ROZDZIAŁ XVII .

Podróż Pana do Vrndavany

W swojej Amrta-pravaha-bhasyi Bhaktivinoda Thakura przedstawia następujące streszczenie Siedemnastego Rozdziału. Po ceremonii Ratha-yatra Śri Jagannatha Śri Caitanya Mahaprabhu postanowił wyruszyć do Vrndavany. Śri Ramananda Raya i Svarupa Damodara Gosvami wybrali bramina o imieniu Balabhadra Bhattacarya na osobistego asystenta Śri Caitanyi Mahaprabhu. Wczesnym rankiem, przed wschodem słońca, Pan wyruszył do miasta o nazwie Kataka. Na północ od Kataki zagłębił się w gęsty las, gdzie spotkał wiele tygrysów i słoni i skłonił je do intonowania maha-mantry Hare Krsna. Kiedy tylko nadarzyła się okazja, wstępował do jakiejś wioski, prosił o jałmużnę i zdobywał trochę ryżu oraz warzyw. Gdy nie napotykał żadnej wioski, gotował ryż, jaki Mu pozostał i jadł trochę zebranego w lesie szpinaku. Śri Caitanya Mahaprabhu był bardzo zadowolony z zachowania Balabhadry Bhattacaryi.

W ten sposób Pan przeszedł przez dżunglę Jharikhanda i w końcu dotarł do Varanasi. Po kąpieli w Manikarnika-ghacie w Varanasi, spotkał Tapana Miśrę, który zabrał Pana do swego domu i z pełnym szacunkiem ofiarował Mu wygodną siedzibę. W Varanasi służył także Śri Caitanyi Mahaprabhu jego dawny przyjaciel Vaidya Candraśekhara. Widząc zachowanie Śri Caitanyi Mahaprabhu, bramin z Maharastriyi powiadomił Prakaśanandę Sarasvati, przywódcę sannyasinów Mayavadi. Prakaśananda wysunął przeciw Panu różne zarzuty. Braminowi z Maharastriyi było z tego powodu bardzo przykro i przyniósł wieści o tym Śri Caitanyi Mahaprabhu, pytając Go, dlaczego sannyasini Mayavadi nie wymawiają świętego imienia Krsny. W odpowiedzi Śri Caitanya Mahaprabhu oznajmił, że dopuszczają się obraz, i że nie należy przebywać w ich towarzystwie. W ten sposób Pan obdarzył bramina Swoimi błogosławieństwami.

Następnie Śri Caitanya Mahaprabhu przeszedł przez Prayag i Mathurę, a potem zjadł obiad w domu bramina Sanodiya, ucznia Madhavendry Puri. Jedząc obiad w jego domu, obdarzył go błogosławieństwami. Potem Pan odwiedził dwanaście lasów Vrndavany i napełnił się wielką ekstatyczną miłością. Wędrując po lasach Vrndavany, słyszał głosy papug i szczebiotanie innych ptaków.

Madhya 17.01 W drodze do Vrndavany Pan Śri Caitanya Mahaprabhu przeszedł przez las Jharikhanda i sprawił, że wszystkie tygrysy, słonie, jelenie i ptaki tańczyły i śpiewały maha-mantrę Hare Krsna. W ten sposób wszystkie te zwierzęta przepełniły się ekstatyczną miłości.

Madhya 17.02 Wszelka chwała Śri Caitanyi Mahaprabhu! Wszelka chwała Panu Nityanandzie! Wszelka chwała Advaitacandrze! Wszelka chwała wszystkim bhaktom Pana!

Madhya 17.03 Gdy nadeszła jesień, Śri Caitanya Mahaprabhu postanowił udać się do Vrndavany. W odosobnionym miejscu zasięgnął rady Ramanandy Rayi i Svarupy Damodary Gosvamiego.

Madhya 17.04 Pan poprosił Ramanandę Rayę i Svarupę Damodarę Gosvamiego, by pomogli Mu udać się do Vrndavany.

Madhya 17.05 Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział: "Wyruszę wczesnym rankiem i będę podróżował incognito, idąc drogą przez las. Pójdę Sam i nikogo nie wezmę ze Sobą.

Madhya 17.06 "Jeżeli ktoś będzie chciał pójść za Mną, powstrzymajcie go, proszę. Nie chcę, by ktokolwiek szedł ze Mną.

Madhya 17.07 "Proszę, z wielką przyjemnością udzielcie Mi pozwolenia i nie martwcie się. Jeśli wy będziecie szczęśliwi, to i Ja będę szczęśliwy w drodze do Vrndavany."

Madhya 17.08 Usłyszawszy to, Ramananda Raya i Svarupa Damodara odrzekli: "Drogi Panie, jesteś całkowicie niezależny. Ponieważ nie jesteś od nikogo uzależniony, robisz, co tylko zechcesz.

Madhya 17.09 "Drogi Panie, wysłuchaj łaskawie jednej naszej prośby. Powiedziałeś już, że będziesz cieszył się naszym szczęściem. To Twoje własne słowa.

Madhya 17.10 "Jeśli zechcesz przychylić się do jednej tylko prośby, będziemy bardzo, bardzo szczęśliwi.

Madhya 17.11 "Panie nasz, prosimy, weź ze Sobą jednego bardzo sumiennego bramina. Będzie zbierał dla Ciebie jałmużnę, gotował, podawał Ci prasada i niósł Twoje naczynie na wodę w czasie podróży.

Madhya 17.12 "Gdy będziesz szedł przez dżunglę, nie będziesz miał do dyspozycji żadnego bramina, który mógłby przygotować Ci obiad. Dlatego prosimy, pozwól, by towarzyszył Ci przynajmniej jeden czysty bramin."

Madhya 17.13 Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział: "Nie wezmę ze Sobą żadnego z Moich towarzyszy, bo jeśli któregoś wybiorę, pozostali będą nieszczęśliwi.

Madhya 17.14 "Musi to być człowiek nowy i o spokojnym umyśle. Jeśli miałbym taką osobę, zgodziłbym się ją zabrać ze Sobą."

Madhya 17.14 Znaczenie: Uprzednio, gdy Śri Caitanya Mahaprabhu wybrał się do Południowych Indii, poszedł z Nim bramin zwany Kala Krsnadasem. Właśnie ów Kala Krsnadasa padł ofiarą kobiety i Śri Caitanya Mahaprabhu musiał podjąć trud uwolnienia go ze szponów cyganek. Dlatego tutaj Pan mówi, że chce nową osobę, która ma spokojny umysł. Kto ma niespokojny umysł, to nawet jeśli przebywa w towarzystwie Caitanyi Mahaprabhu, ulega wzburzeniu zwłaszcza pod wpływem pragnienia seksualnego. Taki człowiek stanie się ofiarą kobiet i upadnie nawet w towarzystwie Najwyższej Osoby Boga. Maya jest tak silna, że jeśli nie mamy determinacji, by nie paść ofiarą, nawet Najwyższa Osoba Boga nie może zapewnić nam ochrony. Najwyższy Pan i Jego reprezentant zawsze chcą chronić, ale musimy skorzystać z osobistego kontaktu z nimi. Jeśli ktoś myśli, że Najwyższa Osoba Boga lub Jego reprezentant są zwykłymi ludźmi, to z pewnością upadnie. Tak więc Śri Caitanya Mahaprabhu nie chciał, by towarzyszyły Mu osoby pokroju Kala Krsnadasy. Chciał osoby zdeterminowanej, ze spokojnym umysłem i nie wzburzonej z powodu ukrytych motywacji.

Madhya 17.15 Wówczas Svarupa Damodara powiedział: "Tutaj jest Balabhadra Bhattacarya, który darzy Cię wielką miłością. Jest on szczery, uczony i zaawansowany w duchowej świadomości.

Madhya 17.15 Znaczenie: Śri Caitanya Mahaprabhu chciał nowego człowieka, a nie osobę podobną do Kala Krsnadasy, która traci głowę dla kobiet. Dlatego Svarupa Damodara wskazał nowego bramina o imieniu Balabhadra Bhattacarya. Śri Svarupa Damodara Gosvami przypatrzył mu się bardzo uważnie i zobaczył, że darzy on Śri Caitanyę Mahaprabhu wielką miłością. Nie tylko kochał Pana, lecz był także wykształcony i szczery. Nie był obłudny i był zaawansowany w świadomości Krsny. Zgodnie z bengalskim przysłowiem ati bhakti corera laksana: "Zbyt duże oddanie jest oznaką złodzieja." Osoba, która stwarza pozory wielkiego bhakty, lecz umysł ma zajęty innymi myślami, jest obłudna. Ktoś, kto nie jest obłudny, nazywany jest sadhu. Svarupa Damodara zauważył, że Balabhadra Bhattacarya w zupełności nadawał się do tego, by towarzyszyć Panu, ponieważ był uczony, prosty i bardzo kochał Śri Krsnę Caitanyę Mahaprabhu. Był także zaawansowany w świadomości Krsny; zatem uznano, że jest osobą odpowiednią do tego, by towarzyszyć Panu jako osobisty sługa.

W wersetach 14 i 15 użyte są słowa snigdha (bardzo spokojny) i su-snigdha (kochający). Słowa te znajdują się także w Śrimad-Bhagavatam (1.1.8): bruyuh snigdhasya śisyasya guravo guhyam apy uta. "Uczeń, który naprawdę kocha swego mistrza duchowego, dzięki jego błogosławieństwom zostaje obdarzony wszelką poufną wiedzą." Śrila Śridhara Svami zauważył, że słowo snigdhasya znaczy prema-vatah. Słowo prema-vatah wskazuje, że ktoś darzy swego mistrza duchowego wielką miłością.

Madhya 17.16 "Na początku przyszedł on z Tobą z Bengalu. Pragnie zobaczyć i odwiedzić wszystkie święte miejsca pielgrzymek.

Madhya 17.17 "Ponadto możesz zabrać innego bramina, który w drodze będzie pełnił rolę sługi i będzie przygotowywał dla Ciebie pożywienie.

Madhya 17.18 "Jeśli możesz wziąć ze Sobą także i jego, będziemy bardzo szczęśliwi. Gdy przez dżunglę będą szły z Tobą dwie osoby, na pewno nie będzie żadnych kłopotów czy niewygód.

Madhya 17.19 "Drugi bramin może nieść Twoje ubranie i naczynie na wodę, a Balabhadra Bhattacarya będzie zbierał jałmużnę i gotował dla Ciebie."

Madhya 17.20 Tak więc Śri Caitanya Mahaprabhu przychylił się do prośby Svarupy Damodary Pandita i zgodził się zabrać ze Sobą Balabhadrę Bhattacaryę.

Madhya 17.21 Poprzedniej nocy Śri Caitanya Mahaprabhu odwiedził Pana Jagannatha i uzyskał Jego pozwolenie. Teraz, u schyłku nocy, Pan wstał i nie zauważony przez innych wyruszył w drogę.

Madhya 17.22 Ponieważ Pan odszedł, bhaktowie nie mogli Go ujrzeć wczesnym rankiem, więc wielce zaniepokojeni zaczęli Go szukać.

Madhya 17.23 Gdy wszyscy bhaktowie szukali Pana, Svarupa Damodara powstrzymał ich. Wówczas, znając umysł Śri Caitanyi Mahaprabhu, wszyscy zamilkli.

Madhya 17.24 Pan zrezygnował ze znanej drogi publicznej i zamiast tego poszedł drogą okrężną. W ten sposób wszedł do lasu zostawiając miasto Kataka po prawej stronie.

Madhya 17.25 Gdy Pan przechodził przez ten odludny las intonując święte imię Krsny, tygrysy i słonie ustępowały Mu z drogi.

Madhya 17.26 Gdy Pan szedł przez dżunglę pogrążony w ekstazie, nadchodziły stada tygrysów, słoni, nosorożców i dzików, a Pan przechodził wśród nich.

Madhya 17.27 Ich widok napawał strachem Balabhadrę Bhattacaryę, lecz pod wpływem Śri Caitanyi Mahaprabhu wszystkie zwierzęta stały po jednej stronie.

Madhya 17.28 Pewnego dnia na ścieżce leżał tygrys i Śri Caitanya Mahaprabhu, idąc tamtędy pogrążony w ekstatycznej miłości, dotknął tygrysa Swoją stopą.

Madhya 17.29 Pan powiedział: "Śpiewaj święte imię Krsny!" Tygrys od razu wstał i zaczął tańczyć i śpiewać: "Krsna! Krsna!"

Madhya 17.30 Innego dnia, gdy Śri Caitanya Mahaprabhu kąpał się w rzece, przyszło tam stado oszalałych słoni, by napić się wody.

Madhya 17.31 Gdy Pan kąpał się i szeptem mówił mantrę Gayatri, pojawiły się przed Nim słonie. Pan ochlapał je wodą i poprosił, by intonowały imię Krsny.

Madhya 17.31 Znaczenie: Śri Caitanya Mahaprabhu był Najwyższą Osobą Boga, grającym rolę wielkiego zaawansowanego bhakty. Na platformie maha-bhagavata bhakta nie czyni rozróżnienia na przyjaciół i wrogów. Z tej platformy widzi każdego jako sługę Krsny. Jak oznajmia Bhagavad-gita:

vidya-vinaya-sampanne brahmane gavi hastini

śuni caiva śvapake ca panditah sama-darśinah

"Pokorny mędrzec, dzięki cnocie prawdziwej wiedzy, widzi jednakowo uczonego i łagodnego bramina, krowę, słonia, psa i osobę żywiącą się psim mięsem [pariasa]." (Bg. 5.18)

Maha-bhagavata, będąc uczonym i zaawansowanym w duchowej świadomości, nie widzi różnicy między tygrysem, słoniem czy uczonym. Sprawdzianem duchowej świadomości jest to, że ktoś wyzbywa się strachu. Osoba taka nikomu nie zazdrości i zawsze pełni służbę dla Pana. Każdą żywą istotę widzi jako wieczną integralną cząstkę Pana, która z woli Najwyższego Pana pełni służbę odpowiednio do swoich możliwości. Jak potwierdza Bhagavad-gita:

sarvasya cahan hrdi sannivisto

mattah smrtir jnanam apohanam ca

"Ode Mnie, który przebywam w każdym sercu, pochodzi pamięć, wiedza i zapomnienie." (Bg. 15.15)

Maha-bhagavata wie, że Krsna jest w sercu każdego. Krsna nakazuje, a żywa istota stosuje się do Jego rozkazów. Krsna znajduje się w sercu tygrysa, słonia i dzika. Zatem Krsna mówi im: "Tutaj jest maha-bhagavata, proszę, nie przeszkadzajcie mu." Czemu więc zwierzęta miałyby zazdrościć takiej wielkiej osobistości? Osoby będące neofitami, czy nawet nieco zaawansowane w służbie oddania, nie powinny starać się imitować maha-bhagavaty, lecz powinny raczej próbować podążać w jego ślady. Słowo anukara znaczy "imitować", a anusara znaczy "starać się podążać w ślady". Nie powinniśmy próbować imitować działań maha-bhagavaty czy Śri Caitanyi Mahaprabhu. W miarę możliwości powinniśmy starać się ich naśladować. Serce maha-bhagavaty jest całkowicie wolne od materialnego zanieczyszczenia i może on stać się bardzo drogi nawet dzikim zwierzętom jak tygrysy i słonie. W rzeczywistości maha-bhagavata traktuje je jak swoich bliskich przyjaciół. Na tej platformie nie ma kwestii zazdrości. Przechodząc przez las, Pan pogrążony był w ekstazie, myśląc, że las ten jest Vrndavaną. Po prostu szukał On Krsny.

Madhya 17.32 Słonie, których ciał dotknęła woda pryśnięta przez Pana, zaczęły intonować: "Krsna! Krsna!" oraz tańczyć i śpiewać w ekstazie.

