszym pomiędzy nimi był Satyaraja Khana, czyli Satyaraja Vasu, który otrzymał wszelką łaskę od Haridasa Thakury.

Adi 10.48  Znaczenie: Satyaraja Khana był synem Gunaraja Khany i ojcem Ramananda Vasu. Podczas okresu Caturmasya Haridasa Thakura mieszkał przez pewien czas w wiosce zwanej Kulina-grama, gdzie intonował święte imię, maha-mantrę Hare Krsna, i rozdzielał swą łaskę wśród potomków rodziny Vasu. Podczas festiwalu Rathayatra Satyaraja Khana otrzymał służbę polegającą na dostarczaniu jedwabnych lin dla Bóstwa Jagannatha. Odpowiedzi na pytania, które zadał on Śri Caitanyi Mahaprabhu na temat obowiązków bhaktów grhasthów, zostały żywo opisane w Madhya-lili, w Rozdziałach Piętnastym i Szesnastym. Wioska Kulina-grama usytuowana jest dwie mile od stacji kolejowej zwanej Jaugrama na linii Newcord z Howrah do Burdwan. Pan Caitanya Mahaprabhu wielce wysławiał ludzi Kulina-gramy i oznajmił, że nawet pies z Kulina-gramy jest Mu bardzo drogi.

Adi 10.49    Murari Gupta, dwudziesta pierwsza gałąź drzewa Śri Caitanyi Mahaprabhu, był magazynem miłości do Boga. Jego wielka pokora i łagodność topiły serce Pana Caitanyi.

Adi 10.49  Znaczenie: Śri Murari Gupta napisał książkę zwaną Śri Caitanya-carita. Należał do rodziny lekarzy vaidya ze Śrihatty, rodzicielskiego domu Pana Caitanyi, a później został mieszkańcem Navadvipy. Należał do zwierzchników Śri Caitanyi Mahaprabhu. Jak opisuje to Caitanya-bhagavata, Trzeci Rozdział Madhya-lili, Pan Caitanya przejawił Swą formę Varaha w domu Murari Gupty. Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu przejawił Swą formę mahaprakaśa, pojawił się przed Murari Guptą jako Pan Ramacandra. Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu i Nityananda Prabhu siedzieli razem w domu Śrivasa Thakury, Murari Gupta najpierw ofiarował pokłony Panu Caitanyi, a następnie Śri Nityanandzie Prabhu. Nityananda Prabhu był jednakże starszy od Caitanyi Mahaprabhu i dlatego Pan Caitanya zwrócił uwagę na to, że Murari Gupta pogwałcił etykietę społeczną, gdyż najpierw powinien okazać szacunek Nityanandzie Prabhu, a następnie Jemu. W ten sposób, dzięki łasce Śri Caitanyi Mahaprabhu, Murari Gupta został poinformowany o pozycji Śri Nityanandy Prabhu i następnego dnia najpierw ofiarował pokłony Panu Nityanandzie, a następnie Panu Caitanyi. Śri Caitanya Mahaprabhu dał mu liść czy orzech przeżutego betelu. Pewnego razu Murari Gupta ofiarował Panu pożywienie, które było gotowane w nadmiernej ilości ghee i następnego dnia Pan rozchorował się i udał się do Murari Gupty na leczenie. Pan Caitanya przyjął trochę wody z naczynia Murari Gupty i w ten sposób został uleczony. Naturalnym lekarstwem na niestrawność jest napicie się odrobiny wody, a ponieważ Murari Gupta był lekarzem, dał Panu trochę wody do picia i wyleczył Go. Kiedy Caitanya Mahaprabhu pojawił się w domu Śrivasa Thakury w Swej Caturbhuja murti, Murari Gupta stał się Jego nosicielem w postaci Garudy i w tych rozrywkach ekstazy Pan następnie wsiadł na jego grzbiet. Pragnieniem Murari Gupty było opuszczenie ciała przed odejściem Caitanyi Mahaprabhu, lecz Pan zabronił mu uczynić to. Opisane jest to w Caitanya-bhagavata, Rozdziale Dwudziestym Madhya-lili. Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu pewnego dnia pojawił się w ekstazie jako Varaha murti, Murari Gupta ofiarował Mu modlitwy. Był on wielkim bhaktą Pana Ramacandry i jego mocne oddanie żywo opisane zostało w Madhya-lili, Piętnastym Rozdziale, wersetach 137-157.

Adi 10.50    Śrila Murari Gupta nigdy nie przyjmował jałmużny od przyjaciół, ani też od nikogo nie przyjmował pieniędzy. Wykonywał zawód lekarza i utrzymywał rodzinę ze swych zarobków.

Adi 10.50  Znaczenie: Należy zauważyć, że grhastha (gospodarz domu) nie powinien zarabiać na życie żebrząc od innych. Każdy grhastha wyższych kast powinien wykonywać swój zawodowy obowiązek bramina, ksatriyi czy vaiśyi, lecz nie powinien angażować się w służbę dla innych, gdyż to jest obowiązkiem śudry. Powinien przyjmować jedynie to, co zarabia wykonując swój zawód. Zajęciami bramina są: yajana, yajana, pathana, pathana, dana i pratigraha. Bramin powinien być czcicielem Visnu i powinien również instruować innych, jak Go czcić. Ksatriya może zostać właścicielem ziemskim i zarabiać na życie poprzez nakładanie podatków czy zbieranie świadczeń od dzierżawców. Vaiśya może przyjąć za swój zawód rolnictwo albo handel ogólny. Ponieważ Murari Gupta urodził się w rodzinie lekarza (vaidya-vamśa), wykonywał praktykę lekarską i ze swego dochodu utrzymywał rodzinę. Jak oznajmia Śrimad-Bhagavatam, każdy powinien wypełniać swój zawodowy obowiązek i w ten sposób zadowolić Najwyższą Osobę Boga. To jest doskonałością życia. System ten nazywany jest daiva-varnaśrama. Murari Gupta był idealnym grhasthą, gdyż był wielkim bhaktą Pana Ramacandry i Caitanyi Mahaprabhu. Wykonując praktykę lekarską utrzymywał rodzinę i jednocześnie zadowalał Pana Caitanyę najlepiej, jak potrafił. Na tym polega idealne życie grhasthy.

Adi 10.51    Kiedy Murari Gupta leczył swych pacjentów, dzięki jego miłosierdziu zanikały zarówno ich choroby cielesne, jak i duchowe.

Adi 10.51  Znaczenie: Murari Gupta był w stanie uleczyć chorobę zarówno cielesną, jak i duchową, ponieważ z zawodu był lekarzem, a jeśli chodzi o zaawansowanie duchowe, był wielkim bhaktą Pana. Jest to przykład służby dla ludzkości. Każdy powinien wiedzieć, że w społeczeństwie ludzkim są dwa rodzaje chorób. Jedna choroba, która jest nazywana adhyatmika, czyli chorobą materialną, odnosi się do ciała, lecz główną chorobą jest choroba duchowa. Żywa istota jest wieczna, lecz w jakiś sposób, kiedy jest w kontakcie z energią materialną, podlega powtarzającym się narodzinom, śmierci, starości i chorobie. Współcześni lekarze powinni uczyć się od Murari Gupty. Chociaż współcześni lekarze filantropowie otwierają ogromne szpitale, to nie istnieją szpitale do leczenia materialnej choroby duszy. Ruch świadomości Krsny podjął misję leczenia tej choroby, lecz ludzie zbytnio nie doceniają tego, ponieważ nie wiedzą, czym jest ta choroba. Chora osoba potrzebuje zarówno odpowiedniego lekarstwa, jak i właściwej diety. Dlatego też ruch świadomości Krsny dostarcza ludziom dotkniętym materializmem lekarstwa intonowania świętego imienia, czyli maha-mantrę Hare Krsna, oraz diety prasada. Jest wiele szpitali i klinik medycznych leczących choroby cielesne, lecz nie ma takich szpitali, które by leczyły materialną chorobę duszy. Ośrodki ruchu świadomości Krsny są jedynymi założonymi szpitalami, które mogą wyleczyć człowieka z narodzin, śmierci, starości i choroby.

Adi 10.52    Śriman Sena, dwudziesta druga gałąź drzewa Caitanyi, był bardzo wiernym sługą Pana Caitanyi. Nie znał niczego poza lotosowymi stopami Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 10.52  Znaczenie: Śriman Sena był jednym z mieszkańców Navadvipy i był bezustannym towarzyszem Pana Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 10.53    Śri Gadadhara dasa, dwudziesta trzecia gałąź, uważany był za najwyższego, gdyż nakłonił wszystkich muzułmańskich Kazi do intonowania świętego imienia Pana Hari.

Adi 10.53  Znaczenie: Około ośmiu czy dziesięciu mil od Kalkuty, na brzegach Gangesu znajduje się wioska znana jako Endiyadaha-grama. Śrila Gadadhara dasa był znany jako mieszkaniec tej wioski (endiyadaha-vasi gadadhara dasa). Siódmy Rozdział Bhakti-ratnakary informuje nas, że po odejściu Pana Caitanyi Mahaprabhu, Gadadhara dasa przybył z Navadvipy do Katwy. Następnie przybył do Endiyadahy i zamieszkał tam. Powiedziane jest, że jest on blaskiem cielesnym Śrimati Radharani, tak jak Śrila Gadadhara Pandita Gosvami jest inkarnacją Samej Śrimati Radharani. Czasami wyjaśnia się, że Caitanya Mahaprabhu jest radhabhava-dyuti-savalita, czyli że cechują Go emocje i blask cielesny Śrimati Radharani. Tym dyuti, czyli blaskiem, jest Gadadhara dasa. W Gaura-ganoddeśa-dipice opisany jest jako ekspansja mocy Śrimati Radharani. Zalicza się on zarówno do towarzyszy Śrila Gaurahari, jak i Nityanandy Prabhu. Jako bhakta Śri Caitanyi Mahaprabhu był on jedną z towarzyszek Pana Krsny w miłości małżeńskiej, a jako bhakta Pana Nityanandy, uważany jest za byłego przyjaciela Krsny w czystej służbie oddania. Nawet chociaż był towarzyszem Pana Nityanandy Prabhu, nie zaliczał się do chłopców pasterzy, ale był usytuowany w transcendentalnym związku miłości małżeńskiej. Założył on świątynię Śri Gaurasundary w Katwie.

    W roku 1434 śakabda (1534 n.e.), kiedy Pan Nityananda Prabhu został upełnomocniony przez Pana Caitanyę do nauczania ruchu sankirtanu w Bengalu, Śri Gadadhara dasa był jednym z głównych towarzyszy Pana Nityanandy. Głosił ruch sankirtanu prosząc każdego, by intonował maha-mantrę Hare Krsna. Tę prostą metodę nauczania Śrila Gadadhary dasa może przyjąć każdy na jakiejkolwiek pozycji społecznej. Trzeba być jedynie szczerym i poważnym studentem Nityanandy Prabhu i nauczać tego kultu od drzwi do drzwi.

    Kiedy Śrila Gadadhara dasa Prabhu nauczał kultu hari-kirtana, pewien urzędnik administracyjno-sądowy był bardzo przeciwny jego ruchowi sankirtanu. Podążając za przykładem Pana Caitanyi Mahaprabhu, Śrila Gadadhara dasa pewnej nocy udał się do domu Kazi i poprosił go, aby intonował maha-mantrę Hare Krsna. Kazi odpowiedział: "W porządku, będę intonował Hare Krsna jutro." Słysząc to Śrila Gadadhara dasa zaczął tańczyć i powiedział: "Dlaczego jutro? Już zaintonowałeś mantrę Hare Krsna, więc po prostu kontynuuj."

    W Gaura-ganoddeśa-dipice (wersetach 154, 155) jest powiedziane:

 

radha-vibhuti-rupa ya candrakantih pura vraje

sa śri-gauranga-nikate dasa-vamśyo gadadharah

purnananda vraje yasid baladeva-priyagrani

sapi karya-vaśad eva praviśat tam gadadharam

 

Śrila Gadadhara dasa uważany jest za zjednoczoną formę Candrakanti, która jest blaskiem Śrimati Radharani, i Purnanandy, która jest ekspansją bardzo drogiej przyjaciółki Pana Balaramy. Tak więc Śrila Gadadhara dasa Prabhu był jednym z towarzyszy zarówno Caitanyi Mahaprabhu, jak i Nityanandy Prabhu. Pewnego razu, kiedy Śrila Gadadhara dasa Prabhu powracał z Jagannatha Puri do Bengalu wraz z Nityanandą Prabhu, zapomniał się i zaczął bardzo głośno mówić, jak gdyby był dziewczyną z Vrajabhumi sprzedającą jogurt, i Śrila Nityananda Prabhu zauważył to. Innym razem, pogrążony w ekstazie gopi, niósł na swej głowie dzban wypełniony wodą z Gangesu, jak gdyby sprzedawał mleko. Kiedy Pan Caitanya Mahaprabhu pojawił się w domu Raghava Pandity, idąc do Vrndavany, Gadadhara dasa przyszedł Go zobaczyć i Śri Caitanya Mahaprabhu był tak zadowolony, że położył Swą stopę na jego głowie. Kiedy Gadadhara dasa Prabhu przebywał w Endiyadaha, zainstalował tam w celu wielbienia Balagopala murti. Śri Madhava Ghosh, z pomocą Śri Nityanandy Prabhu i Śri Gadadhary dasa, wystawił sztukę znaną jako "Dana-khanda". Zostało to wyjaśnione w Caitanya-bhagavata, Piątym Rozdziale Antya-khandy.

    Grobowiec Gadadhary dasa Prabhu, Znajdujący się w wiosce Endiyadaha, był pod nadzorem Samyogi Vaisnavów, a później pod nadzorem Siddha Bhagavana dasa Babaji z Kalny. Z jego polecenia Śri Madhusudana Mullik, jeden z członków arystokratycznej rodziny Mullik z Narikeladanga w Kalkucie, założył tam patavati (zakon) w bengalskim roku 1256. Zaaranżował również wielbienie Bóstwa nazywanego Śri Radhakanta. Jego syn Balaicanda Mullik zainstalował tam, w bengalskim roku 1312, Bóstwa Gaura-Nitai. Tak więc na tronie świątynnym znajdują się zarówno Bóstwa Gaura-Nityananda, jak i Bóstwa Radha-Krsna. Poniżej tronu znajduje się tablica z napisem sanskryckim. W świątyni tej znajduje się również małe Bóstwo Pana Śivy jako Gopeśvary. Wszystko to opisane zostało na kamieniu z boku drzwi wejściowych.

Adi 10.54    Śivananda Sena, dwudziesta czwarta gałąź drzewa, był niezwykle poufnym sługą Pana Caitanyi Mahaprabhu. Każdy, kto udawał się do Jagannatha Puri, by odwiedzić Pana Caitanyę, przyjmował schronienie i przewodnictwo Śri Śivananda Seny.
Adi 10.55    Każdego roku zabierał do Jagannatha Puri grupę bhaktów z Bengalu, aby odwiedzić Pana Caitanyę. Podczas tej podróży utrzymywał całą grupę.
Adi 10.56   Pan Śri Caitanya Mahaprabhu obdarza bezprzyczynowym miłosierdziem Swych bhaktów w trzech cechach: Swym bezpośrednim pojawieniu się [saksat], Swej mocy umieszczonej w osobie upełnomocnionej [aveśa] i Swej manifestacji [avirbhava].

Adi 10.56  Znaczenie: Cechą saksat Śri Caitanyi Mahaprabhu jest Jego osobista obecność. Aveśa odnosi się do mocy nadanej komuś, jak na przykład mocy danej Nakula Brahmacari. Avirbhava jest manifestacją Pana, która pojawia się nawet wówczas, kiedy On nie jest osobiście obecny. Na przykład, Śri Śacimata ofiarowała w domu pokarm Śri Caitanyi Mahaprabhu, chociaż był On daleko w Jagannatha Puri, i kiedy otworzyła oczy po ofiarowaniu, ujrzała, że Śri Caitanya Mahaprabhu w rzeczywistości go spożył. Podobnie, Śrivasa Thakura spełniał sankirtan i każdy odczuwał obecność Śri Caitanyi Mahaprabhu nawet podczas Jego nieobecności. Jest to inny przykład avirbhavy.

Adi 10.57    Pojawienie się Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu w obecności każdego bhakty jest nazywane saksat. Jego pojawienie się w Nakula Brahmacari w postaci szczególnych mocy jest przykładem aveśa.
Adi 10.58    Poprzedniemu Pradyumnie Brahmacari Śri Caitanya Mahaprabhu nadał imię Nrsimhananda Brahmacari.
Adi 10.59    W jego ciele były symptomy avirbhavy. Taki wygląd jest niezwykły, lecz Pan Caitanya Mahaprabhu przejawił wiele takich rozrywek poprzez Swe różne cechy.

