Śri Caitanya Mahaprabhu jest nikim innym, jak tylko połączoną formą Śri Radhy i Krsny. Jest On życiem tych bhaktów, którzy ściśle podążają w ślady Śrila Rupy Gosvamiego. Śrila Rupa Gosvami i Śrila Sanatana Gosvami są dwoma głównymi zwolennikami Śrila Svarupy Damodary Gosvamiego, który występował w roli najbardziej poufnego sługi Pana Śri Krsny Caitanyi Mahaprabhu, znanego jako Viśvambhara w okresie Swej młodości. Bezpośrednim uczniem Śrila Rupy Gosvamiego był Śrila Raghunatha dasa Gosvami. Autor Śri Caitanya-caritamrty, Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami, jest bezpośrednim uczniem Śrila Rupy Gosvamiego i Śrila Raghunathy dasa Gosvamiego.
Bezpośrednim uczniem Śrila Krsnadasy Kavirajy Gosvamiego był Śrila Narottama dasa Thakura, który na swego sługę przyjął Śrila Viśvanathę Cakravarttego. Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura przyjął Śrila Jagannatha dasa Babaji, który inicjował Śrila Bhaktivinodę Thakurę, który z kolei inicjował Śrila Gaurakiśora dasa Babaji, mistrza duchowego Om Visnupada Śrila Bhaktisiddhanty Sarasvati Gosvamiego Maharajy, boskiego mistrza naszej skromnej osoby.
Ponieważ należymy do tego łańcucha sukcesji uczniów wywodzącego się od Śri Caitanyi Mahaprabhu, ta edycja Śri Caitanya-caritamrty nie zawiera żadnych tworów naszych małych mózgów, ale jedynie pozostałości pokarmu oryginalnie spożywanego przez Samego Pana. Pan Śri Caitanya Mahaprabhu nie należy do doczesnego planu trzech gun natury. Należy do planu transcendentalnego, będącego poza zasięgiem niedoskonałej percepcji zmysłowej żywej istoty. Nawet największy uczony materialny nie jest w stanie zbliżyć się do planu transcendentalnego, jeśli nie jest wrażliwy na transcendentalny dźwięk, gdyż jedynie mając takie nastawienie może zrealizować przekaz Śri Caitanyi Mahaprabhu. Zatem to, co zostanie opisane tutaj, nie ma nic wspólnego z eksperymentalnymi myślami będącymi tworem spekulatywnych nawyków ociężałych umysłów. Temat tej książki nie jest tworem mentalnym, ale rzeczywistym duchowym doświadczeniem, które można zrealizować jedynie poprzez przyjęcie linii sukcesji uczniów opisanej powyżej. Jeśli czytelnik dopuści się jakiegokolwiek odstępstwa od tej linii, wówczas oszołomione zostanie jego zrozumienie misterium Śri Caitanya-caritamrty, która jest literaturą transcendentalną będącą doktoranckim studium dla tego, kto zrealizował całą literaturę wedyjską, taką jak Upanisady i Vedanta oraz ich naturalne komentarze, takie jak Śrimad-Bhagavatam i Bhagavad-gita.
Tę edycję Śri Caitanya-caritamrty prezentujemy do studiowania dla szczerych naukowców, którzy naprawdę poszukują Absolutnej Prawdy. Nie jest to butna uczoność spekulanta umysłowego, ale szczery wysiłek, aby wypełnić polecenie wyższego autorytetu, którego służba jest życiem i duszą tego skromnego wysiłku. Książka ta nawet w najmniejszym stopniu nie odbiega od pism objawionych i dlatego każdy, kto podąża za sukcesją uczniów, będzie mógł zrealizować istotę tej książki po prostu poprzez metodę percepcji słuchowej.
Pierwszy Rozdział Śri Caitanya-caritamrty rozpoczyna się czternastoma wersetami sanskryckimi, które opisują Prawdę Absolutną. Następne trzy wersety sanskryckie opisują główne Bóstwa Vrndavany: Śri Radha-Madana-mohanę, Śri Radha-Govindadevę i Śri Radha-Gopinathaji. Pierwszy spośród czternastu wersetów jest symboliczną reprezentacją Najwyższej ` Prawdy, a cały Pierwszy Rozdział jest w rzeczywistości poświęcony temu jednemu wersetowi, który opisuje Pana Caitanyę w Jego sześciu różnych transcendentalnych ekspansjach.
Pierwszą opisaną manifestacją jest mistrz duchowy, który pojawia się w dwóch pełnych częściach zwanych inicjującym mistrzem duchowym i mistrzem duchowym udzielającym instrukcji. Są oni tożsami, ponieważ obaj są poznawalnymi zmysłowo manifestacjami Najwyższej Prawdy. Następnie opisani są bhaktowie, którzy dzielą się na dwie klasy, mianowicie nowicjuszy i absolwentów. Następnie są inkarnacje (avatary) Pana, które wyjaśnione są jako nieróżne od Pana. Inkarnacje te uwzględnione są w trzech grupach - inkarnacje mocy Pana, inkarnacje Jego cech i inkarnacje Jego autorytetu. W związku z tym dyskutowane są bezpośrednie manifestacje Śri Krsny i Jego manifestacje dla transcendentalnych rozrywek. Następnie rozważane są moce Pana, spośród których opisane są trzy główne manifestacje: towarzyszki w królestwie Boga (na Vaikuncie), królowe Dvarakadhamy i, najwyższe spośród wszystkich, dziewczęta Vrajadhamy. W końcu jest Sam Najwyższy Pan, który jest źródłem tych wszystkich manifestacji.
Pan Śri Krsna i wszystkie Jego pełne ekspansje są kategorii Samego Pana, Absolutnej Prawdy będącej źródłem energii, podczas gdy Jego bhaktowie, Jego wieczni towarzysze, są Jego energiami. Energia i źródło energii są zasadniczo jednym, ale ponieważ przejawiają różne działania, równocześnie istnieje między nimi różnica. Tak więc Prawda Absolutna manifestuje się jako różnorodność w jednej jednostce. Ta filozoficzna prawda, która jest zgodna z Vedanta-sutrami, zwana jest acintya bhedabheda-tattvą, czyli koncepcją równoczesnej jedności i różnicy. W dalszej części tego rozdziału opisana jest transcendentalna pozycja Śri Caitanyi Mahaprabhu i Śrila Nityanandy Prabhu, z odniesieniem do teistycznych faktów wspomnianych powyżej.
01.01.19 Znaczenie: Autor Śri Caitanya-caritamrty ofiarowuje pełne szacunku pokłony trzem Bóstwom Vrndavany: Śri Radha-Madana-mohanie, Śri Radha-Govindadevie i Śri Radha-Gopinathaji. Te trzy Bóstwa są życiem i duszą Bengali Vaisnavów, czyli Gaudiya Vaisnavów, którzy w naturalny sposób są skłonni mieszkać we Vrndavanie. Gaudiya Vaisnavowie, którzy ściśle podążają w linii Śri Caitanyi Mahaprabhu, wielbią Bóstwa poprzez intonowanie transcendentalnych dźwięków służących rozwojowi świadomości swego transcendentalnego związku z Najwyższym Panem, wymiany smaków (ras) wzajemnego uczucia i, ostatecznie, osiągnięcie pożądanego sukcesu w miłosnej służbie. Te trzy Bóstwa wielbione są na trzech różnych etapach naszego rozwoju. Zwolennicy Pana Caitanyi Mahaprabhu ściśle przestrzegają tych zasad zbliżania się do Najwyższego.
Gaudiya Vaisnavowie postrzegają ostateczny cel w hymnach wedyjskich skomponowanych z osiemnastu transcendentalnych liter, które wielbią Krsnę jako Madana-mohanę, Govindę i Gopijana-vallabhę. Madana-mohana to Ten, który urzeka Kupidyna, boga miłości; Govindą jest Ten, który zadowala zmysły i krowy; a Gopijana-vallabha jest transcendentalnym kochankiem gopi. Sam Krsna zwany jest Madana-mohaną, Govindą, Gopijana-vallabhą, a także innymi niezliczonymi imionami, odpowiednio do Swych różnych rozrywek, w których bierze udział wraz ze Swoimi bhaktami.
Trzy Bóstwa - Madana-mohana, Govinda i Gopijana-vallabha - mają bardzo specyficzne cechy. Wielbienie Madana-mohany jest na platformie odnawiania naszego zapomnianego związku z Osobą Boga. W świecie materialnym jesteśmy obecnie w całkowitej ignorancji, jeśli chodzi o nasz wieczny związek z Najwyższym Panem. Pangoh odnosi się do tego, kto nie jest w stanie poruszać się niezależnie dzięki swojej własnej mocy, a manda-mateh to ten, kto jest mniej inteligentny, ponieważ jest zbyt zaabsorbowany czynnościami materialistycznymi. Najlepiej jest, aby takie osoby nie dążyły do sukcesu w karmicznych czynnościach czy spekulacji umysłowej, lecz zamiast tego po prostu podporządkowały się Najwyższej Osobie Boga. Doskonałość życia polega po prostu na podporządkowaniu się Najwyższemu. Dlatego na początku naszego życia duchowego musimy wielbić Madana-mohanę, tak aby zauroczył nas i zlikwidował nasze przywiązanie do; materialnego zadowalania zmysłów. Dla bhaktów neofitów ten związek z Madana-mohaną jest konieczny. Kiedy ktoś pragnie pełnić służbę dla Pana z mocnym przywiązaniem, wówczas wielbi Govindę na platformie transcendentalnej służby. Govinda jest oceanem wszelkiej przyjemności. Kiedy ktoś, dzięki łasce Krsny i wielbicieli, osiąga doskonałość w służbie oddania, może docenić Krsnę jako Gopijana-vallabha, Bóstwo przyjemności dziewcząt Vrajy.
Pan Śri Caitanya Mahaprabhu wyjaśnił ten nastrój służby oddania w trzech etapach i dlatego różni Gosvami zainstalowali te wielbione Bóstwa we Vrndavanie. Są One bardzo drogie mieszkającym tam Gaudiya Vaisnavom, którzy odwiedzają świątynie przynajmniej raz dziennie. Oprócz świątyń tych trzech Bóstw, we Vrndavanie założono wiele innych świątyń, takich jak: świątynia Radha-Damodary założona przez Jivę Gosvamiego, świątynia Śyamasundary założona przez Śyamanandę Gosvamiego, świątynia Gokulanandy założona przez Lokanathę Gosvamiego i świątynia Radharamany założona przez Gopala Bhattę Gosvamiego. Najważniejszymi spośród pięciu tysięcy świątyń istniejących teraz we Vrndavanie jest siedem głównych świątyń istniejących od ponad czterystu lat.
