Rozdział ten wyjaśnia, że Pan Caitanya jest Najwyższą Osobą Boga, Samym Krsną. Dlatego światłość Brahmana jest blaskiem cielesnym Pana Caitanyi, a zlokalizowana Dusza Najwyższa usytuowana w sercu każdej żywej istoty jest Jego częściową reprezentacją. Wyjaśnione w związku z tym są również purusa-avatary. Maha-Visnu jest zbiornikiem wszystkich uwarunkowanych dusz, ale jak potwierdzają to pisma autorytatywne, Pan Krsna jest źródłem głównym, źródłem niezliczonych pełnych ekspansji, łącznie z Narayanem, którego na ogół filozofowie Mayavadi przyjmują za Prawdę Absolutną. Wyjaśniona jest również manifestacja ekspansji prabhava i vaibhava Pana, jak również częściowe inkarnacje i inkarnacje upełnomocnione. Dyskutowany jest wiek Pana Krsny od dzieciństwa do młodości, i jest również wytłumaczone, że początek Jego młodości jest Jego wieczną formą.
Niebo duchowe mieści niezliczone planety duchowe, Vaikunthy, które są manifestacjami wewnętrznej energii Najwyższego Pana. Niezliczone wszechświaty materialne zostały podobnie przejawione przez Jego energię zewnętrzną, a żywe istoty manifestowane są przez Jego energię marginalną. Ponieważ Pan Krsna Caitanya nie jest różny od Pana Krsny, jest On przyczyną wszystkich przyczyn; nie ma przyczyny poza Nim. Jest On wieczny, a Jego forma jest duchowa. Pan Caitanya jest bezpośrednio Najwyższym Panem Krsną, jak dowodzi tego świadectwo autorytatywnych pism świętych. Rozdział ten podkreśla, że aby czynić postęp w świadomości Krsny, bhakta musi posiadać wiedzę o osobowej formie Krsny, Jego trzech zasadniczych energiach, Jego rozrywkach i związku żywych istot z Nim.
Adi 02.01 Znaczenie: Dzięki łasce Najwyższej Osoby Boga Śri Caitanyi Mahaprabhu nawet niedoświadczony chłopiec nie posiadający wykształcenia może zostać wybawiony z oceanu niewiedzy pełnego różnego typu filozoficznych doktryn, które są niczym niebezpieczne zwierzęta wodne. Filozofia Buddhy, sporne prezentacje jnanich, system yogi Patanjalego i Gautamy, i systemy filozofów takich jak: Kanada, Kapila i Dattatreya, są niebezpiecznymi stworzeniami w oceanie niewiedzy. Dzięki łasce Śri Caitanyi Mahaprabhu prawdziwe zrozumienie istoty wiedzy można mieć poprzez unikanie tych sekciarskich poglądów i przyjęcie lotosowych stóp Krsny za swój ostateczny cel życia. Wielbijmy zatem wszyscy Pana Śri Caitanyę Mahaprabhu za Jego miłosierną łaskę dla uwarunkowanych dusz.
Adi 02.02 Znaczenie: Nasze języki zawsze wibrują bezużyteczne dźwięki, które nie pomagają nam zrealizować transcendentalnego spokoju. Język porównany jest do pustyni, ponieważ pustynia musi być bezustannie nawadniana odświeżającą wodą, aby mogła być żyzną i płodną. Woda jest najbardziej potrzebną substancją na pustyni. Przemijająca przyjemność czerpana z doczesnych tematów sztuki, kultury, polityki, socjologii, jałowej filozofii, poezji itd., porównywana jest do zaledwie kropli wody, ponieważ chociaż takie tematy mają jakościową cechę transcendentalnej przyjemności, nasycone są cechami materialnej natury. Dlatego ani razem, ani pojedynczo nie mogą zaspokoić olbrzymich potrzeb języka, który jest niczym pustynia. Dlatego też, pomimo krzyku na różnych konferencjach, podobny pustyni język nie przestaje cierpieć z pragnienia. Z tego to względu ludzie ze wszystkich części świata muszą przywołać bhaktów Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu, którzy porównywani są do łabędzi pływających wokół pięknych lotosowych stóp Śri Caitanyi Mahaprabhu albo pszczół brzęczących wokół Jego lotosowych stóp w transcendentalnej przyjemności, poszukując miodu. Suchość materialnego szczęścia nie może zostać zwilżona przez tzw. filozofów, którzy domagają się Brahmana, wyzwolenia i podobnych suchych spekulatywnych celów. Dusza właściwa ma inną tęsknotę. Pociechę może przynieść jej jedynie łaska Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu i Jego wielu bona fide bhaktów, którzy nigdy nie opuszczają lotosowych stóp Pana, aby stać się imitacjami Mahaprabhu, ale wszyscy lgną do Jego lotosowych stóp, niczym pszczoły, które nigdy nie opuszczają nasyconego miodem kwiatu lotosu.
Ruch świadomości Krsny Pana Caitanyi jest pełen tańca i śpiewu o rozrywkach Pana Krsny. Porównany jest tutaj do czystych wód Gangesu, które są pełne kwiatów lotosu. Tymi kwiatami lotosu cieszą się czyści bhaktowie, którzy są niczym pszczoły i łabędzie. Ich intonowanie podobne jest przepływowi Gangesu, rzeki królestwa niebiańskiego. Autor pragnie, aby takie słodko płynące fale pokryły jego język. Pokornie porównuje się do materialistycznych osób zawsze prowadzących suche rozmowy, z których nie czerpią żadnej satysfakcji. Gdyby użyli swoich suchych języków do intonowania świętego imienia Pana - Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare - czego przykład daje Pan Caitanya, skosztowaliby słodkiego nektaru i cieszyliby się życiem.
Adi 02.05 Znaczenie: Kompilatorzy Upanisadów mówią bardzo wzniośle o bezosobowym Brahmanie. Upanisady, które są uważane za najbardziej zaawansowaną część literatury wedyjskiej, przeznaczone są dla osób, które pragną uwolnić się od związku z materią i które wskutek tego udają się do bona fide mistrza duchowego, aby osiągnąć oświecenie. Przedrostek upa wskazuje na to, że wiedzę o Absolutnej Prawdzie należy otrzymać od mistrza duchowego. Ten, kto ma wiarę w swego mistrza duchowego, rzeczywiście otrzymuje transcendentalną instrukcję, i kiedy słabnie jego przywiązanie do materialnego życia, jest w stanie uczynić postęp na ścieżce duchowej. Poznanie transcendentalnej nauki Upanisadów może uwolnić z uwikłania w egzystencję w tym materialnym świecie, i po osiągnięciu takiego wyzwolenia można wznieść się do królestwa duchowego Najwyższej Osoby Boga, poprzez uczynienie postępu w życiu duchowym.
Początkiem duchowego oświecenia jest realizacja bezosobowego Brahmana. Taką realizację osiąga się poprzez stopniową negację materialnej różnorodności. Realizacja bezosobowego Brahmana jest częściowym, odległym doświadczeniem Absolutnej Prawdy, które osiąga się poprzez podejście rozumowe. Porównane jest to do oglądania wzgórza z pewnej odległości i przyjęcia go za przydymioną chmurę. Wzgórze nie jest przydymioną chmurą, ale z powodu naszego niedoskonałego zmysłu wzroku, zdaje się być nią z pewnej odległości. W niedoskonałej, czyli przydymionej realizacji Absolutnej Prawdy, duchowa różnorodność świeci nieobecnością. Dlatego doświadczenie to nazywane jest advaita-vada, czyli realizacją jedności Absolutu.
Bezosobowy promienny blask Brahmana składa się jedynie z osobistych promieni cielesnych Najwyższego Boga, Śri Krsny. Ponieważ Śri Gaurasundara, czyli Pan Śri Caitanya Mahaprabhu, jest tożsamy ze Śri Krsną, blask Brahmana składa się z promieni Jego transcendentalnego ciała.
Podobnie, Dusza Najwyższa, który nazywany jest Paramatmą, jest pełną reprezentacją Caitanyi Mahaprabhu. Antaryami, Dusza Najwyższa w każdym sercu, jest kontrolerem wszystkich żywych istot. Potwierdza to Bhagavad-gita, gdzie Pan Krsna mówi, sarvasya caham hrdi sannivistah: "Ja przebywam w każdym sercu." (Bg. 15.15) Bhagavad-gita również oznajmia (Bg. 5.29), bhoktaram yajna-tapasam sarva-loka-maheśvaram, wskazując na to, że Najwyższy Pan, działający w Swojej ekspansji jako Dusza Najwyższa, jest właścicielem wszystkiego. Podobnie, Brahma-samhita oznajmia, andantara-stha-paramanu-cayantara-stham: Pan obecny jest wszędzie: w sercu każdej żywej istoty i wewnątrz każdego poszczególnego atomu. Tak więc w Swoim aspekcie Duszy Najwyższej Pan jest wszechprzenikający.
Ponadto Pan Caitanya również jest panem wszelkiej zamożności, siły, sławy, piękna, wiedzy i wyrzeczenia, ponieważ jest On Samym Śri Krsną. Jest On opisany jako purna, czyli kompletny. W aspekcie Pana Caitanyi, Pan jest idealnie wyrzeczoną osobą, tak jak Śri Rama był idealnym królem. Przyjął On porządek sannyasy i w Swoim własnym życiu dał przykład nadzwyczaj wspaniałych zasad. Nikt nie może równać się Mu w porządku sannyasy. Chociaż w Kali-yudze na ogół zabronione jest przyjmowanie sannyasy, Pan Caitanya przyjął ją, ponieważ jest kompletny w Swoim wyrzeczeniu. Inni nie mogą Go imitować, lecz jedynie mogą podążać w Jego ślady, tak dalece jak to możliwe. Tym, którzy nie są gotowi do tego porządku życia, śastry ściśle zakazują przyjęcia go. Pan Caitanya jednakże jest kompletny w wyrzeczeniu, jak również w innych bogactwach. Dlatego jest On najwyższą zasadą Absolutnej Prawdy.
Przez analityczne studiowanie prawdy Pana Caitanyi, przekonamy się, że nie jest On różny od Najwyższej Osoby Boga, Krsny; nikt nie jest wyższy od Niego czy nawet Jemu równy. W Bhagavad-gicie Pan Krsna mówi do Arjuny, mattah parataram nanyat kincid asti dhananjaya: "O zdobywco bogactw [Arjuno], nie ma prawdy przewyższającej Mnie." (Bg. 7.7) Tutaj potwierdzone jest, że nie ma prawdy przewyższającej Pana Śri Krsnę Caitanyę.
