ROZDZIAŁ XVI .

Pan Śri Caitanya Mahaprabhu rozkoszuje się nektarem z ust Pana Śri Krsny

Streszczenie Szesnastego Rozdziału przedstawił Śrila Bhaktivinoda Thakura w swojej Amrta-pravaha-bhasyi. Gdy bengalscy bhaktowie Pana wrócili do Jagannatha Puri, dżentelmen o imieniu Kalidasa, który był wujkiem Raghunathy dasa Gosvamiego, poszedł z nimi, by zobaczyć Śri Caitanyę Mahaprabhu. Kalidasa jadł resztki pożywienia wszystkich Vaisnavów z Bengalu, nawet Jhadu Thakury. Dzięki temu otrzymał schronienie Śri Caitanyi Mahaprabhu w Jagannatha Puri.

Mając zaledwie siedem lat, Kavi-karnapura otrzymał od Śri Caitanyi Mahaprabhu inicjację w maha-mantrze Hare Krsna. Później został największym poetą wśród Vaisnava acaryów.

Gdy Śri Caitanya Mahaprabhu zjadł resztki pożywienia zwanego vallabha-bhoga, opisał chwały takich resztek pożywienia Pana, a następnie nakarmił tym prasada wszystkich bhaktów. Tak więc wszyscy skosztowali adharamrty, nektaru z ust Pana Śri Krsny.

Antya 16.01 Pragnę złożyć pełne szacunku pokłony Śri Caitanyi Mahaprabhu, który osobiście rozkoszował się nektarem ekstatycznej miłości do Krsny, a potem pouczył Swych bhaktów, jak go smakować. W ten sposób oświecił ich w ekstatycznej miłości do Krsny, by wprowadzić ich w transcendentalną wiedzę.

Antya 16.02 Wszelka chwała Śri Caitanyi Mahaprabhu! Wszelka chwała Panu Nityanandzie! Wszelka chwała Advaicie Acaryi! I wszelka chwała wszystkim bhaktom Pana!

Antya 16.03 Tak więc Śri Caitanya Mahaprabhu przebywał w Jagannatha Puri w towarzystwie Swoich bhaktów, zawsze pogrążony w ekstatycznej, pełnej oddania miłości.

Antya 16.04 Następnego roku, tak jak zwykle, wszyscy bhaktowie z Bengalu udali się do Jagannatha Puri i - jak w poprzednich latach - doszło do ich spotkania ze Śri Caitanyą Mahaprabhu.

Antya 16.05 Razem z bhaktami z Bengalu przyszedł dżentelmen o imieniu Kalidasa, który nigdy nie wypowiadał nic innego poza świętym imieniem Krsny.

Antya 16.06 Kalidasa był bardzo zaawansowanym bhaktą, a mimo to był prosty i tolerancyjny. Intonował święte imię Krsny podczas wszystkich codziennych zajęć.

Antya 16.07 Gdy w żartach rzucał kości do gry, robił to intonując Hare Krsna.

Antya 16.07 Znaczenie: W odniesieniu do tego Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura ostrzega ludzi tego wieku, by nie imitowali gry w kości maha-bhagavaty takiego jak Kalidasa. Jeśli ktoś imituje go grając w kości czy uprawiając hazard i jednocześnie intonuje maha-mantrę Hare Krsna, z pewnością padnie ofiarą popełniania obraz wobec świętego imienia. Jak jest powiedziane, hari-nama-bale pape pravrtti: nie wolno popełniać grzesznych czynów na mocy intonowania mantry Hare Krsna. Gra w kości jest z pewnością hazardem, ale tutaj wyraźnie powiedziano, że Kalidasa robił to tylko dla żartu. Maha-bhagavata może robić cokolwiek, lecz nigdy nie zapomina podstawowych zasad. Dlatego mówi się, vaisnavera kriya-mudra vijneha na bujhaya: "Nikt nie potrafi zrozumieć działań czystego bhakty". Nie powinniśmy imitować Kalidasa.

Antya 16.08 Kalidasa był wujem Raghunathy dasa Gosvamiego. Przez całe swoje życie, nawet w podeszłym wieku, starał się jeść resztki pożywienia zostawione przez Vaisnavów.

Antya 16.09 Kalidasa jadł resztki pożywienia tylu bhaktów, ilu było w Bengalu.

Antya 16.10 Chodził do wszystkich Vaisnavów pochodzących z rodzin braminów, czy byli to neofici czy też bhaktowie zaawansowani, i dawał im w prezencie wyśmienite rzeczy do jedzenia.

Antya 16.11 Błagał tych Vaisnavów o resztki pożywienia, a jeśli nic nie dostał, ukrywał się.

Antya 16.12 Gdy Vaisnavowie skończyli jeść, wyrzucali swoje naczynia czy liście. Wówczas Kalidasa wychodził z ukrycia, brał liście i wylizywał resztki.

Antya 16.13 Przynosił także prezenty do domów Vaisnavów pochodzących z rodzin śudrów. Potem ukrywał się i zjadał resztki pożywienia, które mieli zwyczaj wyrzucać.

Antya 16.14 Był pewien wielki Vaisnava o imieniu Jhadu Thakura, który należał do kasty bhunimali. Kalidasa poszedł do jego domu biorąc ze sobą owoce mango.

Antya 16.14 Znaczenie: Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura wspomina, że zarówno Kalidasa, jak i Jhadu Thakura wielbieni są w miejscu zwanym Śripatabati w wiosce zwanej Bhedo lub Bhaduya. Wioska ta leży około trzech mil na południe od wioski Krsnapura, miejsca narodzin Raghunathy dasa Gosvamiego, które położone jest około jednej mili na zachód od węzła kolejowego Byandel linii prowadzącej do Burdwanu. Tamtejsza poczta nazywa się Devananda-pura. Jhadu Thakura wielbił Bóstwo Śri Madana-gopala. Bóstwo to nadal wielbione jest przez Ramaprasada dasa, który należy do społeczności ramayet. Mówi się, że Bóstwo, które wielbił Kalidasa, było do tej pory wielbione w wiosce Śankhya na brzegu rzeki Sarasvati, ale zostało zabrane przez dżentelmena o imieniu Matilala Cattopadhyaya z wioski Triveni. Obecnie Bóstwo to wielbione jest w jego domu.

Antya 16.15 Kalidasa wręczył Jhadu Thakurze mango i złożył mu pełne szacunku pokłony. Potem ofiarował też pełne szacunku pokłony żonie Thakury.

