ROZDZIAŁ XIII .

Pan tańczy w ekstazie podczas festiwalu Ratha-yatra

Śrila Bhaktivinoda Thakura w następujący sposób streścił ten rozdział w swej Amrta-pravaha-bhasyi. Po wykąpaniu się wcześnie rano Śri Caitanya Mahaprabhu ujrzał, jak Bóstwa (Jagannatha, Baladeva i Subhadra) wsiadły na Swoje trzy wozy. Ta uroczystość nazywana jest Pandu-vijaya. W tym czasie król Prataparudra wziął miotłę ze złotą rączką i zaczął zamiatać drogę. Otrzymawszy pozwolenie od bogini szczęścia, Pan Jagannatha wyruszył na wozie do świątyni Gundica. Droga do świątyni biegła wzdłuż szerokiej, piaszczystej plaży, a po obu stronach tej drogi znajdowały się kwatery mieszkalne, domy i ogrody. Po tej drodze słudzy zwani gauda zaczęli ciągnąć wozy. Śri Caitanya Mahaprabhu podzielił Swą grupę sankirtanu na siedem części. W każdej z nich były dwie mrdangi, więc razem było czternaście mrdang. Robiąc kirtan Śri Caitanya Mahaprabhu przejawił różne symptomy transcendentalnej ekstazy i Jagannatha oraz Śri Caitanya Mahaprabhu radośnie wymieniali uczucia. Kiedy wozy dotarły do miejsca znanego jako Balagandi, bhaktowie ofiarowali Bóstwom proste pożywienie. W tym czasie Śri Caitanya Mahaprabhu i Jego bhaktowie zmęczeni tańcem odpoczęli przez chwilę w pobliskim ogrodzie.

Madhya 13.01 Niechaj sławiony będzie Najwyższa Osoba Boga, Śri Krsna Caitanya, który tańczył przed wozem Śri Jagannatha! Swym tańcem wprawił w zdumienie nie tylko cały wszechświat, lecz również Samego Pana Jagannatha.

Madhya 13.02 Wszelka chwała Śri Krsnie Caitanyi i Prabhu Nityanandzie! Wszelka chwała Advaitacandrze! Wszelka chwała bhaktom Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu!

Madhya 13.03 Wszelka chwała słuchaczom Caitanya-caritamrty. Proszę, posłuchajcie opisu tańca Pana Caitanyi Mahaprabhu podczas festiwalu Ratha-yatra. Jego taniec jest bardzo urzekający. Proszę posłuchajcie o nim ze skupioną uwag.

Madhya 13.04 Następnego dnia Śri Caitanya Mahaprabhu i Jego bliscy towarzysze wstali, kiedy było jeszcze ciemno i starannie wykąpali się wcześnie rano.

Madhya 13.05 Następnie Śri Caitanya Mahaprabhu i Jego bliscy towarzysze poszli zobaczyć ceremonię Pandu-vijaya. Podczas tej ceremonii Pan Jagannatha opuszcza Swój tron i wsiada na wóz.

Madhya 13.06 Król Prataparudra osobiście, jak również całe jego otoczenie pozwolili na to, aby wszyscy towarzysze Śri Caitanyi Mahaprabhu obejrzeli ceremonię Pandu-vijaya.

Madhya 13.07 Śri Caitanya Mahaprabhu i Jego główni bhaktowie - Advaita Acarya, Nityananda Prabhu i inni - byli bardzo szczęśliwi obserwując, jak Pan Jagannatha rozpoczyna Ratha-yatrę.

Madhya 13.08 Bardzo mocno zbudowani dayitowie [nosiciele Bóstwa Jagannatha] byli tak silni, jak odurzone słonie. Własnymi rękami przenieśli Pana Jagannatha z tronu na wóz.

Madhya 13.08 Znaczenie: Słowo dayita odnosi się do osoby, która otrzymała łaskę Pana. Pan Jagannatha ma pewną liczbę silnych sług zwanych dayitami. Słudzy ci nie pochodzą z rodzin wysokich kast (braminów, ksatriyów czy vaiśyów), ale ponieważ są zaangażowani w służbę dla Pana, wznieśli się na poważane pozycje. Wskutek tego znani są jako dayitowie. Ci słudzy Pana Jagannatha opiekują się Panem od dnia Snana-yatry aż do chwili, kiedy Pan przenoszony jest z tronu na wóz Ratha. Ksetra-mahatmya mówi, że ci dayitowie pochodzą z śabarów, kasty hodującej i sprzedającej świnie. Jednakże pomiędzy tymi dayitami jest też wiele osób, które pochodzą z kasty bramińskiej. Ci, którzy pochodzą z rodzin bramińskich, zwani są dayita-pati, czyli przywódcami dayitów. Podczas anavasary, okresu odpoczynku po Snana-yatrze, ci dayita-pati ofiarowują Panu Jagannathowi pożywienie takie jak słodycze. Każdego dnia robią również słodycze na wczesno poranne ofiarowanie. Powiedziane jest, że podczas anavasary Pan Jagannatha ma gorączkę i dayita-pati ofiarowują Mu napar z leków reprezentowany przez sok owocowy. Powiedziane jest, że na początku Pan Jagannatha był wielbiony przez śabarów i był znany jako Bóstwo Nila Madhava. Później, kiedy Bóstwo zostało zainstalowane w świątyni, Pan zasłynął jako Jagannatha. Ponieważ Bóstwo zostało zabrane śabarom, wszyscy bhaktowie wywodzący się z klasy śabara zostali promowani na pozycje dayitów.

Madhya 13.09 Niosąc Bóstwo Pana Jagannatha, niektórzy dayitowie pochwycili ramiona Pana, a niektórzy - Jego lotosowe stopy.

Madhya 13.10 Bóstwo Pana Jagannatha przewiązane było w talii mocnym, grubym jedwabnym sznurem. Dayitowie złapali ten sznur z obu stron i podnieśli Bóstwo.

Madhya 13.11 Od tronu do wozu rozłożono mocne, nadmuchane bawełniane poduszki i dayitowie przenosili ciężkie Bóstwo Pana Jagannatha z jednej poduszki, która przypominała podkładkę, na drugą.

Madhya 13.12 Kiedy przenosili ciężkie Bóstwo Jagannatha z jednej poduszki na drugą, niektóre z nich pękały i zawarta w nich bawełna unosiła się w powietrze. Pękając, wydawały ciężki, trzaskający dźwięk.

Madhya 13.13 Pan Jagannatha jest żywicielem i obrońcą całego wszechświata. Któż może przenieść Go z jednego miejsca w inne? Jednakże Pan porusza się z własnej woli, aby spełnić Swe rozrywki.

Madhya 13.14 Kiedy Pana przenoszono z tronu do wozu, towarzyszyły temu zgiełkliwe dźwięki różnych muzycznych instrumentów. Śri Caitanya Mahaprabhu intonował "Manima Manima", lecz nie było Go słychać.

Madhya 13.14 Znaczenie: Słowo manima jest używane przy zwracaniu się do jakiejś szanowanej osoby w Orissie. W ten sposób Śri Caitanya z szacunkiem zwracał się do Pana Jagannatha.

Madhya 13.15 Kiedy Pana niesiono z tronu na wóz, król Prataparudra osobiście zaangażował się w służbę dla Pana, zamiatając drogę miotłą ze złotą rączką.

Madhya 13.16 Król spryskał drogę wodą o zapachu drzewa sandałowego. Chociaż zasiadał na królewskim tronie, pełnił posługi dla Pana Jagannatha.

Madhya 13.17 Chociaż król był najbardziej egzaltowaną i poważaną osobą, mimo to podjął służbę dla Pana; dlatego stał się odpowiednim kandydatem do otrzymania łaski Pana.

Madhya 13.18 Widząc, że król pełni taką posługę, Caitanya Mahaprabhu był bardzo szczęśliwy. Jedynie dzięki pełnieniu tej służby król otrzymał łaskę Pana.

Madhya 13.18 Znaczenie: Jeśli ktoś nie otrzyma łaski Pana, nie może zrozumieć Najwyższej Osoby Boga ani pełnić dla Niego służby oddania.

athapi te deva padambuja-dvaya-

prasada-leśanugrhita eva hi

janati tattvam bhagavan-mahimno

na canya eko 'pi ciram vicinvan

(Bhag. 10.14.29 )

Pana może zrozumieć jedynie bhakta, który otrzymał odrobinę Jego łaski. Inni mogą angażować się w teoretyczną spekulację w celu zrozumienia Pana, lecz nie wiedzą o Nim nic. Chociaż Maharaja Prataparudra bardzo pragnął ujrzeć Śri Caitanyę Mahaprabhu, Pan nie chciał go zobaczyć. Kiedy jednak Śri Caitanya Mahaprabhu ujrzał króla pełniącego zwykłą służbę dla Pana Jagannatha, był bardzo szczęśliwy. W ten sposób król stał się odpowiednim kandydatem do otrzymania łaski Śri Caitanyi Mahaprabhu. Jeśli bhakta przyjmuje Pana Śri Caitanyę Mahaprabhu jako guru wszechświata, a Pana Jagannatha jako Najwyższą Osobę Boga, Krsnę, zostaje pobłogosławiony połączoną łaską Krsny i guru. Oznajmia to Śri Caitanya Mahaprabhu w Swych instrukcjach do Rupy Gosvamiego. (Cc. Madhya 19.151)

brahmanda bhramite kona bhagyavan jiva

guru-krsna-prasade paya bhakti-lata-bija

Nasionko służby oddania kiełkuje i staje się transcendentalnym pnączem. Ostatecznie dociera do lotosowych stóp Pana w niebie duchowym. Nasionko to otrzymuje się dzięki łasce Pana i guru. Dzięki łasce Pana otrzymuje się towarzystwo bona fide guru, a dzięki łasce guru otrzymuje się szansę pełnienia służby oddania. Służba oddania, nauka bhakti-yogi, przenosi nas z tego świata materialnego do duchowego.

Madhya 13.19 Każdy był zdumiony widząc dekoracje wozu Ratha. Wydawało się, że został on dopiero co zrobiony ze złota i był tak wysoki jak góra Sumeru.

Madhya 13.19 Znaczenie: W roku 1973 odbył się wspaniały festiwal Ratha-yatra w Londynie, w Anglii, i wóz przyciągnięto na Trafalgar Square. Na pierwszej stronie dziennika londyńskiego Guardian pojawiło się zdjęcie z podpisem: "Ratha-yatra ISKCON-u rywalizuje z kolumną Nelsona na Trafalgar Square." Kolumna Nelsona jest bardzo imponującym pomnikiem Pana Nelsona i jest widoczna z dużej odległości. Tak jak mieszkańcy Puri porównali wóz Ratha-yatry do góry Sumeru, tak mieszkańcy Londynu uznali wóz za rywala pomnika Nelsona.

