ROZDZIAŁ V .

Jak Pradyumna Miśra otrzymał instrukcje od Ramanandy Rayi

Śrila Bhaktivinoda Thakura tak oto streścił ten Piąty Rozdział w swojej Amrta-pravaha-bhasyi. Pradyumna Miśra, mieszkaniec Śrihatty, przyszedł odwiedzić Śri Caitanyę Mahaprabhu, ażeby usłyszeć od Niego o Panu Krsnie i Jego rozrywkach. Pan jednakże odesłał go do Śrila Ramanandy Rayi. Śrila Ramananda Raya szkolił tancerki deva-dasi w świątyni i gdy Pradyumna Miśra usłyszał o tym, wrócił do Śri Caitanyi Mahaprabhu. Ale Pan szczegółowo opisał mu charakter Śrila Ramanandy Rayi. Wtedy Pradyumna Miśra ponownie poszedł zobaczyć Ramanandę Rayę, by usłyszeć od niego o transcendentalnej prawdzie.

Pewien bramin z Bengalu skomponował dramat o czynach Śri Caitanyi Mahaprabhu i udał się do Jagannatha Puri, by pokazać go towarzyszom Pana. Gdy sekretarz Śri Caitanyi Mahaprabhu, Svarupa Damodara Gosvami, usłyszał tę sztukę, zauważył pewien ślad filozofii Mayavada i wskazał go autorowi. Chociaż Svarupa Damodara potępił cały ten dramat, niemniej jednak zadowolił bramina, odwołując się do drugorzędnego znaczenia wersetu wprowadzającego. Tak więc ów poeta bramin poczuł się wielce zobowiązany Svarupie Damodarze Gosvamiemu, porzucił swe rodzinne związki i został w Jagannatha Puri z towarzyszami Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Antya 05.01 Zaraziłem się bakteriami materialnego działania i z powodu zazdrości cierpię na wrzody. Dlatego, wpadając do oceanu pokory, przyjmuję schronienie wielkiego lekarza Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Antya 05.02 Wszelka chwała Śri Caitanyi Mahaprabhu, synowi matki Śaci! Wszelka chwała Śri Nityanandzie Prabhu! Jest On w istocie najchwalebniejszy i najbardziej miłosierny.

Antya 05.03 Składam pełne szacunku pokłony Advaicie Prabhu, który jest oceanem łaski, i wszystkim bhaktom, takim jak: Svarupa Damodara Gosvami, Gadadhara Pandita, Śri Rupa Gosvami i Śri Sanatana Gosvami.

Antya 05.04 Pewnego dnia Pradyumna Miśra przyszedł zobaczyć Śri Caitanyę Mahaprabhu. Okazał Mu swój szacunek i zapytał z wielką pokorą.

Antya 05.05 "Mój Panie", powiedział, "wysłuchaj mnie łaskawie. Jestem nędznym grhasthą, najbardziej upadłym z ludzi. Lecz w jakiś sposób szczęśliwie uzyskałem schronienie u Twoich lotosowych stóp, których ujrzenie jest rzadkością.

Antya 05.06 "Pragnę bezustannie słuchać tematów dotyczących Pana Krsny. Bądź dla mnie miłosierny i powiedz mi łaskawie coś o Krsnie."

Antya 05.07 Śri Caitanya Mahaprabhu odpowiedział: "Nie znam tematów dotyczących Pana Krsny. Myślę, że zna je tylko Ramananda Raya, gdyż Ja słucham ich od niego.

Antya 05.08 "Masz szczęście, że jesteś skłonny słuchać tematów dotyczących Krsny. Najlepiej zrobisz, jeśli udasz się do Ramanandy Rayi i posłuchasz ich od niego.

Antya 05.09 "Widzę, że rozwinąłeś smak do słuchania rozmów o Krsnie. Dlatego jesteś nadzwyczaj szczęśliwy. I nie tylko ty, lecz każdy, kto rozbudził taki smak, uważany jest za najszczęśliwszą osobę.

Antya 05.10 "'Osoba, która właściwie wypełnia własne ustalone obowiązki, zgodnie z varną i aśramem, lecz nie rozwija drzemiącego przywiązania do Krsny ani nie budzi smaku do słuchania i intonowania o Krsnie, z pewnością trudzi się nadaremnie."'

Antya 05.10 Znaczenie: Jest to cytat ze Śrimad-Bhagavatam (1.2.8).

Antya 05.11 Otrzymawszy taką radę od Śri Caitanyi Mahaprabhu, Pradyumna Miśra udał się do domu Ramanandy Rayi. Tam sługa Ramanandy Rayi dał mu stosowne miejsce do siedzenia.

Antya 05.12 Nie mogąc od razu zobaczyć Ramanandy Rayi, Pradyumna Miśra zapytał sługę, który opisał wówczas Śri Ramanandę Rayę.

Antya 05.13 "Są tam dwie niezwykle piękne tancerki, bardzo młode i biegłe w tańcu oraz śpiewie.

Antya 05.14 "Śrila Ramananda Raya zaprowadził te dwie dziewczynki w ustronne miejsce w ogrodzie, gdzie uczy i instruuje je, jak tańczyć do pieśni, które skomponował do swej sztuki.

Antya 05.14 Znaczenie: Sztuką, której próbę Ramananda Raya przeprowadzał z tymi dwoma młodymi dziewczętami, była słynna Jagannatha-vallabha-nataka. Pieśni i tańce przeznaczone były dla przyjemności Pana Jagannatha, dlatego też Ramananda Raya osobiście udzielał instrukcji, jak śpiewać i tańczyć w tej sztuce.

Antya 05.15 "Usiądź tutaj, proszę, i zaczekaj parę chwil. Gdy tylko przyjdzie, spełni każde twoje polecenie."

Antya 05.16 Podczas gdy Pradyumna Miśra siedział tam i czekał, Ramananda Raya zaprowadził dwie dziewczynki w odosobnione miejsce.

Antya 05.17 Śri Ramananda Raya własną ręką, używając olejku, masował ich ciała i wykąpał je w wodzie. W rzeczywistości Ramananda Raya oczyścił ręką całe ich ciała.

Antya 05.18 Chociaż ubrał te dwie młode dziewczynki i własną ręką ozdobił ich ciała, pozostał niewzruszony. Taką psychikę miał Śrila Ramananda Raya.

Antya 05.19 Dotykając tych młodych dziewcząt, był niczym osoba dotykająca drewna lub kamienia, gdyż jego ciało i umysł nie uległy poruszeniu.

Antya 05.20 Śrila Ramananda Raya zwykł działać w ten sposób, ponieważ myślał, zgodnie ze swą oryginalną pozycją, że jest sługą gopi. Tak więc choć zewnętrznie wydawał się być mężczyzną, to wewnętrznie - na swej oryginalnej duchowej pozycji - uważał siebie za służącą, a te dwie dziewczynki za gopi.

Antya 05.20 Znaczenie: Śrila Bhaktivinoda Thakura pisze w swej Amrta-pravaha-bhasyi: "Śrila Ramananda Raya skomponował sztukę zatytułowaną Jagannatha-vallabha-nataka i zaangażował dwie młode dziewczyny, które były zawodowymi tancerkami i pieśniarkami, by ukazały ideologię tej sztuki. Tego rodzaju dziewczęta, nazywane deva-dasi, nadal są zatrudniane w świątyni Jagannatha, gdzie określa się je jako mahari. Śri Ramananda Raya zaangażował dwie takie dziewczyny, a ponieważ miały one grać role gopi, uczył je, jak obudzić takie myśli, jakie mają gopi. Ponieważ gopi są osobami godnymi czci, Ramananda Raya - który uważał te dwie dziewczyny za gopi, a siebie za ich służącą - służył tym dziewczętom masując ich ciała olejkiem, by je całkowicie oczyścić. Ponieważ Ramananda Raya zawsze stawiał się na pozycji służącej gopi, próba teatralna, jaką przeprowadzał z tymi dziewczętami, była w istocie na platformie duchowej."

Ponieważ wykluczone było, by Śri Ramananda Raya zadowalał swe zmysły, gdy służył tym dziewczętom, zatem jego umysł był zrównoważony i nie wpłynęło to na jego ciało. Nie możemy tego imitować ani też nie jest możliwe, by ktokolwiek prócz Śri Ramanandy Rayi miał taką mentalność, co wyjaśni Śri Caitanya Mahaprabhu. Przykład Śri Ramanandy Rayi jest z pewnością unikalny. Autor Śri Caitanya-caritamrty podał ten opis, ponieważ w doskonałej służbie oddania można osiągnąć taką pozycję. Tym niemniej trzeba bardzo poważnie podejść do tego tematu i nigdy nie podejmować prób imitowania takich czynności.

Antya 05.21 Niezmiernie trudno jest zrozumieć wielkość bhaktów Śri Caitanyi Mahaprabhu. Śri Ramananda Raya jest wśród nich wszystkich jedyny w swym rodzaju, jako że pokazał, jak można rozwinąć ekstatyczną miłość do najdalszych granic.

Antya 05.22 Ramananda Raya uczył te dwie dziewczyny, jak tańczyć i za pośrednictwem przedstawień teatralnych wyrazić głębokie znaczenie jego pieśni.

Antya 05.23 Uczył je, jak wyrazem twarzy, ruchami oczu i innych części ciała ukazywać symptomy ekstaz ciągłych, naturalnych i pośrednich.

Antya 05.24 Dziewczęta te przy pomocy kobiecych póz i tańców, których nauczył je Ramananda Raya, dokładnie wyraziły przed Panem Jagannathem wszelkie symptomy ekstazy.

Antya 05.25 Następnie Ramananda Raya nakarmił te dwie dziewczynki wspaniałym prasada i nie widziane przez nikogo wysłał do ich domów.

Antya 05.26 Codziennie szkolił obie deva-dasi w tańcu. Któraż ze znikomych żywych istot, mających umysły zawsze pogrążone w materialnym zadowalaniu zmysłów, może zrozumieć mentalność Śri Ramanandy Rayi?