"Gaudiya" wskazuje na część Indii pomiędzy południową stroną gór Himalajów a północną częścią wzgórz Vindhya, która zwana jest Aryavartą, czyli ziemią Aryan. Ta część Indii podzielona jest na pięć części albo prowincji (Panca-gaudadeśa): Sarasvata (Kashmir i Punjab), Kanyakubja (Uttar Pradesh łącznie ze współczesnym miastem Lucknow), Madhya-gauda (Madhya Pradesh), Maithila (Bihar i część Bengalu) i Utkala (część Bengalu i cała Orissa). Bengal czasami zwany jest Gaudadeśą, częściowo dlatego, że stanowi część Maithili, a częściowo z tego powodu, że stolica hinduskiego króla Rajy Laksmany Seny była znana jako Gauda. Ta stara stolica później znana była jako Gaudapura i stopniowo jako Mayapur.
Bhaktowie z Orissy zwani są Udiya, bhaktowie z Bengalu zwani są Gaudiya, a bhaktowie z południowych Indii znani są jako bhaktowie Dravidi. Tak jak jest pięć prowincji w Aryavarcie, tak również na pięć prowincji podzielona jest Daksinatya, południowa India, i prowincje te są zwane Panca-dravida. W prowincjach Panca-dravida pojawili się czterej acaryowie Vaisnava, którzy są wielkimi autorytetami czterech sukcesji uczniów Vaisnavów, jak również Śripada Sankaracarya ze szkoły Mayavada. Spośród tych czterech Vaisnava acaryów, którzy akceptowani są przez Gaudiya Vaisnavów, Śri Ramanuja Acarya pojawił się w południowej części Andhra Pradesh w Mahabhutapuri, Śri Madhva Acarya pojawił się w Pajakam (w pobliżu Vimanagiri) w okręgu Myangalora, Śri Visnusvami pojawił się w Pandyi, a Śri Nimbarka pojawił się w Mungera-patanie na dalekim południu.
Śri Caitanya Mahaprabhu przyjął łańcuch sukcesji uczniów od Madhva Acaryi, ale Vaisnavowie w Jego linii nie przyjmują tattva-vadi, którzy również twierdzą, że należą do Madhva-sampradayi. Aby wyraźnie odróżnić się od gałęzi tattva-vadi potomków Madhvy, Vaisnavowie Bengalu wolą nazywać się Gaudiya Vaisnavami. Śri Madhva Acarya również znany jest jako Śri Gaudapurnananda, i dlatego nazwa Madhva-Gaudiya-sampradaya jest całkowicie stosowna dla sukcesji uczniów Gaudiya Vaisnavów. Nasz mistrz duchowy, Om Visnupada Śrimad Bhaktisiddhanta Sarasvati Gosvami Maharaja, przyjął inicjację w Madhva-Gaudiya-sampradayi.
01.01.31 Znaczenie: Pan Caitanya jest Prawdą Absolutną, Samym Krsną. Jest to uzasadnione dowodami z autentycznych pism objawionych. Czasami ludzie, opierając się na swoich kapryśnych sentymentach i nie powołując się na pisma objawione, przyjmują za Boga człowieka, ale autor Caitanya-caritamrty udowadnia wszelkie swoje oznajmienia, cytując śastry. W ten sposób ustanawia, że Caitanya Mahaprabhu jest Najwyższą Osobą Boga.
01.01.34 Znaczenie: Krsnadasa Kaviraja Gosvami skomponował ten werset sanskrycki na początek swej księgi, a teraz podaje jego szczegółowe wyjaśnienie. Ofiarowuje pełne szacunku pokłony sześciu zasadom Absolutnej Prawdy. Gurun występuje w liczbie mnogiej, ponieważ każdy, kto udziela instrukcji duchowych opartych na pismach objawionych, jest przyjmowany za mistrza duchowego. Chociaż inni udzielają pomocy, wskazując drogę początkującym, to guru, który najpierw inicjuje maha-mantrą, jest znany jako inicjujący. Święci udzielający instrukcji dla postępu w świadomości Krsny są zwani instruującymi mistrzami duchowymi. Inicjujący i instruujący mistrzowie duchowi są jednakowymi i identycznymi manifestacjami Krsny, chociaż różnią się postępowaniem. Ich funkcją jest prowadzenie uwarunkowanych dusz z powrotem do domu, do Boga. Dlatego Krsnadasa Kaviraja Gosvami przyjął Nityanandę Prabhu i sześciu Gosvamich w kategorii guru.
Iśa-bhaktan odnosi się do wielbicieli Pana, takich jak Śri Śrivasa i wszystkich podobnych mu zwolenników, którzy są energią Pana i jakościowo nie są różni od Niego. Iśavatarakan odnosi się do Acaryów, takich jak Advaita Prabhu, który jest avatarą Pana. Tat-prakaśan wskazuje na bezpośrednią manifestację Najwyższej Osoby Boga, Nityanandę Prabhu oraz na inicjującego mistrza duchowego. Tac-chaktih odnosi się do duchowych energii (śakti) Śri Caitanyi Mahaprabhu. Do tej kategorii energii wewnętrznej należą Gadadhara, Damodara i Jagadananda.
Tych sześć zasad manifestuje się w różny sposób, lecz są jednakowo godne uwielbienia. Aby nauczyć nas metody czczenia Pana Caitanyi, Krsnadasa Kaviraja rozpoczyna od ofiarowania im pokłonów. Zewnętrzna moc Boga, zwana mayą, nigdy nie może obcować z Panem, tak jak ciemność nie może pozostać w obecności światła. Jednakże Ciemność, będąc jedynie złudnym i tymczasowym zakryciem światła, nie ma egzystencji niezależnej od światła.
01.01.35 Znaczenie: W swej rozprawie Bhakti-sandarbha (202) Śrila Jiva Gosvami oznajmia, że czysta służba oddania jest celem czystych Vaisnavów i że taką służbę należy spełniać w towarzystwie innych bhaktów. Poprzez obcowanie z bhaktami Pana Krsny rozwijamy zmysł świadomości Krsny i w ten sposób stajemy się przychylni miłosnej służbie dla Pana. Jest to proces zbliżania się do Najwyższego Pana poprzez stopniowe docenianie Go w służbie oddania. Jeśli ktoś pragnie czystej służby oddania, musi obcować z bhaktami Śri Krsny, gdyż jedynie dzięki takiemu towarzystwu uwarunkowana dusza może osiągnąć smak do transcendentalnej miłości i w ten sposób odnowić swój wieczny związek z Bogiem w określonej manifestacji i w szczególnym transcendentalnym smaku (rasie), który jest wieczną, nieodłączną cechą danej osoby.
Jeśli ktoś rozwija miłość do Krsny przez czynności świadome Krsny, może znać Najwyższą Prawdę Absolutną. Lecz jeśli ktoś usiłuje zrozumieć Boga jedynie poprzez logiczne argumenty, nie odniesie sukcesu, ani też nie rozwinie zamiłowania do czystego oddania. Sekret polega na tym, że należy pokornie słuchać tych, którzy doskonale znają naukę o Bogu, i należy rozpocząć pewien rodzaj służby regulowanej przez nauczyciela. Bhakta, którego już urzeka imię, forma, cechy itd. Najwyższego Pana, może zostać skierowany do swego określonego rodzaju służby oddania; nie musi tracić czasu, zbliżając się do Pana poprzez logikę. Mistrz duchowy będący ekspertem doskonale wie, w jaki sposób zaangażować energię swego ucznia w transcendentalną służbę miłości dla Pana, i wskutek tego angażuje bhaktę w określony rodzaj służby oddania zgodny z jego szczególnymi skłonnościami. Bhakta musi mieć tylko jednego inicjującego mistrza duchowego, ponieważ pisma zabraniają przyjęcia więcej niż jednego mistrza duchowego. Nie ma jednakże ograniczenia liczby instruujących mistrzów duchowych, których można przyjąć. Na ogół mistrz duchowy, który bezustannie instruuje ucznia w nauce duchowej, staje się później jego inicjującym mistrzem duchowym.
Należy zawsze pamiętać, że osoba niechętna temu, by przyjąć mistrza duchowego i inicjację, z pewnością nie odniesie sukcesu w swych wysiłkach, aby powrócić do Boga. Ktoś, kto nie jest właściwie inicjowany, może podawać się za wielkiego bhaktę, ale w rzeczywistości napotka wiele przeszkód na swej ścieżce postępu ku realizacji duchowej, z takim rezultatem, że będzie musiał pozostać w tej materialnej egzystencji, nie doznając ulgi. Taka bezradna osoba porównana jest do statku nie posiadającego steru, gdyż taki statek nigdy nie dotrze do swego przeznaczenia. Więc jeśli ktoś w ogóle pragnie zyskać łaskę Pana, to przyjęcie mistrza duchowego jest rzeczą konieczną. Służba dla mistrza duchowego jest sprawą zasadniczą. Jeśli nie ma okazji, aby służyć mistrzowi duchowemu bezpośrednio, bhakta powinien służyć mu poprzez pamiętanie jego instrukcji. Nie ma różnicy pomiędzy instrukcjami mistrza duchowego a samym mistrzem duchowym. Dlatego podczas jego nieobecności jego instrukcje powinny być dumą ucznia. Jeśli ktoś sądzi, że nie musi konsultować się z nikim innym, włączając w to mistrza duchowego, natychmiast staje się winnym obrazy popełnianej u lotosowych stóp Pana. Taka osoba nigdy nie może wrócić do Boga. Zatem jest rzeczą konieczną, aby poważna osoba przyjęła bona fide mistrza duchowego zgodnie z nakazami śastr. Śrila Jiva Gosvami radzi, aby nie przyjmować mistrza duchowego w oparciu o konwencję dziedziczenia, zwyczajów społecznych czy konwencji wyznaniowych. Należy po prostu starać się znaleźć prawdziwie kwalifikowanego mistrza duchowego dla prawdziwego postępu w duchowym rozumieniu.
01.01.37 Znaczenie: Poprzez przyjęcie sześciu Gosvamich za swoich instruujących mistrzów duchowych, autor szczególnie daje do zrozumienia, że jeśli ktoś nie jest im posłuszny, nie powinien być uważany za Gaudiya Vaisnavę.
01.01.43 Znaczenie: Jest wielu czystych bhaktów Najwyższej Osoby Boga i wszyscy uważani są za towarzyszy Pana. Krsnę należy wielbić wraz z Jego bhaktami. Zatem rozmaite zasady są wiecznymi parafernaliami, poprzez które można zbliżyć się do Absolutnej Prawdy.
01.01.44 Znaczenie: Zasadniczo każda żywa istota jest sługą Najwyższej Osoby Boga, i również Jego sługą jest mistrz duchowy. Jednakże mistrz duchowy jest bezpośrednią manifestacją Pana. Mając takie przekonanie, uczeń może robić postęp w świadomości Krsny. Mistrz duchowy nie jest różny od Krsny, ponieważ jest manifestacją Krsny.