Madhya 13.20 Między dekoracjami były też jasne lustra i wiele setek camar [białych wachlarzy z ogonów yaka]. Na szczycie wozu znajdował się schludny i czysty baldachim oraz bardzo piękna flaga.

Madhya 13.21 Wóz był również udekorowany jedwabiem i różnymi malunkami. Rozlegał się dźwięk wielu mosiężnych dzwonków, gongów i dzwoneczków, które zakłada się na kostki.

Madhya 13.22 Aby oddać się rozrywkom ceremonii Ratha-yatra, Pan Jagannatha wsiadł na jeden wóz, a Jego siostra Subhadra i starszy brat Balarama wsiedli na dwa inne wozy.

Madhya 13.23 Przez piętnaście dni Pan pozostawał w odosobnionym miejscu z najwyższą boginią szczęścia i oddawał się z Nią Swym rozrywkom.

Madhya 13.23 Znaczenie: Piętnastodniowy okres anavasary nazywany jest również nibhrtą, ku czci odosobnionego miejsca, w którym mieszka najwyższa bogini szczęścia. Po dwutygodniowym pobycie w tym miejscu Pan Jagannatha opuścił je za pozwoleniem bogini szczęścia.

Madhya 13.24 Za pozwoleniem bogini szczęścia Pan wyszedł, aby odbyć przejażdżkę na wozie Ratha i spełnić Swe rozrywki dla przyjemności bhaktów.

Madhya 13.24 Znaczenie: W związku z tym Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura komentuje, że jako idealny mąż Pan Jagannatha pozostał przez piętnaście dni w odosobnionym miejscu wraz ze Swą żoną, najwyższą boginią szczęścia. Niemniej jednak Pan chciał opuścić to ustronie, aby sprawić przyjemność Swoim bhaktom. Pan oddaje się przyjemnościom na dwa sposoby, svakiya i parakiya. Małżeńska miłość Pana w svakiya-rasie odnosi się do regulujących zasad przestrzeganych w Dvarace. Tam Pan poślubił wiele królowych, lecz we Vrndavanie oddaje się miłości małżeńskiej nie z poślubionymi żonami, lecz Swymi przyjaciółkami, gopi. Miłość małżeńska z gopi nazwana jest parakiya-rasą. Pan Jagannatha opuszcza ustronne miejsce, w którym cieszy się towarzystwem najwyższej bogini szczęścia w svakiya-rasie i udaje się do Vrndavany, gdzie czerpie przyjemność w parakiya-rasie. Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura przypomina nam, że przyjemność Pana w parakiya-rasie jest wyższa od Jego przyjemności w svakiya-rasie.

W świecie materialnym parakiya-rasa, czyli romanse z niezamężnymi dziewczętami są związkiem najbardziej zdegradowanym, lecz w świecie duchowym ten rodzaj miłości uważany jest za najwyższą przyjemność. W świecie materialnym wszystko jest zaledwie odbiciem świata duchowego i to odbicie jest wypaczone. Nie możemy zrozumieć spraw świata duchowego na podstawie naszego doświadczenia w świecie materialnym. Dlatego rozrywki Pana z gopi są niewłaściwie rozumiane przez zwykłych uczonych i żonglerów słowami. Parakiya-rasę ze świata duchowego powinny omawiać jedynie osoby, które są bardzo zaawansowane w czystej służbie oddania. Parakiya-rasa w świecie duchowym i w świecie materialnym są nieporównywalne. Pierwsza jest jak złoto, podczas gdy druga jest jak żelazo. Ponieważ różnica między nimi dwoma jest tak wielka, w rzeczywistości nie można ich porównywać. Jednakże orientując się w wartości żelaza z łatwością można zobaczyć, jak różna jest wartość złota. Kto ma właściwą realizację, może z łatwością odróżnić transcendentalne czynności świata duchowego od czynności materialnych.

Madhya 13.25 Drobny, biały piasek pokrywający całą ścieżkę przypominał brzeg Yamuny, a małe ogrody po obu stronach wyglądały zupełnie jak ogrody Vrndavany.

Madhya 13.26 Gdy Pan Jagannatha jechał na wozie i widział piękno po obu stronach, Jego umysł pełen był zadowolenia.

Madhya 13.27 Osoby ciągnące wóz zwane były gaudami i ciągnęły go z wielką przyjemnością. Jednakże wóz czasami poruszał się bardzo szybko, a czasami bardzo wolno.

Madhya 13.28 Czasem wóz nieruchomiał i ani drgnął, chociaż ciągnięto go ze wszystkich sił. Zatem poruszał się on z woli Pana, a nie dzięki sile jakiejś zwykłej osoby.

Madhya 13.29 Kiedy wóz stał nieruchomo, Śri Caitanya Mahaprabhu zbierał wszystkich Swoich bhaktów i własną ręką dekorował ich girlandami z kwiatów i papką sandałową.

Madhya 13.30 Zarówno Paramananda Puri, jak i Brahmananda Bharati osobiście otrzymali girlandy i papkę sandałową z rąk Samego Śri Caitanyi Mahaprabhu. To zwiększyło ich transcendentalną przyjemność.

Madhya 13.31 Podobnie, kiedy Advaita Acarya i Nityananda Prabhu poczuli dotyk transcendentalnej ręki Śri Caitanyi Mahaprabhu, byli bardzo zadowoleni.

Madhya 13.32 Pan podarował również girlandy i papkę sandałową osobom robiącym sankirtan. Dwoma głównymi pośród nich byli Svarupa Damodara i Śrivasa Thakura.

Madhya 13.33 Ogółem były cztery grupy osób robiących kirtan, każda licząca dwudziestu czterech intonujących. W każdej grupie byli również dwaj mrdangiści, co dawało osiem dodatkowych osób.

Madhya 13.34 Kiedy uformowano cztery grupy, po chwili namysłu Śri Caitanya Mahaprabhu rozdzielił śpiewaków.

Madhya 13.35 Śri Caitanya Mahaprabhu polecił Nityanandzie Prabhu, Advaicie Acaryi, Haridasowi Thakurze i Vakreśvarze Pandicie, aby tańczyli w każdej z czterech grup.

Madhya 13.36 Svarupa Damodara został wybrany liderem pierwszej grupy i otrzymał pięciu pomocników, którzy mieli za nim powtarzać.

Madhya 13.37 Pięcioma osobami, które powtarzały za Svarupem Damodarem, byli: Damodara Pandita, Narayana, Govinda Datta, Raghava Pandita i Śri Govindananda.

Madhya 13.38 Advaita Acarya Prabhu otrzymał polecenie, by tańczył w pierwszej grupie. Następnie Pan uformował inną grupę ze Śrivasą Thakurą na czele.

Madhya 13.38 Znaczenie: W pierwszej grupie na głównego śpiewaka został wyznaczony Damodara Svarupa, a odpowiadającymi śpiewakami byli: Damodara Pandita, Narayana, Govinda Datta, Raghava Pandita i Govindananda. Śri Advaita Acarya został wyznaczony na tancerza. Następnie uformowano kolejną grupę, a głównym śpiewakiem był Śrivasa Thakura.

Madhya 13.39 Pięcioma śpiewakami, którzy odpowiadali na śpiew Śrivasy Thakury, byli: Gangadasa, Haridasa, Śriman, Śubhananda i Śri Rama Pandita. Na tancerza został wyznaczony Śri Nityananda Prabhu.

Madhya 13.40 Inna uformowana grupa składała się z Vasudevy, Gopinathy i Murari. Odpowiadali oni na śpiew Mukundy, który był głównym śpiewakiem.

Madhya 13.41 Do grupy tej dołączyli się dwaj inni powtarzający śpiewacy - Śrikanta i Vallabha Sena. Tancerzem był [starszy] Haridasa Thakura.

Madhya 13.41 Znaczenie: W grupie trzeciej na głównego śpiewającego został wyznaczony Mukunda. Grupa ta składała się z Vasudevy, Gopinathy, Murari, Śrikanty i Vallabha Seny. Tancerzem był starszy Haridasa Thakura.

Madhya 13.42 Pan uformował następną grupę, wyznaczając na lidera Govindę Ghosha. W grupie tej powtarzającymi śpiewakami byli: młodszy Haridasa, Visnudasa i Raghava.

Madhya 13.43 Do grupy tej, jako powtarzający śpiewacy, dołączyli również dwaj bracia o imionach Madhava Ghosh i Vasudeva Ghosh. Tancerzem był Vakreśvara Pandita.

Madhya 13.44 Była grupa sankirtanu z wioski znanej jako Kulina-grama i na tancerzy w tej grupie wyznaczono Ramanandę i Satyaraję.

Madhya 13.45 Inna grupa pochodziła z Śantipur i została uformowana przez Advaitę Acaryę. Tancerzem był Acyutananda, a pozostałe osoby były śpiewakami.

Madhya 13.46 Inną grupę utworzyli mieszkańcy Khandy. Śpiewali oni w innym miejscu. W grupie tej tańczył Narahari Prabhu i Raghunandana.

Madhya 13.47 Cztery grupy intonowały i tańczyły przed Panem Jagannathem, a po obu Jego stronach były dwie inne grupy. Jeszcze inna grupa była z tyłu.

Madhya 13.48 Razem było siedem grup sankirtanu i w każdej grupie dwóch ludzi biło w bębny. Tak więc jednocześnie uderzano w czternaście bębnów. Tumult był niezmierny i wszyscy bhaktowie oszaleli.

Madhya 13.49 Wszyscy Vaisnavowie zeszli się razem jak chmury gromadzące się na niebie. Kiedy bhaktowie intonowali święte imiona, z ich oczu - na skutek wielkiej ekstazy - łzy płynęły jak potoki deszczu.

Madhya 13.50 Swym dźwiękiem sankirtan wypełnił trzy światy. W istocie rozbrzmiewał tylko sankirtan i nie było słychać żadnych pospolitych dźwięków czy instrumentów muzycznych.

Madhya 13.51 Pan Caitanya Mahaprabhu chodził do wszystkich siedmiu grup intonując święte imię, "Hari, Hari!" Wznosząc Swe ramiona, krzyczał: "Wszelka chwała Panu Jagannathowi!"

Madhya 13.52 Następnie Pan Caitanya Mahaprabhu przejawił inną moc mistyczną, spełniając rozrywki jednocześnie we wszystkich siedmiu grupach.

Madhya 13.53 Każdy mówił: "Pan Caitanya Mahaprabhu obecny jest w mojej grupie. W istocie nigdzie stąd nie odchodzi. Nas obdarza Swą łaską."

Madhya 13.54 W rzeczywistości nikt nie mógł ujrzeć niepojętej mocy Pana. Zrozumieć mogli jedynie najbardziej zaufani bhaktowie, ci w czystej, nieskażonej służbie oddania.