Madhya 17.33 Niektóre słonie padły na ziemię, a niektóre trąbiły w ekstazie. Widząc to, Balabhadra Bhattacarya był kompletnie zdumiony.

Madhya 17.34 Czasami, idąc przez dżunglę, Śri Caitanya Mahaprabhu głośno intonował. Słysząc Jego słodki głos, zbliżyły się do Niego wszystkie łanie.

Madhya 17.35 Słysząc wspaniałe wibracje Pana, wszystkie łanie ze wszystkich stron podążały za Nim. Pan głaskał je, recytując pewien werset z wielkim zaciekawieniem.

Madhya 17.36 "Błogosławione są wszystkie te głupie sarny, ponieważ zbliżyły się do syna Maharajy Nandy, który jest przepięknie ubrany i gra na Swoim flecie. W rzeczywistości zarówno łanie, jak i jelenie wielbią Pana spojrzeniami pełnymi miłości i uczucia."

Madhya 17.36 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.21.11) wypowiedziany przez gopi z Vrndavany.

Madhya 17.37 Gdy Śri Caitanya Mahaprabhu przechodził przez dżunglę, przyszło pięć czy siedem tygrysów i zaczęły podążać za Panem, przyłączając się do jeleni.

Madhya 17.38 Widząc podążające za Sobą tygrysy i jelenie, Śri Caitanya Mahaprabhu przypomniał Sobie ziemię Vrndavany. Zaczął wtedy recytować werset opisujący transcendentalny charakter Vrndavany.

Madhya 17.39 "Vrndavana jest transcendentalną siedzibą Pana. Nie istnieje tam głód, gniew czy pragnienie. Ludzkie istoty, jak i dzikie zwierzęta żyją tam razem w transcendentalnej przyjaźni, choć z natury są sobie wrogie."

Madhya 17.39 Znaczenie: Jest to wypowiedź ze Śrimad-Bhagavatam (10.13.60). Pan Brahma ukradł Śri Krsnie cielęta, krowy i pasterzy, po czym uśpił ich i ukrył. Gdy po chwili wrócił, by zobaczyć, w jakim stanie jest Krsna, ujrzał, że nadal zajęty jest On Swymi przyjaciółmi pasterzami oraz zwierzętami i wcale nie jest zaniepokojony. Wtedy Pan Brahma docenił transcendentalne bogactwo Vrndavany.

Madhya 17.40 Gdy Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział: "Intonujcie Krsna! Krsna!", tygrysy i jelenie zaczęły tańczyć i intonować "Krsna!"

Madhya 17.41 Kiedy wszystkie tygrysy i łanie tańczyły i skakały, Balabhadra Bhattacarya patrzył na nie i był zdumiony.

Madhya 17.42 Prawdę mówiąc, tygrysy i jelenie zaczęły się obejmować i całować.

Madhya 17.43 Gdy Śri Caitanya Mahaprabhu zobaczył całą tę zabawę, zaczął się uśmiechać. W końcu opuścił zwierzęta i wyruszył w dalszą drogę.

Madhya 17.44 Różne gatunki ptaków, łącznie z pawiami, ujrzały Śri Caitanyę Mahaprabhu i zaczęły za Nim podążać, intonując i tańcząc. Wszystkie szalały z powodu świętego imienia Krsny.

Madhya 17.45 Słysząc, jak Pan głośno intonuje "Hari bol!", drzewa i pnącza pogrążyły się w radości.

Madhya 17.45 Znaczenie: Głośne intonowanie mantry Hare Krsna jest tak potężne, że może przeniknąć nawet do uszu drzew i pnączy - więc co dopiero mówić o zwierzętach i ludzkich istotach. Pewnego razu Śri Caitanya Mahaprabhu zapytał Haridasa Thakurę, jak drzewa i rośliny mogą osiągnąć wyzwolenie. Haridasa Thakura odpowiedział, że głośne intonowanie maha-mantry Hare Krsna przyniesie korzyść nie tylko drzewom i roślinom, lecz także owadom i wszystkim innym żywym istotom. Dlatego nie powinno nam przeszkadzać głośne intonowanie Hare Krsna, gdyż jest ono korzystne nie tylko dla intonującego, lecz również dla każdego, kto otrzymał możliwość słuchania.

Madhya 17.46 Tak więc wszystkie żywe istoty - niektóre ruchome, a niektóre stojące nieruchomo w lesie Jharikhanda - oszalały na dźwięk świętego imienia Pana Krsny, wibrowanego przez Śri Caitanyę Mahaprabhu.

Madhya 17.46 Znaczenie: Wielki las Jharikhanda jest to olbrzymi obszar ziemi obejmujący Atagadę, Dhenkanalę, Angulę, Laharę, Kiyanjhadę, Bamadę, Bonai, Gangapurę, Chota Nagapurę, Yaśapurę i Saraguję. Wszystkie te miejsca pokryte górami i dżunglami zwane są Jharikhandą.

Madhya 17.47 We wszystkich wioskach, przez które Pan przechodził, i we wszystkich miejscach, w których odpoczywał w Swej podróży, wszyscy zostali oczyszczeni i rozbudziła się w nich ekstatyczna miłość do Boga.

Madhya 17.48-49 Ktoś usłyszał intonowanie świętego imienia z ust Śri Caitanyi Mahaprabhu, a ktoś inny usłyszał je od niego. Jeszcze ktoś usłyszał je od tej trzeciej osoby i w ten sposób, dzięki sukcesji uczniów, wszyscy we wszystkich krajach stali się Vaisnavami. Tak więc każdy intonował święte imię Krsny i Hari oraz tańczył, płakał i śmiał się.

Madhya 17.48-49 Znaczenie: Mamy tutaj wyjaśnienie transcendentalnej mocy czy potęgi maha-mantry Hare Krsna. Najpierw święte imię wibruje Śri Caitanya Mahaprabhu. Kiedy ktoś usłyszy bezpośrednio od Niego, oczyszcza się. Gdy inna osoba usłyszy od tej osoby, także zostaje oczyszczona. W ten sposób postępuje proces oczyszczenia wśród czystych bhaktów. Śri Caitanya Mahaprabhu jest Najwyższą Osobą Boga i nikt nie może przypisywać sobie Jego mocy. Tym niemniej, jeśli ktoś jest czystym bhaktą, to jego intonowanie może oczyścić setki i tysiące ludzi. Ta moc jest w każdej żywej istocie, pod warunkiem, że intonuje ona maha-mantrę Hare Krsna bez obraz i materialnych motywacji. Kiedy czysty bhakta intonuje bez obraz, inna osoba staje się Vaisnavą, a ona z kolei sprawia, że ktoś inny zostaje Vaisnavą.

Madhya 17.50 Pan nie zawsze manifestował Swą ekstazę. Trzymał ją w utajeniu, obawiając się wielkiego zgromadzenia ludzi.

Madhya 17.51 Chociaż Śri Caitanya Mahaprabhu nie manifestował Swej naturalnej ekstatycznej miłości, wszyscy stali się czystymi bhaktami po prostu widząc i słuchając Go.

Madhya 17.51 Znaczenie: Śrila Rupa Gosvami opisał Śri Caitanyę Mahaprabhu jako maha-vadanya-avatara, najbardziej wspaniałomyślną inkarnację. Chociaż teraz Śri Caitanya Mahaprabhu nie jest fizycznie obecny, to po prostu dzięki intonowaniu Jego świętego imienia (śri-krsna-caitanya prabhu nityananda śri-advaita gadadhara śrivasadi-gaura-bhakta-vrnda) ludzie na całym świecie stają się bhaktami. Przyczyną tego jest intonowanie świętego imienia Pana w ekstazie. Jest powiedziane, że czysty bhakta widzi Pana w każdej chwili. Z tego powodu jest upełnomocniony przez Pana. Potwierdza to Brahma-samhita: premanjana-cchurita-bhakti-vilocanena santah sadaiva hrdayesu vilokayanti. Śri Caitanya Mahaprabhu pojawił się pięćset lat temu, ale nie można powiedzieć, że teraz moc maha-mantry Hare Krsna jest mniejsza niż była podczas Jego obecności. Można oczyścić się słuchając Śri Caitanyi Mahaprabhu za pośrednictwem systemu parampara. Dlatego w wersecie tym jest powiedziane: tathapi tanra darśana-śravana-prabhave. Nie każdy jest w stanie fizycznie ujrzeć Krsnę czy Śri Caitanyę Mahaprabhu, lecz jeśli ktoś słucha o Nim za pośrednictwem książek, takich jak Śri Caitanya-caritamrta i systemu parampara czystych Vaisnavów, wówczas może bez trudu stać się czystym Vaisnavą, wolnym od materialnych pragnień i osobistych motywacji.

Madhya 17.52 W ten sposób Śri Caitanya Mahaprabhu osobiście zwiedził Bengal, Wschodni Bengal, Orissę oraz kraje południowe i szerząc świadomość Krsny, wyzwolił ludzi wszelkiego pokroju.

Madhya 17.53 W drodze do Mathury Śri Caitanya Mahaprabhu dotarł do Jharikhandy i stwierdził, że tamtejsi ludzie są prawie niecywilizowani i pozbawieni świadomości Boga.

Madhya 17.53 Znaczenie: Słowo bhilla odnosi się do klasy ludzi należących do Bhilów. Bhilowie są jak czarni Afrykanie i są na poziomie niższym od śudrów. Tacy ludzie żyją na ogół w dżungli i Śri Caitanya Mahaprabhu musiał się z nimi spotkać.

Madhya 17.54 Śri Caitanya Mahaprabhu umożliwił nawet Bhilom intonowanie świętego imienia i dojście do platformy ekstatycznej miłości. W ten sposób wyzwolił ich wszystkich. Kto może zrozumieć transcendentalne rozrywki Pana?

Madhya 17.54 Znaczenie: Widząc, że mieszkańcy Afryki podejmują świadomość Krsny, intonując, tańcząc i jedząc prasada, jak inni Vaisnavowie, mamy świadectwo łaski Śri Caitanyi Mahaprabhu. Wszystko to spowodowała moc Śri Caitanyi Mahaprabhu. Któż może zrozumieć, w jaki sposób Jego moc działa na całym świecie?

Madhya 17.55 Gdy Śri Caitanya Mahaprabhu przechodził przez las Jharikhanda, uznał za rzecz oczywistą, że to Vrndavana. Gdy mijał wzgórza, pewien był, że są one wzgórzem Govardhana.

Madhya 17.56 Podobnie, gdy tylko Śri Caitanya Mahaprabhu widział rzekę, brał ją za rzekę Yamunę. Tak więc będąc w lesie, przepełniony wielką ekstatyczną miłością, tańczył i upadał płacząc.

Madhya 17.57 Po drodze, kiedy było to tylko możliwe, Balabhadra Bhattacarya zbierał wszelkiego rodzaju szpinak, korzenie i owoce.

Madhya 17.58 Kiedy tylko Śri Caitanya Mahaprabhu odwiedzał wioskę, przychodziło kilku braminów - pięciu lub siedmiu - i zapraszało Pana.

Madhya 17.59 Niektórzy ludzie przynosili zboże i wręczali je Balabhadrze Bhattacaryi. Inni przynosili mleko i jogurt, a jeszcze inni ghee i cukier.

Madhya 17.60 W niektórych wioskach nie było braminów, tym niemniej przychodzili bhaktowie urodzeni w rodzinach niebramińskich i przekazywali zaproszenia Balabhadrze Bhattacaryi.

Madhya 17.60 Znaczenie: W rzeczywistości sannyasin czy bramin nie przyjmie zaproszenia od osób pochodzących z gorszej rodziny. Jednakże jest wielu bhaktów, którzy wznieśli się na platformę bramina dzięki inicjacji. Ludzie ci nazywani są śudra-mahajana, co wskazuje, że osoba nie pochodząca z rodziny bramina przyjęła status bramina przez inicjację. Tacy bhaktowie dawali zaproszenia Balabhadrze Bhattacaryi. Sannyasin Mayavadi przyjmie zaproszenie tylko od rodziny bramińskiej, lecz Vaisnava nie przyjmie zaproszenia do bramina, jeśli nie należy on do sekty Vaisnavów. Jednak Vaisnava przyjmie zaproszenie od bramina czy śudra-mahajany, jeśli jest on inicjowanym Vaisnavą. Sam Caitanya Mahaprabhu przyjmował zaproszenia od śudra-mahajanów i to potwierdza fakt, że każdego, kto został inicjowany Vaisnava mantrą, można uznać za bramina. Od takiej osoby można przyjąć zaproszenie.

Madhya 17.61 Balabhadra Bhattacarya gotował wszelkiego rodzaju zebrane w lesie warzywa i Śri Caitanya Mahaprabhu jadł te potrawy z wielkim zadowoleniem.

Madhya 17.62-63 Balabhadra Bhattacarya zwykł trzymać zapas zbóż wystarczający na dwa do czterech dni. Tam, gdzie nie było ludzi, gotował ziarno i przygotowywał warzywa, szpinak, korzenie i owoce, które zebrał w lesie.

Madhya 17.64 Pan zawsze był bardzo szczęśliwy jedząc te leśne warzywa, a jeszcze szczęśliwszy był, gdy miał możliwość zatrzymania się w odludnym miejscu.

Madhya 17.65 Balabhadra Bhattacarya tak kochał Pana, że pełnił służbę niczym zwykły sługa. Pomagający mu bramin nosił naczynie na wodę i ubrania.

Madhya 17.66 Pan zwykł kąpać się trzy razy dziennie w ciepłej wodzie wodospadów. Rano i wieczorem zwykł też ogrzewać się ogniem z nieograniczonych ilości drewna.

Madhya 17.67 Wędrując po tym odludnym lesie i czując się bardzo szczęśliwym, Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział, co następuje.

Madhya 17.68 "Mój drogi Bhattacaryo, podróżowałem przez las bardzo daleko i nie odczuwałem nawet najmniejszych trudności.

Madhya 17.69 "Krsna jest bardzo łaskawy, szczególnie dla Mnie. Okazał Swą łaskę prowadząc Mnie tą drogą przez las. W ten sposób sprawił Mi wielką przyjemność.

Madhya 17.70 "Przedtem postanowiłem udać się do Vrndavany i po drodze raz jeszcze zobaczyć Swą matkę, rzekę Ganges i innych bhaktów.

Madhya 17.71 "Myślałem, że raz jeszcze ujrzę i spotkam wszystkich bhaktów i wezmę ich ze Sobą do Vrndavany.

Madhya 17.72 "Tak więc udałem się do Bengalu i byłem bardzo szczęśliwy mogąc ujrzeć Swą matkę, rzekę Ganges i bhaktów.

Madhya 17.73 "Gdy jednak wyruszyłem do Vrndavany, zebrało się wiele tysięcy i milionów ludzi, którzy zaczęli iść ze Mną.

Madhya 17.74 "Tak więc szedłem do Vrndavany z wielkim tłumem, ale Krsna pouczył Mnie przez usta Sanatany. Stwarzając pewne utrudnienia wprowadził Mnie w ten sposób na ścieżkę do Vrndavany, wiodąc przez las.

Madhya 17.75 "Krsna jest oceanem łaski. Jest On szczególnie łaskawy dla biednych i upadłych. Bez Jego łaski szczęście nie jest możliwe."

Madhya 17.76 Następnie Śri Caitanya Mahaprabhu objął Balabhadrę Bhattacaryę i powiedział: "Tylko dzięki twej dobroci jestem teraz tak szczęśliwy."

Madhya 17.77 Balabhadra Bhattacarya odpowiedział: "Mój drogi Panie, jesteś Samym Krsną i dlatego jesteś łaskawy. Ja jestem upadłą żywą istotą, lecz Ty okazałeś mi wielką życzliwość.