Pan Nityananda, który jest Samym Balaramą, pierwszą bezpośrednią manifestacją albo ekspansją Krsny, jest oryginalnym mistrzem duchowym. Pomaga Panu Krsnie w Jego rozrywkach i jest On sługą Pana.
Każda żywa istota jest wiecznie sługą Śri Krsny Caitanyi. Zatem mistrz duchowy nie może być nikim innym, jak sługą Pana Caitanyi. Wiecznym zajęciem mistrza duchowego jest szerzenie służby dla Pana poprzez szkolenie swoich uczniów w postawie służenia. Mistrz duchowy nigdy nie pozuje na Samego Najwyższego Pana; uważany jest on za reprezentanta Pana. Pisma objawione zabraniają podawania się za Boga, ale bona fide mistrz duchowy jest najwierniejszym i najbardziej zaufanym sługą Pana i dlatego zasługuje na taki szacunek jak Krsna.
01.01.45 Znaczenie: Związek ucznia z mistrzem duchowym jest tak dobry, jak jego związek z Najwyższym Panem. Mistrz duchowy zawsze podaje się za najpokorniejszego sługę Osoby Boga, ale uczeń musi uważać go za zamanifestowaną reprezentację Boga.
01.01.46 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (11.17.27) wypowiedziany przez Pana Krsnę wówczas, kiedy Uddhava pytał Go o cztery społeczne i cztery duchowe porządki w społeczeństwie. Pan szczególnie instruował o tym, w jaki sposób powinien się zachowywać brahmacarin będący pod opieką mistrza duchowego. Mistrz duchowy nie cieszy się udogodnieniami ofiarowanymi mu przez jego uczniów. Jest on niczym rodzic. Bez uważnej służby swych rodziców, dziecko nie może wydorośleć. Podobnie, bez troski mistrza duchowego nie można wznieść się na platformę transcendentalnej służby.
Mistrz duchowy jest również zwany acaryą, czyli transcendentalnym profesorem nauki duchowej. Obowiązki acaryi wyjaśnia Manu-samhita (2.140), opisując, że bona fide mistrz duchowy przyjmuje odpowiedzialność za swych uczniów, naucza ich wiedzy wedyjskiej z wszelkimi jej zawiłościami, i daje im drugie narodziny. Ceremonia spełniona w celu wprowadzenia ucznia w studia nad nauką duchową jest zwana upaniti, czyli uroczystością, która przybliża do mistrza duchowego. Ten, kogo nie można przybliżyć do mistrza duchowego, nie może mieć świętej nici i jest to znak tego, że jest śudrą. Święta nić na ciele bramina, ksatriyi albo vaiśyi jest symbolem inicjacji przez mistrza duchowego; jednakże nie ma ona żadnej wartości, jeśli nosi się ją tylko po to, aby chwalić się swym wysokim pochodzeniem. Obowiązkiem mistrza duchowego jest inicjowanie ucznia wraz z przeprowadzeniem ceremonii świętej nici, a po tej samskarze, czyli procesie oczyszczającym, mistrz duchowy rzeczywiście zaczyna uczyć ucznia o Vedach. Osoba urodzona jako śudra nie jest odsuwana od takiej duchowej inicjacji, pod warunkiem, że zostanie zaaprobowana przez mistrza duchowego, który jest właściwie autoryzowany, aby przyznać uczniowi prawo do bycia braminem, jeśli widzi, że jest on doskonale kwalifikowany. Vayu Purana definiuje acaryę jako tego, kto zna znaczenie całej literatury wedyjskiej, wyjaśnia cel Ved, przestrzega ich zasad i przepisów i naucza swego ucznia, aby postępował w ten sam sposób.
Osoba Boga objawia się jako mistrz duchowy jedynie z powodu Swego ogromnego współczucia. Dlatego w postępowaniu acaryi nie ma żadnych innych czynności, lecz jedynie czynności transcendentalnej miłosnej służby dla Pana. Jest on Najwyższą Osobą Sługi Boga. Zatem warto przyjąć schronienie takiego niezawodnego bhakty, który jest zwany aśraya-vigraha, czyli manifestacją czy formą Pana, w którym należy przyjąć schronienie.
Jeśli ktoś pozuje na acaryę, ale nie cechuje go postawa służenia Panu, musi być uważany za grzesznika i taka obraźliwa postawa dyskwalifikuje go jako acaryę. Bona fide mistrz duchowy zawsze angażuje się w czystą służbę oddania dla Najwyższej Osoby Boga. Jest co sprawdzian tego, że jest on bezpośrednią manifestacją Pana i prawdziwym reprezentantem Nityanandy Prabhu. Taki mistrz duchowy jest zwany acaryadeva. Pod wpływem zazdrosnego usposobienia i niezadowolenia z powodu postawy zadowalania zmysłów, osoby materialistyczne krytykują prawdziwego acaryę. W rzeczywistości jednakże bona fide acarya nie jest różny od Osoby Boga i dlatego zawiść wobec takiego acaryi jest zawiścią wobec Samej Osoby Boga. Efekt tego będzie wprost przeciwny do transcendentalnej realizacji.
Jak wspomniałem poprzednio, uczeń powinien zawsze szanować mistrza duchowego jako manifestację Śri Krsny, ale jednocześnie powinien pamiętać, że mistrz duchowy nigdy nie jest autoryzowany, by imitować transcendentalne rozrywki Pana. Pragnąc wykorzystać sentymenty swoich uczniów, fałszywi mistrzowie duchowi podają się za tożsamych pod każdym względem ze Śri Krsną, ale tacy impersonaliści mogą jedynie zwodzić swoich uczniów, gdyż ich ostatecznym celem jest stanie się jednym z Panem. Jest to przeciwne zasadom kultu oddania.
Prawdziwą filozofią wedyjską jest acintya-bhedabheda-tattva, która ustanawia, że wszystko jest jednocześnie jednym i różnym od Osoby Boga. Śrila Raghunatha dasa Gosvami potwierdza, że jest to prawdziwa pozycja bona fide mistrza duchowego i mówi, że należy zawsze myśleć o mistrzu duchowym w kategoriach jego intymnego związku z Mukundą (Śri Krsną). W swojej Bhakti-sandarbhie (213) Śrila Jiva Gosvami wyraźnie stwierdził, że jeśli czysty bhakta widzi mistrza duchowego i Pana Śivę jako jednych z Osobą Boga, to w tym sensie, że są oni bardzo drodzy Panu, a nie tożsami z Nim pod każdym względem. Podążając śladami Śrila Raghunathy dasa Gosvamiego i Śrila Jivy Gosvamiego, późniejsi acaryowie, tacy jak Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura, potwierdzili te same prawdy. W swoich modlitwach do mistrza duchowego Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura stwierdza, że wszystkie pisma objawione przyjmują mistrza duchowego za tożsamego z Osobą Boga, ponieważ jest on bardzo drogim i zaufanym sługą Pana. Dlatego Gaudiya Vaisnavowie wielbią Śrila Gurudevę (mistrza duchowego), jako że jest on sługą Osoby Boga. W całej starożytnej literaturze dotyczącej służby oddania i w bardziej współczesnych pieśniach Śrila Narottama dasa Thakury, Śrila Bhaktivinody Thakury i innych czystych Vaisnavów, mistrz duchowy jest zawsze uważany albo za jednego z zaufanych towarzyszy Śrimati Radharani, albo za zamanifestowaną reprezentację Śrila Nityanandy Prabhu.
01.01.47 Znaczenie: Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami oznajmia, że instruujący mistrz duchowy jest bona fide reprezentantem Krsny. Sam Śri Krsna naucza nas jako instruujący mistrz duchowy z wewnątrz i z zewnątrz. Od wewnątrz naucza jako Paramatma, nasz bezustanny towarzysz, a z zewnątrz naucza z Bhagavad-gity jako instruujący mistrz duchowy. Są dwa rodzaje instruujących mistrzów duchowych. Jednym jest wyzwolona osoba całkowicie pogrążona w medytacji w służbie oddania, a drugim jest ten, który budzi duchową świadomość ucznia za pomocą istotnych instrukcji. Tak więc instrukcje w nauce oddania są zróżnicowane w kategoriach obiektywnych i subiektywnych sposobów rozumienia. Acarya w prawdziwym tego słowa znaczeniu, który jest autoryzowany, aby objawić Krsnę, wzbogaca ucznia pełną wiedzą duchową i w ten sposób budzi go do czynności służby oddania.
Jeśli ktoś poprzez uczenie się od samozrealizowanego mistrza duchowego rzeczywiście angażuje się w służbę dla Pana Visnu, rozpoczyna się jego funkcjonalna służba oddania. Procedury tej służby oddania znane są jako abhidheya, czyli czynności, które ma się obowiązek spełniać. Naszym jedynym schronieniem jest Najwyższy Pan, a ten, kto naucza, w jaki sposób zbliżyć się do Krsny, jest funkcjonalną formą Osoby Boga. Nie ma różnicy pomiędzy udzielającym schronienia Najwyższym Panem a inicjującym i instruującym mistrzem duchowym. Jeśli ktoś w niemądry sposób robi pomiędzy nimi różnicę, popełnia obrazę w wypełnianiu służby oddania.
Śrila Sanatana Gosvami jest idealnym mistrzem duchowym, gdyż daje nam schronienie lotosowych stóp Madana-mohany. Nawet chociaż ktoś może nie być w stanie podróżować na pole Vrndavany z powodu zapomnienia swego związku z Najwyższą Osobą Boga, może dostać odpowiednią szansę, aby pozostać we Vrndavanie i czerpać wszelkie duchowe korzyści dzięki łasce Sanatany Gosvamiego. Poprzez uczenie Arjuny Bhagavad-gity, Śri Govindaji działa dokładnie jak śiksa-guru (instruujący mistrz duchowy). Jest On oryginalnym nauczycielem, gdyż udziela nam instrukcji i daje nam sposobność służenia Sobie. Inicjujący mistrz duchowy jest osobową manifestacją Śrila Madana-mohana vigrahy, podczas gdy instruujący mistrz duchowy jest osobową reprezentacją Śrila Govindadeva vigrahy. Oba te Bóstwa wielbione są we Vrndavanie. Ostateczną atrakcją w realizacji duchowej jest Śrila Gopinatha.
01.01.48 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (11.29.6) wypowiedział Śri Uddhava po usłyszeniu od Śri Krsny wszelkich koniecznych instrukcji o yodze.