Madhya 13.55 Sankirtan sprawił dużą przyjemność Panu Jagannathowi, więc zatrzymał Swój wóz, aby na niego popatrzeć.

Madhya 13.56 Król Prataparudra również był zdumiony widokiem sankirtanu. Znieruchomiał i został nawrócony na ekstatyczną miłość do Krsny.

Madhya 13.57 Kiedy król poinformował Kaśi Miśrę o chwałach Pana, Kaśi Miśra odpowiedział: "O królu, twoje szczęście nie zna granic!"

Madhya 13.58 Król i Sarvabhauma Bhattacarya byli świadomi czynów Pana, lecz nikt inny nie mógł zorientować się w sztuczkach Pana Caitanyi Mahaprabhu.

Madhya 13.59 Zrozumieć to może jedynie osoba, która otrzymała łaskę Pana. Nie mając łaski Pana, nawet półbogowie na czele z Panem Brahmą nie mogą tego zrozumieć.

Madhya 13.60 Śri Caitanya Mahaprabhu był bardzo zadowolony, że król podjął nieznaczną służbę polegającą na zamiataniu ulicy i z powodu tej pokory obdarzył go Swą łaską. Dlatego król mógł obserwować misterium czynów Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Madhya 13.60 Znaczenie: Misterium czynów Pana opisał Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura. Pan Jagannatha był zdumiony widząc transcendentalny taniec i intonowanie Śri Caitanyi Mahaprabhu i aby zobaczyć ten taniec, zatrzymał Swój wóz. Wówczas Pan Caitanya Mahaprabhu tańczył w tak mistyczny sposób, że zadowolił Pana Jagannatha. Widz i tancerz byli jedną i tą samą Najwyższą Osobą, ale Pan, będąc jednocześnie jednym i wieloma, przejawia różnorodność Swych rozrywek. Takie znaczenie kryje się za Jego tajemniczym pokazem. Dzięki łasce Śri Caitanyi Mahaprabhu król zrozumiał, jak wzajemnie cieszyli się Oni Swymi czynami. Innym tajemniczym pokazem była jednoczesna obecność Caitanyi Mahaprabhu w siedmiu grupach. Dzięki łasce Śri Caitanyi Mahaprabhu król mógł zrozumieć również i to.

Madhya 13.61 Chociaż król nie uzyskał pozwolenia na spotkanie, pośrednio został on obdarzony bezprzyczynową łaską. Któż może zrozumieć wewnętrzną moc Śri Caitanyi Mahaprabhu?

Madhya 13.61 Znaczenie: Ponieważ Śri Caitanya Mahaprabhu grał rolę nauczyciela świata, nie zgodził się na spotkanie z królem, ponieważ król jest osobą światową, zainteresowaną pieniędzmi i kobietami. W istocie sama nazwa "król" przywodzi na myśl osobę, która jest zawsze otoczona pieniędzmi i kobietami. Jako sannyasin Śri Caitanya Mahaprabhu obawiał się zarówno pieniędzy, jak i kobiet Dla osoby w wyrzeczonym porządku życia samo słowo "król" jest odrażające. Śri Caitanya Mahaprabhu nie zgodził się spotkać z królem, ale pośrednio, dzięki bezprzyczynowej łasce Pana, król był w stanie zrozumieć Jego tajemnicze czyny. Pan Caitanya Mahaprabhu manifestował Swoje czyny czasami po to, aby objawić się jako Najwyższa Osoba Boga, a czasami, by ukazać Siebie jako bhaktę. Oba te rodzaje czynów są misterium i tylko czyści bhaktowie potrą je docenić.

Madhya 13.62 Gdy Sarvabhauma Bhattacarya i Kaśi Miśra, dwie wielkie osobistości, ujrzeli bezprzyczynową łaskę, którą Caitanya Mahaprabhu obdarzył króla, byli zdumieni.

Madhya 13.63 Przez pewien czas Pan Caitanya Mahaprabhu w ten sposób oddawał się Swym rozrywkom. Sam śpiewał i nakłaniał Swych bliskich towarzyszy, by tańczyli.

Madhya 13.64 Odpowiednio do Swych potrzeb Pan przejawiał czasami jedną formę, a czasami wiele. Dokonywała tego Jego wewnętrzna moc.

Madhya 13.65 W istocie Osoba Boga zapomniał się w trakcie Swych transcendentalnych rozrywek, lecz Jego wewnętrzna moc [lila-śakti] - znając intencje Pana - poczyniła wszelkie aranżacje.

Madhya 13.65 Znaczenie: W Upanisadach jest powiedziane:

parasya śaktir vividhaiva śruyate

svabhaviki jnana-bala-kriya ca

"Najwyższy Pan ma wielorakie moce, które działają tak doskonale, że wszelka świadomość, moc i działanie kierowane są wyłącznie przez Jego wolę." (Śvetaśvatara Upanisad 6.8)

Śri Caitanya Mahaprabhu przejawił Swą moc mistyczną ukazując się jednocześnie w każdej z grup sankirtanu. Większość ludzi myślała, że jest jeden, lecz niektórzy dostrzegli, że był wieloma. Wewnętrzni bhaktowie zrozumieli, że Pan - chociaż jeden - ukazał się jako wielu w różnych grupach sankirtanu. Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu tańczył, zapomniał się i był po prostu pogrążony w ekstatycznym szczęściu. Jednakże wszystko zostało doskonale zaaranżowane przez Jego wewnętrzną moc. Taka jest różnica pomiędzy mocą wewnętrzną a zewnętrzną. W świecie materialnym moc zewnętrzna (energia materialna) może działać jedynie wówczas, kiedy ktoś czyni spory wysiłek, lecz kiedy Najwyższy Pan pragnie, wszystko spełniane jest automatycznie przez Jego moc wewnętrzną. Z Jego woli wszystko przebiega tak wspaniale i doskonale, że wydaje się, że dzieje się to automatycznie. Czasami czynności mocy wewnętrznej przejawiane są w świecie materialnym. W rzeczywistości wszystkie działania natury materialnej spełniane są przez niepojęte energie Pana. Jednak tzw. naukowcy i studenci natury materialnej ostatecznie nie są w stanie zrozumieć, w jaki sposób wszystko się dzieje. Dochodzą do wymijającego wniosku, że wszystkiego dokonuje natura, lecz nie wiedzą, że za naturą stoi potężna Najwyższa Osoba Boga. Wyjaśnia to Bhagavad-gita:

mayadhyaksena prakrtih suyate sa-caracaram

hetunanena kaunteya jagad viparivartate

"Ta materialna natura, będąc jedną z Moich energii, działa pod Moją kontrolą, o synu Kunti, i ona to stwarza wszelkie ruchome i nieruchome istnienia. Według jej praw ta manifestacja jest tworzona i unicestwiana raz za razem." (Bg. 9.10)

Madhya 13.66 Tak jak Pan Śri Krsna poprzednio odbył taniec rasa-lila i inne rozrywki we Vrndavanie, tak również Pan Śri Caitanya Mahaprabhu spełniał niezwykłe rozrywki w każdej chwili.

Madhya 13.67 Jedynie czyści bhaktowie mogli ujrzeć Śri Caitanyę Mahaprabhu tańczącego przed wozem Ratha-yatry. Inni nie byli w stanie tego zrozumieć. Opisy niezwykłego tańca Pana Krsny można znaleźć w Śrimad-Bhagavatam, piśmie objawionym.

Madhya 13.67 Znaczenie: W tańcu rasa-lila Krsna ekspandował w wiele form i uczynił to również, kiedy poślubił szesnaście tysięcy żon w Dvarace. Ten sam proces przyjął Śri Caitanya Mahaprabhu, kiedy ekspandował w siedem form, aby tańczyć w każdej z grup sankirtanu. Ekspansje te zostały docenione przez czystych bhaktów, łącznie z królem Prataparudrą. Chociaż ze względu na zewnętrzne formalności Śri Caitanya Mahaprabhu nie zgodził się na spotkanie z królem Prataparudrą, jako że był on monarchą, to dzięki szczególnej łasce Pana król Prataparudra został jednym z Jego najbardziej zaufanych bhaktów. Król mógł ujrzeć, że Śri Caitanya Mahaprabhu był obecny jednocześnie w siedmiu grupach. Jak potwierdza Śrimad-Bhagavatam, jeśli ktoś nie jest czystym bhaktą Pana, nie może ujrzeć ekspansji transcendentalnych form Pana.

Madhya 13.68 Tak oto Śri Caitanya Mahaprabhu tańczył w wielkiej radości i zalał wszystkich ludzi falami ekstatycznej miłości.

Madhya 13.69 Tak więc Pan Jagannatha wsiadł na Swój wóz, a Pan Śri Caitanya Mahaprabhu zainspirował wszystkich Swoich bhaktów, by tańczyli przed nim.

Madhya 13.70 Teraz proszę posłuchajcie o przejażdżce Pana Jagannatha do świątyni Gundica, podczas której Śri Caitanya Mahaprabhu tańczył przed wozem Ratha.

Madhya 13.71 Przez pewien czas Pan robił kirtan i własnym staraniem zainspirował wszystkich bhaktów do tańca.

Madhya 13.72 Kiedy Pan Sam zapragnął tańczyć, wszystkie siedem grup połączyło się razem.

Madhya 13.73 Wszyscy bhaktowie Pana połączyli się razem - włącznie ze Śrivasą, Ramai, Raghu, Govindą, Mukundą, Haridasem, Govindanandą, Madhavą i Govindą.

Madhya 13.74 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu zapragnął skakać wysoko podczas tańca, oddał tych dziewięć osób pod opiekę Svarupie Damodarze.

Madhya 13.75 Bhaktowie ci [Svarupa Damodara i bhaktowie znajdujący się pod jego opieką] śpiewali razem z Panem i również biegli obok Niego. Śpiewały również wszystkie pozostałe grupy ludzi.

Madhya 13.76 Ze złożonymi dłońmi składając Panu pokłony, Śri Caitanya Mahaprabhu wzniósł Swą twarz ku Panu Jagannathowi i modlił się w ten sposób.

Madhya 13.77 "'Pragnę ofiarować pełne szacunku pokłony Panu Krsnie, który jest uwielbionym Bóstwem wszystkich zwolenników kultury bramińskiej, który jest dobroczyńcą krów i braminów i który zawsze przynosi korzyść całemu światu. Ofiarowuję wielokrotne pokłony Osobie Boga, znanemu jako Krsna i Govinda.'

Madhya 13.77 Znaczenie: Jest to cytat z Visnu Purany (1.19.65).

Madhya 13.78 "'Wszelka chwała Najwyższej Osobie Boga, który znany jest jako syn Devaki. Wszelka chwała Najwyższej Osobie Boga, który znany jest jako światło dynastii Vrsni. Wszelka chwała Najwyższej Osobie Boga, którego ciało posiada połysk świeżej chmury i jest tak miękkie jak kwiat lotosu. Wszelka chwała Najwyższej Osobie Boga, który pojawił się na tej planecie, aby uwolnić świat od brzemienia demonów i który każdego może obdarzyć wyzwoleniem.'