Adi 10.59  Znaczenie: W Gaura-ganoddeśa-dipice (74) powiedziane jest, że Nakula Brahmacari przejawił moc (aveśa), a Pradyumna Brahmacari wygląd (avirbhava) Śri Caitanyi Mahaprabhu. Jest wiele setek i tysięcy bhaktów Pana Caitanyi, którzy nie wykazują żadnych szczególnych symptomów, lecz kiedy bhakta Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu działa ze szczególną mocą, przejawia on cechę zwaną aveśa. Śri Caitanya Mahaprabhu osobiście szerzył ruch sankirtanu i radził wszystkim mieszkańcom Bharata-varsy, aby przyjęli Jego kult i nauczali go na całym świecie. Symptomy uwidaczniające się w ciele bhaktów, którzy przestrzegają takich instrukcji, są zwane aveśa. Śrila Śivananda Sena zaobserwował takie symptomy aveśa w Nakula Brahmacari, który przejawiał symptomy zupełnie podobne do symptomów Śri Caitanyi Mahaprabhu. Caitanya-caritamrta oznajmia, że w tym wieku Kali jedyną czynnością duchową jest szerzenie świętego imienia Pana, lecz czynność ta może być spełniana jedynie przez tego, kto jest rzeczywiście upełnomocniony przez Pana Krsnę. Proces, poprzez który bhakta jest w ten sposób upełnomocniony, jest zwany aveśa, a czasami nazywany jest śaktyaveśa.

    Pradyumna Brahmacari był poprzednio mieszkańcem wioski znanej jako Piyariganja w Kalna. Jego opis znajduje się w Antya-lili Caitanya-caritamrty, w Drugim Rozdziale, i w Antya-lili Caitanya-bhagavata, w Rozdziale Trzecim i Dziewiątym.

Adi 10.60    Śrila Śivananda Sena doświadczył trzech cech: saksat, aveśa i avirbhava. Ten transcendentalnie radosny temat opiszę żywo później.

Adi 10.60  Znaczenie: Śrila Śivananda Sena w ten sposób został opisany przez Śrila Bhaktisiddhantę Sarasvati Maharaję. Był on mieszkańcem Kumarahatta, które jest również znane jako Halisahara, i był wielkim bhaktą Pana. Około półtorej mili od Kumarahatta znajduje się inna wioska, znana jako Kancadapada, w której znajdują się Bóstwa Gaura-Gopala zainstalowane przez Śivananda Senę, który również założył nadal istniejącą świątynię Krsnaraya. Śivananda Sena był ojcem Paramananda Seny, który był również znany jako Puridasa czy Karnapura. Paramananda Sena napisał w swej Gaura-ganoddeśa-dipice (176), że dwie z gopi Vrndavany, których wcześniejsze imiona brzmiały Vira i Duti, połączyły się razem, by zostać jego ojcem. Śrila Śivananda Sena przewodził wszystkim bhaktom Pana Caitanyi, którzy szli z Bengalu do Jagannatha Puri, i osobiście pokrywał wszystkie wydatki związane z ich podróżą. Opisane jest to w Madhya-lili, wersetach 19-26 Rozdziału Szesnastego. Śrila Śivananda Sena miał trzech synów, mianowicie Caitanya dasę, Ramadasę i Paramanandę. Jego ostatni syn został później Kavikarnapurą i jest on autorem Gaura-ganoddeśa-dipiki. Jego mistrzem duchowym był Śrinatha Pandita, który był kapłanem Śivananda Seny. Ponieważ Vasudeva Datta wydawał pieniądze lekką ręką, Śivananda Sena został zaangażowany, by nadzorować jego wydatki.

    Śri Śivananda Sena w rzeczywistości doświadczył cech saksat, aveśa i avirbhava Śri Caitanyi Mahaprabhu. Pewnego razu, gdy szedł do Jagannatha Puri, napotkał psa, którego zabrał ze sobą. W Pierwszym Rozdziale Antya-lili opisane jest, że dzięki jego towarzystwu pies ten później osiągnął zbawienie. Kiedy Śrila Raghunatha dasa, który później został Raghunatha dasa Gosvamim, uciekł ze swego rodzinnego domu, aby przyłączyć się do Śri Caitanyi Mahaprabhu, jego ojciec napisał list do Śivananda Seny, aby otrzymać o nim informacje. Śivananda Sena dostarczył mu szczegółowych informacji, o które ojciec Raghunatha dasa Gosvamiego poprosił i później ojciec ten posłał kilku służących i pieniądze do Śivananda Seny, aby opiekował się Raghunatha dasa Gosvamim. Pewnego razu Śri Śivananda Sena zaprosił Pana Caitanyę Mahaprabhu do swego domu i tak obficie Go nakarmił, że Pan dostał niestrawności i był nieco chory. Dowiedział się o tym jego syn i dał Panu jakieś lekarstwa na niestrawność, i w ten sposób bardzo zadowolił Pana Caitanyę Mahaprabhu. Opisane jest to w Antya-lili, w wersetach 124-151 Rozdziału Dziesiątego.

    Gdy pewnego razu wszyscy bhaktowie udawali się do Jagannatha Puri, musieli zatrzymać się pod drzewem, nie otrzymawszy schronienia w żadnym domu czy nawet szopie, i Nityananda Prabhu bardzo się rozgniewał, jak gdyby był wielce nękany przez głód. Toteż przeklął synów Śivanandy, aby umarli. Żona Śivanandy bardzo się tym zmartwiła i zaczęła płakać. Poważnie myślała, że ponieważ klątwa ta została rzucona przez Nityanandę Prabhu, jej synowie z pewnością umrą. Kiedy Śivananda powrócił później i ujrzał płaczącą żonę, powiedział: "Dlaczego płaczesz? Umrzyjmy wszyscy, jeśli pragnie tego Śri Nityananda Prabhu." Kiedy Śivananda Sena powrócił i Śrila Nityananda Prabhu ujrzał go, kopnął go mocno, narzekając, że był bardzo głodny i zapytał go, dlaczego nie zaaranżował dla Niego pożywienia. Takie jest zachowanie Pana w stosunku do Jego bhaktów. Śrila Nityananda Prabhu zachował się jak zwykły głodny człowiek, jak gdyby był całkowicie uzależniony od aranżacji Śivananda Seny.

    Śivananda Sena miał bratanka o imieniu Śrikanta, który na znak protestu przeciwko klątwie Nityanandy Prabhu opuścił towarzystwo i udał się bezpośrednio do Śri Caitanyi Mahaprabhu w Jagannatha Puri, gdzie Pan go uspokoił. Z tej okazji Pan Caitanya Mahaprabhu pozwolił, by Puridasa, który był wówczas dzieckiem, ssał Jego duży palec u nogi. Z polecenia Caitanyi Mahaprabhu mógł on na poczekaniu komponować wersety sanskryckie. Podczas nieporozumienia z rodziną Śivanandy, Śri Caitanya Mahaprabhu polecił Swemu osobistemu słudze Govindzie, by rozdał im wszystkim pozostałości Jego pożywienia. Opisane jest to w Antya-khanda, wersecie 53 Rozdziału Dwunastego.

Adi 10.61    Synowie, słudzy i członkowie rodziny Śivananda Seny stanowili podgałąź. Wszyscy byli szczerymi sługami Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu.
Adi 10.62    Trzej synowie Śivananda Seny, o imionach Caitanya dasa, Ramadasa i Karnapura, byli bohaterskimi bhaktami Pana Caitanyi.

Adi 10.62  Znaczenie: Caitanya dasa, najstarszy syn Śivananda Seny, napisał komentarz do Krsna-karnamrty, który później został przetłumaczony przez Śrila Bhaktivinoda Thakurę w jego piśmie Sajjana-tosani. Według opinii ekspertów Caitanya dasa był autorem książki Caitanya-carita, która została napisana w sanskrycie. Autorem nie był Kavikarnapura, jak to się ogólnie przypuszcza. Taka jest opinia Śrila Bhaktisiddhanty Sarasvati Thakury. Śri Ramadasa był drugim synem Śivananda Seny. W Gaura-ganoddeśa-dipice (145) powiedziane jest, że dwaj doświadczeni słudzy Pana Krsny o imionach Śuka i Daksa w krsna-lila stali się starszymi braćmi Kavikarnapury, mianowicie Caitanya dasem i Ramadasem. Trzeci syn, Karnapura, który był znany również jako Paramananda dasa albo Puridasa, został inicjowany przez Śrinatha Panditę, który był uczniem Śri Advaity Prabhu. Karnapura napisał wiele książek, które są ważne w literaturze Vaisnava, takich jak Ananda-vrndavana-campu, Alankara-kaustubha, Gaura-ganoddeśa-dipika i wielki epos Caitanya-candrodaya-nataka. Urodził się w roku śakabda 1448. Przez dziesięć lat, od 1488 aż do 1498, bezustannie pisał książki.

Adi 10.63    Śrivallabha Sena i Śrikanta Sena byli również podgałęźmi Śivananda Seny, gdyż byli nie tylko jego bratankami, lecz również nieskazitelnymi bhaktami Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 10.63  Znaczenie: Kiedy Pan Nityananda Prabhu skarcił Śivananda Senę w drodze do Puri, ci dwaj bratankowie Śivanandy opuścili towarzystwo na znak protestu i udali się do Jagannatha Puri, aby zobaczyć się ze Śri Caitanyą Mahaprabhu. Pan zrozumiał uczucia chłopców i poprosił Swego osobistego sługę Govindę, aby dostarczył im prasada, zanim przybędzie grupa Śivanandy. Podczas festiwalu sankirtanu Rathayatra ci dwaj bracia byli członkami grupy prowadzonej przez Mukundę. W Gaura-ganoddeśa-dipice powiedziane jest, że jako Śrikanta Sena pojawiła się gopi o imieniu Katyayani.

Adi 10.64    Govindananda i Govinda Datta, dwudziesta pita i dwudziesta szósta gałąź drzewa, spełniali kirtan w towarzystwie Śri Caitanyi Mahaprabhu. Govinda Datta był głównym śpiewakiem w grupie kirtanu Pana Caitanyi.

Adi 10.64  Znaczenie: Govinda Datta pojawił się w wiosce Sukhacara w pobliżu Khadadaha.

Adi 10.65    Śri Vijaya dasa, dwudziesta siódma gałąź, inny z głównych śpiewaków Pana, podarował Panu wiele książek napisanych ręcznie.

Adi 10.65  Znaczenie: Poprzednio nie było drukarni ani drukowanych książek. Wszystkie książki były pisane ręcznie. Cenne książki trzymane były w formie manuskryptów w świątyniach albo ważnych miejscach i każdy, kto był zainteresowany tą książką, musiał skopiować ją ręcznie. Vijaya dasa był zawodowym pisarzem, który skopiował wiele manuskryptów i podarował je Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 10.66    Śri Caitanya Mahaprabhu dał Vijaya dasowi imię Ratnabahu ["klejnotoręki"], ponieważ skopiował on dla Niego wiele manuskryptów. Dwudziestą ósmą gałęzią był Krsnadasa, który był bardzo drogi Panu. Był on znany jako Akincana Krsnadasa.

Adi 10.66  Znaczenie: Akincana oznacza "ten, kto nie posiada niczego w tym świecie".

Adi 10.67    Dwudziestą dziewiątą gałęzią był Śridhara, handlarz korą bananową. Był on bardzo drogim sługą Pana. Pan wielokrotnie płatał mu figle.

Adi 10.67  Znaczenie: Śridhara był ubogim braminem, który zarabiał na życie sprzedawaniem kory bananowej, z której robiono filiżanki. Najprawdopodobniej miał on ogród z drzewami bananowymi i zbierał ich liście, korę i papkę, aby codziennie sprzedawać na rynku. Pięćdziesiąt procent swego dochodu wydawał na wielbienie Gangesu, a resztę pozostawiał na swe utrzymanie. Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu rozpoczął Swój ruch obywatelskiego nieposłuszeństwa na znak buntu przeciwko Kaziemu, Śridhara tańczył z radości. Pan zwykł pić wodę z jego dzbana na wodę. Zanim Pan Caitanya przyjął sannyasę, Śridhara dał Śacidevi dynię do ugotowania. Każdego roku udawał się do Jagannatha Puri, aby zobaczyć Pana Caitanyę Mahaprabhu. Według Kavikarnapury Śridhara był chłopcem pasterzem we Vrndavanie, którego imię brzmiało Kusumasava. W jego Gaura-ganoddeśa-dipice, wersecie 133, jest powiedziane:

 

kholavecataya khyatah panditah śridharo dvijah

asid vraje hasya-karo yo namna kusumasavah

 

"Chłopiec pasterz znany jako Kusumasava w krsna-lila został później Kholaveca Śridharą podczas lila Caitanyi Mahaprabhu w Navadvipie."

Adi 10.68    Każdego dnia Pan Caitanya Mahaprabhu żartem porywał owoce, kwiaty i papkę od Śridhary i pił z jego rozbitego żelaznego garnka.
Adi 10.69    Trzydziestą gałęzią był Bhagavan Pandita. Był on niezwykle drogim sługą Pana, lecz poprzednio był wielkim bhaktą Pana Krsny, który zawsze zachowywał Pana w swoim sercu.
Adi 10.70    Trzydziestą pierwszą gałęzią był Jagadiśa Pandita, a trzydziestą drugą był Hiranya Mahaśaya, któremu Pan Caitanya okazał bezprzyczynową łaskę w Swym dzieciństwie.

Adi 10.70  Znaczenie: Jagadiśa Pandita był poprzednio wielkim tancerzem w krsna-lila i był znany jako Candrahasa. Jeśli chodzi o Hiranya Panditę, to powiedziane jest, że pewnego razu Pan Nityananda, udekorowany wartościowymi klejnotami przebywał w jego domu i wielki złodziej całą noc usiłował skraść te klejnoty, lecz nie odniósł sukcesu. Później przyszedł do Nityanandy Prabhu i podporządkował się Mu.

Adi 10.71    W domach ich obu Pan Caitanya Mahaprabhu żebrał o jedzenie w dzień Ekadaśi i osobiście je zjadał.

Adi 10.71  Znaczenie: Zalecenie, aby pościć w Ekadaśi jest przeznaczone szczególnie dla bhaktów; w Ekadaśi nie ma żadnych ograniczeń, jeśli chodzi o pożywienie ofiarowane Panu. Śri Caitanya Mahaprabhu przyjmował pożywienie Pana Visnu w Swej ekstazie jako visnu-tattva.

Adi 10.72    Trzydziestą trzecią i trzydziestą czwartą gałęzią byli dwaj studenci Caitanyi Mahaprabhu o imionach Purusottama i Sanjaya, którzy byli mocni w gramatyce. Byli oni bardzo wielkimi osobistościami.

Adi 10.72  Znaczenie: Ci dwaj studenci byli mieszkańcami Navadvipy i byli pierwszymi towarzyszami Pana w ruchu sankirtanu. Według Caitanya-bhagavata, Purusottama Sanjaya był synem Mukunda Sanjayi, lecz autor Śri Caitanya-caritamrty wyjaśnia, że Purusottama i Sanjaya byli dwiema osobami, nie jedną.

Adi 10.73    Vanamali Pandita, trzydziesta pita gałąź drzewa, był bardzo sławny w tym świecie. Ujrzał on w rękach Pana złotą maczugę i pług.

Adi 10.73  Znaczenie: Vanamali Pandita ujrzał Pana Caitanyę w ekstazie Balaramy. Zostało to żywo opisane w Caitanya-bhagavata, w Dziewiątym Rozdziale Antya-lili.

Adi 10.74    Trzydziesta szósta gałąź, Buddhimanta Khan, był niezwykle drogi Panu Caitanyi Mahaprabhu. Był zawsze gotów spełniać polecenia Pana i dlatego był uważany za głównego sługę Pana.

Adi 10.74  Znaczenie: Śri Buddhimanta Khan był jednym z mieszkańców Navadvipy. Był bardzo bogaty i to on zaaranżował małżeństwo Pana Caitanyi z Visnupriyą, córką Sanatana Miśry, który był kapłanem miejscowego Zamindara. Osobiście pokrył wszystkie koszty związane z ceremonią małżeńską. Kiedy Caitanya Mahaprabhu został zaatakowany przez vayu-vyadhi (zakłócenie powietrza wewnątrz ciała), Buddhimanta Khan zapłacił za wszystkie potrzebne lekarstwa i leczenie Pana. Był on bezustannym towarzyszem Pana w ruchu kirtana. Kiedy Pan grał rolę bogini szczęścia w domu Candraśekhary Acaryi, on zgromadził ornamenty dla Niego. Również udał się na spotkanie z Panem Caitanyą Mahaprabhu, kiedy przebywał On w Jagannatha Puri.