Bezosobowy Brahman jest celem tych, którzy studiują księgi transcendentalnej wiedzy, a Dusza Najwyższa jest celem osób spełniających praktyki yogi. Osoba znająca Najwyższą Osobę Boga jest ponad realizacją zarówno Brahmana jak i Paramatmy, ponieważ ostateczną platformą absolutnej wiedzy jest Bhagavan.
Osoba Boga jest kompletną formą sac-cid-ananda (pełnym życia, wiedzy i szczęścia). Poprzez zrealizowanie części sat Kompletnej Całości (nieograniczonej egzystencji), realizuje się bezosobowego Brahmana Pana. Poprzez realizację części cit Kompletnej Całości (nieograniczonej wiedzy), można zrealizować zlokalizowany aspekt Pana, Paramatmę. Ale żadna z tych częściowych realizacji Kompletnej Całości nie może pomóc nam zrealizować anandy, kompletnego szczęścia. Bez takiej realizacji anandy, wiedza o Absolutnej Prawdzie jest niekompletna.
Ten werset z Caitanya-caritamrty Krsnadasy Kavirajy Gosvamiego jest potwierdzony analogicznym oznajmieniem Śrila Jivy Gosvamiego w Tattva-sandarbhie. W ósmej części Tattva-sandarbhy jest powiedziane, że do Absolutnej Prawdy podchodzi się czasami jak do bezosobowego Brahmana, który, chociaż duchowy, jest jedynie częściową reprezentacją Absolutnej Prawdy. Narayana, dominujące Bóstwo na Vaikunthach, jest znany jako ekspansja Śri Krsny, ale Śri Krsna jest Najwyższą Prawdą Absolutną, obiektem transcendentalnej miłości wszystkich żywych istot.
Adi 02.09 Znaczenie: Zgodnie z zasadami retoryki zapewniającymi sprawność kompozycji literackich podmiot powinien występować przed swym orzeczeniem imiennym. Literatura wedyjska często wspomina Brahmana, Paramatmę i Bhagavana, i dlatego te trzy terminy są szeroko znane jako podmioty transcendentalnego rozumienia. Ale nie jest powszechnie wiadome, że to, do czego podchodzi się jako do bezosobowego Brahmana, jest blaskiem transcendentalnego ciała Śri Caitanyi Mahaprabhu. Ani też nie jest powszechnie wiadome, że Dusza Najwyższa, czyli Paramatma, jest jedynie częściową reprezentacją Pana Caitanyi, który jest tożsamy z Samym Bhagavanem. Dlatego opisy Brahmana jako blasku Pana Caitanyi, Paramatmy jako Jego częściowej reprezentacji, a Najwyższej Osoby Boga, Krsny, jako tożsamego z Panem Caitanyą Mahaprabhu, muszą zostać potwierdzone dowodami z autorytatywnej literatury wedyjskiej.
Autor najpierw pragnie ustanowić, że istotą Ved jest visnu-tattva, Prawda Absolutna, Visnu, wszechprzenikający Bóg. Visnu-tattva ma różne kategorie, z których najwyższą jest Pan Krsna, ostateczna visnu-tattva, jak potwierdza to Bhagavad-gita i cała literatura wedyjska. W Śrimad-Bhagavatam ten Sam Najwyższa Osoba Boga Krsna opisany jest jako Nandasuta, syn króla Nandy. Krsnadasa Kaviraja Gosvami mówi, że Nandasuta ponownie pojawił się jako Pan Śri Krsna Caitanya Mahaprabhu, ponieważ konkluzją literatury wedyjskiej jest to, że nie ma żadnej różnicy pomiędzy Panem Krsną i Panem Caitanyą Mahaprabhu. Autor udowodni to. Jeśli zostanie dowiedzione, że Śri Krsna jest źródłem wszystkich tattv (prawd), mianowicie Brahmana, Paramatmy i Bhagavana, i że nie ma żadnej różnicy pomiędzy Śri Krsną a Panem Śri Caitanyą Mahaprabhu, nietrudno będzie zrozumieć, że Śri Caitanya Mahaprabhu jest również tym samym źródłem wszystkich tattv. Ta sama Prawda Absolutna - w zależności od tego, jak objawia się studentom o różnej realizacji - jest zwana Brahmanem, Paramatmą i Bhagavanem.
Adi 02.10 Znaczenie: Śrila Jiva Gosvami wyjaśnił słowo bhagavan w swojej Bhagavat-sandarbhie. Osoba Boga, będąc pełnym wszelkich pojętych i niepojętych mocy, jest absolutną Najwyższą Całością. Bezosobowy Brahman jest częściową manifestacją Absolutnej Prawdy realizowaną podczas nieobecności takich kompletnych mocy. Pierwszą sylabą słowa bhagavan jest bha, co oznacza "utrzymujący" i "obrońca". Następna litera, ga, oznacza "przywódca", "pchający" i "stwórca". Va oznacza "zamieszkujący" (wszystkie żywe istoty mieszkają w Najwyższym Panu, a Najwyższy Pan mieszka w sercu każdej żywej istoty). Jeśli połączymy wszystkie te pojęcia, słowo bhagavan oznacza niepojętą potęgę w wiedzy, energii, mocy, bogactwie, sile i wpływie, pozbawioną wszelkiego rodzaju niższości. Bez takich niepojętych mocy nie można w pełni utrzymywać czy chronić. Nasza współczesna cywilizacja podtrzymywana jest przez naukowe aranżacje wymyślane przez wiele wielkich naukowych mózgów. Możemy sobie zatem wyobrazić potężny mózg, którego aranżacje podtrzymują ciężar niezliczonej liczby planet i satelitów, i który stworzył nieograniczoną przestrzeń, w której się unoszą. Jeśli rozważymy to, jak wielka inteligencja potrzebna jest do kontrolowania wyprodukowanych przez człowieka satelitów, tak by poruszały się w swoich orbitach, to nie możemy dać się zbałamucić, że nie istnieje potężna inteligencja odpowiedzialna za układ różnych systemów planetarnych. Nie ma powodu, aby wierzyć, że wszystkie te ogromne planety unoszą się w przestrzeni bez wyższej aranżacji wyższej inteligencji. Temat ten wyraźnie porusza Bhagavad-gita, gdzie Osoba Boga mówi: "Ja wchodzę w każdą planetę i to dzięki Mojej energii pozostają one w swych orbitach." (Bg. 15.13) Gdyby nad planetami tymi nie panował Osoba Boga, wszystkie rozproszyłyby się niczym kurz w powietrzu. Współcześni naukowcy mogą jedynie w niepraktyczny sposób wyjaśnić tę niepojętą siłę Osoby Boga.
Moce sylab bha, ga i va stosuje się w wielu różnych znaczeniach. Pan chroni i utrzymuje wszystko poprzez Swoich różnych upełnomocnionych pośredników, ale Sam osobiście chroni i utrzymuje jedynie Swoich bhaktów, tak jak król osobiście utrzymuje i chroni własne dzieci, podczas gdy ochronę i utrzymanie państwa powierza różnym administracyjnym czynnikom. Pan jest przywódcą Swoich bhaktów, jak dowiadujemy się z Bhagavad-gity. Wspomina ona, że Osoba Boga osobiście instruuje Swoich ukochanych bhaktów, w jaki sposób mogą robić pewny postęp na ścieżce oddania i w ten sposób niezawodnie zbliżyć się do królestwa Boga. Pan również odbiera wszelkie uwielbienie i cześć ofiarowane Mu przez Jego bhaktów, dla których jest On celem. Pan stwarza dla Swych bhaktów pomyślne warunki dla rozwoju zmysłu transcendentalnej miłości do Boga. Czasami robi to w ten sposób, że siłą zabiera materialne przywiązania bhakty i hamuje wszelkie jego materialne czynniki ochronne, gdyż w ten sposób bhakta musi całkowicie polegać na ochronie Pana. W ten sposób Pan dowodzi, że jest przywódcą Swoich bhaktów.
Pan nie jest bezpośrednio przywiązany do stwarzania, utrzymywania i destrukcji materialnego świata, gdyż wiecznie oddaje się przyjemnościom transcendentalnego szczęścia ze Swymi wewnętrznymi parafernaliami mocy. Jednakże jako pobudzający energię materialną, jak również energię marginalną (żywe istoty), rozszerza się w purusa-avatary, które obdarzone są mocami podobnymi Jego mocy. Te purusa-avatary również należą do kategorii bhagavat-tattvy, ponieważ każdy z nich jest tożsamy z oryginalną formą Osoby Boga. Żywe istoty są Jego znikomymi cząstkami i jakościowo są takie same jak On. Posyłane są do tego materialnego świata w tym celu, by oddawały się materialnym przyjemnościom i w ten sposób spełniły swoje pragnienia bycia niezależnymi jednostkami, ale mimo to nadal podlegają one najwyższej woli Pana. Pan deleguje Siebie w formie Duszy Najwyższej, aby nadzorować aranżacje służące takim materialnym przyjemnościom. W związku z tym stosowny jest przykład okresowego jarmarku. Jeśli obywatele państwa gromadzą się na jarmarku, aby przez krótki czas oddawać się przyjemnościom, rząd deleguje specjalnego urzędnika, aby to nadzorował. Taki urzędnik posiada wszelką moc rządu, i dlatego jest z nim tożsamy. Kiedy jarmark się kończy, urzędnik taki nie jest już dłużej potrzebny i wraca do domu. Ten urzędnik porównywany jest do Paramatmy.
Żywe istoty nie są wszystkim. Są one niewątpliwie cząstkami Najwyższego Pana i są jakościowo jednym z Nim; jednakże podlegają Jego kontroli. Zatem nigdy nie są równe Panu ani też nie są z Nim jednym. Pan, który obcuje z żywymi istotami, jest Paramatmą, czyli najwyższą żywą istotą. Nikt zatem nie powinien uważać, że znikome żywe istoty i najwyższa żywa istota są na tym samym poziomie.