Antya 16.16 Gdy Kalidasa udał się do Jhadu Thakury, zobaczył, że ten święty człowiek siedzi ze swą żoną. Gdy tylko Jhadu Thakura ujrzał Kalidasa, również złożył mu pełne szacunku pokłony.

Antya 16.17 Jhadu Thakura rozmawiał przez pewien czas z Kalidasem, a potem powiedział mu coś słodkimi słowami.

Antya 16.18 "Pochodzę z niskiej kasty, a ty jesteś gościem godnym wielkiego szacunku. Czym mogę ci służyć?

Antya 16.19 "Jeśli pozwolisz, wyślę nieco pożywienia do domu bramina i tam będziesz mógł zjeść prasada. Jeśli tak uczynisz, wyświadczysz mi tym wielką grzeczność."

Antya 16.20 Kalidasa odpowiedział: "Mój drogi panie, proszę, obdarz mnie swą łaską. Chociaż jestem bardzo upadły i grzeszny, przyszedłem tu, by cię zobaczyć.

Antya 16.21 "Samo ujrzenie cię sprawiło, że się oczyściłem. Jestem ci bardzo zobowiązany, gdyż moje życie jest teraz pełne sukcesu.

Antya 16.22 "Mój drogi panie, mam jedno pragnienie. Proszę, okaż mi miłosierdzie stawiając stopy na mojej głowie, aby mógł na niej osiąść pył z twoich stóp."

Antya 16.23 Jhadu Thakura odpowiedział: "Tobie nie przystoi prosić mnie o to. Moja rodzina pochodzi z bardzo niskiej kasty, podczas gdy ty jesteś szanowanym bogatym dżentelmenem."

Antya 16.24 Następnie Kalidasa wyrecytował pewne wersety, których Jhadu Thakura słuchał z wielkim szczęściem.

Antya 16.25 "'Nawet jeśli ktoś jest bardzo wykształcony w literaturze sanskryckiej, ale nie pełni czystej służby oddania, nie uważa się go za Mojego bhaktę. Jeśli natomiast osoba narodzona w rodzinie żywiącej się mięsem psów jest czystym bhaktą, który nie ma żadnych motywacji osiągnięcia przyjemności przez działanie dla rezultatu czy umysłową spekulację, jest Mi ona bardzo droga. Należy jej okazywać wszelki szacunek i przyjmować, cokolwiek ofiaruje, gdyż taki bhakta jest w istocie równie godny czci jak Ja.'

Antya 16.25 Znaczenie: Ten werset, wypowiedziany przez Najwyższą Osobę Boga, znajduje się w Hari-bhakti-vilasie.

Antya 16.26 "'Ktoś może narodzić się w rodzinie bramina i posiadać wszystkie dwanaście cech bramińskich, ale jeśli mimo kwalifikacji nie ma oddania dla lotosowych stóp Pana Krsny, którego pępek przypomina kształtem lotos, nie równa się candali, który poświęcił swój umysł, słowa, czyny, bogactwo i życie służbie dla Pana. Nie wystarczy przyjść na świat w rodzinie bramina, czy mieć kwalifikacje bramińskie. Trzeba zostać czystym bhaktą Pana. Jeśli śva-paca, czyli candala, jest bhaktą, wyzwała nie tylko siebie, lecz także całą swą rodzinę. Natomiast bramin, który nie jest bhaktą, a ma jedynie kwalifikacje bramińskie, nie może oczyścić nawet siebie, nie mówiąc już o rodzinie.'

Antya 16.26 Znaczenie: Ten werset i następny pochodzą ze Śrimad-Bhagavatam (7.9.10 i 3.33.7).

Antya 16.27 "'Mój drogi Panie, każdy, kto zawsze trzyma Twoje święte imię na swym języku, jest wznioślejszy niż inicjowany bramin. Nawet jeśli pochodzi z rodziny żywiącej się mięsem psów i skutkiem tego w ocenie materialnej jest najnędzniejszym z rodzaju ludzkiego, mimo to jest chwalebny. Taka jest cudowna moc intonowania świętego imienia Pana. Jeśli ktoś intonuje święte imię, wiadomo, że spełniał on wszelkiego rodzaju wyrzeczenia. Studiował też wszystkie Vedy, spełnił wszystkie wielkie ofiary wymienione w Vedach, wykąpał się już we wszystkich świętych miejscach pielgrzymek i to właśnie on jest naprawdę Aryanem."'

Antya 16.28 Słysząc te cytaty z pisma objawionego Śrimad-Bhagavatam, Jhadu Thakura odpowiedział: "'Tak, to prawda, gdyż tak przedstawiają to śastry. Jest to prawdą, ale dla tych, którzy naprawdę rozwinęli oddanie dla Krsny.

Antya 16.29 "Taka pozycja może być właściwa dla innych, ale ja nie mam takiej duchowej mocy. Pochodzę z niższej klasy i nie mam nawet odrobiny oddania dla Krsny."

Antya 16.29 Znaczenie: W tej wypowiedzi Jhadu Thakura prezentuje siebie jako osobę pochodzącą z niskiej kasty i pozbawioną kwalifikacji bona fide bhakty Pana Krsny. Akceptuje oznajmienia mówiące, że osoba niskiego pochodzenia jest bardzo wzniosła, jeśli jest Vaisnavą. Czuje jednak, że ten opis ze Śrimad-Bhagavatam dotyczy innych, ale nie jego. Nastawienie Jhadu Thakury jest godne prawdziwego Vaisnavy, gdyż Vaisnava nigdy nie uważa się za osobę wzniosłą, nawet jeśli nią faktycznie jest. Jest zawsze łagodny i pokorny i nigdy nie sądzi, że jest zaawansowanym bhaktą. Przypisuje sobie niższą pozycję, ale to nie znaczy, że tak jest naprawdę. Sanatana Gosvami powiedział kiedyś, że pochodzi z rodziny niskiego stanu, gdyż mimo że przyszedł na świat w rodzinie bramina, to będąc ministrem w rządzie przebywał w towarzystwie mlecchów i yavanów. Jhadu Thakura także podawał się za osobę pochodzącą z niskiej kasty, ale w rzeczywistości był na wyższej pozycji niż wiele osób z rodzin bramińskich. Dowodzi tego nie tylko Śrimad-Bhagavatam, które cytuje Kalidasa w wersetach 26 i 27, ale wniosek ten ma także znaczne poparcie w innych śastrach. Na przykład w Mahabharacie (Vana-parva, Rozdział 180) jest powiedziane:

śudre tu yad bhavel laksma dvije tac ca na vidyate

na vai śudro bhavec chudro brahmano na ca brahmanah

"Jeśli cechy bramina dostrzegamy u jakiegoś śudry, a cech takich nie ma bramin, to tego śudrę nie należy uważać za śudrę, a tego bramina nie należy uważać za bramina."