Adi 10.75    Garuda Pandita, trzydziesta siódma gałąź drzewa, zawsze intonował pomyślne imię Pana. Dzięki mocy tego intonowania nawet trucizna nie działała na niego.

Adi 10.75  Znaczenie: Garuda Pandita został pewnego razu ukąszony przez jadowitą żmiję, lecz dzięki temu, że intonował maha-mantrę Hare Krsna, trucizna żmiji nie odniosła skutku.

Adi 10.76    Gopinatha Simha, trzydziesta ósma gałąź drzewa, był wiernym sługą Pana Caitanyi Mahaprabhu. Pan żartobliwie nazywał go Akrurą.

Adi 10.76  Znaczenie: W rzeczywistości był on Akrurą, jak stwierdza Gaura-ganoddeśa-dipika.

Adi 10.77    Devananda Pandita był zawodowym recytatorem Śrimad-Bhagavatam, lecz dzięki łasce Vakreśvara Pandity i Pana zrozumiał interpretację Bhagavatam z punktu widzenia bhakti.

Adi 10.77  Znaczenie: W Caitanya-bhagavata, w Dwudziestym Pierwszym Rozdziale Madhya-lili powiedziane jest, że Devananda Pandita był mieszkańcem tej samej wioski, w której mieszkał ojciec Sarvabhauma Bhattacaryi. Był on zawodowym recytatorem Śrimad-Bhagavatam, lecz Panu Caitanyi Mahaprabhu nie podobała się jego interpretacja. W obecnym mieście Navadvipa, które poprzednio było znane jako Kuliya, Pan Caitanya okazał mu takie miłosierdzie, że porzucił on interpretację Mayavadi Śrimad-Bhagavatam i nauczył się wyjaśniania go zgodnie z bhakti. Poprzednio, kiedy Devananda szerzył interpretację Mayavadi, na jego spotkaniu obecny był Śrivasa Thakura, a kiedy zaczął płakać, studenci Devanandy odpędzili go. Kilka dni później przechodził tamtędy Caitanya Mahaprabhu i kiedy spotkał Devanandę, skarcił go srodze z powodu jego Mayavada interpretacji Śrimad-Bhagavatam. W tym czasie Devananda miał bardzo niewielką wiarę w Śri Caitanyę Mahaprabhu jako inkarnację Pana Krsny, lecz nieco później, pewnej nocy w jego domu gościł Vakreśvara Pandita i kiedy wyjaśnił mu naukę o Krsnie, Devananda był przekonany co do tożsamości Pana Caitanyi Mahaprabhu. W ten sposób został nakłoniony do wyjaśniania Śrimad-Bhagavatam zgodnie ze zrozumieniem Vaisnava. W Gaura-ganoddeśa-dipice powiedziane jest, że poprzednio był on Bhaguri Munim, który był sabha-panditą recytującym literaturę wedyjską w domu Nandy Maharajy.

Adi 10.78-79    Śri Khandavasi Mukunda i jego syn Raghunandana byli trzydziestą dziewiątą gałęzią drzewa, Narahari był czterdziestą, Ciranjiva - czterdziestą pierwszą, a Sulocana - czterdziestą drugą. Wszyscy byli wielkimi gałęziami wszechmiłosiernego drzewa Caitanyi Mahaprabhu. Wszędzie rozdzielali owoce i kwiaty miłości do Boga.

Adi 10.78-79  Znaczenie: Śri Mukunda dasa był synem Narayana dasa i najstarszym bratem Narahari i Sarakary. Jego drugi brat miał na imię Madhava dasa, a jego syn - Raghunandana dasa. Potomkowie Raghunandana dasa nadal żyją w wiosce zwanej Śrikhanda, cztery mile na zachód od Katwy, gdzie zwykł mieszkać Raghunandana dasa. Raghunandana miał jednego syna zwanego Kanai, który miał dwóch synów - Madana Rayę, który był uczniem Narahari Thakury, i Vamśivadanę. Szacuje się, że w dynastii tej zstąpiło przynajmniej czterysta osób. Imiona ich wszystkich zapisane są w wiosce Śrikhanda. Gaura-ganoddeśa-dipika stwierdza, że gopi o imieniu Vrndadevi stała się Mukunda dasem, który mieszkał w wiosce Śrikhanda i był bardzo drogi Śri Caitanyi Mahaprabhu. Jego cudowne oddanie i miłość do Krsny zostały opisane w Madhya-lili, Rozdziale Piętnastym. W Ósmym Rozdziale Bhakti-ratnakara powiedziane jest, że Raghunandana zwykł służyć Bóstwu Pana Caitanyi Mahaprabhu.

    Narahari dasa Sarakara był bardzo sławnym bhaktą. Jego uczniem był Locana dasa Thakura, sławny autor Caitanya-mangala. W Caitanya-mangala powiedziane jest, że Śri Gadadhara dasa i Narahari Sarakara byli niezwykle drodzy Śri Caitanyi Mahaprabhu, lecz nie ma tam żadnego szczególnego stwierdzenia dotyczącego mieszkańców wioski Śrikhanda.

    Ciranjiva i Sulocana obaj byli mieszkańcami Śrikhandy, gdzie nadal żyją ich potomkowie. Spośród dwóch synów Ciranjivy, starszy, Ramacandra Kaviraja, był uczniem Śrinivasacaryi i bliskim towarzyszem Narottama dasa Thakury. Młodszym synem był Govinda dasa Kaviraja, słynny poeta. Vaisnava. Żoną Ciranjivy była Sunanda a jego teściem był Damodara Sena Kaviraja. Poprzednio Ciranjiva mieszkał na brzegu Gangesu w wiosce Kumaranagara. Gaura-ganoddeśa-dipika (werset 207) oznajmia, że poprzednio był on Candriką we Vrndavanie.

Adi 10.80    Satyaraja, Ramananda, Yadunatha, Purusottama, Śankara i Vidyananda należeli do gałęzi dwudziestej. Byli mieszkańcami wioski znanej jako Kulina-grama.
Adi 10.81    Wszyscy mieszkańcy wioski Kulina-grama, na czele z Vaninatha Vasu, byli sługami Pana Caitanyi, który był ich jedynym życiem i bogactwem.
Adi 10.82    Pan powiedział: "Nie mówiąc już o innych, nawet pies w wiosce Kulina-grama jest Moim drogim przyjacielem.
Adi 10.83    "Nikt nie może mówić o szczęśliwej pozycji Kulina-gramy. Jest ona tak wzniosła, że nawet zamiatacze doglądający swych świń również intonują maha-mantrę Hare Krsna."
Adi 10.84    Po stronie zachodniej była gałąź czterdziesta trzecia, czterdziesta czwarta i czterdziesta piąta - Śri Sanatana, Śri Rupa i Anupama. Były one najlepsze ze wszystkich.

Adi 10.84  Znaczenie: Śri Anupama był ojcem Śrila Jivy Gosvamiego i najmłodszym bratem Śri Sanatany Gosvamiego i Śri Rupy Gosvamiego. Jego poprzednie imię brzmiało Vallabha, ale kiedy Pan Caitanya go spotkał, nadał mu imię Anupama. Ponieważ ci trzej bracia pracowali w rządzie muzułmańskim, otrzymali tytuł Mullik. Nasza osobista rodzina związana jest z Mullikami zamieszkującymi na Drodze Mahatmy Gandhiego w Kalkucie i często odwiedzaliśmy ich świątynię Radha-Govinda. Należą oni do tej samej rodziny co my. Naszą rodzinną gotrą, czyli oryginalną linią genealogiczną, jest gautama-gotra, czyli linia uczniów wywodząca się od Gautamy Muniego, i nasze nazwisko jest De. Lecz ponieważ przyjęli oni pozycję Zamindarów w rządzie muzułmańskim, otrzymali tytuł Mullik. Podobnie, Rupa, Sanatana i Vallabha również otrzymali tytuł Mullik. Mullik oznacza "pan". Tak jak rząd angielski nadaje bogatym i szanowanym osobom tytuł "lord", tak muzułmanie nadają tytuł Mullik bogatym, szanowanym rodzinom mającym związek z rządem. Tytuł Mullik spotyka się nie tylko pomiędzy arystokracją hinduską, lecz również pomiędzy muzułmanami. Tytuł ten nie jest ograniczony do określonej rodziny, lecz jest nadawany różnym rodzinom i kastom. Kwalifikacje potrzebne do otrzymania tego tytułu to zamożność i godność społeczna.

    Sanatana Gosvami i Rupa Gosvami należeli do bharadvaja-gotry, co oznacza, że należeli albo do rodziny, albo sukcesji uczniów Bharadvajy Muniego. Jako członkowie ruchu świadomości Krsny, należymy do rodziny albo sukcesji uczniów Sarasvati Gosvamiego i wskutek tego jesteśmy znani jako Sarasvata. Dlatego pokłony ofiarowane są mistrzowi duchowemu jako sarasvata-deva, czyli członkowi rodziny Sarasvata (namas te sarasvate devam), którego misją jest szerzenie kultu Śri Caitanyi Mahaprabhu (gaura-vani-pracarine) i walka z impersonalistami i voidystami (nirviśesa-śunyavadi-paścatya-deśa-tarine). To było również zajęciem Sanatany Gosvamiego, Rupy Gosvamiego i Anupamy Gosvamiego.

    Drzewo genealogiczne Sanatany Gosvamiego, Rupy Gosvamiego i Vallabhy Gosvamiego może zostać prześledzone aż do dwunastego wieku śakabda, kiedy dżentelmen o imieniu Sarvajna pojawił się w bardzo bogatej i zamożnej rodzinie bramińskiej w prowincji Karnata. Miał on dwóch synów o imionach Aniruddhera Rupeśvara i Harihara, którzy zostali pozbawieni swych królestw i w ten sposób zmuszeni zamieszkać w górach. Syn Rupeśvary, który miał na imię Padmanabha, przeniósł się do miejsca w Bengalu na brzegu Gangesu znanego jako Naihati. Tam miał pięciu synów, z których najmłodszy, Mukunda, miał dobrze wychowanego syna o imieniu Kumaradeva, który był ojcem Rupy, Sanatany i Vallabhy. Kumaradeva mieszkał w Baklacandra-dvipie, która znajdowała się w okręgu Yaśohara i teraz znana jest jako Phateyabad. Spośród wielu jego synów, trzech przyjęło ścieżkę Vaisnavizmu. Później Śri Vallabha i jego starsi bracia Śri Rupa i Sanatana przybyli z Candradvipy do wioski w okręgu Maldah w Bengalu, znanej jako Ramakeli. To w tej wiosce narodził się Śrila Jiva Gosvami, przyjmując Vallabhę za swego ojca. Ponieważ trzej bracia zaangażowali się w służbę rządu muzułmańskiego, otrzymali tytuł Mullik. Kiedy Pan Caitanya Mahaprabhu odwiedził wioskę Ramakeli, spotkał tam Vallabhę. Później Śri Rupa Gosvami, po spotkaniu ze Śri Caitanyą Mahaprabhu, zrezygnował ze służby rządowej i kiedy udał się do Vrndavany, aby spotkać Pana Caitanyę, Vallabha mu towarzyszył. Spotkanie Rupy Gosvamiego i Vallabhy z Caitanyą Mahaprabhu w Allahabad opisane zostało w Dziewiętnastym Rozdziale Madhya-lili.

    W rzeczywistości ze stwierdzeń Sanatany Gosvamiego wynika, że Śri Rupa Gosvami i Vallabha udali się do Vrndavany na polecenie Śri Caitanyi Mahaprabhu. Najpierw udali się do Mathury, gdzie spotkali dżentelmena Subuddhi Rayę, który utrzymywał się ze sprzedaży suchego drewna opałowego. Był on bardzo zadowolony, że spotkał Śri Rupę Gosvamiego i Anupamę i pokazał im dwanaście lasów Vrndavany. Tak więc mieszkali we Vrndavanie przez miesiąc, a następnie ponownie udali się na poszukiwanie Sanatany Gosvamiego. Idąc wzdłuż brzegu Gangesu dotarli do Allahabad, czyli Prayaga-tirtha, ale ponieważ Sanatana Gosvami przybył tam inną drogą, nie spotkali go. Kiedy Sanatana Gosvami przybył do Mathury, Subuddhi Raya poinformował go o wizycie Rupy Gosvamiego i Anupamy. Kiedy Rupa Gosvami i Anupama spotkali Caitanyę Mahaprabhu w Benares, usłyszeli od Niego o podróżach Sanatany Gosvamiego i tak powrócili do Bengalu, uporządkowali swe sprawy z państwem i, na polecenie Śri Caitanyi Mahaprabhu, poszli zobaczyć Pana w Jagannatha Puri.

    W roku 1436 śakabda, najmłodszy brat, Anupama, umarł i powrócił do domu, z powrotem do Boga. Udał się do siedziby w niebie duchowym, gdzie przebywa Śri Ramacandra. W Jagannatha Puri Śri Rupa Gosvami poinformował Śri Caitanyę Mahaprabhu o tym wydarzeniu. Vallabha był wielkim bhaktą Śri Ramacandry; dlatego nie był w stanie poważnie potraktować wielbienia Radha-Govindy zgodnie z instrukcjami Śri Caitanyi Mahaprabhu. Jednakże bezpośrednio przyjął Śri Caitanyę Mahaprabhu za inkarnację Najwyższej Osoby Boga Ramacandry. W Bhakti-ratnakara znajduje się następujące stwierdzenie: "Śri Gaurasundara nadał Vallabhie imię Anupama, lecz był on zawsze zaabsorbowany służbą oddania dla Pana Ramacandry. Nie znał nikogo poza Śri Ramacandrą, lecz wiedział, że Caitanya Gosani był tym samym Panem Ramacandrą."

    Gaura-ganoddeśa-dipika (180) opisuje, że Śri Rupa Gosvami był gopi o imieniu Śri Rupa-manjari. W Bhakti-ratnakara znajduje się lista książek skompilowanych przez Śri Rupę Gosvamiego. Spośród wszystkich tych książek, pomiędzy Vaisnavami popularnych jest szesnaście:

(1) Hamsaduta,

(2) Uddhava-sandeśa,

(3) Krsna-janma-tithi-vidhi,

(4 i 5) Ganoddeśa-dipika, Brhat (większa) i Laghu (mniejsza),

(6) Stavamala,

(7) Vidagdha-madhava,

(8) Lalita-madhava,

(9) Dana-keli-kaumudi,

(10) Bhakti-rasamrta-sindhu (jest to najsłynniejsza książka Śri Rupy Gosvamiego),

(11) Ujjvala-nilamani,

(12) Akhyata-candrika,

(13) Mathura-mahima,

(14) Padyavali,

(15) Nataka-candrika i

(16) Laghu-bhagavatamrta.

Śri Rupa Gosvami porzucił wszelkie związki rodzinne, przyjął wyrzeczony porządek życia i podzielił swe pieniądze, oddając pięćdziesiąt procent braminom i Vaisnavom, a dwadzieścia pięć procent swym kutumba (członkom rodziny). Dwadzieścia pięć procent zatrzymał na osobiste potrzeby. W Jagannatha Puri spotkał Haridasa Thakurę i tam spotkał również Pana Caitanyę i innych Jego towarzyszy. Śri Caitanya Mahaprabhu zwykł chwalić pismo Rupy Gosvamiego. Śrila Rupa Gosvami mógł komponować wersety zgodnie z pragnieniem Śri Caitanyi Mahaprabhu i z Jego polecenia napisał dwie książki Lalita-madhavę i Vidagdha-madhavę. Pan Caitanya pragnął, aby dwaj bracia, Sanatana Gosvami i Rupa Gosvami, publikowali wiele książek popierających religię Vaisnava. Kiedy Sanatana Gosvami spotkał Śri Caitanyę Mahaprabhu, Pan również poradził mu, by udał się do Vrndavany.

    Śri Sanatana Gosvami opisany jest w Gaura-ganoddeśa-dipice (181). Poprzednio był znany jako Rati-manjari albo czasami Labanga-manjari. Bhakti-ratnakara oznajmia, że jego mistrz duchowy, Vidyavacaspati, czasami przebywał w wiosce Ramakeli i u niego Sanatana Gosvami studiował całą literaturę wedyjską. Był tak oddany swemu mistrzowi duchowemu, że nie można tego opisać. Według systemu wedyjskiego jeśli ktoś widzi muzułmanina, musi spełnić rytuały, aby odpokutować za to spotkanie. Sanatana Gosvami zawsze obcował z królami muzułmańskimi. Nie przywiązując wiele uwagi do zaleceń wedyjskich zwykł odwiedzać domy muzułmańskich królów i wskutek tego uważał, że został nawrócony na mahometanizm. Dlatego był zawsze bardzo pokorny i łagodny. Kiedy Sanatana Gosvami przedstawił się Panu Caitanyi Mahaprabhu, przyznał: "Zawsze obcuję z ludźmi niskiej klasy i dlatego moje zachowanie jest odrażające." W rzeczywistości należał do szanowanej rodziny bramińskiej, ale ponieważ uważał swe zachowanie za odrażające, nie usiłował zaliczać się do braminów, lecz zawsze pozostawał pomiędzy ludźmi niższych kast. Napisał Hari-bhakti-vilasa i Vaisnava-tosani, które jest komentarzem do Dziesiątego Canto Śrimad-Bhagavatam. W roku 1476 śakabda ukończył komentarz Brhad-vaisnava-tosani do Śrimad-Bhagavatam. W roku 1504 śakabda ukończył Laghu-tosani.