Antya 05.26 Znaczenie: Służba Ramanandy Rayi dla gopi, by zadowolić Krsnę, jest sprawą wyłącznie ze świata duchowego. Jeśli nie jesteśmy w pełni usytuowani w duchowej atmosferze, wtedy niezmiernie trudno jest nam zrozumieć czyny Ramanandy Rayi.

Antya 05.27 Gdy sługa powiadomił Ramanandę Rayę o przybyciu Pradyumny Miśry, Ramananda Raya bezzwłocznie udał się do pokoju gościnnego.

Antya 05.28 Z pełnym szacunkiem złożył Pradyumnie Miśrze pokłony, a następnie z wielką pokorą tak oto rzekł.

Antya 05.29 "Panie, już dawno tu przyszedłeś, lecz nikt mnie nie powiadomił, dlatego z pewnością dopuściłem się obrazy wobec twych lotosowych stóp.

Antya 05.30 "Dzięki twemu przybyciu oczyszczony został cały mój dom. Wydaj mi łaskawie polecenie. Cóż mogę dla ciebie zrobić? Jestem twoim sługą."

Antya 05.31 Pradyumna Miśra odpowiedział: "Przyszedłem po prostu cię odwiedzić. Teraz sam oczyściłem się widząc Waszą Wysokość."

Antya 05.32 Pradyumna Miśra zorientował się, że było zbyt późno, dlatego nie powiedział Ramanandzie Rayi nic więcej, lecz pożegnał się i wrócił do domu.

Antya 05.33 Następnego dnia, gdy Pradyumna Miśra przybył przed oblicze Śri Caitanyi Mahaprabhu, Pan zapytał: "Czy słuchałeś, jak Śri Ramananda Raya mówi o Krsnie?"

Antya 05.34 Na to Pradyumna Miśra opisał czynności Śri Ramanandy Rayi. Wysłuchawszy tego, Śri Caitanya Mahaprabhu zaczął mówić.

Antya 05.35-36 "Jestem sannyasinem", powiedział, "i z pewnością uważam się za osobę wyrzeczoną. Lecz jeśli nawet słyszę imię kobiety, nie mówiąc już o ujrzeniu jej, czuję, że Mój umysł i ciało ulegają zmianom. Tak więc któż mógłby pozostać niewzruszony na widok kobiety? Jest to bardzo trudne.

Antya 05.37 "Posłuchajcie wszyscy, proszę, tych tematów związanych z Ramanandą Rayą, choć są one tak zdumiewające i niezwykłe, że nie powinno się ich poruszać.

Antya 05.38 "Te dwie zawodowe tancerki są piękne i młode, a jednak Śri Ramananda Raya osobiście masuje olejkiem ich ciała.

Antya 05.39 "Osobiście je kąpie i ubiera oraz dekoruje ozdobami. W ten sposób naturalnie widzi intymne części ich ciał i dotyka ich.

Antya 05.40 "Niemniej jednak umysł Śri Ramanandy Rayi nigdy się nie zmienia, chociaż uczy te dziewczęta, jak za pomocą ciała wyrażać wszelkie przemiany ekstazy.

Antya 05.41 "Ma on umysł tak stały jak drewno lub kamień. Jest to w istocie zdumiewające, że nawet gdy dotyka takich młodych dziewcząt, jego umysł nigdy nie ulega zmianie.

Antya 05.42 "Upoważnienie do takiego działania jest wyłącznym przywilejem Ramanandy Rayi, gdyż mogę zrozumieć, że nie ma on ciała materialnego, lecz przemienił się całkowicie w duchową istotę.

Antya 05.43 "Tylko on, i nikt więcej, może zrozumieć stan swego umysłu.

Antya 05.44 "Lecz ja mogę uczynić pewne przypuszczenie, opierając się na wskazówkach śastr. Śrimad-Bhagavatam, wedyjskie pismo objawione, dostarcza w tej kwestii bezpośredniego dowodu.

Antya 05.45-46 "Gdy z wielką wiarą słuchamy czy opisujemy rozrywki Pana Krsny, takie jak Jego taniec rasa z gopi, choroba pożądliwych pragnień w naszym sercu i wzburzenie wywołane przez trzy cechy natury materialnej bezzwłocznie znikają, a my stajemy się zrównoważeni i spokojni.

Antya 05.45-46 Znaczenie: Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura komentuje w związku z tym: "Każda osoba, która poważnie chce słuchać o rozrywkach tańca rasa Krsny, jak o tym wspomniano w Śrimad-Bhagavatam, z wielką wiarą i transcendentalnie, duchowo natchnionym umysłem, uwalnia się od naturalnych pożądliwych pragnień obecnych w sercu materialisty."

Gdy czysty Vaisnava mówi o Śrimad-Bhagavatam, a drugi czysty Vaisnava słucha Śrimad-Bhagavatam od takiej zrealizowanej duszy, obaj przebywają w świecie transcendentalnym, gdzie nie może ich dosięgnąć zanieczyszczenie cechami natury materialnej. Mówca i słuchacz, uwolnieni od zanieczyszczenia cechami natury, mają niewzruszoną transcendentalną mentalność wiedząc, że ich pozycją na platformie transcendentalnej jest służenie Najwyższemu Panu. Klasa znana jako prakrta-sahajiya, uważająca transcendentalne rozrywki Pana Krsny za coś podobnego zachowaniu między mężczyzną a kobietą na platformie materialnej, fałszywie sądzi, że słuchanie rasa-lila pomoże im, zmniejszając pożądliwe pragnienia ich chorych serc. Ale ponieważ nie przestrzegają zasad regulujących, lecz zamiast tego naruszają nawet zwykłą moralność, ich medytacja o rasa-lila jest daremną próbą, która czasami kończy się tym, że imitują postępowanie gopi i Pana Krsny. Aby zakazać takich zwyczajów prakrta-sahajiyów, Śri Caitanya Mahaprabhu odrzucił ich materialną inteligencję, używając słowa viśvasa ("wiara"). W Śrimad-Bhagavatam (10.33.31) Śrila Śukadeva Gosvami mówi:

naitat samacarej jatu manasapi hy aniśvarah

vinaśyaty acaran maudhyad yatha rudro 'bdhijam visam

"Z pewnością ten, kto nie jest Najwyższą Osobą Boga, nie powinien nigdy, nawet w umyśle, imitować czynności transcendentalnej rasa-lila Krsny. A jeśli pod wpływem ignorancji robi to, zostanie zgładzony, tak samo jakby naśladował Pana Śivę, który wypił truciznę powstałą z oceanu."

Antya 05.47 "Rozkoszując się transcendentalną, promienną, słodko ekstatyczną miłością do Krsny, taka osoba może dwadzieścia cztery godziny na dobę radować się życiem w transcendentalnym szczęściu słodyczy rozrywek Krsny.

Antya 05.48 "'Transcendentalnie zrównoważona osoba, która z wiarą i miłością bezustannie słucha od zrealizowanej duszy o czynach Pana Krsny w Jego tańcu rasa z gopi, oraz ten, kto opisuje takie czynności, może osiągnąć całkowicie transcendentalną służbę oddania u lotosowych stóp Najwyższej Osoby Boga. W ten sposób całkowicie i szybko przezwycięża pożądliwe, materialne pragnienia, będące chorobą serca wszystkich materialistów.'

Antya 05.48 Znaczenie: Wszystkie czynności Pana Krsny są transcendentalne i gopi też znajdują się na pozycji transcendentalnej. Tak więc, jeśli gruntownie zrozumiemy czynności gopi i Pana Krsny, z pewnością uwolnią nas one od materialnego przywiązania. A wtedy nie będzie możliwe, by obudziły się pożądliwe materialne pragnienia.

Antya 05.49-50 "Jeśli osoba będąca na pozycji transcendentalnej, podążająca w ślady Śrila Rupy Gosvamiego, słucha i mówi o tańcu rasa-lila Krsny i zawsze jest pogrążona w myślach o Krsnie, dzień i noc służąc Panu w umyśle, to cóż mam powiedzieć o rezultacie? Jest on tak duchowo wzniosły, że nie można tego wyrazić słowami. Taka osoba jest wiecznie wyzwolonym towarzyszem Pana, a jej ciało jest całkowicie uduchowione. Chociaż można ją zobaczyć materialnymi oczyma, jest usytuowana transcendentalnie i wszystkie jej czynności są duchowe. Uważa się, że z woli Krsny taki bhakta ma duchowe ciało.

Antya 05.51 "Śrila Ramananda Raya jest usytuowany na ścieżce spontanicznej miłości do Boga. Dlatego ma ciało duchowe, a jego umysł nie ulega materialnym wpływom.

Antya 05.52 "Ja też słucham o Krsnie od Ramanandy Rayi. Jeśli chcesz słuchać takich tematów, idź do niego ponownie.

Antya 05.53 "Możesz powołać się na Mnie mówiąc: 'On wysłał mnie do ciebie, bym posłuchał o Panu Krsnie.'

Antya 05.54 "Idź tam szybko, póki jest on w pokoju gościnnym." Słysząc to Pradyumna Miśra natychmiast wyruszył.

Antya 05.55 Pradyumna Miśra poszedł do Ramanandy Rayi, który złożył mu pełne szacunku pokłony i powiedział: "Rozkazuj mi, proszę. W jakim celu tu przybyłeś?"

Antya 05.56 Pradyumna Miśra odpowiedział: "Śri Caitanya Mahaprabhu wysłał mnie do ciebie, bym posłuchał tematów dotyczących Pana Krsny."

Antya 05.57 Słysząc to Ramananda Raya pogrążył się w ekstatycznej miłości i z wielką transcendentalną przyjemnością zaczął mówić.

Antya 05.58 "Stosując się do instrukcji Śri Caitanyi Mahaprabhu przyszedłeś, by posłuchać o Krsnie. To wielkie szczęście dla mnie. Jakże inaczej uzyskałbym taką sposobność?"