Madhya 17.78 "Panie, jestem najbardziej upadły, a mimo to zabrałeś mnie ze Sobą. Okazując wielką łaskę, jadłeś przygotowane przeze mnie pożywienie.

Madhya 17.79 "Uczyniłeś mnie Swym nosicielem Garudą, chociaż nie jestem lepszy od potępionego kruka. Tak więc jesteś niezależną Osobą Boga, pierwotnym Panem.

Madhya 17.80 "'Najwyższa Osoba Boga ma formę sac-cid-ananda-vigraha, transcendentalnego szczęścia, wiedzy i wieczności. Składam pełne szacunku pokłony Jemu, który zmienia niemych w elokwentnych mówców i sprawia, że chromy może przejść przez góry. Takie jest miłosierdzie Pana."'

Madhya 17.80 Znaczenie: Jest to cytat z Bhavartha-dipiki, komentarza do Śrimad-Bhagavatam (1.1.1).

Madhya 17.81 W ten sposób Balabhadra Bhattacarya ofiarował Panu swoje modlitwy. Służąc Mu w ekstatycznej miłości, uspokoił umysł Pana.

Madhya 17.82 W końcu Pan, bardzo szczęśliwy, dotarł do miejsca zwanego Kaśi. Wykąpał się w ghat do kąpieli zwanym Manikarnika.

Madhya 17.82 Znaczenie: Kaśi to inna nazwa Varanasi (Benares). Od czasów niepamiętnych jest ono miejscem pielgrzymek. Łączą się tam dwie rzeki o nazwach Asih i Varuna. Manikarnika cieszy się sławą, ponieważ zgodnie z opinią wielkich osobistości upadł tam ozdobiony klejnotami kolczyk z ucha Pana Visnu. Według niektórych spadł on z ucha Pana Śivy. Słowo mani znaczy "klejnot", a karnika znaczy "z ucha". Zdaniem niektórych Pan Viśvanatha jest potężnym lekarzem, który zwalcza chorobę materialnej egzystencji wyzwalając daną osobę za pośrednictwem ucha, które odbiera wibrację świętego imienia Pana Ramy. Z tego względu to święte miejsce nazwane jest Mani-karnika. Jest powiedziane, że nie ma lepszego miejsca niż to, w którym płynie Ganges, a ghat do kąpieli o nazwie Manikarnika jest szczególnie uświęcone, ponieważ jest bardzo drogie Panu Viśvanacie. W Kaśi-khandzie jest powiedziane: samsari-cintamanir atra yasmat tarakam sajjana-karnikayam. śivo 'bhidhatte saha-santa-kale tad giyate 'sau mani-karniketi. mukti-laksmi maha-pitha-manis tac-caranabjayoh. karnikeyam tatah prabhur yam jana mani-karnikam. Według Kaśi-khandy kto porzuca swoje ciało w Manikarnice pamiętając imię Pana Śivy, ten osiąga wyzwolenie.

Madhya 17.83 W tym czasie kąpał się w Gangesie Tapana Miśra i gdy zobaczył tam Pana, ogarnęło go zdumienie.

Madhya 17.84 Wtedy Tapana Miśra zaczął myśleć: "Słyszałem, że Śri Caitanya Mahaprabhu przyjął wyrzeczony porządek życia." Myśląc w ten sposób, Tapana Miśra odczuł w swym sercu wielką radość.

Madhya 17.85 Następnie uścisnął lotosowe stopy Śri Caitanyi Mahaprabhu i zaczął płakać. Pan podniósł go i objął.

Madhya 17.86 Następnie Tapana Miśra zabrał Śri Caitanyę Mahaprabhu do świątyni Viśveśvary. Wracając stamtąd, zobaczyli lotosowe stopy Pana Bindu Madhavy.

Madhya 17.86 Znaczenie: Ta świątynia Bindu Madhavy jest najstarszą świątynią Visnu w Varanasi. Obecnie słynie ona jako Veni Madhava i leży na brzegu Gangesu. Niegdyś łączyło się tam pięć rzek o nazwach: Dhutapapa, Kirana, Sarasvati, Ganga i Yamuna. Teraz widoczny jest tylko Ganges. Stara świątynia Bindu Madhavy, którą odwiedził Śri Caitanya Mahaprabhu została później rozebrana przez Aurangzeba, wielkiego cesarza z dynastii Mongołów, pałającego nienawiścią do Hindusów. Na miejscu świątyni wybudował wielki majida, czyli meczet. Później przy meczecie wzniesiono inną świątynię, która nadal istnieje. W świątyni Bindu Madhavy znajdują się Bóstwa czterorękiego Narayana i bogini Laksmi. Przed tymi Bóstwami stoi kolumna Śri Garudy, a z boku są Bóstwa Pana Ramy, Sity, Laksmana i Śri Hanumanji.

W prowincji Maharastra znajduje się okręg zwany Satara. W czasach Bhaktisiddhanty Sarasvati Thakury książę z tego terenu był wyznawcą kultu Vaisnava. Będąc braminem, zajmował się wielbieniem Bóstwa. Słynął jako Śrimanta Balasaheba Pantha Maharaja. Okręg ten nadal ponosi koszty utrzymania świątyni. Pierwszym królem w tej dynastii, który dwieście lat temu sprawował pieczę nad kultem świątynnym, był Maharaja Jagatjivana Rao Saheba.

Madhya 17.87 Tapana Miśra z wielką przyjemnością przyprowadził Śri Caitanyę Mahaprabhu do swego domu i pełnił dla Niego służbę. W rzeczywistości zaczął tańczyć, a jego ubranie powiewało.

Madhya 17.88 Umył lotosowe stopy Śri Caitanyi Mahaprabhu, a później z całą rodziną wypił tę wodę. Oddał też cześć Balabhadrze Bhattacaryi i okazał mu wyrazy szacunku.

Madhya 17.89 Tapana Miśra zaprosił Śri Caitanyę Mahaprabhu, by zjadł obiad u niego w domu, a Balabhadrze Bhattacaryi kazał gotować.

Madhya 17.89 Znaczenie: Będąc w Varanasi (Benares) Śri Caitanya Mahaprabhu zatrzymał się w domu Tapana Miśry. W pobliżu domu Tapana Miśry znajdowało się ghat do kąpieli znane jako Pancanadi-ghata. Śri Caitanya Mahaprabhu zwykł codziennie kąpać się w tym ghat i odwiedzać świątynię Bindu Madhavy. Później jadł obiad w domu Tapana Miśry. Niedaleko świątyni Bindu Madhavy jest wielkie drzewo figowe i wieść głosi, że po posiłku Śri Caitanya Mahaprabhu odpoczywał pod nim. To drzewo figowe do dzisiaj znane jest jako Caitanya-vata. Stopniowo, wraz ze zmianami językowymi, zmieniła się nazwa tego miejsca i brzmi ona Yatana-vata. Miejscowi ludzie nadal zwą to miejsce Yatana-vatą.

Obecnie przy ścieżce znajduje się grobowiec Vallabhacaryi, ale nie ma żadnego śladu, by kiedykolwiek żył tam Caitanya Mahaprabhu. Wśród swoich uczniów Vallabhacarya także znany był jako Mahaprabhu. Śri Caitanya Mahaprabhu mieszkał prawdopodobnie w Yatana-vacie, ale nie został żaden ślad po domu Candraśekhary czy Tapana Miśry, ani też po sannyasinie Mayavadi o imieniu Prakaśananda Sarasvati, z którym Śri Caitanya Mahaprabhu dyskutował o Vedanta-sutrze. W niewielkiej odległości od Yavana-vaty znajduje się świątynia Gaura-Nityanandy założona przez Śaśibhusana Niyogi Mahaśayę z Kalkuty. Świątynią tą zarządzają obecnie teściowa Śaśibhusany i jego szwagier Narayana-candra Ghosh.

Madhya 17.90 Gdy Śri Caitanya Mahaprabhu odpoczywał po obiedzie, syn Tapana Miśry, o imieniu Raghu, masował Jego nogi.

Madhya 17.91 Cała rodzina Tapana Miśry jadła resztki pożywienia pozostawionego przez Śri Caitanyę Mahaprabhu. Gdy rozeszła się wieść o przybyciu Pana, Candraśekhara także przyszedł spotkać się z Nim.

Madhya 17.92 Tak się złożyło, że Candraśekhara był przyjacielem Tapana Miśry i Śri Caitanya Mahaprabhu znał go od dawna jako Swego sługę. Według kasty był lekarzem, a z zawodu urzędnikiem. W tym czasie mieszkał w Varanasi.

Madhya 17.93 Kiedy Candraśekhara przybył tam, padł do lotosowych stóp Śri Caitanyi Mahaprabhu i zaczął płakać. Pan, wstając, objął go z powodu Swej bezprzyczynowej łaski.

Madhya 17.94 Candraśekhara powiedział: "Mój drogi Panie, obdarzyłeś mnie Swą bezprzyczynową łaską, ponieważ jestem Twym starym sługą. W rzeczywistości przyszedłeś tu osobiście, by udzielić mi audiencji.

Madhya 17.95 "Z powodu mych przeszłych czynów rezyduję w Varanasi, lecz nie słyszę tutaj nic poza słowami maya i Brahman."

Madhya 17.95 Znaczenie: W wersecie tym istotne jest słowo prarabdhe (przeszłe czyny). Ponieważ Candraśekhara był bhaktą, zawsze chętnie słuchał o Krsnie i Jego transcendentalnych rozrywkach. Większość mieszkańców Benares była i jest nadal impersonalistami, czcicielami Pana Śivy i zwolennikami metody pancopasana. Impersonaliści wyobrażają sobie jakąś formę bezosobowego Brahmana i żeby ułatwić sobie medytację, koncentrują się na formach Visnu, Śivy, Ganeśy, Suryi i bogini Durgi. W rzeczywistości ci pancopasakowie nie są niczyimi wielbicielami. Mówi się, że jeśli ktoś jest sługą wszystkich, nie jest niczyim sługą. Varanasi, czyli Kaśi, jest głównym świętym miejscem pielgrzymek dla impersonalistów i nie jest bynajmniej odpowiednie dla bhaktów. Vaisnava lubi mieszkać w visnu-tirtha; miejscu, w którym są świątynie Pana Visnu. W Varanasi znajdują się setki i tysiące świątyń Śivy lub świątyń pancopasaka. Dlatego też Candraśekhara dał wyraz swojemu wielkiemu nieszczęściu, gdy informował Pana Caitanyę, że z powodu swych przeszłych karygodnych czynów był zmuszony mieszkać w Benares. W Bhakti-rasamrta-sindhu także jest powiedziane, durjaty-arambhakam papam yat syat prarabdham eva tat: "Stosownie do swych przeszłych karygodnych czynów rodzimy się na niższej platformie." Brahma-samhita (5.54) mówi: karmani nirdahati kintu ca bhakti-bhajam. Jeśli ktoś pełni służbę oddania, to z jego przeszłymi czynami czy przestępstwami nie wiąże się żadna karma. Bhakta nie podlega karma-phala, rezultatom działania dla przyjemności. Karma-phala odnosi się do karmitów, a nie bhaktów.

Istnieją trzy rodzaje bhaktów: ci, którzy wiecznie są na platformie transcendentalnej (nitya-siddha), ci, którzy wznieśli się na platformę transcendentalną przez pełnienie służby oddania (sadhana-siddha) i ci, którzy są neofitami robiącymi postęp ku platformie doskonałości (sadhaka). Sadhakowie stopniowo uwalniają się od skutków działania dla przyjemności. Bhakti-rasamrta-sindhu (1.1.17) opisuje symptomy bhakti-yogi w następujący sposób:

kleśa-ghni śubhada moksa- laghutakrt sudurlabha

sandrananda-viśesatma śri-krsnakarsini ca sa

Służba oddania jest kleśa-ghni nawet dla początkujących. To znaczy, że zmniejsza ona lub anuluje wszelkiego rodzaju cierpienia. Słowo śubhada wskazuje, że służba oddania obdarza wszelkim szczęściem, a słowo krsna-akarsini świadczy o tym, że służba oddania stopniowo przyciąga Krsnę ku bhakcie. Dlatego bhakta nie podlega żadnym grzesznym reakcjom. W Bhagavad-gicie (18.66) Krsna mówi:

sarva-dharman parityajya mam ekam śaranam vraja

aham tvam sarva-papebhyo moksayisyami ma śucah

"Porzuć wszelkie rodzaje religii i po prostu podporządkuj się Mnie. Ja wyzwolę cię od wszelkich następstw grzechów. Nie lękaj się więc."

Tak więc w pełni podporządkowany, szczery bhakta od razu doznaje ulgi od wszelkiego rodzaju grzesznych reakcji. Grzeszne działanie ma trzy etapy owocowania. Na pierwszym etapie popełnia się grzeszny czyn. Przed tym istnieje nasienie tego czynu, a jeszcze wcześniej jest ignorancja, na skutek której popełnia się grzech. Cierpienie występuje na wszystkich trzech etapach. Jednak Krsna jest miłosierny dla Swego bhakty, tak więc natychmiast anuluje On wszystkie trzy etapy - grzech, nasienie grzechu i ignorancję, która wiedzie do grzechu. Potwierdza to Padma Purana:

aprarabdha-phalam papam kutam bijam phalonmukham

kramenaiva praliyeta visnu-bhakti-ratatmanam

W celu otrzymania dalszego wyjaśnienia należy skonsultować się z Nektarem Oddania.

Madhya 17.96 Candraśekhara mówił dalej: "W Varanasi nie prowadzi się innych rozmów poza dyskusjami o sześciu filozoficznych tezach. Tym niemniej, Tapana Miśra był dla mnie bardzo łaskawy, gdyż mówi o tematach związanych z Panem Krsną.

Madhya 17.96 Znaczenie: Tych sześć filozoficznych rozpraw naukowych to:

(1) vaiśesika, głoszona przez Kanadę Rsiego,

(2) nyaya, głoszona przez Gautamę Rsiego,

(3) yoga, czyli mistycyzm, głoszony przez Patanjalego Rsiego,

(4) filozofia sankhya, głoszona przez Kapilę Rsiego,

(5) filozofia karma-mimamsa, głoszona przez Jaimini Rsiego,

(6) filozofia brahma-mimamsa, czyli Vedanta, ostateczna konkluzja o Absolutnej Prawdzie (janmady asya yatah), głoszona przez Vedavyasę.

W rzeczywistości filozofia Vedanty przeznaczona jest dla bhaktów, ponieważ w Bhagavad-gicie Pan Krsna mówi, vedanta-krd veda-vid eva caham: "Ja jestem kompilatorem Vedanty i Ja jestem znawcą Ved." (Bg. 15.15) Vyasadeva jest inkarnacją Krsny, zatem Krsna jest kompilatorem filozofii Vedanty. Tak więc Krsna niewątpliwie wie, jakie jest znaczenie filozofii Vedanty. Jak oznajmia Bhagavad-gita, ktokolwiek słucha filozofii Vedanty od Krsny, ten jest naprawdę świadomy prawdziwego znaczenia Vedanty. Mayavadi, którzy nazywają siebie Vedantystami, w ogóle nie rozumieją znaczenia filozofii Vedanty. Nie mając odpowiedniego wykształcenia ogół ludzi myśli, że Vedanta jest interpretacją Śankaritów.

Madhya 17.97 "Mój drogi Panie, my dwaj bezustannie myślimy o Twoich lotosowych stopach. Chociaż jesteś wszechwiedzącym Najwyższą Osobą Boga, udzieliłeś nam Swej audiencji.

Madhya 17.98 "Mój Panie, słyszałem, że wybierasz się do Vrndavany. Prosimy, byś po kilkudniowym pobycie tutaj w Varanasi, wyzwolił nas, gdyż jesteśmy Twymi dwoma sługami."

