W tym rozdziale eposu Caitanya-caritamrty Krsnadasa Kaviraja Gosvami podkreśla, że Pan Caitanya miał trzy własne główne cele, dla których się pojawił. Pierwszym było rozkoszowanie się pozycją Śrimati Radharani, która jest główną osobą odwzajemniającą transcendentalną miłość Śri Krsny. Pan Krsna jest rezerwuarem transcendentalnych transakcji miłości ze Śrimati Radharani. Podmiotem tych miłosnych transakcji jest Sam Pan, a Radharani jest przedmiotem. Tak więc, podmiot, Pan, pragnął skosztować miłosnego smaku w pozycji obiektu, Radharani.
Drugim powodem Jego pojawienia się była chęć zrozumienia własnego transcendentalnego smaku. Pan Krsna jest wszelką słodyczą. Atrakcja Radharani do Krsny jest bardzo wzniosła, więc aby doświadczyć tej atrakcji i zrozumieć własną transcendentalną słodycz, Krsna przyjął mentalność Radharani.
Trzecim powodem pojawienia się Pana Caitanyi była chęć cieszenia się szczęściem smakowanym przez Radharani. Pan myślał, że niewątpliwie Radharani cieszyła się Jego towarzystwem i On cieszył się towarzystwem Radharani, ale wymiana transcendentalnego smaku pomiędzy parą duchową była bardziej przyjemna dla Śrimati Radharani niż dla Śri Krsny. Radharani doznawała więcej transcendentalnej przyjemności w towarzystwie Krsny niż mógł On to zrozumieć bez przyjęcia Jej pozycji. Jednak Śri Krsna nie mógł doznawać przyjemności w pozycji Śrimati Radharani, gdyż pozycja ta była Mu całkowicie obca. Krsna jest transcendentalnym mężczyzną, a Radharani jest transcendentalną kobietą. Więc aby poznać transcendentalną przyjemność płynącą z kochania Krsny, Pan Krsna osobiście pojawił się jako Pan Caitanya, przyjmując emocje i blask cielesny Śrimati Radharani.
Pan Caitanya pojawił się, by spełnić te skryte pragnienia, i również aby nauczać szczególnego znaczenia intonowania Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare, a także aby odpowiedzieć na wołanie Advaity Prabhu. Te powody były drugorzędnymi.
Pomiędzy zaufanymi bhaktami Pana główną postacią był Śri Svarupa Damodara Gosvami. Notatki jego dziennika wyjawiły te skryte cele. To objawienie potwierdził Śrila Rupa Gosvami w swych różnych modlitwach i poematach.
Rozdział ten również szczególnie opisuje różnicę pomiędzy pożądaniem a miłością. Sprawy pomiędzy Krsną i Radhą są zupełnie inne od materialnego pożądania. Dlatego autor bardzo wyraźnie je rozróżnia.
Adi 04.01 Znaczenie: Znaczenie tej śloki sanskryckiej można poznać wówczas, kiedy otrzymało się bezprzyczynową łaskę Pana Caitanyi. Pan Śri Krsna, będąc Absolutną Osobą Boga, nie może zostać ujawniony zwykłym organom wzroku. Rezerwuje On Sobie prawo nie ujawniania się poprzez intelektualne wyczyny niewielbicieli. Pomimo tego faktu, dzięki łasce Pana Caitanyi Mahaprabhu, nawet małe dziecko może z łatwością zrozumieć Pana Śri Krsnę i Jego transcendentalne rozrywki na ziemi Vrndavany.
Adi 04.06 Znaczenie: W czwartym wersecie Trzeciego Rozdziału zostało wyraźnie powiedziane, że Pan Caitanya pojawił się, by szerzyć miłość Krsny i intonowanie Jego transcendentalnego świętego imienia, Hare Krsna. Był to drugorzędny cel pojawienia się Pana Caitanyi. Prawdziwy powód jest inny, jak zobaczymy to w tym rozdziale.
Adi 04.09 Znaczenie: Z Bhagavad-gity dowiadujemy się, że Pan pojawia się w określonych odstępach czasu, aby uporządkować nadwyrężoną przez czas kulturę duchową. Pan Śri Krsna pojawił się pod koniec Dvapara-yugi, by odrodzić duchową kulturę ludzkiego społeczeństwa i również, by zamanifestować Swe transcendentalne rozrywki. Visnu jest autoryzowanym Panem, który utrzymuje stworzony kosmos, i On jest również zasadniczym Bóstwem, które porządkuje niewłaściwą administrację w stworzeniu kosmicznym. Śri Krsna jest pierwotnym Panem i nie pojawia się On w tym celu, by naprawiać administrację, lecz aby przejawić Swe transcendentalne rozrywki i w ten sposób przyciągnąć upadłe dusze z powrotem do domu, z powrotem do Boga. Jednakże pod koniec ostatniej Dvapara-yugi czas na poprawę administracji pokrył się z czasem pojawienia się Pana Śri Krsny. Więc kiedy pojawił się Śri Krsna, również połączył się z Nim Visnu, Pan utrzymywania, gdyż podczas pojawienia się absolutnej Osoby Boga łączą się z Nim wszystkie Jego pełne części i cząstki.
Adi 04.15-16 Znaczenie: W okresie pojawienia się Pana Krsny, zabicia asurów i niewierzących takich jak Kamsa i Jarasandha dokonał Visnu, który znajdował się w Osobie Śri Krsny. Takie zabijanie dokonywane pozornie przez Pana Śri Krsnę było oczywiście czynnością uboczną, lecz prawdziwym celem pojawienia się Pana Krsny było odegranie sztuki Jego transcendentalnych rozrywek we Vrajabhumi, i w ten sposób przejawienie szczytowego transcendentalnego smaku w wymianie wzajemnej miłości pomiędzy żywą istotą a Najwyższym Panem. Te wzajemne wymiany smaków nazywane są raga-bhakti, czyli służbą oddania dla Pana w transcendentalnym uniesieniu. Pan Śri Krsna pragnie powiadomić wszystkie uwarunkowane dusze, że bardziej przyciągany jest przez raga-bhakti niż vidhi-bhakti, czyli służbę oddania spełnianą zgodnie z uregulowanymi przepisami. W Vedach jest powiedziane, raso vai sah: Prawda Absolutna jest rezerwuarem wszelkiego rodzaju wymiany miłosnych sentymentów. Jest On również bezprzyczynowo miłosierny i pragnie obdarzyć nas tym przywilejem raga-bhakti. Toteż pojawił się jako Swoja własna energia wewnętrzna. Nie został zmuszony do pojawienia się przez żadną zewnętrzną siłę.
Adi 04.19 Znaczenie: Pan, ze względu na właściwą Sobie naturę, objawia się Swym bhaktom odpowiednio do właściwej dla nich służby oddania. Rozrywki Vrndavany demonstrują, że chociaż na ogół ludzie wielbią Boga z czcią i szacunkiem, Pan jest bardziej zadowolony, kiedy bhakta myśli o Nim jako o swym ukochanym synu, osobistym przyjacielu czy najdroższym narzeczonym i pełni dla Niego służbę z takim naturalnym uczuciem. W takim transcendentalnym związku Pan staje się uległym przedmiotem miłości. Taka czysta miłość do Boga nie jest skażona nawet śladem zbytecznych, pozbawionych oddania pragnień i nie jest zmieszana z żadnego rodzaju działaniem karmicznym czy filozoficzną empiryczną spekulacją. Jest to czysta i naturalna miłość do Boga, spontanicznie budząca się na platformie absolutnej. Taka służba oddania spełniana jest w korzystnej atmosferze wolnej od materialnego uczucia.
Adi 04.20 Znaczenie: W Czwartym Rozdziale Bhagavad-gity Pan Krsna stwierdza, że poprzednio (jakieś sto dwadzieścia milionów lat przed bitwą pod Kuruksetrą) wyjaśnił tę mistyczną filozofię Gity bogu słońca. Przekaz ten był otrzymywany w łańcuchu sukcesji uczniów, ale z biegiem czasu łańcuch ten w jakiś sposób został przerwany i Pan Śri Krsna ponownie pojawił się i uczył Arjunę prawd Bhagavad-gity. W tym czasie Pan wypowiedział ten werset (Bg. 4.11) do Swego przyjaciela Arjuny.
Adi 04.21-22 Znaczenie: W Caitanya-caritamrcie opisane są trzy rodzaje służby oddania - mianowicie, bhakti (zwykła służba oddania), śuddha-bhakti (czysta służba oddania) i viddha-bhakti (zmieszana służba oddania).
Kiedy służba oddania spełniana jest z jakimś materialnym celem, obejmującym działanie karmiczne, spekulację umysłową czy yogę mistyczną, nazywana jest zmieszaną albo nieczystą służbą oddania. Poza bhakti-yogą, Bhagavad-gita opisuje również karma-yogę, jnana-yogę i dhyana-yogę. Yoga oznacza połączenie się z Najwyższym Panem, co możliwe jest jedynie poprzez oddanie. Działanie karmiczne kończące się służbą oddania, filozoficzna spekulacja kończąca się służbą oddania oraz praktyka mistycyzmu kończąca się służbą oddania są znane odpowiednio jako karma-yoga, jnana-yoga i dhyana-yoga. Ale taka służba oddania zanieczyszczona jest trzema rodzajami czynności materialnych.
Dla osób wulgarnie utożsamiających ciało z jaźnią polecane jest pobożne działanie, czyli karma-yoga. Dla tych, którzy utożsamiają umysł z jaźnią, polecana jest filozoficzna spekulacja, czyli jnana-yoga. Ale bhaktowie na platformie duchowej nie odczuwają potrzeby takich materialnych koncepcji czy nieczystego oddania. Celem zanieczyszczonej służby oddania nie jest bezpośrednio miłość do Najwyższej Osoby Boga. Dlatego służba spełniana ściśle zgodnie z pismami objawionymi jest lepsza niż taka viddha-bhakti, ponieważ wolna jest od wszelkiego rodzaju materialnego zanieczyszczenia. Jest ona spełniana w świadomości Krsny, jedynie w celu zadowolenia Najwyższej Osoby Boga.
Ci, których cechuje spontaniczne oddanie dla Pana i którzy nie mają żadnych zamiarów osiągnięcia materialnego zysku, nazywani są urzeczonymi bhaktami. Są oni spontanicznie przyciągani do służby dla Pana i podążają śladami samozrealizowanych dusz. Ich czyste oddanie (śuddha-bhakti), manifestujące się z czystej miłości do Boga, przewyższa regulujące zasady autorytatywnych pism świętych. Czasami miłosna ekstaza przewyższa regulujące zasady; taka ekstaza jednakże jest całkowicie na platformie duchowej i nie można jej imitować. Regulujące zasady pomagają zwykłym bhaktom wznieść się do etapu doskonałej miłości Boga. Czysta miłość do Krsny jest doskonałością czystego oddania, a czysta służba oddania jest tożsama ze spontaniczną służbą oddania.
Nieskazitelne wypełnianie regulujących zasad przejawione jest na planetach Vaikuntha. Poprzez ścisłe wypełnianie tych zasad można wznieść się na planety Vaikuntha. Ale spontaniczna czysta służba oddania spotykana jest jedynie na Krsnaloce.