Madhya 13.78 Znaczenie: Jest to werset z Mukunda-mali (3).

Madhya 13.79 "'Pan Śri Krsna to Ten, który znany jest jako jana-nivasa, ostateczne schronienie wszystkich żywych istot, oraz jako Devaki-nandana czy Yaśoda-nandana, syn Devaki i Yaśody. Jest On przewodnikiem dynastii Yadu i Swymi mocnymi ramionami zabija wszelką niepomyślność, jak również wszystkich niepobożnych. Swą obecnością niszczy wszystko, co jest niepomyślne dla wszystkich żywych istot, ruchomych i nieruchomych. Jego radosna uśmiechnięta twarz zawsze zwiększa pożądliwe pragnienia gopi Vrndavany. Niechaj cieszy się On wszelką chwałą i szczęściem.'

Madhya 13.79 Znaczenie: Jest to cytat ze Śrimad-Bhagavatam (10.90.48).

Madhya 13.80 "'Nie jestem ani braminem, ani ksatriyą, ani vaiśyą, ani śudrą. Nie jestem też brahmacarinem, grhasthą, vanaprasthą czy sannyasinem. Uważam się jedynie za sługę sługi sługi lotosowych stóp Pana Śri Krsny, który utrzymuje gopi. Jest On niczym ocean nektaru i jest źródłem powszechnego transcendentalnego szczęścia. Zawsze towarzyszy Mu świetność."'

Madhya 13.80 Znaczenie: Werset ten znajduje się w Padyavali (74).

Madhya 13.81 Kiedy Pan wyrecytował te wszystkie wersety z pism, ponownie złożył pokłony i również wszyscy bhaktowie, ze złożonymi rękami, ofiarowali modlitwy Najwyższej Osobie Boga.

Madhya 13.82 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu tańczył i wysoko skakał, grzmiąc niczym piorun i zataczając koła, wyglądał jak wirująca płonąca głownia.

Madhya 13.82 Znaczenie: Jeśli ktoś szybko wiruje żarzącą się głownią, sprawia to wrażenie ognistego koła. Nazywa się to alata-akara, czyli kołem głowni. Całe to koło w rzeczywistości nie jest zrobione z ognia, lecz jest pojedynczym ogniem w ruchu. Podobnie, Pan Śri Caitanya Mahaprabhu jest jedną osobą, lecz kiedy tańczył i wysoko skakał zataczając koło, wyglądał jak alata-cakra.

Madhya 13.83 Gdziekolwiek Śri Caitanya Mahaprabhu stąpał podczas tańca, cała ziemia, ze wzgórzami i morzami, zdawała się przechylać.

Madhya 13.84 Tańcząc Caitanya Mahaprabhu przejawiał różne radosne, transcendentalne zmiany cielesne. Czasami wyglądał na oszołomionego. Czasami jeżyły się włosy na Jego ciele. Czasami pocił się, płakał, drżał i zmieniał kolor, a czasami przejawiał symptomy bezradności, dumy, wylewności i pokory.

Madhya 13.85 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu upadał z hukiem podczas tańca, zaczął tarzać się po ziemi. I zdawało się wtedy, że to złota góra toczy się po ziemi.

Madhya 13.86 Nityananda Prabhu wyciągał Swoje ręce i usiłował złapać Pana, kiedy Ten biegał tu i tam.

Madhya 13.87 Advaita Acarya chodził za Panem i bezustannie głośno intonował: "Hari bol! Hari bol!"

Madhya 13.88 Pragnąc powstrzymać tłumy, by nie podchodziły zbyt blisko do Pana, uformowali trzy koła. Pierwszemu kołu przewodził Nityananda Prabhu, który jest Samym Balaramą, posiadaczem wielkiej mocy.

Madhya 13.89 Wszyscy bhaktowie na czele z Kaśiśvarą i Govindą spletli ręce i uformowali wokół Pana drugie koło.

Madhya 13.90 Maharaja Prataparudra i jego towarzysze uformowali trzecie koło wokół dwóch kół wewnętrznych, pragnąc w ten sposób powstrzymać tłum, by się za bardzo nie zbliżał.

Madhya 13.91 Król Prataparudra oparł ręce na ramionach Haricandany i obserwował taniec Pana Caitanyi Mahaprabhu, przeżywając wielką ekstazę.

Madhya 13.92 Kiedy król oglądał taniec, Śrivasa Thakura - stojąc przed nim - doznawał ekstazy na widok tańca Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Madhya 13.93 Widząc, że Śrivasa Thakura stoi przed królem, Haricandana dotknął go ręką i poprosił, aby usunął się na bok.

Madhya 13.94 Śrivasa Thakura - zaabsorbowany oglądaniem tańca Śri Caitanyi Mahaprabhu - nie mógł zrozumieć, dlaczego ktoś go dotyka i popycha. Popychany raz za razem rozgniewał się.

Madhya 13.95 Śrivasa Thakura uderzył Haricandanę, aby przestał go popychać. To z kolei rozgniewało Haricandanę.

Madhya 13.96 Kiedy rozgniewany Haricandana zamierzał powiedzieć coś do Śrivasy Thakury, Prataparudra Maharaja osobiście go powstrzymał.

Madhya 13.97 Król Prataparudra powiedział: "Jesteś bardzo szczęśliwy, zostałeś zaszczycony dotykiem Śrivasy Thakury. Ja nie jestem tak szczęśliwy. Powinieneś być mu wdzięczny."

Madhya 13.98 Taniec Pana Caitanyi Mahaprabhu zdumiał wszystkich, i nawet Pan Jagannatha był niezwykle szczęśliwy widząc Go.

Madhya 13.99 Wóz zatrzymał się i całkowicie znieruchomiał, podczas gdy Pan Jagannatha - nie mrugając oczyma - oglądał taniec Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Madhya 13.100 Serca bogini szczęścia Subhadry i Balaramy napełniły się wielkim szczęściem i ekstazą. W istocie widziano, jak uśmiechali się obserwując taniec.

Madhya 13.101 Kiedy Caitanya Mahaprabhu tańczył i wysoko skakał, w Jego ciele widocznych było osiem wspaniałych przemian świadczących o boskiej ekstazie. Wszystkie te symptomy widoczne były jednocześnie.

Madhya 13.102 Na Jego skórze pojawiła się gęsia skórka, a włosy na ciele zjeżyły się. Jego ciało przypominało śimuli [jedwabną bawełnicę], całkowicie pokrytą cierniami.

Madhya 13.103 Ludzie przestraszyli się widząc Jego zgrzytające zęby i nawet myśleli, że wypadną.

Madhya 13.104 Całe ciało Śri Caitanyi Mahaprabhu oblało się potem i jednocześnie sączyła się z niego krew. Głosem zdławionym z ekstazy wydawał dźwięki "jaja gaga, jaja gaga".

Madhya 13.105 Z oczu Pana - jak gdyby ze strzykawki wodnej - popłynął potężny potok łez, tak że wszyscy otaczający Go ludzie zamokli.

Madhya 13.106 Wszyscy widzieli, że karnacja Jego ciała zmieniła się z białej na różową, tak że Jego blask przypominał blask kwiatu mallika.

Madhya 13.107 Czasami wyglądał na oszołomionego, a czasami tarzał się po ziemi. Czasami Jego ręce i nogi stawały się tak twarde jak suche drewno i nie poruszał się.

Madhya 13.108 Kiedy Pan upadał na ziemię, niemalże zatrzymywał się Jego oddech. Kiedy bhaktowie to widzieli, w nich również słabło życie.

Madhya 13.109 Z Jego oczu, a czasami również z nozdrzy, płynęła woda, a z Jego ust spadała piana. Te strumienie wydawały się być potokami nektaru spadającymi z księżyca.

Madhya 13.110 Pianę, która spłynęła z ust Śri Caitanyi Mahaprabhu, wziął i wypił Śubhananda, ponieważ był on wielce szczęśliwy i był ekspertem w rozkoszowaniu się smakiem ekstatycznej miłości do Krsny.

Madhya 13.111 Śri Caitanya Mahaprabhu wykonywał ten dewastujący taniec przez pewien czas, a potem nastrój ekstatycznej miłości ogarnął Jego umysł.

Madhya 13.112 Pan przestał tańczyć i polecił Svarupie Damodarze, by śpiewał. Rozumiejąc Jego umysł Svarupa Damodara zaczął śpiewać w ten sposób.

Madhya 13.113 "Teraz pozyskałam Pana Mego życia. W czasie Jego nieobecności palił Mnie Kupidyn i więdłam."

Madhya 13.113 Znaczenie: Pieśń ta dotyczy spotkania Śrimati Radharani z Krsną w świętym miejscu Kuruksetrze, gdzie Pan Śri Krsna przybył ze Swym bratem i siostrą podczas zaćmienia słońca. Pieśń ta mówi o rozłące z Krsną. Kiedy Radharani spotkała Krsnę na Kuruksetrze, pamiętała bliski związek z Nim we Vrndavanie i myślała: "Teraz pozyskałam Pana Mego życia. Podczas Jego nieobecności paliła Mnie strzała Kupidyna i w ten sposób usychałam. Teraz odzyskałam życie."

Madhya 13.114 Kiedy Svarupa Damodara głośno śpiewał ten refren, Śri Caitanya Mahaprabhu znowu zaczął rytmicznie tańczyć w transcendentalnym szczęściu.

Madhya 13.115 Wóz Pana Jagannatha zaczął powoli posuwać się naprzód, podczas gdy syn matki Śaci tańczył przed nim.

Madhya 13.116 Tańcząc i śpiewając, wszyscy bhaktowie znajdujący się przed Panem Jagannathem wpatrywali się w Niego. Później Caitanya Mahaprabhu razem z osobami wykonującymi sankirtan udał się na koniec procesji.

Madhya 13.117 Oczy i umysł Caitanyi Mahaprabhu były całkowicie zaabsorbowane Panem Jagannathem i Swymi dwoma ramionami zaczął przedstawiać dramatyczną pieśń.

Madhya 13.118 Kiedy Caitanya Mahaprabhu odgrywał dramat pieśni, czasami pozostawał w tyle procesji. W takich momentach Pan Jagannatha zatrzymywał się. Kiedy Caitanya Mahaprabhu ponownie wychodził do przodu, wóz Pana Jagannatha znowu powoli ruszał.

Madhya 13.119 W ten sposób pomiędzy Caitanyą Mahaprabhu i Panem Jagannathem, doszło do pewnego rodzaju współzawodnictwa, lecz Swą mocą Caitanya Mahaprabhu sprawił, że Pan Jagannatha czekał w Swym wozie.

