ROZDZIAŁ XI .

Odejście Haridasa Thakury

Śrila Bhaktivinoda Thakura w następujący sposób streszcza ten rozdział w swojej Amrta-pravaha-bhasyi. W tym rozdziale Brahma Haridasa Thakura porzucił swoje ciało za pozwoleniem Śri Caitanyi Mahaprabhu, a Pan Sam osobiście spełnił ceremonię pogrzebową i zaniósł to ciało do morza. Osobiście pogrzebał je, zasypał piaskiem i wzniósł w tym miejscu platformę. Wykąpawszy się w morzu, osobiście żebrał od sklepikarzy o prasada Jagannatha i rozdał je zgromadzonym bhaktom.

Antya 11.01 Pragnę złożyć pełne szacunku pokłony Haridasowi Thakurze i jego panu, Śri Caitanyi Mahaprabhu, który tańczył trzymając na rękach ciało Haridasa Thakury.

Antya 11.02 Wszelka chwała Panu Śri Caitanyi Mahaprabhu, który jest bardzo miłosierny i który jest bardzo drogi Advaicie Acaryi i Panu Nityanandzie.

Antya 11.03 Wszelka chwała panu Śrinivasy Thakury! Wszelka chwała panu Haridasa Thakury! Wszelka chwała drogiemu panu Gadadhary Pandity! Wszelka chwała panu życia Svarupy Damodary!

Antya 11.04 Wszelka chwała Panu Śri Caitanyi, który jest bardzo drogi Kaśi Miśrze. On jest Panem życia Jagadanandy i Panem Rupy Gosvamiego, Sanatany Gosvamiego oraz Raghunathy dasa Gosvamiego.

Antya 11.05 Wszelka chwała transcendentalnej formie Śri Caitanyi Mahaprabhu, który jest Samym Krsną, Najwyższą Osobą Boga. Mój drogi Panie, okaż mi Swą bezprzyczynową łaskę i udziel mi łaskawie schronienia u Twych lotosowych stóp.

Antya 11.06 Wszelka chwała Panu Nityanandzie, który jest życiem i duszą Śri Caitanyi Mahaprabhu. Mój drogi Panie, zaangażuj mnie łaskawie w służbę oddania u Twych lotosowych stóp.

Antya 11.07 Wszelka chwała Advaicie Acaryi, którego Śri Caitanya Mahaprabhu traktuje jako zwierzchnika ze względu na Jego wiek i ogólne poważanie. Proszę, zaangażuj mnie w służbę oddania u Twych lotosowych stóp.

Antya 11.08 Wszelka chwała wszystkim bhaktom Śri Caitanyi Mahaprabhu, gdyż Pan jest ich życiem i duszą. Łaskawie obdarzcie mnie wszyscy służbą oddania.

Antya 11.09 Wszelka chwała sześciu Gosvamim z Vrndavany: Rupie Gosvamiemu, Sanatanie Gosvamiemu, Jivie Gosvamiemu, Raghunacie dasowi Gosvamiemu, Raghunacie Bhatcie Gosvamiemu i Gopalowi Bhatcie Gosvamiemu. Wszyscy oni są moimi panami.

Antya 11.10 Piszę tę opowieść o rozrywkach i przymiotach Pana dzięki łasce Śri Caitanyi Mahaprabhu i Jego towarzyszy. Nie wiem, jak właściwie pisać, ale przedstawiając ten opis oczyszczam siebie.

Antya 11.11 Tak więc Śri Caitanya Mahaprabhu przebywał w Jagannatha Puri ze Swymi osobistymi bhaktami i cieszył się zbiorowym intonowaniem maha-mantry Hare Krsna.

Antya 11.12 Podczas dnia Śri Caitanya Mahaprabhu tańczył, intonował i oglądał świątynię Pana Jagannatha. Nocą, w towarzystwie Swych najbardziej zaufanych towarzyszy - takich jak Ramananda Raya i Svarupa Damodara Gosvami - rozkoszował się nektarem transcendentalnych smaków rozrywek Pana Śri Krsny.