Adi 04.23 Znaczenie: Czysta służba oddania reprezentowana jest w czynnościach mieszkańców Vrajabhumi (Vrndavany). Podczas zaćmienia słońca Pan przybył z Dvaraki, by spotkać mieszkańców Vrndavany w Samanta-pancaka. Spotkanie to było niezmiernie bolesne dla dziewcząt Vrajabhumi, ponieważ Pan Krsna pozornie opuścił je, aby zamieszkać w Dvarace. Ale wypowiadając ten werset (Bhag. 10.82.45) Pan uprzejmie wyraził podziękowanie dziewczętom Vrajy za ich czystą służbę oddania.
Adi 04.26 Znaczenie: Według Upanisadów wszystkie żywe istoty uzależnione są od najwyższej żywej istoty, Osoby Boga. Jak jest powiedziane, nityo nityanam cetanaś cetananam eko bahunam yo vidadhati kaman: jedna wieczna żywa istota utrzymuje wszystkie inne wieczne żywe istoty. Ponieważ Najwyższa Osoba Boga utrzymuje wszystkie inne żywe istoty, pozostają one podległe Panu, nawet kiedy są zjednoczone z Nim w odwzajemnianiu spraw miłosnych. Ale w trakcie wymiany transcendentalnej, w najwyższym stopniu czystej miłości, czasami podległy bhakta stara się dominować nad dominującym. Ten, kto z miłością ma do czynienia z Najwyższym Panem jako Jego matka czy ojciec, czasami przejmuje pozycję Najwyższej Osoby Boga. Podobnie, pozycję Pana czasami przejmuje Jego narzeczona czy kochanka. Ale takie próby są przejawem najwyższej miłości. Jedynie z powodu czystej miłości podległa ukochana Najwyższej Osoby Boga strofuje Go. Pan, czerpiąc przyjemność z takiego łajania, przyjmuje je wspaniale. Przejawienie naturalnej miłości czyni takie zachowanie bardzo przyjemnym. W wielbieniu Najwyższego Pana z czcią i szacunkiem nie manifestuje się taka naturalna miłość, ponieważ bhakta uważa Pana za swego zwierzchnika.
Regulujące zasady w służbie oddania są przeznaczone dla tych, którzy nie rozbudzili swej naturalnej miłości do Boga. Kiedy budzi się naturalna miłość, przewyższa ona wszelkie regulujące metody i wówczas między Panem a bhaktą przejawia się czysta miłość. Chociaż na takiej platformie miłości bhakta czasami zdaje się dominować nad Panem albo przekracza regulujące zasady, to postępowanie takie jest o wiele bardziej zaawansowane niż zwykłe stosunki oparte na regulujących zasadach z czcią i szacunkiem. Bhakta, który dzięki całkowitemu przywiązaniu w miłości do Najwyższego jest rzeczywiście wolny od wszelkich desygnatów, przejawia spontaniczną miłość do Boga, która zawsze przewyższa oddanie oparte na regulujących zasadach.
Swobodny język, jakiego używa kochanek i ukochana, jest znamienny dla czystego uczucia. Kiedy bhakta wielbi swego ukochanego jako obiekt najbardziej godny czci, wówczas obserwuje się brak spontanicznych sentymentów miłości. Bhaktowie neofici przestrzegający instrukcji wedyjskich regulujących tych, którzy nie mają czystej miłości do Boga, mogą na pozór wydawać się bardziej wzniośli niż bhakta w spontanicznej miłości do Boga. Lecz w rzeczywistości taka spontaniczna, czysta miłość jest o wiele wyższa od regulowanej służby oddania. Taka czysta miłość do Boga jest zawsze chwalebna pod każdym względem, o wiele bardziej niż pełna czci i szacunku służba oddania pełniona przez bhaktę mniej czułego.
Adi 04.27-28 Znaczenie: Pan Krsna w formie Pana Caitanyi kształci Swych bhaktów, by rozwinęli się stopniowo do etapu czystej służby oddania. Wskutek tego od czasu do czasu pojawia się jako bhakta, by wziąć udział w różnego rodzaju wspaniałych czynach opisanych w Jego wzniosłej filozofii i naukach.
W niebie duchowym są niezliczone planety Vaikuntha i na nich wszystkich Pan przyjmuje służbę pełnioną przez Jego wiecznych bhaktów w nastroju czci i szacunku. Dlatego Pan Śri Krsna prezentuje Swe najbardziej poufne rozrywki, tak jak oddaje się im w Swym transcendentalnym królestwie. Rozrywki takie są tak atrakcyjne, że urzekają nawet Pana, i wskutek tego rozkoszuje się nimi w formie Pana Caitanyi.
Adi 04.29 Znaczenie: Yogamaya jest imieniem wewnętrznej mocy, która sprawia, że Pan zapomina Samego Siebie i staje się obiektem miłości dla Swego czystego bhakty w różnych transcendentalnych smakach. Ta moc yogamaya stwarza w umysłach dziewcząt Vrajy duchowy sentyment, dzięki któremu myślą, że Pan Krsna jest ich kochankiem. Sentymentu tego nigdy nie można porównywać do pospolitej niedozwolonej miłości seksualnej. Nie ma on nic wspólnego z psychologią seksu, chociaż czysta miłość takich bhaktów zdaje się być seksualną. Należy wiedzieć, że nie istnieje nic w tej manifestacji kosmicznej, co nie miałoby prawdziwego odpowiednika w sferze duchowej. Wszystkie manifestacje materialne są emanacjami transcendencji. Erotyczne zasady miłości odzwierciedlone w mieszanych wartościach materialnych są wypaczonymi odzwierciedleniami rzeczywistości duchowej, lecz rzeczywistości tej nie można zrozumieć dopóty, dopóki nie jest się dostatecznie wykształconym w nauce duchowej.
Adi 04.30 Znaczenie: Planetom Vaikuntha w niebie duchowym przewodzi Narayana. Jego bhaktowie posiadają te same cechy co On, a wymiana oddania jest tam na platformie czci i szacunku. Lecz ponad tymi wszystkimi planetami Vaikuntha znajduje się Goloka, czyli Krsnaloka, gdzie oryginalna Osoba Boga, Krsna, w pełni manifestuje Swą moc przyjemności w wolnych sprawach miłosnych. Ponieważ bhaktowie w materialnym świecie nie wiedzą prawie nic o tych sprawach, Pan pragnie im je ukazać.
Na Goloka Vrndavanie istnieje wymiana miłości znana jako parakiya-rasa. Jest ona podobna atrakcji zamężnej kobiety do mężczyzny nie będącego jej mężem. W świecie materialnym ten rodzaj związku jest najbardziej ohydny, ponieważ jest wypaczonym odzwierciedleniem parakiya-rasy ze świata duchowego, gdzie są to sprawy miłosne najwyższego rodzaju. Takie uczucia pomiędzy bhaktą i Panem przejawiane są pod wpływem yogamayi. Bhagavad-gita oznajmia, że bhaktowie najwyższego stopnia znajdują się pod opieką daiva-mayi, czyli yogamayi. Mahatmanas tu mam partha daivim prakrtim aśritah (Bg. 9.13). Ci, którzy są rzeczywiście wielkimi duszami (mahatmami), są całkowicie zaabsorbowani świadomością Krsny, zawsze pełniąc służbę dla Pana. Znajdują się pod opieką daivi prakrti, czyli yogamayi. Yogamaya stwarza sytuację, w której bhakta gotowy jest przekroczyć wszelkie regulujące zasady jedynie po to, by kochać Krsnę. Bhakta w naturalny sposób nie lubi przekraczać zasad szacunku dla Najwyższej Osoby Boga, ale pod wpływem yogamayi jest gotów uczynić cokolwiek, by lepiej kochać Najwyższego Pana.
Osoby znajdujące się pod wpływem energii materialnej w ogóle nie są w stanie docenić działania yogamayi, gdyż uwarunkowana dusza prawie w ogóle nie jest w stanie zrozumieć czystej wymiany pomiędzy Panem i Jego bhaktą. Lecz dzięki pełnieniu służby oddania według regulujących zasad, można uczynić wielki postęp i wówczas zacząć doceniać sprawy czystej miłości pod nadzorem yogamayi.
W duchowych sentymentach miłosnych wywołanych przez moc yogamayi, zarówno Pan Śri Krsna, jak i dziewczęta Vrajy zapominają się w duchowym uniesieniu. Pod wpływem takiego zapomnienia, urzekające piękno gopi gra bardzo istotną rolę w transcendentalnym zadowoleniu Pana, które nie ma nic wspólnego ze zwykłą seksuologią. Ponieważ duchowa miłość do Boga jest ponad wszystkim, co pospolite, gopi na pozór wydają się przekraczać kody zwykłej moralności. To bezustannie zadziwia światowych moralistów. Dlatego yogamaya działa w ten sposób, że zakrywa Pana i Jego rozrywki przed oczyma materialistów: Jak potwierdza to Bhagavad-gita, gdzie Pan mówi, że rezerwuje Sobie prawo nieujawniania się każdemu.
Działanie yogamayi sprawia, że Pan i gopi, w miłosnej ekstazie, czasami spotykają się, a czasami rozstają. Tych transcendentalnych spraw miłosnych Pana nie są w stanie wyobrazić sobie empirycy zaabsorbowani bezosobową cechą Absolutnej Prawdy. Dlatego Pan osobiście pojawia się przed materialistami, by obdarzyć ich najwyższą formą realizacji duchowej i również osobiście skosztować jej esencji. Pan jest tak łaskawy, że osobiście zstępuje, by zabrać upadłe dusze z powrotem do domu, do królestwa Boga, gdzie wiecznie można rozkoszować się erotycznymi zasadami Boga w ich prawdziwej formie, odmiennej od wypaczonej miłości seksualnej tak bardzo podziwianej i nadużywanej przez upadłe dusze w ich schorowanym stanie. Zasadniczym powodem, dla którego Pan przejawia rasa-lilę, jest nakłonienie wszystkich upadłych dusz do porzucenia ich schorowanej moralności i religijności i przyciągnięcia ich do królestwa Boga, by cieszyły się rzeczywistością. Osoba, która prawdziwie rozumie, czym jest rasa-lila, z pewnością będzie czuła wstręt do zwykłego życia seksualnego. Kiedy zrealizowana dusza słucha z właściwego źródła o rasa-lila Pana, rezultat tego będzie taki, że całkowicie powstrzyma się od materialnej przyjemności seksualnej.
Adi 04.31 Znaczenie: Kiedy gopi usłyszały flet Krsny, wyszły na spotkanie z Krsną w środku nocy. Śrila Rupa Gosvami skomponował wspaniały werset odpowiadający tej sytuacji, który opisuje pięknego chłopca o imieniu Govinda, stojącego z fletem przy ustach na brzegu Yamuny w świetle księżyca. Ci, którzy pragną cieszyć się życiem w materialistycznym społeczeństwie, przyjaźni i miłości, nie powinni udawać się nad Yamunę, by ujrzeć formę Govindy. Dźwięk fletu Pana Krsny jest tak słodki, że sprawił, iż gopi zapomniały o wszystkich swych związkach z krewnymi i uciekły do Krsny w środku nocy.
