ROZDZIAŁ IV .

Służba oddania Śri Madhavendry Puri

W swej Amrta-pravaha-bhasyi Śrila Bhaktivinoda Thakura zamieszcza następujące streszczenie Czwartego Rozdziału. Podążając szlakiem Chatrabhoga, Śri Caitanya Mahaprabhu doszedł do Vrddhamantreśvary, osiągając w ten sposób granicę Orissy. Po drodze Pan doznawał transcendentalnego szczęścia dzięki powtarzaniu świętych imion oraz proszeniu o jałmużnę w różnych wioskach. Tak przyszedł do słynnej wioski Remuna, gdzie znajduje się Bóstwo Gopinatha. Tam opowiedział pewną historię, związaną z Madhavendrą Puri, tak jak usłyszał ją od Swego mistrza duchowego, Iśvary Puri. Brzmi ona jak następuje.

Kiedy pewnej nocy Madhavendra Puri spał w Govardhanie, śniło mu się, że w lesie znajduje się Bóstwo Gopala. Następnego ranka Madhavendra Puri zaprosił wszystkich swych przyjaciół z sąsiedztwa, aby towarzyszyli mu w wydobyciu Bóstwa z dżungli. Odnalezionego Gopala umieścił następnie na szczycie wzgórza Govardhana, czyniąc z tego bardzo uroczystą ceremonię. Gopala został otoczony czcią i urządzono święto Annakuta. Wieść o tym święcie rozniosła się i przybyło na nie wielu mieszkańców okolicznych wsi. Pewnej nocy Bóstwo Gopala pojawiło się we śnie Madhavendrze Puri prosząc go, aby udał się do Jagannatha Puri po papkę sandałową i posmarował nią Jego ciało. Otrzymawszy to polecenie, Madhavendra Puri bezzwłocznie wyruszył do Orissy. Wędrując przez Bengal dotarł do wioski Remuna, gdzie otrzymał naczynie z zagęszczonym mlekiem (ksira) ofiarowanym Bóstwu Gopinathaji. Gopinathaji ukradł to naczynie, a następnie polecił przekazać je Madhavendrze Puri. Od tego czasu Bóstwo to znane jest jako Ksira-cora-gopinatha, czyli Bóstwo, które ukradło naczynie z zagęszczonym mlekiem. Po dotarciu do Jagannatha Puri, Madhavendra uzyskał zgodę króla na wywóz jednej many drewna sandałowego oraz ośmiu uncji kamfory. Wspomagany przez dwóch ludzi, przyniósł te rzeczy do Remuny. Gopala ze wzgórza Govardhana znów pojawił mu się we śnie oznajmiając, że pragnie, aby to drewno sandałowe starto na papkę, zmieszano z kamforą i nałożono na ciało Gopinathaji. Rozumiejąc, że zadowoli w ten sposób Bóstwo Gopala z Govardhany, Madhavendra Puri wykonał to polecenie, a następnie powrócił do Jagannatha Puri.

Śri Caitanya Mahaprabhu opowiedział tę historię Panu Nityanandzie i innym bhaktom, chwaląc czystą służbę oddania Madhavendry Puri. Recytując wersety ułożone przez Madhavendrę Puri Pan pogrążył się w ekstatycznym nastroju. Widząc jednak, że wokół nich zgromadziło się wielu ludzi, wrócił do zwykłej świadomości i zjadł trochę prasada słodkiego ryżu. W ten sposób spędził noc, a następnego ranka wyruszył do Jagannatha Puri.

Madhya 04.01 Składam pełne szacunku pokłony Madhavendrze Puri, który otrzymał naczynie ze słodkim ryżem ukradzione przez Śri Gopinatha, sławionego od tej pory jako ksira-cora. Zadowolony z miłości, jaką obdarzał Go Madhavendra Puri, Śri Gopala, Bóstwo Govardhany - ukazał się ludziom.

Madhya 04.01 Znaczenie: Bhaktivinoda Thakura podaje, że to Bóstwo Gopala zostało pierwotnie zainstalowane przez Vajrę, wnuka Krsny. Później odnalazł je Madhavendra Puri i umieścił na szczycie wzgórza Govardhana. To Bóstwo Gopala nadal znajduje się w Nathadvarze, a opiekują się Nim potomkowie Vallabhacaryi. Czczenie Bóstwa jest pełne przepychu, a odwiedzający mogą za skromną opłatą nabyć różnego rodzaju prasada.

Madhya 04.02 Wszelka chwała Panu Caitanyi Mahaprabhu! Wszelka chwała Nityanandzie Prabhu! Wszelka chwała Advaicie Prabhu! Wszelka chwała wszystkim bhaktom Pana Caitanyi!

Madhya 04.03-04 Pan udał się do Jagannatha Puri, odwiedzając świątynię Pana Jagannatha. Spotkał się On również z Sarvabhaumą Bhattacaryą. Wszystkie te rozrywki opisał bardzo szeroko Vrndavana dasa Thakura w swej książce Caitanya-bhagavata.

Madhya 04.05 Ze swej natury wszystkie czyny Śri Caitanyi Mahaprabhu są zadziwiające i słodkie; kiedy zaś opisuje je Vrndavana dasa Thakura, stają się one niczym deszcz nektaru.

Madhya 04.06 Dlatego też bardzo pokornie przyznaję, że ponieważ te wydarzenia zostały już wspaniale opisane przez Vrndavanę dasa Thakurę, powtarzanie ich tutaj byłoby objawem pychy i rzeczą raczej niedobrą. Nie posiadam tego rodzaju mocy.

Madhya 04.07 Przedstawiam zatem w postaci skrótowych zapisów wszystkie wydarzenia opisane w książce Caitanya-mangala [znanej obecnie jako Caitanya-bhagavata] przez Vrndavanę dasa Thakurę.

Madhya 04.08 W swych kodach Vrndavana dasa Thakura nie opisał szczegółowo pewnych zdarzeń i dlatego będę starał się zamieścić je tutaj.

Madhya 04.09 Składam więc pełne szacunku pokłony lotosowym stopom Vrndavany dasa Thakury. Mam nadzieję, że swym postępowaniem nie dopuszczę się zniewagi wobec jego lotosowych stóp.

Madhya 04.10 Śri Caitanya Mahaprabhu szedł do Jagannatha Puri z czterema Swoimi bhaktami, śpiewając z wielkim entuzjazmem święte imię Pana - mantrę Hare Krsna.

Madhya 04.11 Każdego dnia Śri Caitanya Mahaprabhu osobiście szedł do wioski i przynosił wielką ilość ryżu i innych produktów do przygotowania prasada.

Madhya 04.12 Pan trafiał w Swej podróży na wiele rzek, a przy każdej z nich stał poborca podatków. Nie zatrzymywali oni jednak Pana, a On okazywał im łaskę. W końcu dotarł do wioski Remuna.

Madhya 04.12 Znaczenie: Remuna leży pięć mil na zachód od stacji kolejowej Baleśvara. W wiosce tej nadal znajduje się świątynia Ksira-cora-gopinatha, w której jest grobowiec samadhi Rasikanandy Prabhu, najważniejszego ucznia Śyamanandy Gosvamiego.

Madhya 04.13 Bóstwo Gopinatha ze świątyni w Remunie było bardzo atrakcyjne. Pan Caitanya odwiedził tę świątynię, z wielkim oddaniem składając pokłony.

Madhya 04.14 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu składał pokłon lotosowym stopom Gopinatha, z głowy Bóstwa zsunął się kołpak z kwiatów i spadł na głowę Caitanyi Mahaprabhu.

Madhya 04.15 Otrzymanie tego kołpaka bardzo uradowało Śri Caitanyę Mahaprabhu i tak wraz ze Swymi bhaktami tańczył On i śpiewał na wiele sposobów.

Madhya 04.16 Wszyscy słudzy Bóstwa byli bardzo zdumieni, widząc żarliwą miłość Śri Caitanyi Mahaprabhu, Jego niezwykłe piękno i transcendentalne cechy.

Madhya 04.17 Z powodu miłości do Śri Caitanyi Mahaprabhu służyli Mu na wiele sposobów i tę noc spędził Pan w świątyni Gopinatha.

Madhya 04.18 Śri Caitanya Mahaprabhu pozostał w tym miejscu, ponieważ bardzo pragnął otrzymać resztki słodkiego ryżu ofiarowanego Bóstwu Gopinatha. Pan słyszał od Swego mistrza duchowego, Iśvary Puri, co się kiedyś wydarzyło w tej świątyni.

Madhya 04.19 To Bóstwo było szeroko znane jako Ksira-cora-gopinatha. Caitanya Mahaprabhu opowiedział Swym bhaktom, w jaki sposób Bóstwo uzyskało taką sławę.

Madhya 04.20 W przeszłości Bóstwo ukradło dla Madhavendry Puri naczynie ze słodkim ryżem i stąd zasłynęło jako Pan, który skradł słodki ryż.

Madhya 04.21 Pewnego razu Śri Madhavendra Puri wybrał się do Vrndavany i dotarł do wzgórza o nazwie Govardhana.

Madhya 04.22 W swej ekstazie miłości do Boga Madhavendra Puri był prawie obłąkany, tracąc poczucie dnia i nocy. Czasem wstawał, a czasem padał na ziemię. Nie potrafił rozróżnić, czy znajduje się w miejscu właściwym czy też nie.

Madhya 04.23 Po okrążeniu wzgórza Madhavendra Puri udał się do Govinda-kundy, aby się wykąpać, a następnie usiadł w cieniu drzewa na wieczorny odpoczynek.

Madhya 04.24 Kiedy tak siedział pod drzewem, podszedł do niego nieznany pastuszek niosący naczynie z mlekiem. Chłopiec ten postawił mleko przed Madhavendrą Puri i z uśmiechem zwrócił się do niego w następujący sposób.

Madhya 04.25 "Wypij proszę mleko, które ci przyniosłem. Dlaczego nie żebrzesz o pożywienie? Jaki rodzaj medytacji wykonujesz?"

Madhya 04.26 Piękno tego chłopca przyniosło Madhavendrze Puri wielką satysfakcję i słysząc Jego słodkie słowa, zapomniał zupełnie o głodzie i pragnieniu.

Madhya 04.27 Madhavendra Puri zapytał: "Kim jesteś? Gdzie mieszkasz? Skąd wiesz, że poszczę?"

Madhya 04.28 Chłopiec odrzekł: "Panie, jestem pastuszkiem i mieszkam w tej wiosce. W Mojej wiosce nikt nie pości.

Madhya 04.29 "W wiosce tej można prosić ludzi o pożywienie i w ten sposób posilać się. Niektórzy piją tylko mleko. Kiedy jednak ktoś nie prosi nikogo o pożywienie, wtedy Ja przynoszę mu jedzenie.

Madhya 04.30 "Kobiety, które przychodzą tu po wodę, zobaczyły cię, a następnie dały Mi to mleko i wysłały do ciebie."

Madhya 04.31 Chłopiec kontynuował: "Muszę już iść, żeby wydoić krowy. Wrócę tu jednak po naczynie."

Madhya 04.32 To mówiąc, chłopiec odszedł. Zaprawdę, zniknął On nagle. Serce Madhavendry Puri było napełnione zdziwieniem.

Madhya 04.33 Po wypiciu mleka Madhavendra Puri umył naczynie i odstawił je na bok. Patrzył na ścieżkę, ale chłopiec już nigdy nie wrócił.

Madhya 04.34 Madhavendra Puri nie mógł zasnąć. Usiadł więc i zaczął intonować maha-mantrę Hare Krsna. Pod koniec nocy zdrzemnął się trochę, przerywając swe zewnętrzne czynności.

Madhya 04.35 We śnie Madhavendra Puri ujrzał tego samego chłopca. Chłopiec przyszedł do niego, wziął go za rękę i zaprowadził do pewnego krzewu w dżungli.

Madhya 04.36 Chłopiec pokazał Madhavendrze Puri ten krzew i powiedział: "Tu właśnie mieszkam. Dlatego też cierpię z powodu przejmującego zimna, deszczu, wiatru i palącego słońca.

Madhya 04.37 "Sprowadź, proszę, ludzi z wioski i powiedz im, aby wydobyli Mnie z tego krzewu, a potem umieścili wygodnie na szczycie wzgórza.

Madhya 04.38 "Zbuduj, proszę, świątynię na szczycie tego wzgórza" - kontynuował chłopiec - "i zainstaluj Mnie w niej. Później umyj Mnie wielką ilością chłodnej wody, tak aby Moje ciało stało się czyste.

Madhya 04.39 "Obserwowałem cię przez wiele dni. Myślałem ciągle: 'Kiedy wreszcie przyjdzie tu Madhavendra Puri, aby Mi służyć?'