    Śri Caitanya Mahaprabhu nauczał Swych zasad poprzez czterech głównych zwolenników. Spośród nich wyjątkowym jest Ramananda Raya, gdyż poprzez niego Pan nauczał, w jaki sposób bhakta może całkowicie zniszczyć moc Kupidyna. Dzięki mocy Kupidyna skoro tylko mężczyzna ujrzy piękną kobietę, zostaje pokonany przez jej piękno. Śri Ramananda Raya pokonał dumę Kupidyna, ponieważ w Jagannatha-vallabha-nataka osobiście kierował niezwykle pięknymi młodymi dziewczętami w tańcu, lecz ich młodzieńcze piękno nigdy nie podziałało na niego. Śri Ramananda Raya osobiście kąpał te dziewczęta, dotykając ich i myjąc je własnymi rękoma, jednakże pozostał spokojny i beznamiętny, jakim powinien być wielki bhakta. Pan Caitanya Mahaprabhu stwierdził, że było to możliwe tylko dla Ramananda Rayi. Podobnie, Damodara Pandita był znany ze swej obiektywności krytyka. Nie oszczędził nawet Caitanyi Mahaprabhu. Tego również nie może nikt imitować. Haridasa Thakurę cechowała wyjątkowa wytrzymałość, ponieważ chociaż był bity kijami na dwudziestu dwóch jarmarkach, niemniej jednak pozostał tolerancyjny. Podobnie, chociaż Śri Sanatana Gosvami należał do najbardziej szanowanej rodziny bramińskiej, cechowała go wyjątkowa pokora i łagodność.

    Dziewiętnasty Rozdział Madhya-lili opisuje, jakie środki przyjął Sanatana Gosvami w celu uwolnienia się od służby rządowej. Posłał on Nawabowi, gubernatorowi muzułmańskiemu, zawiadomienie o chorobie, a w rzeczywistości z braminami studiował w domu Śrimad-Bhagavatam. Kiedy Nawab otrzymał tę informację od lekarza królewskiego, natychmiast poszedł odwiedzić Sanatanę Gosvamiego, aby odkryć jego zamiary. Nawab poprosił Sanatanę, aby towarzyszył mu w wyprawie do Orissy, lecz kiedy Sanatana Gosvami odmówił, Nawab kazał go uwięzić. Kiedy Rupa Gosvami opuszczał dom, pozostawił notatkę Sanatanie Gosvamiemu, w której informował go o pewnych pieniądzach, które powierzył lokalnemu handlarzowi. Sanatana Gosvami wykorzystał te pieniądze do przekupienia strażnika więziennego i do wydostania się z więzienia. Następnie udał się do Benares, aby spotkać Caitanyę Mahaprabhu. Wziął ze sobą tylko jednego sługę, który miał na imię Iśana. W drodze zatrzymali się w sarai, czyli hotelu, i kiedy właściciel hotelu dowiedział się, że Iśana miał trochę złotych monet, zamierzał zabić zarówno Sanatanę Gosvamiego, jak i Iśanę i zabrać im monety. Później Sanatana Gosvami spostrzegł, że chociaż właściciel hotelu nie znał ich, ze szczególną uwagą dbał o ich komfort. Dlatego doszedł do wniosku, że Iśana musiał w tajemnicy trzymać przy sobie trochę pieniędzy i że właściciel hotelu był tego świadom i wskutek tego planował ich zabić. Zapytany przez Sanatanę Gosvamiego, Iśana przyznał, że w istocie miał ze sobą pieniądze, toteż Sanatana Gosvami zabrał je i oddał właścicielowi hotelu, prosząc, by pomógł przedostać im się przez dżunglę. Tak więc z pomocą właściciela hotelu, który był również szefem złodziei na tym terytorium, przebył on góry Hazipur, które obecnie znane są jako Hazaribags. Następnie spotkał swego szwagra Śrikantę, który poprosił go, aby z nim został. Sanatana Gosvami odmówił, lecz zanim się rozstali, Śrikanta podarował mu wartościowy koc.

    W jakiś sposób Sanatana Gosvami dotarł do Varanasi i tam w domu Candraśekhary spotkał Pana Caitanyę Mahaprabhu. Z polecenia Pana, Sanatanę Gosvamiego ogolono, a jego szaty zmieniono na szaty wędrownego mnicha, czyli babaji. Nałożył on stare szaty Tapana Miśry i przyjął prasada w domu bramina Maharastry. Następnie, w dysputach z Panem Caitanyą Mahaprabhu, Pan osobiście wyjaśnił mu wszystko o służbie oddania. Poradził Sanatanie Gosvamiemu, by pisał książki o służbie oddania, jak również książkę zawierającą wskazówki o czynnościach Vaisnavów, oraz by odnalazł zagubione miejsca pielgrzymek we Vrndavanie. Pan Caitanya Mahaprabhu udzielił mu Swych błogosławieństw, aby mógł wykonać całą tę pracę, a także wyjaśnił Sanatanie Gosvamiemu znaczenie wersetu atmarama z sześćdziesięciu jeden różnych punktów widzenia.

    Sanatana Gosvami udał się do Vrndavany główną drogą, i kiedy dotarł do Mathury, spotkał Subuddhi Rayę. Następnie powrócił do Jagannatha Puri przez Jharikhandę, dżunglę Uttara Pradesh. W Jagannatha Puri postanowił porzucić swe ciało upadając pod koło Jagannatha ratha, lecz Caitanya Mahaprabhu ocalił go. Następnie Sanatana Gosvami spotkał Haridasa Thakurę i usłyszał o odejściu Anupamy. Później Sanatana Gosvami opisał chwały Haridasa Thakury. Sanatana przestrzegał etykiety świątyni Jagannatha, i aby odwiedzić Pana Caitanyę, szedł przez plażę, chociaż słońce prażyło niezwykle mocno. Poprosił Jagadananda Panditę, aby dał mu pozwolenie powrotu do Vrndavany. Pan Caitanya Mahaprabhu chwalił charakter Sanatany Gosvamiego i objął go, uważając jego ciało za duchowe. Śri Caitanya Mahaprabhu polecił Sanatanie Gosvamiemu, aby przez jeden rok mieszkał w Jagannatha Puri. Kiedy po wielu latach powrócił do Vrndavany, ponownie spotkał Rupę Gosvamiego i obaj bracia pozostali we Vrndavanie, aby wypełnić polecenia Śri Caitanyi Mahaprabhu.

    Miejsce, gdzie poprzednio mieszkali Śri Rupa Gosvami i Sanatana Gosvami, stało się teraz miejscem pielgrzymek. Na ogół znane jest ono jako Gupta Vrndavana, czyli ukryta Vrndavana, i jest usytuowane osiem mil na południe od Imrejabajary. Nadal odwiedza się tam następujące miejsca:

(1) świątynię Bóstwa Śri Madana-mohana,

(2) drzewo Keli-kadamba, pod którym Śri Caitanya Mahaprabhu spotkał Sanatanę Gosvamiego nocą i

(3) Rupasagarę, ogromny staw wykopany przez Śri Rupę Gosvamiego.

W celu odnowienia świątyni i stawu, w roku 1924 założono towarzystwo nazywane Ramakeli-samskara-samiti.

Adi 10.85    Pomiędzy tymi gałęźmi, Rupa i Sanatana byli głównymi. Anupama, Jiva Gosvami i inni, na czele z Rajendrą, byli ich podgałęziami.

Adi 10.85  Znaczenie: Gaura-ganoddeśa-dipika stwierdza, że Śrila Jiva Gosvami był poprzednio gopi Vilasa-manjari. Jiva Gosvami od samego dzieciństwa miał wielkie zamiłowanie do Śrimad-Bhagavatam. Później przybył do Navadvipy, by studiować sanskryt i, podążając śladami Śri Nityanandy Prabhu, okrążył całą Navadvipa-dhamę. Po odwiedzeniu Navadvipa-dhamy udał się do Benares, aby studiować sanskryt pod kierunkiem Madhusudany Vacaspatiego, a po ukończeniu swych studiów w Benares udał się do Vrndavany i przyjął schronienie swych stryjów, Śri Rupy i Sanatany. Opisane jest to w Bhakti-ratnakara. O ile nam wiadomo, Śrila Jiva Gosvami ułożył i zredagował przynajmniej dwadzieścia pięć książek. Wszystkie te książki są bardzo sławne i oto ich tytuły:

(1) Hari-namamrta-vyakarana,

(2) Sutra-malika,

(3) Dhatu-sangraha,

(4) Krsnarca-dipika,

(5) Gopala-virudavali,

(6) Rasamrta-śesa,

(7) Śri Madhava-mahotsava,

(8) Śri Sankalpa-kalpavrksa,

(9) Bhavartha-sucaka-campu,

(10) Gopala-tapani-tika,

(11) komentarz do Brahma-samhity,

(12) komentarz do Bhakti-rasamrta-sindhu,

(13) komentarz do Ujjvala-nilamani,

(14) komentarz do Yogasarastava,

(15) komentarz do Gayatri-mantry, jak opisana ona została w Agni Puranie,

(16) opis lotosowych stóp Pana z Padma Purany,  

(17) opis lotosowych stóp Śrimati Radharani,

(18) Gopala-campu (w dwóch częściach) i

(19-25) siedem sandarbh:

Krama Sandarbha,

Tattva Sandarbha,

Bhagavat Sandarbha,

Paramatma Sandarbha,

Krsna Sandarbha,

Bhakti Sandarbha i

Priti Sandarbha.

Po odejściu Śrila Rupy Gosvamiego i Sanatany Gosvamiego we Vrndavanie, Śrila Jiva Gosvami został acaryą wszystkich Vaisnavów w Bengalu, Orissie i reszcie świata i to właśnie on kierował nimi w ich służbie oddania. We Vrndavanie założył świątynię Radha-Damodara, gdzie mieliśmy sposobność mieszkać i żyć w odosobnieniu aż do wieku 65 lat, kiedy to postanowiliśmy udać się do Stanów Zjednoczonych Ameryki. Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami skompilował swą słynną Caitanya-caritamrtę jeszcze za życia Jivy Gosvamiego. Później Śrila Jiva Gosvami zainspirował Śrinivasa Acaryę, Narottama dasa Thakurę i Duhkhi Krsnadasę, by nauczali świadomości Krsny w Bengalu. Jiva Gosvami otrzymał informację, że wszystkie manuskrypty, które zostały zabrane z Vrndavany i posłane do Bengalu w celach nauczania, zostały ukradzione w pobliżu Visnupury w Bengalu, lecz później powiadomiono go, że książki te odzyskano. Śrila Jiva Gosvami nadał tytuł Kaviraja Ramacandra Senie, uczniowi Śrinivasy Acaryi, oraz jego młodszemu bratu Govindzie. Jeszcze za życia Jivy Gosvamiego, Śrimati Jahnavi-devi, moc przyjemności Śri Nityanandy Prabhu, udała się do Vrndavany z paroma bhaktami. Jiva Gosvami był bardzo łaskawy dla Gaudiya Vaisnavów, Vaisnavów z Bengalu. Każdemu, kto udawał się do Vrndavany, zapewniał mieszkanie i prasada. Jego uczeń Krsnadasa Adhikari sporządził w swym dzienniku listę wszystkich książek Gosvamich.

    Sahajiya wnoszą trzy oskarżenia przeciwko Śrila Jivie Gosvamiemu. Z pewnością nie jest to zgodne z pełnieniem służby oddania. Pierwsze oskarżenie dotyczy materialisty, który był bardzo dumny ze swej reputacji wielkiego uczonego sanskryckiego, i przyszedł do Śrila Rupy Gosvamiego i Sanatany Gosvamiego, aby sprzeczać się z nimi na temat pism objawionych. Śrila Rupa Gosvami i Sanatana Gosvami, nie chcąc tracić czasu, dali mu oznajmienie na piśmie, że pokonał ich w dyskusji na temat pism objawionych. Wziąwszy to, naukowiec udał się do Jivy Gosvamiego, pragnąc uzyskać podobne stwierdzenie porażki, lecz Jiva Gosvami nie zgodził się mu go dać. Wprost przeciwnie, dyskutował z nim na temat pism i pokonał go. Nie ulega wątpliwości, że Jiva Gosvami postąpił właściwie, nie dopuszczając do tego, aby ten nieuczciwy uczony rozgłaszał, że pokonał Śrila Rupę Gosvamiego i Sanatanę Gosvamiego. Lecz z powodu swego nieuctwa klasa sahajiya mówiąc o tym wydarzeniu oskarża Śrila Jivę Gosvamiego o odstąpienie od zasady pokory. Nie wiedzą jednakże, że kiedy ktoś znieważa nasz własny honor, wówczas pokora i łagodność są właściwe. Lecz kiedy ktoś zniesławia Pana Visnu lub acaryów, nie należy być pokornym i łagodnym, lecz trzeba działać. Trzeba podążać za przykładem danym przez Śri Caitanyę Mahaprabhu. Pan Caitanya mówi w Swojej modlitwie:

 

trnad api sunicena taror api sahisnuna

amanina manadena kirtaniyah sada harih

 

"Święte imię Pana należy intonować w pokornym stanie umysłu, uważając siebie za niższego od słomy na ulicy; trzeba być bardziej tolerancyjnym niż drzewo, pozbawionym wszelkiego zmysłu fałszywego prestiżu i należy być gotowym ofiarowywać wszelki szacunek innym. W takim stanie umysłu można intonować święte imię Pana bez przerwy." Niemniej jednak, kiedy Pan otrzymał informację, że Jagi i Madhai zranili Nityanandę Prabhu, udał się w to miejsce, rozgniewany jak ogień, pragnąc ich zabić. Tak więc Pan Caitanya wyjaśnił ten werset przykładem Swego własnego zachowania. Należy tolerować zniewagi wobec samego siebie, lecz kiedy ktoś znieważa osoby nadrzędne, takie jak innych Vaisnavów, nie powinno się być ani pokornym, ani łagodnym; należy przedsięwziąć właściwe kroki, aby przeciwdziałać takiemu bluźnierstwu. Jest to obowiązkiem sługi guru i Vaisnavów. Każdy, kto rozumie zasadę wiecznego służenia guru i Vaisnavom, doceni postępowanie Śri Jivy Gosvamiego w związku ze zwycięstwem tego tzw. uczonego nad jego guru, Śrila Rupą i Śrila Sanataną Gosvamim.

    Inna historia wymyślona w celu zniesławienia Śrila Jivy Gosvamiego oznajmia, że po skompilowaniu Śri Caitanya-caritamrty, Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami pokazał manuskrypt Jivie Gosvamiemu, który myślał, że zaszkodzi on jego reputacji wielkiego naukowca i dlatego wrzucił go do studni. Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami doznał wielkiego szoku i umarł. Na szczęście kopię manuskryptu Caitanya-caritamrty miała osoba o imieniu Mukunda i dlatego później możliwe było opublikowanie tej książki. Historia ta jest innym haniebnym przykładem zniewagi przeciwko guru i Vaisnavie. Takiej historii nigdy nie należy przyjmować za autorytatywną.

    Według innego oskarżenia Śrila Jiva Gosvami nie pochwalał zasad parakiya-rasy Vrajadhamy i dlatego popierał svakiya-rasę, dowodząc, że Radha i Krsna są wiecznym małżeństwem. W rzeczywistości, za życia Jivy Gosvamiego niektórzy z jego zwolenników nie pochwalali parakiya-rasy gopi. Dlatego dla ich korzyści duchowej Śrila Jiva Gosvami popierał svakiya-rasę, gdyż mógł zrozumieć, że w przeciwnym razie sahajiya będą eksploatowali parakiya-rasę, tak jak to rzeczywiście robią obecnie. Na nieszczęście we Vrndavanie i Navadvipie stało się to modą wśród sahajiyów, że w swej rozpuście znajdują sobie nieślubnego partnera seksualnego, aby z nim żyć i pełnić służbę oddania w parakiya-rasie. Przewidując to, Śrila Jiva Gosvami popierał svakiya-rasę, a później pochwalili to również wszyscy acaryowie Vaisnava. Śrila Jiva Gosvami nigdy nie był przeciwny transcendentalnej parakiya-rasie ani też nie potępiali jej inni Vaisnavowie. Śrila Jiva Gosvami ściśle podąża za poprzedzającymi go guru i Vaisnavami, Śrila Rupą i Sanataną Gosvamim, i Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami przyjął go za jednego ze swych instruujących guru.