Wszechprzenikająca prawda, która istnieje wiecznie podczas stworzenia, utrzymania i zniszczenia świata materialnego i w której żywe istoty spoczywają w transie, jest zwana bezosobowym Brahmanem.
Adi 02.11 Znaczenie: Ten werset sanskrycki jest jedenastym wersetem Canto Pierwszego, Drugiego Rozdziału Śrimad-Bhagavatam, gdzie Suta Gosvami odpowiada na pytania mędrców, którym przewodził Śaunaka Rsi, dotyczące istoty wszystkich instrukcji pism świętych. Tattva-vidah odnosi się do osób, które posiadają wiedzę o Absolutnej Prawdzie. Z pewnością mogą one zrozumieć wiedzę bez dualności, ponieważ są na platformie duchowej. Prawda Absolutna jest czasami znana jako Brahman, czasami jako Paramatma, a czasami jako Bhagavan. Osoby, które posiadają wiedzę o prawdzie, wiedzą, że ten, kto usiłuje zbliżyć się do Absolutu po prostu przez spekulacje umysłowe, ostatecznie zrealizuje bezosobowego Brahmana, a kto usiłuje zbliżyć się do Absolutu poprzez praktykę yogi, będzie w stanie zrealizować Paramatmę, ale ten, kto ma kompletną wiedzę i duchowe zrozumienie, realizuje duchową formę Bhagavana, Osobę Boga.
Bhaktowie Osoby Boga wiedzą, że Śri Krsna, syn króla Vrajy, jest Prawdą Absolutną. Nie rozróżniają pomiędzy imieniem Śri Krsny, Jego formą, cechami i rozrywkami. Należy wiedzieć, że ten, kto chce rozdzielić absolutne imię Pana, Jego formę i cechy, z pewnością nie posiada absolutnej wiedzy. Czysty bhakta wie, że kiedy intonuje transcendentalne imię Krsny, Śri Krsna obecny jest jako transcendentalny dźwięk. Dlatego intonuje z pełnym szacunkiem i czcią. Kiedy widzi formy Śri Krsny, nie widzi nic odmiennego od Pana. Jeśli ktoś widzi inaczej, należy uważać, że nie jest wyszkolony w absolutnej wiedzy. Ten brak absolutnej wiedzy jest zwany mayą. Ten, kto nie jest świadomy Krsny, znajduje się pod panowaniem czaru mayi pod kontrolą dualizmu w wiedzy. W Absolucie wszystkie manifestacje Najwyższego Pana są niedualne, tak jak niedualne są też różnorodne formy Visnu, kontrolera mayi. Filozofowie empirycy, którzy dążą do bezosobowego Brahmana, przyjmują jedynie wiedzę mówiącą, że osobowość żywej istoty nie jest różna od osobowości Najwyższego Pana, a yogini mistycy, którzy usiłują zlokalizować Paramatmę, przyjmują jedynie wiedzę, że czysta dusza nie jest różna od Duszy Najwyższej. Jednakże absolutna koncepcja czystego bhakty obejmuje wszystkie inne koncepcje. Bhakta widzi wszystko jedynie w związku z Krsną i dlatego jego realizacja jest najdoskonalsza ze wszystkich.
Adi 02.12 Znaczenie: Mantra z Mundaka Upanisad (2.2.10-12) informuje nas o cielesnej światłości Najwyższej Osoby Boga. Mówi ona:
hiranmaye pare kośe virajam brahma niskalam
na tatra suryo bhati na candra-tarakam
nema vidyuto bhanti kuto 'yam agnih
tasya bhasa sarvam idam vibhati
brahmaivedam amrtam purastad brahma
paścad brahma daksinataś cottarena
adhaś cordhvam ca prasrtam brahmai-
vedam viśvam idam varistham
"W królestwie duchowym, poza materialną okrywą, znajduje się nieograniczony blask Brahmana, który jest wolny od materialnego zanieczyszczenia. Transcendentaliści przyjmują to promienne białe światło za światło wszystkich świateł. Królestwo to nie musi być oświetlane blaskiem słonecznym, blaskiem księżyca, ogniem czy elektrycznością. W istocie, wszelkie oświetlenie, jakie pojawia się w tym materialnym świecie, jest jedynie odbiciem tego najwyższego oświetlenia. Brahman ten znajduje się z przodu i z tyłu, na północy, południu, wschodzie i zachodzie, jak również powyżej i poniżej. Innymi słowy, ta najwyższa światłość Brahmana rozprzestrzenia się zarówno w niebie materialnym, jak i duchowym."
Adi 02.14 Znaczenie: Werset ten pojawia się w Brahma-samhicie (5.40). Każdy z tych niezliczonych wszechświatów jest pełen niezliczonych planet o różnych strukturach i atmosferach. Wszystko to pochodzi z nieograniczonego, niedualnego Brahmana, czyli Kompletnej Całości, która istnieje w absolutnej wiedzy. Źródłem tego nieograniczonego blasku Brahmana jest transcendentalne ciało Govindy, któremu ofiarowuje się pełne szacunku pokłony jako oryginalnej i najwyższej Osobie Boga.
Adi 02.16 Znaczenie: Chociaż słońce znajduje się z dala od innych planet, jego promienie utrzymują je wszystkie. W istocie słonce rozsyła swe ciepło i światło na cały wszechświat Podobnie, najwyższe słońce, Govinda, rozsyła Swoje ciepło i światło wszędzie w postaci Swoich różnych mocy. Ciepło i światło słońca nie są różne od słońca. W ten sam sposób, nieograniczone moce Govindy nie są różne od Samego Govindy. Dlatego wszechprzenikający Brahman jest wszechprzenikającym Govindą. Bhagavad-gita wyraźnie mówi, że bezosobowy Brahman jest uzależniony od Govindy. Taka jest prawdziwa koncepcja absolutnej wiedzy.
Adi 02.17 Znaczenie: W tym wersecie ze Śrimad-Bhagavatam (11.6.47), słowo vata-vasanah odnosi się do mnichów wędrownych, którzy nie dbają o nic materialnego, łącznie z ubraniem, ale którzy całkowicie polegają na naturze. Tacy mędrcy nie okrywają swoich ciał nawet podczas srogiej zimy czy w żarze blasku słonecznego. Zadają sobie wiele trudu, by nie unikać żadnego rodzaju cierpienia cielesnego, i utrzymują się przy życiu żebrząc od drzwi do drzwi. Nigdy nie uwalniają swego nasienia, czy to świadomie, czy nieświadomie. Poprzez taki celibat są w stanie wznieść to nasienie do mózgu. W ten sposób stają się najbardziej inteligentni i rozwijają nadzwyczajną pamięć. Ich umysły nigdy nie są zaniepokojone i nie odstępują od kontemplacji Absolutnej Prawdy, ani też nigdy nie zostają zanieczyszczeni pragnieniem uciech materialnych. Praktykując wyrzeczenia w tak ścisłej dyscyplinie, tacy wędrowni mnisi osiągają neutralny stan, transcendentalny do sił natury, i wtapiają się w bezosobowego Brahmana.
Adi 02.18 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga jest z natury radosny. Jego przyjemności czy rozrywki są całkowicie transcendentalne. Jest On w czwartym wymiarze egzystencji, gdyż chociaż materialny świat mierzony jest przez ograniczenia długości, szerokości i wysokości, Najwyższy Pan jest całkowicie nieograniczony w Swoim ciele, formie i egzystencji. Nie jest On osobiście przywiązany do żadnej ze spraw w tym materialnym kosmosie. Materialny świat stwarzany jest przez ekspansję Jego purusa-avatary, który kieruje sumą materialnej energii i wszystkimi uwarunkowanymi duszami. Dzięki zrozumieniu trzech ekspansji purusy żywa istota może wznieść się ponad pozycję, na której zna jedynie dwadzieścia cztery elementy świata materialnego.
Jedną z ekspansji Maha-Visnu jest Ksirodakaśayi Visnu, Dusza Najwyższa wewnątrz każdej żywej istoty. Jako Dusza Najwyższa ogółu żywych istot, czyli drugi purusa, jest On znany jako Garbhodakaśayi Visnu. Jako stwórca albo oryginalna przyczyna niezliczonych wszechświatów, czyli pierwszy purusa, który leży na Oceanie Przyczyn, jest On zwany Maha-Visnu. Tych trzech purusów kieruje sprawami materialnego świata.
Autoryzowane pisma święte nakazują, aby indywidualne dusze odnowiły swój związek z Duszą Najwyższą. W istocie, system yogi jest procesem pokonywania wpływów materialnych elementów poprzez ustanowienie związku z purusem znanym jako Paramatma. Ten, kto dokładnie przestudiował zawiłości stworzenia, może bez trudu dowiedzieć się, że ta Paramatma jest pełną częścią Najwyższej Istoty, Śri Krsny.
Adi 02.19 Znaczenie: Słońce usytuowane jest w określonym miejscu, ale odbija się w niezliczonych klejnotach i pojawia się w niezliczonych zlokalizowanych aspektach. Podobnie, Najwyższa Osoba Boga, chociaż, wiecznie obecny jest w Swojej transcendentalnej siedzibie Goloka Vrndavanie, odbija się w każdym sercu jako Dusza Najwyższa. W Upanisadach jest powiedziane, że jiva (żywa istota) i Paramatma (Dusza Najwyższa) są niczym dwa ptaki siedzące na tym samym drzewie. Dusza Najwyższa angażuje żywą istotę w pracę dla przyjemności jako rezultat jej czynów z przeszłości, ale Paramatma nie ma nic wspólnego z takim zaangażowaniem. Skoro tylko żywa istota przestaje działać w kategoriach pracy karmicznej i podejmuje służbę dla Pana (Paramatmy), poznając Jego supremację, natychmiast uwalnia się od wszystkich desygnatów i w tym czystym stanie wchodzi do królestwa Boga znanego jako Vaikuntha.