Madhya 04.40 "Przyjąłem twoją służbę ze względu na twą ekstatyczną miłość do Mnie. W ten sposób ukażę się ludziom i dzięki temu zostaną zbawione wszystkie upadłe dusze.

Madhya 04.41 "Na imię mam Gopala. To Ja podniosłem wzgórze Govardhana. Zainstalował Mnie Vajra i sprawuję tutaj władzę.

Madhya 04.42 "Kiedy muzułmanie zaatakowali, służący Mi kapłan ukrył Mnie w tym krzewie w dżungli, a następnie sam uciekł ze strachu przed atakiem.

Madhya 04.43 "Od czasu ucieczki kapłana przebywam w tym krzewie. Bardzo dobrze, że tu przyszedłeś. Teraz ostrożnie wydobądź Mnie."

Madhya 04.44 Mówiąc to, chłopiec zniknął. Wtedy Madhavendra Puri obudził się i zaczął myśleć o swoim śnie.

Madhya 04.45 Madhavendra Puri zaczął rozpaczać: "Bezpośrednio widziałem Pana Krsnę, lecz nie potrafiłem Go rozpoznać!" I tak padł on na ziemię w ekstatycznej miłości.

Madhya 04.46 Madhavendra Puri płakał przez pewien czas, ale później skupił umysł na wykonaniu polecenia Gopala. W ten sposób uspokoił się.

Madhya 04.47 Po porannej kąpieli Madhavendra Puri udał się do wioski i zebrał wszystkich jej mieszkańców. Później zaś powiedział.

Madhya 04.48 "Właściciel tej wioski, Govardhana-dhari, leży w zaroślach. Pójdźmy tam wszyscy i wydobądźmy Go stamtąd.

Madhya 04.49 "Zarośla te są bardzo gęste i nie będziemy mogli wejść w dżunglę. Zabierzcie więc siekiery i łopaty, aby utorować drogę."

Madhya 04.50 Po wysłuchaniu tego wszyscy ludzie z wielką przyjemnością poszli z Madhavendrą Puri. Wycinając krzewy według jego wskazówek, zrobili ścieżkę, którą weszli w dżunglę.

Madhya 04.51 Kiedy ujrzeli Bóstwo okryte trawą i ziemią, ogarnęło ich wielkie zdumienie i radość.

Madhya 04.52 Po oczyszczeniu ciała Gopala niektórzy powiedzieli: "Bóstwo jest bardzo ciężkie. Nikt nie będzie w stanie Go podnieść."

Madhya 04.53 Ponieważ Bóstwo było bardzo ciężkie, na szczyt wzgórza wniosło Je razem kilku silniejszych mężczyzn. Madhavendra Puri również się tam udał.

Madhya 04.54 Z wielkiego kamienia zrobiono tron i na nim zainstalowano Bóstwo. Drugim głazem podparto Bóstwo od tyłu.

Madhya 04.55 Wszyscy bramińscy kapłani z wioski zebrali się z dziewięcioma naczyniami na wodę. Przyniesiono tam i przefiltrowano wodę z jeziora Govinda-kunda.

Madhya 04.56 W czasie instalacji Bóstwa przyniesiono z Govinda-kundy dziewięćset naczyń z wodą. Oprawę muzyczną tworzyły dźwięki rogów i bębnów oraz śpiewy kobiet.

Madhya 04.57 Ceremonia instalacji Gopala stała się świętem, w czasie którego ludzie śpiewali i tańczyli. Na festiwal przyniesiono z wioski wszystko mleko, jogurt i oczyszczone masło.

Madhya 04.58 Przyniesiono też różne potrawy i słodycze oraz wiele innych darów. Nie jestem w stanie opisać tych wszystkich rzeczy.

Madhya 04.59 Mieszkańcy wioski przynieśli wielką ilość listków tulasi, kwiatów i różnych ubiorów. Śri Madhavendra Puri osobiście rozpoczął wtedy abhiseka [ceremonię kąpieli].

Madhya 04.59 Znaczenie: W Hari-bhakti-vilasie (szósty Vilasa, werset 30) jest powiedziane, że Bóstwo powinno być kąpane w wodzie zmieszanej z jogurtem i mlekiem, przy dźwiękach konch, dzwoneczków i innych instrumentów oraz intonowania mantry om bhagavate vasudevaya namah i wersetów z Brahma-samhity począwszy od cintamani-prakara-sadmasu kalpa-vrksa-laksavrtesu surabhir abhipalayantam.

Madhya 04.60 Kiedy intonowanie mantry usunęło wszelkie niepomyślne elementy, rozpoczęto ceremonię kąpieli Bóstwa. Najpierw natarto Bóstwo dużą ilością olejku, tak że Jego ciało nabrało silnego połysku.

Madhya 04.61 Po pierwszej kąpieli dalsze ablucje wykonano panca-gavyą i pancamrtą. W kąpieli maha-snana Bóstwo polewano ghee oraz wodą, której przyniesiono łącznie sto dzbanów.

Madhya 04.61 Znaczenie: Składnikami panca-gavyi są: mleko, jogurt, ghee (oczyszczone masło), mocz krowi i krowie łajno. Wszystkie te substancje pochodzą od krowy; możemy więc sobie wyobrazić, jak walną rolę pełni to zwierzę, skoro jego łajno i mocz potrzebne są do kąpania Bóstwa. Pancamrta składa się z pięciu rodzajów nektaru: jogurtu, mleka, ghee, miodu i cukru. Większość z tych substancji również pochodzi od krowy. Cukier i miód dodaje się dla polepszenia smaku.

Madhya 04.62 Po ukończeniu maha-snany Bóstwo zostało ponownie natarte pachnącym olejkiem, tak że Jego ciało nabrało pięknego połysku. Do ostatniej kąpieli użyto aromatyzowanej wody trzymanej wewnątrz konchy.

Madhya 04.62 Znaczenie: Komentując to wydarzenie, Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura powołuje się na Hari-bhakti-vilasę. Na ciało Bóstwa nakłada się mieszaninę mielonego jęczmienia i pszenicy, cynobru, mączki z grochu urad oraz proszku avata (wysuszone i zmielone banany zmieszane z mąką ryżową) przy pomocy szczoteczki zrobionej z włosów końcówki krowiego ogona. Zabieg ten stanowi piękne zakończenie kąpieli. Olejek, którym naciera się ciało Bóstwa, powinien być perfumowany. Aby wykonać maha-snanę potrzeba co najmniej dwudziestu czterech galonów wody do polania ciała Bóstwa.

Madhya 04.63 Kiedy ciało Bóstwa zostało już oczyszczone, ubrano Je pięknie w nowe szaty, a następnie udekorowano papką sandałową, girlandami z tulasi i wonnych kwiatów.

Madhya 04.64 Po zakończeniu ceremonii kąpieli zapalono kadzidła i lampki oraz ofiarowano Bóstwu wiele potraw. Był tam jogurt, mleko oraz wszystkie słodycze, jakie złożono w darze.

Madhya 04.65 Najpierw ofiarowano Bóstwu różnego rodzaju pożywienie, następnie pachnącą wodę do picia w nowych naczyniach, a później wodę do umycia ust. Na końcu podano pan zmieszany z różnymi przyprawami.

Madhya 04.66 Po ofiarowaniu tambuli i panu odprawiono bhoga-aratrika. W końcu wszyscy ofiarowali różne modlitwy i złożyli pokłony padając na twarz przed Bóstwem w pełnym podporządkowaniu.

Madhya 04.67 Kiedy tylko mieszkańcy wioski dowiedzieli się, że Bóstwo będzie instalowane, przynieśli zaraz całe swe zapasy ryżu, dahlu i mąki pszennej. Było tego tak dużo, że zapełnił się cały szczyt wzgórza.

Madhya 04.68 Kiedy mieszkańcy wioski przynieśli swe zapasy ryżu, dahlu i mąki, miejscowi garncarze dostarczyli różnego rodzaju garnków do gotowania. Gotowanie rozpoczęło się rankiem.

Madhya 04.69 Dziesięciu braminów gotowało potrawy z ziaren, a pięciu - suche i płynne warzywa.

Madhya 04.70 Potrawy z warzyw wykonano z różnego rodzaju szpinaku, korzeni i owoców zebranych w lesie. Ktoś także przygotował bada i badi z rozgniecionego dahlu. W ten sposób bramini przygotowali wszelkiego rodzaju potrawy.

Madhya 04.71 Pięciu do siedmiu ludzi przygotowało ogromną ilość chappati, które zostały należycie pokryte ghee [oczyszczonym masłem], podobnie jak wszystkie warzywa, ryż i dahl.

Madhya 04.72 Cały ugotowany ryż ułożono na liściach palaśa, leżących na rozpostartych na ziemi nowych tkaninach.

Madhya 04.73 Wokół góry ugotowanego ryżu znajdowały się stosy chappati, a dookoła nich stały garnki z różnymi warzywami i zupami.

Madhya 04.74 Obok warzyw stały garnki z jogurtem, mlekiem, maślanką, śikharini, słodkim ryżem oraz śmietanką i gęstą śmietaną.

Madhya 04.74 Znaczenie: Przy tego rodzaju ceremonii, która nosi nazwę annakuta, ugotowany ryż przygotowany do dystrybucji prasada jest gromadzony w formie małego wzgórza.

Madhya 04.75 W ten sposób odprawiono ceremonię Annakuta, a Madhavendra Puri Gosvami osobiście ofiarował wszystko Gopalowi.

Madhya 04.76 Znaczną ilość garnków napełniono pachnącą wodą do picia. Pan Śri Gopala, który był głodny przez wiele dni, zjadł wszystko, co Mu ofiarowano.

Madhya 04.77 Chociaż Śri Gopala zjadł wszystko, co Mu ofiarowano, to jednak - za dotknięciem Jego transcendentalnej ręki - wszystko pozostało na swoim miejscu.

Madhya 04.77 Znaczenie: Ateiści nie są w stanie zrozumieć, w jaki sposób Najwyższa Osoba Boga - pojawiając się w formie Bóstwa - może zjeść całe pożywienie ofiarowane przez Jego bhaktów. W Bhagavad-gicie Krsna mówi:

patram puspam phalam toyam yo me bhaktya prayacchati

tad aham bhakty-upahrtam aśnami prayatatmanah

"Jeśli ktoś z miłością i oddaniem złoży Mi liść, kwiat, owoc, czy trochę wody w ofierze - przyjmę to." (Bg. 9.26) Pan jest purna, czyli kompletny i dlatego spożywa wszystko, co ofiarowują Jego bhaktowie. Pożywienie to pozostaje jednak na swoim miejscu, dzięki dotykowi transcendentalnej ręki Pana. Zmienia się jedynie jego jakość. Przed ofiarowaniem pożywienie to było czymś innym - po ofiarowaniu nabiera ono natomiast cechy transcendentalnej. Ponieważ Pan jest purna, pozostaje On bez zmiany nawet po jedzeniu. Purnasya purnam adaya purnam evavaśisyate. Pokarm ofiarowany Krsnie jest jakościowo z Nim tożsamy. Podobnie, tak jak Krsna jest avyaya, czyli niezniszczalny, tak też zjedzone przez Niego - tożsame z Nim - pożywienie, pozostaje nienaruszone.

Inną sprawą jest to, że Krsna może jeść pokarm każdym ze Swych transcendentalnych zmysłów. Może On jeść przez samo patrzenie na pokarm lub przez dotknięcie go. Nie należy też myśleć, że Krsna musi jeść. Pan nie odczuwa głodu jak zwykły człowiek; czasem jednak udaje głód i wtedy może zjeść absolutnie wszystko, bez względu na ilość. Filozofia jedzenia Krsny jest zrozumiała dla naszych transcendentalnych zmysłów. Kiedy nasze zmysły zostaną oczyszczone przez stałe zaangażowanie w służbę oddania dla Pana, wtedy będziemy mogli zrozumieć czyny Krsny, Jego imiona, formy, cechy, rozrywki i Jego otoczenie.

atah śri-krsna-namadi na bhaved grahyam indriyaih

sevonmukhe hi jihvadau svayam eva sphuraty adah

"Nikt nie może zrozumieć Krsny tępymi zmysłami materialnymi. Pan objawia się jednak bhaktom, kiedy jest zadowolony z ich transcendentalnej miłosnej służby dla Niego." (Bh. r. s. 1.2.234). Bhaktowie dochodzą do zrozumienia Krsny przez objawienie. Świecki naukowiec nie jest w stanie zrozumieć Krsny i Jego rozrywek poprzez pracę badawczą na platformie pozbawionej oddania.

Madhya 04.78 Madhavendra Puri Gosvami doświadczył transcendentalnie, że Gopala zjadł wszystko, mimo iż pożywienie pozostało na swoim miejscu; dla bhaktów Pana nie ma sekretów.