W Vana-parvie (Rozdział 211) jest też powiedziane:

śudra-yonau hi jatasya sad-gunanupatisthatah

arjave vartamanasya brahmanyam abhijayate

"Jeśli osoba pochodząca z rodziny śudry rozwinęła cechy bramina, takie jak satya [prawdomówność], śama [spokój], dama [opanowanie] i arjava [prostota], osiąga wzniosłą pozycję bramina."

Anuśasana-parva (Rozdział 163) mówi:

sthito-brahmana-dharmena brahmanyam upajivati

ksatriyo vatha vaiśyo va brahma-bhuyah sa gacchati

ebhis tu karmabhir devi śubhair acaritais tatha

śudro brahmanatam yati vaiśyah ksatriyatam vrajet

na yonir napi samskaro na śrutam na ca santatih

karanani dvijatvasya vrttam eva tu karanam

"Jeśli ktoś faktycznie wykonuje zajęcia bramina, trzeba go uważać za bramina, nawet jeśli narodził się w rodzinie ksatriyi czy vaiśyi.

"O Devi, jeśli nawet śudra wykonuje zajęcie bramina i przejawia jego czyste zachowanie, staje się braminem. Ponadto vaiśya może stać się ksatriyą.

"Zatem ani pochodzenie, ani procesy wychowawcze, ani wykształcenie nie stanowią kryterium bramina. Prawdziwym standardem, na podstawie którego uznaje się kogoś za bramina, jest vrtta, czyli zajęcie."

Widzieliśmy, że czasami osoba, której ojciec nie jest lekarzem i która nie studiowała w akademii medycznej, potrafi leczyć. Dzięki praktycznej wiedzy o tym, jak przeprowadzać zabiegi chirurgiczne, jak otrzymywać lekarstwo i jak przepisywać określone medykamenty na określone choroby, można otrzymać dyplom i zostać zarejestrowanym jako medyk wykonujący ten zawód. Człowiek taki może wykonywać zawód lekarza i być za takowego uznawanym. Chociaż wykształceni lekarze mogą uważać go za znachora, rząd docenia jego pracę. Zwłaszcza w Indiach jest wielu tego rodzaju medyków, którzy doskonale wypełniają swą służbę medyczną. Akceptuje ich nawet rząd. Podobnie, jeśli ktoś wykonuje służbę czy zawodowe obowiązki bramina, musimy uważać go za bramina, bez względu na to, z jakiej rodziny pochodzi. Taki jest werdykt wszystkich śastr.

Śrimad-Bhagavatam (7.11.35) mówi:

yasya yal laksanam proktam pumso varnabhivyanjakam

yad anyatrapi drśyeta tat tenaiva vinirdiśet

Jest to wypowiedź Narady Muniego skierowana do Maharajy Yudhisthiry, w której Narada mówi, że wszystkie symptomy bramina, ksatriyi i vaiśyi opisane są w śastrach. Tak więc jeśli widzimy, że ktoś przejawia symptomy i cechy bramina oraz wykonuje bramińskie zajęcia, to nawet jeśli nie narodził się jako bramin czy ksatriya, powinniśmy oceniać go zgodnie z jego kwalifikacjami i zajęciem.

Padma Purana również mówi:

na śudra bhagavad-bhaktas te tu bhagavata matah

sarva-varnesu te śudra ye na bhakta janardane

"Bhakty nigdy nie należy uważać za śudrę. Wszyscy bhaktowie Najwyższej Osoby Boga powinni być uważani za bhagavatów. Natomiast jeśli ktoś nie jest bhaktą Krsny, to nawet jeśli pochodzi z rodziny bramina, ksatriyi czy vaiśyi, należy go uważać za śudrę. "

W Padma Puranie jest też powiedziane:

śva-pakam iva nekseta loke vipram avaisnavam

vaisnavo varno-bahyo 'pi punati bhuvana-trayam

"Jeśli osoba narodzona w rodzinie bramina jest avaisnavą, niewielbicielem, nie należy patrzeć na jej twarz, tak jak nie należy spoglądać na twarz candali, czyli osoby żywiącej się mięsem psów. Jednakże Vaisnava pochodzący z innej varny niż bramińskiej może oczyścić wszystkie trzy światy."

Padma Purana mówi dalej:

śudram va bhagavad-bhaktam nisadam śva-pacam tatha

viksate jati-samanyat sa yati narakam dhruvam

"Kto uważa, że bhakta Najwyższej Osoby Boga pochodzący z rodziny śudrów, nisadów czy candalów należy do tej określonej kasty, z pewnością idzie do piekła."

Bramin musi być Vaisnavą i uczonym. Dlatego w Indii istnieje zwyczaj określania bramina terminem pandita. Nie mając wiedzy o Brahmanie, nie można zrozumieć Najwyższej Osoby Boga. Dlatego Vaisnava jest już braminem, podczas gdy bramin może dopiero stać się Vaisnavą. Garuda Purana mówi:

bhaktir asta-vidha hy esa yasmin mlecche 'pi vartate

sa viprendro muni-śresthah sa jnani sa ca panditah

"Nawet jeśli ktoś był mlecchą, a stał się bhaktą, należy go uważać za najlepszego z braminów i za uczonego panditę.

Podobnie mówi Tattva-sagara:

yatha kancanatam yati kamsyam rasa-vidhanatah

tatha diksa-vidhanena dvijatvam jayate nrnam

"Tak jak brąz połączony z rtęcią w procesie alchemicznym zmienia się w złoto, tak osoba właściwie wyszkolona i inicjowana przez bona fide mistrza duchowego natychmiast staje się braminem." Wszystkie te świadectwa z pism objawionych dowodzą, że według wersji wedyjskiej, Vaisnavy nigdy nie należy uważać za abrahmana, czyli niebramina. Nie wolno uważać, że należy on do niższej kasty, nawet jeśli narodził się w rodzinie mleccha czy yavana. Ponieważ został bhaktą Pana Krsny, oczyścił się i osiągnął status bramina (dvijatvam jayate nrnam).

Antya 16.30 Kalidasa ponownie złożył Jhadu Thakurze pokłony i poprosił go o zezwolenie na odejście. Gdy wychodził, święty Jhadu Thakura podążał za nim.

Antya 16.31 Pożegnawszy Kalidasa, Jhadu Thakura wrócił do swego domu. W wielu miejscach zostawił wyraźne ślady swych stóp.