Dusza Najwyższa (Paramatma), przewodnik indywidualnych żywych istot, nie bierze udziału w spełnianiu pragnień żywych istot, ale aranżuje ich spełnienie poprzez materialną naturę. Skoro tylko indywidualna dusza staje się świadoma swego wiecznego związku z Duszą Najwyższą i polega jedynie na Nim, natychmiast uwalnia się od uwikłania w materialne przyjemności. Chrześcijańscy filozofowie, którzy nie wierzą w prawa karmy, wysuwają argument, że absurdem jest, aby ktoś przyjmował rezultaty przeszłych czynów, których jest nieświadomy. Zbrodniarzowi najpierw przypomina się o jego wykroczeniach - co robią świadkowie w sądzie - i wówczas dopiero jest karany. Jeśli śmierć jest całkowitym zapomnieniem, dlaczego ktoś miałby być karany za swoje przeszłe wykroczenia? Niepokonaną odpowiedzią na te błędne argumenty jest koncepcja Paramatmy. Paramatma jest świadkiem przeszłych czynności indywidualnej żywej istoty. Człowiek może nie pamiętać, co robił w dzieciństwie, ale z pewnością pamięta o tym jego ojciec, który był świadkiem dorastania swego syna poprzez różne etapy rozwoju. Podobnie, żywa istota przechodzi przez wiele zmian cielesnych w wielu żywotach, ale Dusza Najwyższa jest również z nią i pamięta wszystkie jej czynności, mimo jej ewolucji poprzez różne ciała.
Adi 02.20 Znaczenie: Opisując Arjunie Swoje własne moce, Osoba Boga Śri Krsna wypowiedział ten werset z Bhagavad-gity (Bg. 10.42).
Adi 02.21 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (1.9.42) wypowiedział Bhismadeva, dziadek Kurów, gdy leżał na łożu ze strzał w ostatnim momencie swego życia. Kiedy Maharaja Yudhisthira otrzymywał moralne i religijne instrukcje od umierającego Bhismy, obecni tam byli Arjuna i Krsna i zebrali się tam niezliczeni przyjaciele, wielbiciele, krewni i mędrcy. Kiedy nadeszła ostatnia chwila Bhismy, patrząc na Pana Krsnę, wypowiedział on ten właśnie werset Tak jak-jedno słońce jest przedmiotem obserwacji wielu różnych osób, tak też jedna częściowa reprezentacja Pana Krsny, która żyje w sercu każdej żywej istoty jako Paramatma, jest różnie postrzeganym obiektem. Ten, kto wchodzi w bliski kontakt z Panem Krsną poprzez zaangażowanie się w wieczną służbę dla Niego, widzi Duszę Najwyższą jako zlokalizowaną częściową reprezentację Najwyższej Osoby Boga. Bhisma wiedział, że Dusza Najwyższa jest częściową ekspansją Pana Krsny, którego pojmował jako najwyższą, nienarodzoną, transcendentalną formę.
Adi 02.22 Znaczenie: Opisawszy Govindę pod względem Jego cech Brahmana i Paramatmy, teraz autor Śri Caitanya-caritamrty wysuwa swój argument, aby dowieść, że Pan Śri Caitanya Mahaprabhu jest tą samą osobą. Ten Sam Pan Śri Krsna, w przebraniu bhakty Śri Krsny, zstąpił do tego śmiertelnego świata, aby odzyskać upadłe ludzkie istoty, które błędnie zrozumiały Osobę Boga nawet po wyjaśnieniu Bhagavad-gity. W Bhagavad-gicie Osoba Boga Śri Krsna bezpośrednio instruuje, że Najwyższy jest osobą. Bezosobowy Brahman jest Jego promienną światłością, a Paramatma jest Jego częściową reprezentacją i dlatego wszyscy ludzie otrzymują radę, aby podążać ścieżką Śri Krsny, pozostawiając na boku wszelkie pospolite "izmy". Jednakże grzesznicy, posiadając bardzo niewielki zasób wiedzy, błędnie rozumieją tę instrukcję. Toteż dzięki Swojej bezprzyczynowej, nieograniczonej łasce Śri Krsna ponownie przyszedł jako Śri Caitanya Gosani.
Autor Śri Caitanya-caritamrty najdobitniej podkreśla, że Pan Caitanya Mahaprabhu jest Samym Śri Krsną. Nie jest On ekspansją formy prakaśa czy vilasa Śri Krsny; jest On svayam-rupą, Govindą. Poza istotnymi dowodami z pism świętych, wysuniętymi przez Śrila Krsnadasę Kaviraję Gosvamiego, są inne niezliczone oznajmienia dotyczące tego, że Pan Caitanya jest Samym Najwyższym Panem. Można podać następujące przykłady:
(1) Z Caitanya Upanisad:
gaurah sarvatma maha-puruso mahatma maha-yogi
tri-gunatitah sattva-rupo bhaktim loke kaśyati.
"Pan Gaura, który jest wszechprzenikającą Duszą Najwyższą, Najwyższą Osobą Boga, pojawia się jako wielki święty i potężny mistyk, który jest ponad trzema cechami natury i jest wzorem transcendentalnego działania. Na całym świecie szerzy On kult oddania."
(2) Ze Śvetaśvatara Upanisad:
tam iśvaranam paramam maheśvaram
tam devatanam paramam ca daivatam
patim patinam paramam parastad
vidama devam bhuvaneśam idyam
"O Najwyższy Panie, Ty jesteś Najwyższym Maheśvarą, wielbionym Bóstwem wszystkich półbogów i Najwyższym Panem wszystkich panów. Ty jesteś kontrolerem wszystkich kontrolerów, Osobą Boga, Panem wszystkiego, co godne jest czci." (Śvet. Up. 6.7)
mahan prabhur vai purusah sattvasyaisa pravartakah
sunirmalam imam praptim iśano jyotir avyayah
"Najwyższą Osobą Boga jest Mahaprabhu, który szerzy transcendentalne oświecenie. Kontakt z Nim jest kontaktem z niezniszczalnym brahmajyoti." (Śvet. Up. 3.12)
(3) Z Mundaka Upanisad (3.1.3):
yada paśyah paśyate rukma-varnam
kartaram iśam purusam brahma-yonim
"Ten, kto ogląda tę Osobę Boga o odcieniu złota, Najwyższego Pana, najwyższego sprawcę, który jest źródłem Najwyższego Brahmana, osiąga wyzwolenie."
(4) Ze Śrimad-Bhagavatam:
dhyeyam sada paribhava-ghnam abhista-doham
tirthaspadam śiva-virinci-nutam śaranyam
"Ofiarowujemy nasze pełne szacunku pokłony lotosowym stopom Pana, o którym zawsze należy medytować. On niszczy zniewagi wobec Swoich bhaktów. On usuwa niedole Swoich bhaktów i zaspokaja ich pragnienia. On, siedziba wszystkich świętych miejsc i schronienie wszystkich mędrców, wielbiony jest przez Pana Śivę i Pana Brahmę. On jest łodzią półbogów, która służy do pokonania oceanu narodzin i śmierci." (Bhag. 11.5.33)
dharmistha arya-vacasa yad agad aranyam
maya-mrgam dayitayepsitam anvadhavad
vande maha-purusa te caranaravindam
"Ofiarowujemy nasze pełne szacunku pokłony lotosowym stopom Pana, o którym należy zawsze medytować. Porzucił On życie rodzinne, pozostawiając Swoją wieczną małżonkę, którą wielbią nawet mieszkańcy niebios. Udał się do lasu, aby wyzwolić upadłe dusze, które materialna energia pokrywa złudzeniem." (Bhag. 11.5.34)
Prahlada powiedział:
ittham nr-tiryag-rsi-deva-jhasavatarair
lokan vibhavayasi hamsi jagat-pratipan
dharmam maha-purusa pasi yuganuvrttam
"Mój Panie, w Swoich wielorakich inkarnacjach w rodzinach ludzkich, zwierzęcych, półbogów, rsich, zwierząt wodnych itd., zabijasz wszystkich wrogów świata. W ten sposób oświetlasz światy transcendentalną wiedzą. W tym wieku Kali, o Mahapuruso, czasami pojawiasz się jako utajona inkarnacja. Dlatego jesteś znany jako Triyuga [Ten, który pojawia się tylko w trzech yugach]." (Bhag. 7.9.38)
(5) Z Krsna-yamala.
punya-ksetre nava-dvipe bhavisyami śacisutah.
"Pojawię się na świętej ziemi Navadvipy jako syn Śacidevi."
(6) Z Vayu Purany.
kalau sankirtanarambhe bhavisyami śacisutah.
"W wieku Kali, kiedy zostanie zainaugurowany ruch sankirtanu, zstąpię jako syn Śacidevi."
(7) Z Brahma-yamala:
athavaham dharadhame bhutva mad-bhakta-rupa-dhrk
mayayam ca bhavisyami kalau sankirtanagame
"Czasami osobiście pojawiam się na powierzchni świata w przebraniu bhakty. Szczególnie w Kali-yudze pojawiam się jako syn Śaci, aby rozpocząć ruch sankirtanu. "
(8) Z Ananta-samhity:
ya eva bhagavan krsno radhika-prana-vallabhah
srstyadau sa jagan-natho gaura asin maheśvari
Adi 02.24 Znaczenie: W Vedach są niezliczone autorytatywne oznajmienia odnoszące się do osobowej cechy Absolutnej Prawdy. A oto niektóre z nich;
(1) Z Rk-samhity (1.22.20):
tad visnoh paramam padam
sada paśyanti surayah
diviva caksuratatam
"Prawdą Absolutną jest Osoba Boga, Visnu, którego lotosowe stopy zawsze pragną oglądać wszyscy półbogowie. Promieniami Swej energii przenika On wszystko niczym bóg słońca. Niedoskonałym oczom zdaje się być bezosobowy."
(2) Z Narayanatharva-śira Upanisadu:
narayanad eva samutpadyante narayanat pravartante narayane praliyante.
atha nityo narayanah. narayana evedam sarvam yad bhutam yac ca bhavyam.
śuddho deva eko narayano na dvitiyo 'sti kaścit.
"Wszystko powstało jedynie z Narayana, przez Niego jest utrzymywane i w Nim wszystko jest unicestwiane. Zatem Narayana istnieje wiecznie. Wszystko, co istnieje teraz czy zostanie stworzone w przyszłości, nie jest niczym innym, jak tylko Narayanem, który jest nieskażonym Bóstwem. Istnieje tylko Narayana i nic więcej."
(3) Z Narayana Upanisadu: yatah prasuta jagatah prasuta.
"Narayana jest źródłem, z którego emanują wszystkie wszechświaty."
(4) Z Hayaśirsa-pancaratry: paramatma harir devah.
"Najwyższym Panem jest Hari."