Antya 11.13 W ten sposób Śri Caitanya Mahaprabhu bardzo szczęśliwie spędzał Swe dni w Nilacali, Jagannatha Puri. Odczuwając rozłąkę z Krsną, przejawiał na całym Swym ciele wiele transcendentalnych symptomów.

Antya 11.14 Symptomy te wzmagały się z dnia na dzień, a nocą jeszcze bardziej. Wszystkie te symptomy - jak transcendentalny niepokój, poruszenie i mówienie niczym szaleniec - były obecne, tak jak opisują je śastry.

Antya 11.15 Svarupa Damodara Gosvami i Ramananda Raya - główni pomocnicy w rozrywkach Śri Caitanyi Mahaprabhu - przebywali z Nim dzień i noc.

Antya 11.16 Pewnego dnia Govinda, osobisty sługa Śri Caitanyi Mahaprabhu, z wielką radością poszedł wręczyć Haridasowi Thakurze resztki pożywienia Pana Jagannatha.

Antya 11.17 Gdy Govinda przyszedł do Haridasa, zobaczył, że leżał on na plecach i bardzo wolno intonował swe rundy.

Antya 11.18 "Proszę, wstań i zjedz maha-prasada" - powiedział Govinda. Haridasa Thakura odpowiedział: "Dzisiaj będę pościł.

Antya 11.19 "Nie skończyłem intonowania mojej stałej ilości rund. Jak więc mogę jeść? Ale ty przyniosłeś maha-prasada. Jak więc mogę go nie uszanować?"

Antya 11.20 Mówiąc to, ofiarował modlitwy do maha-prasada, wziął odrobinę i zjadł to.

Antya 11.20 Znaczenie: Maha-prasada jest tożsame z Krsną. Dlatego maha-prasada należy jeść z czcią. Tutaj jest powiedziane: karila vandana - "ofiarował modlitwy." Jedząc maha-prasada nie należy sądzić, że to pożywienia to zwykłe potrawy. Prasada znaczy "łaska". Maha-prasada należy uważać za łaskę Krsny. Jak oznajmił Śrila Bhaktivinoda Thakura: krsna bada dayamaya karibare jihva jaya svaprasada-anna dila bhai. Krsna jest bardzo łaskawy. W tym materialnym świecie wszyscy jesteśmy bardzo przywiązani do smakowania różnego rodzaju potraw. Dlatego Krsna je wiele różnych smacznych potraw i oferuje je z powrotem bhaktom, tak że nie tylko zaspokajamy wymaganie doświadczania różnorodnych smaków, lecz jedząc prasada czynimy postęp w życiu duchowym. Zatem nigdy nie powinniśmy sądzić, że zwykłe pożywienia jest na równym poziomie z maha-prasada.

Antya 11.21 Następnego dnia Śri Caitanya Mahaprabhu poszedł do rezydencji Haridasa Thakury i zapytał go: "Haridasie, czy dobrze się czujesz?"

Antya 11.22 Haridasa złożył Panu pokłony i odpowiedział: "Moje ciało jest w porządku, lecz nie jest dobrze z moim umysłem i inteligencją."

Antya 11.23 Śri Caitanya Mahaprabhu dalej pytał Haridasa: "Czy możesz stwierdzić, jaka to choroba?" Haridasa Thakura odpowiedział: "Moja choroba polega na tym, że nie mogę dokończyć swych rund."

Antya 11.23 Znaczenie: Jeśli ktoś nie może dokończyć stałej ilości rund, którą mu wyznaczono, należy uważać, że jest chory w życiu duchowym. Śrila Haridasa Thakura nazywany jest namacaryą. Oczywiście, nie możemy imitować Haridasa Thakury, ale każdy musi intonować określoną ilość rund. W naszym ruchu świadomości Krsny ustaliliśmy szesnaście rund jako minimum, tak by ludzie z Zachodu nie czuli się przeciążeni. Musimy intonować te szesnaście rund i to na głos, tak byśmy mogli słyszeć siebie i innych.