Antya 16.32 Kalidasa posmarował całe swoje ciało pyłem z tych śladów stóp. Potem ukrył się w pobliżu domu Jhadu Thakury.

Antya 16.33 Po powrocie do domu Jhadu Thakura zobaczył owoce mango, które podarował Kalidasa. W swoim umyśle ofiarował je Krsna-candrze.

Antya 16.34 Wówczas żona Jhadu Thakury wyjęła je z liści i kory drzewa bananowego, w które były zawinięte, i ofiarowała je Jhadu Thakurze, który zaczął je ssać i jeść.

Antya 16.35 Gdy skończył jeść, zostawił nasiona na liściu banana. Potem, nakarmiwszy męża, zaczęła jeść jego żona.

Antya 16.36 Gdy skończyła jeść, napełniła liście i korę banana pestkami, wzięła to i wyrzuciła do rynsztoka, do którego wyrzucano wszelkie odpadki.

Antya 16.37 Kalidasa oblizywał korę banana oraz pestki i skórki mango. Robiąc to ogarnięty był radością wywołaną przez ekstatyczną miłość.

Antya 16.38 W ten sposób Kalidasa jadł resztki pożywienia, które zostawiali wszyscy Vaisnavowie zamieszkujący Bengal.

Antya 16.39 Gdy Kalidasa odwiedził Jagannatha Puri, Nilacalę, Śri Caitanya Mahaprabhu obdarzył go wielką łaską.

Antya 16.40 Śri Caitanya Mahaprabhu systematycznie każdego dnia odwiedzał świątynię Jagannatha i wtedy Govinda, Jego osobisty sługa, chodził zwykle z Nim niosąc Jego naczynie na wodę.

Antya 16.41 Z północnej strony Simha-dvary, za drzwiami, są dwadzieścia dwa stopnie wiodące do świątyni, a na dole tych schodów jest rów.

Antya 16.42 Śri Caitanya Mahaprabhu mył w tym rowie stopy, a potem wchodził do świątyni, by zobaczyć Pana Jagannatha.

Antya 16.43 Śri Caitanya Mahaprabhu polecił Swemu osobistemu słudze Govindzie, by dopilnował, żeby nikt nie pił wody, w której mył stopy.

Antya 16.44 Z powodu kategorycznego zakazu Pana żadna żywa istota nie mogła wziąć tej wody. Jednakże niektórzy z Jego zaufanych bhaktów brali ją uciekając się do pewnych podstępów.

Antya 16.45 Pewnego dnia, gdy Śri Caitanya Mahaprabhu mył stopy w tym miejscu, Kalidasa przyszedł i wyciągnął dłoń, by wziąć wodę.

Antya 16.46 Kalidasa wypił jedną garść, a potem drugą i trzecią. Wówczas Śri Caitanya Mahaprabhu zabronił mu pić więcej.

Antya 16.47 "Nie rób tego więcej. Spełniłem twoje pragnienie tak dalece, na ile to tylko możliwe.''

Antya 16.48 Śri Caitanya Mahaprabhu jest najbardziej wzniosłą, wszechwiedzącą Osobą Boga. Wiedział więc, że Kalidasa w głębi serca ma pełną wiarę w Vaisnavów.

Antya 16.49 Z powodu tej cechy Śri Caitanya Mahaprabhu zadowolił go, okazując łaskę nieosiągalną dla nikogo innego.

Antya 16.50 Z południowej strony, za i ponad dwudziestoma dwoma stopniami, znajduje się Bóstwo Pana Nrsimhadevy. Gdy idzie się w górę schodami ku świątyni, znajduje się ono po lewej stronie.

Antya 16.51 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu zmierzał w kierunku świątyni, składał pokłony przed Panem Nrsimhą lewą stroną do Bóstwa. Gdy składał pokłony, raz za razem intonował następujące wersety.

Antya 16.52 "Składam pełne szacunku pokłony Tobie, Panu Nrsimhadevie. Ty dostarczasz przyjemności Maharajy Prahladzie, a Twoje paznokcie przecinają pierś Hiranyakaśipu niczym dłuto tnące kamień.

Antya 16.52 Znaczenie: Ten i kolejny werset są cytatami z Nrsimha Purany.

Antya 16.53 "Pan Nrsimhadeva jest tutaj i jest także tam, po przeciwnej stronie. Gdziekolwiek idę, tam widzę Pana Nrsimhadevę. Jest On na zewnątrz i jest w Moim sercu. Dlatego przyjmuję schronienie Pana Nrsimhadevy, oryginalnej Najwyższej Osoby Boga."

Antya 16.54 Po złożeniu pokłonów Panu Nrsimhadevie, Śri Caitanya Mahaprabhu odwiedził świątynię Pana Jagannatha. Potem wrócił do Swojej siedziby, zakończył południowe obowiązki i zjadł obiad.

Antya 16.55 Kalidasa stał za drzwiami oczekując na resztki pożywienia Śri Caitanyi Mahaprabhu. Wiedząc o tym, Mahaprabhu dał znak Govindzie.

Antya 16.56 Govinda zrozumiał wszystkie znaki Śri Caitanyi Mahaprabhu, tak więc natychmiast przekazał Kalidasowi resztki Jego pożywienia.

Antya 16.57 Jedzenie resztek pożywienia Vaisnavów ma tak dużą wartość, że nakłoniło to Śri Caitanyę Mahaprabhu do okazania Kalidasowi Swej najwyższej łaski.

Antya 16.58 Zatem pozbywając się nienawiści i wahania próbujcie jeść resztki pożywienia Vaisnavów, gdyż w ten sposób będziecie mogli osiągnąć upragniony cel swego życia.

Antya 16.59 Resztki pożywienia ofiarowanego Panu Krsnie nazywane są maha-prasada. Gdy tego maha-prasada spróbuje bhakta, resztki stają się wzniosłym maha-maha-prasada.

Antya 16.60 Pył z lotosowych stóp bhakty, woda, którą myto jego stopy i pozostawione przez niego resztki pożywienia to trzy bardzo potężne substancje.

Antya 16.61 Służąc tym trzem osiąga się cel ekstatycznej miłości do Krsny. Wszystkie pisma objawione głośno to oznajmiają wciąż od nowa.

Antya 16.62 Dlatego posłuchajcie mnie, moi drodzy bhaktowie, gdyż wciąż to podkreślam: proszę, zachowajcie wiarę w te trzy substancje i służcie im bez wahania.

Antya 16.63 Dzięki nim osiąga się najwyższy cel życia - ekstazę miłości do Krsny. To jest największa łaska Pana Krsny. Dowodem jest sam Kalidasa.