Madhya 04.79 To wspaniałe święto i instalacja Śri Gopalaji zostały przygotowane w ciągu jednego dnia. Bez wątpienia dokonano tego dzięki mocy Gopala. Tylko bhakta może to zrozumieć.

Madhya 04.79 Znaczenie: Ruch świadomości Krsny rozszerzył się na cały świat w bardzo krótkim czasie (w ciągu pięciu lat), co bardzo dziwi ludzi świeckich. Dzięki łasce Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu my wiemy jednak, że wszystko jest możliwe dzięki łasce Krsny. Dlaczego miałoby to zajmować Krsnie pięć lat? Może On lotem błyskawicy rozprzestrzenić Swe imię, sławę na cały świat w ciągu pięciu dni. Osoby mające wiarę i oddanie dla Krsny potrafią zrozumieć, że tego rodzaju zdumiewające rzeczy zdarzają się dzięki łasce Śri Caitanyi Mahaprabhu. My jesteśmy tylko narzędziami. W zaciętej bitwie pod Kuruksetrą Arjuna odniósł zwycięstwo po osiemnastu dniach tylko dlatego, że miał po swojej stronie łaskę Krsny.

yatra yogeśvarah krsno yatra partho dhanur-dharah

tatra śrir vijayo bhutir dhruva nitir matir mama

"Gdziekolwiek jest Krsna, mistrz wszystkich mistyków, i gdziekolwiek jest Arjuna, najlepszy spośród łuczników, tam z pewnością będzie również zwycięstwo, pomyślność, moralność i niezwykła siła. Takie jest moje zdanie." (Bg. 18.78)

Jeśli nauczający w naszym ruchu świadomości Krsny będą szczerymi bhaktami Pana, Krsna będzie z nimi zawsze, ponieważ jest On zawsze bardzo łaskawy dla wszystkich Swoich bhaktów. Tak jak Arjuna i Krsna odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Kuruksetrą, tak też bez wątpienia zwycięży ten ruch świadomości Krsny, jeśli tylko pozostaniemy szczerymi bhaktami Pana, służąc Mu zgodnie ze wskazówkami mistrzów z przeszłości (sześciu Gosvamich i innych bhaktów Pana). Jak powiedział Narottama dasa Thakura: tandera carana sevi bhakta-sane vasa, janame janame haya ei abhilasa. Świadomi Krsny bhaktowie muszą zawsze dążyć do pozostawania w społeczności bhaktów. Bhakta-sane vasa: nie mogą odłączać się od społeczności świadomej Krsny czy tego ruchu. W naszym społeczeństwie musimy starać się służyć mistrzom z przeszłości przez nauczanie kultu Śri Caitanyi Mahaprabhu oraz szerzenie Jego imienia i sławy na całym świecie. Jeśli podejmiemy usilne i szczere starania w społeczeństwie, odniesiemy w tym względzie sukces. Nie istnieje potrzeba rozważania, jak do tego dojdzie w sensie materialnym. Jednak bez wątpienia dochodzi do tego dzięki łasce Krsny.

Madhya 04.80 Madhavendra Puri ofiarował Gopalowi wodę do umycia ust, a także orzechy arekowe do żucia. Później, kiedy odprawiono arati, wszyscy ludzie śpiewali: "Jaya jaya!" ["Wszelka chwała Gopalowi"].

Madhya 04.81 Przygotowując dla Pana miejsce do spoczynku, Śri Madhavendra Puri przyniósł nowe łóżko, na którym rozścielił nową narzutę. W ten sposób łoże było gotowe.

Madhya 04.82 Zasłaniając łoże ze wszystkich stron matą z trawy, zbudowano prowizoryczną świątynię. Tak więc było to łóżko okryte matą.

Madhya 04.83 Kiedy już Pan został ułożony na spoczynek, Madhavendra Puri zebrał braminów, którzy przygotowywali prasada, i powiedział do nich: "Nakarmcie teraz wszystkich obficie - od dzieci do starców!"

Madhya 04.84 Zgromadzeni ludzie usiedli i uczcili prasada, a następnie - jeden po drugim - zabrali się do jedzenia. Bramini i ich żony zostali nakarmieni w pierwszej kolejności.

Madhya 04.84 Znaczenie: Zgodnie z systemem varnaśrama bramini są zawsze honorowani w pierwszej kolejności. Tak więc w czasie święta resztki pożywienia otrzymali najpierw bramini i ich żony, a dopiero później pozostali ludzie (ksatriyowie, vaiśyowie i śudrowie). Ten system był zawsze przestrzegany i jest nadal zwyczajem dominującym w Indii, mimo iż kastowi bramini nie mają koniecznych kwalifikacji. Jest to wynik instytucjonalnych zasad systemu varnaśrama.

Madhya 04.85 Prasada jedli nie tylko mieszkańcy Govardhany, ale także ludzie z innych wiosek, którzy też mieli okazję ujrzeć Bóstwo Gopala.

Madhya 04.86 Widząc działanie Madhavendry Puri, wszyscy zebrani byli bardzo zdumieni. Zobaczyli, że ceremonia Annakuta, jaka odbyła się kiedyś w czasach Pana Krsny, została teraz odprawiona dzięki łasce Śri Madhavendry Puri.

Madhya 04.86 Znaczenie: W przeszłości, pod koniec Dvapara-yugi, pasterze z Vrndavany przygotowali ofiarę ku czci króla Indry, ale za radą Krsny zrezygnowali z jej spełnienia. Zamiast niej, złożyli oni hołd krowom, braminom i wzgórzu Govardhana. Zostało to opisane w Śrimad-Bhagavatam (10.24.26, 31-33):

pacyantam vividhah pakah supantah paya-sadayah

samyava-pupaśaskulyah sarva-dohaś ca grhyatam

kalatmana bhagavata śakra-darpam jighamsata

proktam niśamya nandadyah sadhv agrhnanta tad vacah

tatha ca vyadadhuh sarvam yathaha madhusudanah

vacayitva svasty ayanam tad dravyena giri-dvijan

upahrtya balin sarvan adrta yavasam gavam

godhanani puras-krtya girim cakruh pradaksinam

" 'Przygotujcie wspaniałe potrawy wszelkiego rodzaju, z ziaren i ghee zebranych na yajnę. Zróbcie ryż, dahl, halavę, pakorę, purisy i różnego rodzaju potrawy mleczne, jak słodki ryż, słodkie kulki, sandeś, rasagullę i laddu.'

"Najwyższa Osoba Boga, Krsna, doradził więc pasterzom, aby wstrzymali Indra-yajnę i rozpoczęli Govardhana-puję, co będzie nauczką dla Indry, bardzo dumnego ze swej pozycji najwyższego władcy planet niebiańskich. Prości i uczciwi pasterze, na czele z Nandą Maharają, przyjęli propozycję Krsny dokładnie wypełniając wszystkie Jego wskazówki. Złożyli hołd wzgórzu Govardhana i okrążyli je. Zgodnie ze wskazówkami Pana Krsny Nanda Maharaja i pasterze zaprosili uczonych braminów i rozpoczęli oddawanie czci wzgórzu Govardhana przez śpiewanie hymnów wedyjskich i rozdawanie prasada. Mieszkańcy Vrndavany zebrali się, przystroili swe krowy i dali im trawę. Prowadząc krowy przed sobą, zaczęli okrążać wzgórze Govardhana."

Madhya 04.87 Wszyscy bramini obecni na tej uroczystości zostali inicjowani przez Madhavendrę Puri w kulcie Vaisnava i zaangażowani przez niego w różnego typu służbę.

Madhya 04.87 Znaczenie: W pismach świętych jest powiedziane: sat-karma-nipuno vipro mantra-tantra-viśaradah avaisnavah. Kastowy lub kwalifikowany bramin, który jest ekspertem w zawodowych obowiązkach bramińskich, nie zawsze musi być Vaisnavą. Jego obowiązki są opisywane jako sześć zajęć bramińskich. Pathana oznacza, że bramin musi dobrze znać pisma wedyjskie; musi on również umieć uczyć innych studiowania tych pism. To jest pathana. Bramin musi też doskonale oddawać cześć różnym Bóstwom i odprawiać rytuały wedyjskie (yajana). Ze względu na to yajana, bramin - będący głową społeczeństwa - wypełnia wszystkie rytuały wedyjskie dla ksatriyów, vaiśyów i śudrów. Jest to nazywane yajana, czyli pomocą w spełnianiu ceremonii na rzecz innych. Pozostałe dwa zajęcia to dana i pratigraha. Bramin przyjmuje różnego typu dary (pratigraha) od swych uczniów (głównie ksatriyów, vaiśyów i śudrów). Nie zatrzymuje on jednak wszystkich pieniędzy dla siebie. Zostawia sobie tylko niezbędną ich ilość, dając resztę innym (dana).

Aby taki kwalifikowany bramin mógł czcić Bóstwo, musi być Vaisnavą. Pozycja Vaisnavy jest więc wyższa od pozycji bramina. Przykład dany tu przez Madhavendrę Puri potwierdza, że nawet doskonały bramin nie może zostać kapłanem czy też sługą Visnu murti, jeśli nie otrzymał inicjacji w vaisnava-mantrze. Po zainstalowaniu Gopala, Madhavendra Puri inicjował wszystkich braminów w Vaisnavizm, a następnie przydzielił im różnego rodzaju służbę dla Bóstwa. Od czwartej rano do dziesiątej wieczorem (od mangala-aratrika do śayana-aratrika) przynajmniej pięciu lub sześciu braminów powinno opiekować się Bóstwem. W świątyni odprawia się sześć ceremonii aratrika oraz często ofiarowuje się Bóstwu pożywienie, a także rozdaje się prasada. Tak właśnie wygląda oddawanie czci Bóstwu zgodnie z zasadami ustanowionymi przez poprzedników. Nasza sampradaya należy do sukcesji uczniów Madhavendry Puri, który należał do Madhva-sampradayi. Jesteśmy w sukcesji uczniów Śri Caitanyi Mahaprabhu, który był inicjowany przez Śri Iśvarę Puri, ucznia Madhavendry Puri. Dlatego też nasza sampradaya nosi nazwę Madhva-Gaudiya-sampradaya. Z tego względu musimy starannie podążać śladami Śri Madhavendry Puri, zwracając uwagę na to, jak zainstalował Bóstwo Gopala na szczycie wzgórza Govardhana, jak zorganizował i przeprowadził w ciągu jednego dnia ceremonię Annakuta itd. Instalowanie przez nas Bóstw w Ameryce i bogatych krajach europejskich powinno wzorować się na działaniach Śri Madhavendry Puri. Wszyscy słudzy Bóstwa muszą być kwalifikowanymi braminami, a szczególnie muszą oni przestrzegać zwyczaju Vaisnavów - ofiarowywania maksymalnych ilości prasada, rozdawanego następnie bhaktom odwiedzającym świątynię w celu oglądania Pana.

Madhya 04.88 Po spoczynku Bóstwo powinno być obudzone pod koniec dnia. Należy wtedy ofiarować Mu bezzwłocznie nieco pożywienia i wody.

Madhya 04.88 Znaczenie: Ofiarowanie to nazywa się vaikali-bhoga, czyli pożywieniem podawanym pod koniec dnia.

Madhya 04.89 Kiedy po kraju rozniosła się wieść, że Pan Gopala ukazał się na szczycie wzgórza Govardhana, wszyscy mieszkańcy okolicznych wiosek zaczęli przychodzić, aby zobaczyć Bóstwo.

Madhya 04.90 Jedna wioska za drugą z wielką radością prosiły Madhavendrę Puri, aby wyznaczył im dzień na przeprowadzenie ceremonii Annakuta. Tak więc przez pewien czas, dzień po dniu, odbywała się ta uroczystość.

Madhya 04.91 Śri Madhavendra Puri nie jadł nic przez cały dzień. Dopiero w nocy, po ułożeniu Bóstwa na spoczynek, posilił się mleczną potrawą.

Madhya 04.92 Następnego dnia rano służba dla Bóstwa rozpoczęła się na nowo i mieszkańcy jednej z wiosek przybyli z ziarnami zbóż różnego rodzaju.

Madhya 04.93 Ludzie ci przynieśli Bóstwu Gopala całe zboże, ghee, jogurt i mleko, jakie mieli w swej wiosce.