01.01.49 Znaczenie: Ten werset z Bhagavad-gity ( 10.10) wyraźnie oznajmia, w jaki sposób Govindadeva instruuje Swoich bona fide bhaktów. Pan oznajmia, że poprzez oświecanie w wiedzy teistycznej wynagradza On przywiązaniem do Siebie tych, którzy bezustannie angażują się w Jego transcendentalną miłosną służbę. To rozbudzenie boskiej świadomości urzeka bhaktę, który wskutek tego rozkoszuje się swoim wiecznym transcendentalnym smakiem. Takie rozbudzenie przyznawane jest jedynie tym, którzy poprzez służbę oddania przekonani są o transcendentalnej naturze Osoby Boga. Wiedzą oni, że ta Najwyższa Prawda, wszechduchowa i wszechpotężna osoba, jest jednym bez wtórego i ma całkowicie transcendentalne zmysły. Jest On źródłem wszelkich emanacji. Tacy czyści bhaktowie, zawsze pogrążeni w wiedzy o Krsnie i zaabsorbowani świadomością Krsny, wymieniają myśli i realizacje, tak jak wielcy naukowcy wymieniają swoje poglądy i dyskutują o rezultatach swoich poszukiwań w naukowych akademiach. Taka wymiana myśli a Krsnie sprawia przyjemność Panu, który wskutek tego obdarza takich bhaktów wszelkim oświeceniem.
01.01.50 Znaczenie: Angielska maksyma mówiąca, że Bóg pomaga tym, którzy pomagają sobie, znajduje również zastosowanie w sferze transcendentalnej. W pismach objawionych jest wiele przykładów tego, że Osoba Boga działa jako mistrz duchowy z wewnątrz. Był On mistrzem duchowym, który poinstruował Brahmę, oryginalną żywą istotę w stworzeniu kosmicznym. Kiedy Brahma został stworzony, na początku nie potruł zastosować swoich stwórczych energii dla zaaranżowania kosmicznej sytuacji. Najpierw był jedynie dźwięk, wibrujący słowo tapa, które wskazywało na podjęcie trudów w celu realizacji duchowej. Powstrzymując się od przyjemności zmysłowych, należy dobrowolnie przyjąć wszelkiego rodzaju trudy dla realizacji duchowej. To nazywane jest tapasyą. Osoba czerpiąca przyjemność ze zmysłów nigdy nie może zrealizować Boga, boskości czy nauki teistycznej. Kiedy zatem Brahma, inicjowany przez Śri Krsnę wibracją dźwiękową tapa, podjął wyrzeczenia, poprzez sprawienie przyjemności Visnu mógł - dzięki realizacji transcendentalnej - ujrzeć transcendentalny świat, Śri Vaikunthę. Współczesna nauka może przekazywać wiadomości dzięki użyciu materialnych wynalazków, takich jak: radio, telewizja i komputery, ale nauka wzbudzona poprzez wyrzeczenia Śri Brahmy, oryginalnego ojca ludzkości, była jeszcze bardziej subtelna. Może w odpowiednim czasie materialni naukowcy również będą wiedzieć, w jaki sposób możemy komunikować się ze światem Vaikuntha. Pan Brahma zapytał o moc Najwyższego Pana i Najwyższa Osoba Boga odpowiedział na jego pytania w następujących sześciu kolejnych oznajmieniach. Instrukcje te, odtworzone w Śrimad-Bhagavatam (2.9.31-36), zostały udzielone przez Osobę Boga; działającego jako najwyższy mistrz duchowy.
01.01.51 Znaczenie: Transcendentalna wiedza o Śri Krsnie jest głębsza niż bezosobowa wiedza o Brahmanie, gdyż zawiera wiedzę nie tylko o Jego formie i osobowości, lecz również o wszystkim innym, co jest z Nim związane. Nie istnieje nic, co nie byłoby związane ze Śri Krsną. W pewnym sensie, nie ma nic poza Śri Krsną, a jednakże nic nie jest Śri Krsną za wyjątkiem Jego pierwotnej osoby. Wiedza ta składa się na kompletną transcendentalną naukę i Visnu pragnął przekazać Brahmaji pełną wiedzę o tej nauce. Misterium tej wiedzy kulminuje w osobowym przywiązaniu do Pana, a wynikającym z niej rezultatem jest brak przywiązania do czegokolwiek, co jest' "nie-Krsną". Jest dziewięć alternatywnych transcendentalnych metod osiągnięcia tego stanu: słuchanie, intonowanie, pamiętanie, służenie lotosowym stopom Pana, wielbienie, modlenie się, asystowanie, przyjaźnienie się z Panem i poświęcenie Mu wszystkiego. Są to róże części tej samej służby oddania, która jest pełna transcendentalnego misterium. Pan powiedział Brahmie, że ponieważ był z niego zadowolony, dzięki Jego łasce objawione zostało mu to misterium.
01.01.52 Znaczenie: Te transcendentalne osobowe formy Pana są misterium, i również misterium są symptomy tych form, które są całkowicie odmienne od wszystkiego, co zbudowane jest z elementów materialnych. Niezliczone formy Pana, takie jak: Śyamasundara, Narayana, Rama i Gaurasundara; kolory tych form (biały, czerwony, żółty, podobny chmurze śyama i inne); Jego cechy czułej Osoby Boga dla czystych bhaktów i bezosobowego Brahmana dla suchych spekulantów; Jego niezwykłe czynności; takie jak: podniesienie wzgórza Govardhana, poślubienie więcej niż szesnaście tysięcy królowych Dvaraki i taniec rasa z dziewczętami Vrajy oraz rozprzestrzenienie się w tak wiele form, jak wiele było dziewcząt w tańcu oraz niezliczone inne niezwykłe czyny i atrybuty są wszystkie misteriami. Jeden ich aspekt zaprezentowany jest w naukowej wiedzy Bhagavad-gity, którą czytają i podziwiają wszystkie klasy uczonych świata, z tak wieloma interpretacjami, jak wielu jest empirycznych filozofów. Prawda tych tajemnic została objawiona Brahmie poprzez proces zstępujący, bez pomocy procesu wstępującego. Łaska Pana zstępuje do bhaktów takich jak Brahma i, poprzez Brahmę do Narady, od Narady do Vyasy, od Vyasadevy do Śukadevy itd., w łańcuchu bona fide sukcesji uczniów. Nie jesteśmy w stanie odkryć tych tajemnic Pana za pomocą naszych materialistycznych wysiłków; mogą one jedynie zostać objawione, dzięki Jego łasce, właściwym bhaktom. Tajemnice te są stopniowo objawiane bhaktom różnego stopnia, proporcjonalnie do ich stopniowego rozwoju postawy służenia. Innymi słowy, impersonaliści, którzy polegają na sile ubogiego zasobu wiedzy i niezdrowych zwyczajach spekulatywnych, bez pokory i służby w postaci słuchania, intonowania i innych metod wspomnianych powyżej, nie są w stanie przeniknąć tajemnego regionu transcendencji, gdzie najwyższą prawdą jest transcendentalna osoba całkowicie wolna od wszelkich śladów elementów materialnych. Odkrycie misterium Pana eliminuje bezosobową cechę realizowaną przez pospolitych spirytualistów, którzy usiłują dojść do regionu duchowego z platformy doczesnej.
01.01.53 Znaczenie: Aham oznacza "Ja"; dlatego mówca, który mówi aham, "Ja", musi mieć Swą osobowość. Filozofowie Mayavadi interpretują to słowo aham jako odnoszące się do bezosobowego Brahmana. Mayavadi ci są bardzo dumni ze swojej gramatycznej wiedzy, ale każdy, kto posiada prawdziwą wiedzę o gramatyce, może zrozumieć, że aham oznacza "ja" i to ' ja" odnosi się do osoby. Dlatego Osoba Boga, przemawiając do Brahmy, używa słowa aham, by opisać Swoje transcendentalną formę. Aham ma szczególne znaczenie; nie jest to nieokreślony termin, który można dowolnie interpretować. Aham, kiedy wypowiadane przez Krsnę, odnosi się do Najwyższej Osoby Boga i niczego innego.
Przed stworzeniem i po jego rozwiązaniu istnieje jedynie Najwyższa Osoba Boga i Jego towarzysze; nie ma elementów materialnych. Potwierdzone jest to w literaturze wedyjskiej. Vasudevo va idam agra asin na brahma na ca śankarah. Znaczenie tej mantry jest takie, że przed stworzeniem nie było ani Brahmy, ani Śivy, gdyż istniał jedynie Visnu. Visnu istnieje w Swojej siedzibie, na Vaikunthach. W niebie duchowym są niezliczone planety Vaikuntha, i na każdej z nich rezyduje Visnu wraz ze Swymi towarzyszami i parafernaliami. Bhagavad-gita również potwierdza, że chociaż stworzenie jest cyklicznie rozwiązywane, to istnieje inna siedziba, która nigdy nie ulega rozwiązaniu. Słowo "stworzenie" odnosi się do stworzenia materialnego, ponieważ w świecie duchowym wszystko istnieje wiecznie i nie ma stworzenia ani unicestwienia.
Pan wskazuje tutaj, że przed stworzeniem istniał On w pełni z całym Swoim transcendentalnym bogactwem, włączając w to wszelką siłę, wszelką zamożność, wszelkie piękno, wszelką wiedzę, wszelką sławę i wszelkie wyrzeczenie. Kiedy ktoś myśli o królu, automatycznie myśli o jego sekretarzach, ministrach, dowódcach wojskowych, pałacach itd. Skoro król ma tak wielkie bogactwo, można jedynie starać się wyobrazić sobie bogactwo Najwyższej Osoby Boga. Dlatego, kiedy Pan mówi aham, należy to rozumieć w ten sposób, że istnieje On z pełną mocą, włączając w to wszystkie bogactwa.
Słowo yat odnosi się do Brahmana, bezosobowego blasku Pana. W Brahma-samhicie (5.40) jest powiedziane, tad-brahma niskalam anantam aśesa-bhutam: blask Brahmana rozszerza się nieograniczenie. Tak jak słońce jest planetą zlokalizowaną, chociaż blask słoneczny nieograniczenie rozchodzi się z tego źródła, tak i Prawda Absolutna jest Najwyższą Osobą Boga, ale blask Jego energii, Brahman, rozszerza się nieograniczenie. Z tej energii Brahmana pojawia się stworzenie, tak jak chmury pojawiają się w blasku słonecznym. Z chmur pochodzi deszcz, deszcz jest przyczyną wegetacji, a wegetacja daje owoce i kwiaty, które są podstawą egzystencji dla wielu innych form życia. Podobnie, promienny blask cielesny Najwyższego Pana jest przyczyną stworzenia nieskończonych wszechświatów. Blask Brahmana jest bezosobowy, ale przyczyną tej energii jest Najwyższa Osoba Boga. To z Niego, w Jego siedzibie, na Vaikunthach, emanuje brahmajyoti. On nigdy nie jest bezosobowy. Ponieważ impersonaliści nie są w stanie zrozumieć źródła energii Brahmana, wolą błędnie myśleć, że ten bezosobowy Brahman jest celem ostatecznym czy absolutnym. Ale jak oznajmiają Upanisady, należy przeniknąć bezosobowy blask, aby ujrzeć twarz Najwyższego Pana. Jeśli ktoś chce dotrzeć do źródła blasku słonecznego, musi podróżować poprzez blask słoneczny, aby osiągnąć słońce i wówczas spotkać się z jego bóstwem przewodnim. Prawda Absolutna jest Najwyższą Osobą, Bhagavanem, jak wyjaśnia to Śrimad-Bhagavatam .