W ten sposób opuszczając dom, gopi przekroczyły wedyjskie zasady życia rodzinnego. Oznacza to, że kiedy naturalne uczucia miłości do Krsny manifestują się w pełni, bhakta może zlekceważyć konwencjonalne prawa i zasady społeczne. W świecie materialnym jesteśmy usytuowani jedynie na naznaczonych desygnatami pozycjach, ale czysta służba oddania rozpoczyna się wówczas, kiedy ktoś uwalnia się od takich desygnatów. Kiedy ktoś budzi swą miłość do Krsny, wówczas wznosi się ponad wszelkie pozycje określone desygnatami.
Spontaniczna atrakcja Śri Krsny do Jego najdroższych integralnych cząstek wytwarza entuzjazm, który zobowiązuje Śri Krsnę i gopi do spotykania się razem. Aby uświęcić ten transcendentalny entuzjazm, konieczny jest sentyment rozłąki ukochanego z ukochaną. W stanie materialnego cierpienia, nikt nie lubi bólu rozdzielenia. Ale to samo rozdzielenie w formie transcendentalnej, będąc absolutnym w swojej naturze, umacnia więź miłości i wzmaga pragnienie spotkania się kochanka i ukochanej. Okres rozłąki, szacowany transcendentalnie, dostarcza więcej radości niż rzeczywiste spotkanie, w którym brakuje uczuć wytężonego oczekiwania ponieważ kochanek i ukochana są oboje obecni.
Adi 04.33 Znaczenie: Wiele zrealizowanych dusz, takich jak Raghunatha dasa Gosvami i król Kulaśekhara, wyraźnie zalecali, aby rozwinąć tę spontaniczną miłość Boga nawet ryzykując tym przekroczenie wszystkich tradycyjnych kodów moralnych i religijnych. Śri Raghunatha dasa Gosvami, jeden z sześciu Gosvamich Vrndavany, napisał w swoich modlitwach zwanych Manah-śiksa, że należy po prostu z całą uwagą wielbić Radhę i Krsnę. Na dharmam nadharmam śruti-gana-niruktam kila kuru: nie należy być bardzo zainteresowanym pełnieniem wedyjskich rytuałów czy jedynie przestrzeganiem zasad i przepisów.
Podobnie napisał król Kulaśekhara w swojej księdze Mukunda-mala-stotra:
nastha dharme na vasu-nicaye naiva kamopabhoge
yad bhavyam tad bhavatu bhagavan purva-karmanurupam
etat prarthyam mama bahu-matami janma-janmantare 'pi
tvat-padambho-ruha-yuga-gata niścala bhaktir astu
"Nie pociąga mnie spełnianie religijnych rytuałów czy utrzymywanie jakiegoś ziemskiego królestwa. Nie dbam o przyjemności zmysłowe; niech pojawiają się i znikają odpowiednio do mych przeszłych czynów. Moim jedynym pragnieniem jest umocnienie się w służbie oddania lotosowym stopom Pana, nawet gdybym musiał rodzić się tutaj życie po życiu."
Adi 04.34 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.33.37). Najwyższa Osoba Boga ma niezliczone ekspansje Swej transcendentalnej formy, które wiecznie istnieją w świecie duchowym. Ten świat materialny jest jedynie wypaczonym odbiciem świata duchowego, gdzie wszystko manifestuje się bez skazy. Tam wszystko istnieje w swej oryginalnej egzystencji, wolne od dominacji czasu. Czas nie może zdegradować warunków w świecie duchowym czy wpłynąć na nie, a różne manifestacje Najwyższej Osoby Boga są odbiorcami czci różnych żywych istot na ich organicznych pozycjach duchowych. W świecie duchowym wszelka egzystencja jest nieskażoną dobrocią. Dobroć spotykana w świecie materialnym jest zanieczyszczona cechami pasji i ignorancji.
Powiedzenie, że ludzka forma życia jest najlepszą pozycją do pełnienia służby oddania, ma swe szczególne znaczenie, ponieważ jedynie w tej formie żywa istota może odnowić swój wieczny związek z Najwyższą Osobą Boga. Ludzka forma uważana jest za najwyższy stopień w cyklu gatunków życia w tym materialnym świecie. Jeśli ktoś wykorzystuje tę najwyższą formę materialną, może odzyskać swą pozycję służby oddania dla Pana.
Inkarnacje Najwyższej Osoby Boga pojawiają się we wszystkich gatunkach życia, chociaż jest to niepojęte dla mózgu ludzkiego. Rozrywki Pana są zróżnicowane odpowiednio do zdolności oceny różnego rodzaju ciał żywych istot. Kiedy Najwyższy Pan pojawia się w Swej formie ludzkiej, obdarza społeczeństwo ludzkie najbardziej miłosiernym błogosławieństwem. I w tym czasie otrzymuje ono sposobność zaangażowania się w różnego rodzaju wieczną służbę dla Pana.
Szczególne naturalne uznanie dla opisu określonej rozrywki Boga wskazuje na organiczną pozycję żywej istoty. Podziw, służenie, przyjaźń, uczucie rodzicielskie i miłość małżeńska są pięcioma głównymi związkami z Krsną. Najwyższy stan doskonałości związku małżeńskiego, wzbogacony wieloma sentymentami, daje bhakcie maksimum pełnego uroku smaku.
Pan pojawia się w różnych inkarnacjach - jako ryba, żółw i dzik, jako Paraśurama, Pan Rama, Buddha itd. - aby odwzajemnić różnego rodzaju uznanie żywych istot na różnym etapie ewolucji. Związek małżeński w miłości erotycznej zwanej parakiya-rasa jest niezrównaną doskonałością miłości przejawioną przez Pana Krsnę i Jego bhaktów.
Klasa tzw. bhaktów znana jako sahajiya stara się imitować rozrywki Pana, chociaż zupełnie nie rozumieją oni Jego erotycznej miłości w Jego ekspansjach energii przyjemności. Ich sztuczna imitacja może wywołać spustoszenie na ścieżce rozwoju duchowego związku z Panem. Materialne zaangażowanie seksualne nigdy nie może równać się miłości duchowej, która jest w nieskażonej dobroci. Czynności sahajiya jedynie jeszcze bardziej pogrążają w materialnym zanieczyszczeniu zmysłów i umysłu. Transcendentalne rozrywki Krsny ukazują wieczne służenie Adhoksajy, Najwyższemu Panu, który jest ponad wszelką koncepcją materialnych zmysłów. Materialistyczne uwarunkowane dusze nie rozumieją transcendentalnej wymiany miłości, lecz lubią angażować się w zadowalanie zmysłów w imię służby oddania. Nieodpowiedzialne osoby, które uważają rozrywki Radhy i Krsny za zwykłe sprawy, nigdy nie będą w stanie zrozumieć czynności Najwyższego Pana. Taniec rasa Krsny zaaranżowany został przez wewnętrzną moc Krsny yogamayę i jest on nie do pojęcia dla materialnie skażonej osoby. Usiłując rzucać błotem w transcendencję z całą swą przewrotnością, sahajiya błędnie interpretują stwierdzenia tat-paratvena nirmalam i tat-paro bhavet. Niewłaściwie interpretując tadrśih kridah, pragną angażować się w seks, udając, że imitują Pana Krsnę. Lecz w rzeczywistości należy zrozumieć znaczenie tych słów poprzez inteligencję autoryzowanych gosvamich. W swych modlitwach do Gosvamich Śrila Narottama dasa Thakura wyjaśnił swą niezdolność do zrozumienia takich spraw duchowych.
rupa-raghunatha-pade ha-ibe akuti
kabe hama bujhaba se yugala-piriti
"Kiedy będę pragnął zrozumieć literaturę pozostawioną przez Gosvamich, wówczas będę w stanie zrozumieć transcendentalne sprawy miłosne Radhy i Krsny." Innymi słowy, dopóki ktoś nie otrzyma wyszkolenia pod nadzorem sukcesji uczniów Gosvamich, nie będzie w stanie zrozumieć Radhy i Krsny. Uwarunkowane dusze w naturalny sposób nie wykazują chęci do zrozumienia duchowej egzystencji Pana, i jeśli usiłują poznać transcendentalną naturę rozrywek Pana równocześnie pozostając zaabsorbowanymi materializmem, z pewnością będą błądzić jak sahajiya.
Adi 04.35 Znaczenie: Ten nakaz stosuje się do czystych bhaktów. Neofici będą mogli zrozumieć te sprawy jedynie po uczynieniu postępu dzięki regulowanej służbie oddania pod doświadczonym przewodnictwem mistrza duchowego. Wówczas również będą mogli słuchać o sprawach miłosnych Radhy i Krsny.
Dopóki jesteśmy w materialnym uwarunkowanym życiu, wymagana jest ścisła dyscyplina w sprawie czynności moralnych i niemoralnych. Absolutny świat jest transcendentalny i wolny od takich rozróżnień, gdyż nie może być w nim żadnych wad. Ale z powodu seksualnego apetytu w tym materialnym świecie konieczne jest rozróżnianie pomiędzy zachowaniem moralnym i niemoralnym. W święcie duchowym nie ma seksualnych czynności. Stosunki pomiędzy kochankiem i ukochaną w świecie duchowym są czystą transcendentalną miłością i nieskażonym szczęściem.
Ten, kto nie został urzeczony transcendentalnym pięknem rasy, z pewnością zdegraduje się do atrakcji materialnej, aby działać w materialnym zanieczyszczeniu i zmierzać ku najciemniejszym rejonom piekielnego życia. Ale dzięki zrozumieniu miłości małżeńskiej Radhy i Krsny można uwolnić się z uścisku atrakcji do materialnej tzw. miłości pomiędzy mężczyzną i kobietą. Podobnie, jeśli ktoś rozumie czystą rodzicielską miłość Nandy i Yaśody do Krsny, zostanie ocalony od zdegradowania się do materialnego uczucia rodzicielskiego. Jeśli ktoś przyjmuje Krsnę za najwyższego przyjaciela, materialna przyjaźń nie będzie już dla niego dłużej atrakcyjna i będzie bał się tzw. przyjaźni ze światowymi awanturnikami. Jeśli urzeknie go służenie Krsnie, nie będzie musiał dłużej służyć materialnemu ciału w zdegradowanym stanie materialnej egzystencji z fałszywą nadzieją, że zostanie panem w przyszłości. Podobnie, kiedy ktoś widzi wielkość Krsny w neutralności, z pewnością nigdy nie będzie ponownie poszukiwał tzw. ulgi w filozofii impersonalistycznej czy voidystycznej. Jeśli kogoś nie pociąga transcendentalna natura Krsny, z pewnością będą pociągać go przyjemności materialne, i w ten sposób uwikła się w lepką sieć prawych i grzesznych czynów i będzie kontynuował swą materialną egzystencję, transmigrując z ciała do ciała. Jedynie w świadomości Krsny można osiągnąć najwyższą doskonałość życia.