Madhya 04.93 Znaczenie: Anna, ghrta, dadhi i dugdha to ziarna zbóż, ghee, jogurt i mleko. Produkty te są w rzeczywistości podstawą wszelkiego pożywienia. Warzywa i owoce są tylko uzupełnieniem. Z ziaren zbóż, warzyw, ghee, mleka i jogurtu można przyrządzać tysiące różnych potraw. Pożywienie ofiarowywane Gopalowi w czasie ceremonii Annakuta zawierało tylko tych pięć składników. Jedynie ludzie demoniczni czują pociąg do innego rodzaju pożywienia, którego tu nie będziemy nawet wymieniać. Powinniśmy zrozumieć, że do przygotowania pożywnych potraw potrzebne są nam tylko ziarna zbóż, ghee, jogurt i mleko. Innych rzeczy nie możemy ofiarować Bóstwu. Vaisnava, doskonała istota ludzka, nie je niczego, co nie zostało ofiarowane Bóstwu. Ludzie są często niezadowoleni z polityki żywnościowej swego kraju. Pisma wedyjskie mówią jednak, że jeśli jest wystarczająca ilość krów i zboża, problemy żywnościowe nie istnieją. Dlatego też Bhagavad-gita zaleca vaiśyom (ludziom zajmującym się rolnictwem i handlem), aby produkowali zboże i otaczali opieką krowy. Krowa jest najważniejszym zwierzęciem, ponieważ wytwarza cudowne pożywienie - mleko - z którego możemy otrzymać ghee oraz jogurt.

Doskonałość ludzkiej cywilizacji jest uzależniona od świadomości Krsny, która poleca czczenie Bóstwa. Potrawy z warzyw, zbóż, mleka, ghee i jogurtu są ofiarowywane Bóstwu, a następnie rozdzielane między ludzi. Tutaj widzimy różnicę między wschodem i zachodem. Ludzie, którzy przyszli zobaczyć Bóstwo Gopala, przynieśli dla Niego różnego rodzaju pożywienie. Ofiarowali oni Bóstwu wszystko, co mieli, przychodząc nie tylko, aby otrzymać prasada, ale także aby rozdać je innym. Ruch świadomości Krsny czynnie aprobuje tę praktykę przygotowywania pożywienia, ofiarowywania go Bóstwu, a następnie rozdawania ludziom. Takie działanie powinno zostać uniwersalnie rozszerzone, w celu usunięcia grzesznych nawyków w sferze jedzenia oraz innych zachowań, stosownych wyłącznie dla demonów. Cywilizacja demoniczna nigdy nie doprowadzi do światowego pokoju. Ponieważ jedzenie jest podstawową koniecznością w społeczeństwie ludzkim, osoby zajmujące się rozwiązywaniem problemu przygotowania i dystrybucji pożywienia powinny uczyć się od Madhavendry Puri i przeprowadzać ceremonię Annakuta. Kiedy ludzie zaczną jeść tylko prasada ofiarowane Bóstwu, wszystkie osoby demoniczne zmienią się w Vaisnavów. Jeśli ludzie staną się świadomi Krsny, takie samo stanowisko zajmie naturalnie i rząd. Człowiek świadomy Krsny jest zawsze liberalnym dobroczyńcą, w stosunku do wszystkich innych. Kiedy takie osoby staną na czele rządu, wtedy ludzie bez wątpienia przestaną grzeszyć. Nie będzie już więcej zakłócających spokój demonów. Tylko w takim przypadku społeczeństwo może żyć w pokoju.

Madhya 04.94 Następnego dnia znów odbyła się ceremonia Annakuta, prawie taka sama, jak poprzednio. Bramini przygotowali potrawy i Pan Gopala przyjął je.

Madhya 04.95 Idealnym miejscem do pełnienia świadomości Krsny jest Vrajabhumi, czyli Vrndavana, gdzie ludzie mają naturalną skłonność do kochania Krsny, a Krsna - naturalną skłonność do kochania innych.

Madhya 04.95 Znaczenie: W Bhagavad-gicie jest powiedziane: ye yatha mam prapadyante tams tathaiva bhajamy aham. Między Najwyższym Panem i Jego bhaktami istnieje wzajemny związek. Im szczerzej bhakta kocha Krsnę, tym bardziej Krsna odwzajemnia się do tego stopnia, że wysoko zaawansowani wielbiciele mogą rozmawiać z Krsną bezpośrednio. Pan potwierdza to w Bhagavad-gicie:

tesam satata-yuktanam bhajatam priti-purvakam

dadami buddhi-yogam tam yena mam upayanti te

"Tym, którzy zawsze są Mi oddani i z miłością Mi służą, Ja daję inteligencję, która do Mnie ich prowadzi." (Bg. 10.10) Faktyczną misją ludzkiego życia jest zrozumienie Krsny i powrócenie do domu, z powrotem do Boga. Osoba szczerze pełniąca służbę dla Pana z wiarą i miłością może więc rozmawiać z Krsną oraz uzyskać wskazówki, które umożliwią jej szybki powrót do domu, powrót do Boga. W dzisiejszych czasach wielu uczonych broni wiedzy religijnej i posiada pewną koncepcję Najwyższej Osoby Boga. Jednak religia bez praktycznego doświadczenia Najwyższej Osoby Boga nie jest w gruncie rzeczy żadną religią. Śrimad-Bhagavatam opisuje taki proces jako pewnego rodzaju oszustwo. Religia jest to trzymanie się poleceń Krsny, Najwyższej Osoby Boga. Jeśli ktoś nie ma kwalifikacji, aby rozmawiać z Krsną i uczyć się od Niego, to jak będzie mógł zrozumieć zasady religijne? Tak więc pozbawione świadomości Krsny rozmowy o religii czy religijnych doświadczeniach są tylko bezproduktywną stratą czasu.

Madhya 04.96 Tłumy ludzi przybyły z okolicznych wiosek, aby zobaczyć Bóstwo Gopala. Ludzie ci najedli się również do woli maha-prasada. A kiedy ujrzeli wspaniałą formę Pana Gopala, wszelkie ich żale i cierpienia zniknęły.

Madhya 04.97 We wszystkich wioskach wokół Vrajabhumi [Vrndavany] wiedziano o pojawieniu się Gopala i wszyscy ich mieszkańcy przychodzili, aby Go zobaczyć. Dzień po dniu ludzie ci urządzali święto Annakuta.

Madhya 04.98 W ten sposób wiadomość o pojawieniu się Gopala rozeszła się nie tylko po okolicznych wioskach, ale i po wszystkich prowincjach. Ludzie przychodzili z różnych stron, przynosząc ze sobą rozmaite dary.

Madhya 04.99 Mieszkańcy Mathury, którzy są wielkimi bogaczami, również przynieśli rozmaite dary, składając je Bóstwu w służbie oddania.

Madhya 04.100 Napływały niezliczone dary w postaci złota, srebra, strojów, wonności i produktów spożywczych. Zapasy Gopala codziennie rosły.

Madhya 04.101 Pewien bardzo bogaty ksatriya z warstw królewskich zbudował świątynię, ktoś inny sporządził naczynia do gotowania, a jeszcze inny postawił mury graniczne.

Madhya 04.102 Każda rodzina zamieszkująca Vrajabhumi podarowała jedną krowę. W ten sposób własnością Gopala stały się tysiące krów.

Madhya 04.102 Znaczenie: Tak właśnie instaluje się Bóstwo, buduje świątynię i powiększa stan posiadania świątyni. Każdy powinien z wielkim entuzjazmem dokładać się do budowy świątyni Bóstwa, jak również dostarczać pożywienia na dystrybucję prasada. Bhaktowie powinni szerzyć przekaz służby oddania i w ten sposób angażować ludzi w praktyczne służenie Bóstwu. Bogaci ludzie również mogą zostać zachęceni do udziału w takich przedsięwzięciach. W ten sposób każdy rozwinie w sobie skłonności duchowe i całe społeczeństwo nawróci się na świadomość Krsny. Pragnienie zadowalania materialnych zmysłów zmniejszy się automatycznie i zmysły oczyszczą się do tego stopnia, że będą się mogły angażować w bhakti (służbę oddania dla Pana). Hrsikena hrsikeśa-sevanam bhaktir ucyate. Przez służenie Panu zmysły stopniowo oczyszczają się. Zaangażowanie oczyszczonych zmysłów w służbę dla Pana Hrsikeśy nazywane jest bhakti. Kiedy uśpiona skłonność do bhakti zostaje rozbudzona, człowiek może faktycznie zrozumieć Najwyższą Osobę Boga. Bhaktya mam abhijanati yavan yaś casmi tattvatah. (Bg. 18.55) Taki jest proces dawania ludzkości okazji do rozbudzenia się świadomości Krsny. W ten sposób ludzie mogą osiągnąć doskonałość życia pod każdym względem.

Madhya 04.103 Pewnego dnia przybyło z Bengalu dwóch braminów w wyrzeczonym porządku życia. Madhavendra Puri, który ich bardzo polubił, zatrzymał ich we Vrndavanie oraz zadbał o wszelkie wygody dla nich.

Madhya 04.104 Madhavendra Puri inicjował następnie tych dwóch braminów i powierzył im codzienną służbę dla Pana. Służba ta była pełniona bez przerwy, a oddawanie czci Bóstwu stało się bardzo wystawne. Madhavendra Puri był z tego bardzo zadowolony.

Madhya 04.104 Znaczenie: Gosvami zbudowali wiele świątyń, mianowicie świątynię: Govindy, Gopinatha, Madana-mohany, Radha-Damodary, Śyamasundary, Radharamany i Gokulanandy. Seva-puja (oddawanie czci Bóstwu) w tych miejscach zostało powierzone uczniom Gosvamich. Uczniowie ci nie byli wcale członkami rodzin oryginalnych Gosvamich. Większość Gosvamich była w wyrzeczonym porządku życia, a Jiva Gosvami był brahmacarinem. Obecnie sevaici przyjmują tytuł Gosvamiego w oparciu o to, że są zaangażowani jako sevaici Bóstwa. Sevaici, którzy otrzymali swoją pozycję niejako w spadku rodzinnym, twierdzą teraz, że są właścicielami świątyń. Czasem zdarza się, że sprzedają dobra należące do Bóstwa, jakby były one ich własnością. Świątynie nie należały jednak pierwotnie do tych sevaitów.

Madhya 04.105 W ten sposób oddawanie czci Bóstwu w świątyni odbywało się w bardzo wystawny sposób przez dwa lata. Pewnego dnia Madhavendra Puri miał sen.

Madhya 04.106 We śnie Madhavendra Puri ujrzał Gopala, który powiedział: "Temperatura Mojego ciała ciągle jest wysoka. Proszę przynieść drewno sandałowe z prowincji Malaja i natrzyj Moje ciało jego papką. To Mnie ochłodzi.

Madhya 04.106 Znaczenie: Bóstwo Gopala spoczywało w dżungli przez tak wiele lat, że nawet instalacja i otrzymanie tysięcy garnków z wodą nie obniżyło temperatury Jego ciała. Gopala poprosił więc Madhavendrę Puri, aby przyniósł Mu drewno sandałowe ze wzgórz Malaja. Drewno sandałowe z tych okolic jest bardzo popularne. Prowincja Malaja leży na zachodniej ghata, a góra Nilagiri jest często nazywana wzgórzem Malaja. Do określenia drewna sandałowego z prowincji Malaja zostało użyte słowo malaya-ja. Słowo "Malaya" odnosi się czasem do współczesnego państwa Malezji. Kraj ten również kiedyś produkował drewno sandałowe, ale obecnie, ze względów ekonomicznych, przestawiono się tam na drzewo kauczukowe. Mimo iż Malezję obejmowała kiedyś kultura wedyjska, w chwili obecnej wszyscy mieszkańcy tego kraju są muzułmanami. Kultura wedyjska zaginęła już na terenie Malezji, Jawy oraz Indonezji.

Madhya 04.107 "Przynieś papkę sandałową z Jagannatha Puri. Ruszaj w drogę jak najszybciej. Musisz to zrobić, ponieważ nikt inny tego nie dokona."

Madhya 04.108 Po tym śnie Madhavendra Puri Gosvami był bardzo radosny pod wpływem ekstazy miłości do Boga. Aby spełnić polecenie Pana, Madhavendra Puri wyruszył na wschód w stronę Bengalu.

Madhya 04.109 Przed wyruszeniem w drogę Madhavendra Puri zaaranżował wszystko dla regularnego oddawania czci Bóstwu, angażując różne osoby w określone obowiązki. Następnie, kierując się poleceniem Gopala, podążył do Bengalu.

Madhya 04.110 Kiedy Madhavendra Puri dotarł do domu Advaity Acaryi w Śantipur, Acarya był bardzo zadowolony, widząc u Madhavendry Puri przejawy ekstatycznej miłości do Boga.

Madhya 04.111 Advaita Acarya błagał Madhavendrę Puri o inicjację. Madhavendra Puri udzielił mu jej, a następnie wyruszył do Południowych Indii.