Madhya 17.99 Wówczas Tapana Miśra powiedział: "Mój drogi Panie, proszę, dopóki pozostaniesz w Varanasi, nie przyjmuj żadnego innego zaproszenia, oprócz mojego."

Madhya 17.100 Chociaż Śri Caitanya Mahaprabhu nie miał tego w planie, pozostał w Varanasi przez dziesięć dni, zobowiązany prośbą Swych dwóch sług.

Madhya 17.101 W Varanasi był pewien bramin z Maharastry, który codziennie przychodził odwiedzać Śri Caitanyę Mahaprabhu. Bramin ten był po prostu zdumiony widokiem osobistego piękna Pana i Jego ekstatyczną miłością do Krsny.

Madhya 17.102 Kiedy bramini z Varanasi zapraszali Śri Caitanyę Mahaprabhu na obiad, Pan nie przyjmował ich zaproszeń. Odpowiadał: "Zaproszono Mnie już gdzie indziej."

Madhya 17.103 Każdego dnia Śri Caitanya Mahaprabhu odrzucał ich zaproszenie, gdyż obawiał się obcowania z sannyasinami Mayavadi.

Madhya 17.103 Znaczenie: Sannyasin Vaisnava nigdy nie przyjmuje zaproszenia od grupy, która uważa, że sannyasini Mayavadi i sannyasini Vaisnava są jednym i tym samym. Innymi słowy, sannyasini Vaisnava wcale nie lubią obcować z sannyasinami Mayavadi, nie mówiąc już o wspólnym jedzeniu. Sannyasini ruchu świadomości Krsny muszą przestrzegać tej zasady. Jest to instrukcja, której udzielił Śri Caitanya Mahaprabhu, dając przykład własnym zachowaniem.

Madhya 17.104 Był pewien wielki sannyasin Mayavadi o imieniu Prakaśananda Sarasvati, który wykładał filozofię Vedanty na wielkim zgromadzeniu zwolenników.

Madhya 17.104 Znaczenie: Śripada Prakaśananda Sarasvati był sannyasinem Mayavadi. Jego cechy zostały opisane w Caitanya-bhagavata (Madhya-khanda Rozdział Trzeci):

'hasta', 'pada', 'mukha' mora nahika 'locana'

veda more ei-mata kare vidambana

kaśite padaya veta prakaśa-ananda'

sei veta kare mora anga khanda-khanda

vakhanaye veda, mora vigraha na mane

sarvange ha-ila kustha, tabu nahi jane

sarva-yajnamaya mora ye-anga --- pavitra

'aja', 'bhava' adi gaya yanhara caritra

'punya' pavitrata paya ye-anga-paraśe

taha 'mithya' bale veta kemana sahase

W Dwudziestym Rozdziale Madhya-khandy jest powiedziane:

sannyasi 'prakaśananda' vasaye kaśite

more khanda-khanda veta kare bhala-mate

padaya 'vedanta', mora 'vigraha' na mane

kustha karailun ange, tabu nahi jane

'satya' mora 'lila-karma', 'satya' mora 'sthana'

iha 'mithya' bale, more kare khan-khan

Prakaśananda Sarasvati wyjaśniał impersonalizm, Prawdę Absolutną jako pozbawioną rąk, nóg, ust czy oczu. W ten sposób oszukiwał ludzi zaprzeczając istnieniu osobowej formy Pana. Takim głupcem był Prakaśananda Sarasvati, którego jedyne zajęcie polegało na odrywaniu Panu kończyn przez udowadnianie, że Pan jest bezosobowy. Chociaż Pan ma formę, Prakaśananda Sarasvati próbował odciąć Panu ręce i nogi. To jest zajęcie demonów. Vedy mówią, że ludzie, którzy nie akceptują formy Pana, są draniami. Forma Pana rzeczywiście istnieje, gdyż Krsna mówi w Bhagavad-gicie (15.15): vedaiś ca sarvair aham eva vedyah. Gdy Krsna mówi aham, mówi "Ja jestem", co znaczy "Ja," osoba. Dla ostatecznego potwierdzenia dodaje jeszcze słowo eva. Najwyższą Osobę trzeba poznać właśnie przez filozofię Vedanty. Kto przedstawia wiedzę wedyjską jako bezosobową, jest demonem. Sukces w życiu przynosi wielbienie formy Pana. Sannyasini Mayavadi zaprzeczają istnieniu formy Pana, która wyzwala wszystkie upadłe dusze. W rzeczywistości demony Mayavadi tną tę formę na kawałki.

Osobę Boga wielbią wzniośli półbogowie jak Pan Brahma i Pan Śiva. Oryginalny sannyasin Mayavadi, Śankaracarya, także zaakceptował fakt, że forma Pana jest transcendentalna. Narayanah paro 'vyaktat. "Narayana, Najwyższa Osoba Boga, jest poza avyakta, niezamanifestowaną energią materialną." Avyaktad anda-sambhavah: "Ten materialny świat jest wytworem tej niezamanifestowanej energii materialnej." Jednak Narayana ma Swą własną wieczną formę. która nie została stworzona przez energię materialną. Wielbiąc po prostu formę Pana oczyszczamy się. Jednakże sannyasini Mayavadi są filozofami impersonalistycznymi i opisują formę Pana jako mayę, czyli fałszywą. Jak można się oczyścić, wielbiąc coś fałszywego? Filozofowie Mayavadi nie mają istotnego powodu, by być impersonalistami. Ślepo trzymają się zasady, której nie można poprzeć rozumowaniem czy dowodzeniem. Taka była sytuacja Prakaśanandy Sarasvati, głównego sannyasina Mayavadi w Benares. Wykładał on rzekomo filozofię Vedanty, lecz nie akceptował formy Pana, dlatego zaatakował go trąd. Niemniej jednak, dalej popełniał grzechy opisując Prawdę Absolutną jako bezosobową. Prawda Absolutna, Najwyższa Osoba Boga, zawsze manifestuje rozrywki i działania, ale sannyasini Mayavadi twierdzą, że działania te są fałszywe.

Niektórzy ludzie błędnie utrzymują, że Prakaśananda Sarasvati zasłynął później jako Prabodhananda Sarasvati, lecz nie jest to prawdą. Prabodhananda Sarasvati był wujkiem i mistrzem duchowym Gopala Bhatty Gosvamiego. W swoim życiu grhasthy Prabodhananda Sarasvati był mieszkańcem Śri Ranga-ksetry i należał do Vaisnava Ramanuja-sampradayi. Uważanie Prakaśanandy Sarasvati i Prabodhanandy Sarasvati za tę samą osobę jest błędem.

Madhya 17.105 Pewien bramin, który widział cudowne zachowanie Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu, przyszedł do Prakaśanandy Sarasvati i opisał charakterystyczne cechy Pana.

Madhya 17.106 Bramin ten rzekł do Prakaśanandy Sarasvati: "Jest pewien sannyasin, który przyszedł z Jagannatha Puri. Nie potrafię opisać Jego cudownego oddziaływania i chwał.

Madhya 17.107 "Wszystko, co dotyczy tego sannyasina jest wspaniałe. Ma On bardzo dobrze zbudowane i wspaniałe ciało, a Jego cera przypomina szczere złoto.

Madhya 17.108 "Ręce sięgają Mu kolan, a oczy ma niczym płatki lotosu. Obecne są w Nim wszystkie transcendentalne symptomy Najwyższej Osoby Boga.

Madhya 17.109 "Kto widzi wszystkie te cechy, bierze Go za Samego Narayana. Ktokolwiek Go ujrzy, natychmiast zaczyna intonować święte imię Krsny.

Madhya 17.110 "Słyszeliśmy ze Śrimad-Bhagavatam o symptomach bhakty pierwszej klasy. Wszystkie te symptomy manifestują się w ciele Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Madhya 17.111 "Jego język zawsze intonuje święte imię Krsny, a z oczu łzy płyn Mu bezustannie niczym nurt Gangesu.

Madhya 17.112 "Czasami tańczy, śmieje się, śpiewa i płacze, a czasami ryczy jak lew.

Madhya 17.113 "Jego imię, Krsna Caitanya, Jest wszechpomyślne dla świata. Wszystko, co się z Nim wiąże - imię, forma i cechy - jest niezrównane.

Madhya 17.114 "Przez samo ujrzenie Go można zrozumieć, że posiada On wszystkie cechy charakteryzujące Najwyższą Osobę Boga. Takie cechy są z pewnością niezwykłe. Kto da temu wiarę?"

Madhya 17.115 Prakaśananda Sarasvati bardzo się śmiał, słuchając tego opisu. Żartując i śmiejąc się z bramina, zaczął mówić, co następuje.

Madhya 17.116 Prakaśananda Sarasvati powiedział: "Tak, słyszałem o Nim. Jest On sannyasinem z Bengalu i jest bardzo sentymentalny. Słyszałem także, że należy do Bharati-sampradayi, jako że jest uczniem Keśavy Bharati. Lecz jest On jedynie symulantem."

Madhya 17.116 Znaczenie: Śri Caitanyę Mahaprabhu uważano za bhavuka (sentymentalnego), gdyż zawsze widziano Go w stanie bhava. To znaczy, że stale manifestował ekstatyczną miłość do Krsny. Jednakże głupcy uważali, że jest sentymentalny. W tym materialnym świecie tacy niby bhaktowie przejawiają czasami symptomy emocji. Ekstatycznej miłości Śri Caitanyi Mahaprabhu nie można porównywać do emocjonalnych pokazów symulantów, które są imitacją. Takie pokazy nie trwają zbyt długo. Są one tymczasowe. Faktycznie widzimy, że niektórzy emocjonalni naśladowcy ukazują pewne symptomy, lecz po takim pokazie od razu kusi ich palenie i inne rzeczy. Na początku, gdy Prakaśananda Sarasvati słyszał o czynach Śri Caitanyi Mahaprabhu, uważał, że są one dziełem oszusta. Dlatego nazwał Go loka-prataraka, oszustem. Mayavadi nie mogą zrozumieć transcendentalnych symptomów przejawianych przez bhaktę. Dlatego gdy takie symptomy się manifestują, Mayavadi zrównują je z tymczasowymi emocjonalnymi uczuciami. Jednak wypowiedź Prakaśanandy Sarasvati jest obrazą, zatem należy uważać go za ateistę (pasandi). Śrila Rupa Gosvami twierdzi, że ponieważ Prakaśananda Sarasvati nie był zaangażowany w służbę oddania dla Pana, jego sannyasę należy uważać za phalgu-vairagyę. Znaczy to, że ponieważ nie wiedział on, jak wykorzystać wszystko w służbie dla Pana, jego wyrzeczenie się świata było sztuczne.

Madhya 17.117 Prakaśananda Sarasvati mówił dalej: "Wiem, że Jego imię brzmi Śri Krsna Caitanya i towarzyszy Mu wielu sentymentalistów. Jego zwolennicy tańczą z Nim, a On wędruje z kraju do kraju i z wioski do wioski.

Madhya 17.118 "Kto tylko Go ujrzy, uznaje Go za Najwyższą Osobę Boga. Ponieważ ma On pewną mistyczną moc, którą hipnotyzuje ludzi, ktokolwiek Go widzi, ulega złudzeniu.

Madhya 17.119 "Sarvabhauma Bhattacarya był wielkim uczonym, ale słyszałem, że on także uległ szaleństwu pod wpływem towarzystwa tego Caitanyi.

Madhya 17.120 "Ten Caitanya jest sannyasinem tylko z nazwy. W rzeczywistości jest doskonałym magikiem. W każdym razie tutaj, w Kaśi, Jego sentymentalizm nie może być zbyt poszukiwany.

Madhya 17.121 "Nie spotykaj się ze Śri Caitanyą Mahaprabhu. Po prostu kontynuuj słuchanie Vedanty. Jeśli będziesz przebywał w towarzystwie parweniuszy, będziesz zgubiony w tym życiu i w następnym."

Madhya 17.121 Znaczenie: Istotne jest w tym wersecie słowo ucchrnkhala, znaczące "kapryśny". W Bhagavad-gicie (16.23) Sam Pan Krsna mówi:

yah śastra-vidhim utsrjya vartate kama-karatah

na sa siddhim avapnoti na sukham na param gatim

Jeśli ktoś działa kapryśnie i nie przestrzega zasad śastr, nigdy nie osiągnie doskonałości, szczęścia czy świata duchowego.

Madhya 17.122 Gdy bramin usłyszał, jak Prakaśananda Sarasvati mówi o Śri Caitanyi Mahaprabhu, pogrążył się w głębokim smutku. Intonując święte imię Krsny, natychmiast odszedł.

Madhya 17.123 Dzięki ujrzeniu Najwyższej Osoby Boga, Śri Caitanyi Mahaprabhu, umysł bramina był już oczyszczony. Bramin ów poszedł do Śri Caitanyi Mahaprabhu i opisał, co zaszło w obecności sannyasina Mayavadi, Prakaśanandy.

Madhya 17.124 Słysząc to Śri Caitanya Mahaprabhu lekko się uśmiechnął. Wówczas bramin znowu odezwał się do Pana.

Madhya 17.125 Bramin rzekł: "Gdy tylko wymówiłem przy nim Twoje imię, potwierdził, że je zna.

Madhya 17.126 "Krytykując Cię, trzykrotnie wypowiedział Twoje imię, mówiąc: 'Caitanya, Caitanya, Caitanya.'

Madhya 17.127 "Chociaż wypowiedział Twoje imię trzy razy, nie wymówił imienia Krsny. Ponieważ wypowiedział Twoje imię ze wzgardą, byłem bardzo zasmucony.

Madhya 17.127 Znaczenie: Prakaśananda Sarasvati oczerniał i znieważał Śri Caitanyę Mahaprabhu. Takie słowa jak brahma, caitanya, atma, paramatma, jagadiśa, iśvara, virat, vibhu, bhuma, viśvarupa i vyapaka pośrednio wskazują na Krsnę. Jednakże tego, kto intonuje te imiona, w istocie nie przyciąga Najwyższa Osoba Boga Krsna i Jego transcendentalne rozrywki. Imiona te mogą rzucić nieco światła, ale nie można dzięki nim zrozumieć, że święte imię Pana jest tożsame z Panem. Jeśli ktoś uważa imiona Pana za materialne, znaczy to, że jego zasób wiedzy jest niewielki. Filozofowie Mayavadi i pancopasakowie w żaden sposób nie mogą pojąć istnienia świata duchowego i tamtejszej pełnej szczęścia różnorodności. Nie mogą zrozumieć Absolutnej Prawdy i Jej duchowej rozmaitości - imienia, formy, cech i rozrywek. Skutkiem tego dochodzą do konkluzji, że transcendentalne czyny Krsny są mayą. Z tego względu trzeba bezpośrednio kultywować wiedzę o świętym imieniu Pana. Filozofowie Mayavadi nie znają tego faktu i dlatego dopuszczają się wielkich obraz. Nie należy słuchać niczego o Krsnie lub służbie oddania z ust impersonalistów Mayavadi.

Madhya 17.128 "Dlaczego Prakaśananda nie mógł wymówić świętych imion Krsny i Hari? Trzykrotnie intonował imię Caitanya. Mnie samo ujrzenie Ciebie skłania do intonowania świętych imion Krsny i Hari "

Madhya 17.129 Śri Caitanya Mahaprabhu odpowiedział: "Impersonaliści Mayavadi popełniają wielkie obrazy wobec Pana Krsny, dlatego wymawiają tylko słowa Brahman, atma i caitanya.

Madhya 17.130 "Święte imię Krsny nie manifestuje się w ich ustach, ponieważ obrażają oni Krsnę, Najwyższą Osobę Boga, który jest tożsamy ze Swym świętym imieniem.