(5) Z Bhagavatam (11.3.34-35):
narayanabhidhanasya brahmanah paramatmanah
nistham arhatha no vaktum yuyam hi brahma-vittamah
"O najlepszy z braminów, proszę powiedz nam o pozycji Narayana, który również znany jest jako Brahman i Paramatma."
sthity-udbhava-pralaya-hetur ahetur asya
yat svapna-jagara-susuptisu sad bahiś ca
dehendriyasu-hrdayani caranti yena
sanjivitani tad avehi param narendra
"O królu, poznaj Go, który nie ma przyczyny, a mimo to jest przyczyną stworzenia, utrzymania i unicestwienia. Istnieje On w trzech stanach świadomości - mianowicie na jawie, we śnie i w głębokim śnie - jak również poza nimi. On ożywia ciało, zmysły, oddech życia i serce, i wskutek tego poruszają się one. Wiedz, że to On jest najwyższym."
Adi 02.25 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga ma Swoją wieczną formę, której nie można zobaczyć materialnymi oczyma czy za pomocą spekulacji umysłowej. Transcendentalną formę Pana można zrozumieć jedynie poprzez transcendentalną służbę oddania. Porównane jest to do kwalifikacji potrzebnych do oglądania osobowych cech boga słońca. Bóg słońca jest osobą, która - chociaż niewidoczna dla naszych oczu - oglądana jest przez półbogów z wyższych planet, którzy mają odpowiednie oczy, aby ujrzeć go poprzez oślepiający blask słoneczny, który go otacza. Każda planeta ma swą własną atmosferę, która odpowiada wpływowi porządku materialnej natury. Aby więc dostać się na określoną planetę, trzeba mieć określony typ konstrukcji cielesnej. Mieszkańcy Ziemi mogą być w stanie dotrzeć na Księżyc, ale mieszkańcy niebios mogą dotrzeć nawet do ognistej sfery zwanej Słońcem. To, co jest niemożliwe dla człowieka na Ziemi, jest łatwe dla półbogów w królestwie niebiańskim, ponieważ posiadają oni odmienne ciała. Podobnie, aby ujrzeć Najwyższego Pana, trzeba mieć duchowe oczy służby oddania. Osoba Boga jest nieosiągalny dla tych, którzy są przyzwyczajeni do spekulowania o Absolutnej Prawdzie w kategoriach eksperymentalnej myśli naukowej, bez odniesienia do wibracji transcendentalnej. Wstępujący proces zbliżania się do Absolutnej Prawdy kończy się realizacją bezosobowego Brahmana i zlokalizowanej Paramatmy, lecz nie Najwyższej Transcendentalnej Osoby.
Adi 02.26 Znaczenie: Ci, którzy lubują się w spekulacji umysłowej (jnana-marga) albo pragną medytować w yodze mistycznej, aby odnaleźć Prawdę Absolutną, muszą odpowiednio zbliżyć się do bezosobowego blasku Pana i Jego częściowej reprezentacji. Takie osoby nie są w stanie zrealizować wiecznej formy Pana.
Adi 02.29 Znaczenie: Narayana jest tożsamy ze Śri Krsną. Są Oni w istocie tą samą osobą odmiennie zamanifestowaną, tak jak sędzia wysokiego sądu zajmuje inną pozycję w biurze, a inną w domu. Jako Narayana, Pan manifestuje się z czterema rękoma, ale jako Krsna ma On dwie ręce.
Adi 02.30 Znaczenie: Zdanie to, które pochodzi ze Śrimad-Bhagavatam (10.14.14), wypowiedział Pan Brahma w swoich modlitwach do Pana Krsny, po tym, jak Pan pokonał go przejawiając Swe siły mistyczne. Brahma próbował sprawdzić Pana Krsnę, aby się przekonać, czy rzeczywiście był On Najwyższą Osobą Boga grającym rolę pasterza. Brahma ukradł z pastwiska wszystkich chłopców i ich krowy, lecz kiedy powrócił tam, wszyscy chłopcy i krowy nadal byli tam obecni, gdyż Pan Krsna stworzył ich ponownie. Gdy Brahma ujrzał mistyczną moc Pana Krsny, przyznał się do porażki i ofiarował Panu modlitwy, zwracając się do Niego jako do właściciela i obserwatora wszystkiego w stworzeniu i jako do Duszy Najwyższej, która przebywa w każdej żywej istocie i która jest droga wszystkim. Ten Pan Krsna jest Narayanem, ojcem Brahmy, ponieważ Brahmę stworzył ze Swego własnego ciała Garbhodakaśayi Visnu, pełna ekspansja Pana Krsny, po tym jak usytuował się w Oceanie Garbha. Maha-Visnu w Oceanie Przyczyn i Ksirodakaśayi Visnu, Dusza Najwyższa w każdym sercu, również są transcendentalnymi ekspansjami Najwyższej Prawdy.
Adi 02.36 Znaczenie: Manifestacja kosmiczna powstaje poprzez wzajemne oddziaływanie trzech cech materialnej natury. Świat transcendentalny nie ma takich materialnych sił, mimo iż jest pełen duchowej różnorodności. W tym świecie duchowym są również niezliczone istoty, które są wiecznie wyzwolonymi duszami zaangażowanymi w transcendentalną miłosną służbę dla Pana Krsny. Uwarunkowane dusze, które pozostają w materialnym stworzeniu kosmicznym, podlegają trojakim niedolom i cierpieniom materialnej natury. Przebywają one w różnych gatunkach życia, ponieważ czują wieczną niechęć do transcendentalnej miłosnej służby dla Najwyższego Pana.
Sankarsana jest oryginalnym źródłem wszystkich żywych istot, gdyż wszystkie one są ekspansjami Jego marginalnej mocy. Niektóre z nich są uwarunkowane przez materialną naturę, podczas gdy inne znajdują się pod ochroną natury duchowej. Natura materialna jest uwarunkowaną manifestacją natury duchowej, tak jak dym jest uwarunkowanym stanem ognia. Dym jest uzależniony od ognia, ale w płonącym ogniu nie ma miejsca na dym. Dym przeszkadza, podczas gdy ogień jest pożyteczny. Duch służenia mieszkańców transcendentalnego świata przejawia się w pięciu rodzajach związków z Najwyższym Panem, który jest głównym podmiotem radości. W świecie materialnym każdy jest egoistycznym podmiotem radości doczesnego szczęścia i niedoli. Uważa się za pana wszystkiego i próbuje czerpać radość ze złudnej energii, lecz nie odnosi sukcesu, ponieważ nie jest niezależny; jest jedynie niewielką cząstką energii Pana Sankarsany. Wszystkie żywe istoty istnieją pod kontrolą Najwyższego Pana, który wskutek tego zwany jest Narayanem.
Adi 02.37 Znaczenie: Tak jak rozległa ziemia jest źródłem składników dla wszystkich glinianych garnków, tak Dusza Najwyższa jest źródłem kompletnej substancji wszystkich indywidualnych żywych istot. Przyczyną żywych istot jest Najwyższa Osoba Boga, przyczyna wszystkich przyczyn. Potwierdza to Bhagavad-gita (7.10), gdzie Pan mówi, bijam mam sarva-bhutanam ("Ja jestem nasieniem wszystkich żywych istot"), oraz Upanisady, które mówią, nityo nityanam cetanaś cetananam ("Pomiędzy wszystkimi wiecznymi żywymi istotami, najwyższym przywódcą jest Pan").
Pan jest rezerwuarem całej manifestacji kosmicznej, ożywionej i nieożywionej. Zwolennicy filozofii viśistadvaita-vada wyjaśniają Vedanta-sutrę mówiąc, że chociaż żywa istota ma dwa rodzaje ciał subtelne (składające się z umysłu, inteligencji i fałszywego ego) i wulgarne (składające się z pięciu podstawowych elementów) - i chociaż w ten sposób żyje w trzech wymiarach cielesnych (wulgarnym, subtelnym i duchowym) - niemniej jednak jest duszą. Podobnie, Najwyższym Duchem jest Najwyższa Osoba Boga, który emanuje światy materialne i duchowe. Tak jak indywidualna dusza jest prawie tożsama ze swymi wulgarnymi i subtelnymi ciałami, tak Najwyższy Pan jest prawie identyczny ze światami materialnymi i duchowymi. Świat materialny, pełen uwarunkowanych dusz usiłujących władać nad materią, jest manifestacją zewnętrznej energii Najwyższego Pana, a świat duchowy, pełen doskonałych sług Pana, jest manifestacją Jego energii wewnętrznej. Ponieważ wszystkie żywe istoty są niewielkimi iskrami Najwyższej Osoby Boga, jest On Najwyższym Duchem zarówno w świecie materialnym, jak i duchowym. Vaisnavowie będący zwolennikami Pana Caitanyi podkreślają doktrynę acintya-bhedabheda-tattvy, która oznajmia, że Najwyższy Pan - będąc przyczyną i skutkiem wszystkiego - jest w sposób niepojęty równocześnie jednym z manifestacjami Swojej energii i różnym od nich.
Adi 02.42 Znaczenie: Bóstwami kontrolującymi żywe istoty w światach materialnych są trzy purusa-avatary. Lecz potencjalna energia przejawiona przez Śri Krsnę jest o wiele obszerniejsza niż moc purusów. Zatem Śri Krsna jest oryginalnym ojcem i Panem, który poprzez Swoje różne pełne części chroni wszystkie stworzone manifestacje. Ponieważ utrzymuje On nawet schronienia ogółu żywych istot, więc nie ma wątpliwości co do tego, że Śri Krsna jest oryginalnym Narayanem.
Adi 02.46 Znaczenie: Śri Krsna, w Swoim aspekcie Paramatmy, żyje w sercach wszystkich żywych istot zarówno w stworzeniu transcendentalnym, jak i materialnym. Jako Paramatma, jest On świadkiem wszystkich czynności żywych istot spełnianych we wszystkich fazach czasu, mianowicie w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Śri Krsna wie, co żywe istoty robiły przez setki i tysiące przeszłych narodzin, widzi, co robią teraz, i dlatego zna On skutki ich obecnego działania, które zaowocują w przyszłości. Jak oznajmia Bhagavad-gita, skoro tylko spogląda On na materialną energię, zostaje stworzona cała sytuacja kosmiczna. Nic nie może istnieć bez Jego nadzoru. Ponieważ widzi On nawet siedzibę spoczynku dla ogółu żywych istot, jest On oryginalnym Narayanem.