Adi 10.86    Z woli najwyższego ogrodnika, gałęzie Śrila Rapy Gosvamiego i Sanatany Gosvamiego rozkrzewiły się bardzo, rozprzestrzeniając się na kraje zachodnie i pokrywając cały teren.
Adi 10.87    Rozszerzając się do granic rzeki Sindhu i dolin gór Himalajów, rozprzestrzeniły się po całych Indiach, obejmując wszystkie miejsca pielgrzymek takie jak Vrndavana, Mathura i Haridvara.
Adi 10.88    Owoce miłości do Boga, które wyrosły na tych dwóch gałęziach, rozdzielano obficie. Każdy, kto ich skosztował, zaczynał szaleć za nimi.
Adi 10.89    Ogół ludzi w zachodniej części Indii nie był ani inteligentny, ani nie cechowało go dobre zachowanie, lecz dzięki wpływowi Śrila Rapy Gosvamiego i Sanatany Gosvamiego, został wyszkolony w służbie oddania i dobrym zachowaniu.

Adi 10.89  Znaczenie: Chociaż nie tylko w krajach zachodnich ludzie byli zanieczyszczeni towarzystwem muzułmanów, faktem jest, że im dalej posuwamy się na zachód Indii, tym więcej znajdziemy ludzi, którzy odstąpili od kultury wedyjskiej. Nawet 5 000 lat temu, kiedy cała planeta znajdowała się pod kontrolą Maharajy Pariksita, kultura wedyjska panowała wszędzie. Stopniowo jednakże ludzie zostali poddani wpływom kultury niewedyjskiej i stracili rozeznanie, jak zachowywać się w odniesieniu do służby oddania. Śrila Rupa Gosvami i Sanatana Gosvami bardzo łaskawie nauczali kultu bhakti w Indiach Zachodnich i podążając w ich ślady, propagatorzy kultu Caitanyi w krajach zachodnich szerzą ruch sankirtanu i wpajają ludziom zasady zachowania Vaisnava, w ten sposób oczyszczając i przemieniając wiele osób, które poprzednio były przyzwyczajone do kultury mlecchów i yavanów. Wszyscy nasi bhaktowie w krajach zachodnich porzucają swe stare zwyczaje niedozwolonego seksu, intoksykacji, jedzenia mięsa i hazardu. Oczywiście 500 lat temu praktyki takie nie były znane przynajmniej w Indiach Wschodnich, lecz na nieszczęście cała India padła ofiarą tych niewedyjskich zasad, które czasami są nawet popierane przez rząd.

Adi 10.90    Zgodnie ze wskazówkami pism objawionych obaj Gosvami odnaleźli zagubione miejsca pielgrzymek i zainaugurowali wielbienie Bóstw we Vrndavanie.

Adi 10.90  Znaczenie: Miejsce, gdzie teraz znajduje się Śri Radhakunda, w czasach Caitanyi Mahaprabhu było polem rolniczym. Znajdował się tam niewielki zbiornik wodny i Śri Caitanya Mahaprabhu wykąpał się w tej wodzie i poinformował, że w miejscu tym istniała oryginalnie Radhakunda. Wypełniając Jego wskazówki, Śrila Rupa Gosvami i Sanatana Gosvami odnowili Radhakundę. Jest to jeden ze wspaniałych przykładów, w jaki sposób Gosvami odnaleźli zagubione miejsca pielgrzymek. Podobnie, to dzięki wysiłkowi Gosvamich założone zostały wszystkie ważne świątynie we Vrndavanie. Początkowo było siedem ważnych świątyń Gaudiya Vaisnavów we Vrndavanie, mianowicie:

świątynia Madana-mohany,

świątynia Govindy,

świątynia Gopinathy,

świątynia Śri Radharamany,

świątynia Radha-Śyamasundary,

świątynia Radha-Damodary i

świątynia Gokulanandy.

Adi 10.91    Śrila Raghunatha dasa Gosvami, czterdziesta szósta gałąź drzewa, był jednym z najdroższych sług Pana Caitanyi Mahaprabhu. Pozostawił on całą swą materialną własność, by całkowicie podporządkować się Panu i żyć u Jego lotosowych stóp.

Adi 10.91  Znaczenie: Śrila Raghunatha dasa Gosvami najprawdopodobniej urodził się w roku 1416 śakabda, w rodzinie kayastha jako syn Govardhana Majumdary, który był młodszym bratem ówczesnego Zamindara Hiranya Majumdary. Wioska, w której się narodził, znana jest jako Śri Krsnapura. Na drodze kolejowej pomiędzy Kalkutą a Burdwan znajduje się stacja o nazwie Triśabagha, a w odległości około półtorej mili jest wioska Śri Krsnapura, gdzie usytuowany był dom rodzinny Śri Raghunathy dasa Gosvamiego. Nadal znajduje się tam świątynia Śri Śri Radha-Govindy. Przed świątynią znajduje się ogromna otwarta przestrzeń, lecz nie ma tam ogromnego holu na spotkania. Jednakże świątynię tę zrekonstruował bogaty dżentelmen z Kalkuty o nazwisku Haricarana Ghosh, mieszkający w dzielnicy Simla. Całe podwórze świątynne otoczone jest murami, a w małej komnacie z boku świątyni znajduje się mała platforma, na której Raghunatha dasa Gosvami zwykł wielbić Bóstwo. Z boku świątyni jest zamierająca rzeka Sarasvati.

    Wszyscy przodkowie Śrila Raghunathy dasa Gosvamiego byli Vaisnavami i byli bardzo zamożnymi ludźmi. Jego mistrzem duchowym w domu był Yadunandana Acarya. Chociaż Raghunatha dasa miał rodzinę, nie był przywiązany do swych posiadłości i żony. Widząc jego skłonność do opuszczenia domu, jego ojciec i wuj zaangażowali specjalnych strażników, by go pilnowali, lecz niemniej jednak udało mu się ujść ich czujności i udać się do Jagannatha Puri, gdzie spotkał się ze Śri Caitanyą Mahaprabhu. Wydarzenie to miało miejsce w roku 1439 śakabda. Raghunatha dasa Gosvami skompilował trzy książki pod tytułem Stava-mala czy Stavavali, Dana-carita i Muktacarita. Żył bardzo długo. Przez większą część swego życia mieszkał nad Radhakundą. Obok Radhakundy nadal istnieje miejsce, gdzie Raghunatha dasa Gosvami pełnił swą służbę oddania. Prawie całkowicie porzucił jedzenie i dlatego był bardzo chudy i słabego zdrowia. Zainteresowany był jedynie intonowaniem świętego imienia Pana. Stopniowo ograniczył swój sen, tak że w końcu prawie w ogóle nie spał. Powiedziane jest, że jego oczy były zawsze napełnione łzami. Kiedy Śrinivasa Acarya przyszedł zobaczyć Raghunatha dasa Gosvamiego, Gosvami udzielił mu błogosławieństwa obejmując go. Śrinivasa Acarya poprosił o jego błogosławieństwo, by mógł nauczać w Bengalu i Śrila Raghunatha dasa Gosvami udzielił mu go. Gaura-ganoddeśa-dipika (186) oznajmia, że poprzednio Śrila Raghunatha dasa Gosvami był gopi o imieniu Rasa-manjari. Czasami mówi się, że był Rati-manjari.

Adi 10.92    Kiedy Raghunatha dasa Gosvami zbliżył się do Śri Caitanyi Mahaprabhu w Jagannatha Puri, Pan powierzył go opiece Svarupy Damodary, Swego sekretarza. W ten sposób obaj zaangażowali się w poufną służbę dla Pana.

Adi 10.92  Znaczenie: Tą poufną służbą była osobista troska o Pana. Svarupa Damodara, działając jako sekretarz, doglądał Pana w Jego kąpielach, posiłkach, odpoczynku i masażach, a Raghunatha dasa Gosvami asystował mu. W istocie Raghunatha dasa Gosvami działał jako asystujący sekretarz Pana.

Adi 10.93    Przez szesnaście lat pełnił on poufną służbę dla Pana w Jagannatha Puri, a po odejściu zarówno Pana, jak i Svarupy Damodary opuścił Jagannatha Puri i udał się do Vrndavany.
Adi 10.94    Śrila Raghunatha dasa Gosvami zamierzał udać się do Vrndavany, aby ujrzeć lotosowe stopy Rupy i Sanatany, a następnie porzucić swe życie skacząc ze wzgórza Govardhana

Adi 10.94  Znaczenie: Skakanie ze szczytu wzgórza Govardhana jest systemem samobójstwa praktykowanym szczególnie przez święte osoby. Po odejściu Pana Caitanyi i Svarupy Damodary, Raghunatha dasa Gosvami dotkliwie przeżywał rozłąkę z tymi dwoma wzniosłymi osobistościami i dlatego postanowił porzucić swe życie, skacząc ze wzgórza Govardhana we Vrndavanie. Jednakże przed uczynieniem tego pragnął ujrzeć lotosowe stopy Śrila Rupy Gosvamiego i Sanatany Gosvamiego.

Adi 10.95    Tak więc Śrila Raghunatha dasa Gosvami przybył do Vrndavany, odwiedził Śrila Rupę Gosvamiego i Sanatanę Gosvamiego i ofiarował im pokłony.
Adi 10.96    Jednakże ci dwaj bracia nie pozwolili mu umrzeć. Przyjęli go na swego trzeciego brata i trzymali go w swoim towarzystwie.
Adi 10.97    Ponieważ Raghunatha dasa Gosvami był towarzyszem Svarupy Damodary, wiedział bardzo dużo o zewnętrznych i wewnętrznych cechach rozrywek Pana Caitanyi. Toteż dwaj bracia Rupa i Sanatana zawsze zwykli słuchać jego opowiadań.
Adi 10.98    Raghunatha dasa Gosvami stopniowo porzucił wszelkie pożywienie i picie, przyjmując jedynie parę kropel maślanki.
Adi 10.99    W ramach codziennego obowiązku regularnie ofiarowywał tysiąc pokłonów Panu, intonował przynajmniej sto tysięcy świętych imion i ofiarowywał pokłony dwóm tysiącom Vaisnavów.
Adi 10.100    Dzień i noc pełnił w umyśle służbę dla Radhy i Krsny i przez trzy godziny dziennie dyskutował o charakterze Pana Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 10.100  Znaczenie: Mamy wiele rzeczy do nauczenia się o bhajana, czyli wielbieniu Pana, podążając śladami Raghunatha dasa Gosvamiego. Wszyscy Gosvami angażowali się w takie transcendentalne czyny, jak opisuje Śrinivasa Acarya w swym poemacie o nich (krsnotkirtana-gana-nartana-parau premamrtambho-vidhi). Podążając śladami Raghunatha dasa Gosvamiego, Śrila Rupy Gosvamiego i Sanatany Gosvamiego, należy ściśle wypełniać służbę oddania, szczególnie poprzez intonowanie świętego imienia Pana.

Adi 10.101    Śri Raghunatha dasa Gosvami codziennie trzykrotnie kąpał się w jeziorze Radhakunda. Skoro tylko spotkał Vaisnavę mieszkającego we Vrndavanie, obejmował go i ofiarowywał mu wszelki szacunek.
Adi 10.102    Pełnił służbę oddania przez więcej niż dwadzieścia dwie i pół godziny dziennie i spał mniej niż dwie godziny, chociaż w niektóre dni nawet to nie było możliwe.
Adi 10.103    Zdumiony jestem, kiedy słucham o służbie oddania, którą on spełniał. Przyjmuję Śrila Rupę Gosvamiego i Raghunatha dasa Gosvamiego za swych przewodników.

Adi 10.103  Znaczenie: Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami przyjął Raghunatha dasa Gosvamiego za swego szczególnego przewodnika. Dlatego pod koniec każdego rozdziału mówi on, śri-rupa-raghunatha-pade yara aśa caitanya-caritamrta kahe krsnadasa. Czasami istnieje nieporozumienie, że przez użycie słowa raghunatha chciał on ofiarować pełne szacunku pokłony Raghunatha Bhatta Gosvamiemu, gdyż czasami mówi się, że Raghunatha Bhatta Gosvami był jego inicjującym mistrzem duchowym. Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Gosvami nie potwierdza tego stwierdzenia; nie przyjmuje on Raghunatha Bhatta Gosvamiego za mistrza duchowego Śrila Krsnadasa Kavirajy Gosvamiego.

Adi 10.104    Później szczegółowo opiszę, jak wszyscy ci bhaktowie spotkali Śri Caitanyę Mahaprabhu.
Adi 10.105    Śri Gopala Bhatta Gosvami, czterdziesta siódma gałąź, był jedną z wielkich i wzniosłych gałęzi drzewa. W towarzystwie Rupy Gosvamiego i Sanatany Gosvamiego zawsze angażował się w dysputy o miłości do Boga.

Adi 10.105  Znaczenie: Śri Gopala Bhatta Gosvami był synem Venkata Bhatty; mieszkańca Śrirangam. Gopala Bhatta poprzednio należał do sukcesji uczniów Ramanuja-sampradayi, lecz później stał się częścią Gaudiya-sampradayi. W roku 1433 śakabda, kiedy Pan Caitanya Mahaprabhu podróżował po Południowych Indiach, przez cztery miesiące w okresie Caturmasya zatrzymał się w domu Venkata Bhatty, który wówczas zyskał sposobność służenia Panu do woli. Gopala Bhatta również w tym czasie otrzymał sposobność służenia Panu. Śri Gopala Bhatta Gosvami został później inicjowany przez swego wuja, wielkiego sannyasina Prabodhanandę Sarasvati. Zarówno ojciec, jak i matka Gopala Bhatta Gosvamiego byli niezwykle szczęśliwi, gdyż zadedykowali całe swe życie służbie Panu Caitanyi Mahaprabhu. Pozwolili Gopala Bhatta Gosvamiemu udać się do Vrndavany i porzucili swe życie myśląc o Śri Caitanyi Mahaprabhu. Kiedy Pan Caitanya został później poinformowany, że Gopala Bhatta Gosvami udał się do Vrndavany i spotkał Śri Rupę i Sanatanę Gosvamiego, był bardzo zadowolony i polecił Śri Rupie i Sanatanie, aby przyjęli Gopala Bhatta Gosvamiego za swego młodszego brata i zaopiekowali się nim. Śri Sanatana Gosvami, z powodu swego wielkiego uczucia do Gopala Bhatta Gosvamiego, skompilował Vaisnava smrti pod tytułem Hari-bhakti-vilasa i opublikował je pod jego imieniem. Zgodnie z instrukcjami Śrila Rupy i Sanatany Gopala Bhatta Gosvami zainstalował jedno z siedmiu głównych Bóstw Vrndavany, Bóstwo Radharamana. Sevaici (kapłani) świątyni Radharamana należą do Gaudiya-sampradayi.

    Kiedy Krsnadasa Kaviraja Gosvami otrzymał pozwolenie od wszystkich Vaisnavów przed napisaniem Caitanya-caritamrty, Gopala Bhatta Gosvami również udzielił mu swych błogosławieństw, lecz prosił go, aby nie wymieniał jego imienia w swej książce. Dlatego Krsnadasa Kaviraja Gosvami wspomniał Gopala Bhatta Gosvamiego jedynie bardzo pobieżnie w jednym czy dwóch ustępach Caitanya-caritamrty. Śrila Jiva Gosvami napisał na początku swej Tattva-sandarbhy: "Bhakta z południowych Indii, który narodził się w rodzinie bramińskiej i był bardzo bliskim przyjacielem Rupy Gosvamiego i Sanatany Gosvamiego, napisał książkę, która nie została skompilowana chronologicznie. Dlatego ja, nieznaczna żywa istota znana jako jiva, usiłuję posortować wydarzenia tej książki chronologicznie, korzystając ze wskazówek wielkich osobistości takich jak Madhvacarya, Śridhara Svami, Ramanujacarya i inni starsi Vaisnavowie w sukcesji uczniów." Na początku Bhagavat-sandarbhy znajduje się podobne oznajmienie Śrila Jivy Gosvamiego. Śrila Gopala Bhatta Gosvami skompilował książkę pod tytułem Sat-kriya-sara-dipika, zredagował Hari-bhakti-vilasa, napisał wstęp do Sat-sandarbhy i komentarz do Krsna-karnamrty i zainstalował Bóstwo Radharamana we Vrndavanie. Werset 184 Gaura-ganoddeśa-dipiki stwierdza, że jego poprzednim imieniem w rozrywkach Pana Krsny było Ananga-manjari. Czasami również mówi się, że był inkarnacją Guna-manjari. Śrinivasa Acarya i Gopinatha Pujari byli jego dwoma uczniami.