Madhya 04.111 Znaczenie: W nawiązaniu do tego Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura komentuje, że Advaita Acarya przyjął inicjację od Madhavendry Puri, który był sannyasinem w sukcesji Madhva-sampradayi. Według Śri Caitanyi Mahaprabhu:

kiba vipra kiba nyasi śudra kene naya,

yei krsna-tattva-vetta, sei 'guru' haya

"Bramin, sannyasin, śudra lub ktokolwiek inny może zostać guru, pod warunkiem, że posiada dobrą znajomość wiedzy o Krsnie." (Cc. Madhya 8.128). Zdanie to potwierdza Śri Madhavendra Puri. Według zasad pancaratry inicjować może tylko bramin żyjący z rodziną. Inni nie mogą tego robić. Osobę inicjowaną uznaje się za bramina; bez inicjacji otrzymanej od prawdziwego bramina, człowiek nie może stać się braminem. Innymi słowy, tylko bramin może uczynić z innej osoby bramina. Grhastha bramin uczestniczący w systemie varnaśrama-dharmy jest w stanie - poprzez swą uczciwą pracę - zapewnić różne artykuły dla oddawania czci Panu Visnu. W rzeczywistości, ludzie proszą takich braminów grhasthów o inicjację tylko ze względu na chęć osiągnięcia sukcesu w systemie varnaśrama lub uwolnienia się od pragnień materialnych. Mistrz duchowy w grhastha-aśramie musi więc być ścisłym Vaisnavą. Mistrz duchowy będący sannyasinem ma bardzo niewielkie możliwości pełnienia arcana, czyli czczenia Bóstwa. Jednak przyjęcie mistrza duchowego z grupy transcendentalnych sannyasinów wcale nie wiąże się z zaniedbaniem zasady czczenia Bóstwa. Dla uprawomocnienia tej konkluzji Śri Caitanya Mahaprabhu wypowiedział się w wersecie kiba vipra kiba nyasi itd. Oznacza to, że Pan rozumiał słabość społeczeństwa, wynikającą z zasady udzielania inicjacji tylko przez braminów grhasthów. Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział, że nie ma znaczenia, czy mistrz duchowy jest grhasthą (głową rodziny), sannyasinem, czy nawet śudrą. Mistrz duchowy musi po prostu dobrze znać istotę śastr; musi rozumieć Najwyższą Osobę Boga. Tylko w takim wypadku może zostać mistrzem duchowym. Diksa jest w rzeczywistości inicjowaniem ucznia transcendentalną wiedzą, dzięki której uwalnia się on od wszelkich zanieczyszczeń materialnych.

Madhya 04.112 Będąc w Południowych Indiach, Śri Madhavendra Puri odwiedził Remunę, gdzie znajduje się świątynia Gopinatha. Widząc piękno Bóstwa, Madhavendra Puri był oszołomiony.

Madhya 04.113 Madhavendra Puri śpiewał i tańczył w korytarzu świątyni, z którego ludzie zwykle oglądali Bóstwo. Później usiadł w tym miejscu i zapytał pewnego bramina, jakie potrawy są ofiarowywane Bóstwu.

Madhya 04.114 Ze wspaniałości ceremoniału Madhavendra Puri wywnioskował, że ofiarowuje się tu tylko najlepsze potrawy.

Madhya 04.115 Madhavendra Puri pomyślał: "Zapytam kapłana, jakie potrawy ofiarowuje się Gopinathowi, aby i w naszej kuchni przyrządzać podobne dania dla Śri Gopala."

Madhya 04.116 Zapytany kapłan-bramin szczegółowo opisał różnego rodzaju potrawy ofiarowywane Bóstwu Gopinatha.

Madhya 04.117 Kapłan powiedział: "Wieczorem Bóstwu podawany jest słodki ryż w dwunastu glinianych naczyniach. Ponieważ ryż ten ma smak nektaru [amrta], nazywa się go amrta-keli.

Madhya 04.118 "Ten słodki ryż słynny jest na całym świecie jako gopinatha-ksira. Nie jest on ofiarowywany w żadnym innym miejscu na ziemi."

Madhya 04.119 Podczas gdy Madhavendra Puri rozmawiał z kapłanem-braminem, przed Bóstwem postawiono w ofierze ów słodki ryż. Słysząc o tym, Madhavendra Puri pomyślał.

Madhya 04.120 "Gdyby tak, bez mojego proszenia, dano mi trochę tego słodkiego ryżu, to mógłbym poznać jego smak i zrobić podobny dla mego Pana Gopala."

Madhya 04.121 Pragnienie posmakowania słodkiego ryżu bardzo zawstydziło Madhavendrę Puri, który natychmiast zaczął myśleć o Panu Visnu. Kiedy tak myślał o Panu Visnu, ofiarowywanie pożywienia skończyło się i rozpoczęła się ceremonia arati.

Madhya 04.122 Po zakończeniu arati Madhavendra Puri złożył pokłony Bóstwu i wyszedł ze świątyni, nie mówiąc już nic więcej do nikogo.

Madhya 04.123 Madhavendra Puri unikał żebrania. Był zupełnie nieprzywiązany i obojętny na rzeczy materialne. Nie prosił. Jeśli ktoś dał mu coś do jedzenia, to jadł; jeśli nie - pościł.

Madhya 04.123 Znaczenie: Tak wygląda stopień paramahamsy, najwyższy status sannyasina. Sannyasin może chodzić od drzwi do drzwi po prośbie, w celu zebrania pożywienia, ale paramahamsa, który podjął ayacita-vrtti, czyli ajagara-vrtti, nie prosi nikogo o jedzenie. Je on, jeśli ktoś da mu pożywienie z własnej woli. Ayacita-vrtti oznacza nawyk unikania proszenia, a ajagara-vrtti wskazuje na osobę porównywaną do pytona - wielkiego węża, który nie podejmuje specjalnych wysiłków dla zdobycia pożywienia, tylko czeka, aż pożywienie samo znajdzie się w jego paszczy. Innymi słowy, paramahamsa zajmuje się wyłącznie służbą dla Pana, nie dbając nawet o jedzenie czy sen. O sześciu Gosvamich powiedziano: nidrahara-viharakadi-vijitau. Na etapie paramahamsy pokonuje się pragnienie snu, jedzenia i zadowalania zmysłów. Taki sannyasin pozostaje pokornym i łagodnym sługą Pana, służąc Mu w dzień i w nocy. Madhavendra Puri osiągnął ten stopień paramahamsy.

Madhya 04.124 Paramahamsa, taki jak Madhavendra Puri, zawsze odczuwa zadowolenie w miłosnej służbie dla Pana. Materialny głód i pragnienie nie są w stanie hamować jego czynów. Zapragnąwszy skosztować odrobiny słodkiego ryżu, Madhavendra Puri natychmiast uznał, że popełnił obrazę, pragnąc zjeść to, co ofiarowywano Bóstwu.

Madhya 04.124 Znaczenie: Zaleca się, aby pożywienie ofiarowywane Bóstwu było zakrywane, kiedy przenosi się je z kuchni do pokoju Bóstwa. W ten sposób nikt nie będzie mógł go zobaczyć. U osób nieprzyzwyczajonych do przestrzegania zaawansowanych zasad w oddaniu może się bowiem pojawić pragnienie skosztowania tego pożywienia, co byłoby obrazą. Dlatego też nikt nie powinien mieć nawet sposobności ujrzenia potraw przeznaczonych do ofiarowania. Kiedy już jednak pożywienie znajdzie się przed Bóstwem, to należy je odkryć. Widząc odkryte pożywienie przed Bóstwem, Madhavendra Puri zapragnął poznać jego smak, aby móc później przygotować podobny słodki ryż dla swego Gopala. Madhavendra Puri tak ściśle kierował się zasadami, że uznał to pragnienie za zniewagę, i z tego względu wyszedł ze świątyni nie odzywając się do nikogo. Paramahamsa jest dlatego nazywany vijita-sad-guna. Musi on pokonać sześć cech materialnych - kamę, krodhę, lobhę, mohę, matsarę i ksudha-trsnę (pożądanie, gniew, chciwość, złudzenie, zawiść oraz głód i pragnienie).

Madhya 04.125 Madhavendra Puri opuścił świątynię i udał się na pusty plac targowy. Tam usiadł i zaczął intonować. W tym czasie kapłan świątynny ułożył Bóstwo na spoczynek.

Madhya 04.125 Znaczenie: Mimo iż Madhavendra Puri nie dbał o jedzenie i sen, to jego zainteresowanie intonowaniem maha-mantry było tak żywe, jakby był on początkującym transcendentalistą, a nie paramahamsą. Oznacza to, że nawet na etapie paramahamsy nie można porzucić mantrowania. Haridasa Thakura i Gosvami powtarzali codziennie określoną liczbę rund; mantrowanie na koralach medytacyjnych jest więc ważne dla wszystkich, nawet dla paramahamsy. Mantrować można wszędzie, wewnątrz lub na zewnątrz świątyni. Madhavendra Puri mantrował nawet na pustym targowisku. Jak mówi Śrinivasa Acarya w swych modlitwach do Gosvamich: nama-gana-natibhih. Bhakta paramahamsa zawsze zajęty jest mantrowaniem i pełnieniem miłosnej służby dla Pana. Mantrowanie świętych imion Pana i pełnienie służby dla Niego jest tożsame. Jak mówi Śrimad-Bhagavatam (7.5.23), jest dziewięć rodzajów służby oddania:

słuchanie (śravanam),

intonowanie (kirtanam),

pamiętanie (visnoh smaranam),

służenie (pada-sevanam),

oddawanie czci Bóstwu (arcanam),

modlenie się (vandanam),

wypełnianie poleceń (dasyam),

służenie Panu jako przyjaciel (sakhyam ) oraz

poświęcenie wszystkiego dla Pana (atma-nivedanam ).

Mimo iż każdy z tych procesów zdaje się być odrębny, osoba znajdująca się na platformie absolutnej widzi, że są one tym samym. Na przykład, słuchanie jest równie dobre jak intonowanie, a pamiętanie - równie dobre jak intonowanie czy słuchanie. Podobnie, oddawanie czci Bóstwu jest równie dobre jak intonowanie, słuchanie czy pamiętanie. Oczekuje się, że bhakta podejmie wszystkie dziewięć procesów służby oddania, ale prawidłowe wykonanie nawet jednego z nich umożliwia osiągnięcie najwyższej pozycji (paramahamsy) i udanie się do domu, z powrotem do Boga.

Madhya 04.126 Ukończywszy swe codzienne obowiązki kapłan udał się na spoczynek. We śnie ujrzał, że przyszedł do niego Gopinatha, aby coś mu powiedzieć. Bóstwo rzekło.

Madhya 04.127 "Proszę wstań i otwórz drzwi do świątyni. Zatrzymałem jedno naczynie z ryżem dla sannyasina Madhavendry Puri.

Madhya 04.128 "To naczynie ze słodkim ryżem jest tuż za Moją zasłoną z tkaniny. Nie zobaczyłeś go z powodu Mego podstępu.

Madhya 04.129 "Pewien sannyasin o imieniu Madhavendra Puri siedzi na pustym targowisku. Proszę weź to schowane przeze Mnie naczynie ze słodkim ryżem i zanieś mu.

Madhya 04.130 Budząc się ze snu, kapłan wstał bez zwłoki i pomyślał, że przed wejściem do pokoju Bóstwa dobrze będzie się wykapać. Następnie otworzył drzwi do świątyni.

Madhya 04.131 Zgodnie ze wskazówkami Bóstwa kapłan znalazł naczynie ze słodkim ryżem, stojące za zasłoną z tkaniny. Po zabraniu naczynia wytarł to miejsce do czysta, a następnie wyszedł ze świątyni.

Madhya 04.132 Zamknąwszy drzwi świątyni, kapłan udał się do wioski, niosąc naczynie ze słodkim ryżem. Podchodził do każdego straganu i przywoływał Madhavendrę Puri.

Madhya 04.133 Trzymając w rękach naczynie ze słodkim ryżem, kapłan wołał: "Niech ten, kogo imię jest Madhavendra Puri, przyjdzie tu proszę i odbierze to naczynie. Gopinatha ukradł je dla ciebie!"