Madhya 13.119 Znaczenie: Po porzuceniu towarzystwa gopi we Vrndavanie Śri Krsna, syn Maharajy Nandy, zaangażował się w rozrywki w Dvarace. Kiedy Krsna udał się do Kuruksetry ze Swym bratem i siostrą oraz innymi osobami z Dvaraki, ponownie spotkał mieszkańców Vrndavany. Śri Caitanya Mahaprabhu jest radha-bhava-dyuti-suvalita, to jest Samym Krsną, który przyjął rolę Śrimati Radharani, aby zrozumieć Krsnę. Pan Jagannatha-deva jest Krsną, a Śri Krsna Caitanya Mahaprabhu jest Śrimati Radharani. Gdy Caitanya Mahaprabhu prowadził Pana Jagannatha w kierunku świątyni Gundica, odpowiadało to prowadzeniu Krsny przez Śrimati Radharani w kierunku Vrndavany. Śri Ksetra, Jagannatha Puri, uznane zostało za królestwo Dvaraki, miejsce, gdzie Krsna cieszy się najwyższym bogactwem. Jednakże Pan Jagannatha był prowadzony przez Caitanyę Mahaprabhu do Vrndavany, prostej wioski, gdzie wszyscy mieszkańcy przepełnieni są ekstatyczną miłością do Krsny. Śri Ksetra jest miejscem aiśvarya-lila, tak jak Vrndavana jest miejscem madhurya-lila. Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu podążał w tyle rathy, wskazywało to na to, że Pan Jagannatha, Krsna, zapominał o mieszkańcach Vrndavany. Chociaż Krsna zaniedbał mieszkańców Vrndavany, nie był w stanie o nich zapomnieć. Toteż w Swej okazałej Ratha-yatrze wracał do Vrndavany. W roli Śrimati Radharani, Śri Caitanya Mahaprabhu sprawdzał, czy Pan nadal pamięta mieszkańców Vrndavany. Kiedy Caitanya Mahaprabhu pozostawał za wozem Ratha, Jagannatha-deva, Sam Krsna, rozumiał umysł Śrimati Radharani. Dlatego Jagannatha czasami pozostawał w tyle za tańczącym Śri Caitanyą Mahaprabhu, aby dać do zrozumienia Śrimati Radharani, że nie zapomniał. Toteż Pan Jagannatha czekał w wozie ratha, aż zaczną posuwać się do przodu. W ten sposób Pan Jagannatha przyznał, że bez ekstazy Śrimati Radharani nie może odczuć satysfakcji. Kiedy Jagannatha w ten sposób czekał, Gaurasundara, Caitanya Mahaprabhu - w ekstazie Śrimati Radharani - natychmiast zbliżał się do Krsny. Wówczas Pan Jagannatha powoli posuwał się naprzód. To wzajemne współzawodnictwo było częścią romansu pomiędzy Krsną a Śrimati Radharani. W tym współzawodnictwie pomiędzy ekstazą Pana Caitanyi do Jagannatha i Jagannatha do Śrimati Radharani, sukces odniósł Caitanya Mahaprabhu.

Madhya 13.120 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu tańczył, Jego ekstaza uległa zmianie. Wznosząc ramiona, zaczął na głos recytować następujący werset.

Madhya 13.121 "Ta sama osoba, która skradła me serce w młodości, teraz znowu jest mym panem. Są to te same księżycowe noce w miesiącu Caitra. W powietrzu unosi się ten sam zapach kwiatów malati i te same słodkie wiatry wieją z lasu kadamba. W naszym intymnym związku ja również jestem tą samą ukochaną, jednakże mój umysł nie jest tutaj szczęśliwy. Pragnę powrócić do tego miejsca na brzegu Revy, pod drzewo Vetasi. Takie jest moje pragnienie."

Madhya 13.121 Znaczenie: Werset ten pojawia się w Padyavali (382) Śrila Rupy Gosvamiego.

Madhya 13.122 Śri Caitanya Mahaprabhu recytował ten werset raz za razem. Lecz poza Svarupą Damodarą nikt nie mógł zrozumieć jego znaczenia.

Madhya 13.123 Ten werset już wyjaśniłem. Teraz po prostu opiszę go w skrócie.

Madhya 13.123 Znaczenie: W związku z tym zajrzyj do Rozdziału Pierwszego Madhya-lili wersetów: 53, 77-80 i 82-84.

Madhya 13.124 Wcześniej wszystkie gopi z Vrndavany były bardzo zadowolone, kiedy spotkały się z Krsną w świętym miejscu Kuruksetrze.

Madhya 13.125 Podobnie, po ujrzeniu Pana Jagannatha, w Panu Caitanyi Mahaprabhu rozbudziła się ekstaza gopi. Pogrążony w tej ekstazie poprosił Svarupę Damodarę, aby zaśpiewał refren.

Madhya 13.126 Śri Caitanya Mahaprabhu w ten sposób przemówił do Pana Jagannatha: "Jesteś tym samym Krsną, a Ja jestem tą samą Radharani. Znowu spotykamy się w ten sam sposób, w jaki spotkaliśmy się na początku życia.

Madhya 13.127 "Chociaż oboje jesteśmy tacy sami, mimo to Mój umysł urzeczony jest Vrndavana-dhamą. Pragnę, abyś zechciał ponownie pojawić się we Vrndavanie ze Swymi lotosowymi stopami.

Madhya 13.128 "W Kuruksetrze tłoczno jest od ludzi, ich słoni i koni i huczno od terkoczących powozów. A we Vrndavanie są kwietne ogrody i słychać brzęczenie pszczół i ćwierkanie ptaków.

Madhya 13.129 "Tutaj w Kuruksetrze ubrany jesteś jak książę i towarzyszą Ci wielcy wojownicy, lecz we Vrndavanie wyglądałeś jak zwykły pasterz i towarzyszył Ci jedynie Twój piękny flet.

Madhya 13.130 "Tutaj nie ma nawet kropli oceanu transcendentalnego szczęścia, którego doznawałam razem z Tobą we Vrndavanie.

Madhya 13.131 "Dlatego proszę Cię, byś przybył do Vrndavany i oddawał się rozrywkom ze Mną. Jeśli to uczynisz, Moja ambicja zostanie zaspokojona."

Madhya 13.132 Opisałem już pokrótce wypowiedź Śrimati Radharani ze Śrimad-Bhagavatam.

Madhya 13.133 W tym nastroju ekstazy Śri Caitanya Mahaprabhu przytoczył wiele innych wersetów, lecz ogół ludzi nie mógł zrozumieć ich znaczenia.

Madhya 13.134 Znaczenie tych dwóch wersetów znane było Svarupie Damodarze Gosvamiemu, lecz on nie wyjawił go. Rozpropagował go jednakże Śri Rupa Gosvami.

Madhya 13.135 Tańcząc Śri Caitanya Mahaprabhu ponownie zaczął recytować ten werset, którym rozkoszował się w towarzystwie Svarupy Damodary Gosvamiego.

Madhya 13.136 "Gopi przemówiły w ten sposób: 'Drogi Panie, którego pępek przypomina kwiat lotosu. Twe lotosowe stopy są jedynym schronieniem dla tych, którzy upadli w głęboką studnię materialnej egzystencji. Potężni yogini mistycy i wielcy uczeni filozofowie wielbią Twe stopy i medytują o nich. I my, chociaż jesteśmy zwykłymi osobami zajętymi sprawami rodziny, pragniemy, aby nasze serca też stały się świadome tych lotosowych stóp.'"

Madhya 13.136 Znaczenie: Jest to cytat ze Śrimad-Bhagavatam (10.82.49). Gopi nigdy nie były zainteresowane karma-yogą, jnana-yogą czy dhyana-yogą. Interesowały się jedynie bhakti-yogą. Jeśli nie zostały do tego zmuszone, nigdy nie lubiły medytować o lotosowych stopach Pana. Wolały raczej kłaść te lotosowe stopy Pana na swych piersiach. Czasami żałowały, że ich piersi są tak twarde, gdyż obawiały się, że Krsna może nie zechcieć trzymać na nich Swych miękkich lotosowych stóp. Kiedy te lotosowe stopy kłuły ziarna piasku na pastwisku Vrndavany, gopi były zasmucone i zaczęły płakać. Gopi zawsze pragnęły trzymać Krsnę w domu i w ten sposób ich umysły były zaabsorbowane świadomością Krsny. Taka czysta świadomość Krsny może zrodzić się jedynie we Vrndavanie. W ten sposób Śri Caitanya Mahaprabhu zaczął objaśniać Swój umysł, który był przesycony ekstazą gopi.

Madhya 13.137 Przemawiając w nastroju Śrimati Radharani, Caitanya Mahaprabhu powiedział: "'Dla większości ludzi umysł i serce są jednym, lecz ponieważ Mój umysł jest zawsze nierozłącznie związany z Vrndavaną, uważam, że jest z nią tożsamy. Mój umysł już jest Vrndavaną, a ponieważ Ty lubisz Vrndavanę, czy mógłbyś łaskawie umieścić tam Swe lotosowe stopy. Uznałabym to za Twą pełną łaskę.

Madhya 13.137 Znaczenie: Towarzystwa Najwyższej Osoby Boga można pragnąć jedynie wtedy, kiedy umysł wolny jest od desygnatów. Umysł musi być czymś zajęty. Jeśli ktoś ma się uwolnić od materialnych rzeczy, to jego umysł nie może być bezczynny. Musi o czymś myśleć, coś czuć i czegoś pragnąć. Jeśli umysł nie jest napełniony myślami o Krsnie, uczuciami do Krsny, pragnieniem służenia Krsnie, będzie pełen czynności materialnych. Ci, którzy porzucili wszystkie materialne czynności i przestali o nich myśleć, powinni zawsze utrzymać ambicję myślenia o Krsnie. Bez Krsny nie można żyć, tak jak nie można żyć bez jakiejś przyjemności dla umysłu.

Madhya 13.138 "'Mój drogi Panie, posłuchaj łaskawie, co naprawdę chciałam poddać Twej rozwadze. Moim domem jest Vrndavana i tam pragnę Twego towarzystwa. Lecz jeśli go nie otrzymam, wówczas trudno będzie Mi zachować życie.