Adi 02.52 Znaczenie: Trzej purusowie - Karanodakaśayi Visnu, Garbhodakaśayi Visnu i Ksirodakaśayi Visnu - wszyscy mają związek z energią materialną, zwaną mayą, ponieważ poprzez mayę tworzą materialny kosmos. Ci trzej purusowie, spoczywający na wodach Karana, Garbha i Ksira, są Duszą Najwyższą wszystkiego, co istnieje. Karanodakaśayi Visnu jest Duszą Najwyższą ogółu wszechświatów, Garbhodakaśayi Visnu jest Duszą Najwyższą ogółu żywych istot, a Ksirodakaśayi Visnu jest Duszą Najwyższą wszystkich indywidualnych żywych istot. Ponieważ Ich wszystkich w jakiś sposób pociągają sprawy energii materialnej, można by powiedzieć, że mają pewne uczucie do mayi. Ale transcendentalna pozycja Samego Śri Krsny nie jest nawet w niewielkim stopniu zabarwiona mayą. Jego transcendentalny stan nazywany jest turiya, czyli stanem czwartego wymiaru.
Adi 02.53 Znaczenie: Postrzegalna manifestacja najwyższej całości, niepostrzegalna dusza wszystkiego i przyczyna albo przyczynowa natura są jedynie określeniami purusów, którzy są odpowiedzialni za materialne stworzenie. Transcendentalna pozycja jest ponad tymi określeniami i dlatego nazywana jest pozycją czwartego wymiaru. Jest to cytat z komentarza Śridhary Svamiego do Canto Jedenastego, Piętnastego Rozdziału, 16 wersetu Śrimad-Bhagavatam.
Adi 02.55 Znaczenie: Werset ten pochodzi ze Śrimad-Bhagavatam (1.11.38). Osoby, które przyjęły schronienie lotosowych stóp Osoby Boga, nie utożsamiają się z tym materialnym światem, nawet kiedy w nim żyją. Czyści bhaktowie mogą mieć do czynienia z trzema cechami materialnej natury, ale dzięki swej transcendentalnej inteligencji w świadomości Krsny, nie podlegają wpływom cech materialnych. Urok czynności materialnych nie pociąga takich bhaktów. Dlatego Najwyższy Pan i bhaktowie działający pod Jego nadzorem zawsze są wolni od materialnego zanieczyszczenia.
Adi 02.56 Znaczenie: Brahma potwierdził, że Pan Krsna jest Najwyższym, źródłem trzech manifestacji znanych jako Ksirodakaśayi Visnu, Garbhodakaśayi Visnu i Karanodakaśayi Visnu (Maha-Visnu). Ze względu na Swoje rozrywki, Pan Krsna ma cztery oryginalne manifestacje, mianowicie: Vasudevę, Sankarsanę, Pradyumnę i Aniruddhę. Pierwszy purusa-avatara, Maha-Visnu w Oceanie Przyczyn, który jest stwórcą sumy energii materialnej, jest ekspansją Sankarsany; drugi purusa, Garbhodakaśayi Visnu, jest ekspansją Pradyumny; a trzeci purusa, Ksirodakaśayi Visnu, jest ekspansją Aniruddhy. Wszyscy należą do kategorii manifestacji Narayana, który jest manifestacją Śri Krsny.
Adi 02.61 Znaczenie: Niektórzy uczeni dowodzą, że oryginalną Osobą Boga jest Narayana, a Krsna jest Jego inkarnacją, ponieważ Śri Krsna ma dwie ręce, podczas gdy Narayana ma cztery. Tacy nieinteligentni uczeni nie rozumieją cech Absolutu.
Adi 02.63 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (1.2.11).
Adi 02.65 Znaczenie: W wersecie ze Śrimad-Bhagavatam zacytowanym powyżej (Bhag. 1.2.11), główne słowo, bhagavan, wskazuje na Osobę Boga, a Brahman i Paramatma są współistnieniami wywodzącymi się od Absolutnej Osoby, tak jak rząd i jego ministrowie wywodzą się od najwyższej władzy wykonawczej. Innymi słowy, zasadnicza prawda przejawiana jest w trzech różnych fazach. Prawda Absolutna, Osoba Boga Śri Krsna (Bhagavan), również znany jest jako Brahman i Paramatma, chociaż wszystkie te aspekty są tożsame.
Adi 02.67 Znaczenie: To oznajmienie ze Śrimad-Bhagavatam (1.3.28) definitywnie neguje koncepcję, że Śri Krsna jest avatarą Visnu albo Narayana. Pan Śri Krsna jest oryginalną Osobą Boga, najwyższą przyczyną wszystkich przyczyn. Werset ten wyraźnie dowodzi, że inkarnacje Osoby Boga, takie jak Śri Rama, Nrsimha i Varaha, wszystkie niewątpliwie należą do grupy Visnu, ale wszystkie są albo pełnymi częściami, albo częściami pełnych części oryginalnej Osoby Boga, Pana Śri Krsny.
Adi 02.74 Znaczenie: Ta reguła retoryczna pojawia się w Ekadaśi-tattvie, Canto Trzynastym, w związku z metaforycznym użyciem słów. Nie należy umieszczać nieznanego dopełnienia przed znanym podmiotem, ponieważ dopełnienie nie ma żadnego znaczenia, jeśli najpierw nie zostanie podany podmiot.
Adi 02.86 Znaczenie: Śrimad-Bhagavatam wymieniło avatary, pełne ekspansje purusy, i pomiędzy nimi pojawia się Pan Krsna. Ale Bhagavatam dalej wyjaśnia szczególną pozycję Pana Krsny jako Najwyższej Osoby Boga. Ponieważ Pan Krsna jest oryginalną Osobą Boga, uzasadnienie i argumenty dowodzą, że Jego pozycja jest zawsze najwyższa.
Gdyby Krsna był pełną ekspansją Narayana, wówczas oryginalny werset zostałby skomponowany w inny sposób; jego porządek byłby odwrócony. Ale w słowach wyzwolonych mędrców nie może być błędów, złudzenia, oszukiwania czy niedoskonałej percepcji. Zatem w stwierdzeniu tym, że Pan Krsna jest Najwyższą Osobą Boga, nie ma żadnego błędu. Wszystkie oznajmienia sanskryckie w Śrimad-Bhagavatam są transcendentalnymi dźwiękami. Śrila Vyasadeva objawił te stwierdzenia po osiągnięciu doskonałej realizacji i dlatego są one doskonałymi, gdyż wyzwoleni mędrcy tacy jak Vyasadeva nigdy nie popełniają błędów w swoich układach retorycznych. Dopóki nie przyjmiemy tego faktu, to szukanie pomocy w pismach objawionych nie będzie miało sensu.
Bhrama odnosi się do fałszywej wiedzy albo błędów, takich jak przyjmowanie sznura za węża czy muszli ostrygi za złoto. Pramada odnosi się do nieuwagi albo błędnego zrozumienia rzeczywistości, a vipra-lipsa jest skłonnością do oszukiwania. Karanapatava odnosi się do niedoskonałości materialnych zmysłów. Jest wiele przykładów takiej niedoskonałości. Oczy nie mogą ujrzeć tego, co jest bardzo daleko albo co jest bardzo małe. Nie mogą nawet ujrzeć własnej powieki, która znajduje się najbliżej oczu, a kiedy ktoś cierpi na żółtaczkę, wszystko widzi w żółtym kolorze. Podobnie, uszy nie są w stanie słyszeć odległych dźwięków. Ponieważ Osoba Boga i Jego pełne części oraz samozrealizowani bhaktowie wszyscy są usytuowani transcendentalnie, nie mogą być zwiedzeni przez tego typu braki.
Adi 02.89 Znaczenie: Werset 46 Pitego Rozdziału Brahma-samhity oznajmia, że visnu-tattva; czyli zasada Absolutnej Osoby Boga, jest niczym lampa, ponieważ jej ekspansje równają się swemu źródłu pod każdym względem. Palca się lampa może zapalić niezliczoną ilość innych lamp, które nie są od niej gorsze, ale mimo to jedna lampa musi być uważana za oryginalną. Podobnie, Najwyższa Osoba Boga ekspanduje w pełne części visnu-tattvy, ale chociaż są one jednakowo potężne, za źródło uważany jest oryginalny, potężny Osoba Boga. Przykład ten wyjaśnia również pojawienie się jakościowych inkarnacji, takich jak Pan Śiva i Pan Brahma. Według Śrila Jivy Gosvamiego, śambhos tu tamo-dhisthanatvat kajjalamaya-suksma-dipa-śikha-sthaniyasya na tatha samyam. "Śambhu-tattva, czyli zasada Pana Śivy, jest niczym okopcona lampa, jako że jest on odpowiedzialny za cechę ignorancji. Oświetlenie dawane przez taką lampę jest bardzo niewielkie. Dlatego moc Pana Śivy nie moce równać się mocy zasady Visnu."
Adi 02.91-92 Znaczenie: Te wersety ze Śrimad-Bhagavatam (2.10.1-2) wymieniają dziesięć tematów, o których traktuje Bhagavatam. Spośród nich wszystkich punkt 10 jest substancją, a innych dziewięć punktów jest kategoriami pochodzącymi z tej substancji. Tych dziesięć tematów zostało wymienionych w ten sposób.
(1) Sarga: pierwsze stworzenie przez Visnu, powstanie pięciu wulgarnych elementów materialnych, pięciu obiektów percepcji zmysłowej, dziesięciu zmysłów, umysłu, inteligencji, fałszywego ego i totalnej energii materialnej, czyli formy kosmicznej.
(2) Visarga: wtórne stworzenie, czyli trud Brahmy w stwarzaniu ruchomych i nieruchomych ciął we wszechświecie (brahmanda).
(3) Sthana: utrzymywanie wszechświata przez Osobę Boga, Visnu. Funkcja Visnu jest ważniejsza, a Jego chwała większa od chwały Brahmy i Pana Śivy, gdyż chociaż Brahma jest stwórcą, a Pan Śiva - niszczycielem, Visnu jest utrzymującym.
(4) Posana: szczególna opieka i ochrona bhaktów przez Pana. Tak jak król utrzymuje swe królestwo i poddanych, lecz niemniej jednak darzy szczególną uwagą członków swojej rodziny, tak Osoba Boga szczególnie troszczy się o Swoich bhaktów, którzy są w pełni pod porządkowanymi Mu duszami.