Madhya 04.133 Znaczenie: Werset ten wyjaśnia różnicę pomiędzy Prawdą Absolutną a prawdą względną. Pan Gopinatha mówi tu otwarcie, że jest złodziejem. Ukradł On naczynie ze słodkim ryżem, ale czyn ten nie był trzymany w tajemnicy, ponieważ akt kradzieży dokonywany przez Pana jest źródłem wielkiego transcendentalnego szczęścia. W świecie materialnym kradzież jest przestępstwem, podczas gdy w świecie duchowym ten sam czyn spełniany przez Pana jest źródłem transcendentalnego szczęścia. Świeccy dranie, którzy nie są w stanie zrozumieć absolutnej natury Osoby Boga, mówią czasem, że Pan Śri Krsna jest niemoralny. Nie wiedzą jednak, że Jego pozornie niemoralne czyny, nie będące wcale sekretem, dostarczają bhaktom przyjemności. Nie rozumiejąc transcendentalnego zachowania Najwyższej Osoby Boga, tacy dranie oczerniają Jego charakter zaliczając się przez to do kategorii ludzi niegodziwych (łotrów, najniższych spośród ludzi, demonów i osób, których wiedza została skradziona przez energię iluzoryczną). Krsna wyjaśnia w Bhagavad-gicie.'

na mam duskrtino mudhah prapadyante naradhamah

mayayapahrta-jnana asuram bhavam aśritah

"Ale ci, którzy są największymi głupcami, najniższymi spośród rodzaju ludzkiego, ci, których wiedza została skradziona przez iluzję i niegodziwcy o ateistycznej naturze demonów nigdy Mi się nie podporządkowują." (Bg. 7.15)

Świeccy dranie nie potrafią zrozumieć, że wszystko, co robi Krsna, jest dobre pod każdym względem - jako że ze Swej natury jest absolutne. Ta cecha Pana została objaśniona w Śrimad-Bhagavatam (Canto Dziesiąte). Ktoś może uznać pewne czyny osoby obdarzonej najwyższą mocą za niemoralne w zrozumieniu świeckim, co jednak wcale nie będzie oceną właściwą. Na przykład, słońce absorbuje wodę z powierzchni ziemi nie tylko z mórz, ale i z brudnych ścieków oraz z rowów zawierających mocz i inne nieczystości. Słońce nie zanieczyszcza się przez pochłanianie takiej wody. W rzeczywistości, oczyszcza ono dane miejsce. Bhakta, który zwraca się do Najwyższej Osoby Boga z niemoralnymi lub niewłaściwymi zamiarami, mimo wszystko zostaje oczyszczony; nie ma to jednak żadnego wpływu na Pana. W Śrimad-Bhagavatam jest powiedziane, że oczyszczona zostaje nawet osoba, która zwraca się do Najwyższego Pana z powodu pożądania, gniewu lub strachu (kamam krodham bhayam) (Bhag. 10.29.15). Gopi, będąc młodymi dziewczętami, kierowały się ku Krsnie, ponieważ był On pięknym młodym chłopcem. Z zewnętrznego punktu widzenia interesowały się one Panem z powodu pożądania i On tańczył z nimi w środku nocy. Ze zwykłego punktu widzenia takie czyny mogą się wydawać niemoralne, ponieważ zamężna czy niezamężna młoda dziewczyna nie może opuszczać domu, aby spotykać się z młodzieńcem i tańczyć z nim. Chociaż w opinii materialnej czyny gopi są niemoralne, są one uznawane za najwyższą formę kultu, ponieważ osobą, do której zwróciły się one z pożądania w środku nocy, był Pan Krsna.

Tych spraw nie mogą jednak zrozumieć osoby nie będące bhaktami. Zrozumienie Krsny musi być tattva (prawdziwe). Przy pomocy zdrowego rozsądku można zrozumieć, że skoro samo powtarzanie świętego imienia Krsny oczyszcza nas, to jak Krsna może być niemoralny? Na nieszczęście ludzie uznają świeckich głupców za przywódców edukacji i ofiarowują im wysokie stanowiska, aby mogli uczyć społeczeństwo różnych bezbożnych zasad. Zostało to objaśnione w Śrimad-Bhagavatam (7.5.31): andha yathandhair upaniyamanah: ślepcy próbują prowadzić innych ślepców. Ze względu na niedojrzałe rozumowanie takich drani, zwykli ludzie nie powinni omawiać rozrywek Krsny z pasterkami gopi. Osoby nie będące bhaktami nie powinny nawet rozmawiać o kradzieży słodkiego ryżu dokonanej przez Pana dla Jego bhakty. Przestrzega się nawet przed myśleniem o takich sprawach. Mimo iż Krsna jest najczystszym z czystych, zwykli ludzie - uważając rozrywki Krsny za niemoralne - sami się zanieczyszczają. Dlatego też Śri Caitanya Mahaprabhu nigdy publicznie nie omawiał związku Krsny z pasterkami gopi. Temat ten poruszał On tylko w rozmowach ze Swoimi trzema najbliższymi przyjaciółmi. Nigdy publicznie nie mówił o rasa-lila, jak czynią to zawodowi recytatorzy, chociaż sami nie rozumieją Krsny ani natury swych słuchaczy. Śri Caitanya Mahaprabhu zachęcał natomiast do publicznego śpiewania świętego imienia na wielką skalę i przez maksymalnie długi czas.

Madhya 04.134 Kapłan kontynuował: "Proszę, niech sannyasin o imieniu Madhavendra Puri przyjdzie tu i odbierze naczynie ze słodkim ryżem oraz cieszy się tym prasada! Jesteś najszczęśliwszym człowiekiem w trzech światach!"

Madhya 04.134 Znaczenie: Mamy tu przykład uzyskania personalnego błogosławieństwa dzięki niemoralnemu postępowaniu Krsny. Kiedy Gopinatha kradnie dla Swego bhakty, to taki wielbiciel staje się najszczęśliwszą osobą w trzech światach. Tak więc nawet przestępcze działania Pana czynią z Jego bhakty osobę najbardziej szczęśliwą. W jaki sposób zwykły niegodziwiec mógłby zrozumieć rozrywki Krsny i ocenić, czy są moralne czy też nie? Ponieważ Krsna jest Prawdą Absolutną, nie istnieje materialne rozróżnienie na rzeczy moralne i niemoralne. Wszystko, co On robi, jest dobre. Taki jest prawdziwy sens stwierdzenia "Bóg jest dobry". Pan jest dobry w każdych warunkach, gdyż jest On transcendentalny - poza osądami tego materialnego świata. Krsnę mogą więc zrozumieć tylko osoby żyjące już w świecie duchowym. Potwierdza to Bhagavad-gita:

mam ca yo 'vyabhicarena bhakti-yogena sevate

sa gunan samatityaitan brahma-bhuyaya kalpate

"Kto całkowicie angażuje się w służbę oddania, kto nie upada w żadnych okolicznościach, ten od razu przekracza guny natury i wznosi się na płaszczyznę Brahmana." (Bg. 14.26)

Osoba, która angażuje się w niezmieszaną z niczym służbę oddania dla Pana, już żyje w świecie duchowym (brahma-bhuyaya kalpate). Jej zajęcia i kontakty z Krsną są transcendentalne w każdych okolicznościach i stąd niezrozumiałe dla świeckich moralistów. Dlatego właśnie nie powinno się omawiać takich spraw w gronie zwykłych ludzi. Ludziom takim lepiej jest dać maha-mantrę Hare Krsna, aby mogli się stopniowo oczyścić i później dojść do zrozumienia transcendentalnych czynów Krsny.

Madhya 04.135 Słysząc to zaproszenie, Madhavendra Puri wyszedł i przedstawił się. Kapłan dał mu wtedy naczynie ze słodkim ryżem, a następnie złożył pokłon, padając przed nim na ziemię.

Madhya 04.135 Znaczenie: Bramin zazwyczaj nie składa pokłonu padając przed kimś na ziemię, ponieważ uważa się, że należy do najwyższej kasty. Kiedy jednak bramin widzi bhaktę, to składa mu dandavat. Ten bramin-kapłan nie pytał Madhavendry Puri, czy był on braminem. Widząc, że Madhavendra Puri jest tak bona fide bhaktą, że Krsna nawet dopuścił się dla niego kradzieży, od razu zrozumiał pozycję tego świętego. Jak powiedział Śri Caitanya Mahaprabhu: kiba vipra, kiba nyasi, śudra kene naya / yei krsna-tattva-vetta, sei 'guru' haya (Cc. Madhya 8.128). Gdyby ten kapłan był tylko zwykłym braminem, to Gopinatha nie przemówiłby do niego we śnie. Skoro Bóstwo przemówiło i do Madhavendry Puri i do kapłana-bramina w czasie ich snu, to obydwaj znajdowali się praktycznie na tej samej platformie. Ponieważ Madhavendra Puri był starszym Vaisnavą sannyasinem i paramahamsą, to kapłan bez zwłoki padł przed nim na ziemię w pokłonie.

Madhya 04.136 Kiedy kapłan szczegółowo objaśnił mu całe to wydarzenie związane z naczyniem ze słodkim ryżem, Śri Madhavendra Puri pogrążył się w ekstatycznej miłości do Krsny.

Madhya 04.137 Ujrzawszy symptomy miłosnej ekstazy u Madhavendry Puri, kapłan był bardzo zdumiony. Teraz zrozumiał, dlaczego Krsna czuł się tak zobowiązany wobec tego sannyasina i uznał postępowanie Krsny za właściwe w tej sytuacji.

Madhya 04.137 Znaczenie: Bhakta jest w stanie całkowicie zawładnąć Krsną. Zostało to wyjaśnione w Śrimad-Bhagavatam (10.14.3): ajita-jito 'py asi tais tri-lokyam. Nikt nigdy nie może pokonać Krsny za wyjątkiem bhakty, który może dokonać tego poprzez służbę oddania. Jak mówi Brahma-samhita (5.33): vedesu durlabham adurlabham atma-bhaktau. Nie da się zrozumieć Krsny przez samo czytanie pism wedyjskich. Mimo iż cała literatura wedyjska jest przeznaczona dla osób pragnących zrozumieć Krsnę, to jednak nie można zrozumieć Krsny bez rozwinięcia w sobie miłości do Niego. Dlatego też czytając pisma wedyjskie (svadhyaya) należy angażować się jednocześnie w oddawanie czci Bóstwu (arcana-vidhi) w służbie oddania. Połączenie tych czynności pogłębi u bhakty transcendentalne zrozumienie służby oddania. Śravanadi śuddha-citte karaye udaya (Cc. Madhya 22.107). Miłość do Boga istnieje w stanie uśpionym w sercu każdej żywej istoty i budzi się ona, kiedy ktoś podejmuje standardowy proces służby oddania. Jednak niemądrzy materialiści, którzy tylko czytają o Krsnie, uważają Go za osobę niemoralną lub przestępcę.

Madhya 04.138 Kapłan złożył pokłon Madhavendrze Puri i wrócił do świątyni. Wtedy Madhavendra Puri w ekstazie zjadł słodki ryż ofiarowany mu przez Krsnę.

Madhya 04.139 Później Madhavendra Puri umył naczynie i rozbił je na kawałki. Wszystkie kawałki starannie zawinął w swe zewnętrzne okrycie i zachował.

Madhya 04.140 Każdego dnia Madhavendra Puri zjadał jeden kawałek tego glinianego naczynia i natychmiast ogarniała go ekstaza. Są to wspaniałe opowieści.

Madhya 04.141 Rozbiwszy naczynie i zawinąwszy skorupy w swe okrycie, Madhavendra Puri zaczął się zastanawiać: "Kiedy ludzie dowiedzą się jutro rano, że Pan dał mi naczynie słodkiego ryżu, zgromadzą się wielkie tłumy."

Madhya 04.142 Tak myśląc, Śri Madhavendra Puri złożył pokłon Gopinathowi w miejscu, w którym się znajdował, i opuścił Remunę zanim nastał ranek.

Madhya 04.143 Wędrując tak, Śri Madhavendra Puri dotarł wreszcie do Jagannatha Puri, które nazywane jest również Nilacala. Tam ujrzał Pana Jagannatha i pogrążył się w ekstazie miłości.

Madhya 04.144 Pogrążając się w ekstazie miłości do Boga, Madhavendra Puri czasem wstawał, a czasem przewracał się na ziemię. Czasem też się śmiał, tańczył i śpiewał. W ten sposób, przez patrzenie na Bóstwo Jagannatha, rozkoszował się transcendentalnym szczęściem.

Madhya 04.145 Kiedy Śri Madhavendra Puri przyszedł do Jagannatha Puri, ludzie już znali jego transcendentalną reputację. Dlatego też zgromadził się tam wielki tłum osób składających mu z oddaniem wyrazy szacunku.

Madhya 04.146 Nawet jeśli ktoś nie lubi sławy, ona i tak przychodzi do niego zrządzeniem losu. Naprawdę, transcendentalna reputacja rozchodzi się po całym świecie.

Madhya 04.147 W obawie przed rozgłosem [pratistha], Madhavendra Puri uciekł z Remuny. Jednak sława zawdzięczana miłości do Boga jest tak niezwykła, że płynie w ślad za bhaktą, jakby go goniła.