Madhya 13.139 "'Mój drogi Krsno, poprzednio, gdy przebywałeś w Mathurze, posłałeś Uddhavę, aby nauczał Mnie spekulatywnej wiedzy i yogi mistycznej. Teraz Ty Sam mówisz o tej samej rzeczy, lecz Mój umysł jej nie przyjmuje. Nie ma w nim miejsca na jnana-yogę czy dhyana-yogę. Chociaż znasz Mnie bardzo dobrze, mimo to instruujesz Mnie w jnana-yodze i dhyana-yodze. Nie powinieneś tego robić." '

Madhya 13.139 Znaczenie: Proces yogi mistycznej, spekulatywna metoda poszukiwania Najwyższej Absolutnej Prawdy, nie przemawia do osoby, która jest zawsze pochłonięta myślami o Krsnie. Bhakta w ogóle nie jest zainteresowany czynnościami spekulatywnymi. Zamiast kultywować wiedzę spekulatywną czy praktykować yogę mistyczną, bhakta powinien wielbić Bóstwo w świątyni i bezustannie angażować się w służbę dla Pana. Bhaktowie rozumieją, że wielbienie Bóstwa w świątyni jest tym samym co bezpośrednia służba dla Pana. Bóstwo zwane jest arca-vigraha czy arca-avatara, inkarnacją Najwyższego Pana w formie manifestacji materialnej (mosiądzu, kamienia czy drewna). Ostatecznie nie ma żadnej różnicy pomiędzy Krsną zamanifestowanym w materii czy Krsną zamanifestowanym w duchu, ponieważ jedno i drugie jest Jego energią. Dla Krsny nie ma różnicy pomiędzy materią a duchem. Zatem Jego manifestacja w formie materialnej jest tak dobra, jak Jego oryginalna forma sac-cid-ananda-vigraha. Bhakta bezustannie wielbiący Bóstwo zgodnie z zasadami ustalonymi w śastrach i danymi przez mistrza duchowego stopniowo uświadamia sobie, że jest w bezpośrednim kontakcie z Najwyższą Osobą Boga. W ten sposób traci wszelkie zainteresowanie tzw. medytacją, praktyką yogi i spekulacją umysłową.

Madhya 13.140 Caitanya Mahaprabhu mówił dalej: "'Chciałabym odciągnąć Mą świadomość od Ciebie i zaangażować ją w czynności materialne, lecz Moje próby są daremne. Naturalnie skłaniam się jedynie ku Tobie. Dlatego Twoje instrukcje, bym medytowała o Tobie, są po prostu śmieszne. W ten sposób zabijasz Mnie. Nie jest to zbyt dobre, że uważasz Mnie za kandydatkę do otrzymania Twych instrukcji.' "

Madhya 13.140 Znaczenie: Śrila Rupa Gosvami mówi w Bhakti-rasamrta-sindhu (1.1.11):

anyabhilasita-śunyam jnana-karmady-anavrtam

anukulyena krsnanu- śilanam bhaktir uttama

Dla czystego bhakty nie ma kwestii angażowania się w praktykę yogi mistycznej czy kultywację spekulatywnej filozofii. W istocie czysty bhakta nie może angażować umysłu w takie niepożądane czynności. Nawet gdyby czysty bhakta chciał to zrobić, jego umysł nie pozwoli mu na to. Jest to cechą czystego wielbiciela, że jest on transcendentalny do wszelkiej działalności karmicznej, filozofii spekulatywnej i medytacji yogi mistycznej. Dlatego gopi wyraziły się w taki oto sposób.

Madhya 13.141 "'Gopi nie są jak yogini mistycy. Nigdy nie usatysfakcjonuje ich sama medytacja o Twych lotosowych stopach i imitowanie tzw. yoginów. Uczenie gopi medytacji jest swego rodzaju obłudą. Kiedy poucza się je, by oddały się praktyce yogi mistycznej, wcale nie są zadowolone. Wprost przeciwnie, jeszcze bardziej gniewają się na Ciebie.'"

Madhya 13.141 Znaczenie: Śrila Prabodhananda Sarasvati oznajmił (Caitanya-candramrta 5):

kaivalyam narakayate tridaśa-pur akaśa-puspayate

durdantendriya-kala-sarpa-patali protkhata-damstrayate

viśvam purna-sukhayate vidhi-mahendradiś ca kitayate

yat karunya-kataksa-vaibhava-vatam tam gauram eva stumah

Dla czystego bhakty, który zrealizował świadomość Krsny poprzez Śri Caitanyę Mahaprabhu, filozofia monistyczna - dzięki której można stać się jednym z Najwyższym - zdaje się być piekielną. Czysty bhakta uważa również za śmieszną praktykę yogi mistycznej, dzięki której kontroluje się umysł i ujarzmia zmysły. Umysł i zmysły bhakty zaangażowane są już w transcendentalną służbę dla Pana. W ten sposób usuwane są trujące skutki czynności zmysłowych. Jeśli umysł jest zawsze zaangażowany w służbę dla Pana, nie ma możliwości, by myśleć, czuć czy działać materialnie. Podobnie, próby karmity, aby osiągnąć planety niebiańskie, dla bhakty są tylko fantasmagorią. Ostatecznie planety niebiańskie są materialne i w odpowiednim czasie wszystkie zostaną unicestwione. Bhaktów nie obchodzą takie tymczasowe rzeczy. Angażują się oni w transcendentalne czynności oddania, ponieważ pragną wzniesienia do świata duchowego, gdzie mogą żyć wiecznie i spokojnie w pełnej wiedzy o Krsnie. We Vrndavanie gopi, chłopcy pasterze, a nawet cielęta, krowy, drzewa i woda są całkowicie świadome Krsny. Nigdy nie zadowala ich nic poza Krsną.

Madhya 13.142 Caitanya Mahaprabhu mówił dalej: "'Gopi wpadły w ten wielki ocean rozłąki i pożerają je ryby timingila, które reprezentują ich ambicję służenia Tobie. Gopi powinny zostać wyzwolone z paszczy tych ryb timingila, gdyż są czystymi bhaktami. Nie mają materialnej koncepcji życia, więc dlaczego miałyby aspirować do wyzwolenia? Gopi nie chcą tego wyzwolenia upragnionego przez yoginów i jnanich; gdyż już zostały wyzwolone z oceanu materialnej egzystencji.

Madhya 13.142 Znaczenie: Cielesna koncepcja powstaje w rezultacie pragnienia przyjemności materialnych. Jest to nazywane vipada-smrti, co jest przeciwieństwem prawdziwego życia. Żywa istota jest wiecznie sługą Krsny, lecz kiedy pragnie cieszyć się światem materialnym, nie może czynić postępu w życiu duchowym. Materialny postęp nigdy nie zapewni szczęścia. Oznajmia to również Śrimad-Bhagavatam (7.5.30): adanta-gobhir viśatam tamisram punah punaś carvita-carvananam. Niekontrolowanie zmysłów może doprowadzić do piekielnych sytuacji. Można bezustannie przeżuwać to, co już zostało przeżute, tj. ciągle rodzić się i umierać. Uwarunkowane dusze wykorzystują okres życia pomiędzy narodzinami i śmiercią jedynie na te same powszednie czynności - jedzenie, spanie, łączenie się w pary i obronę. Te same czynności spotykamy w niższych gatunkach zwierzęcych. Ponieważ czynności te powtarzają się, angażowanie się w nie jest niczym przeżuwanie tego, co już zostało przeżute. Jeśli ktoś może porzucić ambicję angażowania się w powszednie życie materialne i zamiast tego przyjąć świadomość Krsny, uwolni się od surowych praw natury materialnej. Nie trzeba podejmować odrębnego wysiłku w celu osiągnięcia wyzwolenia. Jeśli po prostu zaangażujemy się w służbę dla Pana, automatycznie będziemy wyzwoleni. Jak zatem mówi Śrila Bilvamangala Thakura: muktih svayam mukulitanjali sevate 'sman - "Wyzwolenie stoi przede mną ze złożonymi dłońmi, prosząc, by mi służyć."

Madhya 13.143 "'To zdumiewające, że zapomniałeś ziemię Vrndavany. Jak to się stało, że zapomniałeś o Swym ojcu, matce i przyjaciołach? I jak to możliwe, że zapomniałeś o wzgórzu Govardhana, brzegu Yamuny i lesie, w którym cieszyłeś się tańcem rasa-lila?

Madhya 13.144 "'Krsno, bez wątpienia jesteś wytwornym dżentelmenem posiadającym wszystkie zalety. Cechują Cię dobre maniery, masz miękkie serce i jesteś miłosierny. Wiem, że nie ma w Tobie nawet cienia wady, lecz mimo to Twój umysł nawet nie pamięta mieszkańców Vrndavany. Jest to tylko Mój zły los i nic innego.

Madhya 13.145 "'Nie dbam o to, że Sama jestem nieszczęśliwa, lecz kiedy widzę przygnębioną twarz Twojej matki Yaśody, i gdy widzę, jak serca wszystkich mieszkańców Vrndavany pękają z Twojego powodu, zastanawiam się, czy chcesz ich wszystkich zabić. A może chcesz ich ożywić przybywając tutaj? Dlaczego po prostu utrzymujesz ich przy życiu w stanie cierpienia?

Madhya 13.146 "'Mieszkańcom Vrndavany nie podoba się, gdy jesteś ubrany jak książę, ani też nie chcą, żebyś obcował z wielkimi wojownikami w innym kraju. Nie mogą opuścić ziemi Vrndavany, a bez Twojej obecności wszyscy oni umierają. Co się z nimi stanie?

Madhya 13.147 "'Mój drogi Krsno, jesteś życiem Vrndavana-dhamy, szczególnie Nandy Maharajy. Jesteś jedynym bogactwem na ziemi Vrndavany i jesteś bardzo łaskawy. Proszę, przybądź i pozwól im wszystkim żyć. Proszę, zatrzymaj ponownie Swe lotosowe stopy we Vrndavanie.'

Madhya 13.147 Znaczenie: Śrimati Radharani nie wyraziła Swego własnego nieszczęścia z powodu rozłąki z Krsną. Chciała wzruszyć Krsnę stanem pozostałych osób we Vrndavana-dhamie - matki Yaśody, Maharajy Nandy, chłopców pasterzy, gopi, ptaków i pszczół na brzegu Yamuny, wody Yamuny, drzew, lasów i wszystkich innych parafernaliów, z którymi Krsna obcował, zanim opuścił Vrndavanę i wyjechał do Mathury. Śri Caitanya Mahaprabhu zamanifestował uczucia Śrimati Radharani i dlatego zapraszał Pana Jagannatha, Krsnę, by powrócił do Vrndavany. Takie jest znaczenie udania się wozu Ratha-yatra z Jagannatha Puri do świątyni Gundica.

Madhya 13.148 "Gdy Pan Krsna wysłuchał wypowiedzi Śrimati Radharani, rozbudziła się Jego miłość do mieszkańców Vrndavany i Jego ciało i umysł były bardzo poruszone. Gdy usłyszał, jak wielką darzą Go miłością, natychmiast uznał się za wiecznego dłużnika mieszkańców Vrndavany. Następnie Krsna zaczął uspokajać Śrimati Radharani w ten sposób.

Madhya 13.149 "'Moja najdroższa Śrimati Radharani, posłuchaj Mnie, proszę. To, co mówię, jest prawdą. Gdy pomyślę o was wszystkich, mieszkańcach Vrndavany, płaczę dzień i noc. Nikt nie wie, jak bardzo nieszczęśliwy jestem z tego powodu.'