Antya 05.59 Mówiąc to Śri Ramananda Raya wziął Pradyumnę Miśrę w ustronne miejsce i zapytał: "Jakiego rodzaju krsna-katha chcesz usłyszeć ode mnie?"

Antya 05.60 Pradyumna Miśra odpowiedział: "Przedstaw mi łaskawie te same tematy, o których mówiłeś w Vidyanagarze.

Antya 05.61 "Ty jesteś nauczycielem nawet Śri Caitanyi Mahaprabhu, nie mówiąc już o innych. Ja jestem tylko żebrzącym braminem, ty zaś moim obrońcą i żywicielem.

Antya 05.62 "Nie wiem, jak zapytać, gdyż nie wiem, co jest dobre, a co złe. Widząc, jak ubogą mam wiedzę, powiedz łaskawie ze swej dobrej woli wszystko, co jest dla mnie korzystne."

Antya 05.63 Skutkiem tego Ramananda Raya zaczął stopniowo mówić na tematy dotyczące Krsny. Tak więc wzburzył się ocean transcendentalnego smaku tych tematów.

Antya 05.64 Sam zaczął stawiać pytania, a następnie odpowiadał na nie, przedstawiając rozstrzygające stwierdzenia. Nadeszło popołudnie, a tematom tym wciąż nie było końca.

Antya 05.65 Mówca mówił, zaś słuchacz słuchał, i obaj byli pogrążeni w ekstatycznej miłości. W ten sposób zapomnieli o swej cielesnej świadomości. Jak zatem mogli dostrzec schyłek dnia?

Antya 05.66 Sługa powiadomił ich: "Dzień już się skończył." Wtedy Ramananda Raya zakończył swe rozważania o Krsnie.

Antya 05.67 Ramananda Raya okazał wielki szacunek Pradyumnie Miśrze i pożegnał go. Pradyumna Miśra powiedział: "Bardzo mnie usatysfakcjonowałeś." Następnie zaczął tańczyć.

Antya 05.68 Po powrocie do domu Pradyumna Miśra wykąpał się i zjadł posiłek. Wieczorem zaś przyszedł zobaczyć lotosowe stopy Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Antya 05.69 Bardzo szczęśliwy wielbił lotosowe stopy Śri Caitanyi Mahaprabhu. Pan zapytał: "Słuchałeś tematów o Krsnie?"

Antya 05.70 Pradyumna Miśra powiedział: "Mój drogi Panie, sprawiłeś, że jestem Ci niezmiernie zobowiązany, gdyż zatopiłeś mnie w oceanie nektaru rozmów o Krsnie.

Antya 05.71 "Nie potrafię właściwie opisać rozmów Ramanandy Rayi, jako że nie jest on zwykłą ludzką istot. Jest w pełni pochłonięty służbą oddania dla Pana.

Antya 05.71 Znaczenie: Guru, czyli mistrza duchowego, nie wolno uważać za zwykłą ludzką istotę (gurusu nara-matih). Kiedy Ramananda Raya przemówił do Pradyumny Miśry, ten zorientował się, że Ramananda Raya nie był zwykłą istotą ludzką. Osoba duchowo zaawansowana, która działa z autorytetem, jako mistrz duchowy, mówi tak, jak nakazuje z wewnątrz Najwyższa Osoba Boga. Tak więc to nie ona sama mówi. Kiedy mówi czysty bhakta czy mistrz duchowy, należy przyjmować to jako bezpośrednią wypowiedź Najwyższej Osoby Boga w systemie parampara.

Antya 05.72 "Jest jeszcze inna rzecz, którą Ramananda Raya mi powiedział. 'Nie uważaj mnie za mówcę w tych rozmowach o Krsnie.

Antya 05.73 "'Cokolwiek mówię, są to słowa Samego Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu. A ja niczym strunowy instrument wibruję, cokolwiek On nakazuje mi mówić.

Antya 05.74 "'W ten to sposób Pan mówi przez moje usta, by głosić kult świadomości Krsny. Któż w tym świecie zrozumie tę rozrywkę Pana?'

Antya 05.75 "To, co usłyszałem od Ramanandy Rayi, jest niczym ocean nektaru rozmów o Krsnie. Nawet półbogowie, począwszy od Pana Brahmy, nie mogą zrozumieć wszystkich tych tematów.

Antya 05.76 "Mój drogi Panie, spowodowałeś, że piję ten transcendentalny nektar krsna-katha. Dlatego życie po życiu jestem zaprzedany Twoim lotosowym stopom."

Antya 05.77 Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział: "Ramananda Raya jest źródłem wszelkiej pokory. Dlatego własne słowa przypisał inteligencji kogoś innego.

Antya 05.78 "Jest to naturalna właściwość zaawansowanych w służbie oddania. Oni sami nie mówią o swoich dobrych cechach."

Antya 05.79 Opisałem zaledwie część transcendentalnych przymiotów Ramanandy Rayi, które ujawniły się, gdy instruował on Pradyumnę Miśrę.

Antya 05.80 Chociaż Ramananda Raya był głową rodziny, nie podlegał kontroli sześciu rodzajów cielesnych przemian. I choć pozornie był człowiekiem interesu, udzielał rad nawet osobom w wyrzeczonym porządku życia.

Antya 05.80 Znaczenie: Śri Ramananda Raya pozornie wydawał się być grhasthą znajdującym się pod wpływem zewnętrznej, materialnej energii, nie zaś panującym nad sobą brahmacarinem, vanaprasthą czy sannyasinem. Grhasthowie (osoby, które założyły rodzinę) będący pod wpływem energii zewnętrznej podejmują życie rodzinne, aby czerpać zmysłową przyjemność. Lecz transcendentalnie usytuowany Vaisnava, nawet jeśli gra rolę grhasthy, nie ulega wpływom zmysłów zgodnie z materialną regułą Pana polegającą na sześciu rodzajach cielesnych przemian (kama, krodha, lobha, moha, mada i matsarya). Tak więc chociaż Śrila Ramananda Raya działał jako grhastha i uznawano go za zwykłego człowieka interesu, zawsze pogrążony był w transcendentalnych rozrywkach Pana Krsny. Dlatego jego umysł znajdował się na platformie duchowej i jedynym tematem, który go interesował, był Krsna. Ramananda Raya nie należał do impersonalistów Mayavadi czy materialnych logików, którzy przeciwstawiają się zasadom transcendentalnych rozrywek Pana Krsny. Był już duchowo usytuowany w porządku wyrzeczonego życia, tak więc dzięki duchowej mocy był w stanie przemienić piasek w złoto, czyli innymi słowy, wznieść jakąś osobę z pozycji materialnej na duchową.

Antya 05.81 Aby ukazać transcendentalne przymioty Ramanandy Rayi, Śri Caitanya Mahaprabhu wysłał do niego Pradyumnę Miśrę, żeby ten posłuchał, jak mówi on o Krsnie.

Antya 05.82 Najwyższa Osoba Boga, Śri Caitanya Mahaprabhu, bardzo dobrze wie, jak ukazywać cechy Swoich bhaktów. Tak więc, działając niczym artysta malarz, dokonuje tego na różne sposoby i poczytuje to Sobie za osobistą korzyść.

Antya 05.83 Pan Caitanya Mahaprabhu ma jeszcze jedną znamienną cechę. O bhaktowie, posłuchajcie uważnie, jak manifestuje Swe bogactwo i znamienne cechy, choć są one nadzwyczaj głębokie.

Antya 05.84 Aby pokonać fałszywą dumę tak zwanych wyrzeczonych i wielkich uczonych, szerzy On prawdziwe zasady religijne, nawet za pośrednictwem śudry, czyli należącego do czwartej klasy człowieka niskiego pochodzenia.

Antya 05.84 Znaczenie: Gdy jakiś człowiek jest bardzo wykształcony w Vedanta-sutrach, słynie jako pandita, czyli wielki uczony. Tę kwalifikację przypisuje się na ogół braminom i sannyasinom. Sannyasa, wyrzeczony porządek życia, jest najwyższą pozycją dla bramina, członka najwyższej z czterech varn, (bramin, ksatriya, vaiśya i śudra). Według powszechnie panującej opinii, osoba narodzona w rodzinie bramina, poddana odpowiednim procesom oczyszczającym i właściwie inicjowana przez mistrza duchowego, jest autorytetem w literaturze wedyjskiej. Gdy taka osoba przyjmie porządek sannyasy, dochodzi do najwyższej pozycji. Przyjmuje się, że bramin jest mistrzem duchowym trzech pozostałych varn, mianowicie: ksatriyów, vaiśyów i śudrów, a sannyasina uważa się za mistrza duchowego nawet wzniosłych braminów.

Bramini i sannyasini są zazwyczaj bardzo dumni ze swych duchowych pozycji. Aby więc ukrócić ich fałszywą dumę, Śri Caitanya Mahaprabhu głosił świadomość Krsny za pośrednictwem Ramanandy Rayi, który nie należał ani do wyrzeczonego porządku, ani nie narodził się jako bramin. Śri Ramananda Raya był grhasthą należącym do klasy śudrów, a jednak Śri Caitanya Mahaprabhu sprawił, że był on mistrzem uczącym Pradyumnę Miśrę, wysoce kwalifikowanego bramina, który przyszedł na świat w rodzinie bramińskiej. Nawet sam Śri Caitanya Mahaprabhu, choć należał do wyrzeczonego porządku życia, przyjmował instrukcje od Śri Ramanandy Rayi. W ten to sposób Śri Caitanya Mahaprabhu ukazywał Swe bogactwo za pośrednictwem Śri Ramanandy Rayi. Na tym polega szczególne znaczenie tego wydarzenia.