(5) Uti: bodziec do stwarzania, czyli początkowa siła, która jest przyczyną wszelkich inwencji, odpowiednio do potrzeb czasu, miejsca i celów.
(6) Manvantara: regulujące zasady dla żywych istot, które pragną osiągnąć doskonałość w ludzkim życiu. Do doskonałości takiej wiodą zasady Manu, tak jak zostały one opisane w Manu-samhicie.
(7) Iśanukatha: informacje pism świętych dotyczące Osoby Boga, Jego inkarnacji na Ziemi i czynności Jego bhaktów. Pisma traktujące o tych tematach są zasadnicze dla postępowego życia ludzkiego.
(8) Nirodha: wycofanie wszelkich energii zaangażowanych w stwarzanie. Takie moce są emanacjami Osoby Boga, który wiecznie spoczywa w Oceanie Karana. Stworzenia kosmiczne, które manifestują się wraz z Jego oddechem, ponownie zostają rozwiązane w odpowiednim czasie.
(9) Mukti: wyzwolenie uwarunkowanych dusz uwięzionych w fizycznych i subtelnych okrywach ciała i umysłu. Kiedy dusza uwalnia się od wszystkich materialnych uczuć, porzucając fizyczne i subtelne ciała materialne, może osiągnąć niebo duchowe w swym oryginalnym ciele duchowym i zaangażować się w transcendentalni służbę miłości dla Pana na Vaikunthaloce albo Krsnaloce. Dusza jest wyzwolona wówczas, kiedy usytuowana jest w oryginalnej konstytucjonalnej pozycji egzystencji. Zaangażowanie w transcendentalni służbę miłości dla Pana i stanie się jivan-mukta, duszy wyzwolona możliwe jest nawet w materialnym ciele.
(10) Aśraya: Transcendencja, summum bonum, z którego wszystko emanuje, na którym wszystko spoczywa i z którym wszystko łączy się po unicestwieniu. On jest źródłem i podpory wszystkiego. Aśraya równie zwany jest Najwyższym Brahmanem, jak w Vedanta-sutrze (athato brahma-jijnasa, janmady asya yatah). Śrimad-Bhagavatam szczególnie opisuje tego najwyższego Brahmana jako aśraya. Tym aśraya jest Śri Krsna i dlatego największą potrzeby życia jest studiowanie nauki o Krsnie.
Śrimad-Bhagavatam przyjmuje Śri Krsnę jako schronienie wszelkich manifestacji, ponieważ Pan Krsna, Najwyższa Osoba Boga, jest ostatecznym źródłem wszystkiego, najwyższym celem wszystkiego.
Należy tutaj rozważyć dwie różne zasady - mianowicie, aśraya, obiekt dostarczający schronienia, i aśrita, czynniki uzależnione wymagające schronienia. Aśrita istnieje pod zasadą oryginalną, aśraya. Pierwszych dziewięć kategorii, opisanych w pierwszych dziewięciu cantach Śrimad-Bhagavatam, od stworzenia do wyzwolenia, łącznie z purusa-avatarami, inkarnacjami, energii marginalną, czyli żywymi istotami, i energią zewnętrzną czyli materialnym światem, wszystkie są aśrita. Jednakże modlitwy w Śrimad-Bhagavatam skierowane są do aśraya-tattvy, Najwyższej Osoby Boga, Śri Krsny. Wielkie dusze, będące ekspertami w opisywaniu Śrimad-Bhagavatam, bardzo skrupulatnie nakreśliły pozostałych dziewięć kategorii, czasami poprzez bezpośrednie narracje, a czasami poprzez narracje pośrednie, takie jak historie. Prawdziwym celem uczynienia tego jest doskonałe poznanie Absolutnej Transcendencji, Śri Krsny, jako te całe stworzenie, zarówno materialne jak i duchowe, spoczywa na ciele Śri Krsny.
Adi 02.95 Znaczenie: Cytat ten pochodzi z komentarza Śridhary Svamiego do pierwszego wersetu Pierwszego Rozdziału Dziesiątego Canto Śrimad-Bhagavatam.
Adi 02.96 Znaczenie: W swojej Bhagavat-sandarbhie (16) Śrila Jiva Gosvami oznajmia, że poprzez Swoje moce, które działają w naturalnym porządku poza zakresem spekulatywnego umysłu ludzkiego, Najwyższa Transcendencja, summum bonum, wiecznie i jednocześnie istnieje w czterech transcendentalnych cechach: w Swojej osobie, w Swoim bezosobowym blasku, w Swoich potencjalnych integralnych cząstkach (żywych istotach), i jako podstawowa przyczyna wszystkich przyczyn. Najwyższa Całość porównywana jest do słońca, które również istnieje w czterech aspektach, mianowicie: osobie boga słońca, blasku jego świecącej sfery, promieniach słonecznych wewnątrz planety słonecznej i odbiciu słońca w wielu innych przedmiotach. Ambicja, aby poprzeć dowodami istnienie transcendentalnej Absolutnej Prawdy za pomocą ograniczonych wysiłków opartych na przypuszczeniach, nie może się spełnić, ponieważ jest On poza zasięgiem naszych ograniczonych spekulatywnych umysłów. Uczciwie poszukując prawdy musimy przyznać, że nasze maleńkie mózgi nie są w stanie pojąć Jego mocy. Badanie przestrzeni wymagało pracy największych naukowców świata, jednakże istnieją niezliczone problemy, nawet jeśli chodzi o podstawową wiedzę o stworzeniu materialnym, i problemy te oszałamiają naukowców, którzy stają wobec nich. Taka wiedza materialna jest bardzo oddalona od natury duchowej, i dlatego czyny i aranżacje Absolutnej Prawdy są, poza wszelkimi wątpliwościami, niepojęte.
Wymieniane są trzy główne moce Absolutnej Prawdy: wewnętrzna, zewnętrzna i marginalna. Poprzez działanie Swej mocy wewnętrznej Osoba Boga w Swojej oryginalnej formie przejawia duchowe manifestacje kosmiczne, znane jako wieczne Vaikunthaloki, które istnieją wiecznie, nawet po zniszczeniu materialnej manifestacji kosmicznej. Poprzez Swoją moc marginalną Pan ekspanduje jako żywe istoty, które są Jego częścią, tak jak słońce rozdziela swoje promienie we wszystkich kierunkach. Poprzez Swoją moc zewnętrzną Pan manifestuje stworzenie materialne, tak jak słońce stwarza mgłę za pomocą swych promieni. Stworzenie materialne jest jedynie wypaczonym odbiciem wiecznej natury Vaikunthy.
Te trzy energie Absolutnej Prawdy opisane są również w Visnu Puranie, gdzie jest powiedziane, że żywa istota jest jakościowo równa mocy wewnętrznej, podczas gdy moc zewnętrzna jest pośrednio kontrolowana przez główną przyczynę wszystkich przyczyn. Maya, złudna energia, zwodzi żywą istotę tak, jak mgła zwodzi piechura blokując światło słońca. Chociaż moc mayi jest niższa jakościowo od energii marginalnej, która składa się z żywych istot, będących integralnymi cząstkami Pana, niemniej jednak ma moc kontrolowania żywych istot, tak jak mgła może zablokować działanie pewnej części promieni słonecznych, chociaż nie może przykryć słońca. Okryte przez złudną energię żywe istoty rozwijają się w różnych gatunkach życia, poczynając od ciała nieznacznej mrówki aż do ciała Brahmy, konstruktora kosmosu. Pradhana, główna przyczyna wszystkich przyczyn w impersonalnej wizji, nie jest niczym innym niż Najwyższym Panem, którego można zobaczyć twarzą w twarz w mocy wewnętrznej. Poprzez Swoją niepojętą moc przyjmuje On wszechprzenikającą formę materialną. Chociaż te wszystkie trzy moce - mianowicie, wewnętrzna, zewnętrzna i marginalna - są zasadniczo jednym w ostatecznym wyniku, różnią się w działaniu, niczym energia elektryczna, która w zależności od różnych warunków może produkować zarówno zimno, jak i ciepło. Moc zewnętrzna i marginalna zwane są tak w różnych warunkach, ale w oryginalnych mocach wewnętrznych nie ma takich warunków, ani też nie jest rzeczą możliwą, aby warunki mocy zewnętrznej istniały w mocy marginalnej, czy vice versa. Ten, kto jest w stanie zrozumieć zawiłości tych wszystkich energii Najwyższego Pana, nie może dłużej pozostawać empirykiem impersonalistą uwarunkowanym przez ubogi zasób wiedzy.
Adi 02.97 Znaczenie: Teraz autor Śri Caitanya-caritamrty kieruje się ku opisowi Osoby Boga Krsny w Jego niezliczonych ekspansjach. Pan głównie rozszerza się w dwie kategorie, mianowicie prabhava i vaibhava. Formy prabhava posiadają pełną moc, jak Śri Krsna, a formy vaibhava posiadają moc częściową. Formy prabhava manifestują się w związku z mocami, a formy vaibhava manifestują się w związku z doskonałościami. Potencjalne manifestacje prabhava są również dwóch rodzajów: tymczasowe i wieczne. Formy Mohini, Hamsy i Śukli manifestują się jedynie tymczasowo, odpowiednio do określonego wieku. Pomiędzy innymi prabhava, które nie są zbyt słynne w ocenie materialnej, są: Dhanvantari, Rsabha, Vyasa, Dattatreya i Kapila. Pomiędzy formami vaibhava prakaśa są: Kurma, Matsya, Nara-Narayana, Varaha, Hayagriva, Prśnigarbha, Baladeva, Yajna, Vibhu, Satyasena, Hari, Vaikuntha, Ajita, Vamana, Sarvabhauma, Rsabha, Visvaksena, Dharmasetu, Sudhama, Yogeśvara i Brhadbhanu.
Adi 02.98 Znaczenie: Jest sześć form vilasa. Są dwa rodzaje inkarnacji, mianowicie śaktyaveśa (upełnomocnione) i amśaveśa (częściowe). Te inkarnacje również zaliczają się do kategorii manifestacji prabhava i vaibhava. Dzieciństwo i wiek chłopięcy są dwoma szczególnymi cechami Osoby Boga Śri Krsny, ale Jego trwałą cechą jest Jego wieczna forma młodzieńca. Oryginalna Osoba Boga Śri Krsna jest zawsze wielbiony w Swojej wiecznej formie młodości.