Antya 11.24 Pan powiedział: "Teraz, gdy się zestarzałeś, możesz zmniejszyć ilość rund, które codziennie mantrujesz. Jesteś już wyzwolony i dlatego nie musisz zbyt ściśle przestrzegać zasad regulujących.

Antya 11.24 Znaczenie: Dopóki nie dojdziemy do platformy spontanicznej miłości do Boga, musimy przestrzegać zasad regulujących. Thakura Haridasa był żywym przykładem tego, jak ich przestrzegać. Takim przykładem był też Raghunatha dasa Gosvami. W Sad-gosvamy-astace jest powiedziane: sankhya-purvaka-nama-gana-natibhih kalavasanikrtau. Gosvami, szczególnie Raghunatha dasa Gosvami, ściśle przestrzegali wszystkich zasad regulujących. Pierwszą zasadą regulującą jest to, że trzeba intonować maha-mantrę Hare Krsna na tyle głośno, by siebie słyszeć i trzeba przyrzec, że będzie się intonować określoną liczbę rund. Raghunatha dasa Gosvami nie tylko intonował określoną liczbę rund, lecz podjął też ślub wielokrotnego schylania się przed Panem w pokłonach.

Antya 11.25 "Twoją rolą w tej inkarnacji jest wyzwolenie ogółu ludzi. Wystarczająco głosiłeś chwały świętego imienia w tym świecie."

Antya 11.25 Znaczenie: Haridasa Thakura zwany jest namacaryą, ponieważ to właśnie on głosił chwały intonowania hari-nama, świętego imienia Boga. Używając słów tomara avatara ("twoja inkarnacja"), Śri Caitanya Mahaprabhu potwierdza, że Haridasa Thakura jest inkarnacją Pana Brahmy. Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura mówi, że zaawansowani bhaktowie pomagają Najwyższej Osobie Boga w Jego misji i że tacy bhaktowie czy towarzysze Pana inkarnują z woli Najwyższego Pana. Najwyższy Pan inkarnuje z własnej woli i z Jego woli inkarnują także kompetentni bhaktowie, by pomóc Mu w Jego misji. Haridasa Thakura jest więc inkarnacją Pana Brahmy i inni bhaktowie też są inkarnacjami, które pomagają w wykonywaniu misji Pana.

Antya 11.26 Pan zakończył: "Proszę więc, zmniejsz teraz stałą liczbę rund maha-mantry Hare Krsna, którą intonujesz." Haridasa Thakura odpowiedział: "Posłuchaj łaskawie mojego prawdziwego uzasadnienia.

Antya 11.27 "Pochodzę z niskiej rodziny i mam najohydniejsze ciało. Zawsze spełniam podłe czyny. Jestem więc najnędzniejszym, najbardziej potępionym z ludzi.

Antya 11.28 "Nie należy na mnie patrzeć i dotykać mnie, lecz Ty przyjąłeś mnie na Swego sługę. To oznacza, że wyzwoliłeś mnie z piekielnego położenia i wzniosłeś na platformę Vaikunthy.

Antya 11.29 "Mój drogi Panie, Ty jesteś w pełni niezależną Osobą Boga. Działasz z własnej nieprzymuszonej woli. Sprawiasz, że cały świat tańczy i działa, jak Ty chcesz.

Antya 11.30 "Mój drogi Panie, dzięki Swojej łasce sprawiłeś, że tańczyłem na wiele sposobów. Ofiarowano mi na przykład śraddha-patrę, którą powinno się ofiarować pierwszej klasy braminom. Jadłem to, chociaż pochodzę z rodziny mięsożerców.

Antya 11.30 Znaczenie: W odniesieniu do śraddha-patry Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura podaje w swojej Anubhasyi cytat z Visnu-smrti.

brahmanapasada hy ete kathitah pankti-dusakah

etan vivarjayed yatnat śraddha-karmani panditah

Według tego wersetu, jeśli ktoś pochodzi z rodziny bramina, lecz nie postępuje zgodnie ze standardami bramińskimi, nie należy mu ofiarowywać śraddha-patry, czyli prasada złożonego w ofierze przodkom. Advaita Acarya ofiarował śraddha-patrę Haridasowi Thakurze, a nie braminowi pochodzącemu z rodziny bramina. Chociaż Haridasa Thakura pochodził z rodziny mięsożerców, to ponieważ był zaawansowanym bhaktą, okazano mu większy szacunek niż pierwszej klasy braminowi.