Zgodnie z filozofią Śri Caitanyi Mahaprabhu, yei krsna-tattva-vetta, sei 'guru' haya: mistrzem duchowym może zostać każdy, kto posiadł wiedzę o Krsnie, bez względu na to, czy jest braminem lub sannyasinem, czy też nie. Zwykli ludzie nie potrafią zrozumieć istoty śastr, ani też nie mogą zrozumieć czystego charakteru, zachowania i zdolności ścisłych zwolenników zasad Śri Caitanyi Mahaprabhu. Ruch świadomości Krsny stwarza czystych, wzniosłych Vaisnavów nawet wśród tych, którzy pochodzą z rodzin uważanych za gorsze od śudrów. Jest to dowód na to, że Vaisnava może pojawić się w jakiejkolwiek rodzinie, co potwierdza Śrimad-Bhagavatam:

kirata-hunandhra-pulinda-pulkaśa

abhira-śumbha yavanah khasadayah

ye 'nye ca papa yad-apaśrayaśrayah

śudhyanti tasmai prabhavisnave namah

"Pan jest najwyższą siłą i dlatego też nawet mieszkańcy prowincji Kirata, Huna, Andhra, Pulinda, Pulkaśa, Abhira, Śumbha, Yavana, ludzie z plemienia Khasa i inne osoby przyzwyczajone do grzesznego działania, mogą oczyścić się przez przyjęcie schronienia u bhaktów Pana. Pragnę złożyć Mu pełne szacunku pokłony." (Bhag. 2.4.18) Dzięki łasce Najwyższego Pana Visnu można całkowicie się oczyścić, głosić świadomość Krsny i zostać mistrzem duchowym całego świata. Zasadę tę uznaje cała literatura wedyjska. Z autorytatywnych śastr można przytaczać dowody obrazujące, że osoba niskiego pochodzenia może zostać mistrzem duchowym całego świata. Śri Caitanya Mahaprabhu powinien być uważany za najbardziej wspaniałomyślną osobistość, gdyż rozdaje prawdziwą istotę wedyjskich śastr każdemu, kto uzyskuje kwalifikacje zostając Jego szczerym sługą.

Antya 05.85 Śri Caitanya Mahaprabhu uczył o służbie oddania, ekstatycznej miłości i Prawdzie Absolutnej, mówcą czyniąc Ramanandę Rayę, grhasthę niskiego pochodzenia. A następnie Sam Śri Caitanya Mahaprabhu, wzniosły bramin i sannyasin, oraz Pradyumna Miśra, oczyszczony bramin, zostali słuchaczami Ramanandy Rayi.

Antya 05.85 Znaczenie: Śrila Bhaktivinoda Thakura mówi w swojej Amrta-pravaha-bhasyi, że sannyasini w linii wywodzącej się od Śankaracaryi zawsze myślą, iż spełnili wszystkie obowiązki braminów i, co więcej, że są naturalnymi mistrzami duchowymi całego wszechświata, jako że zrozumieli istotę Vedanta-sutry i zostali sannyasinami. Podobnie, osoby przychodzące na świat w rodzinach braminów także myślą, że skoro spełniają rytualne ceremonie polecane w Vedach i przestrzegają zasad smrti, to jedynie one mogą zostać mistrzami duchowymi społeczeństwa. Ci bardzo wzniośli bramini sądzą, że jeśli ktoś nie narodzi się w rodzinie bramińskiej, nie może zostać mistrzem duchowym i uczyć Prawdy Absolutnej. Aby ukrócić dumę tych dziedzicznych braminów i sannyasinów Mayavadi, Śri Caitanya Mahaprabhu dowiódł, że osoba taka jak Ramananda Raya, choć pochodząca z rodziny śudrów i usytuowana w aśramie grhastha, może zostać mistrzem duchowym takich wzniosłych osobistości jak On Sam i Pradyumna Miśra. Jest to zasada kultu Vaisnava, jak dowodzą nauki Śri Caitanyi Mahaprabhu. Osoba, która wie, co jest duchowe, a co materialne, i która niezachwianie stoi na pozycji duchowej, może zostać jagad-guru, czyli mistrzem duchowym całego świata. Nie można zostać jagad-guru po prostu ogłaszając się nim, bez znajomości podstawowych zasad stania się jagad-guru. Nawet ludzie, którzy nigdy nie zastanawiają się nad tym, czym jest jagad-guru, i nigdy nie rozmawiają z innymi, zostają nadętymi sannyasinami i głoszą, że są jagad-guru. To nie podobało się Śri Caitanyi Mahaprabhu. Jagad-guru może zostać ten, kto posiadł wiedzę o Krsnie i ma pełne kwalifikacje w życiu duchowym. Tak więc Śri Caitanya Mahaprabhu osobiście pobierał nauki u Śri Ramanandy Rayi i wysłał też do niego po nauki Pradyumnę Miśrę, wzniosłego bramina.

Antya 05.86 Śri Caitanya Mahaprabhu ukazał chwały świętego imienia Pana za pośrednictwem Haridasa Thakury, który narodził się w rodzinie muzułmańskiej. Podobnie, istotę służby oddania ukazał za pośrednictwem Sanatany Gosvamiego, który uprzednio został niemalże przemieniony w muzułmanina.

Antya 05.87 Za pośrednictwem Śrila Rupy Gosvamiego ukazał też w pełni ekstatyczną miłość i transcendentalne rozrywki Vrndavany. Biorąc to wszystko pod uwagę, któż może zrozumieć niezgłębione plany Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu?

Antya 05.88 Czyny Śri Caitanyi Mahaprabhu są niczym ocean nektaru. Nawet kropla tego oceanu może zalać całe trzy światy.

Antya 05.88 Znaczenie: Zalanie wszechświatów nektarem to cel rozrywek Śri Caitanyi Mahaprabhu. Jak było to możliwe, ukazał najpierw Śrila Raghunatha Gosvami, a później Thakura Narottama dasa i Śyamananda Gosvami. Każdy z nich reprezentował łaskę Śri Caitanyi Mahaprabhu, a teraz ta sama łaska zalewa cały świat za pośrednictwem ruchu świadomości Krsny. Obecny ruch świadomości Krsny nie różni się od rozrywek spełnianych przez Śri Caitanyę Mahaprabhu, kiedy był On obecny osobiście, gdyż przestrzega tych samych zasad i niezawodnie wykonuje te same czynności.

Antya 05.89 O bhaktowie, codziennie rozkoszujcie się nektarem Śri Caitanya-caritamrty i rozrywek Śri Caitanyi Mahaprabhu, jako że robiąc to można pogrążyć się w transcendentalnym szczęściu i pełnej wiedzy o służbie oddania.

Antya 05.90 Tak oto w otoczeniu Swych towarzyszy, czystych wielbicieli, Pan Śri Caitanya Mahaprabhu cieszył się transcendentalnym szczęściem w Jagannatha Puri [Nilacali], na wiele sposobów głosząc kult bhakti.

Antya 05.91 Pewien bramin z Bengalu napisał sztukę o znamiennych cechach Śri Caitanyi Mahaprabhu i przybył z rękopisem, by nakłonić Pana do wysłuchania tego.

Antya 05.92 Bramin ten był znajomym Bhagavana Acaryi, jednego z bhaktów Śri Caitanyi Mahaprabhu. Tak więc po spotkaniu Bhagavana Acaryi w Jagannatha Puri bramin ów zamieszkał w jego domu.

Antya 05.93 Najpierw bramin skłonił do słuchania swojej sztuki Bhagavana Acaryę. Później do Bhagavana Acaryi przyłączyło się wielu innych bhaktów i słuchali razem.

Antya 05.94 Wszyscy Vaisnavowie chwalili sztukę mówiąc: "Bardzo dobra, bardzo dobra." Pragnęli też, by wysłuchał jej Śri Caitanya Mahaprabhu.

Antya 05.95 Zgodnie z uświęconym zwyczajem każdy, kto skomponował pieśń, werset, utwór literacki czy poemat o Śri Caitanyi Mahaprabhu, musiał najpierw dać swoje dzieło Svarupie Damodarze Gosvamiemu, by go wysłuchał.

Antya 05.96 I jeśli Svarupa Damodara zaaprobował ten utwór, można go było przedstawić do wysłuchania Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Antya 05.97 Jeśli byłby tam ślad nakładania się transcendentalnych smaków w sposób sprzeczny z zasadami kultu bhakti, Śri Caitanya Mahaprabhu nie zniósłby tego i bardzo by się rozgniewał.

Antya 05.97 Znaczenie: Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura cytuje z Bhakti-rasamrta-sindhu (Uttara-vibhaga, Dziewiąta Fala, 1-3, 20, 22, 24) taką oto definicję rasabhasy:

purvam evanuśistena vikala rasa-laksana

rasa eva rasabhasa rasajnair anukirtitah

syus tridhoparasaś canu- rasaś caparasaś ca te

uttama madhyamah proktah kanisthaś cety ami kramat

praptaih sthayi-vibhavanu- bhavadyais tu virupatam

śantadayo rasa eva dvadaśoparasa matah

bhaktadibhir vibhavadyaih krsna-sambandha-varjitaih

rasa hasyadayah sapta śantaś canurasa matah

krsna-tat-pratipaksaś ced visayaśrayatam gatah

hasadinam tada te 'tra prajnair aparasa matah

bhavah sarve tadabhasa rasabhasaś ca kecana

ami prokta rasabhijnaih sarve 'pi rasanad rasah

Zaawansowani bhaktowie, którzy wiedzą, jak rozkoszować się transcendentalnymi smakami, nazywają rasabhasą, smakiem nachodzącym na inny, ten smak, który chwilowo wydaje się transcendentalny, lecz zaprzecza smakom wyrażonym uprzednio, i w którym brakuje pewnych niezbędnych smakowi elementów. Takie smaki są określane mianem uparasa (podsmaków), anurasa (imitacji transcendentalnych smaków) i aparasa (przeciwnych transcendentalnych smaków). Tak więc nakładanie się transcendentalnych smaków opisano w kategoriach stopnia pierwszego, drugiego czy trzeciego. Gdy dwanaście smaków, takich jak: neutralność, służenie i przyjaźń, charakteryzuje się przeciwnymi ekstazami sthayi-bhava, vibhava i anubhava, wówczas smaki te znane są jako uparasa, podsmaki. Kiedy bhaktowie i nastroje nie związane bezpośrednio z Krsną i służbą oddania w ekstatycznej miłości stwarzają siedem pośrednich smaków transcendentalnych i uschnięty smak neutralności, wtedy smaki te są opisywane jako anurasa, imitacja smaków. Jeśli Krsna i Jego wrogowie, którzy żywią wobec Niego uczucia sprzeciwu są odpowiednio obiektem i siedzibami smaku śmiechu, wówczas wynikające z tego uczucia są nazywane aparasą, smakami sprzecznymi. Znawcy w rozróżnianiu smaków przyjmują czasem pewne nakładanie się transcendentalnych smaków (rasabhasę) za rasy, ponieważ są one przyjemne i w dobrym guście. Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura mówi, paraspara-vairayor yadi yogas tada rasabhasah: "Kiedy zachodzą na siebie dwa sprzeczne transcendentalne smaki, stwarzają one rasabhasę, czyli nakładanie się transcendentalnych smaków."