Sat znaczy "skutek", asat znaczy "przyczyna", a param odnosi się do ostatecznej prawdy, która jest transcendentalna do przyczyny i skutku. Przyczyna stworzenia jest zwana mahat-tattvą, czyli totalną energią materialną, a jej skutkiem jest samo stworzenie. Ale ani przyczyna, ani skutek nie istniały na początku; wyemanowały z Najwyższej Osoby Boga, tak jak też wyemanowała z Nie o energia czasu. Oznajmia to Vedanta-sutra (janmady asya yatah). Źródłem narodzin manifestacji kosmicznej, czyli mahat-tattvy, jest Osoba Boga. Potwierdzenie tego znajduje się w Śrimad-Bhagavatam i w Bhagavad-gicie. W Bhagavad-gicie (10.8) Pan mówi, aham sarvasya prabhavah: "Ja jestem źródłem wszelkiej emanacji." Kosmos materialny, będąc tymczasowym, czasami manifestuje się, a czasami jest niezamanifestowany; ale jego energia emanuje z Najwyższego Absolutnego Pana. Przed stworzeniem nie było przyczyny ani skutku, ale istniał Najwyższa Osoba Boga ze Swym całkowitym bogactwem i energią.
Słowo paścad aham wskazuje na to, że Pan istnieje po rozwiązaniu manifestacji kosmicznej. Kiedy świat materialny ulega rozwiązaniu, Pan nadal istnieje osobiście na Vaikunthach. Podczas stworzenia Pan również istnieje takim jakim jest na Vaikunthach, i również istnieje jako Dusza Najwyższa w materialnych wszechświatach. Potwierdza to Brahma-samhita (5.37). Goloka eva nivasati: chociaż jest On doskonale i wiecznie obecny na Goloka Vrndavanie na Vaikuncie, niemniej jednak jest On wszechprzenikający (akhilatma-bhutah). Wszechprzenikający aspekt Pana jest zwany Duszą Najwyższą. W Bhagavad-gicie jest powiedziane, aham krtsnasya jagatah prabhavah: manifestacja kosmiczna jest przejawem energii Najwyższego Pana. Elementy materialne (ziemia, woda, ogień, powietrze, eter, umysł, inteligencja i fałszywe ego) przejawiają niższą energię Pana, a żywe istoty są Jego energią wyższą. Ponieważ energia Pana nie jest różna od Niego, w rzeczywistości wszystko, co istnieje, jest Krsną w Jego aspekcie bezosobowym. Blask słoneczny, światło słoneczne i ciepło nie są różne od słońca, lecz jednak jednocześnie są one różnymi energiami słońca. Podobnie, manifestacja kosmiczna i żywe istoty są energiami Pana, i uważane są one za jednocześnie jedne z Nim i różne od Niego. Dlatego Pan mówi: "Jestem wszystkim," ponieważ wszystko jest Jego energią i wskutek tego nie jest różne od Niego.
Yo 'vaśisyeta so 'smy aham wskazuje na to, że Pan jest tym, co pozostaje po rozwiązaniu stworzenia. Duchowa manifestacja nigdy nie zanika. Należy do wewnętrznej energii Najwyższego Pana i istnieje wiecznie. Kiedy zewnętrzna manifestacja zostaje wycofana, nadal trwają duchowe czynności na Goloce i pozostałych Vaikunthach, nie ograniczone przez materialny czas, który nie istnieje w świecie duchowym. Dlatego w Bhagavad-gicie jest powiedziane, yad gatva na nivartante tad dhama paramam mama: "Ta siedziba, z której nikt nie powraca do tego materialnego świata, jest najwyższą siedzibą Pana." (Bg. 15.6)
01.01.54 Znaczenie: Poprzedni werset wyjaśnił Prawdę Absolutną i jej naturę. Aby naprawdę poznać Absolut, należy również zrozumieć prawdę względną. Tutaj wyjaśniona została prawda względna, która jest zwana mayą, czyli naturą materialną. Maya nie ma niezależnej egzystencji. Osoba mniej inteligentna zostaje urzeczona wspaniałymi czynnościami mayi, ale nie rozumie, że poza tymi czynnościami istnieje nadzór Najwyższego Pana. W Bhagavad-gicie jest powiedziane, mayadhyaksena prakrtih suyate sa-caracaram: materialna natura działa i produkuje ruchome i nieruchome istoty jedynie pod nadzorem Krsny (Bg. 9.10).
Śrimad-Bhagavatam wyraźnie wyjaśnia prawdziwą naturę mayi, złudną egzystencję manifestacji materialnej. Prawda Absolutna jest substancją, a prawda względna uzależniona jest w swojej egzystencji od związku z Absolutem. Maya znaczy energia; dlatego wyjaśnione jest, że prawda względna jest energią Absolutnej Prawdy. Ponieważ trudno jest zrozumieć różnicę pomiędzy prawdą absolutną a względną, dla wyjaśnienia można podać pewien przykład. Prawda Absolutna może zostać porównana do słońca, które doceniane jest w kategoriach dwóch względnych prawd: odbicia i ciemności. Ciemność jest nieobecnością blasku słonecznego, a odbicie jest projekcją światła słonecznego w ciemność. Ani ciemność, ani odbicie nie mają niezależnej egzystencji. Ciemność pojawia się wówczas, kiedy zostaje zasłonięty blask słoneczny. Na przykład, jeśli ktoś stoi twarzą do słońca, jego plecy będą w ciemności. Ponieważ ciemność istnieje podczas nieobecności słońca, dlatego jest względna w stosunku do słońca. Świat duchowy porównywany jest do prawdziwego blasku słonecznego, a świat materialny porównywany jest do ciemnych regionów, gdzie niewidoczne jest słońce.
Kiedy manifestacja materialna zdaje się być bardzo wspaniała, przyczyną tego jest wypaczone odbicie najwyższego słońca, Absolutnej Prawdy, tak jak potwierdza to Vedanta-sutra. Cokolwiek tutaj widzimy, ma swoją substancję w Absolucie. Tak jak ciemność usytuowana jest z dala od słońca, tak świat materialny jest daleko od świata duchowego. Literatura wedyjska poucza nas, abyśmy nie byli urzeczeni ciemnymi regionami (tamah), ale usiłowali dotrzeć do świetlistych regionów Absolutu (yogi-dhama). Świat duchowy promienieje światłością, ale świat materialny jest pogrążony w ciemności. Dla rozproszenia ciemności w świecie materialnym konieczny jest blask słoneczny, blask księżyca czy różnego rodzaju sztuczne światło, szczególnie nocą, gdyż świat materialny jest z natury ciemny. Dlatego Najwyższy Pan zaaranżował blask słoneczny i blask księżyca. Ale w Jego siedzibie, jak opisuje Bhagavad-gita (15.6), nie ma potrzeby oświetlania blaskiem słonecznym, blaskiem księżyca czy elektrycznością, ponieważ wszystko jest samoświetliste.
To, co jest względne, tymczasowe i z dala od Absolutnej Prawdy, jest zwane mayą, czyli ignorancją. Ta iluzja przejawia się na dwa sposoby, jak wyjaśnia to Bhagavad-gita. Niższą iluzją jest martwa materia, a iluzją wyższą jest żywa istota. Żywe istoty są zwane iluzorycznymi w związku z tym jedynie, że są uwikłane w złudne struktury i czynności materialnego świata. W rzeczywistości żywe istoty nie są złudne, gdyż są cząstkami wyższej energii Najwyższego Pana i nie muszą być okryte mayą, jeśli tego nie pragną. Czynności żywych istot w królestwie duchowym nie są złudne; są one rzeczywistymi, wiecznymi czynnościami wyzwolonych dusz.
01.01.55 Znaczenie: Fizyczne elementy materialne (ziemia, woda, ogień, powietrze i eter) łączą się z subtelnymi elementami materialnymi (umysłem, inteligencją i fałszywym ego), aby budować ciała tego materialnego świata, a jednak są również poza tymi ciałami. Każda konstrukcja materialna nie jest niczym innym, jak tylko mieszaniną czy kombinacją elementów materialnych w różnych proporcjach. Elementy te istnieją zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz ciała. Na przykład, chociaż eter istnieje w przestrzeni, wchodzi również wewnątrz ciała. Podobnie, Najwyższy Pan, który jest przyczyną energii materialnej, żyje w tym materialnym świecie, jak również poza nim. Bez Jego obecności w tym materialnym świecie, ciało kosmiczne nie mogłoby się rozwinąć, tak jak ciało fizyczne nie może się rozwinąć bez obecności duszy. Cała manifestacja materialna rozwija się i istnieje dzięki temu, że przenika ją Najwyższa Osoba Boga jako Paramatma, czyli Dusza Najwyższa. Osoba Boga w Swoim wszechprzenikającym aspekcie Paramatmy wchodzi do każdej istoty, od największej do najmniejszej. Jej istnienie może zrealizować ten, kto ma jedną cechę - pokorę, i kto wskutek tego staje się podporządkowaną duszą. Realizacja duchowa, dzięki której można ostatecznie spotkać Najwyższego Pana w osobie, tak jak człowiek spotyka się z innym człowiekiem twarzą w twarz, jest proporcjonalna do rozwoju pokory.
Dzięki rozwojowi transcendentalnego przywiązania do Najwyższego Pana podporządkowana dusza wszędzie odczuwa obecność swego ukochanego, a wszystkie jej zmysły zaangażowane są w miłosną służbę dla Pana. Jej oczy oglądają piękną parę, Śri Radhę i Krsnę, siedzącą na udekorowanym tronie pod drzewem pragnień na transcendentalnej ziemi Vrndavany. Jej nos rozkoszuje się duchową wonią lotosowych stóp Pana. Podobnie, jej uszy słuchają przekazu z Vaikunthy, a ręce obejmują lotosowe stopy Pana i Jego towarzyszy. W ten sposób Pan manifestuje się czystemu bhakcie z wewnątrz i z zewnątrz. Jest to jedna z tajemnic związku oddania, w którym bhakta i Pan związani są węzłem spontanicznej miłości. Osiągnięcie tej miłości powinno być celem życia każdej żywej istoty.