Antya 16.64 Tak oto Śri Caitanya Mahaprabhu przebywał w Jagannatha Puri, Nilacali, i w niewidoczny dla innych sposób obdarzył Kalidasa wielką łaską.

Antya 16.65 Tego roku Śivananda Sena przyprowadził ze sobą żonę i najmłodszego syna, Puridasa.

Antya 16.66 Biorąc swego syna, Śivananda Sena udał się do siedziby Śri Caitanyi Mahaprabhu, by Go odwiedzić. Kazał swemu synowi złożyć pełne szacunku pokłony u lotosowych stóp Pana.

Antya 16.67 Śri Caitanya Mahaprabhu wielokrotnie prosił chłopca, by intonował święte imię Krsny, lecz chłopiec go nie wypowiadał.

Antya 16.68 Chociaż Śivananda Sena z dużym wysiłkiem próbował nakłonić chłopca do wymówienia świętego imienia Krsny, chłopiec go nie wypowiadał.

Antya 16.69 Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział: "Cały świat nakłoniłem do przyjęcia świętego imienia Krsny. Sprawiłem, że nawet drzewa i nieruchome rośliny intonowały święte imię.

Antya 16.70 "Nie mogłem jednak nakłonić tego chłopca, by intonował święte imię Krsny." Słysząc to, Svarupa Damodara Gosvami odezwał się.

Antya 16.71 "Mój Panie," powiedział, "inicjując go, przekazałeś mu imię Krsny, ale otrzymawszy mantrę, nie wypowie jej przy wszystkich.

Antya 16.72 "Ten chłopiec intonuje mantrę w umyśle, ale nie wypowiada jej na głos. Taka jest jego intencja, o ile się domyślam.''

Antya 16.73 Innego dnia, gdy Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział chłopcu: "Wyrecytuj coś, Mój drogi Puridasie", chłopiec skomponował następujący werset i wypowiedział go w obecności wszystkich.

Antya 16.74 "Pan Śri Krsna jest zupełnie niczym niebieskawy kwiat lotosu dla uszu; jest maścią dla oczu, naszyjnikiem z klejnotów indranila dla piersi i wszechstronnymi ozdobami dla dziewcząt gopi z Vrndavany. Niechaj ten Pan Śri Hari, Krsna, będzie wysławiany."

Antya 16.75 Chociaż chłopiec ten miał zaledwie siedem lat i jeszcze nie był wykształcony, ułożył taki wspaniały werset. Wszyscy byli zdumieni.

Antya 16.76 To jest chwała bezprzyczynowej łaski Śri Caitanyi Mahaprabhu, której nie mogą ocenić nawet półbogowie z Panem Brahmą na czele.

Antya 16.77 Wszyscy bhaktowie przebywali ze Śri Caitanyą Mahaprabhu bez przerwy przez cztery miesiące. Potem Pan kazał im wrócić do Bengalu, więc uczynili to.

Antya 16.78 Dopóki bhaktowie byli w Nilacali, Jagannatha Puri, Śri Caitanya Mahaprabhu zachowywał zewnętrzną świadomość, ale po ich odejściu Jego głównym zajęciem było znowu szaleństwo ekstatycznej miłości do Krsny.

Antya 16.79 Dzień i noc Śri Caitanya Mahaprabhu bezpośrednio rozkoszował się pięknem Krsny, Jego zapachem i smakiem, jak gdyby dotykał Go ręką.

Antya 16.80 Pewnego dnia, gdy Śri Caitanya Mahaprabhu poszedł odwiedzić świątynię Pana Jagannatha, przy Simha-dvara zbliżył się do niego odźwierny i złożył pełne szacunku pokłony.

Antya 16.81 Pan zapytał go: "Gdzie jest Krsna, Moje serce i dusza? Proszę, pokaż Mi Krsnę.'' Mówiąc to, chwycił odźwiernego za rękę.

Antya 16.82 Odźwierny odpowiedział: "Syn Maharajy Nandy jest tutaj; chodź ze mną, proszę, to Ci pokażę."

Antya 16.83 Pan Caitanya powiedział do odźwiernego: "Jesteś Moim przyjacielem. Proszę, pokaż Mi, gdzie jest Pan Mojego serca." Gdy Pan to powiedział, obaj poszli do miejsca zwanego Jagamohana, z którego wszyscy oglądają Pana Jagannatha.

Antya 16.84 "Spójrz tylko!", powiedział odźwierny. "Tutaj jest najlepsza z Osób Boga. Stąd możesz patrzeć na Pana, aż w pełni nasycisz Swe oczy."

Antya 16.85 Śri Caitanya Mahaprabhu stał za olbrzymią kolumną zwaną Garuda-stambha i patrzył na Pana Jagannatha. Wtedy to dostrzegł, że Pan Jagannatha stał się Panem Krsną trzymającym flet przy ustach.

Antya 16.86 Raghunatha dasa Gosvami dokładnie opisał to zdarzenie w swojej książce znanej jako Gauranga-stava-kalpavrksa.

Antya 16.87 "'Mój odźwierny, drogi przyjacielu, gdzie jest Krsna, Pan Mojego serca? Bądź tak łaskawy i pokaż Mi Go szybko.' Pan Śri Caitanya Mahaprabhu zwrócił się do odźwiernego tymi słowami, niczym szaleniec. Odźwierny chwycił Go za rękę i szybko odrzekł: 'Chodź, zobacz Swego ukochanego!' Oby Pan Śri Caitanya Mahaprabhu pojawił się w moim sercu i w ten sposób także doprowadził mnie do szaleństwa."

Antya 16.88 Wówczas podano Panu Jagannathowi ofiarowanie zwane gopala-vallabha-bhoga i przy dźwięku konchy oraz dzwonków odbyło się arati.

Antya 16.89 Gdy arati dobiegło końca, zabrano prasada i słudzy Pana Jagannatha poszli ofiarować trochę Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Antya 16.90 Słudzy Pana Jagannatha najpierw nałożyli Panu girlandę, a potem podali Mu prasada Pana Jagannatha. Prasada było tak dobre, że sam jego aromat, nie mówiąc już o smaku, doprowadzał umysł do szaleństwa.

Antya 16.91 Prasada przyrządzone było z bardzo cennych składników. Dlatego sługa chciał, by Śri Caitanya Mahaprabhu zjadł porcję tego prasada.

Antya 16.92 Śri Caitanya Mahaprabhu zjadł część prasada. Resztę wziął Govinda i zawiązał w koniec swego szala.