Madhya 17.131 "Święte imię Pana, Jego forma i osoba są jednym i tym samym. Nie ma między nimi różnicy. Ponieważ są absolutne, są transcendentalnie szczęśliwe.

Madhya 17.132 "Nie ma różnicy między ciałem Krsny a Nim Samym, czy między Jego imieniem a Nim Samym. Lecz gdy chodzi o duszę uwarunkowaną, wszystko jest odmienne. Imię jej różne jest od ciała, od jej oryginalnej formy itd.

Madhya 17.132 Znaczenie: Śri Caitanya Mahaprabhu wykazuje tutaj braminowi, że filozofowie Mayavadi nie potrafią zrozumieć, iż żywa istota jest jakościowo równa Najwyższej Osobie Boga. Ponieważ nie akceptują tego, myślą, że żywa istota będąc uwarunkowaną przez mayę, została fałszywie oddzielona od oryginalnego Brahmana. Mayavadi wierzą, że Prawda Absolutna jest ostatecznie bezosobowa. Gdy przychodzi inkarnacja Boga lub Sam Bóg, myślą, że jest On okryty mayą. Innymi słowy impersonaliści Mayavadi sądzą, że forma Pana także jest wytworem tego materialnego świata. Ponieważ mają niewielki zasób wiedzy, nie mogą zrozumieć, że ciało Krsny nie jest odrębne od Niego Samego. Zarówno Jego ciało, jak On Sam są tą samą Prawdą Absolutną. Nie mając doskonałej wiedzy o Krsnie, impersonaliści tacy z pewnością popełniają obrazy u Jego lotosowych stóp. Dlatego nie wymawiają oryginalnego imienia Prawdy Absolutnej, Krsny. Na swój impersonalny sposób wymawiają imię bezosobowego Brahmana, duszy. Innymi słowy, pozwalają sobie pośrednio wskazywać na Prawdę Absolutną. Nawet jeśli zdarzy się im wymówić imię Govindy, Krsny czy Madhavy, to nadal nie mogą zrozumieć, że imiona te są równie dobre, jak osoba Govindy, Krsny czy Madhavy. Ponieważ ostatecznie są impersonalistami, to nawet jeśli wymawiają osobowe imię, nie ma w tym mocy. W rzeczywistości nie wierzą w Krsnę, lecz uważają te wszystkie imiona za materialne wibracje. Nie będąc w stanie docenić świętego imienia Pana, wymawiają jedynie imiona pośrednie, jak Brahman, atma i caitanya.

Faktem jest, że zarówno imię Krsny, jak i osoba Krsny są duchowe. Wszystko w Krsnie jest transcendentalne, pełne szczęścia i obiektywne. W przypadku duszy uwarunkowanej ciało oraz imię nadane przez ojca różnią się od samej duszy. To, że żywa istota utożsamia się z materialnymi obiektami, powstrzymuje ją od osiągnięcia jej rzeczywistej pozycji. Chociaż jest ona wiecznym sługą Krsny, działa inaczej. Śri Caitanya Mahaprabhu opisuje svarupę, czyli prawdziwą tożsamość żywej istoty jako jivera 'svarupa' haya --- krsnera 'nitya-dasa'. Uwarunkowana dusza zapomniała o swych prawdziwych działaniach, wykonywanych na jej oryginalnej pozycji. Nie ma to jednak miejsca w przypadku Krsny. Imię Krsny i Jego osoba są identyczne. Nie ma takiej rzeczy jak maya Krsna, gdyż Krsna nie jest produktem materialnego stworzenia. Nie ma różnicy między ciałem Krsny a Jego duszą. Krsna jest równocześnie zarówno duszą, jak i ciałem. O różnicy między ciałem a duszą mówimy w przypadku dusz uwarunkowanych. Ciało uwarunkowanej duszy jest czymś innym niż dusza, a jej imię jest czymś innym niż ciało. Ktoś może nazywać się Jan, lecz jeśli przywołamy Jana, to może on się w istocie nigdy nie pojawić. Jednakże jeśli wymawiamy święte imię Krsny, Krsna od razu jest na naszym języku. W Padma Puranie Krsna mówi, mad-bhakta yatra gayanti tatra tisthami narada: "O Narado, jestem obecny tam, gdziekolwiek Moi bhaktowie intonują." Gdy bhaktowie intonują święte imię Krsny - Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare - Pan Krsna od razu pojawia się.

Madhya 17.133 "'Święte imię Krsny jest transcendentalnie szczęśliwe. Obdarza ono wszelkimi duchowymi błogosławieństwami, gdyż jest Samym Krsną, oceanem wszelkiej przyjemności. Imię Krsny jest kompletne i jest formą wszelkich transcendentalnych smaków. W żadnym razie nie jest ono imieniem materialnym i mocą nie ustępuje Samemu Krsnie. Ponieważ imię Krsny nie jest zanieczyszczone materialnymi cechami, tak więc Jego uwikłanie w mayę jest wykluczone. Imię Krsny jest zawsze wyzwolone i duchowe; nigdy nie jest uwarunkowane prawami materialnej natury. Dzieje się tak dzięki temu, że jest tożsame z Krsną.'

Madhya 17.133 Znaczenie: Jest to cytat z Padma Purany.

Madhya 17.134 "Tępymi materialnymi zmysłami nie można pojąć świętego imienia Krsny, Jego ciała i Jego rozrywek. Manifestują się one niezależnie.

Madhya 17.134 Znaczenie: Transcendentalne ciało Krsny, Jego imię, forma, cechy, rozrywki i otoczenie składają się na Prawdę Absolutną i są równie dobre, jak Krsna (sac-cid-ananda-vigraha). Dopóki żywa istota jest uwarunkowana trzema siłami natury materialnej (dobrocią, pasją i ignorancją), dopóty obiekty jej materialnych zmysłów: materialna forma, smak, zapach, dźwięk i dotyk, nie pomogą jej w zrozumieniu duchowej wiedzy i szczęścia. Objawiane są one raczej czystemu bhakcie. Nasze materialne imię, forma i cechy z pewnością różnią się od siebie. W materialnym świecie nie istnieje koncepcja Absolutu. Kiedy jednak przychodzimy do świadomości Krsny, stwierdzamy, że nie ma materialnej różnicy między ciałem Krsny a Jego imionami, czynami i otoczeniem.

Madhya 17.135 "Święte imię Krsny, Jego transcendentalne cechy i rozrywki, jak również Sam Pan Krsna są jednakowe. Wszystkie są duchowe i pełne szczęścia.

Madhya 17.136 "'Dlatego materialne zmysły nie mogą docenić świętego imienia Krsny, Jego formy, cech i rozrywek. Gdy uwarunkowana dusza otwiera oczy na świadomość Krsny i pełni służbę, wykorzystując język do intonowania świętego imienia Pana oraz smakowania resztek Jego pożywienia, wówczas język oczyszcza się i stopniowo zaczynamy rozumieć, kim naprawdę jest Krsna.'

Madhya 17.136 Znaczenie: Werset ten zapisany jest w Bhakti-rasamrta-sindhu (1.2.234).

Madhya 17.137 "Smaki rozrywek Pana Krsny, które są pełne szczęścia, odciągają jnaniego od przyjemności realizacji Brahmana i podbijają go.

Madhya 17.137 Znaczenie: Kiedy ktoś rozumie, że nie należy do świata materialnego, lecz do świata duchowego, określa się go jako wyzwolonego. Usytuowanie w świecie duchowym jest z pewnością przyjemne, lecz ci, którzy realizują transcendentalne imię, formę, cechy i rozrywki Pana Krsny, cieszą się transcendentalnym szczęściem o wiele bardziej niż ten, kto po prostu zrealizował jaźń. Gdy ktoś znajduje się na platformie samorealizacji, Krsna może go bez trudu przyciągnąć i wtedy zostaje on sługą Pana. Wyjaśnia to Bhagavad-gita:

brahma-bhutah prasannatma na śocati na kanksati

samah sarvesu bhutesu mad-bhaktim labhate param

"Ten, kto jest usytuowany w taki transcendentalny sposób, od razu realizuje Najwyższego Brahmana i staje się w pełni radosny. Nie rozpacza nigdy ani niczego nie pragnie, jednakowo ustosunkowanym będąc do każdej żywej istoty. W tym stanie osiąga czystą służbę oddania dla Mnie." (Bg. 18.54)

Gdy ktoś dostąpi duchowej realizacji (brahma-bhuta), osiąga szczęście (prasannatma), gdyż uwalnia się od materialnych koncepcji. Tego, kto osiągnął tę platformę, nie nękają materialne działania i ich reakcje. Każdego widzi on na platformie duszy (panditah sama-darśinah). Kiedy ktoś jest całkowicie zrealizowany, może wznieść się na platformę czystej służby oddania (mad-bhaktim labhate param). Gdy dochodzi do platformy bhakti (służby oddania), automatycznie realizuje, kim jest Krsna.

bhaktya mam abhijanati yavan yaś casmi tattvatah

tato mam tattvato jnatva viśate tad-anantaram

"Jedynie przez służbę oddania można poznać Mnie, Najwyższą Osobę Boga, takim jakim jestem. A będąc w pełni świadomym Mnie, dzięki takiemu oddaniu, można wejść do królestwa Boga." (Bg. 18.55)

Tylko na platformie bhakti można zrozumieć Najwyższą Osobę Boga, Krsnę, i Jego transcendentalne imię, formę, cechy, rozrywki i otoczenie. Gdy ktoś posiada takie duchowe kwalifikacje (viśate tad-anantaram), wolno mu wejść do królestwa Boga i powrócić do domu, do Boga.

Madhya 17.138 "'Składam pełne szacunku pokłony mojemu mistrzowi duchowemu, synowi Vyasadevy, Śukadevie Gosvamiemu. To on pokonuje wszystkie niepomyślne rzeczy w tym wszechświecie. Chociaż na początku pochłonięty był szczęściem realizacji Brahmana i żył w odludnym miejscu, porzucając wszelkie inne rodzaje świadomości, zauroczyły go najbardziej melodyjne rozrywki Pana Śri Krsny. Dlatego łaskawie wypowiedział najwyższą Puranę, zwaną Śrimad-Bhagavatam, która jest jasnym światłem Prawdy Absolutnej i która opisuje czyny Pana Krsny.'

Madhya 17.138 Znaczenie: Werset ten, znajdujący się w Śrimad-Bhagavatam (12.12.68), wypowiedział Suta Gosvami.

Madhya 17.139 "Transcendentalne cechy Śri Krsny są całkowitym szczęściem i przyjemnością. Dlatego też cechy Pana Krsny odciągają od szczęścia samorealizacji nawet umysły osób samozrealizowanych.

Madhya 17.140 "'Miłosna służba dla Śri Krsny, który ma transcendentalne cechy i dokonuje wspaniałych czynów, przyciąga także tych, którzy są zadowoleni w sobie i nie żywią zewnętrznych materialnych pragnień. Hari, Osoba Boga, nazywany jest Krsną, gdyż posiada takie transcendentalnie atrakcyjne cechy.'

Madhya 17.141 "Nie mówiąc już o rozrywkach Śri Krsny, nawet zapach listków tulasi ofiarowanych Jego lotosowym stopom przyciąga umysły osób samozrealizowanych.

Madhya 17.142 "'Kiedy podmuch wiatru niosący zapach listków tulasi i szafranu z lotosowych stóp lotosookiej Osoby Boga wniknął przez nozdrza do serc tych mędrców [Kumarów], doświadczyli oni zmiany zarówno w ciele, jak i w umyśle, mimo że byli przywiązani do zrozumienia bezosobowego Brahmana.'

Madhya 17.142 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (3.15.43). Vidura i Maitreya dyskutowali o brzemienności Diti. Ciąża Diti wywołała wielki strach w półbogach, dlatego też poszli zobaczyć się z Panem Brahmą. Pan Brahma wyjaśnił oryginalne zajście związane z klątwą, jaką Catuhsana Kumarowie rzucili na Jayę i Vijayę. Czasami Catuhsana Kumarowie odwiedzali Najwyższą Osobę Boga na Vaikunthach, lecz pewnego razu przy siódmej bramie powstrzymali ich dwaj odźwierni o imionach Jaya i Vijaya. Powodowani zazdrością Jaya i Vijaya nie pozwolili Kumarom wejść, dlatego ci rozgniewali się i przeklęli Jayę i Vijayę, skazując ich na narodziny w materialnym świecie w rodzinie asurów. Osoba Boga, będąc wszechwiedzącym, natychmiast zrozumiał, co się stało i wyszedł ze Swoją wieczną towarzyszką, boginią szczęścia. Catuhsana Kumarowie złożyli Panu pokłony. Dzięki samemu ujrzeniu Pana oraz zapachowi tulasi i szafranu z Jego lotosowych stóp, Kumarowie stali się bhaktami i porzucili swój długo pielęgnowany impersonalizm. Tak więc czterej Kumarowie zostali zmienieni w Vaisnavów po prostu dzięki temu, że powąchali aromatyczne tulasi zmieszane z szafranem. Ci, którzy rzeczywiście są na platformie realizacji Brahmana i nie popełnili obraz wobec lotosowych stóp Krsny, mogą stać się Vaisnavami po prostu dzięki powąchaniu aromatu lotosowych stóp Pana. Jednak tych, którzy popełniają zniewagi czy są demonami, nigdy nie przyciąga osobowy aspekt Pana, mimo że mogą wielokrotnie odwiedzać świątynię Pana. We Vrndavanie widzieliśmy wielu sannyasinów Mayavadi, którzy nie przychodzą nawet do świątyni Govindaji, Gopinatha czy Madana-mohany, ponieważ myślą, że takie świątynie są mayą. Dlatego określa się ich terminem Mayavadi. Tak więc Śri Krsna Caitanya Mahaprabhu powiedział, że Mayavadi dopuszczają się największych zniewag.

Madhya 17.143 "Ponieważ Mayavadi popełniają wielkie obrazy i są ateistycznymi filozofami, święte imię Krsny nie wychodzi z ich ust.

Madhya 17.143 Znaczenie: Ponieważ filozofowie Mayavadi bezustannie znieważają Najwyższą Osobę Boga mówiąc, że nie ma On głowy, rąk czy nóg, pozostają grzesznikami przez wiele, wiele żywotów, mimo że częściowo zrealizowali Brahmana. Jednakże jeśli tacy impersonaliści nie popełniają obraz u lotosowych stóp Pana, to w towarzystwie wielbiciela stają się bhaktami. Innymi słowy, jeśli impersonalista nie dopuszcza się obraz, może stać się bhaktą, o ile otrzyma szansę obcowania z innymi bhaktami. Jeżeli popełnia obrazy, nie może się nawrócić nawet dzięki towarzystwu Najwyższej Osoby Boga. Śri Krsna Caitanya Mahaprabhu bardzo się obawiał tego popełniającego obrazy Mayavadi, zatem powiedział, co następuje.

Madhya 17.144 "Przyszedłem do tego miasta Kaśi, by sprzedać Swoje emocjonalne ekstatyczne uczucia, lecz nie mogę znaleźć żadnych nabywców. Jeśli ich nie sprzedam, będę zmuszony zabrać je z powrotem do domu.

Madhya 17.145 "Przyniosłem do tego miasta ciężki ładunek do sprzedania. Bardzo trudno będzie Mi go zabrać z powrotem, dlatego jeśli dostanę choć część ceny, sprzedam go tutaj, w tym mieście Kaśi."