Antya 11.31 "Od długiego czasu mam jedno pragnienie. Sądzę, mój Panie, że już wkrótce doprowadzisz do końca Swoje rozrywki w tym materialnym świecie.

Antya 11.32 "Pragnę, byś nie ukazywał mi tego końcowego rozdziału Twych rozrywek. Pozwól, by moje ciało padło martwe w Twojej obecności zanim nadejdzie ta chwila.

Antya 11.33 "Pragnę pochwycić Twoje lotosowe stopy na moim sercu i widzieć Twą podobną księżycowi twarz.

Antya 11.34 "Swoim językiem będę intonował Twoje święte imię 'Śri Krsna Caitanya!' To jest moim pragnieniem. Pozwól łaskawie, bym w ten sposób porzucił ciało.

Antya 11.35 "O najmiłosierniejszy Panie, jeśli dzięki Twojej łasce jest to możliwe, proszę, spełnij moje pragnienie.

Antya 11.36 "Niech to ciało niskiego pochodzenia padnie przed Tobą martwe. Ty możesz urzeczywistnić tę doskonałość wszystkich moich pragnień."

Antya 11.37 Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział: "Mój drogi Haridasie, Krsna jest tak miłosierny, że musi zrobić cokolwiek zechcesz.

Antya 11.38 "Ale wszelkie szczęście, jakie odczuwam, jest wynikiem twojego towarzystwa. Nie wypada, byś odszedł i zostawił Mnie samego."

Antya 11.39 Chwytając lotosowe stopy Śri Caitanyi Mahaprabhu, Haridasa Thakura powiedział: "Nie stwarzaj iluzji, mój Panie! Chociaż jestem tak upadły, musisz bezwzględnie okazać mi tę łaskę!

Antya 11.40 "Mój Panie, jest wiele poważanych osobistości, miliony bhaktów, którzy godni są tego, by usiąść na mojej głowie. Wszyscy oni są pomocą w Twoich rozrywkach.

Antya 11.41 "Mój Panie, jeśli umrze tak nieznaczna mrówka jak ja, to jaka będzie strata? Jeśli umiera mrówka, to co traci ten materialny świat?

Antya 11.42 "Mój Panie, Ty zawsze darzysz uczuciem Swoich bhaktów. Ja jestem zaledwie imitacją bhakty, tym niemniej chcę, byś spełnił moje pragnienie. Mam nadzieję, że to uczynisz."

Antya 11.43 Mając do spełnienia Swoje południowe obowiązki, Śri Caitanya Mahaprabhu podniósł się, by odejść. Uzgodniono jednak, że następnego dnia, po ujrzeniu Pana Jagannatha, wróci, by odwiedzić Haridasa Thakurę.

Antya 11.44 Śri Caitanya Mahaprabhu objął go, po czym odszedł, by spełnić Swoje południowe obowiązki i poszedł wykąpać się w morzu.

Antya 11.45 Następnego ranka, po odwiedzeniu świątyni Jagannatha, Śri Caitanya Mahaprabhu przybył śpiesznie w towarzystwie wszystkich Swoich pozostałych bhaktów, by zobaczyć Haridasa Thakurę.

Antya 11.46 Śri Caitanya Mahaprabhu oraz pozostali bhaktowie stanęli przed Haridasem Thakurą, który okazał szacunek lotosowym stopom Śri Caitanyi Mahaprabhu i wszystkich Vaisnavów.

Antya 11.47 Pan Śri Caitanya Mahaprabhu zapytał: "Mój drogi Haridasie, jakie są nowiny?" Haridasa Thakura odpowiedział: "Mój Panie, okaż Mi wszelkie miłosierdzie, jakie możesz."

Antya 11.48 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu to usłyszał, natychmiast rozpoczął na dziedzińcu wielkie zbiorowe intonowanie. Vakreśvara Pandita był głównym tancerzem.