01.01.56 Znaczenie: Ci, którzy są poważni, jeśli chodzi o wiedzę transcendentalnego świata, będącego daleko poza tym materialnym stworzeniem kosmicznym, muszą zbliżyć się do bona fide mistrza duchowego, aby poznać tę naukę zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio. Należy poznać zarówno środki do osiągnięcia pożądanego przeznaczenia, jak i przeszkody do takiego postępu. Mistrz duchowy wie, w jaki sposób uregulować zwyczaje początkującego ucznia, i dlatego poważny student musi poznać wszelkie aspekty tej nauki od niego.
Są różne stopnie i standardy dobrobytu: standard komfortu i szczęścia w rozumieniu zwykłego człowieka ciężko pracującego materialnie post najniższym typem szczęścia, gdyż związane jest ono z ciałem. Najwyższy standard takiego cielesnego komfortu osiąga karmita, który poprzez swoje pobożne czynności osiąga poziom niebios, czyli królestwa upełnomocnionych stwórczych półbogów. Ale koncepcja wygodnego życia w królestwie niebiańskim jest zupełnie nieznaczna w porównaniu ze szczęściem czerpanym z bezosobowego Brahmana, a to brahmananda, szczęście duchowe czerpane z bezosobowego Brahmana, jest niczym woda zawarta w dołku odciśniętym przez kopytko cielęcia w porównaniu z oceanem miłości do Boga. Kiedy ktoś rozwija czystą miłość do Pana, cieszy się oceanem transcendentalnego szczęścia z towarzystwa Osoby Boga. Osiągnięcie kwalifikacji, by wznieść się do tego stanu życia, jest najwyższą doskonałością.
Należy starać się nabyć bilet do domu, z powrotem do Boga. Ceną za ten bilet jest intensywne pragnienie posiadania go, które nie tak łatwo rozbudzić, nawet jeśli ktoś przez tysiące żywotów bezustannie spełnia pobożne czynności. Wszystkie doczesne związki z pewnością zostaną przerwane w odpowiednim czasie, ale skoro tylko ktoś raz ustanawia związek z Osobą Boga w określonej rasie, związek ten nigdy nie zostanie przerwany, nawet po unicestwieniu tego materialnego świata.
Poprzez przezroczyste medium mistrza duchowego należy zrozumieć, że Najwyższy Pan istnieje wszędzie w Swej transcendentalnej duchowej naturze, i że wszędzie bezpośrednio i pośrednio istnieje związek żywych istot z Panem, nawet w tym materialnym świecie. W świecie duchowym jest pięć rodzajów związków z Najwyższym Panem – śanta, dasya, sakhya, vatsalya i madhurya. Wypaczone odbicia tych ras spotykamy w materialnym świecie. W związku śanta, czyli w nastroju biernym i cichym, jest ziemia, dom, meble i inne martwe przedmioty materialne, podczas gdy słudzy działają w związku dasya. Wzajemne stosunki pomiędzy przyjaciółmi są zwane sakhya, uczucie rodziców do dziecka jest znane jako vatsalya, a miłosne sprawy małżeńskie stanowią madhuryę. Tych pięć związków w świecie materialnym jest zniekształconym odbiciem czystych, oryginalnych sentymentów, które należy poznać i udoskonalić w związku z Najwyższą Osobą Boga pod kierunkiem bona fide mistrza duchowego. W świecie materialnym te zniekształcone rasy są przyczyną frustracji. Jeśli te rasy zostaną odnowione z Panem Kisną, rezultatem tego jest wieczne, pełne szczęścia życie.
Z tego oraz z poprzednich trzech wersetów Caitanya-caritamrty, które zostały wybrane ze Śrimad-Bhagavatam, można zrozumieć misyjne czynności Pana Caitanyi. Śrimad-Bhagavatam ma osiemnaście tysięcy wersetów, które streszczone są w tych czterech wersetach rozpoczynających się od aham evasam evagre (53) i kończące się yat syat sarvatra sarvada (56). W pierwszym z tych wersetów (53) wyjaśniona została transcendentalna natura Pana Krsny, Najwyższej Osoby Boga. Werset drugi (54) dalej wyjaśnia, że Pan jest niezależny od działania materialnej energii, mayi. Żywe istoty, jako integralne cząstki Pana Krsny, mają skłonność, by być kontrolowane przez energię zewnętrzną, ponieważ chociaż są duchowe, w świecie materialnym uwięzione są w ciałach z energii materialnej. Werset ten tłumaczy wieczny związek żywych istot z Najwyższym Panem. Werset następny (55) instruuje, że Najwyższa Osoba Boga- poprzez Swoje niepojęte energie - jest jednocześnie jednym z żywymi istotami i energią materialną, i również różnym od nich. Wiedza ta nazywana jest acintya-bhedabheda-tattva. Kiedy indywidualna żywa istota podporządkowuje się Panu Krsnie, wówczas może rozwinąć swą naturalną transcendentalną miłość do Najwyższego Pana. Ten proces podporządkowania powinien być główną troską ludzkiej istoty. W następnym wersecie (56) jest powiedziane, że uwarunkowana dusza musi ostatecznie zbliżyć się do bona fide mistrza duchowego i starać się doskonale zrozumieć świat materialny i duchowy i swą własną egzystencjalną pozycję. Występujące tu słowa anvaya-vyatirekabhyam, "bezpośrednie i pośrednie," sugerują, że należy nauczyć się procesu służby oddania w jego dwóch aspektach: należy bezpośrednio spełniać proces służby oddania, a pośrednio unikać przeszkód stojących na drodze do postępu.
01.01.57 Znaczenie: Werset ten pochodzi z Krsna-karnamrty, napisanej przez wielkiego Vaisnavę sannyasina zwanego Bilvamangalą Thakurą, który również znany jest jako Lilaśuka. Gorąco pragnął on uczestniczyć w wiecznych rozrywkach Pana i przez siedemset lat żył we Vrndavanie w pobliżu Brahma-kundy, kąpieliska, które nadal istnieje we Vrndavanie. Historię Bilvamangali Thakury opisuje księga zwana Śri Vallabha-digvijaya. Pojawił się on w ósmym wieku Ery Śaka w okręgu Dravida i był głównym uczniem Visnusvamiego. Na liście świątyń i zakonów, która znajduje się w zakonie Śankaracaryi w Dvarace, Bilvamangala wspomniany jest jako założyciel tamtejszej świątyni Dvarakadhiśa. Służbę dla swego Bóstwa powierzył on Hari Brahmacari, uczniowi Vallabha Bhatty.
Bilvamangala Thakura rzeczywiście wziął udział w transcendentalnych rozrywkach Pana Krsny. Swoje transcendentalne doświadczenia i sądy zapisał w księdze znanej jako Krsna-karnamrta. Na początku tej księgi ofiarowuje pokłony swym różnym guru, i należy zwrócić uwagę na to, że wszystkich z nich wielbił jednakowo. Pierwszym wspomnianym mistrzem duchowym była Cintamani, która była jego instruującym mistrzem duchowym, ponieważ pierwsza wskazała mu ścieżkę duchową. Cintamani była prostytutką, z którą Bilvamangala był w bliskich stosunkach we wcześniejszym okresie swego życia. To ona zainspirowała go, aby podjął ścieżkę służby oddania. Najpierw jej ofiarowuje swoje wyrazy szacunku, gdyż to ona przekonała go, by porzucił egzystencję materialną i starał się osiągnąć doskonałość przez kochanie Krsny. Następnie ofiarowuje wyrazy szacunku swojemu inicjującemu mistrzowi duchowemu, Somagiri, a następnie - Najwyższej Osobie Boga, który również był jego instruującym mistrzem duchowym. Wyraźnie wspomina on Bhagavana, który nosi w Swej koronie pawie pióra, ponieważ Pan Vrndavany, pasterz Krsna, zwykł przychodzić do Bilvamangali, aby rozmawiać z nim i dostarczać mu mleka. W swym uwielbieniu Śri Krsny, Osoby Boga, opisuje on, że Jayaśri, bogini fortuny, Śrimati Radharani, przyjmuje schronienie w cieniu Jego lotosowych stóp, aby cieszyć się transcendentalną rasą miłości małżeńskiej. Cały traktat Krsna-karnamrta dedykowany jest transcendentalnym rozrywkom Śri Krsny i Śrimati Radharani. Jest to książka, którą mogą czytać i zrozumieć najwznioślejsi bhaktowie Śri Krsny.
01.01.58 Znaczenie: Uwarunkowana dusza nie może bezpośrednio spotkać Krsny, Najwyższej Osoby Boga, ale jeśli staje się szczerym bhaktą i poważnie angażuje się w służbę oddania, Pan Krsna zsyła jej instruującego mistrza duchowego, aby okazać jej łaskę i rozbudzić jej uśpioną skłonność do służenia Najwyższemu. Nauczyciel taki pojawia się przed zewnętrznymi zmysłami szczęśliwej uwarunkowanej duszy, a jednocześnie bhakta prowadzony jest od wewnątrz przez caittya-guru, Krsnę, który usytuowany jest wewnątrz serca żywej istoty jako mistrz duchowy.
01.01.59 Znaczenie: Werset ten, który pojawia się w Śrimad-Bhagavatam (11.26.26), został wypowiedziany przez Pana Krsnę do Uddhavy w tekście znanym jako Uddhava-gita. Dyskusja ta łączy się z historią Pururavy i niebiańskiej kurtyzany Urvaśi. Gdy Urvaśi upuściła Pururavę, bardzo przeżywał on tę rozłąkę i musiał nauczyć się przezwyciężyć swój smutek.
Powiedziane jest tutaj, że aby poznać transcendentalną naukę, rzeczą konieczną jest unikanie towarzystwa niepożądanych osób i nieustanne poszukiwanie towarzystwa świętych i mędrców, którzy są w stanie udzielić nauk transcendentalnej wiedzy. Potężne słowa takich zrealizowanych dusz przenikają do serca, w ten sposób wykorzeniając wszelkie wątpliwości, nagromadzone w ciągu lat niepożądanego towarzystwa. Dla początkującego bhakty niepożądane jest towarzystwo dwóch rodzajów osób: (1) zatwardziałych materialistów, którzy bezustannie angażują się w przyjemności zmysłowe i (2) niewierzących, którzy nie służą Najwyższej Osobie Boga, lecz służą swym zmysłom i zachciankom swojego umysłu odpowiednio do swoich zwyczajów spekulatywnych. Osoby inteligentne, które poszukują transcendentalnej realizacji, powinny skrupulatnie unikać ich towarzystwa.