Antya 05.98 Dlatego Śri Caitanya Mahaprabhu nie słuchał niczego, zanim tego nie wysłuchał Svarupa Damodara. Pan uczynił z tej etykiety zasadę regulującą.

Antya 05.99 Bhagavan Acarya tymi oto słowy zwrócił się do Svarupy Damodary Gosvamiego o wydanie oceny: "Pewien porządny bramin przygotował sztukę o Śri Caitanyi Mahaprabhu. Utwór ten wydaje się nadzwyczaj dobrze skomponowany.

Antya 05.100 "Najpierw ty posłuchaj tego utworu i jeśli twój umysł go zaakceptuje, wtedy poproszę Śri Caitanyę Mahaprabhu, aby go wysłuchał."

Antya 05.101 Svarupa Damodara odpowiedział: "Drogi Bhagavanie Acaryo, jesteś bardzo liberalnym chłopcem pasterzem. Czasami budzi się w tobie pragnienie słuchania wszelkiego rodzaju poezji.

Antya 05.102 "W utworach tak zwanych poetów istnieje zazwyczaj możliwość nakładania się transcendentalnych smaków. Gdy w ten sposób smaki są sprzeczne z ostatecznym zrozumieniem, nikt nie lubi słuchać takiej poezji.

Antya 05.102 Znaczenie: Yadva-tadva kavi odnosi się do każdego, kto pisze poezję nie wiedząc, jak to robić. Pisanie poezji, a zwłaszcza poezji dotyczącej konkluzji Vaisnava, jest bardzo trudne. Jeśli ktoś pisze poezję nie posiadając odpowiedniej wiedzy, istnieje wszelkie prawdopodobieństwo, że smaki będą się nakładały. A kiedy ma to miejsce, żaden wykształcony czy zaawansowany Vaisnava nie będzie chciał tego słuchać.

Antya 05.103 "Tak zwany poeta, który nie ma żadnej wiedzy o transcendentalnych smakach i ich nakładaniu się, nie może przepłynąć oceanu konkluzji służby oddania.

Antya 05.104-105 "Poeta, który nie zna ustalonych zasad gramatycznych, słabo zna metaforyczne ozdoby, szczególnie te stosowane w sztukach dramatycznych, i nie wie, jak przedstawić rozrywki Pana Krsny, jest potępiony. A poza tym rozrywki Śri Caitanyi Mahaprabhu są szczególnie trudne do zrozumienia.

Antya 05.106 "Rozrywki Pana Krsny i Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu może opisać ten, kto uznał lotosowe stopy Śri Caitanyi Mahaprabhu za swoje serce i duszę.

Antya 05.107 "Słuchanie poezji osoby, która nie ma transcendentalnej wiedzy i pisze o związkach między mężczyzną i kobietą, sprowadza po prostu nieszczęście. Natomiast słuchanie słów bhakty całkowicie pogrążonego w ekstatycznej miłości jest przyczyną wielkiego szczęścia.

Antya 05.107 Znaczenie: Gramya-kavi odnosi się do poety czy pisarza takiego jak autorzy powieści i innej beletrystyki, którzy piszą jedynie o związkach między mężczyzną i kobietą. Jednakże vidagdha-atmiya-vakya odnosi się do słów pisanych przez bhaktę, który całkowicie zrozumiał czystą służbę oddania. Tacy bhaktowie, przestrzegający systemu parampara, są czasami opisywani jako sajatiyaśaya-snigdha, czyli "sprawiający przyjemność ludziom takiego samego pokroju." I bhaktowie z wielką radością akceptują jedynie poezję oraz inne dzieła takich bhaktów.

Antya 05.108 "Standard pisania dramatów ustanowił Rupa Gosvami. Gdy bhakta słucha wstępów do jego dwóch sztuk dramatycznych, wzmagają one jego transcendentalną przyjemność."

Antya 05.109 Mimo wyjaśnienia Svarupy Damodary Gosvamiego, Bhagavan Acarya poprosił: "Proszę, wysłuchaj tego dramatu raz. Jeśli posłuchasz, będziesz mógł ocenić, czy jest dobry czy też zły."

Antya 05.110 Bhagavan Acarya przez dwa czy trzy dni bez przerwy prosił Svarupę Damodarę Gosvamiego o wysłuchanie tej poezji. Z powodu jego powtarzających się próśb Svarupa Damodara Gosvami zapragnął usłyszeć poezję napisaną przez bramina z Bengalu.

Antya 05.111 Svarupa Damodara Gosvami usiadł wraz z innymi bhaktami, by posłuchać tej poezji, a wtedy poeta zaczął czytać werset wprowadzający.

Antya 05.112 "Najwyższa Osoba Boga przyjął złotą karnację i został duszą ciała zwanego Panem Jagannathem, którego kwitnące lotosowe oczy są szeroko otwarte. Tak oto pojawił się on w Jagannatha Puri i tchnął życie w tępą materię. Oby ten Pan, Śri Krsna Caitanyadeva, obdarzył was wszystkich szczęściem."

Antya 05.113 Gdy wszyscy tam obecni usłyszeli ten werset, pochwalili poetę, lecz Svarupa Damodara Gosvami poprosił go: "Wyjaśnij łaskawie ten werset."

Antya 05.114 Poeta powiedział: "Pan Jagannatha jest najpiękniejszym ciałem, zaś Śri Caitanya Mahaprabhu, który jest nadzwyczaj poważny, jest właścicielem tego ciała.

Antya 05.114 Znaczenie: Śariri odnosi się do osoby, która posiada śarira, czyli ciało. Jak oznajmia Bhagavad-gita:

dehino 'smin yatha dehe kaumaram yauvanam jara

tatha dehantara-praptir dhiras tatra na muhyati

"Tak jak wcielona dusza bezustannie wędruje w tym ciele, od wieku chłopięcego poprzez młodość aż do starości, podobnie przechodzi ona w inne ciało po śmierci. Zmiany takie nie zwodzą osoby zrównoważonej." (Bg. 2.13) W przypadku zwykłej żywej istoty w materialnej egzystencji istnieje podział czy różnica między ciałem a jego właścicielem. Jednakże w egzystencji duchowej taki podział nie istnieje, gdyż ciało jest samym właścicielem, a właściciel jest samym ciałem. W egzystencji duchowej wszystko musi być duchowe. Zatem nie ma takiej różnicy między ciałem a jego właścicielem.

Antya 05.115 "Śri Caitanya Mahaprabhu pojawił się tutaj w Nilacali [Jagannatha Puri], by uduchowić cały tępy materialny świat."

Antya 05.116 Słysząc to, wszyscy tam obecni byli bardzo szczęśliwi. Lecz Svarupa Damodara, który sam jeden był bardzo zmartwiony, zaczął mówić w wielkim gniewie.

Antya 05.117 "Jesteś głupcem", powiedział. "Ściągnąłeś na siebie nieszczęście, ponieważ nie masz wiedzy o istnieniu dwóch Panów, Jagannatha-devy i Śri Caitanyi Mahaprabhu, ani też nie masz w Nich wiary.

Antya 05.118 "Pan Jagannatha jest całkowicie duchowy i pełen transcendentalnego szczęścia. Ale ty porównałeś go do tępego, ulegającego zniszczeniu ciała złożonego z bezwładnej, zewnętrznej energii Pana.

Antya 05.118 Znaczenie: Jeśli ktoś myśli, że forma Pana Jagannatha jest jakimś bożkiem wykonanym z drewna, sprowadza na siebie nieszczęście. Zgodnie ze wskazówkami Padma Purany: arcye visnau śila-dhih..... yasya va naraki sah. Tak więc ten, kto myśli, że ciało Pana Jagannatha jest wykonane z materii i odróżnia ciało Pana Jagannatha od Jego duszy, jest potępiony, gdyż jest bluźniercą. Czysty bhakta, który ma wiedzę o świadomości Krsny, nie czyni różnicy między Panem Jagannathem a Jego ciałem. Wie, że są oni identyczni, tak jak Pan Krsna i Jego dusza są jednym i tym samym. Gdy nasze oczy zostaną oczyszczone dzięki służbie oddania spełnianej na platformie duchowej, wówczas rzeczywiście możemy pojąć, że Pan Jagannatha i Jego ciało są całkowicie duchowe. Tak więc zaawansowany bhakta nie sądzi, by wielbione Bóstwo miało w ciele duszę, tak jak jakaś zwykła ludzka istota. Nie ma różnicy między ciałem a duszą Pana Jagannatha, ponieważ jest On sac-cid-ananda-vigraha, zupełnie jak ciało Krsny jest sac-cid-ananda-vigraha. Nie ma w istocie różnicy między Panem Jagannathem a Śri Caitanyą Mahaprabhu, lecz nieświadomy poeta z Bengalu zastosował wobec ciała Pana Śri Jagannatha materialne rozróżnienie.