Adi 04.41 Znaczenie: Kiedy Rupa Gosvami spotkał Pana Śri Caitanyę Mahaprabhu w Prayaga (Allahabad), złożył swe pełne szacunku pokłony stwierdzając, że Pan Caitanya był bardziej wspaniałomyślny od jakiegokolwiek innego avatary Krsny, ponieważ rozdzielał miłość do Krsny. Jego misją było zwiększenie miłości do Boga. Najwyższym osiągnięciem w ludzkiej formie życia jest osiągnięcie platformy miłości Boga. Pan Caitanya nie wynalazł systemu religii, jak czasami przypuszczają ludzie. Zadaniem systemów religijnych jest dowiedzenie istnienia Boga, którego następnie traktuje się na ogół jako kosmicznego wykonawcę poleceń. Lecz transcendentalną misją Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu jest rozdzielanie wśród wszystkich miłości do Boga. Każdy, kto przyjmuje Boga jako Najwyższego, może rozpocząć proces intonowania Hare Krsna i zostać miłośnikiem Boga. Zatem Pan Caitanya jest najbardziej wspaniałomyślny. To wspaniałomyślne szerzenie służby oddania możliwe jest jedynie dla Samego Krsny. Zatem Pan Caitanya jest Krsną.
W Bhagavad-gicie Krsna nauczał filozofii podporządkowania się Najwyższej Osobie Boga. Ten, kto podporządkował się Najwyższemu, może czynić dalszy postęp ucząc się, w jaki sposób Go kochać. Zatem ruch świadomości Krsny propagowany przez Pana Caitanyę szczególnie przeznaczony jest dla tych, którzy są świadomi obecności Najwyższego Boga, ostatecznego kontrolera wszystkiego. Jego misją jest nauczanie ludzi, w jaki sposób włączyć się w zajęcia transcendentalnej służby miłości. Jest On Krsną nauczającym służby dla Siebie z pozycji bhakty. Przyjęcie przez Pana roli bhakty w wiecznej formie Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu jest jeszcze inną ze wspaniałych cech Pana. Uwarunkowana dusza nie jest w stanie osiągnąć Absolutnej Osoby Boga poprzez swe niedoskonałe wysiłki i dlatego jest rzeczą wspaniałą, że Pan Śri Krsna, w postaci Pana Gaurangi, ułatwił każdemu zbliżenie się do Siebie.
Svarupa Damodara Gosvami opisał Pana Caitanyę jako Samego Krsnę z postawą Radharani, czyli połączenie Radhy i Krsny. Jego intencją jest zasmakowanie słodyczy Krsny w transcendentalnej miłości. Pan Caitanya nie chce myśleć o Sobie jako o Krsnie, ponieważ pragnie pozycji Radharani. Powinniśmy o tym pamiętać. Pewna klasa tzw. bhaktów zwanych nadiya-nagari albo gaura-nagari udaje, że mają uczucie gopi do Pana Caitanyi, ale nie zdają sobie sprawy, że On usytuował się nie jako podmiot radości, Krsna, ale jako przedmiot radości, bhakta Krsny. Pan Caitanya nie zaakceptował wymysłów nieautoryzowanych osób udających, że są bona fide. Wyobrażenia takie jak te prezentowane przez gaura-nagari są jedynie zakłóceniem w szczerym wypełnianiu misji Pana Caitanyi. Pan Caitanya jest niewątpliwie Samym Krsną, i zawsze jest tożsamy ze Śrimati Radharani. Ale emocja, fachowo zwana vipralambha-bhava, którą Pan przyjął ze skrytych powodów, nie powinna być zakłócana w imię służby. Materialiści nie powinni niepotrzebnie wtrącać się w sprawy transcendencji i w ten sposób wywoływać niezadowolenia Pana. Należy zawsze wystrzegać się tego rodzaju anomalii w służbie oddania. Bhakta nie powinien stwarzać zakłóceń Krsnie. Jak wyjaśnił Śrila Rupa Gosvami, służba oddania jest anukulyena, czyli życzliwa dla Krsny. Działanie w sposób nieprzychylny dla Krsny nie jest oddaniem. Kamsa był wrogiem Krsny. Zawsze myślał o Krsnie, lecz myślał o Nim jako o nieprzyjacielu. Należy zawsze unikać takiej nieżyczliwej tzw. służby.
Pan Caitanya przyjął rolę Radharani i my powinniśmy popierać tę pozycję, jak uczynił to Svarupa Damodara w Gambhira (domu Pana Caitanyi Mahaprabhu w Puri). Zawsze przypominał Panu Caitanyi o uczuciach rozłąki przeżywanych przez Radhę, tak jak zostały one opisane w Śrimad-Bhagavatam, i Pan Caitanya doceniał jego towarzystwo. Ale ani Pan Caitanya, ani Jego zwolennicy nie pochwalają gaura-nagar, którzy stawiają Pana Caitanyę w pozycji podmiotu radości, a samych siebie w pozycji Jego obiektów radości. Zamiast otrzymać błogosławieństwa, głupi imitatorzy pozostawieni są zupełnie na boku. Ich wymysły są zupełnie przeciwne zasadom Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu. Nie można mieszać doktryny transcendentalnej przyjemności czerpanej przez Krsnę z doktryną transcendentalnego uczucia rozłąki z Krsną w roli Radharani.
Adi 04.44 Znaczenie: W transcendentalnych związkach z Panem nikt nie przewyższa nikogo ani nie jest niższy od innych, gdyż w królestwie absolutnym wszystko jest równe. Ale chociaż związki te są absolutne, występują także pomiędzy nimi transcendentalne różnice. W ten sposób transcendentalny związek miłości małżeńskiej jest uważany za najwyższą doskonałość.
Adi 04.45 Znaczenie: Jest to werset z Bhakti-rasamrta-sindhu (2.5.38) Śrila Rupy Gosvamiego.
Adi 04.50 Znaczenie: Spośród czterech rodzajów wymiany służby oddania - dasya, sakhya, vatsalya i madhurya - za najpełniejszą uważana jest madhurya. Ale związek małżeński dzieli się dalej na dwa rodzaje, mianowicie svakiya i parakiya. Svakiya jest związkiem z Krsną jako formalnie poślubionym mężem, a parakiya jest związkiem z Krsną jako kochankiem. Doświadczeni analitycy stwierdzili, że transcendentalna ekstaza smaku parakiya jest lepsza, ponieważ jest w niej więcej entuzjazmu. Ta faza miłości małżeńskiej występuje w tych, którzy podporządkowali się Panu w intensywnej miłości, dobrze wiedząc o tym, że taka zakazana miłość z kochankiem nie znajduje moralnej aprobaty w społeczeństwie. Ryzyko, które taka miłość do Boga pociąga za sobą, czyni tę emocję wyższą od związku, w którym takie ryzyko nie występuje. Jednakże ryzyko takie jest słuszne jedynie w królestwie transcendentalnym. Małżeńska miłość Boga svakiya i parakiya nie istnieją w świecie materialnym, a parakiya nie jest przejawiona nigdzie na Vaikuncie lecz jedynie w tej części Goloki Vrndavany, która znana jest jako Vraja.
Niektórzy bhaktowie sądzą, że Krsna wiecznie oddaje się przyjemnościom na Goloce Vrndavanie, lecz jedynie czasami przychodzi na platformę Vrajy, by cieszyć się parakiya-rasą. Jednakże sześciu Gosvamich Vrndavany wyjaśniło, że rozrywki Krsny we Vrajy są wieczne, tak jak Jego inne dokonania na Goloce Vrndavanie. Vraja jest poufną częścią Goloki Vrndavany. Krsna przejawił Swe rozrywki Vrajy na powierzchni tego świata i podobne rozrywki wiecznie przejawiane są we Vrajy na Goloce Vrndavanie, gdzie parakiya-rasa istnieje wiecznie.
W Trzecim Rozdziale tego eposu Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami wyraźnie przyjął fakt, że Krsna pojawia się w tym materialnym świecie pod koniec wieku Dvapara dwudziestej ósmej catur-yugi Vaivasvaty Manu i przynosi ze Sobą Swą Vrajadhamę, która jest wieczną siedzibą Jego najwyższych rozrywek. Tak jak Pan pojawia się dzięki Swej wewnętrznej mocy, tak również dzięki tej samej wewnętrznej mocy - bez żadnej dodatkowej pomocy - przyprowadza ze Sobą wszystkie Swoje parafernalia. Następnie Caitanya-caritamrta oznajmia tutaj, że uczucie parakiya istnieje jedynie w królestwie transcendentalnym i nigdzie indziej. Ta najwyższa forma ekstazy może istnieć jedynie w najbardziej poufnej części transcendentalnego świata, ale dzięki bezprzyczynowej łasce Pana możemy mieć pewien wgląd w tę niewidoczną Vraję.
Transcendentalny smak, którym rozkoszują się gopi we Vrajy, jest wyśmienicie prezentowany w Śrimati Radharani. Śrimati Radharani reprezentuje dojrzałe przyswojenie sobie transcendentalnego nastroju miłości małżeńskiej, a Jej uczucia są niepojęte nawet dla Samego Pana. Intensywność Jej służby miłości jest najwyższą formą ekstazy. Nikt nie jest w stanie przewyższyć Śrimati Radharani w rozkoszowaniu się transcendentalnym smakiem cech Pana. Dlatego Pan Sam zgodził się przyjąć pozycję Radharani w formie Pana Śri Gaurangi. W ten sposób rozkoszował się najwyższą pozycją parakiya-rasy, jaka przejawiana jest w transcendentalnej siedzibie Vrajy.
Adi 04.52 Znaczenie: Wersety 51 i 52 pochodzą ze Stava-mali Śrila Rupy Gosvamiego.
Adi 04.55 Znaczenie: Jest to werset z dziennika Śrila Svarupy Damodary Gosvamiego. Pojawił się on jako piąty z pierwszych czternastu wersetów Śri Caitanya-caritamrty.
Adi 04.56 Znaczenie: Dwie transcendentalne osobistości, Radha i Krsna, są zagadką dla materialistów. Powyższy opis Radhy i Krsny z dziennika Śrila Svarupy Damodary Gosvamiego jest wyjaśnieniem skrótowym, lecz aby zrozumieć misterium tych dwóch osobistości, trzeba mieć wielką duchową wnikliwość. Jedno doznaje przyjemności w dwojgu. Śri Krsna jest czynnikiem posiadającym moc, a Śrimati Radharani jest mocą wewnętrzną. Według filozofii Vedanty nie ma różnicy pomiędzy źródłem mocy a mocą; są one tożsame. Nie możemy rozróżniać pomiędzy jednym i drugim, tak jak nie możemy oddzielić ognia od ciepła.
Wszystko w Absolucie jest niepojęte w egzystencji względnej. Dlatego tym, którzy posiadają względną świadomość, bardzo trudno jest przyswoić sobie tę prawdę o jedności źródła mocy i mocy. Filozofia niepojętej jedności i różnicy głoszona przez Pana Caitanyę jest jedynym źródłem zrozumienia takich zawiłości transcendencji.
W rzeczywistości Radharani jest wewnętrzną mocą Śri Krsny i wiecznie wzmaga Jego przyjemność. Impersonaliści nie są w stanie tego zrozumieć bez pomocy bhakty maha-bhagavaty. Już samo imię Radha sugeruje, że jest Ona wiecznie najwyższą mistrzynią w zapewnianiu wygód Śri Krsnie. Wskutek tego jest Ona medium przekazującym służbę żywych istot dla Śri Krsny. Dlatego bhaktowie we Vrndavanie poszukują łaski Śrimati Radharani, aby zostać uznanymi jako kochający słudzy Śri Krsny.