Adi 10.106    Acarya Śankararanya był uważany za czterdziestą ósmą gałąź oryginalnego drzewa. Z niego wywodziły się podgałęzie takie jak Mukunda, Kaśinatha i Rudra.

Adi 10.106  Znaczenie: Powiedziane jest, że Śankararanya było imieniem sannyasińskim Śrila Viśvarupy, który był starszym bratem Viśvambhary (oryginalne imię Śri Caitanyi Mahaprabhu). Śankararanya odszedł w roku 1432 śakabda w Śolapurze, gdzie znajduje się miejsce pielgrzymek znane jako Panderapura. Informacja o tym znajduje się w Dziewiątym Rozdziale Madhya-lili, wersetach 299 i 300.

    Pan Caitanya Mahaprabhu otworzył szkołę podstawową w domu Mukundy, czy Mukundy Sanjayi, i syn Mukundy o imieniu Purusottama został studentem Pana. Kaśinatha zaaranżował małżeństwo Pana Caitanyi w Jego poprzednim aśramie, kiedy Pan nosił imię Viśvambhara. Nakłonił on sądowego panditę, Sanatanę, by ofiarował Viśvambharze swą córkę. Werset 50 z Gaura-ganoddeśa-dipiki wspomina, że Kaśinatha był inkarnacją Satrajita, który zaaranżował małżeństwo Krsny i Satyi, a werset 135 mówi, że Rudra, czyli Śri Rudrarama Pandita, był poprzednio przyjacielem Pana Krsny o imieniu Varuthapa. Śri Rudrarama Pandita skonstruował w Vallabhapurze, milę na północ od Maheśy, świątynię dla Bóstw nazywanych Radhavallabha. Potomkowie jego brata, Yadunandana Bandyopadhyayi, znani są jako Cakravarti Thakurowie i jako sevaici odpowiedzialni są za utrzymanie tej świątyni. Poprzednio Bóstwo Jagannatha zwykło przychodzić do świątyni Radhavallabha z Maheśy podczas festiwalu Rathayatry, lecz w bengalskim roku 1262, z powodu nieporozumienia pomiędzy kapłanami obu świątyń, Bóstwo Jagannatha przestało przychodzić.

Adi 10.107    Śrinatha Pandita, czterdziesta dziewiąta gałąź, był ukochanym odbiorcą wszelkiej łaski Śri Caitanyi Mahaprabhu. Swym wielbieniem Pana Krsny zdumiał wszystkich w trzech światach.

Adi 10.107  Znaczenie: Około półtorej mili od Kumarahatta, czyli Kamarhatti, położonej kilka mil od Kalkuty, znajduje się wioska znana jako Kancadapada, która była domem Śri Śivananda Seny. Tam wzniósł on świątynię Śri Gaura-gopala. Inną świątynię założył tam Śrinatha Pandita ze Śri Radha-Krsna murti. Bóstwo tej świątyni nazywa się Śri Krsna Raya. Świątynia Krsna Rayi, która została wzniesiona w roku 1708 śakabda przez głównego Zamindara zwanego Nimai Mullik z Pathuriya-ghaty w Kalkucie, jest bardzo wielka. Przed świątynią znajduje się wielki dziedziniec i są tam kwatery mieszkalne dla odwiedzających i dobre warunki do gotowania prasada. Całe podwórze otoczone jest wysokimi murami granicznymi i świątynia jest prawie tak ogromna jak świątynia Maheśa. Na tablicy wypisane są imiona Śrinatha Pandity i jego ojca oraz dziadka i data skonstruowania świątyni. Śrinatha Pandita, jeden z uczniów Advaity Prabhu, był mistrzem duchowym trzeciego syna Śivananda Seny, który był znany jako Paramananda Kavikarnapura. Bóstwo Krsna Raya zostało zainstalowane prawdopodobnie za czasów Kavikarnapury. Pogłoski mówią, że Virabhadra Prabhu, syn Nityanandy Prabhu, przyniósł ogromny kamień z Murśidabad, z którego wyrzeźbione zostały trzy Bóstwa, mianowicie Radhavallabha vigraha z Vallabhapury, Śyamasundara vigraha z Khadadahy i Śri Krsna Raya vigraha z Kancadapady. Dom Śivananda Seny usytuowany był na brzegu Gangesu w pobliżu prawie że wyburzonej świątyni. Powiedziane jest, że ten sam Nimai Mullik z Kalkuty ujrzał tę zdemolowaną świątynię Krsna Rayi, kiedy udawał się do Benares, i następnie skonstruował obecną świątynię.

Adi 10.108    Jagannatha Acarya, piętnasta gałąź drzewa Caitanyi, był niezwykle drogim sługą Pana, i z Jego polecenia postanowił zamieszkać na brzegu Gangesu.

Adi 10.108  Znaczenie: Gaura-ganoddeśa-dipika (111) mówi, że Jagannatha Acarya był poprzednio Durvasą z Nidhuvany.

Adi 10.109    Pięćdziesiątą pierwszą gałęzią drzewa Caitanyi był Krsnadasa Vaidya, pięćdziesiątą drugą był Pandita Śekhara, pięćdziesiątą trzecią był Kavicandra, a pięćdziesiątą czwartą - Sasthivara, który wspaniałe spełniał sankirtan.

Adi 10.109  Znaczenie: Gaura-ganoddeśa-dipika (171) wspomina, że Śri-natha Miśra był Citrangi, a Kavicandra był Manohara-gopi.

Adi 10.110    Pięćdziesiątą pitą gałęzią był Śrinatha Miśra, pięćdziesiątą szóstą był Śubhananda; pięćdziesiątą siódmą był Śrirama, pięćdziesiąt ósmą był Iśana, pięćdziesiątą dziewiątą był Śrinidhi, sześćdziesiątą był Śri Gopikanta, a sześćdziesiątą pierwszą - Miśra Bhagavan.

Adi 10.110  Znaczenie: Śubhananda, który poprzednio mieszkał we Vrndavanie jako Malati, był jedną z osób robiących kirtan i tańczących przed wozem Rathayatra podczas festiwalu Jagannatha. Powiedziane jest, że zjadł pianę z ust Pana, kiedy tańczył On przed wozem Rathayatra. Iśana był osobistym sługą Śrimati Śacidevi, która okazała mu wielką łaskę. Był on również bardzo drogi Panu Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 10.111    Sześćdziesiątą drugą gałęzią drzewa był Subuddhi Miśra, sześćdziesiątą trzecią był Hrdayananda, sześćdziesiątą czwartą jest Kamala-nayana, sześćdziesiątą piątą był Maheśa Pandita. sześćdziesiątą szóstą - Śrikara, a sześćdziesiątą siódmą - Śri Madhusudana.

Adi 10.111  Znaczenie: Subuddhi Miśra, który poprzednio był Gunacudą we Vrndavanie, zainstalował Bóstwa Gaura-Nityananda w świątyni w wiosce znanej jako Belagan, która znajduje się około trzech mil od Śrikhandy. Jego obecnie żyjący potomek jest znany jako Govinda-candra Gosvami.

Adi 10.112    Sześćdziesiątą ósmą gałęzią oryginalnego drzewa był Purusottama, sześćdziesiątą dziewiątą był Śri Galima, siedemdziesiątą był Jagannatha dasa, siedemdziesiątą pierwszą był Śri Candraśekhara Vaidya, a siedemdziesiątą drugą - Dvija Haridasa.

Adi 10.112  Znaczenie: Istnieje pewna wątpliwość, czy Dvija Haridasa był autorem Astottara-śata-nama. Miał on dwóch synów o imionach Śridama i Gokulananda, którzy byli uczniami Śri Advaity Acaryi. Ich wioska, Kancana-gadiya, znajduje się około pięciu mil od stacji Bajarasau, piątej stacji od Ajimaganja w okręgu Murśidabad w Zachodnim Bengalu.

Adi 10.113    Siedemdziesiątą trzecią gałęzią oryginalnego drzewa był Ramadasa, siedemdziesiątą czwartą był Kavicandra, siedemdziesiątą pitą był Śri Gopala dasa, siedemdziesiątą szóstą był Bhagavatacarya, a siedemdziesiątą siódmą - Thakura Saranga dasa.

Adi 10.113  Znaczenie: W Gaura-ganoddeśa-dipice (203) powiedziane jest "Bhagavatacarya skompilował książkę pod tytułem Krsna-prema-tarangini i był najbardziej ukochanym bhaktą Pana Caitanyi Mahaprabhu." Kiedy Pan Śri Caitanya Mahaprabhu odwiedził Varahanagara, przedmieście Kalkuty, zatrzymał się w domu najszczęśliwszego bramina, który był wielkim uczonym w literaturze Bhagavata. Skoro tylko bramin ten ujrzał Pana Caitanyę Mahaprabhu, zaczął czytać Śrimad-Bhagavatam. Kiedy Mahaprabhu usłyszał jego wyjaśnienia, przedstawiające bhakti-yogę, pod wpływem ekstazy stracił przytomność. Później Pan Caitanya powiedział: "Nigdy wcześniej nie słyszałem takiego wspaniałego wyjaśnienia Śrimad-Bhagavatam. Dlatego mianuję cię Bhagavatacaryą. Twym jedynym obowiązkiem jest recytowanie Śrimad-Bhagavatam. Takie jest Moje zalecenie." Jego prawdziwym imieniem było Raghunatha. Jego zakon, usytuowany w Varahanagara, około trzech i pół mili na północ od Kalkuty na brzegu Gangesu, istnieje nadal i zarządzają nim inicjowani uczniowie nieżyjącego już Śri Ramadasa Babaji. Jednakże obecnie nie jest on tak wspaniale zarządzany jak był za czasów Babaji Maharaja.

    Innym imieniem Thakura Saranga dasa było Sarnga Thakura. Czasami był on również nazywany Sarngapani albo Sarngadharą. Był on mieszkańcem Navadvipy i mieszkał w pobliżu Modadruma-dvipy, a w odosobnionym miejscu na brzegu Gangesu zwykł wielbić Najwyższego Pana. Nie przyjął uczniów, lecz raz po raz był inspirowany z wewnątrz przez Najwyższą Osobę Boga do uczynienia tego. Pewnego razu postanowił: "Kogokolwiek ujrzę, tego uczynię mym uczniem." Kiedy udał się nad brzeg Gangesu, aby się wykąpać, przypadkiem ujrzał martwe ciało unoszące się na wodzie i dotknął je swą stopą. To przywróciło ciału życie i Thakura Saranga dasa przyjął go na swego ucznia. Uczeń ten zasłynął później jako Thakura Murari i jego imię jest zawsze związane z imieniem Śri Sarangi. Jego sukcesja uczniów nadal zamieszkuje wioskę Śar. W Mamagacchi znajduje się świątynia, która prawdopodobnie została założona przez Sarnga Thakurę. Niedawno temu w tym miejscu został wzniesiony nowy budynek świątynny przed drzewem bakula i jest teraz zarządzany przez członków Gaudiya Mathy. Mówi się, że zarząd świątyni jest teraz o wiele lepszy niż poprzednio. W Gaura-ganoddeśa-dipice (172) powiedziane jest, że Sarnga Thakura był poprzednio gopi o imieniu Nandimukhi. Niektórzy bhaktowie mówią, że był on poprzednio Prahladą Maharają, lecz Śri Kavikarnapura mówi, że jego ojciec, Śivananda Sena, nie przyjmuje tego.

Adi 10.114    Siedemdziesiątą ósmą gałęzią oryginalnego drzewa był Jagannatha Tirtha, siedemdziesiątą dziewiątą był bramin Śri Janakinatha, osiemdziesiątą był Gopala Acarya, a osiemdziesiątą pierwszą był bramin Vaninatha.

Adi 10.114  Znaczenie: Jagannatha Tirtha był jednym z dziewięciu głównych sannyasinów, którzy byli towarzyszami Pana Caitanyi. Vaninatha Vipra był mieszkańcem Canpahati, wioski w okręgu Burdwan w pobliżu miasta Navadvipy, stacji policyjnej Purvasthali i poczty Samudragady. Tamtejsza świątynia była bardzo zaniedbana, lecz została odnowiona w roku bengalskim 1328 przez Śri Paramananda Brahmacari, jednego z uczniów Śri Bhaktisiddhanty Sarasvati Thakury, który zreorganizował seva-puję (wielbienie w świątyni) i oddał świątynię pod zarząd Śri Caitanya Mathy ze Śri Mayapur. W świątyni, tak jak istnieje teraz, Bóstwo Śri Gaura-Gadadhary wielbione jest ściśle z zasadami pism objawionych. Canpahati znajduje się w odległości dwóch mil tak od Samudragady, jak i od stacji Navadvipy kolei wschodniej.

Adi 10.115    Trzej bracia: Govinda, Madhava i Vasudeva byli osiemdziesiątą drugą osiemdziesiątą trzecią i osiemdziesiątą czwartą gałęzią drzewa. Pan Caitanya i Nityananda zwykli tańczyć w kirtanach urządzanych przez nich.

Adi 10.115  Znaczenie: Trzej bracia: Govinda, Madhava i Vasudeva Ghosh należeli do rodziny kayastha. Govinda założył świątynię Gopinatha w Agradvipie, gdzie mieszkał. Madhava Ghosh był ekspertem w spełnianiu kirtanu. Nikt w tym świecie nie był w stanie z nim współzawodniczyć. Był on znany jako śpiewak Vrndavany i był bardzo drogi Śri Nityanandzie Prabhu. Powiedziane jest, że kiedy ci trzej bracia spełniali sankirtan, Pan Caitanya i Nityananda tańczyli w ekstazie. Według Gaura-ganoddeśa-dipiki (188) ci trzej bracia byli poprzednio Kalavati, Rasollasą i Gunatungą, które recytowały pieśni skomponowane przez Śri Viśakha-gopi. Ci trzej bracia byli w jednej z siedmiu grup, które robiły kirtan, kiedy Pan Śri Caitanya Mahaprabhu brał udział w festiwalu Rathayatra w Jagannatha Puri. W ich grupie głównym tancerzem był Vakreśvara Pandita. Żywo opisane jest to w Madhya-lili, Trzynastym Rozdziale, wersetach 42 i 43.

Adi 10.116    Ramadasa Abhirama był całkowicie zaabsorbowany smakiem przyjaźni. Zrobił on flet z kija bambusowego o szesnastu kolankach.

Adi 10.116  Znaczenie: Abhirama był mieszkańcem Khanakula-krsnanagara.

Adi 10.117    Z polecenia Śri Caitanyi Mahaprabhu, trzech bhaktów towarzyszyło Panu Nityanandzie Prabhu, kiedy wracał do Bengalu, by nauczać.
Adi 10.118    Tymi trzema osobami byli: Ramadasa, Madhava i Vasudeva Ghosh. Govinda Ghosh jednakże, ku swemu wielkiemu zadowoleniu, pozostał ze Śri Caitanyą Mahaprabhu w Jagannatha Puri.
Adi 10.119    Bhagavatacarya, Ciranjiva, Śri Raghunandana, Madhavacarya, Kamalakanta i Śri Yadunandana - wszyscy byli gałęziami drzewa Caitanyi.

Adi 10.119  Znaczenie:  Śri Madhavacarya był mężem córki Pana Nityanandy, Gangadevi. Przyjął on inicjację od Purusottamy, gałęzi Nityanandy Prabhu. Powiedziane jest, że kiedy córka Nityanandy Prabhu poślubiła Madhavacaryę, Pan podarował mu w posagu wioskę zwaną Panjinagara. Jego świątynia położona jest w pobliżu stacji kolejowej Jirat na wschodniej linii kolejowej. Według Gaura-ganoddeśa-dipiki (169) Śri Madhavacarya był poprzednio gopi zwaną Madhavi. Kamalakanta należał do gałęzi Śri Advaity Prabhu. Pełne jego imię brzmiało Kamalakanta Viśvasa.

Adi 10.120    Jagai i Madhai, osiemdziesiąta dziewiąta i dziewięćdziesiąta gałąź drzewa, byli największymi odbiorcami łaski Pana Caitanyi. Ci dwaj bracia byli świadkami, którzy dowiedli, że Pan Caitanya został prawidłowo nazwany Patita-pavaną, "wyzwolicielem upadłych dusz".