Antya 05.119 "Sądzisz, że Śri Caitanya Mahaprabhu, który jest Najwyższą Osobą Boga posiadającym w pełni sześć bogactw, znajduje się na poziomie zwykłej ludzkiej istoty. Zamiast przyjąć Go za najwyższy ogień, uznałeś Go za iskrę."

Antya 05.119 Znaczenie: Upanisady mówią, yathagner visphulinga vyuccaranti: żywe istoty są niczym iskry ognia, zaś Jego Wysokość Najwyższa Osoba Boga jest uważany za oryginalny potężny ogień. Gdy słuchamy tego śruti-vakya, czyli przesłania Ved, powinniśmy zrozumieć różnicę między Najwyższym Panem Krsną a żywymi istotami. Jednakże osoba kontrolowana przez energię zewnętrzną nie potrafi zrozumieć tej różnicy. Taka osoba nie może pojąć, że Najwyższa Osoba Boga jest oryginalnym wielkim ogniem, natomiast żywe istoty są po prostu małymi ułamkowymi cząstkami Najwyższej Osoby Boga. Jak Krsna mówi w Bhagavad-gicie (15.7):

mamaivamśo jiva-loke jiva-bhutah sanatanah

manah sasthanindriyani prakrti-sthani karsati

"Żywe istoty w tym uwarunkowanym świecie są Moimi wiecznymi, fragmentarycznymi cząstkami. I właśnie to uwarunkowane życie jest przyczyną ich ciężkiej walki z sześcioma zmysłami, łącznie z umysłem."

Istnieje różnica między ciałem a duszą żywej istoty będącej w egzystencji materialnej, ale ponieważ Śri Caitanya Mahaprabhu i Pan Jagannatha nie mają materialnych ciał, zatem Ich ciała nie różnią się od Ich dusz. Na platformie duchowej ciało i dusza są tożsame; nie ma między nimi różnicy. Jak stwierdza Śrimad-Bhagavatam:

etad iśanam iśasya prakrti-stho 'pi tad-gunaih

na yujyate sadatma-sthair yatha buddhis tad-aśraya

"Na tym polega boskość Osoby Boga. Nie podlega On cechom natury materialnej, choć ma z nimi styczność. Podobnie bhaktowie, którzy przyjęli schronienie Pana, są wolni od wpływu materialnych cech." (Bhag. 1.11.38) Jego Wysokość Najwyższa Osoba Boga, Krsna, nie podlega wpływowi trzech cech natury materialnej. W rzeczywistości Jego bhaktowie również nie są zanieczyszczeni oddziaływaniem energii zewnętrznej, gdyż angażują się w służbę dla Jego Wysokości. Nawet samo ciało bhakty uduchawia się, tak jak żelazny pręt włożony w ogień uzyskuje takie same cechy jak ogień, ponieważ rozpala się do czerwoności i natychmiast pali wszystko, czego dotknie. Dlatego ów poeta z Bengalu popełnił wielką obrazę traktując ciało Pana Jagannatha i Pana Jagannatha, Najwyższą Osobę Boga, jako dwie odrębne istoty, materialną i duchową, tak jakby Pan był zwykłą żywą istotą. Pan zawsze jest mistrzem energii materialnej. Nie jest zatem skazany na okrycie materialną energią niczym jakaś zwykła żywa istota.

Antya 05.120 Svarupa Damodara mówił dalej: "Ponieważ popełniłeś obrazę wobec Pana Jagannatha i Śri Caitanyi Mahaprabhu, czeka cię piekło. Nie wiesz, jak opisywać Prawdę Absolutną, niemniej jednak usiłowałeś to robić. Dlatego zostaniesz potępiony.

Antya 05.120 Znaczenie: Ów bramin poeta z Bengalu był bluźniercą w mniemaniu Svarupy Damodary Gosvamiego, bo choć nie miał wiedzy o Prawdzie Absolutnej, niemniej jednak usiłował ją opisać. Bengalski poeta dopuścił się zniewagi tak wobec Śri Caitanyi Mahaprabhu, jak i wobec Pana Jagannatha. Ponieważ dokonał rozróżnienia na ciało Pana Jagannatha i Jego duszę oraz ponieważ oznajmił, że Pan Śri Caitanya Mahaprabhu różni się od Pana Jagannatha, popełnił obrazę wobec Nich obu. A-tattva-jna odnosi się do tego, kto nie ma wiedzy o Prawdzie Absolutnej lub tego, kto wielbi swe ciało jako Najwyższą Osobę Boga. Jeśli ahangrahopasaka-mayavadi, osoba zaangażowana w działania dla swej przyjemności czy osoba zainteresowana jedynie zadowalaniem zmysłów, opisuje Prawdę Absolutną, natychmiast staje się bluźniercą.

Antya 05.121 "Jesteś w kompletnym złudzeniu, gdyż odróżniłeś ciało Jego Wysokości [Pana Jagannatha czy Śri Caitanyi Mahaprabhu] od Jego duszy. A to jest wielką obrazą.

Antya 05.121 Znaczenie: Gdy ktoś widzi różnicę między ciałem i duszą Najwyższej Osoby Boga, natychmiast staje się bluźniercą. Ponieważ żywe istoty w świecie materialnym są zazwyczaj okryte materialnymi ciałami, zatem ciało i dusza zwykłej ludzkiej istoty nie mogą być identyczne. Najwyższy Pan obdarza nas owocami naszych czynów, ponieważ jest Panem rezultatów działania dla przyjemności. Jest też przyczyną wszystkich przyczyn i mistrzem energii materialnej. Dlatego jest najwyższym. Jednak zwykła żywa istota w swym materialnym stanie cieszy się rezultatami własnych działań dla zysku i dlatego dostaje się pod ich wpływ. Nawet na wyzwolonym etapie tożsamości brahma-bhuta angażuje się on w służbę dla Jego Wysokości. Tak więc istnieją różnice między zwykłą istotą ludzką a Najwyższym Panem. Karmici i jnani, którzy ignorują te różnice, popełniają obrazę wobec lotosowych stóp Najwyższej Osoby Boga.

Zwykła ludzka istota ma skłonność do uzależnienia się od energii materialnej, natomiast Jego Wysokość Najwyższa Osoba Boga - Śri Caitanya Mahaprabhu, Pan Krsna czy Pan Jagannatha - jest zawsze panem materialnej energii i dlatego nigdy nie podlega jej wpływom. Jego Wysokość Najwyższa Osoba Boga ma nieograniczoną duchową tożsamość; której nigdy nie można naruszyć, podczas gdy świadomość żywej istoty jest ograniczona i fragmentaryczna. Żywe istoty wiecznie są ułamkowymi cząstkami Najwyższej Osoby Boga (mamaivamśo jiva-loke jiva-bhutah sanatanah). Nie jest prawdą, że w uwarunkowanym życiu okrywa je energia materialna, ale gdy uwalniają się spod jej wpływu, stają się wówczas jednym z Najwyższą Osobą Boga. Tego rodzaju wyobrażenie jest obrazą. Zdaniem głupców Mayavadi, gdy Najwyższa Osoba Boga pojawia się w materialnym świecie, przyjmuje On materialne ciało. Ale Vaisnava wie doskonale, że w przypadku Krsny, Pana Jagannatha czy Śri Caitanyi Mahaprabhu - w odróżnieniu od zwykłych istot ludzkich - nie ma różnicy między ciałem a duszą. Nawet w świecie materialnym Pan zachowuje Swą duchową tożsamość. Dlatego Pan Krsna ukazał wszystkie bogactwa jeszcze w Swym ciele dziecka. Nie ma różnicy między ciałem a duszą Krsny; bez względu na to, czy jest w ciele dziecka czy młodzieńca, zawsze jest tożsamy ze Swym ciałem. Nawet jeśli Krsna pojawia się niczym zwykła istota ludzka, nigdy nie podlega zasadom i nakazom świata materialnego. Jest On svarat czyli całkowicie niezależny. Może pojawić się w tym materialnym świecie, lecz wbrew bluźnierczej konkluzji szkoły Mayavadi, nie ma materialnego ciała. W związku z tym można jeszcze raz odwołać się do wspomnianego powyżej wersetu ze Śrimad-Bhagavatam (1.11.38):

etad iśanam iśasya prakrti-stho 'pi tad-gunaih

na yujyate sadatma-sthair yatha buddhis tad-aśraya

Najwyższa Osoba Boga ma wieczne duchowe ciało. Jeśli ktoś próbuje odróżnić ciało Najwyższej Osoby Boga od Jego duszy, popełnia wielką obrazę.

Antya 05.122 "Nigdy nie ma różnicy między ciałem a duszą Najwyższej Osoby Boga. Jego własna tożsamość i ciało są zbudowane z pełnej szczęścia duchowej energii. Nie ma między nimi różnicy.

Antya 05.122 Znaczenie: Pan Krsna, syn Nandy Maharajy, jest advaya-jnana; innymi słowy, nie ma różnicy między Jego ciałem a duszą, gdyż Jego egzystencja jest całkowicie duchowa. Zgodnie z wersetem ze Śrimad-Bhagavatam zaczynającym się słowami vadanti tat tattva-vidas tattvam (1.2.11 ) Prawdę Absolutną zawsze trzeba pojmować z trzech punktów widzenia, jako Brahmana, Paramatmę i Bhagavana. Jednakże w odróżnieniu od obiektów świata materialnego Prawda Absolutna jest stale jedna i ta sama. Nie ma zatem różnicy między Jej ciałem a duszą. Dlatego Jej forma, imię, przymioty i rozrywki są zupełnie odmienne od tych w świecie materialnym. Powinniśmy doskonale wiedzieć, że nie ma różnicy między ciałem a duszą Najwyższej Osoby Boga. Gdy ktoś wyobraża sobie różnicę między Jego ciałem a duszą, zostaje bezzwłocznie uwarunkowany przez naturę materialną. A ponieważ człowiek w świecie materialnym dokonuje takich rozróżnień, jest określany jako baddha-jiva, dusza uwarunkowana.