Madhya 17.145 Znaczenie: Śri Caitanya Mahaprabhu sprzedawał transcendentalne święte imię Pana. Jednakże Kaśi było miastem Mayavadi (impersonalistów), a tacy ludzie nigdy nie będą intonowali świętych imion maha-mantry Hare Krsna. Dlatego też Śri Caitanya Mahaprabhu był rozczarowany. W jaki sposób mógł uczyć Mayavadi, jakie znaczenie ma intonowanie maha-mantry Hare Krsna? Intonowanie świętego imienia Pana pociąga wyłącznie czystych bhaktów, a takich nie można było znaleźć w Kaśi. Zatem towar Caitanyi Mahaprabhu z pewnością był bardzo ciężki. Dlatego Pan zasugerował, że skoro w Kaśi nie ma czystych bhaktów, to temu, kto byłby choć odrobinę skłonny intonować mantrę Hare Krsna, oddałby ten wielki ładunek, choć nie otrzyma za to należnej zapłaty.

W rzeczywistości doświadczyliśmy tego na Zachodzie, gdy przybyliśmy tu, by szerzyć ruch Hare Krsna. Gdy w 1965 roku dotarliśmy do Nowego Jorku, nigdy nie przypuszczaliśmy, że maha-mantra Hare Krsna zostanie przyjęta w tym kraju. Niemniej jednak zapraszaliśmy ludzi do naszego przyulicznego sklepiku, aby przyłączyli się do intonowania mantry Hare Krsna. Święte imię Pana jest tak atrakcyjne, że młodzi ludzie, którzy mieli po prostu szczęście przyjść do naszego sklepiku w Nowym Jorku, stali się świadomi Krsny. Chociaż misję tę rozpoczęto z nieznacznym kapitałem, teraz rozwija się ona pomyślnie. Głoszenie maha-mantry Hare Krsna na Zachodzie stało się sukcesem, gdyż ci młodzi ludzie nie popełniali obraz. Ci młodzi, którzy przyłączali się do tego ruchu, nie stali zbyt wysoko pod względem czystości, nie mieli też odpowiedniego wykształcenia w wiedzy wedyjskiej, lecz uwierzyli w znaczenie ruchu Hare Krsna, ponieważ nie popełniali obraz. Teraz jesteśmy bardzo szczęśliwi widząc, że w krajach zachodnich ruch ten robi coraz większe postępy. Dlatego wnioskujemy, że tzw. mleccha i yavana z krajów zachodnich są bardziej oczyszczeni niż popełniający obrazy Mayavadi czy ateistyczni impersonaliści.

Madhya 17.146 Powiedziawszy to, Śri Caitanya Mahaprabhu przyjął tego bramina na Swojego bhaktę. Następnego ranka Pan wstał bardzo wcześnie i wyruszył do Mathury.

Madhya 17.147 Gdy Śri Caitanya Mahaprabhu wyruszył do Mathury, wszyscy trzej bhaktowie zaczęli iść z Nim. Jednak Pan nie pozwolił im podążać za Sobą i z pewnego oddalenia poprosił, by wrócili do domu.

Madhya 17.148 Czując rozłąkę z Panem, trójka ta zwykła spotykać się i wysławiać święte cechy Pana. W ten sposób pochłonięci byli ekstatyczną miłością.

Madhya 17.149 Następnie Śri Caitanya Mahaprabhu udał się do Prayag, gdzie wykąpał się u zbiegu Gangesu i Yamuny. Następnie odwiedził świątynię Veni Madhavy, gdzie intonował i tańczył w ekstatycznej miłości.

Madhya 17.149 Znaczenie: Miasto Prayag położone jest kilka mil od Allahabad. Nazwę swą zawdzięcza pomyślnie spełnianym tam ofiarom. Jest powiedziane, prakrstah yagah yaga-phalam yasmat: jeśli ktoś spełnia ofiary w Prayag, z pewnością bez trudu od razu otrzyma rezultat. Prayag nazywany jest też Tirtharaja, królem wszystkich miejsc pielgrzymek. To święte miejsce usytuowane jest u zbiegu Gangesu i Yamuny. Corocznie odbywa się tam jarmark zwany Magha-mela, a co dwanaście lat ma też miejsce Kumbha-mela. W każdym razie corocznie przybywa tam wielu ludzi, aby się wykąpać. Podczas Magha-meli przychodzą na ogół ludzie z okolicy, a w czasie Kumbha-meli przybywają ludzie z całej Indii, aby tam mieszkać i kąpać się w Gangesie i Yamunie. Ktokolwiek uda się tam, od razu odczuwa duchowy wpływ tego miejsca. Znajdujący się tam fort został wybudowany około pięciuset lat temu przez cesarza Akbara, a w pobliżu niego jest miejsce nazywane Triveni. Po drugiej stronie Prayag znajduje się stara siedziba zwana Pratisthana-pura, znana też dobrze jako Jhunsi. Ponieważ mieszka tam wiele świętych osób, jest ono bardzo atrakcyjne z duchowego punktu widzenia.

Madhya 17.150 Gdy tylko Śri Caitanya Mahaprabhu zobaczył rzekę Yamunę, rzucił się do niej. Balabhadra Bhattacarya pospiesznie chwycił Go i bardzo ostrożnie podniósł.

Madhya 17.151 Pan pozostał w Prayag przez trzy dni. Rozdawał święte imię Krsny i ekstatyczną miłość. W ten sposób wyzwolił wielu ludzi.

Madhya 17.152 Gdziekolwiek w drodze do Mathury Pan zatrzymał się na odpoczynek, rozdawał święte imię Krsny i ekstatyczną miłość do Niego. W ten sposób sprawiał, że ludzie tańczyli.

Madhya 17.153 Wędrując po Południowych Indiach, Pan wyzwolił wielu ludzi. Kiedy podróżował po części zachodniej, także wielu nawrócił na Vaisnavizm.

Madhya 17.153 Znaczenie: Niegdyś Śri Caitanya Mahaprabhu nawracał ludzi podróżując po Południowych i Zachodnich Indiach. Podobnie ten ruch Hare Krsna wyzwala teraz ludzi ze świata zachodniego, tam gdzie tylko bhaktowie intonują święte imiona. Wszystko to dzieje się za sprawą łaski Pana. Śri Caitanya Mahaprabhu przepowiedział, że wyzwoli ludzi z każdego miasta i każdej wioski na świecie, dając im szansę intonowania maha-mantry Hare Krsna.

Madhya 17.154 Idąc do Mathury, Pan kilkakrotnie przeprawiał się przez Yamunę. Gdy tylko widział tę rzekę, natychmiast do niej wskakiwał, tracąc przytomność w ekstazie miłości do Krsny.

Madhya 17.155 Gdy zbliżył się do Mathury i ujrzał miasto, padł na ziemię i pogrążony w wielkiej ekstatycznej miłości złożył pokłony.

Madhya 17.156 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu wkroczył do Mathury, wykąpał się w Viśrama-ghata. Następnie odwiedził miejsce narodzin Krsny i zobaczył Bóstwo o imieniu Keśavaji. Złożył temu Bóstwu pełne szacunku pokłony.

Madhya 17.156 Znaczenie: Obecnie w świątyni Keśavaji wprowadzono wiele ulepszeń. Kiedyś Keśavaji-mandirę zaatakował cesarz Aurangzeb, który wybudował tak wielki meczet, że w porównaniu z nim świątynia Keśavaji była znikoma. Lecz ulepszono ją przy pomocy wielu bogatych Madwari, a teraz buduje się ogromną świątynię, przy której meczet sprawia wrażenie mniejszego. Dokonano tam licznych odkryć archeologicznych i wielu ludzi z obcych krajów zaczyna doceniać miejsce narodzin Krsny. Ruch świadomości Krsny przyciąga do świątyni Keśavaji wielu obcokrajowców, a teraz będzie ich także przyciągała świątynia Krsna-Balaramy we Vrndavanie.

Madhya 17.157 Gdy Śri Caitanya Mahaprabhu intonował, tańczył i wydawał głośne dźwięki, wszyscy ludzie byli zdumieni, widząc Jego ekstatyczną miłość.

Madhya 17.158 Pewien bramin padł do lotosowych stóp Śri Caitanyi Mahaprabhu, a potem zaczął tańczyć z Nim w ekstatycznej miłości.

Madhya 17.159 Obaj tańczyli w ekstatycznej miłości i obejmowali się nawzajem. Wznosząc ramiona, mówili: "Intonujcie święte imiona Hari i Krsny!"

Madhya 17.160 Wtedy wszyscy ludzie zaczęli intonować: "Hari! Hari!" i powstał wielki zgiełk. Kapłan służący Panu Keśavie ofiarował Śri Caitanyi Mahaprabhu girlandę.

Madhya 17.161 Gdy ludzie ujrzeli taniec i intonowanie Śri Caitanyi Mahaprabhu, przepełnili się zdumieniem i wszyscy stwierdzili: "Taka transcendentalna miłość nigdy nie jest czymś pospolitym."

Madhya 17.162 Ludzie powiedzieli: "Na sam widok Śri Caitanyi Mahaprabhu wszyscy szaleją z miłości do Krsny. Wszyscy śmieją się, płaczą, tańczą, intonują i biorą święte imię Krsny.

Madhya 17.163 "Śri Caitanya Mahaprabhu jest z pewnością pod każdym względem inkarnacją Pana Krsny. Teraz przyszedł do Mathury, by wszystkich wyzwolić."

Madhya 17.164 Potem Śri Caitanya Mahaprabhu wziął bramina na bok. Gdy usiedli w odosobnionym miejscu, Pan zaczął zadawać mu pytania.

Madhya 17.165 Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział: "Jesteś starszym braminem, szczerym i zaawansowanym w życiu duchowym. Skąd otrzymałeś to transcendentalne bogactwo ekstatycznej miłości do Krsny?"

Madhya 17.166 Bramin odpowiedział: "Gdy Jego Świątobliwość Śrila Madhavendra Puri podróżował, wstąpił do miasta Mathury.

Madhya 17.167 "Będąc w Mathurze Śripada Madhavendra Puri odwiedził mój dom i przyjął mnie na ucznia. Zjadł nawet obiad w mym domu.

Madhya 17.168 "Po zainstalowaniu Bóstwa Gopala, Śrila Madhavendra Puri pełnił dla Niego służbę. To samo Bóstwo nadal jest wielbione na wzgórzu Govardhana."

Madhya 17.169 Gdy tytko Caitanya Mahaprabhu usłyszał o związku między Madhavendrą Puri i braminem, złożył pokłony u jego stóp, a przestraszony bramin też od razu padł Panu do stóp.

Madhya 17.170 Śri Caitanya Mahaprabhu rzekł: "Jesteś na platformie Mego mistrza duchowego, a Ja jestem twoim uczniem. Ponieważ jesteś Moim mistrzem duchowym, nie wypada, byś składał Mi pokłony."

Madhya 17.171 Usłyszawszy to, bramin przeląkł się i powiedział: "Czemu mówisz w ten sposób? Jesteś przecież sannyasinem.

Madhya 17.172 "Widząc Twą ekstatyczną miłość mogę sobie tylko wyobrazić, że musisz mieć jakiś związek z Madhavendrą Puri. Takie jest moje zrozumienie.

Madhya 17.173 "Tego rodzaju ekstatycznej miłości można doświadczyć tylko wtedy, gdy ma się związek z Madhavendrą Puri. Bez niego nie może być nawet śladu ekstatycznej miłości "

Madhya 17.174 Wtedy Balabhadra Bhattacarya wyjaśnił, jaki związek łączy Madhavendrę Puri i Śri Caitanyę Mahaprabhu, Dowiedziawszy się o tym, bramin bardzo się ucieszył i zaczął tańczyć.

Madhya 17.175 Następnie bramin wziął Śri Caitanyę Mahaprabhu do swego domu i z własnej nieprzymuszonej woli zaczął służyć Panu na różne sposoby.

Madhya 17.176 Poprosił Balabhadrę Bhattacaryę, by ugotował obiad dla Śri Caitanyi Mahaprabhu, a wtedy Pan, uśmiechając się, rzekł co następuje.

Madhya 17.177 Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział: "W twoim domu jadł już obiad Madhavendra Puri. Zatem możesz gotować i podać mi pożywienie. Taka jest Moja instrukcja."

Madhya 17.178 "Cokolwiek by nie uczynił wielki człowiek, zwykli ludzie podążają w jego ślady. Standard, jaki ustanawia swoim przykładnym zachowaniem, przyjmuje cały świat "

Madhya 17.178 Znaczenie: Jest to cytat z Bhagavad-gity (3.21).

Madhya 17.179 Bramin należał do społeczności braminów Sanodiya, a sannyasin nie przyjmuje pożywienia od takiego bramina.

Madhya 17.179 Znaczenie: W północno-zachodniej Indii wśród vaiśyów występują różne podgrupy. Śrila Bhaktivinoda Thakura wykazuje że podzieleni są oni na Agaraoyalów, Kalaoyarów i Sanoyadów. Agaraoyalowie uważani są za vaiśyów pierwszej klasy, zaś Kalaoyarowie i Sanoyadowie z powodu swej zawodowej degradacji uważani są za niższych. Kalaoyarowie piją na ogół wino i używają innych środków toksycznych. Chociaż są vaiśyami, uważa się, że należą do niższej klasy. Kapłani, którzy kierują Kalaoyarami i Sanoyadami, nazywani są braminami Sanodiya. Śrila Bhaktivinoda Thakura oznajmia, że w Bengalu słowo sanoyada wskazuje na suvarna-vanik. W Bengalu są kapłani, kierujący społecznością suvarna-vanik, którą także uważa się za niską klasę. Nie ma zbytniej różnicy między Sanoyada a suvarna-vanik. Na ogół suvarna-vanik to bankierzy, którzy zajmują się złotem i srebrem. W Indiach Zachodnich Agaraoyalowie także wykonują profesję bankierów. To jest oryginalne zajęcie społeczności suvarna-vanik, czyli Agaraoyalów. Źródła historyczne mówią, że Agaraoyalowie pochodzą z północnej krainy zwanej Ayodha i stamtąd też pochodzi społeczność suvarna-vanik. Można sądzić, że suvarna-vanik i Agaraoyalowie należą do tej samej społeczności. Bramini Sanodiya byli przewodnikami Kalaoyarów i Sanoyadów. Dlatego uważani są za braminów niższej klasy i sannyasinowi nie wolno przyjmować od nich jałmużny czy pożywienia. Jednak Śri Caitanya Mahaprabhu zjadł obiad ugotowany przez bramina Sanodiya tylko dlatego, że należał on do wspólnoty Madhavendry Puri. Śrila Madhavendra Puri był mistrzem duchowym Iśvary Puri, który był mistrzem duchowym Śri Caitanyi Mahaprabhu. Tak więc duchowy związek jest ustanawiany na platformie duchowej, bez brania pod uwagę materialnej niższości czy wyższości.

Madhya 17.180 Chociaż bramin ten należał do społeczności Sanodiya, Śrila Madhavendra Puri spostrzegł, że zachowuje się jak Vaisnava i dlatego przyjął go na ucznia. Madhavendra Puri przyjął także ugotowane przez niego pożywienie.

Madhya 17.181 Dlatego Śri Caitanya Mahaprabhu z chęcią poprosił bramina o pożywienie, a ten, czując naturalną pokorę, tak zaczął mówić.

Madhya 17.182 "Ofiarowanie Tobie pożywienia to dla mnie wielkie szczęście. Jesteś Najwyższym Panem i będąc na transcendentalnej pozycji w żaden sposób nie jesteś ograniczony.

Madhya 17.183 "Głupcy będą Cię znieważać, ale nie będę tolerował słów takich złośliwych ludzi."