Antya 11.49 Wszyscy bhaktowie Śri Caitanyi Mahaprabhu, ze Svarupą Damodarą Gosvamim na czele, otoczyli Haridasa Thakurę i rozpoczęli zbiorowe intonowanie.

Antya 11.50 W obecności wszystkich wielkich bhaktów, jak Ramananda Raya i Sarvabhauma Bhattacarya, Śri Caitanya Mahaprabhu zaczął opisywać święte cechy Haridasa Thakury.

Antya 11.51 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu opisywał transcendentalne przymioty Haridasa Thakury, wydawało się, że ma pięcioro ust. Im więcej je opisywał, tym większe odczuwał szczęście.

Antya 11.52 Kiedy wszyscy obecni bhaktowie usłyszeli o transcendentalnych cechach Haridasa Thakury, oniemieli ze zdumienia. Ofiarowali pełne szacunku pokłony lotosowym stopom Haridasa Thakury.

Antya 11.53 Haridasa Thakura poprosił Śri Caitanyę Mahaprabhu, aby usiadł przed nim, a następnie utkwił oczy, niczym dwa trzmiele, w lotosowej twarzy Pana.

Antya 11.54 Potrzymał lotosowe stopy Śri Caitanyi Mahaprabhu na sercu, a potem wziął pył ze stóp wszystkich obecnych bhaktów i umieścił go na swojej głowie.

Antya 11.55 Zaczął bezustannie intonować święte imię Śri Krsny Caitanyi. Gdy pił słodycz twarzy Pana, z oczu bezustannie płynęły mu łzy.

Antya 11.56 Kiedy intonował święte imię Śri Krsny Caitanyi, porzucił swoje powietrze życia i opuścił ciało.

Antya 11.57 Widząc, jak Haridasa Thakura we wspaniały sposób umiera na własne życzenie, zupełnie jak wielki yogin mistyk, wszyscy przypomnieli sobie odejście Bhismy.

Antya 11.58 Gdy intonowali święte imiona "Hari" i "Krsna", podniósł się zgiełk. Śri Caitanya Mahaprabhu pogrążył się w ekstazie miłości.

Antya 11.59 Pan podniósł ciało Haridasa Thakury i wziął je na ręce. Potem zaczął tańczyć na dziedzińcu pogrążony w ekstazie miłości.

Antya 11.60 Z powodu ekstatycznej miłości Śri Caitanyi Mahaprabhu wszyscy bhaktowie byli bezradni i w ekstazie miłości także zaczęli tańczyć i wspólnie intonować.

Antya 11.61 Śri Caitanya Mahaprabhu tańczył przez pewien czas, po czym Svarupa Damodara Gosvami poinformował Go o innych obrzędach związanych z ciałem Thakury Haridasa.

Antya 11.62 Następnie ciało Haridasa Thakury podniesiono i umieszczono na pojeździe, który przypominał statek powietrzny, i zabrano je nad brzeg morza. Towarzyszyło temu zbiorowe intonowanie.

Antya 11.63 Śri Caitanya Mahaprabhu tańczył z przodu procesji, a Vakreśvara Pandita, wraz z pozostałymi bhaktami, intonował i tańczył za Nim.

Antya 11.64 Śri Caitanya Mahaprabhu wykąpał ciało Haridasa Thakury w morzu, a potem oznajmił: "Od dzisiejszego dnia morze to stało się wielkim miejscem pielgrzymek."

Antya 11.65 Wszyscy pili wodę, która dotknęła lotosowych stóp Haridasa Thakury, a potem posmarowali jego ciało resztkami papki sandałowej Pana Jagannatha.

Antya 11.66 Wykopali w piachu dół, po czym włożyli do niego ciało Haridasa Thakury. Na ciele umieszczono rzeczy należące niegdyś do Pana Jagannatha, takie jak Jego jedwabne sznury, papkę sandałową, jedzenie i ubranie.

Antya 11.67 Bhaktowie wspólnie intonowali otaczając ciało, a Vakreśvara Pandita tańczył w wielkiej radości.