Antya 16.93 To prasada smakowało Śri Caitanyi Mahaprabhu miliony razy bardziej niż nektar, był więc w pełni usatysfakcjonowany. Włosy jeżyły Mu się na całym ciele, a z oczu bezustannie płynęły łzy.

Antya 16.94 Śri Caitanya Mahaprabhu zastanowił się: "Skąd wziął się taki smak w tym prasada? Z pewnością stąd, że dotknął go nektar ust Krsny."

Antya 16.95 Pojąwszy to, Śri Caitanya Mahaprabhu poczuł emocję ekstatycznej miłości do Krany, ale gdy ujrzał sługi Pana Jagannatha, opanował się.

Antya 16.96 Pan wciąż powtarzał: "Trzeba mieć wielkie szczęście, by zdobyć cząstkę resztek pożywienia ofiarowanego Panu.'' Słudzy ze świątyni Jagannatha pytali: "Co to znaczy?"

Antya 16.96 Znaczenie: Resztki pożywienia Krsny zmieszane są z Jego śliną. W Mahabharacie i Skanda Puranie jest powiedziane:

maha-prasade govinde nama-brahmani vaisnave

svalpa-punyavatam rajan viśvaso naiva jayate

"Osoby, które nie są zbyt zaawansowane w pobożnych czynach, nie mają wiary w resztki pożywienia [prasada] Najwyższej Osoby Boga ani w Govindę, w święte imię Pana czy też w Vaisnavów."

Antya 16.97 Śri Caitanya Mahaprabhu odpowiedział: "To są resztki pożywienia, które jadł Krsna i w ten sposób Swymi ustami przemienił w nektar. Przewyższa ono niebiański nektar i jest trudno osiągalne nawet dla takich półbogów jak Pan Brahma.

Antya 16.98 "Resztki pozostawione przez Krsnę nazywane są phela. Każdego, kto uzyska choćby małą ich część, trzeba uważać za nadzwyczaj szczęśliwego.

Antya 16.99 "Ten, kto ma zwykłe szczęście, nie może uzyskać takiej łaski. Tylko osoby cieszące się całkowitą łaską Krsny mogą otrzymać takie resztki.

Antya 16.100 "Słowo 'sukrti' odnosi się do pobożnych działań spełnianych dzięki łasce Krsny. Ten, kto ma na tyle szczęścia, by osiągnąć taką łaskę, otrzymuje resztki pożywienia Pana i w ten sposób staje się chwalebny."

Antya 16.101 Powiedziawszy to, Śri Caitanya Mahaprabhu pożegnał wszystkich służących. Obejrzawszy, jak Panu Jagannathowi ofiarowano następny posiłek o nazwie upala-bhoga, wrócił do własnych kwater.

Antya 16.102 Po zakończeniu Swych południowych obowiązków, Śri Caitanya. Mahaprabhu zjadł obiad, ale bezustannie pamiętał resztki pożywienia Krsny.

Antya 16.103 Śri Caitanya Mahaprabhu wykonywał Swoje zewnętrzne czynności, ale Jego umysł przepełniony był ekstazą miłości. Z wielkim trudem próbował powstrzymać Swój umysł, lecz ten zawsze pogrążony był w bardzo głębokiej ekstazie.

Antya 16.104 Po zakończeniu wieczornych obowiązków, Śri Caitanya Mahaprabhu usiadł ze Swymi bliskimi towarzyszami w odosobnionym miejscu i z wielką radością rozmawiali o rozrywkach Krsny.

Antya 16.105 Zgodnie ze wskazówkami Śri Caitanyi Mahaprabhu, Govinda przyniósł prasada od Pana Jagannatha. Pan posłał trochę Paramanandzie Puri i Brahmanandzie Bharati.

Antya 16.106 Następnie Śri Caitanya Mahaprabhu dał porcje prasada Ramanandzie Rayi, Sarvabhaumie Bhattacaryi, Svarupie Damodarze Gosvamiemu i wszystkim pozostałym bhaktom.

Antya 16.107 Gdy rozkoszowali się niezwykłą słodyczą i zapachem prasada, ich umysły ogarnęło zdumienie.

Antya 16.108-109 Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział: "Wszystkie te składniki, jak: cukier, kamfora, czarny pieprz, kardamon, goździki, masło, przyprawy i lukrecja, są materialne. Każdy już wcześniej próbował tych materialnych substancji.

Antya 16.108-109 Znaczenie: Słowo prakrta odnosi się do rzeczy, których uwarunkowana dusza próbuje dla zadowalania zmysłów, Takie rzeczy ograniczone są materialnymi prawami. Śri Caitanya Mahaprabhu chciał zwrócić uwagę na to, że osoby pochłonięte materią, które zainteresowane są jedynie zadowalaniem zmysłów, doświadczały już tych materialnych rzeczy.

Antya 16.110 Pan mówił dalej: "Jednakże w tych składnikach są nadzwyczajne smaki i niespotykane zapachy. Spróbujcie tylko, a przekonacie się, jak inne jest to doświadczenie.

Antya 16.111 "Pomijając smak, nawet sam zapach dostarcza umysłowi przyjemności i sprawia, że zapominamy o wszelkiej innej słodyczy, prócz jego własnej.

Antya 16.112 "Zatem należy uznać, że duchowy nektar ust Krsny dotknął tych zwykłych składników i przekazał im wszystkie ich duchowe cechy.

Antya 16.112 Znaczenie: Każdy już wcześniej kosztował tych składników. Dlaczego więc stały się nadzwyczajne i duchowo smaczne? To dowodzi, że owo pożywienie, prasada, nabiera niezwykłego zapachu i smaku dzięki dotykowi ust Krsny.

Antya 16.113 "Niezwykły, bardzo urzekający zapach i smak, które sprawiają, że zapomina się o wszelkich innych doznaniach - to cechy ust Krsny.

Antya 16.114 "To prasada jest osiągalne tylko dzięki wielu pobożnym czynom. Smakujcie je teraz z wielką wiarą i oddaniem."

Antya 16.115 Głośno intonując święte imię Hari, wszyscy spróbowali prasada. Gdy je smakowali, ich umysły ogarnęło szaleństwo ekstazy miłości.

Antya 16.116 Śri Caitanya Mahaprabhu, pogrążony w ekstazie miłości, kazał Ramanandzie Rayi recytować jakieś wersety. Wówczas Ramananda Raya rzekł, co następuje.