Pan Caitanya Mahaprabhu osobiście zbliża się do upadłych uwarunkowanych dusz tego żelaznego wieku, aby obdarzyć ich najwyższą zasadą transcendentalnych związków z Panem. Czynności Pana Caitanyi są głównie w roli części Jego wewnętrznej mocy dostarczającej przyjemności.
Absolutna Osoba Boga, Śri Krsna, jest wszechpotężną formą transcendentalnej egzystencji, wiedzy i pełni szczęścia. Jego wewnętrzna moc przejawia się najpierw jako sat, czyli egzystencja - innymi słowy, jako część która rozprzestrzenia funkcję istnienia Pana. Ta sama moc, kiedy przejawia pełnię wiedzy, nazywana jest cit, czyli samvit, rozprzestrzeniająca transcendentalne formy Pana. Ostatecznie ta sama moc, odgrywając rolę medium przynoszącego przyjemność, jest znana jako hladini, transcendentalna moc szczęścia. Zatem Pan manifestuje Swą wewnętrzną moc w trzech transcendentalnych działach.
Adi 04.60 Znaczenie: Śrila Jiva Gosvami dokładnie przedyskutował moc hladini w swej Priti-sandarbhie. Mówi on, że Vedy wyraźnie oznajmiają: "Jedynie służba oddania może prowadzić nas do Osoby Boga. Jedynie służba oddania może pomóc bhakcie spotkać Najwyższego Pana twarzą w twarz. Najwyższa Osoba Boga przyciągany jest przez służbę oddania i wskutek tego ostateczna supremacja wiedzy wedyjskiej opiera się na znajomości nauki o służbie oddania."
Co jest tym szczególnym urokiem, który sprawia, że Najwyższy Pan z entuzjazmem przyjmuje służbę oddania, i jaka jest natura takiej służby? Pisma wedyjskie informują nas, że Najwyższa Osoba Boga, Prawda Absolutna, jest samowystarczalny, a maya, niewiedza, nigdy nie może wpłynąć na Niego nawet w najmniejszym stopniu. Zatem moc, która opanowuje Najwyższego, musi być czysta duchowo. Taka moc nie może pochodzić z tej materialnej manifestacji. Szczęście doświadczane przez Najwyższą Osobę Boga nie może być materialne, jak impersonalistyczna koncepcja szczęścia Brahmana. Służba oddania jest wymianą pomiędzy dwoma osobami, a zatem nie może być usytuowana jedynie wewnątrz własnej jaźni. Zatem szczęścia pochodzącego z samorealizacji, brahmanandy, nie można porównywać do służby oddania.
Najwyższa Osoba Boga ma trzy rodzaje wewnętrznej mocy, mianowicie: hladini, czyli moc przyjemności, sandhini, czyli moc egzystencjalną, i samvit, czyli moc poznawczą. W Visnu Puranie (1.12.69) znajduje się następująca wypowiedź skierowana do Pana: "O Panie, jesteś podporą wszystkiego. Trzy atrybuty: hladini, sandhini i samvit istnieją w Tobie jako jedna duchowa energia. Lecz materialne guny, które powodują szczęście, niedolę i mieszaninę ich obu, są nieobecne w Tobie, gdyż nie posiadasz żadnych cech materialnych."
Hladini jest osobową manifestacją szczęścia Najwyższej Osoby Boga, dzięki której doznaje On przyjemności. Ponieważ moc przyjemności jest wiecznie obecna w Najwyższym Panu, nie można przyjąć teorii impersonalistycznej mówiącej, że Pan pojawia się w materialnej gunie dobroci. Impersonalistyczna konkluzja jest przeciwna wersji wedyjskiej mówiącej, że Pan posiada transcendentalną moc przyjemności. Kiedy moc przyjemności Najwyższej Osoby Boga przejawiona jest dzięki Jego łasce w osobie bhakty, manifestacja ta zwana jest miłością do Boga. Miłość Boga jest innym określeniem na moc przyjemności Pana. Zatem służba oddania wymieniana pomiędzy Panem i Jego bhaktą jest przejawem transcendentalnej mocy przyjemności Pana.
Moc Najwyższej Osoby Boga, która zawsze wzbogaca Go w transcendentalne szczęście, nie jest materialna, lecz Śankarici przyjmują ją za taką, ponieważ nie są świadomi tożsamości Najwyższego Pana i Jego mocy przyjemności. Tacy ignoranci nie są w stanie zrozumieć różnicy pomiędzy bezosobowym szczęściem duchowym a różnorodnością duchowej energii przyjemności. Moc hladini dostarcza Panu wszelkiej transcendentalnej przyjemności i Pan obdarza taką mocą Swego czystego bhaktę.
Adi 04.62 Znaczenie: W swej rozprawie Bhagavat-sandarbha (werset 102) Śrila Jiva Gosvami wyjaśnia moce Pana w następujący sposób. Transcendentalna moc Najwyższej Osoby Boga, poprzez którą utrzymuje On swą egzystencję, jest zwana sandhini. Transcendentalna moc, dzięki której zna On Samego Siebie i sprawia, że inni mogą Go poznać, jest nazywana samvit. Transcendentalna moc, dzięki której posiada transcendentalne szczęście i sprawia, że szczęśliwi są Jego bhaktowie, jest zwana hladini.
Całkowite przejawienie tych mocy nazywane jest viśuddha-sattvą, i ta platforma różnorodności duchowej przejawiana jest nawet w świecie materialnym, kiedy pojawia się tutaj Pan. Zatem rozrywki i manifestacje Pana w świecie materialnym nie są w ogóle materialne; należą do czystego transcendentalnego stanu. Bhagavad-gita stwierdza, że kto rozumie transcendentalną naturę pojawiania się Pana, Jego czynności. i znikania, może osiągnąć wyzwolenie z materialnej niewoli po opuszczeniu obecnego materialnego ciała. Może wejść do królestwa duchowego, by obcować z Najwyższą Osobą Boga i wymieniać moc hladini we wzajemnych stosunkach z Panem. W materialnej gunie dobroci istnieją ślady pasji i ignorancji. Dlatego materialna dobroć, będąc mieszaną, nazywana jest miśra-sattvą. Ale transcendentalna różnorodność viśuddha-sattvy jest całkowicie wolna od wszelkich materialnych cech. Dlatego viśuddha-sattva jest odpowiednią atmosferą, w której można doświadczać Osoby Boga i Jego transcendentalnych rozrywek. Różnorodność duchowa jest wiecznie niezależna od wszelkich warunków materialnych i nie jest różna od Najwyższej Osoby Boga, jako że oboje są absolutem. Pan i Jego bhaktowie jednocześnie dostrzegają moc hladini bezpośrednio dzięki mocy samvit.
Materialne cechy natury kontrolują uwarunkowane dusze, lecz Najwyższa Osoba Boga nigdy nie znajduje się pod wpływem tych gun, jak pośrednio i bezpośrednio potwierdza to cała literatura wedyjska. Pan krsna osobiście mówi w Jedenastym Canto Śrimad-Bhagavatam, sattvam rajas tama iti guna jivasya naiva me: "Materialne cechy dobroci, pasji i ignorancji, powiązane są z uwarunkowaną duszą, lecz nigdy ze Mną, Najwyższą Osobą Boga." Visnu Purana potwierdza to w ten sposób:
sattvadayo na santiśe yatra na prakrta gunah
sa śuddhah sarva-śuddhebhyah puman adyah prasidatu
"Najwyższa Osoba Boga, Visnu, jest ponad trzema cechami: dobrocią, pasją i ignorancją. Jest On wolny od wszelkich materialnych cech. Oby ta oryginalna osoba, Narayana, który zajmuje całkowicie transcendentalną pozycję, był z nas zadowolony." W Dziesiątym Canto Śrimad-Bhagavatam Indra chwalił Krsnę w ten sposób:
viśuddha-sattvam tava dhama śantam
tapomayam dhvasta-rajas-tamaskam
mayamayo 'yam guna-sampravaho
na vidyate te 'grahananubandhah
"Mój drogi Panie, Twoja siedziba jest viśuddha-sattva, nigdy nie niepokojona przez materialne cechy, a czynności w niej spełniane są transcendentalną służbą miłości dla Twych stóp. Dobroć, wyrzeczenia i pokuty bhaktów wzmagają takie czynności, które zawsze są wolne od zanieczyszczenia pasją i ignorancją. Materialne cechy w żadnych okolicznościach nie mogą mieć na Ciebie wpływu." (Bhag. 10.27.4)
Kiedy cechy natury materialnej nie są zamanifestowane, mówi się, że są w dobroci. Kiedy są wiecznie zamanifestowane i czynne w produkcji rozmaitości materialnej egzystencji, mówi się, że są w pasji. A kiedy istnieje brak aktywności i różnorodności, mówi się, że są w ignorancji. Innymi słowy, kontemplacja jest dobrocią, aktywność jest pasją, a bierność jest ignorancją. Ponad tymi wszystkimi materialnymi jakościowymi manifestacjami jest viśuddha-sattva. Kiedy dominuje w niej sandhini; jest postrzegana jako egzystencja wszystkiego, co istnieje. Kiedy zdominowana jest przez samvit, postrzegana jest jako wiedza w transcendencji. A kiedy dominuje nad nią hladini, jest postrzegana jako najbardziej poufna miłość do Boga. Viśuddha-sattva, jednoczesna manifestacja tych trzech w jednym, jest główną cechą królestwa Boga.
Zatem Prawda Absolutna jest substancją rzeczywistości, wiecznie zamanifestowaną w trzech energiach. Manifestacją wewnętrznej energii Pana jest niepojęta różnorodność, manifestacją energii marginalnej jest żywa istota, a manifestacją energii zewnętrznej jest materialny kosmos. Zatem Prawda Absolutna obejmuje te cztery zasady - Samego Najwyższą Osobę Boga, Jego energię wewnętrzną, Jego energię marginalną i energię zewnętrzną. Forma Pana i ekspansje tej formy jako svayam-rupa i vaibhava-prakaśa są bezpośrednio podmiotami radości energii wewnętrznej, która wiecznie przejawia świat duchowy, najbardziej poufną manifestację energii. Manifestacja zewnętrzna, energia materialna, dostarcza okryć cielesnych uwarunkowanym żywym istotom, od Brahmy aż do nieznacznej mrówki. Ta okrywająca energia manifestuje się pod wpływem trzech sił materialnej natury i doceniana jest na różne sposoby przez żywe istoty tak w wyższych, jak i w niższych formach życia.
Każda z trzech grup mocy wewnętrznej - energia sandhini, samvit i hladini - wpływa na jedną z mocy zewnętrznych, które kierują uwarunkowanymi duszami. Taki wpływ manifestują trzy jakościowe guny materialnej natury, dowodząc ostatecznie, że żywe istoty, energia marginalna, są wiecznymi sługami Pana i dlatego kontrolowane są albo przez moc wewnętrzną, albo przez zewnętrzną.
Adi 04.63 Znaczenie: Jest to werset z Visnu Purany (1.12.69).