Antya 11.68 Śri Caitanya Mahaprabhu osobiście Swymi transcendentalnymi rękami przysypał ciało Haridasa Thakury piaskiem, intonując: "Hari bol! Hari bol!"

Antya 11.69 Zasypali ciało Haridasa Thakury piaskiem, a potem wznieśli w tym miejscu platformę, którą ze wszystkich stron chroniło ogrodzenie.

Antya 11.70 Śri Caitanya Mahaprabhu intonował i tańczył wokół platformy. Kiedy święte imię głośno rozbrzmiewało, wibracja ta wypełniła cały wszechświat.

Antya 11.71 Po sankirtanie Śri Caitanya Mahaprabhu wykąpał się w morzu wraz ze Swymi bhaktami. Z wielką radością pływali i bawili się w wodzie.

Antya 11.72 Po okrążeniu grobowca Haridasa Thakury, Śri Caitanya Mahaprabhu udał się pod bramę świątyni Jagannatha znaną jako Simha-dvara. Całe miasto śpiewało razem i głośna wibracja roznosiła się po nim.

Antya 11.73 Zbliżywszy się do bramy Simha-dvara, Śri Caitanya Mahaprabhu rozłożył Swoje ubranie i zaczął prosić o prasada wszystkich tamtejszych sklepikarzy.

Antya 11.74 Pan powiedział: "Proszę o prasada na festiwal dla uczczenia odejścia Haridasa Thakury. Proszę, dajcie Mi jałmużnę."

Antya 11.75 Gdy sklepikarze to usłyszeli, natychmiast podeszli z wielkimi koszami prasada, które z radością wręczyli Panu Caitanyi.

Antya 11.76 Jednakże Svarupa Damodara powstrzymał ich. Tak więc sklepikarze wrócili do sklepików i usiedli ze swoimi koszami.

Antya 11.77 Svarupa Damodara odesłał Śri Caitanyę Mahaprabhu do Jego rezydencji, a przy sobie zatrzymał czterech Vaisnavów i czterech służących tragarzy.

Antya 11.78 Svarupa Damodara powiedział wszystkim sklepikarzom: "Dajcie mi po cztery garście prasada każdego rodzaju."

Antya 11.79 W ten sposób zebrano różnego rodzaju prasada, z którego zrobiono różne pakunki i czterej słudzy przenieśli je na swoich głowach.

Antya 11.80 Nie tylko Svarupa Damodara Gosvami przyniósł prasada, ale również Vaninatha Pattanayaka i Kaśi Miśra posłali je w dużych ilościach.

Antya 11.81 Śri Caitanya Mahaprabhu posadził wszystkich bhaktów w rzędach i osobiście, przy pomocy czterech osób, zaczął rozkładać prasada.

Antya 11.82 Śri Caitanya Mahaprabhu nie był przyzwyczajony do jedzenia prasada w małych ilościach. Dlatego nakładał na każdy talerz tyle, że wystarczyłoby dla co najmniej pięciu ludzi.

Antya 11.83 Svarupa Damodara Gosvami poprosił Śri Caitanyę Mahaprabhu: "Proszę, usiądź i patrz. Będę rozdawał prasada z pomocą tych ludzi."

Antya 11.84 Czterej ludzie - Svarupa, Jagadananda, Kaśiśvara i Śankara - bez przerwy rozdawali prasada.

Antya 11.85 Wszyscy bhaktowie, którzy usiedli, nie jedli prasada dopóki Pan nie zaczął jeść. Jednak na ten dzień zaprosił Pana Kaśi Miśra.

Antya 11.86 Tak więc Kaśi Miśra osobiście się tam udał, z wielką dbałością podał Śri Caitanyi Mahaprabhu prasada i nakłonił Go do jedzenia.

Antya 11.87 Śri Caitanya Mahaprabhu usiadł wraz z Paramanandą Puri i Brahmanandą Bharati i zjadł prasada. Gdy zaczął jeść, zrobili to także wszyscy Vaisnavowie.

Antya 11.88 Wszyscy byli nasyceni, gdyż Śri Caitanya Mahaprabhu ciągle mówił nakładającym: "Nałóżcie im więcej! Nałóżcie im więcej!"