Antya 16.117 "O dobroczynny bohaterze, prosimy, daj nam nektar Twoich ust. Ten nektar wzmaga pożądliwe pragnienia doznawania przyjemności i zmniejsza rozpacz w tym materialnym świecie. Daj nam łaskawie nektar Swoich ust, których dotyka Twój transcendentalnie brzmiący flet, jako że nektar ten sprawia, iż wszystkie ludzkie istoty zapominają o wszelkich innych przywiązaniach.''

Antya 16.117 Znaczenie: Cytat ten pochodzi ze Śrimad-Bhagavatam (10.31.14).

Antya 16.118 Gdy Śri Caitanya Mahaprabhu usłyszał, jak Ramananda Raya cytuje ten werset, odczuł wielkie zadowolenie. Wyrecytował wówczas następujący werset, który powiedziała Śrimati Radharani, gdy była bardzo niespokojna.

Antya 16.119 "Moja droga przyjaciółko, przewyższający wszystko nektar z ust Najwyższej Osoby Boga, Krsny, można osiągnąć tylko po wielu, wielu pobożnych działaniach. U pięknych gopi z Vrndavany nektar ten niszczy pragnienie wszelkich innych smaków. Madana-mohana zawsze żuje betel, który przewyższa nektar z niebios. Z pewnością zwiększa on pragnienia Mojego języka."

Antya 16.119 Znaczenie: Werset ten znajduje się w Govinda-lilamrcie (8.8).

Antya 16.120 Powiedziawszy to, Śri Caitanya Mahaprabhu pogrążył się w ekstatycznych uczuciach miłości. Mówiąc niczym szaleniec zaczął wyjaśniać znaczenie tych dwóch wersetów.

Antya 16.121-122 "Mój drogi ukochany", powiedział, "pozwól, że opiszę niektóre z cech Twoich transcendentalnych ust. Poruszają one ciało i umysł każdego, wzmagają pożądliwe pragnienia doznania przyjemności, niszczą brzemię materialnego szczęścia i rozpaczy i sprawiają, że zapomina się o wszelkich materialnych smakach. Kontrolują one cały świat. Niszczą wstyd, religię i spokój, zwłaszcza u kobiet. W rzeczywistości doprowadzają umysły wszystkich kobiet do szaleństwa. Twoje usta zwiększają chciwość języka i w ten sposób przyciągają go. Biorąc pod uwagę to wszystko, widzimy, że działania Twoich transcendentalnych ust zawsze wywołują kłopoty.

Antya 16.123 "Mój drogi Krsno, ponieważ jesteś mężczyzną, nic dziwnego, że atrakcyjność Twych ust może zaniepokoić umysły kobiet. Wstydzę się o tym mówić, ale Twoje usta czasami przyciągają nawet Twój flet, który także zalicza się do rodzaju męskiego. Lubi on pić nektar Twoich ust i w ten sposób także zapomina o wszystkich innych smakach.

Antya 16.124 "Pomijając świadome żywe istoty, nawet nieświadoma materia staje się czasami świadomą dzięki Twoim ustom. Zatem Twoje usta są wielkimi czarodziejami. To paradoksalne, ale choć Twój flet jest jedynie suchym drewnem, Twoje usta sprawiają, że pije ich nektar. Dają suchemu drewnianemu fletowi umysł i zmysły i dostarczają mu transcendentalnego szczęścia.

Antya 16.125 "Ten flet jest bardzo przebiegłym osobnikiem, który wciąż pije smak ust innego mężczyzny. Reklamuje ich cechy i mówi do gopi: 'O gopi, jeśli jesteście tak dumne z tego, że jesteście kobietami, podejdźcie i cieszcie się waszą własnością - nektarem ust Najwyższej Osoby Boga.'

Antya 16.126 "Po czym flet rzekł do Mnie z gniewem: 'Porzuć swój wstyd, strach i religię i przyjdź pić usta Krsny. Pod tym warunkiem zrezygnuję z przywiązania do nich. Jeśli jednak nie wyzbędziesz się Swej nieśmiałości i obawy, będę bezustannie pił nektar ust Krsny. Czuję pewną obawę, ponieważ Ty także masz prawo do picia tego nektaru, ale jeśli chodzi o innych, uważam ich za podobnych słomie.'

Antya 16.127 "Nektar ust Krsny połączony z wibracją Jego fletu przyciąga wszystkich ludzi w trzech światach. Gdy jednak my, gopi, zachowujemy spokój z powodu respektu dla zasad religijnych, wówczas flet krytykuje nas.

Antya 16.128 "Nektar Twoich ust łączy się z brzmieniem Twego fletu, by rozluźnić nasze pasy i nakłonić nas do porzucenia nieśmiałości i religii nawet w obecności naszych opiekunów. Przemocą zabierają nas, jakby chwytając za włosy, i oddają Tobie, byśmy zostały Twymi służkami. Gdy ludzie słyszą o tych zajściach, śmieją się z nas. W ten sposób całkowicie uzależniłyśmy się od fletu.

Antya 16.129 "Ten flet jest tylko suchym bambusowym patykiem, lecz staje się naszym panem i znieważa nas na wiele sposobów, co stawia nas w kłopotliwym położeniu. Cóż innego możemy zrobić, jak tylko tolerować to? Gdy karze się złodzieja, jego matka nie może głośno domagać się sprawiedliwości. Tak więc po prostu zachowujemy milczenie.

Antya 16.130 "Taką taktykę przyjęły te usta. Weźcie tylko pod uwagę inne niesprawiedliwości. Wszystko, czego te usta dotkną - łącznie z pożywieniem, napojem czy betelem - staje się zupełnie jak nektar. Nazywa się to wówczas krsna-phela, czyli resztkami pozostawionymi przez Krsnę.

Antya 16.131 "Pomimo wielu modlitw sami półbogowie nie mogą zdobyć nawet małej cząstki resztek takiego pożywienia. Wyobraźcie sobie tylko dumę takich resztek! Resztki takiego pożywienia może zdobyć tylko osoba, która działała pobożnie przez wiele żywotów i dzięki temu stała się bhaktą.

Antya 16.132 "Betel żuty przez Krsnę jest bezcenny i mówi się, że takie resztki pochodzące z Jego ust są esencją nektaru. Gdy gopi przyjmują te resztki, ich usta stają się niczym Jego spluwaczka.

Antya 16.133 "Dlatego proszę, Mój drogi Krsno, zrezygnuj ze wszystkich tych pułapek, które zastawiłeś w tak mistrzowski sposób. Nie próbuj zabić gopi wibracją Swego fletu. Z powodu Swych żartów i śmiechu stajesz się winny zabijania kobiet. Lepiej byłoby, gdybyś nas zadowolił dając nam w jałmużnie nektar Swoich ust.''