Adi 10.120  Znaczenie: W Gaura-ganoddeśa-dipice (115) jest powiedziane, że dwaj bracia Jagai i Madhai byli poprzednio odźwiernymi o imionach Jaya i Vijaya, którzy później stali się Hiranyaksą i Hiranyakaśipu. Jagai i Madhai urodzili się w szanowanych rodzinach bramińskich, lecz przyjęli profesję złodziei i rozbójników i w ten sposób uwikłali się we wszelkiego rodzaju niepożądane czyny, szczególnie uwodzenie kobiet, intoksykację i hazard. Później, dzięki łasce Pana Caitanyi Mahaprabhu i Śri Nityanandy Prabhu, zostali inicjowani i otrzymali sposobność intonowania maha-mantry Hare Krsna. W rezultacie tego intonowania dwaj bracia stali się później wzniosłymi bhaktami Pana Caitanyi Mahaprabhu. Potomkowie Madhai żyją nadal i są oni szanowanymi braminami. Grobowce tych dwóch braci, Jagai i Madhai, znajdują się w miejscu znanym jako Ghosahata, czyli Madhaitala-grama, które jest usytuowane około mili na południe od Katwy. Powiedziane jest, że w miejscu tym około 200 lat temu Śri Gopicarana dasa Babaji założył świątynię Nitai-Gaura.

Adi 10.121    Opisałem pokrótce bhaktów Pana Caitanyi w Bengalu. W rzeczywistości Jego bhaktowie są niezliczeni.
Adi 10.122    Szczególnie wymieniłem wszystkich tych bhaktów, ponieważ towarzyszyli oni Panu Caitanyi Mahaprabhu w Bengalu i Orissie i służyli Mu na wiele sposobów.

Adi 10.122  Znaczenie: Większość bhaktów Pana Caitanyi mieszkała w Bengalu i Orissie. Tak więc znani byli oni jako oriya i gaudiya. Obecnie jednakże, dzięki łasce Pana Caitanyi Mahaprabhu, Jego kult propagowany jest na całym świecie i najprawdopodobniej w przyszłej historii ruchu Pana Caitanyi, Europejczycy, Amerykanie, Kanadyjczycy, Australijczycy, Południowi Amerykanie, Azjaci i ludzie z całego świata będą sławieni jako bhaktowie Pana Caitanyi. Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Krsny już wzniosło ogromną świątynię w Mayapur, Navadvipie, którą odwiedzają bhaktowie ze wszystkich części świata, tak jak przepowiedział to Pan Caitanya Mahaprabhu i przewidział Śri Bhaktivinoda Thakura.

Adi 10.123    Pragnę pokrótce opisać niektórych bhaktów Pana Caitanyi Mahaprabhu w Jagannatha Puri.
Adi 10.124-126    Spośród bhaktów, którzy towarzyszyli Panu w Jagannatha Puri, dwóch - Paramananda Puri i Svarupa Damodara - byli sercem i duszą Pana. Pomiędzy innymi bhaktami byli Gadadhara, Jagadananda, Śankara, Vakreśvara, Damodara Pandita, Thakura Haridasa, Raghunatha Vaidya i Raghunatha dasa.

Adi 10.124-126  Znaczenie: Caitanya-bhagavata, Piąty Rozdział Antya-lili oznajmia, że Raghunatha Vaidya przyszedł zobaczyć się ze Śri Caitanyą Mahaprabhu, kiedy Pan przebywał w Panihati. Był on wielkim bhaktą i posiadał wszelkie dobre cechy. Według Caitanya-bhagavata był on poprzednio Revati, żoną Balaramy. Każdy, na kogo spojrzał, osiągał świadomość Krsny. Mieszkał nad morzem w Jagannatha Puri i skompilował książkę pod tytułem Sthana-nirupana.

Adi 10.127    Wszyscy ci bhaktowie byli towarzyszami Pana od samego początku i kiedy Pan zamieszkał w Jagannatha Puri, pozostali tam, aby Mu wiernie służyć.
Adi 10.128    Wszyscy bhaktowie, którzy mieszkali w Bengalu, zwykli odwiedzać Jagannatha Puri, aby zobaczyć Pana.
Adi 10.129    Teraz pragnę wyliczyć bhaktów z Bengalu, którzy jako pierwsi przybyli zobaczyć Pana w Jagannatha Puri.
Adi 10.130    Był tam Sarvabhauma Bhattacarya, jedna z największych gałęzi drzewa Pana, i mąż jego siostry, Śri Gopinathacarya.

Adi 10.130  Znaczenie: Oryginalnym imieniem Sarvabhauma Bhattacaryi było imię Vasudeva Bhattacarya. Miejsce jego narodzin, które jest znane jako Vidyanagara, znajduje się około dwóch i pół mili od stacji kolejowej Navadvipa, czy stacji kolejowej Canpahati. Jego ojciec był słynnym człowiekiem i nosił imię Maheśvara Viśarada. Powiedziane jest, że w tym czasie w Indiach Sarvabhauma Bhattacarya był największym logikiem. W Mithili w Bihar został studentem wielkiego profesora Paksadhara Miśry, który nie pozwalał żadnemu studentowi zapisywać swych objaśnień logiki. Sarvabhauma Bhattacarya był jednakże tak utalentowany, że nauczył się objaśnień na pamięć i kiedy później powrócił do Navadvipy, założył szkołę studiowania logiki, w ten sposób zmniejszając znaczenie Mithili. Studenci z różnych części Indii nadal przybywają do Navadvipy, by studiować logikę. Według pewnych autorytatywnych opinii studentem Sarvabhauma Bhattacaryi był również sławny logik Raghunatha Śiromani. W rzeczywistości Sarvabhauma Bhattacarya został liderem wszystkich studentów logiki. Chociaż był on grhasthą (gospodarzem domu), nauczał logiki nawet wielu sannyasinów. W Jagannatha Puri rozpoczął on szkołę studiów nad filozofią Vedanty, której był wielkim uczonym. Kiedy Sarvabhauma Bhattacarya spotkał Śri Caitanyę Mahaprabhu, poradził Panu, aby nauczył się od niego filozofii Vedanty, lecz później sam stał się studentem Pana Caitanyi Mahaprabhu, aby zrozumieć prawdziwe znaczenie Vedanty. Sarvabhauma Bhattacarya miał szczęście ujrzenia sześcioramiennej formy Pana Caitanyi znanej jako Sadbhuja. Bóstwo Sadbhuja nadal znajduje się w jednym końcu świątyni Jagannatha. W tej części świątyni codziennie odbywa się sankirtan. To spotkanie Sarvabhauma Bhattacaryi z Panem Caitanyą Mahaprabhu zostało żywo opisane w Szóstym Rozdziale Madhya-lili. Sarvabhauma Bhattacarya napisał książkę pod tytułem Caitanya-śataka. Spośród stu wersetów tej książki, bardzo sławnymi pomiędzy Gaudiya Vaisnavami są dwa wersety rozpoczynające się słowami vairagya-vidya-nijabhaktiyoga. Gaura-ganoddeśa-dipika (119) oznajmia, że Sarvabhauma Bhattacarya był inkarnacją Brhaspatiego, uczonego z planet niebiańskich.

    Gopinatha Acarya, który należał do szanowanej rodziny bramińskiej, był również mieszkańcem Navadvipy i bezustannym towarzyszem Pana. Był on mężem siostry Sarvabhauma Bhattacaryi. Gaura-ganoddeśa-dipika (178) opisuje, że był on poprzednio gopi o imieniu Ratnavali. Według opinii innych był on inkarnacją Brahmy.

Adi 10.131    Na liście bhaktów z Jagannatha Puri [rozpoczynającej się od Paramanandy Puri, Svarupy Damodary, Sarvabhauma Bhattacaryi i Gopinatha Acaryi], Kaśi Miśra był piątym, Pradyumna Miśra był szóstym, a Bhavananda Raya - siódmym. Pan Caitanya czerpał wielką przyjemność ze spotkań z nimi.

Adi 10.131  Znaczenie: W Jagannatha Puri Pan Caitanya mieszkał w domu Kaśi Miśry, który był kapłanem króla. Później dom ten został odziedziczony przez Vakreśvara Panditę, a następnie przez jego ucznia Gopalaguru Gosvamiego, który zainstalował tam Bóstwo Radhakanta. Gaura-ganoddeśa-dipika (193) oznajmia, że Kaśi Miśra był poprzednio gopi we Vrndavanie o imieniu Krsnavallabha. Pradyumna Miśra, mieszkaniec Orissy, był wielkim bhaktą Pana Caitanyi Mahaprabhu. Pradyumna Miśra narodził się w rodzinie bramińskiej, a Ramananda Raya w niebramińskiej, jednakże Pan Caitanya Mahaprabhu poradził Pradyumna Miśrze, by przyjmował instrukcje od Ramananda Rayi. Wydarzenie to opisane jest w Piątym Rozdziale Antya-lili.

    Bhavananda Raya był ojcem Śri Ramananda Rayi. Jego siedziba znajdowała się w Alalanatha (Brahmagiri), położonym około dwanaście mil na zachód od Jagannatha Puri. Jeśli chodzi o jego kastę, to należał do społeczności karana w Orissie, której członkowie byli czasami znani jako kayasthowie, a czasami jako śudrowie, lecz on był zarządcą Madrasu pod nadzorem króla Prataparudry z Jagannatha Puri.

Adi 10.132    Obejmując Raya Bhavanandę, Pan oznajmił mu: "Poprzednio pojawiłeś się jako Pandu, a twoich pięciu synów było Pandavami."
Adi 10.133    Pięcioma synami Bhavananda Rayi byli: Ramananda Raya, Pattanayaka Gopinatha, Kalanidhi, Sudhanidhi i Nayaka Vaninatha.
*Adi 10.134    Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział Bhavananda Rayi: "Twych pięciu synów jest Mymi drogimi bhaktami. Ramananda Raya i Ja jesteśmy jednym, chociaż nasze ciała są różne."

Adi 10.134  Znaczenie: Gaura-ganoddeśa-dipika (120-124) oznajmia, że Ramananda Raya był poprzednio Arjuną. Uważany jest również za inkarnację gopi Lality, chociaż w opinii innych był inkarnacją Viśakhadevi. Był najbardziej zaufanym bhaktą Pana Caitanyi Mahaprabhu. Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział: "Chociaż jestem sannyasinem, Mój umysł jest czasami zaniepokojony, gdy widzę kobietę. Lecz Ramananda Raya przewyższa Mnie, gdyż zawsze jest spokojny nawet dotykając kobiety." Jedynie Ramananda Raya był obdarzony prawem dotykania kobiety w ten sposób; nikt nie powinien go imitować. Na nieszczęście są dranie, którzy imitują czynności Ramanandy Rayi. Nie potrzebujemy dyskutować o nich więcej.

    W końcowych rozrywkach Pana Caitanyi Mahaprabhu, tak Ramananda Raya, jak i Svarupa Damodara zawsze recytowali odpowiednie wersety ze Śrimad-Bhagavatam, aby uspokoić Pana, gdy przeżywał ekstazę rozłąki z Krsną. Powiedziane jest, że kiedy Pan Caitanya udał się do Południowych Indii, Sarvabhauma Bhattacarya poradził Mu spotkać się z Ramanandą Rayą, gdyż oznajmił, że nie ma bhakty bardziej zaawansowanego w rozumieniu miłości małżeńskiej Krsny i gopi. Podróżując po Południowych Indiach, Pan Caitanya spotkał Ramanandę Rayę na brzegu Godavari i w ich długich dysputach Pan przyjął pozycję studenta, a Ramananda Raya Go instruował. Caitanya Mahaprabhu zakończył te dysputy mówiąc: "Mój drogi Ramanando Rayo, obaj jesteśmy szaleńcami i dlatego spotkaliśmy się w zażyły sposób na równym poziomie." Pan Caitanya poradził Ramanandzie Rayi, aby zrezygnował ze swej pozycji rządowej i powrócił do Jagannatha Puri, aby z Nim zamieszkać. Chociaż Śri Caitanya Mahaprabhu nie zgodził się spotkać z Maharają Prataparudrą, ponieważ był on królem, to Ramananda Raya - używając podstępu Vaisnavy - zaaranżował spotkanie pomiędzy Panem i królem. Opisane jest to w Dwunastym Rozdziale Madhya-lili, w wersetach 41-57. Śri Ramananda Raya był obecny podczas rozrywek wodnych Pana po festiwalu Rathayatra.

    Pan Śri Caitanya Mahaprabhu uważał Śri Ramananda Rayę i Śri Sanatanę Gosvamiego za równych w wyrzeczeniu, gdyż chociaż Śri Ramanandę Raya był grhasthą zaangażowanym w służbę rządową, a Śri Sanatana Gosvami był w wyrzeczonym porządku i był zupełnie nieprzywiązany do czynności materialnych, obaj byli sługami Najwyższej Osoby Boga, stawiających Krsnę w centrum wszystkich swych czynności. Śri Ramananda Raya byk jedną z trzech i połowy osób, z którymi Śri Caitanya Mahaprabhu dyskutował najbardziej poufne tematy świadomości Krsny. Pan Caitanya Mahaprabhu poradził Pradyumna Miśrze, aby poznał naukę o Krsnie od Śri Ramanandy Rayi. Tak jak Subala zawsze towarzyszył Krsnie w Jego rozrywkach z Radharani w krsna-lila, tak Ramananda Raya asystował Panu Caitanyi Mahaprabhu w Jego uczuciach rozłąki z Krsną. Śri Ramananda Raya był autorem Jagannatha-vallabha-nataki.

Adi 10.135-136    Król Prataparudra z Orissy, bhaktowie oryjscy Krsnananda i Śivananda, Paramananda Mahapatra, Bhagavan Acarya, Brahmananda Bharati, Śri Śikhi Mahiti i Murari Mahiti bezustannie obcowali z Caitanyą Mahaprabhu, kiedy mieszkał On w Jagannatha Puri.

Adi 10.135-136  Znaczenie: Prataparudra Maharaja, który należał do dynastii królów Ganga i którego stolica znajdowała się w Cuttak, był cesarzem Orissy i wielkim bhaktą Pana Caitanyi Mahaprabhu. To dzięki aranżacji Ramananda Rayi i Sarvabhauma Bhattacaryi mógł on służyć Panu Caitanyi. W Gaura-ganoddeśa-dipice (118) powiedziane jest, że król Indradyumna, który tysiące lat temu założył świątynię Jagannatha, później ponownie narodził się w swej rodzinie jako Maharaja Prataparudra za czasów Śri Caitanyi Mahaprabhu. Maharaja Prataparudra był tak potężny jak król Indra. Pod jego kierunkiem napisany został dramat pod tytułem Caitanya-candrodaya.

    W Caitanya-bhagavata, Piątym Rozdziale Antya-lili, Paramananda Mahapatra opisany jest w ten sposób: "Paramananda Mahapatra należał do bhaktów, którzy narodzili się w Orissie i przyjęli Caitanyę Mahaprabhu za jedyną własność. Zawsze myślał on o Caitanyi Mahaprabhu w ekstazie miłości małżeńskiej." Bhagavan Acarya, wielki uczony, był poprzednio mieszkańcem Halisahary, lecz porzucił wszystko, aby zamieszkać z Caitanyą Mahaprabhu w Jagannatha Puri. Jego związek z Caitanyą Mahaprabhu był przyjazny, jak związek chłopca pasterza. Był on zawsze przyjazny dla Svarupy Gosaniego, lecz był całkowicie oddany lotosowym stopom Caitanyi Mahaprabhu. Czasami zapraszał Caitanyę Mahaprabhu do swego domu.

    Bhagavan Acarya był bardzo liberalny i prosty. Jego ojciec, Śatananda Khan, był całkowitym materialistą, a jego młodszy brat, Gopala Bhattacarya, był zatwardziałym filozofem Mayavadi, który pilnie studiował. Kiedy jego brat przybył do Jagannatha Puri, Bhagavan Acarya pragnął posłuchać od niego o filozofii Mayavada, lecz Svarupa Damodara zabronił mu tego i na tym cała sprawa się skończyła. Pewnego razu przyjaciel Bhagavana Acaryi z Bengalu pragnął zarecytować mu napisaną przez siebie sztukę, która była przeciwna zasadom służby oddania, i chociaż Bhagavan Acarya chciał zarecytować tę sztukę Panu Caitanyi Mahaprabhu, Svarupa Damodara, sekretarz Pana, nie pozwolił mu na to. Później Svarupa Damodara wykazał w tej sztuce wiele błędów i niezgodności z konkluzją służby oddania i autor uświadomił sobie błędy swego dzieła i podporządkował się Svarupie Damodarze, błagając o jego miłosierdzie. Opisane to zostało w Piątym Rozdziale Antya-lili, wersetach od 91-166.