Adi 04.65 Znaczenie: Ojciec Pana Krsny, Jego matka i sprawy domowe, wszystkie przejawione są w tej samej egzystencji viśuddha-sattvy. Żywa istota usytuowana w pozycji czystej dobroci może zrozumieć formę, jakość i inne cechy Najwyższej Osoby Boga. Świadomość Krsny rozpoczyna się na platformie czystej dobroci. Chociaż początkowo realizacja Krsny jest niewielka, Krsna jest w rzeczywistości realizowany jako Vasudeva, absolutny właściciel wszechpotęgi albo główne Bóstwo panujące nad wszelkimi mocami. Kiedy żywa istota usytuowana jest w viśuddha-sattvie, transcendentalnej do trzech cech materialnej natury, dzięki swej postawie służenia może dostrzec formę, jakość i inne cechy Najwyższej Osoby Boga. Stan czystej dobroci jest platformą zrozumienia, gdyż Najwyższy Pan jest zawsze w egzystencji duchowej.
Krsna jest zawsze wszechduchowy. Poza rodzicami Osoby Boga, również wszystkie inne parafernalia Jego egzystencji są zasadniczo manifestacją sandhini śakti, czyli przemianą viśuddha-sattvy. Aby uczynić to bardziej jasnym, można powiedzieć, że ta sandhini śakti wewnętrznej mocy utrzymuje i manifestuje wszelką różnorodność świata duchowego. W królestwie Boga słudzy i służki Boga, Jego towarzyszki, Jego ojciec i matka i wszystko inne jest transformacją egzystencji duchowej sandhini śakti. Egzystencjalna sandhini śakti w mocy zewnętrznej podobnie ekspanduje wszelką różnorodność materialnego kosmosu, dzięki której możemy mieć pewne pojęcie o sferze duchowej.
Adi 04.66 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (4.3.23), wypowiedziany przez Pana Śivę, kiedy potępił Daksę; ojca Sati, jako przeciwnika Visnu, bez wątpienia potwierdza fakt, że Pan Krsna, Jego imię, sława, Jego cechy i wszystko, co ma związek z Jego parafernaliami, istnieje w sandhini śakti wewnętrznej mocy Pana.
Adi 04.67 Znaczenie: Czynności samvit-śakti dają efekt poznania. Zarówno Pan, jak i żywe istoty są świadome. Śri Krsna, jako Najwyższa Osoba Boga, posiada pełną wiedzę o wszystkim wszędzie, i dlatego Jego poznawanie nie napotyka na żadne przeszkody. Może On posiąść wiedzę po prostu przez spojrzenie na pewien przedmiot, podczas gdy poznanie zwykłej żywej istoty zakłócają niezliczone przeszkody. Poznanie żywych istot ma trzy działy: wiedzę bezpośrednią, wiedzę pośrednią i wiedzę wypaczoną. Percepcja zmysłowa przedmiotów materialnych za pomocą zwykłych zmysłów, takich jak: oko, ucho, nos i ręka, zawsze i niezawodnie produkuje wiedzę wypaczoną. To złudzenie jest prezentacją energii materialnej, na którą w wypaczony sposób podziałała. samvit-śakti. Negatywne poznawanie przedmiotu znajdującego się poza polem percepcji zmysłowej jest sposobem wiedzy pośredniej, która nie jest zupełnie niedoskonała, ale która produkuje jedynie wiedzę fragmentaryczną w formie bezosobowej realizacji duchowej i monizmu. Ale kiedy czynnik poznania samvit zostanie oświetlony mocą hladini tej samej energii wewnętrznej, działają wówczas razem i jedynie w ten sposób można osiągnąć wiedzę o Osobie Boga. Samvit-śakti powinna być utrzymywana w tym stanie. Wiedza materialna i pośrednia wiedza duchowa są produktami ubocznymi samvit-śakti.
Adi 04.68 Znaczenie: Produktem hladini śakti jest miłość do Boga, która dzieli się na dwie - mianowicie czystą miłość do Boga i zanieczyszczoną miłość do Boga. Żywa istota staje się czystym miłośnikiem Boga jedynie wówczas, kiedy zostanie obdarzona hladini śakti emanującą od Śri Krsny, aby Go przyciągać. Ale kiedy ta sama hladini śakti zostanie zanieczyszczona zewnętrzną energią materialną i emanuje od żywej istoty, nie pociąga Krsny; wprost przeciwnie, żywa istota będzie przyciągana przez urok energii materialnej. Wówczas, zamiast oszaleć z miłości do Boga, żywa istota szaleje za materialną przyjemnością zmysłową. Z powodu obcowania z jakościowymi gunami materialnej natury, zostaje ujęta ich wzajemnym oddziaływaniem smutnych, nieszczęśliwych uczuć.
Adi 04.69 Znaczenie: Nieskażone działanie hladini śakti przejawia się w postępowaniu dziewcząt Vrajy i Śrimati Radharani, która jest najważniejszym uczestnikiem w tej transcendentalnej grupie. Istotą hladini śakti jest miłość do Boga, istotą miłości do Boga jest bhava, czyli transcendentalny sentyment, a szczytem tej bhavy jest mahabhava. Śrimati Radharani jest uosobionym wcieleniem tych trzech aspektów transcendentalnej świadomości. Zatem jest Ona najwyższą zasadą w miłości do Boga i jest najwyższym obiektem miłości Śri Krsny.
Adi 04.70 Znaczenie: Jest to drugi werset z Ujjvala-nilamani Śrila Rupy Gosvamiego.
Adi 04.71 Znaczenie: Śrimati Radharani jest tak w pełni duchowa jak Krsna. Nikt nie powinien uważać Jej za materialną. Bezwzględnie nie jest podobna uwarunkowanym duszom, które mają materialne ciała, wulgarne i subtelne, okryte materialnymi zmysłami. Jest Ona całkowicie duchowa i tak Jej ciało, jak i umysł mają takie same duchowe wcielenie. Ponieważ Jej ciało jest duchowe, również duchowe są Jej zmysły. Tak więc Jej ciało, umysł i zmysły całkowicie błyszczą w miłości do Krsny. Jest Ona uosobioną hladini śakti (dostarczającą przyjemności energią wewnętrznej mocy Pana), i dlatego jest jedynym źródłem przyjemności dla Śri Krsny.
Śri Krsna nie może czerpać przyjemności z niczego, co jest wewnętrznie od Niego różne, toteż Radha i Śri Krsna są tożsami. Część sandhini wewnętrznej mocy Śri Krsny zamanifestowała wszechatrakcyjną formę Śri Krsny, a ta sama moc wewnętrzna, w aspekcie hladini, zaprezentowała Śrimati Radharani, która jest atrakcją dla wszechatrakcyjnego. Nikt nie może dorównać Śrimati Radharani w transcendentalnych rozrywkach Śri Krsny.
Adi 04.72 Znaczenie: Jest to werset z Brahma-samhity (5.37).
Adi 04.81 Znaczenie: Jak już wyjaśniono, Krsna i Radha są jednym w dwóch osobach. Są tożsami. Krsna rozszerza się w wiele inkarnacji i pełne części, takie jak puruse. Podobnie, Śrimati Radharani rozszerza się w wiele form takich jak: boginie szczęścia, królowe i dziewczęta Vrajy. Wszystkie takie ekspansje Śrimati Radharani są Jej pełnymi częściami. Wszystkie te kobiece formy Krsny są ekspansjami odpowiadającymi Jego pełnym ekspansjom form Visnu. Ekspansje te zostały porównane do odzwierciedlonych form formy oryginalnej. Nie ma różnicy pomiędzy formą oryginalną a formami odzwierciedlonymi. Kobiece odzwierciedlenia energii przyjemności Krsny są tak dobre jak Sam Krsna.
Pełne ekspansje osoby Krsny zwane są vaibhava-vilasa i vaibhava-prakaśa, i podobnie opisane są ekspansje Radhy. Boginie szczęścia są vaibhava-vilasa, a królowe są vaibhava prakaśa Radharani. Osobiste towarzyszki Radharani, dziewczęta Vrajy, są bezpośrednimi ekspansjami Jej ciała. Jako ekspansje Jej osobowej formy i transcendentalnego usposobienia, są one pośredniczkami różnego rodzaju wymiany miłości w rozrywkach Pana Krsny, pod najwyższym zwierzchnictwem Śrimati Radharani. W transcendentalnym królestwie przyjemność jest w pełni doznawana w różnorodności. Wybujałość transcendentalnego smaku wzmaga się poprzez obcowanie z większą ilością osób, podobnych Radharani, które również znane są jako gopi albo sakhi. Rozmaitość niezliczonych ukochanych jest źródłem rozkoszy dla Śri Krsny, tak więc te ekspansje Śrimati Radharani są konieczne do zwiększenia mocy przyjemności Śri Krsny. Transcendentalna wymiana miłości pomiędzy Nimi jest doskonałością rozrywek Vrndavany. Poprzez te ekspansje Jej osobistego ciała, Śrimati Radharani pomaga Panu Krsnie rozkoszować się tańcem rasa i innymi podobnymi czynnościami. Śrimati Radharani, będąc centralnym płatkiem kwiatu rasa-lila, znana jest również pod imionami wymienionymi w poniższych wersetach.
Adi 04.83 Znaczenie: Jest to werset z Brhad-gautamiya-tantry.
Adi 04.86 Znaczenie: Krsnamayi ma dwa różne znaczenia. Krsnamayi nazywana jest osoba, która zawsze myśli o Krsnie wewnątrz i na zewnątrz i która zawsze pamięta jedynie Krsnę, bez względu na to, gdzie się udaje i bez względu na to, co widzi. A ponieważ osobowość Krsny jest pełna miłości, wobec tego Jego energia miłości, Radharani, nie będąc różną od Niego, również nazywana jest krsnamayi.
Adi 04.87 Znaczenie: Imię Radha wywodzi się z rdzenia słowa aradhana, które oznacza "wielbienie". Dlatego osoba, która przewyższa wszystkich w wielbieniu Krsny, może być nazywana Radhiką, największą służką.
Adi 04.88 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.30.28).
Adi 04.105 Znaczenie: Zanim Pan przyjął wyrzeczony porządek życia, porządek ten pragnął przyjąć Purusottama Bhattacarya, mieszkaniec Navadvipy. Dlatego opuścił dom i udał się do Benares, gdzie przyjął pozycję brahmacaryi od sannyasina Mayavadi. Kiedy został brahmacarinem, otrzymał imię Śri Damodara Svarupa. Wkrótce potem opuścił Benares, nie przyjmując sannyasy, i udał się do Nilacala, Jagannatha Puri, gdzie przebywał Pan Caitanya. Tam spotkał Caitanyę Mahaprabhu i poświęcił swe życie służbie dla Pana. Został sekretarzem Pana Caitanyi i Jego bezustannym towarzyszem. Zwykł on zwiększać moc przyjemności Pana, śpiewając odpowiednie pieśni, które były bardzo doceniane. Svarupa Damodara rozumiał tajemną misję Pana Caitanyi i to jedynie dzięki jego łasce wszyscy bhaktowie Pana Caitanyi mogli poznać prawdziwy cel Pana.
Svarupa Damodara został zidentyfikowany jako Lalitadevi, druga ekspansja Radharani. Jednakże autorytatywna Gaura-ganoddeśa-dipika Kavi-karnapury opisuje Svarupę Damodarę jako tę samą Viśakhadevi, która służy Panu na Goloce Vrndavanie. Zatem należy zrozumieć, że Śri Svarupa Damodara jest bezpośrednią ekspansją Radharani, która pomaga Panu doświadczać postawy Radharani.