Antya 11.89 Gdy wszyscy bhaktowie skończyli jeść prasada oraz umyli ręce i usta, Śri Caitanya Mahaprabhu ozdobił każdego z nich girlandą z kwiatów i papką sandałową.

Antya 11.90 Śri Caitanya Mahaprabhu pogrążył się w ekstatycznej miłości, po czym ofiarował wszystkim bhaktom błogosławieństwo, którego wszyscy oni słuchali z wielkim zadowoleniem.

Antya 11.91-93 Śri Caitanya Mahaprabhu udzielił następującego błogosławieństwa: "Każdy, kto widział festiwal z okazji odejścia Haridasa Thakury, kto tu śpiewał i tańczył, kto ofiarował piasek na ciało Haridasa Thakury i każdy, kto przyłączył się do tego festiwalu, by zjeść prasada, bardzo szybko osiągnie łaskę Krsny. Tak wspaniałą moc ma ujrzenie Haridasa Thakury.

Antya 11.94 "Krsna był dla Mnie miłosierny i dał Mi towarzystwo Haridasa Thakury. Będąc niezależnym w Swych pragnieniach, przerwał teraz ten związek.

Antya 11.95 "Kiedy Haridasa Thakura chciał opuścić ten materialny świat, zatrzymanie go nie leżało w Mojej mocy.

Antya 11.96 "Haridasa Thakura z własnej woli mógł rozstać się z życiem i odejść, zupełnie jak Bhismadeva, który umarł na własne życzenie, o czym wiemy z śastr.

Antya 11.97 "Haridasa Thakura był klejnotem koronnym na głowie tego świata; bez niego świat ten pozbawiony jest teraz swego drogocennego klejnotu."

Antya 11.98 Następnie Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział do wszystkich: "Mówcie 'Wszelka chwała Haridasowi Thakurze!’ i intonujcie święte imię Hari." Mówiąc to Sam zaczął tańczyć.

Antya 11.99 Wszyscy zaczęli intonować: "Wszelka chwała Haridasowi Thakurze, który objawił znaczenie intonowania świętego imienia Pana!"

Antya 11.100 Potem Śri Caitanya Mahaprabhu pożegnał wszystkich bhaktów, a Sam, z mieszanymi uczuciami szczęścia i nieszczęścia, udał się na spoczynek.

Antya 11.101 W ten sposób opowiedziałem o zwycięskim odejściu Haridasa Thakury. Każdy, kto słucha tego opowiadania, z pewnością mocno utwierdzi swój umysł w służbie oddania dla Krsny.

Antya 11.101 Znaczenie: W Purusottama-ksetrze, czyli Jagannatha Puri, jest świątynia Tota-gopinatha. Jeśli udamy się z niej w kierunku morza, możemy dostrzec nadal istniejący grobowiec Haridasa Thakury. Corocznie w dniu Ananta-caturdaśi odbywa się tam festiwal dla upamiętnienia odejścia Haridasa Thakury. Około stu lat temu w tym samym miejscu zainstalowano trzy Bóstwa: Nityanandy, Krsny Caitanyi i Advaity Prabhu. Dżentelmen o imieniu Bhramaravara pochodzący z Kendrapady w prowincji Orissa finansowo przyczynił się do zainstalowania tych Bóstw w świątyni. Świątynią zarządzali gosvami Tota-gopinatha.

Później świątynię tę sprzedano komuś innemu i teraz ta grupa utrzymuje seva-puję w świątyni. Niedaleko tej świątyni i grobowca Haridasa Thakury, Śrila Bhaktivinoda Thakura wybudował mały domek zwany Bhakti-kuti. W bengalskim roku 1329 została tam założona Purusottama-matha, gałąź Gaudiya Mathy. W Bhakti-ratnakarze jest powiedziane:

śrinivasa śighra samudrera kule gela

haridasa-thakurera samadhi dekhila

bhumite padiya kaila pranati vistara

bhagavata-gana śri-samadhi-sannidhane

śrinivase sthira kaila sasneha-vacane

punah śrinivasa śri-samadhi pranamiya

ye vilapa kaila, ta śunile drave hiya

"Śrinivasa Thakura szybko pobiegł nad brzeg morza. Gdy ujrzał grobowiec Haridasa Thakury, natychmiast padł ofiarowując modlitwy i prawie zemdlał. Obecni tam bhaktowie uspokoili go słodkimi, pełnymi uczucia słowami i Śrinivasa ponownie ofiarował grobowcowi pokłony. Gdy ktoś słucha o uczuciu rozłąki, które Śrinivasa zamanifestował rozpaczając przy grobie Haridasa Thakury, jego serce topnieje."

Antya 11.102 Z odejścia Haridasa Thakury i na podstawie wielkiej troski, z jaką Śri Caitanya Mahaprabhu upamiętnił to wydarzenie, można zorientować się, jakim uczuciem darzy On Swoich bhaktów. Chociaż jest najwznioślejszym ze wszystkich sannyasinów, w pełni zaspokoił pragnienie Haridasa Thakury.

Antya 11.103 Na ostatnim etapie życia Haridasa Thakury, Śri Caitanya Mahaprabhu dał mu Swoje towarzystwo i pozwolił mu, by Go dotknął. Później wziął ciało Thakury Haridasa na ręce i tańczył z nim.

Antya 11.104 Ze Swej bezprzyczynowej łaski przysypał ciało Haridasa Thakury piaskiem i osobiście prosił sklepikarzy o jałmużnę. Potem urządził wielki festiwal dla uczczenia odejścia Haridasa Thakury.

Antya 11.105 Haridasa Thakura był nie tylko najwyższej klasy bhaktą Pana, lecz także wielkim uczonym. Spotkało go wielkie szczęście, że odszedł przed Śri Caitanyą Mahaprabhu.

Antya 11.105 Znaczenie: Haridasa Thakura wspomniany jest tutaj jako parama-vidvan, największy uczony. W rzeczywistości najważniejsza nauka, którą należy poznać, dotyczy tego, jak wydostać się z sideł materialnej egzystencji. Każdego, kto posiada tę wiedzę, trzeba uważać za największego uczonego. Każdy, kto zna tymczasową sytuację tego materialnego świata i doskonale wie, jak osiągnąć stałą pozycję w świecie duchowym; kto wie, że Najwyższa Osoba Boga jest poza zasięgiem naszej wiedzy doświadczalnej, uważany jest za największego uczonego. Haridasa Thakura miał na ten temat doskonałą wiedzę. Dlatego też został opisany jako parama-vidvan. Osobiście nauczał, jak ważne jest intonowanie maha-mantry Hare Krsna, co zatwierdzają pisma objawione. Jak oznajmia Śrimad-Bhagavatam (7.5.24):

iti pumsarpita visnau bhaktiś cen nava-laksana

kriyeta bhagavaty addha tan manye 'dhitam uttamam

Jest dziewięć procesów służby oddania dla Krsny, z których najważniejszymi są śravanam kirtanam - słuchanie i intonowanie. Haridasa Thakura bardzo dobrze o tym wiedział i dlatego można go fachowo nazwać sarva-śastradhiti. Każdy, kto poznał tę esencję wszystkich pism wedyjskich, powinien być znany jako osoba znakomicie wykształcona mająca całkowitą wiedzę ze wszystkich śastr.

Antya 11.106 Życie i cechy Śri Caitanyi Mahaprabhu są zupełnie jak ocean nektaru, którego jedna kropla może zadowolić umysł i ucho.

Antya 11.107 Proszę, by każdy, kto pragnie przekroczyć ocean niewiedzy, z wielką wiarą słuchał o życiu i cechach Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Antya 11.108 Modląc się u lotosowych stóp Śri Rupy i Śri Raghunathy, zawsze pragnąc ich miłosierdzia, ja, Krsnadasa, opowiadam Śri Caitanya-caritamrtę, podążając w ich ślady.

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Jedenastego Rozdziału Antya-lili Śri Caitanya-caritamrty, opisującego odejście Haridasa Thakury.