Antya 16.134 Gdy Śri Caitanya Mahaprabhu mówił w ten sposób, w umyśle Jego zaszła zmiana. Jego gniew osłabł, lecz niepokój w umyśle zwiększył się.

Antya 16.135 Śri Caitanya Mahaprabhu mówił dalej: "Ten nektar z ust Krsny jest rzeczą, którą najtrudniej zdobyć, ale jeśli ktoś dostanie odrobinę, jego życie jest uwieńczone powodzeniem.

Antya 16.136 "Gdy ktoś jest osobą kwalifikowaną do picia tego nektaru, a tego nie robi, bezwstydnik ten nie ma po co dalej żyć.

Antya 16.137 "Są osoby, które nie są godne picia tego nektaru, a Jednak piją go bezustannie, podczas gdy ktoś odpowiedni nigdy go nie dostaje i w ten sposób umiera z chciwości.

Antya 16.138 "Dlatego należy zrozumieć, że taka niegodna osoba musiała otrzymać nektar ust Krsny na mocy jakiegoś wyrzeczenia."

Antya 16.139 Śri Caitanya Mahaprabhu znowu powiedział Ramanandzie Rayi: "Proszę, powiedz coś. Chcę posłuchać." Zrozumiawszy sytuację, Ramananda Raya wyrecytował następujące słowa gopi.

Antya 16.140 "Moje drogie gopi, jakież pomyślne działania musiał wykonywać ten flet, by niezależnie cieszyć się nektarem ust Krsny i tylko trochę zostawiać na spróbowanie dla gopi, dla których ten nektar jest rzeczywiście przeznaczony. Przodkowie tego fletu, drzewa bambusowe, ronią łzy szczęścia. Jego matka, rzeka, na której brzegu drzewo bambusowe się narodziło, odczuwa radość i dlatego kwitnące kwiaty lotosu stoją niczym włosy na jej ciele."

Antya 16.140 Znaczenie: Jest to werset przytoczony ze Śrimad-Bhagavatam (10.21.9) i dotyczy dyskusji, jaką gopi prowadziły między sobą. Gdy we Vrndavanie rozpoczęła się jesień, Pan Krsna pasł krowy i grał na Swym flecie. Wówczas gopi zaczęły wychwalać Krsnę i rozmawiać o szczęśliwym położeniu Jego fletu.

Antya 16.141 Usłyszawszy ten werset, Śri Caitanya Mahaprabhu pogrążył się w ekstazie miłości i z wielkim poruszeniem w umyśle zaczął niczym szaleniec wyjaśniać jego znaczenie.

Antya 16.142 "Niektóre gopi mówiły do innych gopi: 'Spójrzcie tylko na zdumiewające rozrywki Krsny, syna Vrajendry! Z pewnością poślubi On wszystkie gopi z Vrndavany. Tak więc gopi wiedzą, że ten nektar ust Krsny jest na pewno ich własnością i nie może się nim cieszyć nikt inny.'

Antya 16.143 "'Moje drogie gopi, rozważcie dokładnie, ile pobożnych czynów ten flet spełnił w swoim poprzednim życiu. Nie wiemy, jakie miejsca pielgrzymek odwiedził, jakim oddawał się wyrzeczeniom i jaką doskonałą mantrę intonował.

Antya 16.144 "'Ten flet jest zupełnie niekompetentny, gdyż jest po prostu martwym bambusowym kijkiem. Ponadto należy do rodzaju męskiego. A mimo to zawsze pije nektar ust Krsny, który prześciga wszelkie opisy nektariańskiej słodyczy. Gopi żyją jedynie dlatego, że mają nadzieję na uzyskanie tego nektaru.

Antya 16.145 "'Chociaż nektar ust Krsny jest wyłączną własnością gopi, ten flet, który jest po prostu znikomym kijkiem, przemocą pije go i gopi także głośno zaprasza do picia. Wyobraźcie sobie tylko moc jego wyrzeczeń i Jego szczęście. Nawet wielcy bhaktowie piją nektar ust Krsny dopiero po flecie.

Antya 16.146 "'Gdy Krsna kąpie się w oczyszczających cały wszechświat rzekach ze świata niebiańskiego, jak Yamuna i Ganges, wielkie osobistości tych rzek chciwie i radośnie piją resztki podobnego nektarowi soku z Jego ust.

Antya 16.147 "'Oprócz rzek, drzewa, które stoją na brzegach jak wielcy asceci i wykonują działania dobroczynne dla wszystkich żywych istot, piją nektar ust Krsny czerpiąc wodę z rzeki przy pomocy swych korzeni. Nie rozumiemy, dlaczego one piją w ten sposób.

Antya 16.148 "'Drzewa na brzegu Yamuny i Gangesu są zawsze radosne. Wydaje się, że śmieją się swymi kwiatami i ronią łzy w formie płynącego miodu. Tak jak przodkowie syna czy wnuka, który został Vaisnavą, czują transcendentalne szczęście, podobnie szczęśliwe są drzewa, gdyż flet jest członkiem ich rodziny'.

Antya 16.149 "Gopi rozważały: 'Ten flet jest zupełnie niegodny swojej pozycji. Chcemy wiedzieć, jakiego rodzaju wyrzeczenia podejmował, abyśmy także mogły je spełniać. Pije on nektar z ust Krsny, chociaż nie jest tego godzien. Widząc to, my, kwalifikowane gopi, umieramy ze zmartwienia. Musimy więc wziąć pod uwagę wyrzeczenia, którym oddawał się w poprzednim życiu.'"

Antya 16.150 Mówiąc tak niczym szaleniec, Śri Caitanya Mahaprabhu przepełniał się ekstatycznymi uczuciami. W towarzystwie Swoich dwóch przyjaciół, Svarupy Damodary Gosvamiego i Ramanandy Rayi, czasami tańczył, czasami śpiewał, a niekiedy tracił przytomność pogrążając się w ekstatycznej miłości. W ten sposób mijały Śri Caitanyi Mahaprabhu dnie i noce.

Antya 16.151 Oczekując łaski Svarupy, Rupy, Sanatany i Raghunathy dasa oraz biorąc ich lotosowe stopy na swoją głowę, ja, najbardziej upadły Krsnadasa, dalej intonuję ten epicki utwór Śri Caitanya-caritamrtę, który jest słodszy niż nektar transcendentalnego szczęścia.

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Szesnastego Rozdziału Antya-lili Śri Caitanya-caritamrty, opisującego nektar płynący z lotosowych ust Śri Krsny.