Adi 04.106 Znaczenie: Serce Pana Caitanyi było pełne uczuć Śrimati Radharani i również przypominał Ją Swym wyglądem. Svarupa Damodara wyjaśnił Jego postawę jako radha-bhava-murti, postawę Radharani. Ten, kto angażuje się w zadowalanie zmysłów na platformie materialnej, prawie nie jest w stanie zrozumieć radha-bhavy, lecz zrozumieć może ją ten, kto nie domaga się zadowalania zmysłów. Radha-bhavę należy poznawać od Gosvamich, tych, którzy prawdziwie kontrolują zmysły. Z takich autoryzowanych źródeł wiadomo, że postawa Śrimati Radharani jest najwyższą doskonałością miłości małżeńskiej, która jest najwyższym z pięciu transcendentalnych smaków i jest pełną doskonałością miłości do Krsny.
Te transcendentalne sprawy można rozumieć na dwóch platformach. Jedna jest zwana wzniosłą, a druga jest zwana niezwykle wzniosłą. Formą wzniosłą są sprawy miłosne przejawione w Dvarace. Pozycja nadzwyczaj wzniosła osiągana jest w manifestacjach rozrywek Vrndavany. Postawa Pana Caitanyi jest z pewnością nadzwyczaj wzniosła.
Z życia Śri Caitanyi Mahaprabhu, inteligentna osoba zaangażowana w czystą służbę oddania może zrozumieć, że zawsze przeżywał On wewnątrz Siebie rozłąkę z Krsną. W tej rozłące czasami czuł, że odnalazł Krsnę i raduje się spotkaniem z Nim. Znaczenie tej rozłąki i spotkania jest bardzo specyficzne. Jeśli ktoś usiłuje zrozumieć wzniosłą pozycję Pana Caitanyi, nie wiedząc o tym, z pewnością zrozumie ją niewłaściwie. Najpierw trzeba całkowicie się zrealizować. W przeciwnym razie można błędnie uznać Pana za nagara, czyli cieszącego się dziewczętami Vrajy, i w ten sposób popełnić błąd rasabhasy, czyli zrozumienia pokrywającego się częściowo.
Adi 04.107 Znaczenie: Pan Caitanya przejawił najwyższy stan uczuć bhakty przeżywającego rozłąkę z Panem. Pokaz ten był bardzo wzniosły, ponieważ był On całkowicie doskonały w Swych uczuciach rozłąki. Materialiści nie są jednakże w stanie tego zrozumieć. Czasami materialistyczni uczeni sądzą, że był On chory albo szalony. Ich problem polega na tym, że zawsze angażują się w materialne zadowalanie zmysłów i nigdy nie są w stanie zrozumieć uczuć bhaktów i Pana. Materialiści są najbardziej odrażający w swych ideach. Sądzą, że swymi zmysłami mogą bezpośrednio czerpać przyjemność z postrzegalnych przedmiotów fizycznych i że podobnie mogą postępować z transcendentalnymi cechami Pana Caitanyi. Lecz Pan rozumiany jest jedynie wówczas, gdy postępuje się zgodnie z zasadami ustanowionymi przez Gosvamich, na czele ze Svarupą Damodarą. Takie autoryzowane osoby jak Svarupa Damodara czy sześciu Gosvamich nigdy nie prezentują takich doktryn jak nadiya-nagari, klasa tzw. bhaktów. Idee gauranga-nagari są jedynie wymysłem i są całkowicie na platformie mentalnej.
Adi 04.108 Znaczenie: Ci, którzy przyjęli schronienie lotosowych stóp Śri Caitanyi Mahaprabhu, mogą zrozumieć, że Jego sposób wielbienia Najwyższego Pana Krsny w separacji jest prawdziwym wielbieniem Pana. Kiedy uczucie separacji staje się bardzo intensywne, osiąga się etap spotkania ze Śri Krsną.
Tzw. bhaktowie, jak sahajiya, tanio wyobrażają sobie, że spotykają się z Krsną we Vrndavanie. Myślenie takie może być pożyteczne, lecz w rzeczywistości spotkanie z Krsną możliwe jest poprzez postawę rozłąki nauczaną przez Śri Caitanyę Mahaprabhu.
Adi 04.116 Znaczenie: Jest to werset z Visnu Purany (5.13.60).
Adi 04.117 Znaczenie: Jest to werset z Bhakti-rasamrta-sindhu (2.1.231) Śrila Rupy Gosvamiego.
Adi 04.118 Znaczenie: Jest to werset wypowiedziany przez Śri Vrndadevi w Vidagdha-madhava (7.3) Śrila Rupy Gosvamiego.
Adi 04.125 "O moja ukochana przyjaciółko Vrndo, skąd pochodzisz?"
"Pochodzę ze stóp Śri Hari."
"Gdzie On jest?"
"W lesie na brzegu Radhakundy."
"Co tam robi?"
"Uczy się tańca."
"Kto jest Jego mistrzem?"
"Twój obraz, Radho, ujawniając się wszędzie w każdym drzewie i pnączu, posuwa się niczym wprawny tancerz i sprawia, że On tańczy za nim."
Adi 04.125 Znaczenie: Jest to werset z Govinda-lilamrty (8.77) Krsnadasa Kavirajy Gosvamiego.
Adi 04.131 Znaczenie: Jest to werset z Dana-keli-kaumudi (2) Śrila Rupy Gosvamiego.
Adi 04.135 Znaczenie: Visaya i aśraya są dwoma ważnymi słowami odnoszącymi się do wymiany pomiędzy Krsną i Jego bhaktą. Bhakta jest zwany aśraya, a jego ukochany, Krsna, jest visaya. Wymiana miłości pomiędzy aśraya i visaya obejmuje różne składniki, które znane są jako vibhava, anubhava, sattvika i vyabhicari. Vibhava dzieli się na dwie kategorie: alambana i uddipana. Alambanę można dalej podzielić na aśrayę i visayę. W miłosnych sprawach Radhy i Krsny, Radharani jest aspektem aśraya, a Krsna - visaya. Transcendentalna świadomość Pana mówi Mu: "Ja jestem Krsną i doświadczam przyjemności jako visaya. Przyjemność doświadczana przez Radharani, aśraya, jest wielokrotnie większa od przyjemności odczuwanej przeze Mnie." Więc aby doświadczyć przyjemności kategorii aśraya, Pan Krsna pojawił się jako Śri Caitanya Mahaprabhu.
Adi 04.145 Znaczenie: Atrakcyjność Krsny jest wspaniała i nieograniczona. Nikt nie może znać jej końca. Takim jej rozmiarem może rozkoszować się jedynie Śrimati Radharani ze Swej pozycji w kategorii aśraya. Zwierciadło transcendentalnej miłości Śrimati Radharani jest doskonale czyste, jednakże zdaje się być coraz bardziej przejrzyste w transcendentalnej metodzie poznawania Krsny. W zwierciadle serca Radharani transcendentalne cechy Krsny zdają się być coraz nowszymi i świeższymi. Innymi słowy, atrakcja Krsny zwiększa się proporcjonalnie do zrozumienia Śrimati Radharani. Każde stara się przewyższyć drugie. Żadne nie chce doznać porażki w zwiększaniu nasilenia miłości. Pragnąc zrozumieć postawę Radharani w nasileniu miłości, Pan Krsna pojawił się jako Śri Caitanya Mahaprabhu.
Adi 04.146 Znaczenie: Jest to werset z Lalita-madhavy (8.34) Śrila Rupy Gosvamiego. Został wypowiedziany przez Pana Krsnę, kiedy ujrzał On piękno własnego odbicia w wysadzanej klejnotami fontannie Dvaraki.
Adi 04.152 Znaczenie: Jest to werset wypowiedziany przez gopi i znajdujący się w Śrimad-Bhagavatam (10.31.15).
Adi 04.153 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.82.40).
Adi 04.155 Znaczenie: Jeśli ktoś jest wystarczająco szczęśliwy, może oglądać Krsnę bezustannie, tak jak gopi. Brahma-samhita mówi, że mędrcy, którzy posmarowali swe oczy maścią czystej miłości, mogą bezustannie oglądać formę Śyamasundary (Krsny) w głębi swoich serc. Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.21.7) śpiewany był przez gopi na początku pory śarat.
Adi 04.156 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.44.14) wypowiedziały kobiety Mathury, kiedy ujrzały Krsnę i Balaramę na arenie razem z największymi zapaśnikami króla Kamsy, Mustiką i Canurą.
Adi 04.162 Znaczenie: Jak już zostało wyjaśnione, pozycja gopi w ich miłosnych sprawach z Krsną jest transcendentalna. Ich uczucie nazywane jest rudha-bhavą. Chociaż pozornie wydaje się być pospolitym seksem, nie należy mylić go ze zwykłą miłością seksualną, gdyż jest to czysta i nieskażona miłość Boga.
Adi 04.163 Znaczenie: Jest to werset z Bhakti-rasamrta-sindhu ( 1.2.285, 286).
Adi 04.164 Znaczenie: Należy starać się rozróżniać pomiędzy miłością seksualną a czystą miłością, gdyż należą one do różnych kategorii i jest pomiędzy nimi przepaścista różnica. Różnica ta jest tak duża jak pomiędzy żelazem i złotem.
Adi 04.165 Znaczenie: Pisma objawione opisują czystą miłość w ten sposób:
sarvatha dhvamsa-rahitam saty api dhvamsa-karane
yad bhava-bandhanam yunoh sa prema parikirtitah
"Jeśli istnieje wystarczający powód do rozwiązania związku małżeńskiego, jednakże takie rozwiązanie nie następuje, to taki związek intymnej miłości jest zwany czystym."
Podległe gopi przywiązane były do Krsny w takiej czystej miłości. Dla nich nie było kwestii miłości seksualnej opartej na zadowalaniu zmysłów. Ich jedynym zajęciem w życiu było dbanie o to, by Krsna był szczęśliwy pod każdym względem, bez względu na ich własne osobiste interesy. Poświęciły swe dusze jedynie dla zadowolenia Osoby Boga, Śri Krsny. Pomiędzy gopi i Krsną nie było nawet najmniejszego śladu miłości seksualnej.
Autor Śri Caitanya-caritamrty autorytatywnie stwierdza, że miłość seksualna jest sprawą osobistego zadowalania zmysłów. Wszystkie regulujące zasady w Vedach odnoszące się do pragnień popularności, ojcostwa, zamożności itd. są różnymi fazami zadowalania zmysłów. Działanie dla zadowalania zmysłów może być spełniane pod płaszczykiem dobroczynności publicznej, nacjonalizmu, religii, altruizmu, kodów etycznych, kodów biblijnych, wskazówek zdrowotnych, działania dla przyjemności, wstydliwości, tolerancji, osobistego komfortu, wyzwolenia z materialnej niewoli, postępu, uczucia rodzinnego czy strachu przed społecznym ostracyzmem czy państwową karą, ale te wszystkie kategorie są różnymi działami jednej rzeczy - zadowalania zmysłów. Wszystkie takie dobre czyny spełniane są zasadniczo dla własnego zadowalania zmysłów, gdyż nikt nie jest w stanie poświęcić swego własnego interesu spełniając te wielce reklamowane zasady moralne i religijne. Ale ponad tym wszystkim jest transcendentalny stan, w którym ktoś uważa się po prostu za wiecznego sługę Krsny, absolutnej Osoby Boga. Wszelkie czyny spełniane w tym nastroju służenia zwane są czystą miłością do Boga, ponieważ spełniane są dla całkowitej przyjemności zmysłów Śri Krsny. Jednakże jakikolwiek czyn spełniany w celu cieszenia się jego owocami czy rezultatami jest aktem zadowalania zmysłów. Czyny takie widoczne są czasami w formach wulgarnych, a czasami subtelnych.