Madhya 04.147 Znaczenie: Prawie wszystkie uwarunkowane dusze z tego materialnego świata są zawistne. Zazdrośni ludzie zwykle zwracają się przeciwko komuś, kto w sposób automatyczny staje się sławny. Jest to naturalna reakcja takich ludzi. Kiedy więc bhakta zyskuje sławę w świecie, wielu ludzi mu zazdrości. Jest to całkiem naturalne. Jeśli ktoś, przez swą pokorę, nie pragnie rozgłosu, większość ludzi uznaje to za skromność i konsekwentnie rozsławia taką osobę jeszcze bardziej. W rzeczywistości Vaisnava nie dąży do sławy czy uzyskania wspaniałej reputacji. Madhavendra Puri, król Vaisnavów, znosił swą sławę, ale nie chciał przebywać w zasięgu wzroku zwykłych ludzi. Pragnął on zachować w tajemnicy swą prawdziwą tożsamość bycia wielkim bhaktą Pana. Kiedy jednak ludzie widzieli go pogrążonego w ekstazie miłości do Boga, w naturalny sposób oceniali to bardzo wysoko. Madhavendrze Puri faktycznie należy się wielka sława, ponieważ był najbardziej zaufanym bhaktą Pana. Pragnąc zyskać sławę osoby pokornej sahajiya udają czasem, że nie ma w nich pragnienia rozgłosu (pratistha). Tacy ludzie nie są jednak w stanie osiągnąć poziomu sławnych Vaisnavów.

Madhya 04.148 Madhavendra Puri chciał opuścić Jagannatha Puri, ponieważ ludzie oddawali mu honory jako wielkiemu bhakcie; takie postępowanie mogłoby jednak uniemożliwić uzyskanie drewna sandałowego dla Bóstwa Gopala.

Madhya 04.149 Śri Madhavendra Puri opowiedział historię pojawienia się Śri Gopala wszystkim sługom Pana Jagannatha i wszystkim wielkim bhaktom.

Madhya 04.150 Kiedy bhaktowie z Jagannatha Puri usłyszeli, że Bóstwo Gopala pragnie drewna sandałowego, wszyscy z wielką przyjemnością poczynili wysiłki, aby je zebrać.

Madhya 04.151 Osoby znające dostojników rządowych spotkały się z nimi, prosząc o kamforę i drewno sandałowe, które zostały zebrane.

Madhya 04.151 Znaczenie: Wygląda na to, że malayaja-candana (drewno sandałowe) i kamfora były używane dla Bóstwa Jagannatha. Kamfora była wykorzystywana w Jego aratrika, a drewno sandałowe - do smarowania ciała Pana. Obydwie te substancje znajdowały się pod kontrolą państwa i dlatego bhaktowie musieli się spotkać z przedstawicielami rządu. Poinformowawszy tych urzędników o wszystkich szczegółach, bhaktowie uzyskali zgodę na wyniesienie drewna sandałowego i kamfory z Jagannatha Puri.

Madhya 04.152 Madhavendra Puri otrzymał do pomocy jednego bramina i jednego sługę; mieli oni nieść drewno sandałowe. Pokryto również jego niezbędne wydatki podróżne.

Madhya 04.153 Aby uzyskać od poborców cła zgodę na przejście, Madhavendra Puri został wyposażony w konieczne zezwolenia urzędników państwowych. Dokumenty te dostarczono mu do ręki.

Madhya 04.154 W ten sposób Madhavendra Puri wyruszył do Vrndavany z ładunkiem drewna sandałowego. Po kilku dniach znów był w wiosce Remuna i tamtejszej świątyni Gopinatha.

Madhya 04.155 Znalazłszy się w świątyni Gopinatha, Madhavendra Puri złożył lotosowym stopom Pana wiele pełnych szacunku pokłonów. Pogrążony w ekstazie miłości, tańczył i śpiewał bez końca.

Madhya 04.156 Ujrzawszy ponownie Madhavendrę Puri, kapłan Gopinatha okazał mu wszelkie honory. Dając mu prasada ze słodkiego ryżu, skłonił go do jedzenia.

Madhya 04.157 Wieczorem Madhavendra Puri ułożył się na spoczynek w świątyni. Pod koniec nocy miał on jednak nowy sen.

Madhya 04.158 Madhavendra Puri śnił, że przyszedł do niego Gopala i powiedział: "O Madhavendro Puri, otrzymałem już wszystko drewno sandałowe i kamforę.

Madhya 04.159 "Teraz zetrzyj całe to drewno sandałowe wraz z kamforą i otrzymaną w ten sposób papką nacieraj codziennie ciało Gopinatha, aż zużyjesz wszystko.

Madhya 04.160 "Nie ma różnicy pomiędzy Moim ciałem a ciałem Gopinatha. Stanowi one jedno. Jeśli więc nałożysz papkę sandałową na ciało Gopinatha, znajdzie się ona naturalnie i na Moim ciele. W ten sposób temperatura Mojego ciała obniży się.

Madhya 04.160 Znaczenie: Gopala znajdował się we Vrndavanie, która leżała bardzo daleko od Remuny. W tamtych czasach trzeba było przechodzić przez prowincje zarządzane przez muzułmanów, którzy czasem robili kłopoty podróżnym. Biorąc pod uwagę trudności, z jakimi mógł się spotkać Jego bhakta, Pan Gopala - największy dobroczyńca Swych wielbicieli - polecił Madhavendrze Puri natrzeć papką sandałową ciało Gopinatha, które było tożsame z ciałem Gopala. W ten sposób Pan oszczędził Madhavendrze Puri kłopotów i niewygód.

Madhya 04.161 "Nie wahaj się wykonać Mego polecenia. Wierząc we Mnie, czyń swą powinność."

Madhya 04.162 Udzieliwszy tych wskazówek, Gopala zniknął, a Madhavendra Puri obudził się. Natychmiast wezwał on wszystkich bhaktów służących Gopinathowi, a oni zjawili się przed nim.

Madhya 04.163 Madhavendra Puri rzekł: "Nacierajcie ciało Gopinatha kamforą i drewnem sandałowym, które niosłem dla Gopala z Vrndavany. Róbcie to regularnie każdego dnia.

Madhya 04.164 "Jeśli Gopinatha będzie nacierany papką sandałową, to ciało Gopala ochłodzi się. Najwyższa Osoba Boga jest przecież całkowicie niezależny; Jego polecenie jest zatem wszechpotężne."

Madhya 04.165 Słudzy Gopinatha bardzo ucieszyli się słysząc, że w lecie cała papka sandałowa będzie używana do smarowania ciała Gopinatha.

Madhya 04.166 Madhavendra Puri powiedział: "Moi dwaj pomocnicy będą regularnie ucierać drewno sandałowe. Wy dostarczcie również dwóch ludzi do pomocy. Ja opłacę ich wynagrodzenie."

Madhya 04.167 W ten sposób Gopinathaji otrzymywał codziennie papkę ze startego drewna sandałowego. Słudzy Gopinatha byli z tego bardzo zadowoleni.

Madhya 04.168 Gopinatha był smarowany paplą sandałową tak długo, aż skończył się jej zapas. Madhavendra Puri przebywał w Remunie przez cały ten czas.

Madhya 04.169 Z końcem lata Śri Madhavendra Puri wrócił do Jagannatha Puri, gdzie z wielką przyjemnością spędził cały okres Caturmasyi.

Madhya 04.169 Znaczenie: Caturmasya zaczyna się w miesiącu Asadha (czerwiec-lipiec), od dnia Ekadaśi zwanego Śayana-ekadaśi, w okresie przybywającego księżyca, a kończy się w miesiącu Kartika (październik-listopad), w dniu Ekadaśi o nazwie Utthana-ekadaśi, również w okresie przybywającego księżyca. Ten czteromiesięczny okres jest nazwany Caturmasyą. Niektórzy Vaisnavowie liczą Caturmasyę od dnia pełni księżyca w miesiącu Asadha do pełni księżyca w miesiącu Kartika. To również daje cztery miesiące. Opisywana tu Caturmasya kalkulowana jest według miesięcy księżycowych. Niektórzy obchodzą też Caturmasyę według miesięcy słonecznych, od Śravana do Kartika. Cały ten okres - i w kalendarzu księżycowym i słonecznym - przypada na porę deszczową. Caturmasyę powinny obchodzić wszystkie grupy społeczne; nie ma znaczenia, czy ktoś jest grhasthą, czy sannyasinem. Jest to obowiązkowe dla wszystkich aśramów. Rzeczywistym celem ślubowań podejmowanych podczas tych czterech miesięcy jest zredukowanie zadowalania zmysłów. Nie jest to specjalnie trudne. W miesiącu Śravana nie należy jeść szpinaku, w miesiącu Bhadra - jogurtu, w miesiącu Aśvina - mleka, a w miesiącu Kartika - ryb i innych produktów niewegetariańskich. Produktami niewegetariańskimi są ryby i mięso. Za niewegetariańskie uważany jest też groch masura oraz urad dahl. Te dwie rośliny strączkowe zawierają dużą ilość protein, a produkty wysokobiałkowe są uważane za niewegetariańskie. Podsumowując, w czasie czterech miesięcy Caturmasyi nie należy spożywać pokarmów przeznaczonych dla przyjemności zmysłowych.

Madhya 04.170 W ten sposób Śri Caitanya Mahaprabhu osobiście wychwalał nektariańskie cechy Madhavendry Puri. Przekazywanie tej historii bhaktom sprawiło Mu wielką przyjemność.

Madhya 04.171 Pan Śri Caitanya Mahaprabhu zapytał Nityanandę Prabhu, czy istnieje na świecie osoba obdarzona takim samym szczęściem jak Madhavendra Puri.

Madhya 04.172 Śri Caitanya Mahaprabhu rzekł: "Madhavendra Puri miał takie szczęście, że Krsna osobiście pojawił się przed nim pod pozorem dostarczenia mu mleka. Trzykrotnie Pan przekazywał mu we śnie polecenia.

Madhya 04.173 "Zobowiązany miłością Madhavendry Puri, Pan Krsna pojawił się we własnej osobie jako Bóstwo Gopala. Przyjmując jego służbę, wyzwolił On cały świat.

Madhya 04.174 "Z myślą o Madhavendrze Puri Pan Gopinatha ukradł naczynie ze słodkim ryżem, zyskując w ten sposób sławę jako Ksira-cora [złodziej słodkiego ryżu].

Madhya 04.175 "Madhavendra Puri nakładał papkę sandałową na ciało Gopinatha, pogrążając się dzięki temu w miłości do Boga.

Madhya 04.176 "W indyjskich prowincjach zarządzanych przez muzułmanów podróżni posiadający drewno sandałowe i kamforę byli narażeni na kłopoty. Z tego względu Madhavendra Puri mógł znaleźć się w kłopotach. Bóstwo Gopala wiedziało o tym.

Madhya 04.177 "Pan jest bardzo miłosierny i przywiązany do Swych bhaktów. Kiedy więc Gopinatha został pokryty papką sandałową, wysiłki Madhavendry Puri zakończyły się sukcesem."

Madhya 04.178 Caitanya Mahaprabhu przedstawił standard intensywnej miłości Madhavendry Puri pod ocenę Nityanandzie Prabhu. "Wszystkie jego miłosne działania są niepospolite" - rzekł Caitanya Mahaprabhu - "Zaprawdę, zdumienie ogarnia, gdy się o nich słyszy."

Madhya 04.178 Znaczenie: Kiedy żywa istota zaczyna odczuwać duchową rozłąkę z Krsną (krsna-viraha), jest to osiągnięciem największego sukcesu w życiu. Osoba, która przestaje interesować się rzeczami materialnymi, doświadcza tylko odwrotnej strony przywiązania do rzeczy materialnych. Jednakże odczuwanie rozłąki z Krsną i angażowanie się w służbę dla Pana, by wypełnić Jego misję, są najlepszym przykładem miłości do Krsny. Śri Caitanya Mahaprabhu pragnął wskazać tę intensywną miłość do Krsny przejawioną przez Madhavendrę Puri. W czasach późniejszych wszyscy bhaktowie Caitanyi Mahaprabhu poszli w ślady Madhavendry Puri, służąc Panu bez osobistych względów.

Madhya 04.179 Caitanya Mahaprabhu kontynuował: "Śri Madhavendra Puri był zwykle samotny. Był on całkowicie wyrzeczony i zawsze bardzo milczący. Nie interesowały go żadne sprawy materialne. W obawie przed mówieniem o pospolitych rzeczach, żył zawsze samotnie.

Madhya 04.180 "Po otrzymaniu od Gopala transcendentalnych poleceń ta wielka osobistość przeszła tysiące mil po to tylko, aby wyprosić trochę drewna sandałowego.

Madhya 04.181 "Mimo iż Madhavendra Puri był głodny, nie prosił o jedzenie. Ta wyrzeczona osoba niosła ładunek drewna sandałowego dla Śri Gopala.