Antya 05.123 "'Nigdy nie ma różnicy między ciałem a duszą Najwyższej Osoby Boga.'

Antya 05.123 Znaczenie: Cytat ten, który jest zawarty w Laghu-bhagavatamrcie (1.5.342), pochodzi z Kurma Purany.

Antya 05.124-125 "'O mój Panie, nie znam formy wyższej ponad Twoją obecną postać wiecznego szczęścia i wiedzy. W Twym bezosobowym blasku Brahmana w niebie duchowym nie zachodzą okolicznościowe zmiany, a wewnętrzna moc nie ulega degradacji. Podporządkowuję się Tobie, bo choć ja jestem dumny ze swego materialnego ciała i zmysłów, to Wasza Wysokość jest przyczyną manifestacji kosmicznej. Pomimo to jesteś wolny od wpływu materii. "'Ta obecna forma, czy jakakolwiek transcendentalna forma będąca ekspansją Najwyższej Osoby Boga, Śri Krsny, jest jednakowo pomyślna dla wszystkich wszechświatów. Ponieważ zamanifestowałeś tę wieczną osobową formę, o której medytują Twoi bhaktowie, składam Ci pełne szacunku pokłony. Ci, którym przeznaczone jest wejść na ścieżkę prowadzącą do piekła, z powodu spekulacji na tematy materialne lekceważą Twoją osobową formę.'

Antya 05.124-125 Znaczenie: Te wersety ze Śrimad-Bhagavatam (3.9.3, 4) wypowiedział Pan Brahma.

Antya 05.126 "Podczas gdy Krsna, Prawda Absolutna, Najwyższa Osoba Boga, pełen jest transcendentalnego szczęścia, ma w pełni wszystkie sześć duchowych bogactw i jest panem materialnej energii, niewielka uwarunkowana dusza, będąc ciągle nieszczęśliwą, jest sługą energii materialnej.

Antya 05.126 Znaczenie: Żywa istota jest wiecznie uwarunkowanym sługą energii materialnej, natomiast Krsna, Najwyższa Osoba Boga, jest panem tejże energii. Jak więc mogliby być na jednakowym poziomie? Nie da się ich porównać. Jego Wysokość zawsze jest w radosnym stanie transcendentalnego szczęścia, natomiast uwarunkowana dusza stale jest nieszczęśliwa z powodu kontaktu z energią materialną. Najwyższy Pan kontroluje materialną energię, a energia materialna kontroluje uwarunkowane dusze. Nie ma zatem porównania między Najwyższą Osobą Boga a zwykłymi żywymi istotami.

Antya 05.127 "'Najwyższa Osoba Boga, Najwyższy Kontroler, zawsze pełen jest transcendentalnego szczęścia, a towarzyszą Mu moce znane jako hladini i samvit. Natomiast uwarunkowana dusza jest stale okryta ignorancją i nękana trojakimi nieszczęściami życia. Jest zatem skarbnicą wszelkiego rodzaju cierpień."'

Antya 05.127 Znaczenie: Werset ten znajduje się w Bhavartha-dipice (1.7.6) Śridhary Svamiego, gdzie cytuje on Śri Visnusvamiego.

Antya 05.128 Słysząc to wyjaśnienie, wszyscy uczestnicy zgromadzenia zdumieli się. "Svarupa Damodara Gosvami powiedział szczerą prawdę", przyznali. "Ten bramin z Bengalu popełnił obrazę, niewłaściwie opisując Pana Jagannatha i Pana Śri Caitanyę Mahaprabhu."

Antya 05.129 Gdy bengalski poeta usłyszał, jak Svarupa Damodara go skarcił, był zawstydzony, pełen strachu i zdumiony. Będąc w rzeczywistości jak kaczor w towarzystwie białych łabędzi, nie potrafił nic powiedzieć.

Antya 05.130 Widząc jego strapienie, Svarupa Damodara Gosvami, który z natury jest bardzo życzliwy, udzielił poecie rady dla jego korzyści.

Antya 05.131 "Jeśli chcesz zrozumieć Śrimad-Bhagavatam", powiedział, "musisz zbliżyć się do samozrealizowanego Vaisnavy i słuchać od niego. Możesz to zrobić, gdy przyjmiesz całkowite schronienie u lotosowych stóp Śri Caitanyi Mahaprabhu."

Antya 05.131 Znaczenie: Svarupa Damodara Gosvami poucza tutaj poetę z Bengalu, by słuchał Śrimad-Bhagavatam od czystego Vaisnavy i od niego się uczył. Istnieje teraz, zwłaszcza w Indii, grupa zawodowych wykładowców Bhagavatam, dla których środkiem utrzymania jest chodzenie z wioski do wioski, z miasta do miasta, czytanie Bhagavatam i zbieranie daksina, czyli zapłaty, w postaci pieniędzy lub dóbr, w rodzaju parasoli, ubrań i owoców. Tak więc istnieje w chwili obecnej interes z Bhagavatam, z recytacjami zwanymi Bhagavata-saptaha, które trwają przez tydzień, chociaż Śrimad-Bhagavatam o tym nie wspomina. Śrimad-Bhagavatam nigdzie nie mówi, że Bhagavatam należy wysłuchać od profesjonalisty w przeciągu tygodnia. Mówi raczej (Bhag. 1.2.17): śrnvatam sva-kathah krsnah punya-śravana-kirtanah. Trzeba regularnie słuchać Śrimad-Bhagavatam od samozrealizowanego Vaisnavy. Dzięki takiemu słuchaniu stajemy się pobożni. Hrdy antahstho hy abhadrani vidhunoti suhrt-satam. Gdy tak regularnie i szczerze słuchamy Bhagavatam, nasze serce oczyszcza się z wszelkiego materialnego skażenia.

nasta-prayesv abhadresu nityam bhagavata-sevaya

bhagavaty uttama-śloke bhaktir bhavati naisthiki

"Przez regularne słuchanie Bhagavatam i dzięki pełnieniu służby dla czystego bhakty wszystko to, co kłopotliwe dla serca, zostaje prawie całkowicie zniszczone i służba miłości dla Osoby Boga, który jest wysławiany w transcendentalnych pieśniach, zostaje ustanowiona jako nieodwołalny fakt." (Bhag. 1.2.18)

To jest właściwy proces, lecz ludzie przywykli do tego, że zawodowi recytatorzy Bhagavatam wprowadzają ich w błąd. Dlatego Svarupa Damodara Gosvami uprzedza tutaj, że nie należy słuchać Śrimad-Bhagavatam od zawodowych recytatorów. Trzeba natomiast słuchać i poznawać Bhagavatam od samozrealizowanego Vaisnavy. Czasami widzi się, że gdy sannyasin Mayavadi czyta Bhagavatam, tłumy ludzi idą słuchać słownej żonglerki, która nie może obudzić ich drzemiącej miłości do Krsny. Niekiedy ludzie chodzą oglądać profesjonalne przedstawienia dramatyczne i ofiarowują pożywienie oraz pieniądze aktorom, którzy są ekspertami w bardzo skrupulatnym gromadzeniu takich ofiar. A rezultat jest taki, że słuchacze pozostają na tej samej pozycji grham andha-kupam, przywiązania rodzinnego, i nie budzą swojej miłości do Krsny.

Bhagavatam (7.5.30) mówi, matir na krsne paratah svato va mitho 'bhipadyeta grha-vratanam: grhavrata, ci, którzy są zdecydowani dalej podążać drogą materialistycznego życia, nigdy nie rozbudzą swej drzemiącej miłości do Krsny, gdyż słuchają Bhagavatam po to tylko, by umocnić się w życiu rodzinnym oraz osiągnąć szczęście w sprawach rodzinnych i seksie. Potępiając ten proces słuchania Bhagavatam od zawodowców, Svarupa Damodara Gosvami mówi, yaha, bhagavata pada vaisnavera sthane: "Aby zrozumieć Śrimad-Bhagavatam, trzeba zbliżyć się do samozrealizowanego Vaisnavy." Trzeba zdecydowanie unikać słuchania Bhagavatam od Mayavadi czy innego niewielbiciela, który po prostu prezentuje gramatyczną żonglerkę słowną, aby wypaczyć niektóre znaczenia tekstu, zebrać pieniądze od naiwnej publiczności i w ten sposób trzymać ludzi w ciemnocie.

Svarupa Damodara Gosvami surowo zakazuje nam postępować jak materialistyczni tak zwani słuchacze Śrimad-Bhagavatam. Tacy słuchacze Bhagavatam zamiast rozbudzić prawdziwą miłość do Krsny, coraz bardziej przywiązują się do spraw rodzinnych i życia seksualnego (yan maithunadi-grhamedhi-sukham hi tuccham). Śrimad-Bhagavatam należy słucha od osoby, która nie ma styczności z czynnościami materialnymi, czyli innymi słowy, od paramahamsy Vaisnavy, tego, kto osiągnął najwyższy etap sannyasy. Nie jest to oczywiście możliwe, jeśli nie przyjmiemy schronienia lotosowych stóp Śri Caitanyi Mahaprabhu. Śrimad-Bhagavatam jest w stanie zrozumieć tylko ten, kto może podążać w ślady Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Antya 05.132 Svarupa Damodara mówił dalej: "Przebywaj regularnie w towarzystwie bhaktów Śri Caitanyi Mahaprabhu, gdyż tylko wtedy zrozumiesz fale oceanu służby oddania.

Antya 05.132 Znaczenie: W związku z tym należy jasno zrozumieć, że osoby podążające drogą służby oddania dla Śri Caitanyi Mahaprabhu są wiecznymi towarzyszami Najwyższej Osoby Boga i doskonałymi znawcami Prawdy Absolutnej. Jeśli ktoś bezzwłocznie zacznie przestrzegać zasad Śri Caitanyi Mahaprabhu przebywając w towarzystwie Jego bhaktów, znikną z jego serca pożądliwe pragnienia czerpania materialnej przyjemności. Wtedy będzie w stanie zrozumieć znaczenie Śrimad-Bhagavatam i cel słuchania go. W przeciwnym razie takie zrozumienie nie jest możliwe.