    Werset 189 Gaura-ganoddeśa-dipiki mówi, że Śikhi Mahiti był poprzednio towarzyszką Śrimati Radharani o imieniu Ragalekha. Jego siostra Madhavi była również towarzyszką Śrimati Radharani i nazywała się Kalakeli. Śikhi Mahiti, Madhavi i ich brat Murari Mahiti byli nieskazitelnymi bhaktami Śri Caitanyi Mahaprabhu i nie mogli zapomnieć Go nawet na moment w swym życiu. Jest książka w języku oryjskim zatytułowana Caitanya-carita-mahakavya, w której znajduje się wiele opowiadań o Śikhi Mahiti. Jedno opowiadanie dotyczy jego ekstatycznego snu. Śikhi Mahiti zawsze służył Panu w umyśle. Pewnej nocy, zasnął pełniąc taką służbę i jego brat i siostra przyszli go obudzić. W tym czasie był pogrążony w ekstazie, ponieważ miał cudowny sen, że Pan Caitanya - odwiedzając świątynię Jagannatha - wchodził i ponownie wychodził z ciała Jagannatha i patrzył na Bóstwo Jagannatha. Więc tuż po obudzeniu objął swego brata i siostrę i poinformował ich: "Mój drogi bracie i moja droga siostro, miałem cudowny sen, który wam zaraz wyjaśnię. Czynności Pana Caitanyi Mahaprabhu, syna matki Śaci, z pewnością są najcudowniejsze. Ujrzałem, że kiedy Pan Caitanya odwiedził świątynię Jagannatha, wchodził do ciała Jagannatha i ponownie z niego wychodził. Jeszcze nadal widzę ten sen. Czy myślicie, że jestem umysłowo chory? Nadal widzę ten sam sen! A najwspanialszą rzeczą było to, że kiedy zbliżyłem się do Caitanyi Mahaprabhu, On objął mnie Swymi długimi ramionami." Kiedy Śikhi Mahiti przemawiał tak do swego brata i siostry, miał łzy w oczach i jego głos załamywał się. Toteż bracia i siostra udali się do świątyni Jagannatha i tam ujrzeli Pana Caitanyę w Jagamohana, patrzącego na piękno Bóstwa Śri Jagannatha, dokładnie tak jak we śnie Śikhi Mahitiego. Pan był tak wspaniałomyślny, że natychmiast objął Śikhi Mahitiego, wykrzykując: "Jesteś starszym bratem Murari!" Kiedy Pan w ten sposób go objął, Śikhi Mahiti pogrążył się w ekstazie transcendentalnego szczęścia. Tak więc on oraz jego brat i siostra zawsze angażowali się w służbę dla Pana. Murari Mahiti, najmłodszy brat Śikhi Mahitiego, opisany został w Rozdziale Dziesiątym Madhya-lili, wersecie 44.

Adi 10.137    Madhavidevi, siedemnasta spośród głównych bhaktów, była najmłodszą siostrą Śikhi Mahitiego. Uważa się, że poprzednio była ona służącą Śrimati Radharani.

Adi 10.137  Znaczenie: Opis Madhavidevi znajduje się w Antya-lili Caitanya-caritamrty, w Rozdziale Drugim, wersetach 104-106. Śri Caitanya Mahaprabhu uważał ją za jedną ze służących Śrimati Radharani. W tym świecie Caitanya Mahaprabhu miał trzech i pół zaufanych bhaktów. Tymi trzema byli: Svarupa Gosani, Śri Ramananda Raya i Śikhi Mahiti, a siostra Śikhi Mahitiego, Madhavidevi, będąc kobietą uważana jest za połowę. Tak więc wiadomo, że Śri Caitanya Mahaprabhu miał trzech i pół zaufanych bhaktów.

Adi 10.138    Brahmacari Kaśiśvara był uczniem Iśvary Puri, a innym jego drogim uczniem był Śri Govinda.

Adi 10.138  Znaczenie: Govinda był osobistym sługą Śri Caitanyi Mahaprabhu. W Gaura-ganoddeśa-dipice, wersecie 137 powiedziane jest, że słudzy z Vrndavany poprzednio nazywani Bhrngara i Bhangura stali się Kaśiśvarą i Govindą w rozrywkach Caitanyi Mahaprabhu. Govinda zawsze angażował się w służbę dla Pana, nawet jeśli pociągało to za sobą wielkie ryzyko.

Adi 10.139    Na liście głównych bhaktów z Nilacala [Jagannatha Puri], Kaśiśvara był osiemnastym, a Govinda - dziewiętnastym. Obaj przybyli zobaczyć Pana Caitanyę Mahaprabhu w Jagannatha Puri, otrzymawszy takie polecenie od Iśvary Puri w chwili jego odejścia.
Adi 10.140    Zarówno Kaśiśvara, jak i Govinda byli braćmi duchowymi Śri Caitanyi Mahaprabhu i dlatego Pan oddał im odpowiedni szacunek, skoro tylko przybyli. Lecz ponieważ Iśvara Puri polecił im, aby pełnili osobistą służbę dla Caitanyi Mahaprabhu, Pan przyjął ich służbę.
Adi 10.141    Govinda dbał o ciało Śri Caitanyi Mahaprabhu, podczas gdy Kaśiśvara szedł przed Panem, kiedy udawał się On do świątyni, aby zobaczyć Jagannatha.
Adi 10.142    Kiedy Caitanya Mahaprabhu szedł do świątyni Jagannatha, Kaśiśvara, będąc bardzo mocnym, rozpychał swymi rękami tłumy, tak aby Caitanya Mahaprabhu mógł przejść nie będąc dotykanym przez innych.
Adi 10.143    Ramai i Nandai, dwudziesty i dwudziesty pierwszy pomiędzy ważnymi bhaktami w Jagannatha Puri, zawsze, dwadzieścia cztery godziny na dobę, asystowali Govindzie, kiedy pełnił służbę dla Pana.
Adi 10.144    Każdego dnia Ramai napełniał dwadzieścia dwa ogromne naczynia na wodę, podczas gdy Nandai osobiście pomagał Govindzie.

Adi 10.144  Znaczenie: Gaura-ganoddeśa-dipika (139) oznajmia, że dwaj słudzy, którzy poprzednio dostarczali mleka i wody Panu Krsnie, w rozrywkach Caitanyi Mahaprabhu stali się Ramai i Nandai.

Adi 10.145    Dwudziesty drugi bhakta, Krsnadasa, urodził się w czystej i szanowanej rodzinie bramińskiej. Kiedy Pan Caitanya udał się w podróż po Południowych Indiach, zabrał ze sobą Krsnadasę.

Adi 10.145  Znaczenie: Krsnadasa opisany jest w Madhya-lili, w Rozdziale Siódmym i Dziewiątym. Udał się w podróż ze Śri Caitanyą Mahaprabhu, aby nieść Jego naczynie na wodę. W stanie Malabar, członkowie kultu Bhattathari usiłowali oczarować Krsnadasa, dając mu kobietę, która miała go uwieść, lecz chociaż Śri Caitanya Mahaprabhu ocalił go przed tym niebezpieczeństwem, to kiedy powrócili do Jagannatha Puri, poprosił Krsnadasa, aby tam pozostał. Pan nigdy nie był przychylny towarzyszom, którzy czuli atrakcję do kobiet. W ten sposób Krsnadasa stracił osobiste towarzystwo Pana Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 10.146    Jako bona fide bhakta, Balabhadra Bhattacarya, dwudziesty trzeci główny towarzysz, występował w roli brahmacarina Śri Caitanyi Mahaprabhu, kiedy udał się On w podróż do Mathury.

Adi 10.146  Znaczenie: Balabhadra Bhattacarya działał jako brahmacarin, czyli osobisty asystent sannyasina. Sannyasin nie powinien gotować. Na ogół sannyasin spożywa prasada w domu grhasthy, a pomaga mu przy tym brahmacarin. Sannyasin uważany jest za mistrza duchowego, a brahmacarin - za jego ucznia. Balabhadra Bhattacarya występował w roli brahmacarina dla Śri Caitanyi Mahaprabhu, kiedy Pan podróżował do Mathury i Vrndavany.

Adi 10.147    Bada Haridasa i Chota Haridasa, dwudziesty czwarty i dwudziesty pity bhakta w Nilacala, byli dobrymi śpiewakami, którzy zawsze towarzyszyli Panu Caitanyi.

Adi 10.147  Znaczenie: Chota Haridasa został później wyłączony z towarzystwa Pana Caitanyi Mahaprabhu, jak mówi o tym Rozdział Drugi Antya-lili.

Adi 10.148    Pomiędzy bhaktami, którzy mieszkali z Panem Caitanyą w Jagannatha Puri, Ramabhadra Acarya był dwudziestym szóstym, Simheśvara był dwudziestym siódmym, Tapana Acarya - dwudziestym ósmym, Raghunatha - dwudziestym dziewiątym, a Nilambara - trzydziestym.
Adi 10.149    Singabhatta był trzydziestym pierwszym, Kamabhatta - trzydziestym drugim, Śivananda - trzydziestym trzecim, a Kamalananda - trzydziestym czwartym. Wszyscy służyli poprzednio Śri Caitanyi Mahaprabhu w Bengalu, lecz później słudzy ci opuścili Bengal, by mieszkać z Panem w Jagannatha Puri.
Adi 10.150    Acyutananda, trzydziesty piąty bhakta, był synem Advaity Acaryi. On również mieszkał z Panem Caitanyą, przyjmując schronienie Jego lotosowych stóp w Jagannatha Puri.

Adi 10.150  Znaczenie: Wzmianka o Acyutanandzie znajduje się w 13 wersecie Dwunastego Rozdziału Adi-lili.

Adi 10.151    Nirloma Gangadasa i Visnudasa byli trzydziestym szóstym i trzydziestym siódmym wśród bhaktów, którzy mieszkali w Jagannatha Puri jako słudzy Śri Caitanyi Mahaprabhu.
Adi 10.152-154    Głównymi bhaktami z Varanasi byli: lekarz Candraśekhara, Tapana Miśra i Raghunatha Bhattacarya, syn Tapana Miśry. Kiedy Pan Caitanya przybył do Varanasi po odwiedzeniu Vrndavany, przez dwa miesiące mieszkał w rezydencji Candraśekhara Vaidyi i przyjmował prasada w domu Tapana Miśry.

Adi 10.152-154  Znaczenie: Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu przebywał w Bengalu, Tapana Miśra przyszedł do Niego, aby dyskutować o postępie duchowym. W ten sposób otrzymał łaskę Pana Caitanyi Mahaprabhu i otrzymał inicjację hari-nama. Następnie, z polecenia Pana, Tapana Miśra zamieszkał w Varanasi i kiedy Pan Caitanya odwiedził Varanasi, zatrzymał się w jego domu.

Adi 10.155    Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu przebywał w domu Tapana Miśry, Raghunatha Bhatta, który był wówczas chłopcem, mył Jego naczynia i masował Mu nogi.
Adi 10.156    Kiedy Raghunatha dorósł i stał się młodzieńcem, odwiedził Pana Caitanyę Mahaprabhu w Jagannatha Puri i pozostał tam przez osiem miesięcy. Czasami ofiarowywał Panu prasada.
Adi 10.157    Później, z polecenia Pana Caitanyi, Raghunatha udał się do Vrndavany i pozostał tam pod opieką Śrila Rupy Gosvamiego.
Adi 10.158    Kiedy przebywał ze Śrila Rupą Gosvamim, jego zajęciem było recytowanie dla niego Śrimad-Bhagavatam. W wyniku tej recytacji Bhagavatam, osiągnął doskonałą miłość do Krsny, pod wpływem której zawsze był szalony.

Adi 10.158  Znaczenie: Raghunatha Bhattacarya, czyli Raghunatha Bhatta Gosvami, jeden z sześciu Gosvamich, był synem Tapana Miśry. Narodził się około 1425 roku śakabda i był ekspertem w recytowaniu Śrimad-Bhagavatam. W Trzecim Rozdziale Antya-lili jest powiedziane, że był on również ekspertem w gotowaniu; wszystko, co gotował, smakowało jak nektar. Śri Caitanya Mahaprabhu z wielkim zadowoleniem przyjmował gotowane przez niego pożywienie i Raghunatha Bhatta zwykł przyjmować resztki pokarmu pozostawione przez Śri Caitanyę Mahaprabhu. Raghunatha Bhattacarya mieszkał w Jagannatha Puri przez osiem miesięcy, a następnie Pan Caitanya polecił mu, aby udał się do Vrndavany i przyłączył do Śri Rupy Gosvamiego. Śri Caitanya Mahaprabhu poprosił Raghunatha Bhattacaryę, aby nie żenił się, lecz pozostał brahmacarinem i również polecił mu, by bezustannie czytał Śrimad-Bhagavatam. Tak więc udał się on do Vrndavany, gdzie jego zajęciem było recytowanie Śrimad-Bhagavatam Śrila Rupie Gosvamiemu. Był on tak wielkim ekspertem w recytowaniu Śrimad-Bhagavatam, że każdy werset recytował w trzech melodiach. Kiedy Raghunatha Bhatta Gosvami mieszkał ze Śri Caitanyą Mahaprabhu, Pan pobłogosławił go dając mu orzechy betel ofiarowane Bóstwu Jagannatha i girlandę tulasi, która według przekazu była długa na czternaście łokci. Świątynia Govindy została wzniesiona na polecenie Raghunatha Bhatta Gosvamiego, wydane jednemu z jego uczniów. Raghunatha Bhatta Gosvami dostarczył wszystkich ornamentów Bóstwu Govindzie. Nigdy nie mówił nonsensów ani nie rozmawiał o sprawach światowych, lecz dwadzieścia cztery godziny na dobę słuchał o Krsnie. Nigdy nie chciał słuchać bluźnierstwa przeciwko Vaisnavie. Nawet jeśli były pewne rzeczy do krytykowania, zwykł mówić, że ponieważ wszyscy Vaisnavowie zaangażowani są w służbę dla Pana, nie przeszkadzają mu ich wady. Później Raghunatha Bhatta Gosvami mieszkał w małej chatce nad Radhakundą. W Gaura-ganoddeśa-dipice, wersecie 185 powiedziane jest, że Raghunatha Bhatta Gosvami był poprzednio gopi o imieniu Raga-manjari.

Adi 10.159    W ten sposób wymieniam jedynie część spośród niezliczonych bhaktów Pana Caitanyi. Całkowite opisanie ich nie jest rzeczą możliwą.
Adi 10.160    Z każdej gałęzi drzewa wyrosły setki i tysiące podgałęzi uczniów uczniów-wnuków.

Adi 10.160  Znaczenie: Pragnieniem Pana Caitanyi Mahaprabhu było, aby Jego kult rozszerzył się na całym świecie. Dlatego bardzo potrzebnych jest wielu, wielu uczniów gałęzi sukcesji uczniów Śri Caitanyi Mahaprabhu. Jego kult powinien zostać rozpropagowany nie tylko w kilku wioskach czy w Bengalu albo Indii, lecz na całym świecie. Jest to godny pożałowania fakt, że zadowoleni z siebie tzw. bhaktowie krytykują członków Międzynarodowego Towarzystwa Świadomości Krsny za przyjmowanie sannyasy i szerzenie kultu Pana Caitanyi na całym świecie. Naszym interesem nie jest krytykowanie kogokolwiek, lecz ponieważ oni usiłują znaleźć jakiś błąd w tym ruchu, musimy stwierdzić prawdę. Śri Caitanya Mahaprabhu chciał, by bhaktowie byli na całym świecie i Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura i Śrila Bhaktivinoda Thakura również to potwierdzili. To zgodnie z ich wolą ruch ISKCON-u szerzy się na całym świecie. Prawdziwi bhaktowie Pana Caitanyi Mahaprabhu muszą być dumni z szerzenia się ruchu świadomości Krsny, a nie złośliwie krytykować jego działalność propagandową.

Adi 10.161    Każda gałąź i podgałąź drzewa pełna jest niezliczonych owoców i kwiatów. Zatapiają one świat wodami miłości do Krsny.
Adi 10.162    Każda z gałęzi bhaktów Śri Caitanyi Mahaprabhu ma nieograniczoną duchową moc i chwałę. Nawet gdyby ktoś posiadał tysiące ust, to nie byłby w stanie opisać zasięgu ich działania.
Adi 10.163    Pokrótce opisałem bhaktów Pana Caitanyi Mahaprabhu z różnych miejsc. Nawet Pan Śesa, który ma tysiące ust, nie byłby w stanie wyliczyć ich wszystkich.
Adi 10.164    Modląc się u lotosowych stóp Śri Rupy i Śri Raghunathy, zawsze pragnąc ich miłosierdzia, ja, Krsnadasa, opowiadam Śri Caitanya-caritamrtę, podążając w ich ślady.

 

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Dziesiątego Rozdziału Adi-lili Śri Caitanya-caritamrty opisującego główny pień drzewa Caitanyi, Jego gałęzie i podgałęzie.