Madhya 13.149 Znaczenie: Powiedziane jest vrndavanam parityajya padam ekam na gacchati. W pewnym sensie Krsna, oryginalna Osoba Boga (iśvarah paramah krsnah sac-cid-ananda-vigrahah), nie opuszcza Vrndavany nawet na krok. Krsna musiał jednakże opuścić Vrndavanę, aby spełnić różne obowiązki. Musiał udać się do Mathury, aby zabić Kamsę, a później został zabrany przez Swego ojca do Dvaraki, gdzie zajęty był sprawami państwowymi i musiał radzić sobie z zakłóceniami stwarzanymi przez demony. Krsna żył z dala od Vrndavany i wcale nie był szczęśliwy, jak to szczerze wyjawił Śrimati Radharani. Ona jest najdroższym życiem Śri Krsny, dlatego w ten sposób odkrył przed Nią Swój umysł.

Madhya 13.150 "Śri Krsna mówił dalej: 'Wszyscy mieszkańcy Vrndavana-dhamy - Moja matka, ojciec, przyjaciele pasterze i wszystko inne - są jak Moje życie. A pomiędzy wszystkimi mieszkańcami Vrndavany gopi są Mym samym życiem. A wśród gopi Ty, Śrimati Radharani, jesteś główną. Dlatego jesteś samym życiem Mego życia.

Madhya 13.150 Znaczenie: Śrimati Radharani jest centrum wszystkich czynności Vrndavany. We Vrndavanie Krsna jest narzędziem Śrimati Radharani; dlatego wszyscy mieszkańcy Vrndavany nadal intonują "Jaya Radhe". Z przytoczonej tu wypowiedzi Samego Krsny wynika, że Radharani jest królową Vrndavany, a Krsna jest jedynie Jej ozdobą. Krsna jest znany jako Madana-mohana, urzekający Kupidyna, lecz Śrimati Radharani urzeka Krsnę. W skutek tego Śrimati Radharani nazywana jest Madana-mohana-mohini, urzekającą Tego, który urzeka Kupidyna.

Madhya 13.151 "'Moja droga Śrimati Radharani, zawsze jestem podporządkowany waszej miłości. Podlegam jedynie waszej kontroli. Jedyną przyczyną tego, że rozstałem się z wami i zamieszkałem w dalekich miejscach, jest jedynie Moje ogromne nieszczęście.

Madhya 13.152 "'Kiedy kobieta zostaje oddzielona od swego ukochanego, czy mężczyzna zostaje oddzielony od swej ukochanej, żadne z nich nie może żyć. Faktem jest, że żyją tylko dla siebie, bo kiedy jedno z nich umiera, drugie dowiadując się o tym, umiera także.

Madhya 13.153 "'Kochająca, wierna żona i kochający mąż, którzy w separacji pragną wszelkiego dobra dla siebie nawzajem i nie dbaj o własne szczęście, pragną jedynie dobrobytu tej drugiej osoby. Taka para z pewnością niedługo spotka się ponownie.

Madhya 13.154 "'Jesteś Mi najdroższą i wiem, że beze Mnie nie możesz żyć ani przez chwilę. Aby utrzymać Cię przy życiu, wielbię Pana Narayana. Dzięki Jego miłosiernej mocy przychodzę do Vrndavany codziennie, by oddawać się rozrywkom z Tobą. A później powracam do Dvaraka-dhamy. W ten sposób zawsze możesz czuć Mą obecność tutaj we Vrndavanie.

Madhya 13.155 "'Nasz romans jest mocniejszy dzięki temu, iż miałem szczęście otrzymać łaskę Narayana. Dlatego mogę przychodzić tutaj niezauważony przez innych. Mam nadzieję, że wkrótce będę widoczny dla wszystkich.

Madhya 13.155 Znaczenie: Krsna może być obecny na dwa sposoby - prakata i aprakata, zamanifestowany i niezamanifestowany. Oba są takie same dla szczerego bhakty. Nawet jeśli Krsna nie jest obecny fizycznie, zaabsorbowanie bhakty sprawami Krsny sprawia, że staje się obecny. Potwierdza to Brahma-samhita (5.38):

premanjana-cchurita-bhakti-vilocanena

santah sadaiva hrdayesu vilokayanti

yam śyamasundaram acintya-guna-svarupam

govindam adi-purusam tam aham bhajami

Dzięki swej intensywnej miłości czysty bhakta zawsze ogląda Pana Krsnę, który przebywa w jego sercu. Wszelka chwała Govindzie, pierwotnej Osobie Boga! Kiedy Krsna nie ukazuje się mieszkańcom Vrndavany, zawsze pochłonięci są oni myślami o Nim. Więc chociaż Krsna mieszkał wówczas w Dvarace, jednocześnie obecny był wśród mieszkańców Vrndavany. To była Jego obecność aprakata. Bhaktowie, którzy zawsze pogrążeni są w myślach o Krsnie, bez wątpienia wkrótce ujrzą Krsnę twarzą w twarz. Bhaktowie, którzy zawsze zaangażowani są w świadomość Krsny i są całkowicie pochłonięci myślami o Krsnie, z pewnością powrócą do domu, do Boga. Wówczas będą mogli oglądać Krsnę bezpośrednio, twarzą w twarz, jeść z Nim prasada i cieszyć się Jego towarzystwem. Potwierdza to Bhagavad-gita: tyaktva deham punar janma naiti mam eti so 'rjuna (Bg. 4.9).

Za życia czysty bhakta zawsze mówi o Krsnie i pełni służbę dla Niego. A skoro tylko porzuci ciało, natychmiast powraca na Golokę Vrndavanę, gdzie Krsna jest osobiście obecny. Wówczas spotyka Krsnę bezpośrednio. Takie życie ludzkie jest sukcesem. To jest znaczenie prakateha anibe satvara. Czysty bhakta wkrótce ujrzy osobistą manifestację Pana Śri Krsny.

Madhya 13.156 "'Zabiłem już wszystkie złośliwe demony, które były wrogami dynastii Yadu, i zabiłem również Kamsę i jego stronników. Jednakże przy życiu pozostały jeszcze dwa albo cztery demony. Chcę je zabić i wkrótce potem powrócę do Vrndavany. Zapewniam Cię o tym.

Madhya 13.156 Znaczenie: Tak jak Krsna nie opuszcza nawet na krok Vrndavany, tak też bhaktowie Krsny nie lubią opuszczać Vrndavany. Jednakże bhakta opuszcza Vrndavanę, kiedy musi zająć się sprawami Krsny. Po zakończeniu swej misji czysty bhakta wraca do domu, z powrotem do Vrndavany, z powrotem do Boga. Krsna zapewnił Radharani, że powróci, kiedy zabije demony poza Vrndavaną. Obiecał: "Wrócę wkrótce, kiedy tylko zabiję tych kilka demonów, które jeszcze pozostały."

Madhya 13.157 "'Pragnę chronić mieszkańców Vrndavany przed atakami Mych wrogów. To z tego względu pozostaję w Mym królestwie, w przeciwnym razie pozycja królewska jest Mi obojętna. Tylko dla zadowolenia Yadów utrzymuję w tym królestwie żony, synów i bogactwo.

Madhya 13.158 "'Cechy Twojej miłości zawsze przyciągają Mnie do Vrndavany. W istocie za dziesięć czy dwadzieścia dni przywiodą Mnie tam z powrotem, a gdy powrócę, dzień i noc będę oddawał się przyjemnościom z Tobą i wszystkimi dziewczętami Vrajabhumi.'

Madhya 13.159 "Kiedy Krsna mówił tak do Śrimati Radharani, ogarnęła Go przemożna chęć powrotu do Vrndavany. Nakłonił Ją do wysłuchania wersetu, który odpędził wszelkie Jej kłopoty oraz zapewnił Ją, że wkrótce ponownie zdobędzie Krsnę.

Madhya 13.160 "Pan Śri Krsna powiedział: 'Jedynym sposobem zdobycia Mnie jest służba oddania dla Mnie. Moje drogie gopi, to jedynie wasza miłość i uczucie - jakie osiągnęłyście dla Mnie dzięki swemu szczęściu - sprawiły, że powracam do was.'"

Madhya 13.160 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.82.45).

Madhya 13.161 Śri Caitanya Mahaprabhu siedział w Swym pokoju ze Svarupą Damodarą i rozkoszował się tematami tych wersetów dzień i noc.

Madhya 13.162 Śri Caitanya Mahaprabhu tańczył całkowicie pogrążony w uczuciu ekstazy. Tańczył i recytował te wersety patrząc na twarz Pana Jagannatha.

Madhya 13.163 Nikt nie może opisać szczęścia Svarupy Damodary Gosvamiego, gdyż jego ciało, umysł i słowa ciągle zaabsorbowane są służbą dla Pana.

Madhya 13.164 Zmysły Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu były tożsame ze zmysłami Svarupy. Dlatego Caitanya Mahaprabhu zawsze z całkowitym zaabsorbowaniem rozkoszował się śpiewem Svarupy Damodary.

Madhya 13.165 Czasami - pogrążony w ekstazie pełnej emocji - Caitanya Mahaprabhu siedział na ziemi i, patrząc w dół, pisał po niej palcem.

Madhya 13.166 Czując, że pisząc w ten sposób, Pan zrani palec, Svarupa Damodara powstrzymywał Go własną ręką.

Madhya 13.167 Svarupa Damodara dostosowywał swój śpiew do ekstatycznych uczuć Pana. Kiedykolwiek Śri Caitanya Mahaprabhu rozkoszował się określonym smakiem, Svarupa Damodara ucieleśniał go śpiewem.

Madhya 13.168 Śri Caitanya Mahaprabhu patrzył na piękną lotosową twarz i oczy Pana Jagannatha.

Madhya 13.169 Pan Jagannatha miał na Sobie girlandę, wspaniałe szaty i piękne ozdoby. Jego twarz błyszczała od promieni słońca i wszędzie wkoło pachniało.

Madhya 13.170 Ocean transcendentalnego szczęścia w sercu Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu powiększył się i natychmiast - niczym huragan - wzmogły się symptomy szaleństwa.

Madhya 13.171 Szaleństwo transcendentalnego szczęścia zrodziło fale różnych emocji. Emocje te były niczym wrodzy żołnierze stający do walki.

Madhya 13.172 Nastąpił wzrost wszystkich naturalnych symptomów emocji. Były tam emocje budzące się, spokój, emocje połączone, zmieszane, transcendentalne i przeważające, jak również bodźce do emocji.

Madhya 13.173 Ciało Śri Caitanyi Mahaprabhu wyglądało jak transcendentalna góra Himalajów pokryta ekstatycznymi, emocjonalnymi drzewami obsypanymi kwiatem.