Adi 02.100 Znaczenie: Osoba Boga manifestuje się w sześciu różnych aspektach:
(1) prabhava,
(2) vaibhava,
(3) upełnomocnione inkarnacje,
(4) inkarnacje częściowe,
(5) wiek dziecięcy i
(6) wiek chłopięcy.
Osoba Boga Śri Krsna, którego wieczną cechą jest młodość, raduje się Swoimi transcendentalnymi skłonnościami poprzez spełnianie Swych rozrywek w tych sześciu formach. W tych sześciu aspektach są nieograniczone kategorie form Osoby Boga. Jivy, czyli żywe istoty, są zróżnicowanymi integralnymi cząstkami Pana. Wszystkie są odmianami jednego bez wtórego, Najwyższej Osoby Boga.
Adi 02.103 Znaczenie: Wewnętrzna moc Pana, która jest zwana cit-śakti albo antaranga-śakti, przejawia różnorodność w transcendentalnym kosmosie Vaikunthy. Oprócz nas jest nieograniczona liczba wyzwolonych żywych istot, które obcują z Osobą Boga w Jego niezliczonych aspektach. Materialny kosmos przejawia zewnętrzną energię, w której uwarunkowane żywe istoty otrzymują wszelkie udogodnienia, aby po opuszczeniu materialnego przybytku udać się z powrotem do Osoby Boga. Śvetaśvatara Upanisad (6.8) informuje nas:
na tasya karyam karanam ca vidyate
na tat-samaś cabhyadhikaś ca drśyate
parasya śaktir vividhaiva śruyate
svabhaviki jnana-bala-kriya ca
"Najwyższy Pan jest jednym bez wtórego. Nie ma On nic do robienia osobiście, ani też nie ma materialnych zmysłów. Nikt nie jest Mu równy ani też większy od Niego. Ma On niezliczone, różnorodne moce o różnych nazwach, które istnieją w Nim jako autonomiczne atrybuty i dostarczają Mu pełnej wiedzy, siły i rozrywek."
Adi 02.107 Znaczenie: Jest to pierwszy werset Piątego Rozdziału Brahma-samhity.
Adi 02.108 Znaczenie: Uczony człowiek, który dokładnie przestudiował pisma święte, bez wahania powinien przyjąć Śri Krsnę za Najwyższą Osobę Boga. Jeśli taki człowiek sprzecza się w tym względzie, z pewnością robi to w tym celu, aby poruszyć umysły swoich przeciwników.
Adi 02.112 Znaczenie: Nie jest to sprzecznością, jeśli bhakta nazywa Najwyższego Pana jednym z różnych imion Jego pełnych ekspansji, ponieważ oryginalna Osoba Boga zawiera wszystkie takie kategorie. Ponieważ pełne ekspansje istnieją w oryginalnej osobie, można nazywać Go jednym z tych imion. W Śri Caitanya-bhagavacie (Madhya 6.95) Pan Caitanya mówi: "Leżałem śpiąc w oceanie mleka, ale rozbudziło mnie wołanie Nady, Śri Advaity Prabhu." Tutaj Pan odnosi się do Swojej formy jako Ksirodakaśayi Visnu.
Adi 02.114 Znaczenie: Laghu-bhagavatamrta oznajmia:
ataeva puranadau kecin nara-sakhatmatam
mahendranujatam kecit kecit ksirabdhi-śayitam
sahasra-śirsatam kecit kecid vaikuntha-nathatam
bruyuh krsnasya munayas tat-tad-vrtty-anugaminah
(Laghu-bhagavatamrta, 5.383)
"Odpowiednio do intymnych związków pomiędzy Śri Krsną, pierwotnym Panem, i Jego bhaktami, Purany opisują Go używając różnych imion. Czasami nazwany jest On Narayanem; czasami Upendrą (Vamaną), młodszym bratem Indry, króla niebios; a czasami Ksirodakaśayi Visnu. Czasami nazywany jest Śesa Nagą o tysiącach kapturów, a czasami - Panem Vaikunthy."
Adi 02.116 Znaczenie: Składając dandavat u stóp swoich czytelników, autor Śri Caitanya-caritamrty błaga ich z pokorą, aby ze skupioną uwagą posłuchali rozstrzygających argumentów dotyczących Absolutnej Prawdy. Nie należy lekceważyć słuchania takich argumentów, gdyż jedynie dzięki takiej wiedzy można doskonale poznać Krsnę.
Adi 02.117 Znaczenie: Jest wielu studentów, którzy- pomimo iż czytają Bhagavad-gitę - z powodu niedoskonałej wiedzy błędnie rozumieją Krsnę i dochodzą do wniosku, że jest On zwykłą osobistością historyczną. Tego nie należy robić. Trzeba być szczególnie uważnym, aby zrozumieć prawdę o Krsnie. Jeśli z powodu lenistwa ktoś nie poznał Krsny w sposób przekonujący, zostanie zwiedziony, jeśli chodzi o kult oddania, tak jak osoby ogłaszające się zaawansowanymi bhaktami i imitujące transcendentalne symptomy czasami obserwowane w wyzwolonych duszach. Chociaż użycie myśli i argumentów jest najbardziej odpowiednim procesem do nakłonienia osoby nieinicjowanej, aby stała się bhaktą, osoby początkujące w służbie oddania muszą zawsze uważnie poznawać Krsnę poprzez wizję pism objawionych, bona fide bhaktów i mistrza duchowego. Jeśli nie słucha się o Śri Krsnie od takich autorytetów, nie można uczynić postępu w oddaniu dla Śri Krsny. Pisma objawione wspominają dziewięć sposobów osiągnięcia służby oddania, z których pierwszym i najważniejszym jest słuchanie od autorytetu. Nasionko oddania nie wykiełkuje, jeśli nie będzie podlewane procesem słuchania i intonowania. Należy w pokorny sposób otrzymywać transcendentalny przekaz z duchowo zaawansowanych źródeł i intonować ten sam przekaz dla własnej korzyści, jak również dla korzyści swoich słuchaczy.
Kiedy Brahma opisał sytuację czystych bhaktów uwolnionych od kultury empirycznej filozofii i działania dla przyjemności, polecił proces słuchania od osób, które są na ścieżce oddania. Podążanie śladami takich wyzwolonych osób, które mogą wibrować prawdziwy transcendentalny dźwięk, może doprowadzić nas do najwyższego etapu oddania i w ten sposób można zostać maha-bhagavatą. Z nauk Pana Caitanyi Mahaprabhu do Sanatany Gosvamiego dowiadujemy się:
śastra-yuktye sunipuna,, drdha-śraddha yanra
'uttama-adhikari' sei taraye samsara
(Cc. Madhya 22.65)
"Osoba, która jest ekspertem w rozumieniu konkluzji pism objawionych i która w pełni podporządkowuje się sprawie Pana, w rzeczywistości jest w stanie wyzwolić innych z sideł materialnej egzystencji." W swojej Upadeśamrcie Śrila Rupa Gosvami radzi, że aby uczynić szybki postęp w kulcie służby oddania, należy być bardzo aktywnym i wytrwałym w wypełnianiu obowiązków wyszczególnionych w pismach objawionych i potwierdzonych przez mistrza duchowego. Czynności takie wzbogaca przyjęcie ścieżki wyzwolonych dusz i obcowanie z czystymi bhaktami.
Bhaktowie imitatorzy, którzy pragną uchodzić za wzniosłych Vaisnavów i którzy wskutek tego imitują poprzednich acaryów, ale w zasadzie nie podążają ich śladami, są potępieni słowami Śrimad-Bhagavatam jako osoby o kamiennym sercu. Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura w ten sposób skomentował stan takich osób o kamiennym sercu: bahir aśru-pulakayoh sator api yad dhrdayam na vikriyeta tad aśma-saram iti kanisthadhikarinam eva aśru-pulakadi-mattve 'pi aśma-sara-hrdayataya nindaisa. "Ci, którzy wyspecjalizowali się w ronieniu łez, ale którzy nie zmienili swego serca, uważani są za bhaktów najniższego stopnia o kamiennym sercu. Ich symulowany płacz, pobudzany przez sztuczną praktykę, jest zawsze potępiony." Pożądana zmiana serca, o której mowa powyżej, jest widoczna w niechęci do robienia czegokolwiek, co nie sprzyja służbie oddania. Aby spowodować taką zmianę serca, absolutnie konieczne są rozstrzygające dyskusje o Śri Krsnie i Jego mocach. Fałszywi bhaktowie mogą sądzić, że po prostu przez ronienie łez wzniosą się na plan transcendentalny, chociaż w istocie nie zmienili serca, ale praktyka taka jest bezużyteczna, jeśli brakuje transcendentalnej realizacji. Fałszywi bhaktowie, którym brakuje konkluzji transcendentalnej wiedzy, sądzą, że wyzwoli ich sztuczne ronienie łez. Podobnie, inni fałszywi bhaktowie sądzą, że studiowanie książek poprzednich acaryów nie jest pożądane, niczym studiowanie suchych filozofii empirycznych. Ale Śrila Jiva Gosvami, podążając za przykładem poprzednich acaryów, umieścił konkluzje pism świętych w sześciu tezach zwanych Sat-sandarbhami. Fałszywi bhaktowie, którzy posiadają bardzo niewielką wiedzę o takich konkluzjach, nie osiągają czystego oddania, gdyż brakuje im gorliwości, jeśli chodzi o przyjmowanie pomyślnych wskazówek dotyczących służby oddania udzielonych przez samozrealizowanych bhaktów. Tacy fałszywi bhaktowie są niczym impersonaliści, którzy również uważają służbę oddania za nie lepszą od zwykłych czynności karmicznych.
Adi 02.118 Znaczenie: Chwały Śri Caitanyi Mahaprabhu można poznać jedynie poprzez dojście, w wiedzy, do rozstrzygających decyzji o Śri Krsnie, umocnionych przez bona fide studia nad konkluzjami acaryów.
W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Drugiego Rozdziału Adi-lili Śri Caitanya-caritamrty, opisującego Śri Caitanyę Mahaprabhu jako Najwyższą Osobę Boga.