01.01.60 Znaczenie: Werset ten pojawia się w Śrimad-Bhagavatam (3.25.25), gdzie Kapiladeva udziela odpowiedzi na pytania Swojej matki, Devahuti, dotyczące procesu służby oddania. Kiedy ktoś czyni postęp w czynnościach duchowych, proces ten staje się coraz bardziej jasny i zachęcający. Dopóki ktoś nie otrzyma takiej duchowej zachęty dzięki przestrzeganiu instrukcji mistrza duchowego, nie jest w stanie uczynić postępu. Dlatego sprawdzianem służby oddania danej osoby jest jej rozwój upodobania do wypełniania takich instrukcji. Początkowo należy rozwinąć zaufanie przez słuchanie nauki o oddaniu od kwalifikowanego mistrza duchowego. Następnie, kiedy osoba ta obcuje z bhaktami i stara się zastosować w swym własnym życiu środki przekazane przez mistrza duchowego, wówczas - poprzez spełnianie służby oddania - znikają jej wątpliwości i inne przeszkody. W miarę jej bezustannego słuchania przekazu Boga rozwija się jej mocne przywiązanie do transcendentalnej służby dla Pana, i jeśli niewzruszenie postępuje tą ścieżką, z pewnością osiągnie spontaniczną miłość do Najwyższej Osoby Boga.
01.01.61 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga jest jednym bez wtórego, dlatego jest On wszechpotężny. Ma On niepojęte energie, z których trzy są zasadnicze. Bhaktowie uważani są za jedną z tych energii, a nigdy za źródło energii. Źródłem energii jest zawsze Najwyższy Pan. Energie są związane z Nim w celu pełnienia wiecznej służby. Dzięki łasce Krsny i mistrza duchowego żywa istota w uwarunkowanym stanie może odkryć swoją naturalną skłonność do służenia Absolutnej Prawdzie. Wówczas Pan objawia się w jej sercu i może ona wiedzieć, że Krsna usytuowany jest w sersu każdego czystego bhakty. W rzeczywistości Kina przebywa w sercu każdej żywej istoty, lecz jedynie bhakta może zrealizować ten fakt.
01.01.62 Znaczenie: Werset ten pojawia się w Śrimad-Bhagavatam (9.4.68) w związku z nieporozumieniem pomiędzy Durvasą Munim a Maharają Ambarisą. W rezultacie tego nieporozumienia, Durvasa Muni usiłował zabić króla, kiedy na scenie pojawił się Sudarśana cakra, sławna broń Boga, aby chronić oddanego króla. Kiedy Sudarśana cakra zaatakował Durvasę Muniego, uciekał w strachu przed tą bronią i poszukiwał schronienia u wszystkich wielkich półbogów w niebiosach. Żaden z nich nie był jednakże w stanie go chronić i dlatego Durvasa Muni błagał Pana Visnu o przebaczenie. Pan Visnu poradził mu jednakże, że jeśli chce uzyskać przebaczenie, to musi otrzymać je od Maharajy Ambarisy, a nie od Niego. W związku z tym Pan Visnu wypowiedział ten werset.
Pan, będąc pełnym i wolnym od wszelkich problemów, może serdecznie dbać o Swoich bhaktów. Troszczy się On o to, w jaki sposób wznosić i chronić wszystkich tych, którzy przyjmują schronienie u Jego stóp. Ta sama odpowiedzialność powierzana jest mistrzowi duchowemu. Bona fide mistrz duchowy troszczy się o to, w jaki sposób bhaktowie, którzy podporządkowali się mu jako reprezentantowi Pana, mogą robić postęp w służbie oddania. Najwyższa Osoba Boga zawsze dba o Swoich bhaktów, którzy w pełni angażują się w kultywowanie wiedzy o Nim, przyjąwszy schronienie u Jego lotosowych stóp.
01.01.63 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (1.13.10) wypowiedział Maharaja Yudhisthira do Vidury. Maharaja Yudhisthira przyjmował swojego świętego wujka Vidurę, który odwiedzał święte miejsca pielgrzymek. Maharaja Yudhisthira powiedział Vidurze, że czyści bhaktowie tacy jak on są uosobieniem świętych miejsc, ponieważ Najwyższa Osoba Boga jest zawsze z nimi w ich sercach. Dzięki obcowaniu z nimi grzeszne osoby uwalniają się od grzesznych reakcji, i dlatego każde miejsce, do którego udaje się czysty bhakta, jest świętym miejscem pielgrzymek. To właśnie obecność takich czystych bhaktów nadaje znaczenie świętym miejscom.
01.01.64 Znaczenie: Doskonali słudzy Pana uważani są za Jego osobistych towarzyszy, podczas gdy bhaktowie dążący do doskonałości są zwani neofitami. Pomiędzy towarzyszami niektórzy urzeczeni są bogactwami Osoby Boga, podczas gdy innych urzeka małżeńska miłość do Boga. Bhaktowie pierwszego typu przebywają w królestwie Vaikuntha, aby tam pełnić służbę oddania przepełnioną szacunkiem, podczas gdy bhaktowie drugiego typu umieszczani są we Vrndavanie, aby bezpośrednio służyć Śri Krsnie.
01.01.68 Znaczenie: Najwyższy Pan rozprzestrzenia Swoje formy osobowe w dwóch głównych kategoriach. Formy prakaśa manifestuje Pan Krsna dla Swoich rozrywek, a ich cechy dokładnie przypominają Jego. Kiedy Pan Krsna poślubił szesnaście tysięcy królowych w Dvarace, zrobił to w szesnastu tysiącach ekspansji prakaśa. Podobnie, podczas tańca rasa rozszerzył się w identyczne formy prakaśa, aby jednocześnie tańczyć u boku każdej gopi. Kiedy jednakże Pan manifestuje Swoje ekspansje vilasa, wszystkie one nieco różnią się pod względem swoich cech cielesnych. Pierwszą ekspansją vilasa Pana Krsny jest Pan Balarama, a z Balaramy ekspandują czterorękie formy Narayana na Vaikunthach. Pomiędzy cielesnymi formami Śri Krsny i Balaramy nie ma żadnej różnicy za wyjątkiem tego, że mają odmienny kolor ciała. Podobnie, Śri Narayana na Vaikuncie ma cztery ręce, podczas gdy Krsna ma jedynie dwie. Ekspansje Pana, które manifestują takie cielesne różnice, są znane jako vilasa-vigraha.
01.01.71 Znaczenie: Werset ten pochodzi ze Śrimad-Bhagavatam (10.69.2).
01.01.72 Znaczenie: Werset ten również został przytoczony ze Śrimad-Bhagavatam (10.33.3).
01.01.73 Znaczenie: Jest to inny cytat ze Śrimad-Bhagavatam (10.33.4-5).
01.01.75 Znaczenie: Cytat ten pochodzi z Laghu-bhagavatamrty (1.21), skompilowanej przez Śrila Rupę Gosvamiego.
01.01.77 Znaczenie: Jest to inny cytat z Laghu-bhagavatamrty.
01.01.81 Znaczenie: Śri Krsna i Jego różne osobiste ekspansje nie różnią się pod względem potencjalnej mocy. Ekspansje te połączone są z dalszymi wtórnymi ekspansjami, czyli ekspansjami sług, którzy zwani są bhaktami.
01.01.82 Znaczenie: Aby ofiarować modlitwy Panu, należy najpierw ofiarować modlitwy Jego bhaktom i towarzyszom.
01.01.91 Znaczenie: Werset ten pojawia się w Śrimad-Bhagavatam (1.1.2). Słowa mahamuni-krte wskazują na to, że Śrimad-Bhagavatam zostało skompilowane przez wielkiego mędrca Vyasadevę, który czasami znany jest jako Narayana Mahamuni, ponieważ jest inkarnacją Narayana. Zatem Vyasadeva nie jest zwykłym człowiekiem, ale jest upełnomocniony przez Najwyższą Osobę Boga. Skompilował piękne Bhagavatam, aby opowiedzieć niektóre z rozrywek Najwyższej Osoby Boga i Jego bhaktów.
W Śrimad-Bhagavatam została ukazana wyraźna różnica pomiędzy religią prawdziwą a pretensjonalną. Zgodnie z tym oryginalnym prawdziwym komentarzem do Vedanta-sutry istnieje niezliczona liczba pretensjonalnych wiar, które uchodzą za religie, lecz lekceważą prawdziwą istotę religii. Prawdziwą religią żywej istoty jest jej naturalna, wrodzona cecha, podczas gdy religia pretensjonalna jest formą niewiedzy, która w sztuczny sposób okrywa czystą świadomość żywej istoty w pewnych niesprzyjających warunkach. Prawdziwa religia pozostaje w uśpieniu, podczas gdy religia sztuczna dominuje z planu mentalnego. Żywa istota może rozbudzić tę drzemiącą religię poprzez słuchanie czystym sercem.
Ścieżka religii polecona w Śrimad-Bhagavatam jest różna od wszelkich innych form niedoskonałej religijności. Religię można rozważać w następujących trzech podziałach:
(1) ścieżka pracy dla materialnej przyjemności,
(2) ścieżka wiedzy i sił mistycznych i
(3) ścieżka wielbienia i służby oddania.
Ścieżka pracy dla przyjemności (karma-kanda), nawet jeśli dekorowana jest religijnymi rytuałami, których celem jest polepszenie warunków materialnych, jest procesem oszukańczym, gdyż nigdy nie będzie w stanie przynieść ulgi od egzystencji materialnej i pomóc w osiągnięciu najwyższego celu. Żywa istota bezustannie zmaga się ciężko, aby uwolnić się od bólów materialnej egzystencji, ale ścieżka pracy dla przyjemności prowadzi ją albo do tymczasowego szczęścia, albo tymczasowej niedoli w egzystencji materialnej. Dzięki pobożnej pracy karmicznej możemy znaleźć się na pozycji, na której przez pewien czas możemy odczuwać materialne szczęście, podczas gdy czynności występne prowadzą do nieszczęśliwej pozycji materialnego braku i niedostatku. Jednakże, nawet jeśli ktoś osiągnie najdoskonalszą sytuację materialnego szczęścia, nie może w ten sposób uwolnić się od bólów narodzin, śmierci, starości i choroby. Dlatego materialnie szczęśliwa osoba potrzebuje wiecznej ulgi, której nigdy nie zapewni jej pospolita religijność opierająca się na pracy dla przyjemności.
Ścieżka rozwijania wiedzy (jnana-marga) i sił mistycznych (yoga-marga) są jednakowo ryzykowne, gdyż osoba stosująca te niepewne metody nie wie, dokąd zajdzie. Filozof empiryk poszukujący wiedzy duchowej może trudzić się przez wiele, wiele żywotów spędzonych na spekulacjach umysłowych, ale dopóki nie osiągnie stanu najczystszej cechy dobroci - innymi słowy, dopóki nie wzniesie się ponad plan materialnej spekulacji - nie będzie mógł dowiedzieć się, że wszystka emanuje z Osoby Boga Vasudevy. Jego przywiązanie do bezosobowego aspektu Najwyższego Pana czyni go niezdolnym do wzniesienia się do etapu zrozumienia vasudevy. Dlatego też - z powodu nieczystego stanu umysłu - ponownie ześlizguje się w materialną egzystencji;, nawet po wzniesieniu się do najwyższego etapu wyzwolenia. Ten upadek ma miejsce z powodu braku locus standi w służbie dla Najwyższego Pana.