Antya 05.133 "Tylko wtedy, gdy będziesz przestrzegał zasad Śri Caitanyi Mahaprabhu i Jego bhaktów, twoja wiedza zostanie uwieńczona powodzeniem. Będziesz wówczas mógł pisać o transcendentalnych rozrywkach Krsny bez materialnego zanieczyszczenia.

Antya 05.134 "Ułożyłeś ten werset wprowadzający ku swemu wielkiemu zadowoleniu, lecz przedstawione przez ciebie znaczenie jest skażone zniewagami wobec Pana Jagannatha i Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Antya 05.135 "Nie znając regulujących zasad, napisałeś coś nieprawdziwego. Lecz bogini nauki, Sarasvati, wykorzystała twoje słowa, by ofiarować Najwyższemu Panu modlitwy.

Antya 05.135 Znaczenie: Svarupa Damodara Gosvami powiedział temu bengalskiemu poecie: "Z powodu swej ignorancji i pociągu do filozofii Mayavada nie potrafisz dostrzec różnicy między filozofiami Mayavada a Vaisnava. Dlatego metoda, którą zastosowałeś, by chwalić Pana Śri Caitanyę Mahaprabhu i Pana Jagannatha, nie jest zgodna z właściwym systemem. Jest ona w istocie nieprawidłowa i znieważająca. Lecz na szczęście matka Sarasvati, bogini nauki, za pośrednictwem twoich słów taktownie ofiarowała modlitwy swemu władcy, Panu Śri Caitanyi Mahaprabhu."

Antya 05.136 "Czasami demony, a nawet Pan Indra, król niebios, karcą Krsnę. Lecz matka Sarasvati, wykorzystując ich słowa, ofiarowuje Panu modlitwy.

Antya 05.137 "[Pan Indra powiedział:] 'Ten Krsna; będąc zwykłą ludzką istotą, jest gadatliwy, dziecinny, zuchwały i nieuczony, choć uważa się za bardzo wykształconego. Pasterze z Vrndavany obrazili mnie akceptując Go. Nie podoba mi się to zbytnio.'

Antya 05.137 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.25.5).

Antya 05.138 "Indra, król niebios, będąc zbyt dumnym ze swych niebiańskich bogactw, upodobnił się do szaleńca. Tak oto pozbawiony inteligencji nie mógł powstrzymać się od mówienia o Krsnie w niedorzeczny sposób.

Antya 05.139 "Tak więc Indra myślał: 'Odpowiednio skarciłem Krsnę i zniesławiłem Go.' Ale Sarasvati, bogini nauki, wykorzystała tę sposobność, by ofiarować Krsnie modlitwy.

Antya 05.140 "Słowa 'vacala' używa się w odniesieniu do osoby potrafiącej mówić zgodnie z wedyjskim autorytetem, zaś słowo 'baliśa' oznacza 'niewinny'. Krsna wypowiedział wiedzę wedyjską, a mimo to zawsze przedstawia Siebie jako pozbawionego dumy, niewinnego chłopca.

Antya 05.141 "Kiedy w przypadku danej osoby nie ma nikogo, komu powinna ofiarować pokłony, wtedy można ją nazywać 'anamra', czyli tym, kto nikomu nie składa pokłonów. Takie znaczenie ma słowo 'stabdha'. Ponieważ nie znaleziono nikogo bardziej wykształconego od Krsny, można Go zatem nazwać 'ajna', co oznacza, że nie ma nic, co byłoby Mu nieznane.

Antya 05.142 "Słowa 'pandita-mani' można użyć, by wskazać, że Krsnę poważają nawet wielcy uczeni. Tym niemniej Krsna, powodowany uczuciem do Swych bhaktów, wydaje się być zwykłą ludzką istotą i dlatego może być nazywany 'martya'.

Antya 05.143 "Demon Jarasandha skarcił Krsnę mówiąc: 'Jesteś najnędzniejszą z istot ludzkich. Nie będę z Tobą walczył, gdyż zabiłeś własnych krewnych.'

Antya 05.143 Znaczenie: W tym wersecie matka Sarasvati także ofiarowuje modlitwy Krsnie. Słowo purusa-adhama odnosi się do Osoby Boga, pod którego wpływem pozostają wszystkie inne osoby, czyli innymi słowy, do purusa-uttamy, najlepszej ze wszystkich żywych istot. Podobnie słowo bandhu-han znaczy "zabójca mayi". W uwarunkowanym stanie życia jesteśmy blisko związani z mayą jako przyjaciele, lecz gdy stykamy się z Krsną, uwalniamy się od tego związku.

Antya 05.144 "Matka Sarasvati przyjmuje, że 'purusadhama' oznacza 'purusottama', Tego, któremu podlegaj wszyscy ludzie.

Antya 05.145 Niewiedzę, czyli mayę, można nazwać 'bandhu', ponieważ każdego wikła w materialny świat. Używając zatem słowa 'bandhu-han', matka Sarasvati mówi, że Pan Krsna jest pogromcą mayi.

Antya 05.145 Znaczenie: Każdy jest uwikłany w energię iluzoryczną, lecz jak oznajmia Bhagavad-gita, mam eva ye prapadyante mayam etam taranti te: gdy tylko podporządkujemy się Krsnie, uwolnimy się od mayi. Dlatego Krsnę można nazwać bandhu-han, zabójcą mayi.

Antya 05.146 "Śiśupala również w ten sposób zniesławiał Krsnę, lecz bogini nauki, Sarasvati, nawet jego słowami ofiarowała Krsnie modlitwy.

Antya 05.147 "Tak więc, choć zgodnie z przedstawionym przez ciebie zrozumieniem werset twój jest obraźliwy, matka Sarasvati wykorzystała go, by złożyć Panu modlitwy.

Antya 05.148 "Nie ma różnicy między Panem Jagannathem a Krsną, lecz tutaj Pan Jagannatha został utrwalony jako Absolutna Osoba, pojawiająca się w drewnie. Dlatego nie porusza się.

Antya 05.149 "Tak więc, choć Pan Jagannatha i Śri Caitanya Mahaprabhu pojawiają się jako dwaj, są jednym, ponieważ obaj są Krsną, który jest tylko jeden.

Antya 05.150 "To najwyższe pragnienie, by wyzwolić cały świat, znajduje się w Nich obu, i również z tego powodu są Oni jednym i tym samym.

Antya 05.151 "Ten sam Krsna zstąpił, aby wyzwolić wszystkich materialnie zanieczyszczonych ludzi na świecie, poruszając się jako Pan Śri Caitanya Mahaprabhu.

Antya 05.152 "Odwiedzając Pana Jagannatha uwalniamy się z materialnej egzystencji, lecz nie wszyscy ludzie ze wszystkich krajów mogą przyjść lub zostać przyjęci tu w Jagannatha Puri.

Antya 05.153 "Jednakże Śri Caitanya Mahaprabhu przemieszcza się z jednego kraju do drugiego; osobiście lub przez Swego reprezentanta. Tak więc jako ruchomy Brahman wyzwala wszystkich ludzi na świecie.

Antya 05.154 "Tak oto wyjaśniłem, co miała na myśli matka Sarasvati, bogini nauki. Masz wielkie szczęście, że opisałeś Pana Jagannatha i Pana Śri Caitanyę Mahaprabhu w ten sposób.

Antya 05.155 "Zdarza się czasem, że ten, kto chce skarcić Krsnę, wypowiada święte imię, i w ten sposób to święte imię staje się przyczyną jego wyzwolenia."

Antya 05.156 Gdy bengalski poeta usłyszał właściwe wyjaśnienie Svarupy Damodary Gosvamiego, upadł do stóp wszystkich bhaktów i ze słomą w ustach przyjął u nich schronienie.

Antya 05.157 Skutkiem tego wszyscy bhaktowie zaakceptowali jego towarzystwo. Wyjaśniając jego pokorne zachowanie przedstawili go Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Antya 05.158 Dzięki łasce bhaktów Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu ten bengalski poeta porzucił wszelkie inne czynności i został z nimi w Jagannatha Puri. Któż może wytłumaczyć łaskę bhaktów Śri Caitanyi Mahaprabhu?

Antya 05.159 Tak oto przytoczyłem opowiadanie dotyczące Pradyumny Miśry i tego, jak stosując się do polecenia Śri Caitanyi Mahaprabhu słuchał rozważań Ramanandy Rayi o Krsnie.

Antya 05.160 W opowiadaniu tym wyjaśniłem chwalebne cechy Śri Ramanandy Rayi, za którego pośrednictwem Śri Caitanya Mahaprabhu osobiście opisał granice ekstatycznej miłości do Krsny.

Antya 05.161 Opowiadając to wspomniałem również o dramacie poety z Bengalu. Choć był ignorantem, niemniej jednak, dzięki wierze i pokorze, osiągnął schronienie u Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Antya 05.162 Rozrywki Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu są esencją nektaru. Ze strumienia jednej z Jego rozrywek wypływają setki i tysiące odnóg.

Antya 05.163 Każdy, kto z wiarą i miłością czyta i słucha o tych rozrywkach, może zrozumieć prawdę o służbie oddania, bhaktach i transcendentalnych smakach rozrywek Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Antya 05.164 Modląc się u lotosowych stóp Śri Rupy i Śri Raghunathy, zawsze pragnąc ich miłosierdzia, ja, Krsnadasa, opowiadam Śri Caitanya-caritamrtę, podążając w ich ślady.

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Piątego Rozdziału Antya-lili Śri Caitanya-caritamrty, opisującego, jak Pradyumna Miśra otrzymał instrukcje od Ramanandy Rayi.