Adi 04.170 Znaczenie: Autor Śri Caitanya-caritamrty radzi wszystkim, by porzucili wszelkie czynności zadowalania zmysłów i, niczym gopi, całkowicie zjednoczyli się z wolą Najwyższego Pana. Taka jest ostateczna instrukcja Krsny w Bhagavad-gicie. Powinniśmy być gotowi zrobić wszystko dla zadowolenia Pana, nawet ryzykując pogwałceniem zasad wedyjskich czy praw etycznych. Taki jest standard miłości Boga. Takie czyny w czystej miłości Boga są tak nieskazitelne jak czyste płótno, które zostało całkowicie wyprane. Śrila Bhaktivinoda Thakura ostrzega nas w związku z tym, że nie powinniśmy błędnie sądzić, iż idea porzucenia wszystkiego oznacza również porzucenie koniecznych obowiązków związanych z ciałem i umysłem. Nawet takie obowiązki nie są zadowalaniem zmysłów, jeśli podejmowane są w duchu służby dla Krsny.
Adi 04.173 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.31.19) został wypowiedziany przez gopi, kiedy Krsna opuścił je w środku rasa-lila.
Adi 04.176 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.32.21) został wypowiedziany przez Krsnę, kiedy powrócił On na arenę rasa-lila.
Adi 04.178 Znaczenie: Krsna nigdy nie był niewdzięczny gopi, lecz jak oznajmia to Arjunie w tym wersecie Bhagavad-gity (4.11), odwzajemnia się bhaktom proporcjonalnie do ich transcendentalnej służby miłości, którą pełnią dla Niego. Każdy podąża ścieżką prowadzącą do Niego, ale na tej ścieżce są różne stopnie postępu i Pan realizowany jest proporcjonalnie do zaawansowania danej osoby. Ścieżka jest jedna, lecz postęp w zbliżaniu się do ostatecznego celu jest różny, i dlatego również różna jest proporcja realizacji tego celu - absolutnej Osoby Boga. Gopi osiągnęły najwyższy cel i Pan Caitanya stwierdza, że nie ma wyższej metody wielbienia Boga ponad tą, którą praktykowały gopi.
Adi 04.180 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.32.22) został wypowiedziany przez Samego Śri Krsnę, kiedy powrócił do gopi po usłyszeniu ich pieśni rozdzielenia.
Adi 04.181 Znaczenie: Pozbawiona egoizmu miłość przejawiona przez gopi nie może mieć sobie równej. Nie powinniśmy zatem błędnie rozumieć staranności gopi w ozdabianiu samych siebie. Gopi ubierały się tak pięknie, jak to tylko możliwe, aby swym widokiem uszczęśliwić Krsnę. Nie miały żadnych ukrytych pragnień. Swe ciała i wszystko, co posiadały, poświęciły służbie dla Krsny, biorąc to za pewnik, że ciała te były przeznaczone dla Jego przyjemności. Ubierały się z tą myślą, że Krsna będzie szczęśliwy widząc je i dotykając.
Adi 04.184 Znaczenie: Werset ten wypowiedział Pan Krsna w Adi Puranie.
Adi 04.187 Znaczenie: Wspaniałe cechy gopi są poza wszelkim wyobrażeniem. Nie mają pragnienia zadowolenia siebie samych, lecz kiedy Krsna jest szczęśliwy oglądając je, szczęście Krsny czyni gopi dziesięć milionów razy szczęśliwszymi od Samego Krsny.
Adi 04.189 Znaczenie: Sytuacja gopi jest zdumiewająca, gdyż chociaż nie pragnęły osobistego szczęścia, zostało im ono narzucone. Wyjaśnienie tej zawiłości jest takie, że uczucie szczęścia Śri Krsny jest ograniczone szczęściem gopi. Dlatego bhaktowie Vrndavany starają się służyć gopi, mianowicie Radharani i Jej towarzyszkom. Jeśli ktoś zyskuje łaskę gopi, z łatwością może zyskać łaskę Krsny, ponieważ Krsna natychmiast przyjmuje służbę bhakty poleconego przez gopi. Dlatego Pan Caitanya pragnął zadowolić gopi zamiast Krsnę. Lecz Jego rówieśnicy niewłaściwie Go zrozumieli i z tego powodu Pan Caitanya porzucił porządek życia rodzinnego i został sannyasinem.
Adi 04.195 Znaczenie: Patrząc na piękne gopi Krsna ożywia się, a to z kolei ożywia gopi, których młodzieńcze twarze i ciała kwitną. To współzawodnictwo zwiększania piękna pomiędzy gopi i Krsną, które nie zna granic, jest tak delikatne, iż czasami zwykli moraliści błędnie uważają te stosunki za czysto erotyczne. Jednakże nie ma w nich nic pospolitego, ponieważ intensywne pragnienie gopi by zadowolić Krsnę, przepełnia całą scenę czystą miłością do Boga, gdzie nie ma ani śladu seksu.
Adi 04.196 Znaczenie: Stwierdzenie to pojawia się w Keśavastace (8) Stava-mali, skompilowanej przez Śrila Rupę Gosvamiego.
Adi 04.200-201 Znaczenie: Jak wspomniano powyżej, gopi są zdominowanymi kochankami, a Śri Krsna jest dominującym, ukochanym. Miłość zdominowanych odżywia miłość dominującego. Gopi nie mają pragnienia osiągnięcia egoistycznej radości. Ich uczucie szczęścia było pośrednie, gdyż było uzależnione od przyjemności Krsny. Bezprzyczynowa miłość do Boga jest zawsze taka. Taka czysta miłość możliwa jest jedynie wtedy, kiedy zdominowany jest szczęśliwy dzięki szczęściu dominującego. Przykładem takiej nieskażonej miłości jest sytuacja, kiedy ukochana potępia swe pochodzące ze służby szczęście, które przeszkadza w pełnieniu jej.
Adi 04.202 Znaczenie: Jest to werset z Bhakti-rasamrta-sindhu (3.2.62).
Adi 04.203 Znaczenie: Jest to również werset z Bhakti-rasamrta-sindhu (2.3.54).
Adi 04.204 Znaczenie: Czysty bhakta Krsny, który darzy Go wyłączną miłością, stanowczo odmówi przyjęcia jakiegokolwiek rodzaju wyzwolenia, począwszy od wtopienia się w ciało Pana do innych rodzajów wyzwolenia, takich jak osiągnięcie takiej samej formy, bogactwa albo siedziby i przywileju mieszkania w pobliżu Pana.
Adi 04.207 Znaczenie: Te trzy wersety ze Śrimad-Bhagavatam (3.29.11-13) zostały wypowiedziane przez Pana Krsnę w formie Kapiladevy.
Adi 04.208 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (9.4.67) został wypowiedziany przez Pana w związku z opisem cech Maharajy Ambarisy. Wtopienie się w egzystencję Absolutu jest tak tymczasowe, jak życie w królestwie niebiańskim. Obie te rzeczy kontrolowane są przez czas; żadna z tych pozycji nie jest trwała.
Adi 04.211 Znaczenie: Jest to werset z Gopi-premamrty.
Adi 04.213 Znaczenie: Werset ten, wypowiedziany przez Pana Krsnę do Arjuny, pochodzi z Adi Purany.
Adi 04.214 Znaczenie: Najbardziej wzniosłą pomiędzy wszystkimi gopi jest Śrimati Radharani. Jest Ona najpiękniejsza, najbardziej kwalifikowana i nade wszystko ma największą miłość do Krsny.
Adi 04.215 Znaczenie: Jest to werset z Padma Purany.
Adi 04.216 Znaczenie: Werset ten, wypowiedziany przez Pana Krsnę do Arjuny, został przytoczony z Adi Purany.
Adi 04.217 Znaczenie: Powiedziane jest, że gopi dzielą się na pięć grup, mianowicie:
sakhi,
nitya-sakhi,
prana-sakhi,
priya-sakhi i
parama-prestha-sakhi.
Wszystkie posiadające jasną cerę towarzyszki Śrimati Radharani, królowej Vrndavana-dhamy, są biegłymi artystkami we wzbudzaniu erotycznych uczuć w Krsnie. Jest osiem parama-prestha-sakhich i w ekstatycznych stosunkach pomiędzy Krsną i Radhą czasami biorą one stronę Krsny, a czasami - Radharani, po to tylko, by stworzyć sytuację, w której wydaje się, że popierają jedną osobę przeciwko drugiej. To czyni wymianę smaków bardziej przyjemną.
Adi 04.219 Znaczenie: W tym wersecie z Gita-govindy (3.1) Jayadeva Gosvami opisuje, jak Śri Krsna opuszcza rasa-lilę, by odszukać Śrimati Radharani.
Adi 04.224 Znaczenie: Jest to werset z Gita-govindy (1.11).
Adi 04.226 Znaczenie: Pan Caitanya jest Samym Śri Krsną, absolutnym podmiotem radości i miłości gopi. Osobiście przyjmuje On rolę gopi, by skosztować przemożnego szczęścia transcendentalnych smaków. Pojawił się w tym nastroju, lecz jednocześnie w najbardziej fascynujący sposób propagował religijny proces dla tego wieku. Jedynie zaufani bhaktowie Śri Caitanyi Mahaprabhu są w stanie zrozumieć ten transcendentalny sekret.
Adi 04.227-28 Znaczenie: Autor Śri Caitanya-caritamrty naucza nas, że jeśli naprawdę chcemy poznać Pana Caitanyę, musimy ofiarowywać nasze pełne szacunku pokłony wszystkim takim czystym zaufanym bhaktom Pana.
Adi 04.257 Znaczenie: Według doświadczonych seksuologów, takich jak Bharata Muni, w materialnej przyjemności seksualnej taka sama jest przyjemność kobiety i mężczyzny. Lecz w świecie duchowym związki są inne, chociaż materialni eksperci nie są tego świadomi.
Adi 04.259 Znaczenie: Werset ten, wypowiedziany przez Pana Krsnę do Radhy, został zanotowany w Lalita-madhavie (9.9) Śrila Rupy Gosvamiego.
Adi 04.260 Znaczenie: W ten sposób Śrila Rupa Gosvami opisuje wyraz twarzy Radharani.
Adi 04.275 Znaczenie: Jest to trzeci werset drugiej Caitanyastaki pochodzącej ze Stava-mali Śrila Rupy Gosvamiego.
W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Czwartego Rozdziału Adi-lili Śri Caitanya-caritamrty, opisującego poufne powody pojawienia się Pana Caitanyi.