Madhya 13.174 Widok tych symptomów urzekł umysły i świadomość wszystkich. W istocie Pan spryskał umysł każdego nektarem transcendentalnej miłości do Boga.

Madhya 13.175 Spryskał umysły sług Pana Jagannatha, urzędników rządowych, pielgrzymów, ogółu ludzi i wszystkich mieszkańców Jagannatha Puri.

Madhya 13.176 Taniec i ekstatyczna miłość Śri Caitanyi Mahaprabhu zdumiały wszystkich i zaślepiły ich serca miłością do Krsny.

Madhya 13.177 Wszyscy tańczyli i intonowali ogarnięci ekstatyczną miłością i tak powstał wielki hałas. Każdy pogrążył się w transcendentalnym szczęściu na sam widok tańca Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Madhya 13.178 Nie mówiąc już o innych, nawet Pan Jagannatha i Pan Balarama, niezwykle szczęśliwi, zaczęli poruszać się powoli widząc taniec Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Madhya 13.179 Czasami Pan Jagannatha i Pan Balarama zatrzymywali wóz i radośnie obserwowali taniec Pana Caitanyi. Każdy, kto widział, jak zatrzymywali się i patrzyli na taniec, dał świadectwo Ich rozrywkom.

Madhya 13.180 Kiedy Pan Śri Caitanya Mahaprabhu tańczył i wędrował w taki sposób, w pewnej chwili upadł przed Maharają Prataparudrą.

Madhya 13.181 Maharaja Prataparudra podniósł Pana z wielkim szacunkiem, lecz widząc króla Pan Caitanya Mahaprabhu odzyskał zewnętrzną świadomość.

Madhya 13.182 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu ujrzał króla, potępił Siebie mówiąc: "Och, jakże to godne pożałowania, że dotknąłem osoby zainteresowanej sprawami materialnymi."

Madhya 13.183 Nawet Pan Nityananda Prabhu ani Kaśiśvara, ani Govinda nie zajęli się Panem Caitanyą Mahaprabhu, kiedy upadł. Pan Nityananda był pogrążony w wielkiej ekstazie, a Kaśiśvara i Govinda znajdowali się gdzie indziej.

Madhya 13.184 Śri Caitanyę Mahaprabhu zadowoliło już zachowanie króla, który dla Pana Jagannatha podjął służbę zamiatacza. Dlatego Pan Caitanya Mahaprabhu w rzeczywistości pragnął ujrzeć króla.

Madhya 13.185 Aby jednakże ostrzec Swych osobistych towarzyszy, Najwyższa Osoba Boga, Śri Caitanya Mahaprabhu, na zewnątrz okazał gniew.

Madhya 13.185 Znaczenie: Kiedy Maharaja Prataparudra poprosił o spotkanie z Panem, Śri Caitanya Mahaprabhu natychmiast odmówił, mówiąc:

niskincanasya bhagavad-bhajanonmukhasya

param param jigamisor bhava-sagarasya

sandarśanam visayinam atha yositam ca

ha hanta hanta visa-bhaksanato 'py asadhu

(Cc. Madhya 11.8)

Słowo niskincanasya odnosi się do osoby, która skończyła z materialnymi czynnościami. Taka osoba może podjąć działanie w świadomości Krsny, aby przekroczyć ocean niewiedzy. Dla niej bliskie związki ze zwykłymi ludźmi czy intymny związek z kobietami jest rzeczą bardzo niebezpieczną. Etykiety tej musi przestrzegać każdy, kto poważnie pragnie powrócić do domu, do Boga. Aby nauczyć tych zasad Swych osobistych towarzyszy, Śri Caitanya Mahaprabhu zewnętrznie okazał gniew, kiedy król Go dotknął. Ponieważ pokorne zachowanie króla bardzo zadowoliło Pana, specjalnie pozwolił, by król Go dotknął, lecz na zewnątrz okazał gniew, aby ostrzec Swych osobistych towarzyszy.

Madhya 13.186 Król Prataparudra przestraszył się, kiedy Pan Caitanya okazał na zewnątrz gniew, lecz Sarvabhauma Bhattacarya powiedział królowi: "Nie martw się."

Madhya 13.187 Sarvabhauma Bhattacarya poinformował króla: "Pan jest z ciebie bardzo zadowolony. Wskazując na ciebie, pouczył Swych osobistych towarzyszy, jak zachowywać się w stosunku do zwykłych ludzi."

Madhya 13.187 Znaczenie: Chociaż na pozór król był zwykłą osobą zainteresowaną pieniędzmi i kobietami, wewnętrznie był oczyszczony czynnościami oddania. Ukazał to podejmując służbę zamiatacza ulicy, by zadowolić Pana Jagannatha. Ktoś może wyglądać na materialistę zainteresowanego pieniędzmi i kobietami, lecz jeśli jest naprawdę pokorny i łagodny oraz podporządkowany Najwyższej Osobie Boga, nie jest zwykłą osobą. Taki sąd może wydać jedynie Śri Caitanya Mahaprabhu i Jego zaufani bhaktowie. Jednakże ogólna zasada jest taka, że żaden bhakta nie powinien mieć zażyłych stosunków ze zwykłymi ludźmi zainteresowanymi pieniędzmi i kobietami.

Madhya 13.188 Sarvabhauma Bhattacarya mówił dalej: "Przedłożę twą petycję, kiedy nadejdzie stosowna chwila. Wówczas bez trudu będziesz mógł przyjść i spotkać się z Panem."

Madhya 13.189 Po okrążeniu Jagannatha Śri Caitanya Mahaprabhu poszedł za wóz i zaczął pchać go Swą głową.

Madhya 13.190 Skoro tylko pchnął, wóz natychmiast ruszył z klekotem. Ludzie zaczęli intonować święte imię Pana "Hari! Hari!"

Madhya 13.191 Kiedy wóz ruszył z miejsca, Śri Caitanya Mahaprabhu wziął Swych osobistych towarzyszy przed wozy zajęte przez Balaramę i Subhadrę, boginię szczęścia. Bardzo zainspirowany, zaczął przed Nimi tańczyć.

Madhya 13.192 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu zakończył taniec przed Panem Baladevą i Subhadrą, wówczas pojawił się przed wozem Pana Jagannatha. Gdy ujrzał Pana Jagannatha, zaczął tańczyć ponownie.

Madhya 13.193 Kiedy dotarli do miejsca zwanego Balagandi, Pan Jagannatha zatrzymał Swój wóz i zaczął rozglądać się na lewo i na prawo.

Madhya 13.194 Po lewej stronie Pan Jagannatha ujrzał okolicę zamieszkałą przez braminów znanych jako vipra-śasana oraz lasek drzew kokosowych. Po prawej stronie ujrzał wspaniałe ogrody kwietne przypominające ogród w świętym miejscu, Vrndavanie.

Madhya 13.194 Znaczenie: Vipra-śasana jest nazwą, której zazwyczaj używa się w prowincji Orissa na oznaczenie dzielnic, w których żyją bramini.

Madhya 13.195 Śri Caitanya Mahaprabhu i Jego bhaktowie tańczyli przed wozem, a Pan Jagannatha, zatrzymawszy wóz, obserwował taniec.

Madhya 13.196 Do zwyczaju należało, że przy vipra-śasana ofiarowywano Panu pożywienie. W istocie ofiarowano niezliczone dania i Pan Jagannatha skosztował każdego z nich.

Madhya 13.197 Wszelkiego rodzaju bhaktowie Pana Jagannatha - od neofitów aż do najbardziej zaawansowanych - ofiarowali Panu najlepsze ugotowane przez siebie pożywienie.

Madhya 13.198 Dotyczyło to króla, jego królowych, ministrów i przyjaciół oraz wszystkich innych, wielkich i małych mieszkańców Jagannatha Puri.

Madhya 13.199 Wszyscy goście, którzy przybyli do Jagannatha Puri z różnych krajów, jak również miejscowi bhaktowie, ofiarowali pokarm, który ugotowali osobiście dla Pana.

Madhya 13.200 Bhaktowie ofiarowywali swe pożywienie wszędzie, przed i za wozem, po obu jego stronach i w kwietnym ogrodzie. Ofiarowali pokarm Panu, gdzie tylko było można, gdyż nie obowiązywały żadne surowe zasady.

Madhya 13.201 Podczas ofiarowania pożywienia zgromadził się ogromny tłum ludzi. Wtedy Śri Caitanya Mahaprabhu przestał tańczyć i udał się do pobliskiego ogrodu.

Madhya 13.202 Śri Caitanya Mahaprabhu udał się do ogrodu. Pogrążony w wielkim ekstatycznym uczuciu, upadł jak długi na znajdującą się tam wzniesioną platformę.

Madhya 13.203 Pan był bardzo zmęczony trudem tańczenia i całe Jego ciało oblane było potem. Dlatego pachnący chłodny wietrzyk w ogrodzie sprawiał Mu przyjemność.

Madhya 13.204 Wszyscy bhaktowie, którzy robili sankirtan, przyszli tam i odpoczywali pod każdym drzewem.

Madhya 13.205 W ten sposób opisałem wielkie zbiorowe intonowanie prowadzone przez Pana Śri Caitanyę Mahaprabhu, kiedy tańczył przed Panem Jagannathem.

Madhya 13.206 Taniec Pana przed wozem Jagannatha obszernie opisał Śrila Rupa Gosvami w swojej modlitwie znanej jako Caitanyastaka.

Madhya 13.206 Znaczenie: Śrila Rupa Gosvami skomponował trzy modlitwy i każda z nich nosi tytuł Caitanyastaka. Następny werset zacytowany został z pierwszej modlitwy Caitanyastaki zawartej w książce Stava-mala.

Madhya 13.207 "Śri Caitanya Mahaprabhu - pogrążony w wielkiej ekstazie - tańczył na głównej drodze przed Panem Jagannathem, panem Nilacali, który siedział na Swym wozie. Pogrążony w transcendentalnym szczęściu tańca i otoczony Vaisnavami, którzy śpiewali święte imiona, manifestował fale ekstatycznej miłości do Boga. Kiedy będę mógł ponownie ujrzeć Śri Caitanyę Mahaprabhu?"

Madhya 13.208 Każdy, kto słucha tego opisu festiwalu wozów, osiągnie Śri Caitanyę Mahaprabhu. Osiągnie również wzniosły stan, dzięki któremu będzie miał mocne przekonanie do służby oddania i miłość do Boga.

Madhya 13.209 Modląc się u lotosowych stóp Śri Rupy i Śri Raghunathy, zawsze pragnąc ich miłosierdzia, ja, Krsnadasa, opowiadam Śri Caitanya-caritamrtę, podążając w ich ślady.

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Trzynastego Rozdziału Madhya-lili Śri Caitanya-caritamrty, opisującego ekstatyczny taniec Śri Caitanyi Mahaprabhu podczas festiwalu wozów Pana Jagannatha.