Madhya 17.183 Znaczenie: Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura zauważa, że chociaż bramin ten nie należał do wyższej grupy społecznej, bez żadnej obawy ganił kastowych tzw. braminów, ponieważ był usytuowany na platformie czystej służby oddania. Istnieją ludzie, którzy sprzeciwiają się temu, że Śri Caitanya Mahaprabhu akceptował Vaisnavę z niższej kasty. Sądzą oni, że maha-prasada nie jest transcendentalne, dlatego określamy ich tutaj jako murkha (głupców) i dusta (złośliwych). Czysty bhakta ma taką moc, by rzucić wyzwanie tego rodzaju osobom z wyższych kast i jego odważnych wypowiedzi nie należy uważać za błędne czy nadęte. Przeciwnie, należy uznać, że jest on szczery. Taka osoba nie lubi schlebiać braminom z wysokiej klasy, którzy nie należą do społeczności Vaisnava.

Madhya 17.184 Śri Caitanya Mahaprabhu odpowiedział: "Vedy, Purany i wielcy uczeni mędrcy nie zawsze zgadzaj się ze sobą. Skutkiem tego istnieją różne zasady religijne.

Madhya 17.184 Znaczenie: Bez osiągnięcia Prawdy Absolutnej nie może być mowy o porozumieniu. Nasav rsir yasya matam na bhinnam: jest powiedziane, że wielki uczony czy mędrzec nie może być wzniosłą osobą, jeśli nie ma odmiennego zdania. Na platformie materialnej porozumienie nie jest możliwe, dlatego istnieją różne systemy religijne. Jednakże Prawda Absolutna jest jedna i gdy jesteśmy usytuowani w Prawdzie Absolutnej wtedy nie ma niezgody. Na tej absolutnej platformie wielbi się Osobę Boga. Jak oznajmia Bhagavad-gita (18.55): bhaktya mam abhijanati yavan yaś casmi tattvatah. Na platformie absolutnej wielbione jest jedno Bóstwo i proces wielbienia też jest jeden. Jest nim bhakti.

Na całym świecie istnieje wiele różnych religii, ponieważ nie wszystkie one są na absolutnej platformie służby oddania. Jak potwierdza Bhagavad-gita (18.66): sarva-dharman parityajya mam ekam śaranam vraja. Słowo ekam znaczy "jeden", Krsna. Na tej platformie nie ma różnych systemów religijnych. Według Śrimad-Bhagavatam (1.1.2): dharmah projjhita-kaitavo 'tra. Na platformie materialnej występują różnice między systemami religijnymi. Śrimad-Bhagavatam od samego początku opisuje je jako dharmah kaitavah, religie oszukańcze. Żadna z tych religii nie jest naprawdę autentyczna. Prawdziwy system religijny to taki, który umożliwia stanie się bhaktą Najwyższej Osoby Boga. Używając słów Śrimad-Bhagavatam (1.2.6):

sa vai pumsam paro dharmo yato bhaktir adhoksaje

ahaituky apratihata yayatma suprasidati

"Najwyższym zajęciem [dharmą] dla całej ludzkości jest to, które prowadzi do osiągnięcia miłosnej służby oddania dla transcendentalnego Pana. Taka służba oddania musi być nieprzerwana i niemotywowana, tylko wtedy bowiem może ona całkowicie zadowolić jaźń.

Na tej platformie nie istnieje nic poza służbą dla Pana. Gdy nie mamy ukrytych motywacji, wtedy z pewnością panuje jedność i zgodność zasad. Ponieważ każdy ma inne ciało i umysł, potrzebne są różne rodzaje religii. Lecz gdy jest się usytuowanym na platformie duchowej, nie istnieją żadne różnice cielesne czy umysłowe. Skutkiem tego na platformie absolutnej istnieje jedność religii.

Madhya 17.185 "Postępowanie bhakty ustanawia prawdziwy cel zasad religijnych. Zachowanie Madhavendry Puri Gosvamiego jest esencją takich religijnych zasad."

Madhya 17.185 Znaczenie: Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura komentuje ten ustęp w następujący sposób. Człowiek uczciwy czyli sadhu, nazywany jest mahajanem lub mahatmą. Bhagavad-gita w ten sposób opisuje mahatmę:

mahatmanas tu mam partha daivim prakrtim aśritah

bhajanty ananya-manaso jnatva bhutadim avyayam

"O synu Prthy, wielkie, nie ulegające złudzeniu dusze chronione są przez boską naturę. Znając Mnie jako Najwyższą Osobę Boga, pierwotnego i nieograniczonego, całkowicie angażują się w służbę oddania." (Bg. 9.13)

W materialnym świecie różni wierzący ludzie rozumieją słowo mahatma w odmienny sposób. Osoby świeckie także wysuwają różne punkty widzenia albo koncepcje. Uwarunkowana dusza zajęta zadowalaniem zmysłów poznaje mahajana po zadowalaniu zmysłów, jakie ten oferuje. Na przykład człowiek interesu może uważać za mahajana jakiegoś bankiera, a pragnący materialnej przyjemności karmici mogą uważać za mahajanów takich filozofów, jak Jaimini. Jest wielu yoginów, którzy chcą kontrolować zmysły i dla nich mahajanem jest Patanjali Rsi. Dla jnanich mahajanami są: ateista Kapila, Vaśistha, Durvasa, Dattatreya i inni filozofowie impersonaliści. Demony uznają za mahajanów: Hiranyaksę, Hiranyakaśipu, Ravanę, syna Ravany Meghanadę oraz Jarasandhę i innych. Dla materialistycznych antropologów spekulujących o ewolucji ciała mahajanem jest osoba w rodzaju Darwina. Naukowcy, których zwiodła zewnętrzna energia Krsny, nie mają żadnego związku z Najwyższą Osobą Boga, a mimo to niektórzy przyjmują ich za mahajanów. Podobnie, za mahajanów uznawani są czasami także filozofowie, historycy, literaci, oratorzy oraz społeczni i polityczni przywódcy. Tego rodzaju mahajanów poważają określeni ludzie, których opisuje Śrimad-Bhagavatam (2.3.19):

śva-vid-varahostra-kharaih samstutah purusah paśuh

na yat-karna-pathopeto jatu nama gadagrajah

"Ludzie, którzy są jak psy, wieprze, wielbłądy i osły, wychwalają tych, którzy nigdy nie słuchają o transcendentalnych rozrywkach Pana Krsny, wybawcy od wszelkiego zła."

Tak więc na platformie materialnej zezwierzęconych przywódców wielbią zwierzęta. Czasami lekarze, psychiatrzy i działacze społeczni próbują złagodzić cielesny ból, nieszczęście i strach, lecz pozbawieni są wiedzy o duchowej tożsamości i nie mają związku z Bogiem. Mimo to osoby będące w iluzji uważają ich za mahajanów. Ludzie oszukujący samych siebie przyjmują czasami przywódców czy mistrzów duchowych z porządku kapłańskiego wyznawanego oficjalnie przez kodeksy materialnego życia. W ten sposób są oszukiwani przez kapłanów z urzędu. Czasami ludzie uznają za mahajanów tych, których Śrila Vrndavana dasa Thakura określił jako dhanga-vipra (braminów oszustów). Tacy oszuści imitują cechy Śrila Haridasa Thakury i zazdroszczą jemu, który z pewnością był mahajanem. Podejmują wielkie zewnętrzne wysiłki, reklamując siebie jako wielkich bhaktów Pana lub jako hipnotyzerów, mistyków wyszkolonych w magii, hipnozie i cudach. Czasami ludzie akceptują demony takie jak: Putana, Trnavarta, Vatsa, Baka, Aghasura i Dhenuka, Kaliya i Pralamba. Czasami akceptują naśladowców i przeciwników Najwyższej Osoby Boga, takich jak: Paundraka, Śrgala Vasudeva, mistrz duchowy demonów (Śukracarya) bądź ateistów: Carvaka, król Vena, Sugata i Arhat Tego rodzaju ludzie nie mają wiary w Śri Caitanyę Mahaprabhu jako Najwyższą Osobę Boga. Akceptują raczej bezbożnych oszustów, którzy siebie przedstawiają jako inkarnacje Boga i przy pomocy żonglerki słownej oszukują głupców z tego materialnego świata. W ten sposób wielu drani uznaje się za mahajanów.

W tym materialnym świecie można zasłynąć jako karma-vira, czyli człowiek, który odnosi sukces działając dla własnej przyjemności, albo można też z dużym powodzeniem spełniać obowiązki religijne. Na polu umysłowej spekulacji można zyskać sławę bohatera (jnana-vira) i można też być bardzo słynnym ascetą. W każdym razie Śrimad-Bhagavatam (3.23.56) wypowiada się w tej kwestii w następujący sposób:

neha yat karma dharmaya na viragaya kalpate

na tirtha-pada-sevayai jivann api mrto hi sah

"Ten, dla którego celem pracy nie jest wzniesienie się na platformę życia religijnego i ten, który spełniając religijne rytuały nie wznosi się na platformę wyrzeczenia, oraz ten, kto usytuowany jest w wyrzeczeniu, lecz to nie wiedzie go do służby oddania dla Najwyższej Osoby Boga, musi być uważany za martwego, mimo iż oddycha."

Wniosek jest więc taki, że pobożne czyny, działania dla przyjemności, zasady religijne i wyrzeczenie muszą ostatecznie prowadzić do służby oddania. Istnieją różnego rodzaju procesy służenia. Można służyć własnemu krajowi, ludziom, społeczeństwu, varnaśrama-dharmie, chorym, ubogim, bogatym, kobietom, półbogom itd. Wszystko to zalicza się do kategorii zadowalania zmysłów, czyli przyjemności w materialnym świecie. Najbardziej żałosne jest to, że takie materialne działanie w mniejszym czy większym stopniu przyciąga ludzi, i że tych, którzy takim działaniom przewodzą uważa się za mahajanów, wielkich idealnych liderów. W rzeczywistości są oni jedynie przywódcami, którzy wiodą na manowce, lecz zwykły człowiek nie potrafi zrozumieć, że jest wprowadzany w błąd.

Narottama dasa Thakura mówi, sadhu-śastra-guru-vakya, cittete kariya aikya. Sadhu jest to wielka osoba jak Śri Caitanya Mahaprabhu. Śastry to nakazy pism objawionych. Osoby pozbawione służby oddania czasami błędnie przyjmują tych, którzy kierują się przyziemnymi motywacjami za mahajanów. Jedyną motywacją musi być krsna-bhakti, służba oddania dla Pana. Czasami za mahajanów uważa się osoby działające dla przyjemności, jałowych filozofów, niewielbicieli, yoginów mistyków, ludzi przywiązanych do materialnego bogactwa, kobiet oraz pieniędzy. Jednakże Śrimad-Bhagavatam (6.3.25) w następujący sposób wypowiada się o takich nieautoryzowanych mahajanach:

prayena veda tad idam na mahajano 'yam

devya vimohita-matir bata mayayalam

trayyam jadi-krta-matir madhu-puspitayam

vaitanike mahati karmani yujyamanah

W tym materialnym świecie głupcy nie znający wartości służby oddania przyjmują za mahajanów karmitów (osoby działające dla własnej przyjemności). Ich doczesna inteligencja i mentalne metody spekulatywne znajdują się pod kontrolą trzech sił natury materialnej, skutkiem tego nie mogą zrozumieć czystej służby oddania. Nęceni przez materialne czynności stają się wielbicielami materialnej natury. Tak więc znani są jako osoby działające dla przyjemności. Tacy ludzie uwikłają się nawet w materialne czynności ukryte pod płaszczykiem działań duchowych. Bhagavad-gita określa ich jako veda-vada-rata. Nie rozumieją oni prawdziwego celu Ved, a mimo to sądzą, że są wedyjskimi autorytetami. Ludzie dokładnie zorientowani w literaturze wedyjskiej muszą znać Krsnę jako Najwyższą Osobę Boga. Vedaiś ca sarvair aham eva vedyah. (Bg. 15.15)

Człowiek okryty złudzeniem nie potrafi zrozumieć właściwej drogi, dlatego Śri Caitanya Mahaprabhu mówi: dharma-sthapana-hetu sadhura vyavahara. Postępowanie bhakty jest kryterium dla wszystkich innych zachowań. Śri Caitanya Mahaprabhu Sam przestrzegał zasad oddania i uczył innych, by się do nich stosowali. Puri-gosanira ye acarana, sei dharma sara. Śri Caitanya Mahaprabhu Sam naśladował zachowanie Madhavendry Puri i radził innym, by stosowali się do jego zasad. Niestety, ludzie od czasów niepamiętnych są zauroczeni materialnym ciałem.

yasyatma-buddhih kunape tridhatuke

sva-dhih kalatradisu bhauma ijya-dhih

yat-tirtha-buddhih salile na karhicij

janesv abhijnesu sa eva go-kharah

"Istotę ludzką, która to ciało zbudowane z trzech elementów utożsamia ze swoją jaźnią, która uboczne produkty ciała uważa za swych krewnych, która sądzi, że kraj jej narodzin jest godny czci, i która udaje się do miejsca pielgrzymek po to tylko, by się wykąpać, zamiast spotkać ludzi posiadających transcendentalną wiedzę, należy uważać za podobną osłu lub krowie." (Bhag. 10.84.13) Tych, którzy akceptują logikę gaddalika-pravaha i podążają śladami pseudo-mahajanów, porywają fale mayi. Dlatego Bhaktivinoda Thakura ostrzega:

miche mayara vaśe, yaccha bhese',

khaccha habudubu, bhai

jiva krsna-dasa, e viśvasa,

ka'rle ta' ara duhkha nai

"Nie daj się unieść falom mayi. Podporządkuj się tylko lotosowym stopom Krsny, a skończą się wszelkie cierpienia." Ci, którzy przestrzegają społecznych zwyczajów i konwenansów, zapominają podążać ścieżką wyznaczoną przez mahajanów, a zatem popełniają obrazy u ich stóp. Czasami uważają ich za bardzo konserwatywnych lub stwarzają sobie własnych mahajanów. W ten sposób ignorują zasadę systemu parampara. Jest to wielkie nieszczęście dla wszystkich. Jeśli ktoś nie podąża śladami prawdziwego mahajana, jego plany osiągnięcia szczęścia zostaną pokrzyżowane. Szczegółowo wyjaśnia to Madhya-lila (Rozdział Dwudziesty Piąty, wersety 55, 56 i 58). Jest tam powiedziane:

parama karana iśvare keha nahi mane

sva-sva-mata sthape para-matera khandane

tate chaya darśana haite 'tattva' nahi jani

'mahajana' yei kahe, sei 'satya' mani

śri-krsna-caitanya-vani --- amrtera dhara

tinho ye kahaye vastu, sei 'tattva' --- sara

Ludzie nie mają na tyle szczęścia, by zaakceptować instrukcje Najwyższej Osoby Boga. Chcą natomiast mieć poparcie rzekomych mahajanów, autorytetów. Tate chaya darśana haite 'tattva' nahi jani: nie możemy stwierdzić, co jest prawdą podążając po prostu za spekulantami. Musimy iść w ślady mahajanów w sukcesji uczniów. Wówczas nasze usiłowanie zakończy się powodzeniem. Śri-krsna-caitanya-vani --- amrtera dhara: "Cokolwiek mówi Śri Caitanya Mahaprabhu jest nieprzerwanym strumieniem nektaru." Kto akceptuje Jego słowa jako rzeczywistość, może zrozumieć istotę Prawdy Absolutnej. Nikt nie odkryje Absolutnej Prawdy wyznając filozofię Sankhyi czy będąc zwolennikiem Patanjalego, gdyż wtedy nie akceptuje Pana Visnu jako Najwyższej Osoby Boga (na te viduh svartha-gatim hi visnum). Ambicje takich ludzi nigdy nie zostają zaspokojone, dlatego są oni oczarowani energią zewnętrzną. Chociaż umysłowi spekulanci mogą na całym świecie słynąć jako wielkie autorytety, w rzeczywistości nimi nie są. Tacy przywódcy sami są konserwatywni i wcale nie są liberalni. Jeśli jednak będziemy głosić tę filozofię, ludzie uznają Vaisnavów za wielkich sekciarzy. Śrila Madhavendra Puri był prawdziwym mahajanem, lecz osoby nierozważne nie potrafią rozróżnić rzeczywistości od nierzeczywistości. Jednak ten, kto ma oczy otwarte na świadomość Krsny, może zrozumieć prawdziwą ścieżkę religijną wyznaczoną przez Pana i Jego czystych bhaktów. Śri Madhavendra Puri był prawdziwym mahajanem, ponieważ właściwie zrozumiał Prawdę Absolutną i przez całe życie zachowywał się jak czysty bhakta Pana. Śri Caitanya Mahaprabhu pochwalił metody Śri Madhavendry Puri. Dlatego choć z materialnego punktu widzenia bramin Sanodiya znajdował się na niższej platformie, Śri Caitanya Mahaprabhu uważał, iż jest on usytuowany na najwyższej platformie duchowej realizacji.