Madhya 04.182 "Nie zważając na osobiste wygody, Madhavendra Puri przenosił jedną manę [około osiemdziesięciu dwóch funtów] drewna sandałowego oraz dwadzieścia tola [około ośmiu uncji] kamfory, przeznaczonych do nałożenia na ciało Gopala. Ta transcendentalna przyjemność była dla niego wystarczająca.

Madhya 04.183 "Ze względu na przepisy zakazujące wywozu drewna sandałowego z prowincji Orissa, urzędnik celny skonfiskował ładunek. Madhavendra Puri pokazał jednak zezwolenie otrzymane od rządu i w ten sposób wybrnął z kłopotów.

Madhya 04.184 "Madhavendra Puri wcale nie odczuwał niepokoju w czasie długiej podróży do Vrndavany przez prowincje rządzone przez muzułmanów i pełne niezliczonej ilości strażników.

Madhya 04.185 "Chociaż Madhavendra Puri nie miał ze sobą ani grosza, wcale nie obawiał się celników. Jego jedyną radością było niesienie drewna sandałowego dla Gopala we Vrndavanie.

Madhya 04.186 "Taki jest naturalny rezultat intensywnej miłości do Boga. Bhakta nie bierze pod uwagę osobistych niewygód i trudności. W każdych okolicznościach pragnie służyć Najwyższej Osobie Boga.

Madhya 04.186 Znaczenie: Osoby, które rozwinęły w sobie silną miłość do Krsny, w naturalny sposób nie przejmują się osobistymi niewygodami i trudnościami. Tacy bhaktowie są całkowicie zdecydowani wypełniać polecenie Najwyższej Osoby Boga lub Jego reprezentanta, mistrza duchowego. W każdych okolicznościach, nawet podczas największego zagrożenia niewzruszenie kontynuują swą służbę z pełną determinacją. Jest to definitywny dowód silnej miłości takiego sługi. Śrimad-Bhagavatam mówi, tat te 'nukampam susamiksyamanah: osoby, które faktycznie pragną uwolnić się ze szponów egzystencji materialnej i które rozwinęły w sobie intensywną miłość do Krsny, są godnymi kandydatami do udania się do domu, z powrotem do Boga. Osoba, która mocno kocha Krsnę, nie dba o rozmiar własnych niewygód, niedostatek, trudności lub cierpienia. Jest powiedziane, że kiedy u doskonałego Vaisnavy pojawiają się objawy nieszczęścia lub cierpienia, nie znaczą one wcale, że bhakta ten cierpi; wręcz przeciwnie, są to symptomy transcendentalnego szczęścia. W Swej Śiksastace Śri Caitanya Mahaprabhu pouczał także, aślisya va pada-ratam. Osoba, która mocno kocha Krsnę, nie zbacza ze swej ścieżki - bez względu na trudności i przeszkody.

Madhya 04.187 "Śri Gopala chciał ukazać, jak mocno Madhavendra Puri kochał Krsnę, dlatego też poprosił go, aby udał się do Nilacali po drewno sandałowe i kamforę.

Madhya 04.188 "Z wielkim wysiłkiem i po licznych trudnościach Madhavendra Puri dotarł z ładunkiem drewna sandałowego do Remuny. Nadal jednak był bardzo zadowolony. Kłopoty nie liczyły się dla niego.

Madhya 04.189 "Aby wypróbować moc miłości Madhavendry Puri, Gopala, Najwyższa Osoba Boga, polecił mu przynieść drewno sandałowe z Nilacali. Kiedy Madhavendra Puri przeszedł tę próbę pomyślnie, Pan stał się dla niego bardzo miłosierny.

Madhya 04.190 "Tego rodzaju zachowanie, występujące w miłosnej służbie pomiędzy bhaktą a obiektem jego miłości, Śri Krsną, jest transcendentalne. Zwykli ludzie nie są w stanie zrozumieć takiego zachowania. Nie mają oni nawet tej możliwości."

Madhya 04.191 To powiedziawszy, Pan Caitanya Mahaprabhu przeczytał słynny werset Madhavendry Puri. Werset ten jest jak księżyc. Oświetla on cały świat.

Madhya 04.192 Ciągłe rozcieranie malajskiego drewna sandałowego wzmaga jego aromat. Podobnie, rozmyślanie o tym wersecie odsłania jego coraz głębsze znaczenie.

Madhya 04.193 Tak jak kaustubha-mani jest uważany za najcenniejszy z klejnotów, tak ten werset jest najlepszą poezją liryczną.

Madhya 04.194 W rzeczywistości werset ten wypowiedziała osobiście Śrimati Radharani; tylko dzięki Jej łasce werset ten pojawił się w słowach Madhavendry Puri.

Madhya 04.195 Jedynie Śri Caitanya Mahaprabhu poznał smak poezji tego wersetu; nie ma czwartej osoby, która mogłaby go zrozumieć.

Madhya 04.195 Znaczenie: Powyższe stwierdzenie sugeruje, że tylko Śrimati Radharani, Madhavendra Puri i Caitanya Mahaprabhu są w stanie pojąć sens tego wersetu.

Madhya 04.196 Kiedy nadszedł kres jego materialnej egzystencji, Madhavendra Puri powtarzał ten werset nieustannie. Wypowiadając go, osiągnął ostateczny cel życia.

Madhya 04.197 "O Mój Panie! O najlitościwszy mistrzu! O władco Mathury! Kiedy Cię znów zobaczę? Ponieważ Cię nie widzę, Moje wzburzone serce nie znajduje spokoju. O najukochańszy, cóż mam teraz uczynić?"

Madhya 04.197 Znaczenie: Czyści bhaktowie, którzy ściśle polegają na filozofii Vedanty, dzielą się na cztery sampradaye, czyli cztery transcendentalne ugrupowania. Z tych czterech sampradayi Madhavendra Puri przyjął Śri Madhvacarya-sampradayę. Przyjął on więc sannyasę zgodnie z zasadami parampara, czyli sukcesji uczniów. Począwszy od Madhvacaryi aż do mistrza duchowego Madhavendry Puri - acaryi o imieniu Laksmipati, nie było realizacji służby oddania w miłości małżeńskiej. Koncepcję tej miłości wprowadził po raz pierwszy do Madhvacarya-sampradayi Śri Madhavendra Puri. Ta konkluzja Madhvacarya-sampradayi została objawiona przez Śri Caitanyę Mahaprabhu podczas Jego podróży po Południowych Indiach, kiedy to spotkał Tattvavadi twierdzących, że należą do Madhvacarya-sampradayi.

Kiedy Śri Krsna opuścił Vrndavanę i przyjął królestwo Mathury, Śrimati Radharani, powodowana ekstatycznym uczuciem rozłąki, ukazała, jak można kochać Krsnę w separacji. Służba oddania w separacji jest więc centralnym elementem tego wersetu. Według Gaudiya-Madhva-sampradayi, oddawanie czci Bogu w uczuciu rozłąki jest najwyższym poziomem służby oddania. Zgodnie z tą koncepcją bhakta uważa się za bardzo biednego i opuszczonego przez Pana. Zwraca się więc on do Pana słowami dina-dayardra natha, tak jak zrobił to Madhavendra Puri. To ekstatyczne uczucie jest najwyższą formą służby oddania. Ponieważ Krsna wyjechał do Mathury, Śrimati Radharani była bardzo zasmucona, co wyraziła następującymi słowami: "Najwyższy Panie, z powodu rozłąki z Tobą Mój umysł jest bardzo wzburzony. Powiedz Mi więc teraz, cóż mam uczynić? Jestem bardzo biedna, a Ty jesteś bardzo miłosierny, bądź więc dla Mnie łaskawy i powiedz Mi, kiedy będę mogła Cię zobaczyć." Śri Caitanya Mahaprabhu zawsze przejawiał ekstatyczne emocje Śrimati Radharani, które ukazała Ona widząc Uddhavę we Vrndavanie. Powyższy werset wyraża podobne uczucia, doświadczane przez Madhavendrę Puri. Vaisnavowie z Gaudiya-Madhva-sampradayi mówią więc, że ekstatyczne uczucia doświadczane przez Śri Caitanyę Mahaprabhu pochodzą od Śri Madhavendry Puri poprzez Iśvarę Puri. Wszyscy bhaktowie z linii Gaudiya-Madhva-sampradayi przyjmują te zasady służby oddania.

Madhya 04.198 Wypowiedziawszy ten werset, Śri Caitanya Mahaprabhu padł na ziemię nieprzytomny. Pogrążony w ekstatycznej miłości, stracił kontrolę nad Sobą.

Madhya 04.199 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu runął na ziemię w ekstatycznej miłości, Pan Nityananda wziął Go na Swe kolana. Płacząc, Caitanya Mahaprabhu ponownie wstał.

Madhya 04.200 Przejawiając ekstatyczne emocje, Pan począł biegać tu i tam, wydając z siebie rozbrzmiewające echem dźwięki. Czasem śmiał się, czasem płakał, a czasem tańczył i śpiewał.

Madhya 04.201 Caitanya Mahaprabhu nie był w stanie wypowiedzieć całego wersetu. Powtarzał tylko ciągle: "Ayi dina, ayi dina". Tak więc Pan nie mógł mówić i z Jego oczu płynęły strugi łez.

Madhya 04.202 W ciele Śri Caitanyi Mahaprabhu pojawiały się takie objawy jak drżenie, pocenie się, łzy radości, szok, utrata blasku ciała, rozczarowanie, smutek, utrata pamięci, duma, radość i pokora.

Madhya 04.202 Znaczenie: W Bhakti-rasamrta-sindhu, jadya wyjaśniona jest jako utrata pamięci, będąca skutkiem silnego wstrząsu wywołanego przez rozłąkę z ukochanym. W tym stanie umysłu traci się wszelkie zainteresowanie stratą i zyskiem, słuchaniem i patrzeniem oraz innego tego typu rozważaniami. Jest to wstępną oznaką pojawienia się złudzenia.

Madhya 04.203 Werset ten odsłonił drzwi ekstatycznej miłości. Kiedy to się stało, wszyscy słudzy Gopinatha ujrzeli Caitanyę Mahaprabhu tańczącego w ekstazie.

Madhya 04.204 Kiedy wokół Śri Caitanyi Mahaprabhu zebrało się wielu ludzi, Pan powrócił do Swej zewnętrznej świadomości. W tym czasie zakończono ofiarowywanie Bóstwu pożywienia i zabrzmiała ceremonia arati.

Madhya 04.205 Kiedy Bóstwa zostały już ułożone na spoczynek, kapłan wyszedł ze świątyni, przynosząc Panu Caitanyi Mahaprabhu wszystkie dwanaście naczyń ze słodkim ryżem.

Madhya 04.206 Kiedy wszystkie naczynia ze słodkim ryżem - resztki zostawione przez Gopinatha - zostały postawione przed Śri Caitanyą Mahaprabhu, Pan ucieszył się bardzo. Przyjął On pięć z nich, aby nakarmić bhaktów.

Madhya 04.207 Pan Caitanya zwrócił kapłanowi pozostałe siedem naczyń ze słodkim ryżem. Następnie pięć naczyń słodkiego ryżu, które Pan przyjął, zostało rozdzielonych pomiędzy pięciu bhaktów i wszyscy zjedli prasada.

Madhya 04.208 Będąc tożsamym z Bóstwem Gopinatha, Śri Caitanya Mahaprabhu już wcześniej skosztował i zjadł słodki ryż z naczynek. Jednak, aby zamanifestować służbę oddania, powtórnie zjadł go jako bhakta.

Madhya 04.209 Śri Caitanya Mahaprabhu spędził tę noc w świątyni na zbiorowych śpiewach. Rankiem, po obejrzeniu ceremonii mangala-arati, ruszył w dalszą drogę.

Madhya 04.210 W ten sposób Pan Śri Caitanya Mahaprabhu własnymi ustami posmakował transcendentalnych cech Gopalaji, Gopinatha i Śri Madhavendry Puri.

Madhya 04.211 W ten oto sposób opisałem transcendentalne chwały przywiązania Pana Caitanyi Mahaprabhu do Jego bhaktów oraz szczyt ekstatycznej miłości do Boga.

Madhya 04.212 Osoba słuchająca tej opowieści z wiarą i oddaniem otrzymuje skarb miłości do Boga u lotosowych stóp Śri Krsny.

Madhya 04.213 Modląc się u lotosowych stóp Śri Rupy i Śri Raghunathy, zawsze pragnąc ich miłosierdzia, ja, Krsnadasa, opowiadam Śri Caitanya-caritamrtę, podążając w ich ślady.

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Czwartego Rozdziału Madhya-lili Śri Caitanya-caritamrty, opisującego służbę oddania Śri Madhavendry Puri.