Jeśli chodzi o siły mistyczne yoginów, są one również materialnym uwikłaniem na ścieżce realizacji duchowej. Jeden uczony niemiecki, który został wielbicielem Boga w Indiach, powiedział, że materialna nauka zrobiła już chwalebny postęp w kopiowaniu mistycznych sił yoginów. Dlatego nie przybył on do Indii po to, by nauczyć się metod yogicznych sił mistycznych, lecz aby przyswoić sobie ścieżkę transcendentalnej służby miłości do Najwyższego Pana, o której mówi wielkie pismo Śrimad-Bhagavatam. Siły mistyczne mogą uczynić yogina materialnie potężnym i w ten sposób sprawić mu tymczasową ulgę od niedoli narodzin, śmierci, starości i choroby, tak jak mogą to zrobić inne materialne nauki, lecz takie siły mistyczne nigdy nie mogą być trwałym źródłem ulgi od takich niedoli. Dlatego, według szkoły Bhagavata, ta ścieżka religijności jest również metodą oszukiwania jej zwolenników. Bhagavad-gita wyraźnie definiuje, że najbardziej wzniosłym i najpotężniejszym yoginem mistykiem jest ten, kto może bezustannie myśleć o Najwyższym Panu w swym sercu i pełnić miłosną służbę dla Pana.
Jeszcze bardziej ryzykowną i niepewną od powyżej wspomnianych procesów karma-kandy i jnana-kandy jest ścieżka kultu niezliczonych devów, czyli administrujących półbogów. Ten system wielbienia wielu bogów, takich jak: Durga, Śiva, Ganeśa, Surya i bezosobowa forma Visnu przyjmują osoby, które zostały oślepione gorącym pragnieniem zadowalania zmysłów. Jeśli system ten jest właściwie spełniany, zgodnie z rytuałami wspomnianymi w śastrach, które w tym wieku są bardzo trudne do spełnienia z powodu biedy i niedostatku, kult taki może z pewnością spełnić pragnienia zadowalania zmysłów, ale sukces osiągnięty takimi metodami jest z pewnością przemijający i jest odpowiedni jedynie dla osoby mniej inteligentnej. Taki jest werdykt Bhagavad-gity. Żaden rozsądny człowiek nie powinien zadowalać się takimi przemijającymi korzyściami.
Żadna z tych powyżej wspomnianych trzech ścieżek religijnych nie jest w stanie wyzwolić nikogo od trojakich niedoli materialnej egzystencji, mianowicie niedoli spowodowanych przez ciało i umysł, niedoli spowodowanych przez inne żywe istoty, i niedoli spowodowanych przez półbogów. Jednakże proces religii opisany w Śrimad-Bhagavatam jest w stanie dać jego zwolennikom trwałą ulgę od tych trojakich nieszczęść. Bhagavatam opisuje tę najwyższą formę religii - przywrócenie żywej istoty na jej oryginalną pozycję w transcendentalnej miłosnej służbie dla Najwyższego Pana, która jest wolna od skażenia pragnieniami zadowalania zmysłów, pracy dla przyjemności i kultury wiedzy w celu wtopienia się w Absolut, aby stać się jednym z Najwyższym Panem.
Jakikolwiek proces religii oparty na zadowalaniu zmysłów, wulgarnym czy subtelnym, musi być uważany za religię pretensjonalną, ponieważ nie jest w stanie zapewnić swoim zwolennikom trwałej ochrony. Ważne jest słowo projjhita. Pra oznacza kompletny, a ujjhita oznacza odrzucenie. Religijność w postaci pracy dla przyjemności jest bezpośrednią metodą wulgarnego zadowalania zmysłów, podczas gdy proces kultywowania wiedzy duchowej z zamysłem stania się jednym z Absolutem jest metodą subtelnego zadowalania zmysłów. Proces bhagavata-dharmy, czyli transcendentalnej religii, będącej wieczną funkcją żywej istoty, całkowicie odrzuca całą taką pretensjonalną religijność opartą na wulgarnym czy subtelnym zadowalaniu zmysłów.
Bhagavata-dharma, czyli zasady religijne opisane w Śrimad-Bhagavatam, którego wstępnym studium jest Bhagavad-gita, przeznaczona jest dla wyzwolonych osób najwyższej klasy, które przypisują bardzo niewielką wartość zadowalaniu zmysłów czy pretensjonalnej religijności. Pierwszą i najważniejszą troską karmitów, osób dążących do zbawienia, filozofów empiryków i jnanich, jest wzniesienie się na wyższą pozycję materialną. Ale bhaktowie Boga nie mają takich egoistycznych pragnień. Służą Najwyższemu Panu jedynie dla Jego zadowolenia. Śri Arjuna, pragnąc zadowolić swoje zmysły poprzez stanie się tzw. łagodnym i pobożnym człowiekiem, początkowo postanowił nie walczyć. Ale kiedy w pełni umocnił się w zasadach bhagavata-dharmy, kulminujących w całkowitym podporządkowaniu się woli Najwyższego Pana, zmienił swoją decyzję i zgodził się walczyć dla zadowolenia Pana. Wówczas powiedział:
nasto mohah smrtir labdha tvat-prasadan mayacyuta
sthito 'smi gata-sandehah karisye vacanam tava
"Mój drogi, nieomylny Krsno, rozwiały się już moje złudzenia i dzięki Twojej łasce odzyskuję pamięć. Opuściły mnie już wszelkie wątpliwości i teraz - umocniony - jestem gotów działać według Twoich instrukcji." (Bg. 18.73) Usytuowanie w tej czystej świadomości jest organiczną pozycją żywej istoty. Toteż każdy tzw. proces religii, który koliduje z tą czystą, duchową pozycją żywej istoty, musi być wskutek tego uważany za pretensjonalny proces religii.
Prawdziwą formą religii jest spontaniczna miłosna służba dla Boga. Ten związek żywej istoty z Absolutną Osobą Boga, polegający na służeniu, jest wieczny. Osoba Boga jest opisany jako vastu, czyli Substancja, a żywe istoty opisane są jako vastava, czyli niezliczone próbki tej Substancji we względnej egzystencji. Związek tych części substancji z Najwyższą Substancją nigdy nie może zostać zniszczony, gdyż jest to wieczna, nieodłączna cecha żywej istoty.
Poprzez kontakt z materialną naturą żywe istoty przejawiają różne symptomy choroby materialnej świadomości. Wyleczenie się z tej materialnej choroby jest najwyższym celem ludzkiego życia. Proces leczący tę chorobę zwany jest bhagavata-dharmą albo sanatana-dharmą - prawdziwą religią. Opisane jest to na stronach Śrimad-Bhagavatam. Dlatego każdy, kto - dzięki przeszłym pobożnym czynom w swych poprzednich żywotach - gorąco pragnie słuchać, natychmiast zrealizuje obecność Najwyższego Pana w swym sercu i wypełni misję swojego życia.
01.01.92 Znaczenie: Pragnienie wtopienia się w bezosobowego Brahmana jest najsubtelniejszym typem ateizmu. Skoro tylko popiera się taki ateizm, podający się za wyzwolenie, wówczas przebycie ścieżki służby oddania dla Najwyższej Osoby Boga staje się całkowicie niemożliwe.
01.01.93 Znaczenie: Jest to przypisek Śridhary Svamiego, wielkiego komentatora Śrimad-Bhagavatam.
01.01.94 Znaczenie: Bardzo znaczące jest poetyczne porównanie Pana Caitanyi i Pana Nityanandy do słońca i księżyca. Żywe istoty są iskrami duchowymi, a ich konstytucjonalna pozycja jest w służbie oddania dla Najwyższego Pana w pełnej świadomości Krsny. Tzw. czynności pobożne i inne obrzędy rytualne, pobożne czy niepobożne, jak również pragnienie wydostania się z egzystencji materialnej, wszystkie uważane są za okrycia tych duchowych iskier. Żywe istoty muszą uwolnić się od tych zbytecznych okryć i całkowicie zaangażować się w świadomość Krsny. Celem pojawienia się Pana Caitanyi i Pana Nityanandy jest rozproszenie ciemności duszy. Przed Ich pojawieniem się wszystkie te zbyteczne czynności żywych istot okrywały świadomość Krsny, ale po pojawieniu się tych dwóch braci, serca ludzi zaczynają się oczyszczać, i ponownie zajmują oni swą prawdziwą pozycję w świadomości Krsny.
01.01.102 Znaczenie: Sławna starożytna stolica dynastii Sena, która teraz znana jest jako Gaudadeśa albo Gauda, usytuowana była tam, gdzie obecnie znajduje się współczesny okręg Maldah. Później stolica ta została przeniesiona na dziewiątą, czyli środkową wyspę na zachodnim brzegu Gangesu w Navadvipie i teraz jest znana jako Mayapur, a wówczas zwana była Gaudapura. Tam pojawił się Pan Caitanya, i dołączył się do Niego Pan Nityananda, który przybył tam z okręgu Birbhum. Pojawili się Oni na horyzoncie Gaudadeśy, by szerzyć naukę świadomości Krsny, i zostało przepowiedziane, że tak jak słońce i księżyc stopniowo poruszają się na zachód, tak ruch, który rozpoczęli Oni pięćset lat temu, dzięki Ich łasce przybędzie do cywilizacji zachodniej.
Caitanya Mahaprabhu i Nityananda Prabhu rozpraszają pięć rodzajów ignorancji uwarunkowanych dusz. Tych pięć rodzajów ignorancji opisanych jest w Mahabharacie, Udyoga-parvie, Czterdziestym Trzecim Rozdziale. Są to
(1) uważanie ciała za jaźń,
(2) uczynienie materialnego zadowalania zmysłów standardem przyjemności,
(3) zaniepokojenie z powodu materialnej identyfikacji,
(4) rozpacz i
(5) sądzenie, że istnieje coś poza Prawdą Absolutną.
Nauki Pana Caitanyi wykorzeniają tych pięć rodzajów ignorancji. Powinniśmy wiedzieć, że cokolwiek widzimy albo doświadczamy, jest to jedynie przejawieniem energii Najwyższej Osoby Boga. Wszystko jest manifestacją Krsny.
W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Pierwszego Rozdziału Adi-lili, Śri Caitanya-caritamrty, opisującego mistrzów duchowych.