Śrimad-Bhagavatam (6.3.20) oznajmia, że jest dwunastu mahajanów: Brahma, Narada, Śambhu, Kumara, Kapila, Manu, Prahlada, Janaka, Bhisma, Bali, Śukadeva i Yamaraja.

Aby wybrać swych mahajanów w Gaudiya-sampradayi, musimy podążać śladami Śri Caitanyi Mahaprabhu i Jego reprezentantów. Jego następnym reprezentantem jest Śri Svarupa Damodara Gosvami, a kolejnymi - sześciu Gosvamich: Śri Rupa, Śri Sanatana, Bhatta Raghunatha, Śri Jiva, Gopala Bhatta i Dasa Raghunatha. Zwolennikiem Visnusvamiego był Śridhara Svami, najsławniejszy komentator Śrimad-Bhagavatam. On także był mahajanem. Podobnie mahajanami byli też: Candidasa, Vidyapati i Jayadeva. Ten, kto próbuje naśladować mahajanów po to tylko, by stać się imitującym mistrzem duchowym, z pewnością daleki jest od podążania śladami mahajanów. Czasami ludzie naprawdę nie potrafią zrozumieć, jak mahajana podąża za innym mahajanem. W ten sposób ludzie skłonni są porzucać służbę oddania.

Madhya 17.186 Śri Caitanya Mahaprabhu mówił dalej: '"Jałowe argumenty nie są przekonywające. Nie uważa się za wielkiego mędrca potężnej osoby, która nie ma odmiennego zdania od innych. Samo studiowanie Ved, które są zróżnicowane, nie doprowadzi do właściwej ścieżki, dzięki której można zrozumieć zasady religijne. Rzetelna prawda o zasadach religijnych ukryta jest w sercu czystej samozrealizowanej osoby. Dlatego, co też potwierdzają śastry, trzeba przyjąć każdą progresywną ścieżkę polecaną przez mahajanów."'

Madhya 17.186 Znaczenie: Werset ten wypowiedział Yudhisthira Maharaja w Mahabharacie, Vana-parva (313.117).

Madhya 17.187 Po tej dyskusji bramin podał Śri Caitanyi Mahaprabhu obiad. Następnie przyszli odwiedzić Pana wszyscy mieszkańcy Mathury.

Madhya 17.188 Przyszły setki tysięcy ludzi i nikt nie mógł ich zliczyć. Zatem Śri Caitanya Mahaprabhu wyszedł z domu, by udzielić ludziom audiencji.

Madhya 17.189 Gdy zebrali się ludzie, Śri Caitanya Mahaprabhu wzniósł ramiona i powiedział bardzo głośno: "Hari bol!" Ludzie odpowiedzieli Mu i ogarnęła ich ekstaza. Jak szaleni zaczęli tańczyć i wibrować transcendentalny dźwięk: "Hari!"

Madhya 17.190 Śri Caitanya Mahaprabhu wykąpał się w dwudziestu czterech ghatach wzdłuż brzegów Yamuny i bramin pokazał Mu wszystkie miejsca pielgrzymek.

Madhya 17.190 Znaczenie: Dwudziestoma czterema ghatami (miejscami do kąpieli) leżącymi nad Yamuną są:

(1) Avimukta,

(2) Adhirudha,

(3) Guhya-tirtha,

(4) Prayaga-tirtha,

(5) Kanakhala-tirtha,

(6) Tinduka,

(7) Surya-tirtha,

(8) Vatasvami,

(9) Dhruva-ghata,

(10) Rsi-tirtha,

(11) Moksa-tirtha,

(12) Bodha-tirtha,

(13) Gokarna,

(14) Krsnaganga,

(15) Vaikuntha,

(16) Asi-kunda,

(17) Catuh-samudrika-kupa,

(18) Akrura-tirtha,

(19) Yajnika-vipra-sthana,

(20) Kubja-kupa,

(21) Ranga-sthala,

(22) Manca-sthala,

(23) Mallayuddha-sthana i

(24) Daśaśvamedha.

Madhya 17.191 Śri Caitanya Mahaprabhu odwiedził wszystkie święte miejsca na brzegach Yamuny łącznie ze Svayambhu, Viśrama-ghatą, Dirgha Visnu, Bhuteśvarą, Mahavidyą i Gokarną.

Madhya 17.192 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu chciał zobaczyć różne lasy Vrndavany, wziął ze Sobą bramina.

Madhya 17.193 Śri Caitanya Mahaprabhu odwiedził różne lasy, łącznie z Madhuvaną, Talavaną, Kumudavaną i Bahulavaną. Gdziekolwiek się udał, kąpał się, pogrążony w wielkiej ekstatycznej miłości.

Madhya 17.193 Znaczenie: Słowo vana znaczy "las". Vrndavana to nazwa lasu, w którym gęsto rośnie Śrimati Vrndadevi (Tulasidevi). W rzeczywistości nie jest to taki las, jaki zazwyczaj sobie wyobrażamy, gdyż jest on bardzo gęsto porośnięty zieloną roślinnością. We Vrndavanie znajduje się dwanaście takich van. Jedne leżą na zachodnim brzegu Yamuny, a inne na wschodnim. Na wschodnim brzegu leżą:

Bhadravana,

Bilvavana,

Lauhavana,

Bhandiravana i

Mahavana.

Na zachodnim brzegu są:

Madhuvana,

Talavana,

Kumudavana,

Bahulavana,

Kamyavana,

Khadiravana i

Vrndavana.

To właśnie jest dwanaście lasów, które znajdują się na terenie Vrndavany.

Madhya 17.194 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu przechodził przez Vrndavanę, zobaczyły Go stada pasących się krów, które natychmiast Go otoczyły i zaczęły bardzo głośno ryczeć.

Madhya 17.195 Gdy Pan ujrzał zbliżające się do Niego stada, był oszołomiony ekstatyczną miłością, a krowy z wielkim uczuciem zaczęły wtedy lizać Jego ciało.

Madhya 17.196 Uspokoiwszy się, Śri Caitanya Mahaprabhu zaczął pieścić krowy, a one nie mogąc porzucić Jego towarzystwa poszły za Nim.

Madhya 17.197 Pasterze z wielkim trudem powstrzymali krowy. Potem, gdy Pan intonował, usłyszały Jego słodki głos wszystkie jelenie i zbliżyły się do Niego.

Madhya 17.198 Gdy łanie i jelenie nadeszły i ujrzały twarz Pana, zaczęły lizać Jego ciało. Zupełnie się Go nie bojąc, towarzyszyły Mu przez całą drogę.

Madhya 17.199 Wszystkie trzmiele i ptaki, jak papugi i kukułki, zaczęły głośno śpiewać na piątą nutę, a pawie zaczęły tańczyć przed Panem.

Madhya 17.200 Ujrzawszy Śri Caitanyę Mahaprabhu, drzewa i pnącza Vrndavany przepełniły się radością. Podniosły swe gałązki i zaczęły ronić łzy ekstazy w formie miodu.

Madhya 17.201 Drzewa i pnącza, przeciążone owocami i kwiatami, padły do lotosowych stóp Pana i powitały Go różnymi prezentami, jakby były Jego przyjaciółmi.

Madhya 17.202 Na widok Pana wszystkie ruchome i nieruchome żywe istoty Vrndavany pogrążyły się w wielkiej radości. Wydawało się, że to przyjaciele cieszą się na widok innego przyjaciela.

Madhya 17.203 Widząc ich uczucie Pan był wzruszony z powodu ekstatycznej miłości. Zaczął bawić się z nimi zupełnie jak przyjaciel z innym przyjacielem i w ten sposób dobrowolnie poddał się kontroli Swych przyjaciół.

Madhya 17.204 Śri Caitanya Mahaprabhu zaczął obejmować każde drzewo i pnącze, a one, jakby w medytacji, zaczęły ofiarowywać swe kwiaty i owoce.

Madhya 17.205 Ciało Pana było ożywione i pojawiły się łzy, drżenie i radość. Powiedział On bardzo głośno: "Intonujcie Krsna! Intonujcie Krsna!"

Madhya 17.206 Wówczas wszystkie ruchome i nieruchome stworzenia zaczęły wibrować transcendentalny dźwięk Hare Krsna, jak gdyby powtarzając echem głęboki głos Caitanyi Mahaprabhu.

Madhya 17.207 Następnie Pan objął jelenie za szyje i zaczął płakać. W ciałach jeleni zamanifestowała się radość, a w ich oczach pojawiły się łzy.

Madhya 17.208 Gdy na gałęziach drzewa pojawiły się papugi - samiec i samiczka - Pan dojrzał je i chciał posłuchać ich rozmowy.

Madhya 17.209 Obie papugi sfrunęły na rękę Pana i zaczęły intonować o transcendentalnych cechach Krsny, a Pan słuchał ich.

Madhya 17.210 Samiec zaśpiewał: "Wysławianie Pana Krsny, Najwyższej Osoby Boga, jest korzystne dla każdego we wszechświecie. Jego piękno podbija gopi z Vrndavany i poskramia ich cierpliwość. Jego rozrywki zdumiewają boginię szczęścia, a siła Jego ciała zmienia wzgórze Govardhana w małą, podobną piłce zabawkę. Jego nienaganne cechy są nieograniczone, a Swym zachowaniem zadowala wszystkich. Pan Krsna jest atrakcyjny dla każdego. Och, oby nasz Pan utrzymywał cały wszechświat!"

Madhya 17.210 Znaczenie: Werset ten znajduje się w Govinda-lilamrcie (13.29).

Madhya 17.211 Usłyszawszy od samca ten opis Pana Krsny, samiczka zaczęła recytować opis Śrimati Radharani.

Madhya 17.212 Samiczka powiedziała: "Uczucie Śrimati Radharani, Jej wyśmienite piękno i dobre zachowanie, Jej mistrzowski taniec i śpiew oraz poetyckie kompozycje są tak atrakcyjne, że przyciągają umysł Krsny, który urzeka umysł każdego we wszechświecie."

Madhya 17.212 Znaczenie: Werset ten znajduje się w Govinda-lilamrcie (13.30).

Madhya 17.213 Potem samiec powiedział: "Krsna oczarowuje umysł Kupidyna." Następnie zaczął recytować inny werset.

Madhya 17.214 Wówczas samiec powiedział: "Moja droga śari [papuga samiczka], Śri Krsna nosi flet i urzeka serca wszystkich kobiet we wszechświecie. Szczególnie cieszy się On pięknymi gopi, a także oczarowuje Kupidyna. Wszelka Mu chwała!"

Madhya 17.214 Znaczenie: Werset ten także znajduje się w Govinda-lilamrcie (13.31).

Madhya 17.215 Potem samiczka zaczęła żartobliwie mówić do śuki. Gdy Śri Caitanya Mahaprabhu usłyszał ją, ogarnęła Go wspaniała ekstatyczna miłość.

Madhya 17.216 Papuga śari powiedziała: "Gdy Pan Śri Krsna jest z Radharani, zachwyca On umysł Kupidyna; w innym przypadku, gdy jest sam, oczarowują Go erotyczne uczucia, choć to On urzeka cały wszechświat "

Madhya 17.216 Znaczenie: Jest to inny werset z Govinda-lilamrty (13.32).

Madhya 17.217 Potem obie papugi pofrunęły na gałąź drzewa, a Śri Caitanya Mahaprabhu z zaciekawieniem zaczął obserwować tańczące pawie.

Madhya 17.218 Gdy Pan ujrzał niebieskawe szyje pawi, natychmiast rozbudziła się Jego pamięć o Krsnie i padł na ziemię w ekstatycznej miłości.

Madhya 17.219 Gdy bramin zobaczył, że Śri Caitanya Mahaprabhu jest nieprzytomny, wówczas on i Balabhadra Bhattacarya zaopiekowali się Nim.

Madhya 17.220 Szybko spryskali ciało Pana wodą. Później wzięli Jego ubranie i zaczęli Go nim wachlować.

Madhya 17.221 Następnie zaczęli intonować Panu do ucha święte imię Krsny. Gdy Pan odzyskał przytomność, zaczął tarzać się po ziemi.

Madhya 17.222 Gdy Pan tarzał się po ziemi, ostre ciernie kaleczyły Jego ciało. Biorąc Go na kolana, Balabhadra Bhattacarya uspokoił Go.

Madhya 17.223 Umysł Śri Caitanyi Mahaprabhu błądził w ekstatycznej miłości do Krsny. Pan wstał i powiedział: "Intonujcie! Intonujcie!" Potem Sam zaczął tańczyć.

Madhya 17.224 Otrzymawszy takie polecenie od Pana, zarówno Balabhadra Bhattacarya, jak i bramin zaczęli intonować święte imię Krsny. Pan zaczął wtedy dalej iść ścieżką bezustannie tańcząc.

Madhya 17.225 Bramin był zdumiony widząc symptomy ekstatycznej miłości, jakie przejawił Śri Caitanya Mahaprabhu. Gorąco zapragnął wówczas chronić Pana.

Madhya 17.226 W Jagannatha Puri umysł Śri Caitanyi Mahaprabhu pogrążony był w ekstatycznej miłości. W drodze do Vrndavany miłość ta wzrosła stokrotnie.

Madhya 17.227 Gdy Pan odwiedził Mathurę, Jego ekstatyczna miłość zwiększyła się tysiąc razy, lecz gdy wędrował po lasach Vrndavany, wzrosła sto tysięcy razy.

Madhya 17.228-229 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu był gdzie indziej, sama nazwa Vrndavany wystarczała, by zwiększyć Jego ekstatyczną miłość. Teraz, gdy rzeczywiście wędrował po lesie Vrndavany, Jego umysł dzień i noc pogrążony był w wielkiej ekstatycznej miłości. Jadł i kąpał się tylko z przyzwyczajenia.

Madhya 17.230 W ten sposób przedstawiłem opis ekstatycznej miłości Pana Caitanyi, która manifestowała się, gdy przechadzał się po dwunastu lasach Vrndavany. Opisanie wszystkiego byłoby niemożliwe.

Madhya 17.231 Pan Ananta pisze miliony książek szczegółowo przedstawiających przemiany ekstatycznej miłości, których Śri Caitanya Mahaprabhu doświadczał we Vrndavanie.

Madhya 17.232 Ponieważ Sam Pan Ananta nie może opisać nawet fragmentu tych rozrywek, ja po prostu wskazuję kierunek.

Madhya 17.233 Cały świat zanurzył się w powodzi rozrywek Śri Caitanyi Mahaprabhu. Można pływać w tej wodzie, ile tylko starczy sił.

Madhya 17.234 Modląc się u lotosowych stóp Śri Rupy i Śri Raghunathy, zawsze pragnąc ich miłosierdzia, ja, Krsnadasa, opowiadam Śri Caitanya-caritamrtę, podążając w ich ślady.

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Siedemnastego Rozdziału Madhya-lili Śri Caitanya-caritamrty, opisującego podróż Pana do Vrndavany.